E-book skeleton system

654991005 นางสาวกัญญาณัฐ หลงละเลิง

ระบบโครงกระดูก

ระบบโครงกระดูก : ประกอบด้วย กระดูก กระดูกอ่อน พังผืดและข้อต่อ

หน้าที่ของระบบโครงกระดูก กระดูก (Bone)

รักษารูปร่างของร่างกายให้คงรูป กระดูกเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันชนิดแข็ง
ช่วยรองรับอวัยวะต่างๆ ให้ตั้งอยู่ในตำแหน่งที่ควรอยู่ ซึ่งมีส่วนประกอบเป็นสารอินทรีย์คือเซลล์
ทำหน้าที่ผลิตเม็ดเลือดแดงโดยไขกระดูก และ matrix 33% และสารอนินทรีย์คือเกลือ
ช่วยป้องกันอันตรายแก่อวัยวะภายใน แร่ต่าง ๆ 67%
เป็นที่ยึดเกาะของกล้ามเนื้อ และเอ็น

เซลล์ของกระดูก มี 4 ชนิด

1. Osteoblast : เซลล์อ่อนสร้างกระดูกทำหน้าที่สร้างและหลั่ง matrix
2. Osteocyte : เซลล์กระดูกเปลี่ยนแปลงมาจาก osteoblast
3. Osteoclast : เซลล์สลายกระดูกทำหน้าที่สลายกระดูกส่วนที่ไม่ได้ใช้
4. Osteoprogenic :เป็นเซลล์ต้นแบบที่สามารถเปลี่ยนไปเป็นเซลล์ทั้ง 3 ชนิด ซึ่ง เปลี่ยนแปลงมา
จากเซลล์มีเซ็นไคม์

Bone matrix มี 2 ชนิด

1. Organic component :กระดูกเหนียว ไม่เปราะง่าย (ประกอบอินทรีย์คอลลาเจน เส้นใยอีลาสติน)
2. Inorganic component :กระดูกแข็งตัว (ประกอบด้วย calcium phosphate, calcium carbonate ,
calcium fluoride, magnesium fluoride)

การเจริญของกระดูก

1. Intramembranous ossification การสร้างกระดูกในแผ่นเมมเบรน
2. Intracartilagenous ossification การสร้างกระดูกในกระดูกอ่อน

ไขกระดูก (bone marrow)

เป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันร่างแหอยู่ตรงกลางกระดูกท่อนยาวและช่องว่างของกระดูก ฟองน้ำ เป็น
แหล่งสร้างอาหารแก่กระดูกและสร้างเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวบางชนิด

1. Red bone marrow : เด็ก เป็นแหล่งสร้างเม็ดเลือดแดง ผู้ใหญ่ ได้บางที่ เช่น
กระดูกสันหลัง กระดูกอก กระดูกซี่โครง กะโหลกศีรษะ และช่วงกลางกระดูกยาว

2. Yellow bone marrow ผู้ใหญ่ เกิดจากมีไขมันเข้ามาแทนที่เม็ดเลือด แดง

ชนิดกระดูก

แบ่งตามรูปร่าง

1.Long bone (กระดูกยาว) : มีหน้าที่รับน้ำหนักและเคลื่อนไหวมากกว่ากระดูกอื่นๆ
2.Short bone (กระดูกสั้น) : มีหน้าที่ออกแรงขณะทำงานแต่ไม่ต้องเคลื่อนไหวมาก
3.Flat bone (กระดูกแบน) : พบในตำแหน่งที่ทำหน้าที่ป้องกันอวัยวะภายในร่างกาย
4.Irregular bone (กระดูกรูปร่างแปลก) : มีรูปร่างที่มีแง่ง เหลี่ยมเพื่อให้เหมาะสมกับรูปร่างของร่างกาย
5.Sesamoid bone (กระดูกในเอ็นกล้ามเนื้อหรือกระดูกกลม) :เป็นกระดูกที่ฝังตัว อยู่ในอยู่ในเอ็นกล้ามเนื้อ

แบ่งตามโครงสร้าง

1.Spongy bone (กระดูกฟองน้ำ) : มีลักษณะโปร่งเป็นร่างแห มีช่องว่างมาก มีไขกระดูกอยู่มาก พบในส่วนกลาง
และหัวท้ายของกระดูกยา

