ruskeslovo282020

Фото: Вероника Вуячич ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

РОК LXXVI ЧИСЛО 28 (3897) НОВИ САД, 10. ЮЛИЙ 2020.
ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■БУДЗМЕ ОДВИЧАТЕЛЬНИ

ИНТЕРМЕЦО

ДОБРОДЗЕЧНИ ОГНЬОГАСНИ ДРУЖТВА

К О Ц У Р (II)

Од снованя по нєшка, през коцурске До- Хлопска представнїцка екипа на змаганю 1985. року
бродзечне огньогасне дружтво прешло
вельке число огньогасцох, а хвильково
Дружтво чишлї коло 200 членох.

Резултат длугорочней активносци и
анґажованосци членох Дружтва на фахо-
вим оспособйованю у добродзечним
огньогастве тото же их єст вкупно 32-йо
котри здобули званє висшого огньогасно-
го официра, огньогасного официра лєбо
младшого огньогасного официра.

Дружтво у цалосци, як и активни поєдинци,
на велїх змаганьох порядно медзи найлєп-
шима. Коцурски огньогасци зазначели вель-
ки успихи на Огньогасних змаганьох Войво-
дини, ишли ище на Союзни, та и Репу-
блични огньогасни змаганя, а успишни
су на Майских стретнуцох огньогасцох.
За гуману и длугорочну роботу у Дру-
жтве дзепоєдни члени достали одлико-
ваня I и II шора Огньогасного союзу
Югославиї, одликованя I и II шора
Огньогасного союзу Сербиї, а тиж и
Значку Огньогасного союзу Войводини.
ДОД добитнїк и Повелї Огньогасного
союзу Войводини, а цеши ше и з Окто-
берску награду општини Вербас.

Нєшкайше руководство ДОД творя
предсидатель Владо Копчански, ко-
мандир Саша Тодич (котри окончує и
функцию касира), заменїк командира
Здено Хромиш, секретар Славиша
Сабадош, совитнїк Янош Надьфеї,
адютант Микола Пляскач, маґазинер
Владимир Орос и маґазинер превоз-
кох Александар Хромиш.

О. Р.

2 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

ЗМИСТ УВОДНЇК

Пише: Иван САБАДОШ,
главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк КОРОНА, ВИБЕРАНКИ, КОРОНА...

4–5. Конєчни резултати По тим шоре зменюю ше приоритети остатнї два мешаци у нашей
парламентарних виберанкох явносци, у медийох и на дружтвених мрежох. Кед епидемия почала и
преглашени позарядови стан, якошик ше подрозумйовало же то чежка,
■ Нашо места алє нєобходна мира. У пракси ше потвердзело же то наисце так. Ширенє
вируса кельо-тельо положене под контролу и нє случел ше нам найгорши
10–11. Борба процив епидемиї сценарий. Проблеми почали после, и то прешвечени сом, пре єден
корони на локалним уровню ендемски рис нашого колективного характеру и менталитету – часто
забуваме же стретнуце нє закончене, алє ше ма бавиц и други полчас.
■ Економия Скоро шицки рестриктивни и превентивни мири практично одразу
утаргнути и зведзени на уровень лїхого препорученя. И власц и
12–15. Тлачидба жита у наших Кризни штаб и ми сами, тє. фамозни „народ” почали зме ше справовац
валалох як кед би ше нїч нє случело, як кед би корони нє було. Кед же уж шицко
могло, кед дошлєбодзени беоґрадски дерби и финале националного
■ Култура и просвита Купа пред публику, кед дошлєбодзени медзинародни тениски турнир,
матурски журки и масовни свадзби, чом би ше вец одкладало виберанки?
20-21. Интервю: Славко Орос, Коло того зме наисце нє винїмкови. У сушедней Горватскей прешли
директор РНТ „Петро Ризнич викенд ше тиж гласало, гоч епидемиолоґийна ситуация у цалим реґиону
Дядя” чежша як цо була пред двома-трома тижнями. И там ше у директним
преносу на громади славела виберанкова побида без маскох, без
■ Людзе, роки, живот социялней дистанци...

22-23. Наш госц: Яким Ерделї зоз Медзитим, тераз ше одразу корона врацела (лєбо нїґда оталь анї нє
Петровцох пошла). У дню кед зме досягли смутни рекорд, 13 особи умарти од
Ковиду-19 за 24 годзини, предсидатель Вучич наявел заверанє Беоґраду.
■ Духовни живот Наява, а можебуц баржей манир у хторим є сообщена, випровоковали
тисячи людзох же би вишли на улїци главного городу. Шицко цо ше
27. Школярски дзень у Водици случовало познєйше и цо дїло аґресивней меншини – налєт на
Скупштину, вандализем и атаки на полицию, заслужує нєдвосмислову
■ Информатор осуду. Демонстрациї и протест демократске право, а гулиґанизем и
насилство виновне дїло и нє шме ше их виєдначовац и мишац. Медзитим,
28–33. Мали оглашки и слики з Беоґраду муша буц спозорююци. Барз опасна и нєпредвидлїва
In memoriam ситуация кед людзе вецей нїкому нє веря – анї власци, анї Кризному
штабу, анї опозициї, и кед ше престаню бац и од полициї и од корони...
■ Спорт
З тижня на тидзень пробуєм тот уводнїк поентовац и заключиц з
35. Когуцики керестурского дачим позитивним, афирмативним, кельо-тельо оптимистичним.
„Русина” бавели на турнире у Голєм кед би и тераз так могло, алє нє мож...
Пиньвиц
Три млади животи претаргнути, два животно загрожени, єден упре-
■ Интермецо пасцени. То биланс чежкого транспортного нєщесца хторе ше прешлого
викенду случело медзи Керестуром и Кулу... Нєт ту цо повесц, поучовац,
38–39. Хладок и горуци тепши правиц ше мудри. Слова тераз нє вредза вельо. Час за цихосц, смуток
за погинуту младосцу и сочуствиє з унєщесценима фамелиями.
Насловни бок:
Превентивни мири
знова обовязни у Новим Садзе

Авторка фотоґрафиї:
Вероника Вуячич

Директор * ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь
др БОРИС ВАРҐА Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”,
Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре *

*** Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад *
Главни одвичательни редактор Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина
Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох –
ИВАН САБАДОШ Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш,

Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада

Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редактор-

ка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 *

Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-

82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ”Maxima graf” Петроварадин * E-mail:
[email protected] * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

ВИБЕРАНКИ 2020

РВК ОБЯВЕЛА КОНЄЧНИ РЕЗУЛТАТИ:

СЕДЕМ ЛЇСТИНИ У СКУПШТИНИ,
МОНАРХИСТИ ОСТАЛИ СПОД ЦЕНЗУСА

Конєчни резултати виберанкох отриманих 21. юния у сущносци лєм потвердзели тоти
прелиминарно обявени. До Народней скупштини уходза седем виберанково лїстини.
Розлика лєм у єдним мандату хтори од першопласованей Сербскей напредней странки

