การพัฒนาหลักสูตรที่มุ่งสู่ผลลัพธ์

1

การพฒั นาหลกั สูตรท่มี ุง่ ส่ผู ลลพั ธ์

วิทยาลยั ชมุ ชนสตลู

กระทรวงการอดุ มศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจยั และนวตั กรรม

ก

คำนำ

ด้วยวิทยาลัยชุมชนสตูลจัดการเรียนการสอนหลักสูตรอนุปริญญา ซ่ึงในการพัฒนาการเรียนการสอน
ให้มีประสิทธิภาพ และประสิทธิผลและเพ่ือให้เกิดประโยชน์สูงสุดให้แก่ นักศึกษา จำเป็นอย่างยิ่งท่ีอาจารย์
จะต้องศึกษาค้นคว้าเทคนิควิธีการใหม่ๆ เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุตามจุดประสงค์และตามเกณฑ์มาตรฐานของ
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรรม ท้ังน้ีเพื่อให้สาธารณชนม่ันใจในคุณภาพของ
บัณฑิต ดังนั้น คุณภาพของผู้เรียน นอกจากจะเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบในตัวผู้เรียนเองแล้ว ยังต้องมีความ
พร้อม ในเรื่องสติปัญญา เจตคติ และสภาพแวดล้อมอ่ืนๆ แล้ว การพัฒนาหลักสูตรท่ีมุ่งสู่ผลลัพธ์ก็นับวา่ เป็น
สง่ิ สำคญั ยง่ิ ต่อผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรียนของผู้เรยี นเช่นกัน

การศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ (Outcome-based education) มีความสำคัญและถูกนำมาใช้ในการ
พัฒนาหลักสตู รระดับอุดมศึกษาอย่างมากในปัจจุบัน โดยเป็นการบริหารหลักสูตรและการสอนท่ีเน้นผลลัพธ์
การเรียนรู้ของผู้เรียนเป็นสำคัญ การพัฒนาหลักสูตรและจัดทำหลักสูตรท่ีเน้นผลลัพธ์ประกอบด้วย 2 ส่วน
คือ ผลลัพธ์ และการประเมินผล ในการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้จะตั้งต้นจากวิสัยทัศน์และพันธกิจของ
สถาบันไปสู่วัตถุประสงค์ของหลักสูตร ผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร และระดับรายวิชา นำผลลัพธ์การ
เรียนรู้มาออกแบบรายวิชา วางแผนการสอน วิธีการสอน และการประเมินในระดับต่าง ๆ โดยคำนึงถึงการ
เชื่อมโยงผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตรกับรายวิชา แนวคิดการศึกษาท่ีเน้น ผลลัพธ์ไม่เพียงแต่ช่วย
ปรับเปล่ียนผลลัพธ์ของการจัดการศึกษา แต่ยังช่วยพัฒนากำลังคนขั้นสูงท่ีมีความรู้ความสามารถเฉพาะทาง
อีกดว้ ย วทิ ยาลยั ชมุ ชนสตูลจึงได้จัดทำแนวปฏิบัติที่ดีด้านการจัดการเรยี นการสอนเรอ่ื งการพัฒนาหลักสูตรที่
มุ่งสู่ผลลัพธ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักศึกษา และอาจารย์ได้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนา
หลักสูตรท่ีมุ่งสู่ผลลัพธ์ ความหมายของการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ หลักการของการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ การ
พัฒนาหลักสตู รและจัดทำหลักสูตรที่เนน้ ผลลพั ธ์ เพ่ือการจัดเตรยี ม ความพรอ้ มต่างๆ ในการพัฒนาการเรียน
การสอนให้มีประสิทธิภาพ และประสิทธิผลและเพ่ือให้เกิดประโยชน์สูงสุด ในการพัฒนานักศึกษาและ
อาจารย์ใหม้ ศี ักยภาพทส่ี อดคล้องและพร้อมกบั สถานการณ์ของสงั คมในยุคดจิ ิทัลต่อไป

วิทยาลัยชมุ ชนสตูล
18 กรกฎาคม 2565

สารบญั ข

เรอ่ื ง หนา้

คำนำ ก
สารบญั ข
การพฒั นาหลกั สูตรทีม่ ุง่ สผู่ ลลัพธ์ 1
ความหมายของการศึกษาที่เน้นผลลพั ธ์ 2
หลักการของการศกึ ษาท่ีเน้นผลลัพธ์ 3
การพฒั นาหลกั สตู รและจดั ทำหลักสตู รที่เนน้ ผลลัพธ์ 5
บทสรปุ 9
เอกสารอ้างองิ 10
ภาคผนวก 12
ภาคผนวก ก 13

- การถอดความรจู้ ากผู้รู้ในหน่วยงาน (Tacit Knowledge to Explicit Knowledge)

1

การพัฒนาหลกั สูตรทมี่ งุ่ สูผ่ ลลัพธ์

การพัฒนาหลักสูตรที่มุ่งสผู่ ลลัพธ์
การศึกษาที่เน้นผลลัพธ์ (Outcome-based education) มีความสำคัญและถูกนำมาใช้ในการ

พฒั นาหลักสูตรระดับอุดมศึกษาอย่างมากในปัจจบุ ัน โดยเป็นการบริหารหลักสูตรและการสอนท่ีเน้นผลลัพธ์
การเรียนรู้ของผู้เรียนเป็นสำคัญ การพัฒนาหลักสูตรและจัดทำหลักสูตรที่เน้นผลลัพธ์ประกอบด้วย 2 ส่วน
คือ ผลลัพธ์ และการประเมินผล ในการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้จะต้ังต้นจากวิสัยทัศน์และพันธกิจของ
สถาบันไปสู่วัตถุประสงค์ของหลักสูตร ผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร และระดับรายวิชา นำผลลัพธ์การ
เรียนรู้มาออกแบบรายวิชา วางแผนการสอน วิธีการสอน และการประเมินในระดับต่าง ๆ โดยคำนึงถึงการ
เช่ือมโยงผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตรกับรายวิชา แนวคิดการศึกษาที่เน้นผลลัพธ์ไม่เพียงแต่ช่วย
ปรับเปล่ียนผลลัพธ์ของการจัดการศึกษา แต่ยังช่วยพัฒนากำลังคนข้ันสูงที่มีความรู้ความสามารถเฉพาะทาง
อีกด้วย