2.Compact bone (กระดูกแข็ง) : เป็นส่วนที่อยู่ด้านนอก มีลักษณะหนา ทึบและ แข็ง การเรียงตัวของกระดูกเป็น
วงล้อมรอบช่องฮาเวอร์เชียนที่อยู่ตรงกลาง

การแบ่งตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
1. กระดูกแกนกลางของร่างกาย (Axial skeletal) มีทั้งหมด 80 ชิ้น

1.1 กระดูกกะโหลกศีรษะ (Skull)และกระดูกใบหน้า (Bone of face)
1.2 กระดูกหู (Bone of ear)
1.3 กระดูกโคนลิ้น (hyoid bone)
1.4 กระดูกสันหลัง (Vertebra)
1.5 กระดูกซี่โครง (Rib)
1.6 กระดูกหน้าอก (Sternum)

2.กระดูกระยางค์ (Appendicular Skeleton)มี 126 ชิ้น แบ่งเป็น 2 ส่วน
2.1 กระดูกระยางค์บน (upper extremity)
2.2 กระดูกรยางค์ล่าง (Lower limb)

เซลล์กระดูกอ่อน

1. Chondroblast เซลล์ตัวอ่อน เจริญมาจาก mesenchymal cell
2. Chondrocyte เซลล์ตัวแก่ อยู่ในช่อง lacuna

Matrix

1. Ground substances ลักษณะคล้ายเจล ไม่มีรูปร่าง
2. Fiber อยู่ใน Ground substances เส้นใยแต่ละชนิดที่

พบจะขึ้นอยู่กับชนิดของ กระดูกอ่อน
2.1 collagen fiber พบใน hyaline cartilage
2.2 dense collagenous fiber พบใน fibrocartilage
2.3 elastic fiber พบใน elastic cartilage

ชนิดของกระดูกอ่อน

1. hyaline cartilage มีเส้นใยคอลลาเจนมาก มีเยื่อหุ้มกระดูกอ่อน พบได้ที่ บริเวณผิวกระดูกที่
มีการเสียดสี costal cartilage กระดูกอ่อนส่วนใหญ่ของจมูก กล่องเสียง ท่อลม และแขนงท่อลม
และ epiphyseal plate

2. fibrocartilage เห็นเส้นใยชัดเจน พบในบริเวณที่ต้องการความแข็งแรงและทน ต่อการ
เสียดสี ไม่มีเยื่อหุ้มกระดูกอ่อน พบในแนวกลางล าตัว เช่น หมอนรองกระดูก รอยต่อหัวเหน่า
กระดูกอ่อนในข้อเข่า

3. elastic cartilage มีความยืดหยุ่นสูง มีเยื่อหุ้มกระดูกอ่อนห่อหุ้ม พบที่ ใบหู Eustachian tube

ข้อต่อ (Joints)

คือ ส่วนต่อระหว่างกระดูกตั้งแต่สองชิ้นขึ้นไปมาต่อกัน เพื่อการเคลื่อนไหวของร่างกาย

ชนิดของข้อต่อ

แบ่งตามโครงสร้างที่คั่นระหว่างข้อต่อ
1.1 fibrous joint ภายในข้อต่อมีเส้นใยแทรกอยู่
1.2 cartilagenous joint ภายในข้อต่อมีกระดูกอ่อนแทรกอยู่
1.3 synovial joint ภายในข้อต่อมีsynovial membrane และ synovial fluid

แบ่งตามความสามารถของการเคลื่อนไหว
1.1 synarthrosis ข้อต่อที่เคลื่อนไหวไม่ได้ เช่น ข้อต่อกะโหลกศีรษะ
1.2 amphiarthroosisข้อต่อที่เคลื่อนไหวได้เล็กน้อย เช่น กระดูกสันหลัง เชิงกราน
1.3 diarthrosis ข้อต่อที่เคลื่อนไหวได้มาก จะมีน้ำหล่อเลี้ยงข้อต่อ

เอ็น (Tendon)

เป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันประกอบด้วยคอลลาเจนอัดแน่น ที่มีปลายใดปลาย หนึ่งหรือทั้งสองปลาย
ยึดติดกับกล้ามเนื้อ

Ligament

ลักษณะแบบเดียวกับเส้นเอ็นแต่ไม่มีปลายติดกับกล้ามเนื้อ จะยึดกระดูกกับ กระดูกหรือกับ
กระดูกอ่อน

Fascia พังผืด

มีทั้งชนิดตื้น ( superficial fascia) และชนิดลึก (deep fascia)