прешол меншинскей лїстини Муамера Зукорлича

Републична виберанкова комисия István – Союз войводянских Мадярох у другим пробованю можу повториц и
(РВК) 5. юлия прилапела Звит о – Иштван Пастор” освоєла 2,23 одсто злєпшац резултат, насампредз так же
вкупних резултатох виберанкох за на- гласи дзекуюци котрим будзе мац 9 прицагню конзервативнєйших гласа-
родних посланїкох Народней скупшти- мандати; Лїстина АКАДЕМИК МУА- чох чийо примарни политични префе-
ни републики Сербиї. Конєчни резул- МЕР ЗУКОРЛИЧ – ЛЄМ ПРОСТО – ренциї нє мали вигляду войсц до Пар-
тати обявени понеже зраховани прели- Странка правди и помиреня (СПП) – ламенту анї з другого пробованя. Мед-
минарни резултати гласаня отриманого Демократска партия Македонцох зитим, насампредз прето же виход-
21. юния, и повторених виберанкох 1. (ДПМ) / Akademik Muamer Zukorlić – носц на повторени виберанки отрима-
юлия на 234 гласацких местох од Samo pravo – Stranka pravde i pomirenja ни роботни дзень була мала, ПОКС
вкупно 8 253 на хторих могло сполнїц (SPP) – Демократска партија на Маке- припознал же ше им з тей нагоди нє
гласацке право. Конєчни резултати донците (ДПМ) освоєла 1 одсто гла- удало постац парламентарна странка.
скоро цалком потвердзели предходни сох, та будзе мац 4 мандати; Лїстина
прелиминарно обявени, рахуюци ту пла- „АЛБАНСКА ДЕМОКРАТСКА АЛ- АВТОНОМНА ПОКРАЇНА
сман виберанкових лїстинох хтори пре- ТЕРНАТИВА – УЈЕДИЊЕНА ДОЛИ- ВОЙВОДИНА
шли скупштински цензус од три одсто, НА / ALTERNATIVA DEMOKRATI-
як и биланс мандатох у републичней KE SHQIPTARE – LUGINA E BAS- Понеже виберанки за покраїнских
Народней скупштини хтора ма 250 по- HKUAR” освоєла 0,82 одсто гласох за посланїкох 1. юлия були повторени
сланїкох. Єдина розлика же першопласо- 3 мандати; Лїстина СДА Санджаку др лєм на 23 од 1 781 гласацких местох,
вана лїстина место прелиминарних 189, Сулейман Уґлянин / SDA Sandžaka – Покраїнска виберанкова комисия
по конєчних резултатох будзе мац 188 dr. Sulejman Ugljanin достала 0,77 одсто (ПВК) обявела Звит о конєчних резул-
мандати, а меншинска бошняцка лї- гласох и у новим зволаню Народней татох виберанкох за посланїкох у
стина Муамера Зукорлича штири ман- скупштини будзе мац 3 мандати. Пра- Скупштини АП Войводиниуж штвар-
дати место трох кельо єй припадало по во гласа на виберанкох отриманих 21. ток, 2. юлия. Скупштина АП Войводи-
прелиминарних резултатох. юния и 1. юлия мали вкупно 6 милио- ни ма вкупно 120 посланїкох, а манда-
ни 584 тисячи 376 гласаче котри уписа- ти достали седем од дзевец лїстинох
РОЗПОРЯДОК МАНДАТОХ ни до виберацкого списку, а свойо ви- хтори участвовали на виберанкох.
беранкове право на 8.433 виберацких ме-
Конєчни резултати потвердзую же стох вихасновали 3 милиони 221 тисячи
лїстина Сербскей напредней странки 908 гласаче, односно 48,93 одсто.
„АЛЕКСАНДАР ВУЧИЧ – ЗА НАШО
ДЗЕЦИ” освоєла 60,65 одсто гласи на ОСТАЛИ ПОД СМУЖКУ
парламентарних виберанкох, односно
188 мандати у будуцим скупштинским Аж штернац виберанково лїстини
зволаню. Лїстина ИВИЦА ДАЧИЧ хтори участвовали на парламентарних
–„Социялистична партия Сербиї виберанкох нє прешли цензус. Найблї-
(СПС), Єдинствена Сербия (ЄС) – Драґ- жей тому цилю сцигла виберанкова лї-
ан Маркович Палма” освоєла 10,38 од- стина „ЗА КРАЛЬОВИНУ СЕРБИЮ
сто гласи и им припадаю 32 посланїц- (Рух обнови Кральовини Сербиї,
ки места. Лїстина АЛЕКСАНДАР Монархистични фронт) – Жика
ШАПИЧ – ПОБИДА ЗА СЕРБИЮ Ґойкович”. На виберанкох 21. юния,
освоєла 3,83 одсто гласи, односно 11 по прелиминарних резултатох Коа-
мандати у Скупштини. лиция за кральовину Сербию достала
потримовку 83 237 гласачох – 2,63
До Народней скупштини вошли и одсто. Прето монархисти найвецей
штири меншински партиї за хтори нє обчековали од повторйованя виберан-
важел общи цензус од три одсто, алє кох на надзвичайно вельким чишлє
правило природного прагу: Лїстина гласацких местох 1. юлия, рахуюци же
„Vajdasági Magyar Szövetség – Pásztor

4 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ЕПИДЕМИЯ ВИРУСУ КОРОНА У СЕРБИЇ