การเปล่ียนแปลงสู่โลกดิจิทัลทำให้มีการใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์แทนแรงงานมนุษย์ สถาบัน
McKinsey Global Institute ศึกษาข้อมูลจาก 46 ประเทศ และ 800 อาชีพ ได้คาดการณ์ว่าในปี 2030
แรงงานท่ัวโลกกว่า 800 ล้านตำแหน่ง จะถูกแทนที่ด้วยเครื่องจักรอัตโนมัติ และประมาณ 375 ล้านคน ท่ี
จำเป็นต้องเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ เพ่ือให้สามารถทำงานในอาชีพท่ีไม่เคยมีมาก่อน บีบีซีไทย (2562); ผู้จัดการ
ออนไลน์ (2560) ดังน้ัน การสร้างหลักสูตรใหม่จึงต้องคำนึงถึงสมรรถนะของผู้เรียนในอนาคต เพื่อให้ผลิต
บณั ฑติ ทสี่ ามารถทำงานในระบบเศรษฐกจิ ในอนาคตได้

การศึกษาในระดับอุดมศึกษาเป็นการศึกษาเพ่ือพัฒนากำลังคนขั้นสูงท่ีมีความรู้ความสามารถเฉพาะ
ทาง เช่น ครู แพทย์ พยาบาล วิศวกร เป็นต้น ควบคู่กันไปกับการพัฒนาให้เป็นมนุษยท์ ี่สมบูรณ์ หลักสูตรใน
ระดับอุดมศึกษาจึงมีลักษณะเฉพาะและแตกต่างจากหลักสูตรการศึกษาในระดับอ่ืน โดยแนวคิดการพัฒนา
อุดมศึกษาแห่งอนาคตมุ่งเน้นการผลิตบัณฑิตท่ีมีคุณภาพ และพัฒนาสมรรถนะบัณฑิตตามมาตรฐานบัณฑิต
ให้มีสมรรถนะเชิงวิชาการ สมรรถนะในการป ระกอบอาชีพทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการเป็น
ผู้ประกอบการรวมทั้งสมรรถนะการเป็นพลเมืองและพลโลก เพื่อเพิ่มคุณภาพและปัจจัยการผลิตเทียบเท่า
ประเทศพัฒ นาแล้วจึงควรมีการปฏิรูปการเรียนการสอนที่เน้นสัมฤทธิผลตามความต้องการของผู้เ รียน
เรณุมาศ มาอุ่น (2559); สุเมธ แย้มนุ่น (2560) จากเหตุผลดังกล่าว เป้าหมายของการปรับปรุงพัฒนา
หลักสูตรอุดมศึกษาจึงมุ่งเน้นที่การสร้างหลักสูตรท่ีทันสมัย ตอบสนองยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ และ
การเรียนรใู้ นโลกดิจิทัล มุ่งให้เกิดการจัดการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ (Outcome-based education) จึงมีความ
จำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องทำความเข้าใจสื่อสาร และถ่ายทอดแนวทางใหม่สำหรับหลักสูตรอุดมศึกษา คือ การ
พัฒนาหลักสูตรที่เน้นผลลัพธ์เพ่ือการเปล่ียนแปลงผลลัพธ์ของการจัดการศึกษาตามการเปล่ียนแปลงของ
ระบบอดุ มศึกษาทเ่ี กิดขึ้นในปจั จบุ นั และอนาคต

การศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์เปรียบเสมือนปรัชญาการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางโดยมุ่งเน้นการ
วัดผลจากผลงานที่ผู้เรียนแสดงออกมา (ผลลัพธ์) การศึกษาที่เน้นผลลัพธ์เป็นหลักในการออกแบบการสอน
ของผู้สอนเพื่อให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ กอ่ ให้เกิดการเรยี นรแู้ ละช่วยให้ผู้เรียนสมั ฤทธิผลจากการเรียนรู้
ตามที่ได้ต้ังไว้โดยส่ิงท่ีสำคัญมากท่ีสุดในการศึกษาที่มุ่งผลลัพธ์ คือ การมุ่งเน้นสิ่งท่ีผู้เรียนได้เรียนรู้มากกว่า
เนื้อหาที่ได้สอนมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (2560); Spady (1994) ดังน้ัน หลักสูตรที่มุ่ง
ผลลพั ธ์จึงมีความสำคัญตอ่ การพฒั นาสมรรถนะรายบคุ คลอันประกอบดว้ ย ความรู้ ทักษะ ความสามารถ เห็น
คุณค่าของการเรียนรู้ และมที ัศนะท่ดี ีต่อความเป็นวชิ าชีพของตนเอง มหี ลกั ฐานเชิงประจักษ์ทแี่ สดงให้เห็นถึง

2

สมรรถนะที่ถูกออกแบบไว้สำหรับการเรียนในแต่ละศาสตร์สาขา ในขณะที่การศึกษาสาขาในสาขานั้น ๆ
สมรรถนะจึงเป็นความสามารถตามบทบาทหน้าท่ีของวิชาชีพและบทบาทหน้าที่ตามความต้องการของสังคม
ตง้ั แตร่ ะดับเร่ิมตน้ ของการเรียนในหลกั สูตรจนเรยี นจบตามหลักสตู ร

ความหมายของการศึกษาท่เี นน้ ผลลพั ธ์
การศึกษาที่เน้นผลลัพธ์เปน็ การจัดทุกสงิ่ ทุกอย่างในระบบการศึกษาเพื่อมุ่งให้ผู้เรียนสามารถทำในสิ่ง

ที่สำคัญและจำเป็นได้ หลังจากจบประสบการณ์การเรียนรู้ Spady (1994) ดังน้ัน การจัดการศึกษาท่ีเน้น
ผลลัพธ์จึงเริ่มจากการกำหนดส่ิงท่ีผู้เรียนสามารถทำได้ เมื่อผ่านประสบการณ์การเรียนรู้จากนั้นจึงออกแบบ
การประเมินผลและกิจกรรมการเรียนรใู้ ห้สอดคลอ้ งกับผลลัพธก์ ารเรยี นรทู้ ี่กำหนดไว้

