วิเคราะห์รวมเรื่องสั้น “เจ้าหงิญ” ของ บินหลา สันกาลาคีรี ชายเดียวดายแห่งภูเขาภาคเหนือ โครงเรื่อง เป็นเรื่องราวของชายคนหนึ่งที่อาศัยอยู่ลำพังทางภาคเหนือ วันหนึ่งเขาคิดว่าตัวเองห่างจาก บ้านมานานแล้ว จึงตัดสินใจเดินทางกลับบ้านที่ภาคใต้ เขาได้เก็บฝักต้อยติ่งเพื่อเป็นของขวัญวันเกิด ให้หลานสาว ระหว่างหยุดพัก เขาได้ยินเสียงฝักต้อยติ่งคุยกันถึงการที่เก็บพวกมันเอาไว้ ไม่ให้ได้เติบโต เช้าวันต่อมาเขาจึงให้พวกมันโดนน้ำฝนเพื่องอกเป็นต้นใหม่ แล้วคอยเก็บเมล็ดและออกเดินทางต่อ เขาทำ เช่นนี้ตลอดการเดินทางจนถึงบ้าน หลังจากนั้นทุก ๆ ปีก็จะมีเด็กมาเยี่ยมเขาที่ภาคเหนืออย่างไม่ขาดสาย โดยเดินมาตามเส้นทางที่เต็มไปด้วยต้นต้อยติ่ง แก่นเรื่อง ผู้เขียนต้องการสื่อให้เห็นว่า การได้มาซึ่งความสุขไม่ควรได้มาจากการเบียดเบียนชีวิตคนอื่น และสะท้อนให้เห็นว่า แม้จะต้องใช้เวลานานในการไปถึงจุดหมายที่ตั้งไว้ แต่ถ้ามีความพยายามก็ย่อมประสบ ความสำเร็จ แดฟโฟดิลแดนไกล โครงเรื่อง เป็นเรื่องราวของเด็กชายยากจนคนหนึ่งที่ได้รับเมล็ดแดฟโฟดิลจากเจ้าหญิง เขาปลูกจน ออกดอก เมื่อใครมาถามว่ามันคือต้นอะไร เขาก็บอกไปว่ามันคือต้นแดฟโฟดิล แต่ก็ไม่มีใครเชื่อเขา คนเหล่านั้นกลับหัวเราะเยาะและบอกว่ามันเพียงวัชพืช อีกทั้งยังไม่สามารถให้คำตอบกับเด็กชายได้อีกด้วยว่า มันชื่อต้นอะไร หลายคนนำเรื่องของเขาไปเล่าเป็นเรื่องสนุกปาก ไม่มีใครเลยที่จะถามความจริงจากเขา ผ่านไป หลายปีเด็กชายโตขึ้น ดอกไม้ที่เด็กชายปลูกก็โตขึ้นเต็มทุ่งที่เคยร้างเช่นกัน เมื่อมีคนจากต่างแดนถามถึงชื่อ ดอกไม้ ก็ไม่มีใครสามารถให้คำตอบได้ว่าชื่อดอกอะไร แก่นเรื่อง ผู้เขียนต้องการสื่อให้เห็นว่า ไม่ควรตัดสินหรือดูถูกความตั้งใจของผู้อื่นโดยที่ไม่รู้อย่างแท้จริง
เจ้าหญิงเสียงเศร้าแห่งดาวดวงที่สี่ โครงเรื่อง เป็นเรื่องราวของเจ้าชายที่ได้รับสารจากนกสีฟ้าซึ่งในสารเป็นเสียงของผู้หญิง ด้วยน้ำเสียงที่ เศร้าของเธอทำให้เจ้าชายออกตามหาเพื่อต้องการจะช่วย เจ้าชายเดินทางอย่างยากลำบากเพื่อไปถึงดาวดวงที่ สี่ตามในสาร เมื่อเขาไปถึงกลับไม่พบเจ้าหญิง มิหนำซ้ำยังมีชายหลายล้านคนที่มาถึงก่อนหน้านี้ค่อย ๆ เผยตัว ออกมาและหัวเราะเยาะที่เขาหลงเชื่อสารนั้น แต่เจ้าชายก็ยังไม่ล้มเลิกความคิด เขาเสนอความคิดให้ช่วยกัน ค้นหาดาวทีละดวงเพราะไม่มีใครรู้ว่าดาวดวงที่สี่ต้องเริ่มนับจากดวงไหน แต่ก็ไม่มีใครร่วมด้วยเพราะคน เหล่านั้นคิดว่าไม่คุ้มกับที่ต้องเสีย เจ้าชายยังมุ่งมั่นออกตามหาเจ้าหญิงโดยเดินทางไปดาวทีละดวง ในที่สุดเขาก็ ได้พบกับเจ้าหญิง แก่นเรื่อง ผู้เขียนต้องการสื่อให้เห็นว่า คนที่มีความพยายามและมุ่งมั่นตั้งใจอย่างแท้จริงเท่านั้นที่จะ ประสบความสำเร็จ อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงสภาพสังคมที่ยังพบได้ในปัจจุบัน การที่คนในสังคม ต่างรอ เหยียบย่ำซ้ำเติมและกันเมื่ออีกฝ่ายทำพลาด เก้าอี้ดนตรี โครงเรื่อง เป็นเรื่องราวของเก้าอี้ไม้ตัวหนึ่งที่ถูกสร้างโดยช่างไม้ที่รักในเสียงเพลง ทำให้มันชอบ เสียงเพลงไปด้วย มันเป็นเก้าอี้ที่สวยไม่นานก็มีคนมาซื้อมันไปเพื่อใช้เป็นเก้าอี้ดนตรี ซึ่งการเป็นเก้าอี้ดนตรีต่าง จากที่มันคิดไว้มาก ทุกครั้งที่เพลงหยุดทุกคนจะแก่งแย่งเพื่อต้องการนั่งมัน บางคนก็เจ็บตัวจากการแย่งเก้าอี้ เก้าอี้เริ่มไม่สนุกและเกเรมากขึ้น ไม่นานมันก็ถูกทอดทิ้งให้เป็นเก้าอี้เก่า แต่แล้วก็มีเด็กหญิงนำมันไปที่บ้าน เธอทำความสะอาด ซ่อมแซมและค่อย ๆ นั่งลงฮัมเพลงอย่างที่ไม่ต้องการเอาชนะหรือแก่งแย่งจากคนอื่น นั่นทำให้เก้าอี้กลับมามีความสุขอีกครั้ง แก่นเรื่อง ผู้เขียนต้องการสื่อให้เห็นว่า ความสุขที่แท้จริงมักปราศจากการแก่งแย่งชิงดีชิงเด่นซึ่งกัน และกัน
นักเดินทางผู้ยิ่งใหญ่ โครงเรื่อง เป็นเรื่องราวของลูกปลาน้อยที่มีความฝันจะเป็นนักเดินทางผู้ยิ่งใหญ่ เขาต้องการตามหา เจ้าหญิงในฝัน เพราะความรอบคอบทำให้เขาเริ่มกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยในการเดินทาง เขาจึงหาเกราะ ให้กับตัวเอง เริ่มจากเปลือกกุ้ง กระดองปู เปลือกหอยและกระดองเต่า ซึ่งในการเพิ่มเกราะให้กับตัวเองแต่ละ ครั้งทำให้เขาต้องเลื่อนวันออกเดินทางไปเรื่อย ๆ จนหลายปีต่อมาก็ยังไม่มีใครรู้ว่าเขาได้ออกเดินทางหรือยัง แก่นเรื่อง ผู้เขียนต้องการสื่อให้เห็นว่า อย่าให้ความลังเลและความกังวลมาเป็นอุปสรรค์ในการทำตาม ความฝัน