ВИБЕРАНКИ 2020 СИТУАЦИЯ ОЗНОВА ОЗБИЛЬНА

Як ПВК сообщела, од вкупно милион Вовторок, 7. юлия досягли зме смутни рекорд – аж
696 тисячи 292 особох зоз правом гласа 13 особи умарли од пошлїдкох инфекциї зоз вирусом
на покраїнски виберанки вишли 852 ти- корона. По урядово обявених податкох Министерства здра-
сячи 972 гласаче.
вя, то найвекше число жертвох у єдним дню од
Найвецей гласи достала лїстина Серб- початку епидемиї
скей напредней странки „АЛЕКСАН-
ДАР ВУЧИЧ – ЗА НАШО ДЗЕЦИˮ ко- Кед 6. мая утаргнути позарядови симптомох. Пре звекшане число но-
тра достала 498 495 гласи и 76 мандати; стан у Републики Сербиї, урядови вих пациєнтох, обновена робота ко-
Лїстина ИВИЦА ДАЧИЧ –„Социяли- биланс епидемиї вирусу корона и вид-амбулантох, а формовани и но-
стична партия Сербиї (СПС), Єдинстве- оберацей хороти Ковид 19 бул 9 791 ви реґионални ковид-шпиталї.
на Сербия (ЄС) – Драґан Маркович Пал- вкупно реґистрованих хорих, од
ма” достала 90 512 гласи, односно 13 хторих вецей як 1 750 уж були по- Розликую ше и мири превенциї на
мандати; За Союз войводянских Мадя- твердзено вилїчени, и 203 умарти державним уровню. Место тотално-
рох „Vajdasági Magyar Szövetség” – особи. Два мешаци познєйше, 6. го завераня яке було под час позаря-
Pásztor István – „Союз войводянских Ма- юлия, по державней статистики ма- дового стану, тераз акцент на ло-
дярох” гласали 75 218 особи, и освоєли ме вкупно 16 420 инфицированих калних кризних штабох и локално
11 мандати; „Войводянски фронт” (Лиґа од хторих 2 737 особи маю активну огранїчених мирох у општинох и
социялдемократох Войводини, Войво- хороту a медзи нїма 93 особи на ре-
дянска партия и Вєдно за Войводину) спираторох, и 317 умартих. Дньово АПЕЛ КРИЗНОГО ШТАБУ
достал 41 455 гласи, односно 6 мандати; ше на корону тестира вецей як 5
Коалиция „Метла 2020ˮ достала 35 479 000 особи, а од початку епидемиї На териториї АП Войводини,
гласи и 5 мандати; Лїстина „ЗА КРАЛЬ- таку дияґностику прешли скоро 450 епидемиолоґийна ситуация у Но-
ОВИНУ СЕРБИЮ – ЗА СЕРБСКЕ ВОЙ- тисячи особи. вим Садзе и Вербаше оценєна як
ВОДСТВОˮ (Рух обнови Кральовини озбильна. Позарядова ситуация
Активносц вирусу, та и провадзаца нє преглашена, алє запровадзени
Сербиї, Монархистични фронт) – Жика статистика, стаґнирали лєбо ше и дополнююци превентивни мири.
Ґойкович достала 34 083 гласи и 5 ман- зменшовали у маю и початком юния. Кризни штаб южнобачкого окру-
дати; Лїстина „Др ВОЇСЛАВ ШЕШЕЛЬ Штредком юния крива епидемиї ука- гу обявел апел явносци, з хторим
– СЕРБСКА РАДИКАЛНА СТРАНКA” зовала скоро математично правилни ше поволує гражданох же би
достала 26 489 гласи и 4 мандати. тренд благого росту, алє тот период отримовали социялну дистанцу,
пред виберанками у єдней часци фа- ношели маски и отримовали по-
Конєчни резултати покраїнских вибе- ховей, политичней та и лаицкей яв- рядну гиґиєну рукох. Апелує ше и
ранкох тиж ше мало розликую од тих носци дискутабилни и обтерховани з на власнїкох вислужних дїялно-
хтори прелиминарно сообщени, та и ди- контроверзами. Медзитим, конєц сцох же би почитовали предписа-
стрибуция посланїцких мандатох иста як юния и початок юлия ознова под- ни превентивни мири, и на робо-
цо указовали и статистични проґнози По- звигнул статистични указателї на тодавательох же би занятим омо-
уровень яки бул у штред першого на- жлївели безпечни условия за ро-
країнскей виберанковей комисиї.■ лєту епидемиї у априлу. Подобни боту. Циль апелу же би ше охранє-
тренд, гоч вкупни числа менши, за- ла здравствена система и єй заня-
Я. Дю./И. С. значує ше у вецей державох реґиону. ти, хтори ознова под вельким ро-
10. ЮЛИЙ 2020. Шветова здравствена орґанизация ботним обтерхованьом.
осторожно преценює же актуална
ситуация ище нє початок другей габи городох хтори потвердзени як жи-
епидемиї, алє пошлїдок диспропор- рячиска епидемиї. Позарядова си-
цийного епидемиолоґийного моделу, туация так преглашена у Беоґраду,
по хторим балкански держави перше алє и у вецей реґионалних центрох
вдеренє епидемиї вирусу корона кон- ширцом централней Сербиї – Шапцу,
цом жими и початком яри нє потра- Боґатичу, Новим Пазару, Тутину,
фело так моцно як Заходну Европу Враню, Владичиним Хану, Краґуєв-
лєбо екстремно як Италию и Шпа- цу, Чачку, Кралєве, Лучанох, Иванї-
нию, алє им главне вдеренє грожи ци, Арилю, Пожеґи, Ужицу, Брусу,
праве на проґнозованим концу пер- Чаєтини, и Прибою. Кед же ше епи-
шей габи пандемиї. демия нє положи под контролу з
оштрейшима мирами, насампредз
По спозореньох Кризного штабу забрану сходох, змоцнєну санитар-
и домашнїх епидемиолоґох, преме- ну гиґиєну явних просторох и огра-
нєла ше и демоґрафска и симптом- нїченями роботного часу вислу-
ска слика актуалней фази еписемиї жних дїялносцох, шлїдзи и завера-
– медзи охоренима доминую млади нє тих штредкох, односно комунал-
особи, а просекова клинїчна слика ни карантин за вкупне жительство
вельо озбилнєйша и чежша як на тих локалних самоуправох.
яр, кед велї корону прелєжали без
И. С.