การศกึ ษาที่เน้นผลลัพธ์มีตั้งแต่ระดับรายวชิ าจนถึงระดับหลักสูตร โดยการศึกษาท่ีเนน้ ผลลัพธร์ ะดับ
รายวิชาเป็นการจัดการศึกษาที่มีการกำหนดโครงสร้างและกิจกรรมการเรียนการสอนและการวัดประเมินผล
ไว้เป็นอย่างดี ผู้สอนมีบทบาทส่งเสริมผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้และบรรลุผลการเรียนรู้ ได้แก่ ทักษะเฉพาะ
ความรู้และพฤติกรรมการเรียนรู้ สุรีย์ จินเรือง และคณะ (2561); Sessums (2016) ส่วนการศึกษาที่เน้น
ผลลัพธ์ระดับหลักสูตรเป็นการจัดการศึกษาโดยการบริหารจัดการหลักสูตร กำหนดผลลัพธ์การเรียนรู้ท่ีบ่งช้ี
คุณลักษณะการเรียนรู้และผลของการเรียนรู้ที่จะเกิดข้ึนเม่ือส้ินสุดการเรียนรู้ตามหลักสูตรซึ่งหมายถึง
สมรรถนะอันประกอบด้วย ความรู้ ทักษะ ความสามารถการเห็นคุณค่าของการเรียนรู้ และมีทัศนะที่ดีต่อ
ความเป็นวิชาชีพของตนเองมากกว่าการเน้นที่กระบวนการจัดการศึกษา สุรีย์ จินเรือง และคณะ (2561);
Harden et al. (1997); McNeil et al. (2006); บัณฑิต ทิพากร (2560) ได้กล่าวถึง การศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์
หรือเรียกย่อ ๆ ว่า OBE เป็นการศึกษาท่ีเน้นการออกแบบกระบวนการเพื่อเปลี่ยนแปลง (Change) ผู้เรียน
โดยระบถุ ึงความแตกต่างของการศกึ ษาทเี่ นน้ ผลลัพธก์ บั การศึกษาทเ่ี นน้ ผลผลิตแสดงในตาราง 1 ดังน้ี

ตาราง 1 ความแตกตา่ งของการศกึ ษาทีเ่ น้นผลลัพธ์กับการศึกษาท่เี น้นผลผลิต

การศึกษาทเ่ี น้นผลผลิต การศึกษาทีเ่ นน้ ผลลัพธ์
Output Based Education Outcome Based Education
- หลกั สตู รเป็นผลติ ภัณฑ์
- หลักสูตรเปน็ กระบวนการ
- ออกแบบหลกั สูตรและการสอนจากเน้ือหา - ออกแบบหลักสตู รและการสอนจากผลลัพธ์การ
เรียนรู้
- การสอนของผสู้ อนเปน็ สำคัญ - การเรยี นรู้ของผู้เรียนเป็นสำคัญ
- การจัดการเรยี นร้แู บบทุกคนเหมอื นกนั - การจัดการเรียนรู้เน้นความแตกตา่ งของผู้เรยี น
- ผู้เรียนใช้เวลาในการเรียนรู้เทา่ กนั แต่อาจจะไดผ้ ล - ผเู้ รียนประสบความสำเรจ็ ตามผลการเรียนรทู้ กุ คน
การเรยี นร้ไู ม่เท่ากัน แต่เวลาทใ่ี ช้อาจจะไม่เทา่ กนั
- อาจารย์เป็นผู้ถา่ ยทอดหรอื ผูค้ วบคมุ การเรยี นรู้
- การวดั ผลลพั ธก์ ารเรียนร้ไู มเ่ ปน็ กระบวนการหลักที่ - อาจารย์เป็นผอู้ า้ นวยหรือผู้ช้ีแนะ
ตอ้ งทำอยา่ งสม่ำเสมอ - การวดั ผลลพั ธ์การเรียนรูเ้ ป็นกระบวนการหลักที่
ตอ้ งทำอย่างสม่ำเสมอ

ทีม่ า: ดัดแปลงจาก บัณฑติ ทิพากร (2559)

3

จากตาราง 1 แสดงเห็นไดช้ ัดเจนว่า การศึกษาทเ่ี น้นผลลัพธ์นั้น การออกแบบการทำงานบนพื้นฐานของ
“สัมฤทธิผลการเรียนรู้ของผู้เรียน” เป็นสำคัญ มีองค์ประกอบสำคัญ 3 องค์ประกอบ คือ 1) ผลการเรียนรู้
(Learning outcomes) และวัตถุประสงค์ (Objective) หรอื เฉพาะผลการเรยี นรู้ (Learning outcomes) 2)
วิธีการวัดผลลัพธ์การเรียนรู้ (Assessment method) และ 3) ศาสตร์การสอน (Pedagogy) และกิจกรรม
การเรียนรู้ (Learning activities) หรือการดำเนินการเรียนการสอน (Teaching/Learning approaches)
ซึ่งปัจจัยท้ัง 3 องค์ประกอบจะต้องออกแบบให้สอดคล้องไปในแนวเดียวกันอย่างสร้างสรรค์ (Constructive
alignment) เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และประเมินผลได้ ภายใต้แนวคิด "สามเหล่ียมแห่งการเรียนรู้"
(Triangle of Effective Learning and Teaching) โดยเป็นการออกแบบหลักสูตรและแผนการสอนท่ีเน้น
"ผลลพั ธก์ ารเรียนร้"ู หรือ (Learning outcome) เป็นหลกั ในการออกแบบ

ภาพ 1 สามเหล่ียมแห่งการเรียนรู้ (Triangle of Effective Learning and Teaching)
ทีม่ า: ดัดแปลงจาก Biggs (2003) อา้ งถึงใน Schiltmans (2015)

การจดั การศึกษาทเ่ี น้นผลลัพธ์ หมายถงึ การจัดการศึกษาโดยการพัฒนาหลักสูตร การพัฒนาเนื้อหา
และการประยุกต์ใช้กระบวนการเรียนรู้ท่ีมุ่งพัฒนาสมรรถนะเฉพาะ เพื่อให้สอดคล้องกับบทบาททางวิชาชีพ
ความต้องการของผู้เรียน และความต้องการของสังคม โดยมีองค์ประกอบสำคัญ 3 องค์ประกอบ คือ 1) ผล
การเรียนรู้ 2) วิธีการวัดผลลัพธ์การเรยี นรู้ และ 3) กจิ กรรมการเรยี นรู้

หลักการของการศึกษาทเ่ี นน้ ผลลพั ธ์
แนว คิดขอ งการศึ กษ าที่ เน้ น ผ ล ลั พ ธ์ที่ ได้ถูกน ำม าส ร้างแล ะพั ฒ น าห ลั กสู ตรการ ศึกษ าใน ระดั บ

ระดับอุดมศึกษา ตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 20 ต่อเน่ืองมาถึงต้นศตวรรษท่ี 21 มีหลักการท่ีสำคัญท่ีใช้การอย่าง
แพรห่ ลาย (Spady, 1994) สรปุ ไดด้ งั นี้

1. ความชัด เจนในเร่ืองท่ีมุ่งศึกษา ( Clarity of focus on culminating exit outcomes of
significance) หรือความชัดเจนของผลลัพธ์การเรียนรู้ที่แสดงให้เห็นถึงเป้าหมายของการพัฒนาผู้เรียนทั้งใน
ระยะส้ันและระยะยาว โดยผู้สอนควรบอกผู้เรียนถึงผลลัพธ์การเรียนรู้ก่อนการเรียนและออกแบบกิจกรรม
การเรียนรู้อย่างเป็นระบบชัดเจน เพื่อสนับสนุนการพัฒนาให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ และบุคลิกภาพต่าง ๆ
บรรลุตามผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ต้ังไว้ รวมถึงการประเมินผลลัพธ์ท่ีมีหลักฐานการเรียนที่ชัดเจนเพ่ือให้แน่ใจว่า
ผู้เรยี นทุกคนบรรลุเปา้ หมาย

4

2. สร้างโอกาสในการเรียนรู้ หรือขยายโอกาสการเรียนรู้ (Expanded opportunities and
support for learning success) ผู้สอนต้องการขยายโอกาสในการเรียนรู้ให้ครอบคลุมผู้เรียนท่ีหลากหลาย
เพราะผู้เรียนมีความสามารถในการเรียนรู้ ความถนัด และความชอบในวิธีการเรียนรู้ท่ีแตกต่างกัน เพื่อให้
ผู้เรียน ทุกคน ส ามารถบรรลุ ตามผล ลัพธ์การเรีย นรู้ท่ีก ำห น ดไว้ห ลั งผ่ าน ประส บก ารณ์ การเรียน รู้ ไปแล้ ว
หลักการน้ีข้ึนอยู่กับแนวคิดท่ีว่า ผู้เรียนทุกคนไม่สามารถเรียนรู้ส่ิงเดียวกัน ในทิศทางเดียวกันและในเวลา
เดยี วกนั ได้ แต่อย่างไรกต็ ามผูเ้ รียนส่วนใหญ่กส็ ามารถบรรลุมาตรฐานระดบั สูงได้ หากวา่ ผูเ้ รียนได้รับโอกาสที่
เหมาะสม

3. การกำหนดมาตรฐานการเรียนรู้ท่ีสูงและท้าทาย (High expectations for all to succeed)
ผู้สอนควรสร้างมาตรฐานการเรียนรู้ที่สูงและท้าทาย เพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ของผู้เรียน ผ่านกระบวนการ
เรียนรู้ท่ีผู้สอนเป็นเพียงผู้สนับสนุน และผลักดันให้ผู้เรียนบรรลุตามมาตรฐานนั้น โดยวิธีการวัดและ
ประเมนิ ผลการเรียนรตู้ า่ ง ๆ ต้องมคี วามสอดคลอ้ งกับวิธีการเรียนการสอน

4. การออกแบบย้อนกลับ (Design down from your ultimate culminating outcomes) โดย
การออกแบบหลักสูตรและการเรียนรู้ต้องเร่ิมต้นที่ผลลัพธ์การเรียนรู้ท่ีต้ังไว้ จากน้ันจึงระบุสมรรถนะและ
หลักฐานการเรียนรู้ที่จะเป็นตัวบ่งชี้ว่าผู้เรียนสามารถทำได้ แล้วจึงออกแบบประสบการณ์การเรยี นรู้และการ
สอนให้สอดคล้องกนั

ส่ิงที่สำคัญของการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ คือ การกำหนดผลลัพธ์การเรียนรู้ท่ีชัดเจน ซึ่งเป็นผลลัพธ์
สู งสุ ด ห รือ ผ ล ลั พ ธ์สิ่ งที่ ต้ อ งก ารให้ ผู้ เรี ย น ส าม ารถท ำได้ แ ล ะป ร ะส บ คว ามส ำ เร็จ ห ลั งจ ากจ บ ห ลั กสู ต ร
(Macayan, 2017) โดยผลลัพธ์ที่กำหนดควรอยู่บนพื้นฐานของผู้เรียนท่ีจะต้องปฏิบัติจริงในการดำเนินชีวิต
และบทบาทในอาชีพ โดยหลักการของการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์มีกรอบ (Framework) หลักการออกแบบที่
สำคัญคือ การกำหนดผลการเรยี นรู้ ซึง่ เป็นหัวใจหลักของการศกึ ษาท่ีเน้นผลลัพธ์ โดยต้องกำหนดผลลพั ธ์การ
เรียนรู้ปลายทางหรือผลลัพธ์รวบยอดเป็นอันดับแรก ตามด้วยผลลัพธ์การเรียนรู้ในหลักสูตร จากนั้นกำหนด
ผลการเรียนรู้รายวิชาแยกออกมาตามภาระงานหรือชิ้นงาน (ระดับหลักสูตร) เน่ืองจากการเรียนรู้เป็น
นามธรรมและเกิดขึ้นภายในผู้เรียนและวดั ได้ยากการกำหนดและระบุผลลัพธส์ ูงสุดของหลักสูตรควรมกี ารจัด
วางเปน็ ระบบและเช่ือมโยง ดงั ภาพ 2

ภาพ 2 ระดับของผลลัพธ์การศกึ ษา
ที่มา: ดัดแปลงจาก Macayan (2017)

5

สรุปได้ว่า หลักการจัดการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ควรมุ่งผลลัพธ์การเรียนรู้โดยให้ผู้เรียนบรรลุผลการ
เรยี นรู้ที่พงึ ประสงค์ ภายใต้การออกแบบการเรียนการสอนแบบย้อนกลับ และมีวิธีการวัดและประเมินผลการ
เรยี นรตู้ า่ ง ๆ ทีส่ อดคลอ้ งกับวิธกี ารเรยี นการสอน โดยการเขยี นผลลพั ธ์การเรียนรู้ทีผ่ ู้เรียนสามารถปฏิบัตแิ ละ
วัดไดจ้ ะทำให้การจัดการเรยี นรู้เชงิ ผลลัพธ์มีคณุ ภาพสูงขึน้ โดยเฉพาะในมุมมองของผู้เรยี น ผลลัพธก์ ารเรยี นรู้
ทำให้ผู้เรียนทราบว่าผสู้ อนคาดหวังให้ผู้เรยี นตอ้ ง "ทำอะไรไดท้ ำอะไรเป็น" เมื่อจบบทเรยี นแตล่ ะครง้ั

การพฒั นาหลกั สตู รและจัดทำหลกั สูตรที่เนน้ ผลลัพธ์
การพัฒนาหลักสูตรอุดมศึกษามีกรอบ (Framework) 3 ด้าน ที่ช่วยระบุและจำแนกความแตกต่าง

เพอื่ กำหนดประสบการณ์การเรียนรูแ้ ละการจดั การหลักสตู ร (มหาวทิ ยาลยั อบุ ลราชธานี, 2561) ดังน้ี
1. กรอบด้านเน้ือหา (Content framework) กรอบท่ีถูกขับเคลื่อนด้วยเน้ือหาของหลักสูตรที่

วางแผนเริ่มต้นและส้ินสุดด้วยการครอบคลุมเน้ือหา หัวข้อท่ีระบุ และทดสอบผู้เรียนในความรู้ท่ีเนื้อหา
ครอบคลุมเป็นกรอบที่ใช้เปน็ ส่วนมากและยากต่อการเปล่ียนแปลง