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК

75 РОКИ „РУСКОГО СЛОВА”

НАГРАДА „ШВЕТЛОСЦИ” НАГРАДА „ЛИТЕРАТУРНОГО СЛОВА”

„МИКОЛА М. КОЧИШ” „МИРОСЛАВ СТРИБЕР”

мср МИРОСЛАВ КЕВЕЖДИ МИРОН ДЖУНЯ

Редакция часописа за науку, литературу, култу- Мирон Джуня учашнїк, хронїчар и по-
рушовач литературних збуваньох остат-
ру и уметносц „Шветлосц” одлучела же би На- нїх декадох ХХ и перших ХХІ столїтия.
Без Джунї нє мож задумац сучасни лите-
граду „Микола М. Кочиш” за 2018-2019. рок до- ратурни живот у рускей заєднїци – меин-
стримово лєбо алтернативни литературни
стал мср Мирослав Кевежди, заняти у Култур- сходи по руски, або виданє без його пред,
лєбо после слова.
ним центру Войводини „Милош Црнянски” у
У додатку „Литературне слово”, по Джуньових текстох
Новим Садзе. Награда часописа „Шветлосц”, ко- лєгко провадзиц и замерковац нови феномени у рускей суча-
сней литератури и културней елити, лєбо декаденцию исну-
тра ноши мено нашого визначного линґвисти, юцей. Цалу єдну ґенерцию младших авторох перши приви-
тал до швета рускей литератури, алє ше нїґда нє поставя як
поети и писателя Миколи М. Кочиша, додзелює ше раз у двох рокох. єй вожд, ментор, лєбо ґуру. Єдини є хтори пробовал зучиц
вєдно тих челєднїкох и челєднїци з традицию и класиками
Награду ше додзелює Мирославови Кевеждийови за серию прика- нашей уметнїцкей поезиї и прози.

зох и оглядох, широкого дияпазону темох, од литератури по социоло- Же би ше го розумело у читаню, наисце треба познац руски
язик и ориґинални зявеня у рускей заєднїци. Мирон нови
ґию, филозофию и антрополоґию. Прилоги у часопису „Шветлосц”, феномени лєгко и швидко замерковює, оценює, дакеди оштро
и нємилосердно цинично. Його критики, рецензиї и
за котри ше го наградзує з Награду „Микола М. Кочиш”, представяю огляднуца, баржей интуитивни як фактоґрафски, часто сами
за себе ориґинални уметнїцки твори рускей пост-постмодерни.
значне и ориґиналне доприношенє нє лєм публицистики на руским
Мирон свойофайтови „чловек-институция” и професиона-
язику, алє и критики у найширшим значеню того слова. Мирослав Ке- лєц без роботней кнїжочки. Оксиморон котри найлєгчейше
потолковац з тим же саме пробованє толкованя банализує
вежди квалификовани менаджер, виглєдовач, редактор, новинар и ак- комплексносц феномена Джунї. Прето Мирон нє обявює
кнїжки, лєм розошати твори.
тивиста нєвладових орґанизацийох на подручу култури, релиґиї, ме-
БИОҐРАФИЯ
дийох и правох националних меншинох. Як орґанизатор и виглєдо- Мирон Джуня народзени 1969. року у Руским Керестуре,
дзе закончел основну и штредню школу. Дипломовал 2014. року
вач, анґажовани є у числених орґанизацийох и проєктох цивилного на Оддзелєню за русинистику Филозофского факултету
Универзитета у Новим Садзе, дзе є уписани на мастер-студийох,
сектору. Обявел вецей дзешатки науково и фахово роботи зоз начи- на теми обсценей лексики у нашей мацеринскей бешеди.
Роботна кариєра му отвореного типу, углавним вязана за швет
шлєних обласцох. Роботи му обявйовани на английским, сербским, култури и медийох дзе робел формално, гонорарно и во-
лонтерски. За себе гвари же є житель ґлобалного валала, и
горватским, руским, словацким, румунским и китайским язику. За пасионовани театрални и синеастични ентузияста; Интересує
го сучасна рус(ин)ска/виходнярска/УА, як гвари „наша” култура;
„Шветлосц” мср Мирослав Кевежди пише од 2003. року. У Едициї макOFF часопису МАК 2012. року обявена
му кнїжка поезиї „Моєй желєновласей Ехо”.
БИОҐРАФИЯ Добитнїк є награди Литературного слова за
2011. и 2018/19. рок
Народзени є 1976. року у Новим Садзе. Штредню машинску
др Б. Варґа/И. Сабадош
школу закончел у Вербаше. Дипломовал 2001. у Заґребе на Фило-

зофским факултету Дружби Исусовей (дипломовани филозоф и

професор филозофиї, дипломовани релиґиолоґ и професор рели-

ґийней култури). Усовершовал ше 2002. на Специялистичних ака-

демских студийох у Новим Садзе на напряме „Медиї и мултикул-

туралносц”. Закончел мастер студиї 2012. року на UNESCO кате-

дри Универзитета уметносци у Беоґрадзе, дзе достал диплому ма-

стер менаджера у култури и медийох. Сертификовани є тренер за

стратеґийне планованє Гражданских инициятивох у рамикох про-

єкта TACSO. Бул заняти як професор филозофиї и лоґики у Ґим-

назиї „Петро Кузмяк” од 2006. по 2008. рок. Бул перши директор

Завода за културу войводянских Руснацох од 2008. по 2012. року.