2. กรอบสมรรถนะ (Competency framework) กรอบที่มุ่งเน้นการเรียนรู้โดยแยกเป็นงานย่อย
จำนวนมากที่สามารถตรวจ บันทึก เพ่ิมเติม และผู้เรียนจะต้องแสดงการปฏิบัติมากกว่าการรับความรู้อย่าง
เดยี วซง่ึ ผเู้ รยี นจะมีโอกาสน้อยในการสงั เคราะห์ ตดิ ต่อ และประยุกตก์ ารเรียนรู้ตลอดการเรยี นรู้ตา่ ง ๆ

3. กรอบผลลัพธ์การเรียนรู้ (Outcomes framework) กรอบสำหรับการวางแผนหลักสูตรและการ
สอนโดยที่ทุกส่ิงทป่ี ฏิบัตใิ นการเรียน คือ ตัวกำหนดที่ระบุความสามารถที่ต้องการใหผ้ ู้เรียนสามารถทำได้เม่ือ
จบการศึกษา หลอมรวมท้ังพฤติกรรมและการพัฒนาทฤษฎี ทำให้ผู้เรียนสังเคราะห์ความเข้าใจและทักษะใน
งานต่าง ๆ ในสถานการณ์จริง ทั้งนี้สามารถเปรียบเทียบกระบวนการออกแบบหลักสูตรของกรอบท้ัง 3 ด้าน
ไดด้ ังตาราง 2

ตาราง 2 ความแตกตา่ งของกระบวนการออกแบบหลกั สตู รตามกรอบทัง้ 3 ดา้ น

กรอบด้านเนอ้ื หา กรอบสมรรถนะ กรอบผลลัพธ์การเรยี นรู้
Outcomes framework
Content framework Competency framework
1. Outcome statements
1. Topic รายละเอียดของหวั ข้อที่ 1. Competencies รายการ ความสามารถท่ผี ู้เรียนควรมีและทำได้ใน
ครอบคลุมทง้ั หลกั สูตร ความสามารถที่ผู้เรยี นต้องแสดง ชีวิตจริง
2. Textbooks หนงั สือ/ตำราที่ ออกมาในหลักสตู ร 2. Content สาระสำคญั แนวคิดและ
ควรใช้ 2. Records รูปแบบการบนั ทึก ประเด็น ท่ผี เู้ รยี นควรเข้าใจเพื่อทจ่ี ะ
3. Test เน้ือหาท่ตี อ้ งจัดสอบ ความสามารถของผ้เู รยี น ปฏบิ ัตไิ ด้
จำนวนคร้งั ของการสอบ 3. Minimal Performance การ 3. Content ทักษะทผ่ี เู้ รยี นควรเขา้ ใจ
4. Papers รูปแบบงานท่ี ระบกุ ารแสดงออกขัน้ พ้นื ฐานของ อยา่ งถ่องแท้เพื่อที่จะปฏบิ ัติได้
มอบหมายใหผ้ ้เู รียนทำให้สำเรจ็ ความสามารถ
และเพ่ือตัดสนิ ผลการเรยี น

ทีม่ า: ดัดแปลงจาก มหาวิทยาลยั อบุ ลราชธานี (2561)

6
ท้ังนี้ กระบวนการพัฒนาหลักสูตรที่เน้นผลลัพธ์ควรเริ่มต้นจากการวิเคราะห์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อ
นำข้อมูลท่ีได้นำไปสู่การพัฒนาหรือออกแบบหลักสูตรใหม่ ผ่านการกำหนดการออกแบบหลักสูตรออกมาใน
รูปแบบของแนวความคิด แล้วนำแนวคิดน้ันมาผลิตหลักสูตรใหม่หรือพัฒนาหลักสูตรเดิมที่มี หลังจากนั้นจึง
นำหลักสูตรท่ีผ่านกระบวนการออกแบบหรือผลิตใหม่มาเข้าสู่กระบวนการทดสอบหลักสูตรกับกลุ่มตัวอย่าง
เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลป้อนกลับผลลัพธ์การเรียนรู้ของกลุ่มตัวอย่าง อันจะนำมาสู่แนวทางการทำงานปรับปรุง
แกไ้ ขหลกั สูตรในวงรอบตอ่ ไป หรอื อาจจะมีการนำมาสู่หลกั สตู รท่ีดีพรอ้ มใชจ้ รงิ ดังภาพ 3

ภาพ 3 กระบวนการพัฒนาหลักสูตรทีเ่ นน้ ผลลพั ธ์
ทมี่ า: ดดั แปลงจาก สกล ธีระวรัญญู และปกรณ์ สุปนิ านนท์ (2562)
โดยกระบวนการจัดทำหลักสูตรท่ีเน้นผลลัพธ์มีกรอบแนวคิดของ Outcome-based education ที่
ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ผลลัพธ์ และการประเมินผล ในการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้จะต้ังต้นจาก
วิสัยทัศน์และพันธกิจของสถาบันไปสู่วัตถุประสงค์ของหลักสูตร ผลลัพธ์การเรียนระดับหลักสูตร และระดับ
ย่อยลงไป เช่น ระดับรายวิชา และนำผลลัพธ์การเรียนรู้น้ีไปเป็นจุดเริ่มต้นในการออกแบบรายวิชา วาง
แผนการสอนและวธิ กี ารเผยแพร่ และการประเมนิ ในระดบั ต่าง ๆ ดังนี้