Од 2012. по 2018. бул заняти як координатор нєвладових орґани-

зацийох, а од 2018. виглєдовач є културного розвою у Заводзе за

културу Войводини. Од 2014. по 2016. рок бул експерт-консул-

тант Совиту Европи у рамикох програми „Promoting Human

Rights and Minority Protection in South East Europe”. Бул

член Националного совиту рускей националней мен-

шини (2014-2018). Бешедує по руски, сербски и ан-

глийски. Микола М. Цап

ЛЄТНЇ ФЕСТИВАЛИ И ЕПИДЕМИЯ КОРОНИ

ЕҐЗИТ НЄ БУДЗЕ У ПЛАНОВАНИМ ТЕРМИНУ И ФОРМАТУ

Водзаци домашнї музични фестивали орґанох, пролонґовани за авґуст. Медзи- шлєбодзене ширцом Европи. У сообще-
и манифестациї медзи котрима EXIT, Be- тим, пре терашнє погоршанє здравстве-
erfest, Nishville, Lovefest и други, обявели ней ситуациї, уж тераз извесне же узви- ню ше виражує и протест пре стиґмати-
же пре погоршанє епидемиолоґийней си- чаєни фестивалски виданя зоз вецей дзе-
туациї извесне же ше наявени подїї нє шатки тисячи нащивителями того року зацию манифестацийох, хтори ище анї
случа у авґусту у планованим формату. нє будзе. Як алтернативу подполному
одказованю, розпатра ше опция у котрей нє отримани, як найопаснєйшого жиря-
У сообщеню фестивалох ше визначує би ше фестивали символично случели
же манифестациї заказани за тото лєто, зоз даскельо стотками, або кед здрав- чиска епидемиї.
после утаргованя позарядового стану и ствена ситауция дошлєбодзи, даскельо
релаксациї ситуациї коло епидемиї виру- тисячами людзох, кельо през лєто до- Ювилейни, 20. по шоре Фестивал
су корона, на препорученє компетентних
Еґзит мал буц отримани на Петровара-

динскей твердинї праве тераз, од 9. по

12. юлий. Потим преложени термин од

13. по 16. авґуст, алє и вон тераз мало

вироятни. И. С.

6 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ВАНДАЛИЗЕМ У БАЧИНЦОХ STANOVISKA

ОДОРВАНА ТАБЛА Пише: Каролина ДЖУДЖАР,
НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ професорка руского язика

У ноци медзи штвартком 2-ого и пиятком 3-ого КОСЦ У ГАРЛЄ
юлия, ище нєпозната особа лєбо особи, одорвала таблу
з ознаку Подручней канцелариї Националного совиту Ище ше анї тот школски рок шорово нє закончел, уж ше
Руснацох у Бачинцох на будинку Месней заєднїци, дзе у явносци зявели нагадованя як ма випатрац наиходзаци.
шедзиско Канцелариї. Кед же вирус останє присутни, рихта ше комбиновани мо-
дел. То значи же школяре и далєй буду мац онлайн наставу,
Же табли на муре нєт, пияток рано обачел предсида- алє и же буду приходзиц до школи кажди други тидзень.
тель Совиту МЗ Бачинци Дьордє Стевич, и о тей нєми-
лей подїї обвисцел координатора Подручней канцела- Сама тота вистка спричинює нєзадовольство при роди-
риї Владислава Папуґу, и предсидателя бачинского чох, при просвитних роботнїкох, а верим же и при школя-
КПД „Драґутин Драґен Колєсар” Бориса Надя. рох. И заш ше повторює исте. Медзи родичох и просвит-
них роботнїкох ше руци косц, та най ше медзисобно гри-
Вони потим о инциденту обвисцели Национални со- жу. Министерство дриля свойо, а дзеци як прейду, увидзи-
вит Руснацох, а поволана и полиция хтора вишла на те- ме на концу. Проблем нє лєм у тей наявеней гибридней
рен, направела увид и записнїк. Полиция глєда винов- форми настави, алє вообще у сотруднїцтве медзи тима тр-
нїка лєбо виновнїкох того вандализму. ома боками. Нїч од трилатералней догварки лєбо спорозу-
меня. Звадз, та преберай власц – то би була найточнєйша
Предсидатель Националного совиту Руснацох Бори- констатация ситуациї.
слав Сакач осудзел тот инцидент.
Понеже школство тераз таке яке є, можебуц би було лєп-
– Ми як Национал- ше кед би ше шицки зочели зоз тим цо маме, та з того ви-
ни совит найоштрей- цагнуц найлєпше цо мож. Требали бизме шицки медзи со-
ше осудзуєме тот ван- бу сотрудзовац и постац партнере, а нє нєприятелє. Заш
далски акт и наздава- лєм, шицки маме исти циль, а то образованє дзецох. Тото
сущне цо хиби при шицких, то медзисобне уважованє, як и
ме ше же з нїм нє буду на- почитованє. Кед би ше голєм тото могло реализовац, уж би
напрям роботи бул олєгчани и створела би ше цалком ин-
рушени гармонични мед- шака атмосфера. Уж бизме були на пол драги ґу отримую-
цому и розумному ришеню. Кед же за собу уж маме даске-
зинационални одношеня льо мешаци онлайн настави, Министерство просвити би
требало вианализовац тото цо хибело, цо нєдоставало, зоз
у тим, иншак мирним и чим ше зочовали школяре, родичи, та и сами просвитни ро-
ботнїки. И нормално, одстранїц тоти исти препреченя.
мултиетнїчним сримским валалє – гварел предсидатель
Же шицким чежко у такей ситуациї, правда. Як робиц
Националного совиту Руснацох. зоз школярами котри перша класа? Або пията? Першoкла-
снїки анї шорово нє упознаю свою учительку, тоти зоз пи-
О можлївих мотивох за тото вандалске дїло мож бе- ятей класи котри приходза ґу наставнїком, нє познаю анї
их, анї иншаку систему роботи. Чи вообще Министерство
шедовац лєм нєурядово. Чи то поробене нароком и мо- штудира о таких дзецох? Чи штудира о просвитному ро-
ботнїкови котри источашнє и родитель? Або о фамелийох
жебуц ма националну конотацию, чи є нєодвичательни дзе єст вецей дзеци, а єден (або анї єден) рахункар? И то
нє перша така ситуация дзе ше школи надрилї даяки нови
поступок дакого хто анї нє зна цо вандализовал, чи мо- експеримент лєбо система роботи, а вец охабене же би ше
людзе сами знаходзели. Верим же зме шицки способни од-
тив можебуц материялни, односно секундарна сирови- робиц шицко, алє и то муши буц у гранїцох якейшик нор-
мали. Перше робиц онлайн, а вец треба ходзиц на семинар
на, гоч у символичним количеству. же як водзиц онлайн наставу?

По словох координатора Подручней канцелариї Вла- У тей ситуациї у котрей зме шицки, важне же бизме
шицки наисце були на истим боку. Же би до того дошло,
дислава Папуґу, обвисцени компетентни орґани. Вон важна транспарентносц и зочованє зоз проблемами. Мед-
зитим, перше и сущне нє напажериц ше на руцену косц и
оценєл же вандализем дїло поєдинца хтори сцел упре- однїмац ше за ню, алє ше научиц сотрудзовац. Бо, вше ше
зведзе на исте – кед сами себе медзисобно нє помогнєме,
косциц. Подобно дума и предсидатель КПД „Драґутин нїхто нам нє помогнє.

Драґен Колєсар” Борис Надь додаваюци же ше наздава Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и
нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”
же у тим нємилим случаю нєт даякей националней ко-
РУСКЕ СЛОВО 7
нотациї, алє же слово о нєодвичательному поєдинцови.

Зоз таким думаньом ше склада и подпредсидатель

Националного совиту Руснацох Зденко Лазор зоз Би-

кичу и додава:

– Полиция треба же би поробела свою роботу и пре-

нашла виновнїка хтори потим треба же би одвитовал за

тото цо поробел. Наздавам ше же так и будзе и же тот

случай будзе ришени, а нова табла ознова поставена на

будинок Месней заєднїци – заключел Зденко Лазор.

Здогаднїме, табла Подручней канцелариї поставена

штредком децембра прешлого року кед канцелария Наци-

оналного совиту у тим сримским валалє урядово отворе-

на. То наймладша, єденаста по шоре подручна канцелария

Националного совиту Руснацох, и перша хтору после ве-

цейрочних инициятивох и вимогох з Бачинцох формова-

ло актуалне, пияте зволанє Совиту. Вл. Дї. / И. С.

10. ЮЛИЙ 2020.