7

ภาพ 4 กระบวนการจัดทำหลักสูตรทีเ่ นน้ ผลลัพธ์
ที่มา: ดัดแปลงจาก สกล ธรี ะวรญั ญู และปกรณ์ สปุ นิ านนท์ (2562)
จากภาพ 4 การออกแบบผลลัพธ์นน้ั จะตั้งต้นจากวิสยั ทศั น์และพนั ธกิจของสถาบัน วสิ ัยทัศน์ หรือส่ิง
ที่หน่วยงานต้องการจะเป็น เช่น คณะศึกษาศาสตร์ต้องการความโดดเด่นด้านครูประถมศึกษามืออาชีพโดย
พันธกิจ หมายถึง วิธีการที่จะเคลื่อนสู่วิสัยทัศน์ เช่น สอนให้เป็นครูประถมศกึ ษามืออาชีพ ด้วยการออกแบบ
และการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการด้วยศาสตร์การสอนแนวใหม่ ถ้าจะทำให้เกิดการพัฒนาแบบ
ย่ังยืนก็ต้องให้ผู้เรียนตระหนักในสมรรถนะท่ีสำคัญของผู้เรียนประถมศึกษา 4.0 ส่วนวัตถุประสงค์การศึกษา
ของหลักสูตรเป็นเป้าหมายระยะไกลหลังสำเร็จการศึกษา ท่ีอธิบายถึงความสำเร็จของผู้สำเร็จการศึกษาใน
แง่มุมของอาชีพการงาน ซ่ึงการต้ังวัตถุประสงค์ของหลักสูตรทางการศึกษา (Program educational
objectives: PEO) มีความจำเป็นที่ต้องให้มีความเชื่อมโยงกับวิสัยทัศน์และพันธกิจ ส่วนผลลัพธ์การเรียนรู้
แบ่งเป็น 2 ระดับ คือระดับแรก เป็นผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร เรียกว่า (Program learning
outcome: PLO) ซ่ึงจะอธิบายว่าผู้เรียนสามารถทำอะไรได้บ้างหลังจบหลักสูตรด้วยการเทียบเคียงกับ
สมรรถนะ ครอบคลุมวัตถุประสงค์การศึกษาของหลักสูตร และผลลัพธ์การเรียนรู้ในระดับรายวิชา (Class
learning outcome: CLO) คือ สิ่งท่ีคาดหวงั ให้ผู้เรียนรู้หรอื ทำได้เม่ือจบรายวิชานน้ั ๆ หลังจากกำหนดด้าน
ผลลัพธ์การเรียนรู้ของหลักสูตรแล้ว จะต้องดำเนินการวางแผนการสอนและหาวิธีการสอน เช่น แผนการ
จัดการเรียนรู้ วิธีการจัดการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้และเครื่องมือที่ใช้กระบวนการจัดทำหลักสูตรมีความ
สอดคล้องกับวงจรการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเน่ือง (Diming cycle) วงจร PDCA (Plan do check act)
เม่ือมีการวางแผนจากวัตถุประสงค์ของหลักสูตร ผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร และผลลัพธ์การเรียนรู้ใน
ระดับรายวิชา สกล ธีระวรัญญู และปกรณ์ สุปินานนท์ (2562) หลังจากน้ันทำการประเมินในช้ันเรียน

8

ประเมินระดับหลักสูตร และประเมินระดับวัตถุประสงค์ของหลักสูตรแล้วจึงมาวิเคราะห์เพ่ือท่ีจะปรับปรุง
ต่อไป โดยหลักฐานการประเมิน แบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ คือการประเมินระดับรายวิชา การประเมินระดับ
หลักสูตร และการประเมินระดับสถาบันตามวัตถุประสงค์การศึกษาของหลักสูตร หากเร่มิ จากประเมินระดับ
รายวิชาที่เน้นการจัดการเรียนรู้ และผลลัพธ์การเรียนรู้ในห้องเรียนตัวอย่างวิธีการประเมิน ได้แก่ การ
ประเมินวินิจฉัย การประเมินแบบก้าวหน้า และแบบสรุป ในขณะที่ระดับหลักสูตรจะเน้นสมรรถนะของ
ผู้เรียน โดยการดูจากภาพรวมร้อยละความสำเร็จของผู้เรียน ต่อระดับผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร
วัตถุประสงค์การศึกษาของหลักสูตรต้องอาศัยหลักฐานการประเมิน การประชุมของผู้ทรงคุณวุฒิของ
หลักสูตรการสนทนากลุ่มกับกลุ่มผู้สอนและผู้เรียน การสำรวจศิษย์เก่าและผู้ใช้บัณฑิต รวมถึงการประชุมกับ
ศิษย์เก่า จะเห็นได้ว่ากระบวนการจัดทำหลักสูตรเน้นผลลัพธ์นั้น จำเป็นต้องคำนึงถึงความเชื่อมโยงของ
ผลลัพธ์และการประเมนิ ความเช่อื มโยงของหลักสูตร ตง้ั แต่วสิ ัยทัศน์ของสถาบันจนถงึ ระดับรายวิชา
การเขยี นผลลัพธก์ ารเรยี นรู้ (Learning Outcomes)

ผลลัพธ์การเรียนรู้ของหลักสูตรเป็นสิ่งกำหนดเน้ือหา วธิ ีการ กิจกรรมของหลักสูตร และถูกประเมิน
ด้วยตัววัดที่สามารถใช้เปรียบเทียบกับเกณฑ์การแสดงออก นอกจากนี้การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี
เจาะจงเน้นไปท่ีการออกแบบกิจกรรม การจัดลำดับกิจกรรมการเรียนรู้ในหลักสูตร ซ่ึงเป็นส่วนที่สำคัญท่ีจะ
นา้ ไปส่กู ารออกแบบรายวิชาใหม่ ซง่ึ มแี นวทางการดำเนินการดงั น้ี

1. มีการกำหนดประโยชน์ที่ชัดเจนของผลลัพธ์การเรียนรู้จากการเรียนวิชาน้ี และมีอย่างน้อย 4
ผลลัพธ์การเรียนรู้ท่ีระบุในแต่ละรายวิชา ขอบเขตละ 1 ข้อ ประกอบด้วย ด้านความรู้ (Cognitive) ด้าน
อารมณ์ (Affective) ด้านรา่ งกาย (Psychomotor) และดา้ นสงั คม (Social)

2. มีขอบเขตของกิจกรรมการเรียนรู้ คือ ด้านความรู้ (Cognitive) ด้านอารมณ์ (Affective) ด้าน
ร่างกาย (Psychomotor) และด้านสังคม (Social) เมื่อจบการเรียนแต่ละรายวิชา ผู้เรียนควรได้รับทักษะ
ใหม่ๆ ในขอบเขตท้ัง 4 ดา้ น การแบ่งประเภทของพฤติกรรมการเรียนรู้สามารถเรียกได้วา่ เป็นเป้าหมายของ
กระบวนการการเรยี นรู้

3. แบ่งขอบเขตท้ัง 4 ด้านออกเป็นหน่วยย่อย โดยมีทั้งพฤติกรรมเบ้ืองต้นไปจนถึงระดับที่ซับซ้อน
โดยการแบ่งย่อยนี้สามารถแบ่งได้หลายวิธี แต่วิธีที่เขา้ ใจง่ายและใชอ้ ย่างแพรห่ ลายในปัจจุบัน คือ ทฤษฎีการ
เรียนรขู้ อง Bloom (Bloom’s cognitive taxonomy)

ท้ังนี้การเขียนผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร (Program learning outcome: PLO) น้ัน เขียน
เกณฑ์ตามสมรรถนะขั้นสูงท่ีคาดหวังให้ผู้เรียนทำได้ ทำเป็น เพ่ือให้เกิดความท้าทาย โดยคำนึงเสมอว่าส่ิงท่ี
เขียนควรเป็นส่ิงท่ีสำคัญ และมีผู้เรียนสามารถทำได้หรือเป็นจรงิ ได้ ภายในระยะเวลาและทรพั ยากรที่เตรียม
ไว้ในกรอบภาพรวมของหลักสูตรหรือสิ่งท่ีผู้เรียนจะได้หลังจบการเรียนรู้ครบท้ังห ลักสูตรซึ่งหมายถึง
สมรรถนะของผูเ้ รียนทกุ คนเป็นส่วนผสมของทุกวิชาในหลกั สตู ร

การเขียนผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร (Program learning outcome: PLO) ประกอบด้วย 3
ส่วนหลัก ๆ คือ ความสามารถของผู้เรียนหลังจากจบหลักสูตร โดยใช้คำกริยาท่ีเป็นการกระทำ (Active
Verb)และขอ้ ความการเรยี นรู้

9

หลังจากเขียนผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร (Program learning outcome: PLO) ผู้สอนควร
ตระหนักถึงความสัมพันธ์ระหว่างการประเมินและกิจกรรมการเรียนให้สอดคล้องกับผลลัพธ์การเรียนรู้
(Alignment) ตามรูปแบบแผนท่ีการกระจายความรับผิดชอบมาตรฐานผลลัพธ์การเรียนรู้จากหลักสูตรสู่
รายวิชาของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ซ่ึงสามารถจัดทำโดยแสดงด้วยจุดดำ
และจุดขาวเพื่อแสดงความสัมพันธ์ระหว่างผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตรและรายวิชาจุดดำเป็น
คุณลักษณะที่เน้น หรือเป็นความรับผิดชอบหลักในรายวิชาน้ันส่วนจุดขาวเป็นความรับผิดชอบรอง แสดงถึง
ความเชอ่ื มโยงเทา่ นน้ั

บทสรปุ
หลักสูตรท่ีเน้นผลลัพธ์มีความสำคัญและจำเป็นต่อการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษา เพราะมุ่งเน้น

พัฒนาผู้เรียนให้ความรู้ความสามารถเฉพาะทาง การผลิตบัณฑิตจึงมีความจำเป็นต้องพัฒนาหรือปรับปรุง
หลักสูตรปรับเปลี่ยนกระบวนการจัดการเรียนการสอนท่ีเน้นให้ผู้เรียนทุกคนมกี ารเรียนรู้ มีความเข้าใจ ได้รับ
ประสบการณ์การเรียนรู้ที่สำคัญและจำเป็นในการปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ในวิชาชีพ หลักสูตรใน
ระดับอุดมศึกษาจึงจำเป็นตอ้ งมีลักษณะเฉพาะและม่งุ ผลลพั ธ์ทีต่ ัวผู้เรียน โดยการออกแบบผลลัพธ์การเรยี นรู้
จะตัง้ ต้นจากวิสัยทศั นแ์ ละพนั ธกิจของสถาบนั ไปสู่วัตถุประสงค์ของหลกั สูตร ผลลพั ธ์การเรียนระดบั หลักสูตร
และ ระดับรายวิชา นำผลลัพธ์การเรียนรู้นี้ไปเป็นจุดเริ่มต้นในการออกแบบรายวิชา วางแผนการสอนและ
วิธกี าร เผยแพร่ และการประเมินในระดบั ตา่ ง ๆ โดยคำนงึ ถงึ ความเชื่อมโยงระหว่างการประเมนิ และกิจกรรม
การเรียน ให้สอดคล้องกับผลลัพธ์การเรียนรู้ (Alignment) ตามรูปแบบแผนท่ีการกระจายความรับผิดชอบ
มาตรฐาน ผลลัพธก์ ารเรยี นร้จู ากหลกั สูตรสู่รายวิชา

10

เอกสารอา้ งองิ

ฐิติมา ญาณะวงษา, สมเกียรติ อินทสิงห์, สุนีย์ เงินยวง, และน้ำผ้ึง อินทะเนตร. (2564). หลักสูตรท่ีเน้น
ผลลัพธ์: แนวทางใหม่ส ำหรับหลักสูตรอุดมศึ กษา Outcome-Based Curriculum: New
approach for Higher Education Curriculum วารสารม นุ ษ ย ศ าสต ร์แ ล ะสั งค ม ศ าส ต ร์
มหาวิทยาลัยราชภฏั พบิ ูลสงคราม. ปที ่ี 15 ฉบบั ท่ี 2 กรกฎาคม–ธนั วาคม . 279- 291.

บณั ฑติ ทิพากร. (2559). มโนทัศน์ที่คลาดเคลือ่ นเก่ียวกับกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอดุ มศกึ ษาแหง่ ชาติ
(Thailand Qualification Framework for Higher Education). สืบคน้ 10 ตลุ าคม 2562, จาก
https://www.mua.go.thมโนทศั นท์ ่ีคลาดเคลื่อน.pdf

บณั ฑิต ทิพากร. (2560). My 2 Satangs: การศกึ ษาเชิงผลลพั ธ์ (Outcome Based Education). สืบค้น10
ตุลาคม 2562, จาก https://www.c4ed.kmutt.ac.th/copy-of-my2satangstqf.

บีบีซีไทย. (2562). หุ่นยนต์จะมาแทนที่คนงานในโรงงาน 20 ล้านตำแหน่งในปี 2030. สืบค้น 13 ธันวาคม
2562, จาก https://mgronline.com/cyberbiz/detail/9600000120443.

ผู้จัดการออนไลน์. (2560). เตรียมตัวหรือยัง คนเสี่ยงตกงานทั่วโลก 800 ล้านคนในปี 2030 จากระบบ
อตั โนมัติ.สืบค้น 13 ธนั วาคม 2562, จาก https://mgronline.com/cyberbiz/detail
/9600000120443.

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. (2560). การศึกษาท่ีมุ่งผลลัพธ์ (OBE). สืบค้น 15 ธันวาคม
2562, จาก https://www1.kmutt.ac.th/education/obe.

มหาวิทยาลยั อุบลราชธาน.ี (2561). การพฒั นาผลลพั ธ์การเรยี นรู้ทมี่ ปี ระสิทธิภาพและการประเมินผลสำหรบั
หลักสูตร. สบื ค้น 10 ตุลาคม 2562, จาก http://www.ubu.ac.th.

เรณุมาศ มาอุ่น. (2559). การจัดการเรียนการสอนในระดับอุดมศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ. JOURNAL OF
SOUTHERN TECHNOLOGY, 2(1), 169-176.

สกล ธีระวรัญญู, และปกรณ์ สุปินานนท์. (2562). วิชาการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์การเรียนรู้ หรือ Outcome
based education. สืบค้น 11 สิงหาคม 2562, จาก https://is.gd/UfIl2f

สุเมธ แย้มนุ่น. (2560). บทบาทของส านักงานตรวจประเมินภายใต้แผนอุดมศึกษา 20 ปี (2560-2579).
สบื คน้ 30 ตุลาคม 2562, จาก http://www.bme.mua.go.th

สุรีย์ จินเรือง, วิภาศิริ นราพงษ์, และปวีณภัทร นิธิตันติวัฒน์. (2561). การศึกษาที่มุ่งผลลัพธ์สาขาพยาบาล
ศาสตร์. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้าจนั ทบุร,ี 29(2), 207-216.

Harden, R. M., Davis, M. H., & Crosby, J. R. (1997). The new Dundee medical curriculum: A
whole that is greater than the sum of the parts. Medical Education, 31, 264-271.

Macayan, J. V. (2017). Implementing Outcome-Based Education (OBE) Framework:
Implications for Assessment of Students’ Performance. Educational Measurement
and Evaluation Review, 8(1), 1-10.

McNeil, H. P., Hughes, C. S., Toohey, S. M., & Dowton, S. B. (2006). An innovative
outcomesbased medical education, program built on adult learning principles.
Medical Teacher, 28(6), 527-534.

11

Schiltmans, H. J. (2015). How to provide effective learning opportunities for international
business and management students to develop their intercultural competence?.
Retrieved October 10, 2019. from https://www.researchgate.net

Sessums, C. D. (2016). What is OBE?: Unboxing outcomes-based education. Retrieved
October 10, 2019. from https://www.d2l.com/blog/what-is-obe.

Spady, W. G. (1994). Outcome-based education: Critical issues and answers. Arlington, VA:
American Association of School Administrators.

12

ภาคผนวก

13

ภาคผนวก ก.

การถอดความรจู้ ากผรู้ ใู้ นหนว่ ยงาน
(Tacit Knowledge to Explicit Knowledge)

14

การถอดความรู้จากผรู้ ใู้ นหน่วยงาน (Tacit Knowledge to Explicit Knowledge)

1. ผรู้ ู้ (ข้อมูลผูร้ ู้)
ชอ่ื ผรู้ ู้ นายวนั ชนะ หลีเอบ
ตำแหนง่ ครู

2. ผูถ้ อดความรู้
2.1 นางสาวสนุ ิสา สะแหละ
2.2 นายอุใบ หมัดหมดุ
2.3 นางสาวนวรตั น์ ลิ่มสกุล

3. ช่ือหวั ขอ้ ความรู้ การพฒั นาหลกั สูตรท่มี ุ่งสผู่ ลลัพธ์

4. ประโยชนข์ องความรู้
การศึกษาในระดับอุดมศึกษาเป็นการศึกษาเพื่อพัฒนากำลังคนขั้นสูงที่มีความรู้ความสามารถเฉพาะ

ทาง เช่น ครู แพทย์ พยาบาล วิศวกร เป็นต้น ควบคู่กันไปกับการพัฒนาให้เป็นมนุษย์ท่ีสมบูรณ์ หลักสูตรใน
ระดับอุดมศึกษาจึงมีลักษณะเฉพาะและแตกต่างจากหลักสูตรการศึกษาในระดับอ่ืน โดยแนวคิดการพัฒนา
อุดมศึกษาแห่งอนาคตมุ่งเน้นการผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพ และพัฒนาสมรรถนะบัณฑิตตามมาตรฐานบัณฑิต
ให้มีสมรรถนะเชิงวิชาการ สมรรถนะในการป ระกอบอาชีพทักษะการปฏิบัติงาน ทักษะการเป็น
ผู้ประกอบการรวมท้ังสมรรถนะการเป็นพลเมืองและพลโลก เพื่อเพ่ิมคุณภาพและปัจจัยการผลิตเทียบเท่า
ประเทศพัฒนาแล้วจึงควรมีการปฏิรูปการเรียนการสอนที่เน้นสัมฤทธิผลตามความต้องการของผู้เรียน การ
จัดการศึกษาท่ีเน้นผลลัพธ์ จึงเป็นการจัดการศึกษาโดยการพัฒนาหลักสูตร การพัฒนาเน้ือหาและการ
ประยุกต์ใช้กระบวนการเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนาสมรรถนะเฉพาะ เพ่ือให้สอดคล้องกับบทบาททางวิชาชีพความ
ต้องการของผู้เรียน และความต้องการของสังคม โดยมีองค์ประกอบสำคัญ 3 องค์ประกอบ คือ 1) ผลการ
เรยี นรู้ 2) วิธีการวดั ผลลพั ธ์การเรยี นรู้ และ 3) กิจกรรมการเรียนรู้

การรวบรวมองค์ความรู้ท่สี ำคญั ในกระบวนการจดั การเรียนการดา้ นการพัฒนาหลักสูตรที่มุ่งสผู่ ลลัพธ์
สามารถนำไปสู่การใช้ประโยชน์ทางวิชาการ ซึ่งเป็นฐานรากท่ีสำคัญในการพัฒนานักศึกษาของวิทยาลัยชุมชน
สตลู

5. เนอ้ื หาและสาระสำคญั
5.1 หวั ข้อความรู้ ประกอบด้วย
1) การพฒั นาหลักสตู รทีม่ ุ่งสู่ผลลัพธ์
2) ความหมายของการศึกษาท่ีเน้นผลลพั ธ์
3) หลักการของการศึกษาท่เี น้นผลลัพธ์
4) การพัฒนาหลกั สูตรและจัดทำหลกั สูตรทเ่ี นน้ ผลลพั ธ์

15

5.2 ปญั หาอปุ สรรคที่พบ
การพัฒนาหลักสตู รท่ีมุ่งสู่ผลลัพธ์ควรมุ่งผลลัพธก์ ารเรียนรโู้ ดยให้ผู้เรยี นบรรลุผลการเรียนรทู้ ่ีพึง

ประสงค์ ภายใต้การออกแบบการเรียนการสอนแบบย้อนกลับ และมีวธิ ีการวัดและประเมินผลการเรียนรตู้ ่าง
ๆ ท่ีสอดคล้องกบั วิธีการเรียนการสอน บางครัง้ การเรยี นรู้อาจไมบ่ รรลุครบตามแผนที่กำหนดไว้

6. วิธีการนำความร้ไู ปใช้
จดั ทำคูม่ อื เผยแพร่ในวิทยาลัยชุมชนสตูล และเผยแพรผ่ ่านเว็บไซต์ของวิทยาลยั ชุมชนสตูล

7. ผเู้ รยี นรู้
7.1 นกั ศึกษาวิทยาลยั ชมุ ชน วทิ ยาลยั ชมุ ชนสตลู
7.2 อาจารยป์ ระจำและอาจารย์พิเศษ วทิ ยาลยั ชมุ ชนสตูล

**************************************************

16

วทิ ยาลัยชุมชนสตูล