НАШО МЕСТА

У КОЦУРЕ

ОТРИМАНА РОЧНА СКУПШТИНА ПЕНЗИОНЕРОХ

У Ловарским доме у Коцуре прешлого пиятку, 3.
юлия, отримана Рочна скупштина Месней орґанизациї
инвалидних и других пензионерох. Скупштину отворе-
ла предсидателька Орґанизациї Андя Хромиш, а прису-
ствовали коло 60 члени здруженя.

На дньовим шоре Рочней скупштини були 15 точки.
Представени звит о роботи и финансийни звит за пре-
шли рок, активносци котри Здруженє мало у прешлим
периоду, як и плани роботи и плановани активносци за
наиходзаци период. Акцент бул на адаптованю власних
просторийох Месней орґанизациї, а приоритет їх даль-
ше оправянє и ушорйованє простору коло нїх.

Як наглашене, Здруженє предлужи зоз своїма поряд-
нима активносцами на хасен шицких членох, як и зоз

предаваньом огриви и рижних других продуктох на од-
ложене плаценє, а тиж буду орґанизовани рижни вилє-
ти, одходи до баньох и други єднодньово и вецейдньово
екскурзиї.

По законченей официйней часци скупштини, госци и
домашнї мали нагоду уживац у вечери и друженю котре
пририхтали члени Здруженя.

На схадзки присуствовали и предсидатель Дочасового
орґану Општини Вербас Милан Ґлушац, предсидатель
Општинского здруженя пензионерох Милич Мийович,
представнїки Месней заєднїци Коцур, як и представите-
лє здруженьох пензионерох зоз Бачкого Доброго Поля и
Змаєва, Добродзечного огньогасного дружтва Коцур и
представителє других коцурских здруженьох. О. Р.

АКЦИЯ ДОБРОДЗЕЧНОГО ДАВАНЯ КРЕВИ

СЛАБШЕ ОДВОЛАНЄ ЯК ПРЕШЛИРАЗ

У просториї Месней заєднїцох у Руским Керестуре, акциї даваня креви хтора отримана пондзелок, участво-
29. юния, отримана друга тогорочна акция даваня креви
на хтору ше одволало коло 20 гражданох. вало полу менше число людзох.

Спред Заводу за трансфузию креви Войводини дох- Як дохторка визначела, велї потенциялни давателє ма-
торка медицини Милана Беґоня виявела же перше одво-
лованє на акцию даваня креви хторе отримане концом ли звекшану температуру и подлу слику гемоґлобину,
фебруара, було вельо векше, коло 40 гражданох, док у
вироятнє пре вельки горучави, а тиж додала же меншо-

му числу давательох допринєсол и школски розпуст, а

штредньошколци ше под час школского року вше одво-

ловали у вельким чишлє.

Давателє креви можу буц шицки особи старши од 18

и младши од 65 рокох, под условийом же нє мали даяку

тирвацшу хороту.

– Шицки хтори на терапиї пре даяки хронїчни хороти,

як цо звекшани кревов прицисок, або маю цукрову хо-

роту, можу дац крев, алє важне же би на дзень даваня

креви нє попили лїки – гварела др Беґоня, и з тей наго-

ди апеловала же би ше людзе одшмелєли давац крев, по-

неже, як гварела, з єдним даваньом креви мож вирато-

вац штири животи.

Орґанизатор акциї Завод за трансфузию креви Войво-

дини у сотруднїцтве зоз Червеним крижом Кула, а после

Керестура и Крущичу, хтори нащивюю на кажди штири

мешаци, на шоре Кула и Сивец. Ан. М.

8 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ДЗЕНЬ ЖАЛОСЦИ У КУЛСКЕЙ ОПШТИНИ

ТРОЙО МЛАДИ ПОГИНУЛИ, ДВОЙО ЧЕЖКО ПОКАЛЇЧЕНИ
НА ДРАГИ КЕРЕСТУР – КУЛА

У чежким транспортним нєщесцу зе. По остатнїх нєурядових инфор- ше покалїчени. Зоз Министерства
хторе ше случело внєдзелю рано на мацийох з Дзецинского шпиталю у нукашнїх дїлох сообщене же М. С.
3 годзин и 30 минути, на драги мед- Новим Садзе, покалїчени и далєй у тестировани и утвердзене же мал 1,5
зи Руским Керестуром и Кулу, поги- чежким здравственим стану, алє су промили алкоголу у креви. Вон зага-
нули три млади особи, а два чежко нє загрожени животно. рештовани под сумню же под уплї-
покалїчени. Нєщесце ше случело вом алкоголу управял з моторну пре-
кед авто „рено меґанˮ, у хторим були Дежурни служби – патрола МУП и возку у хторей були шейсц особи и
шесцеро путнїки, злєцел з драги до екипа Швидкей помоци з Кули, по- спричинєл транспортне нєщесце у
ярку и преврацел ше. моцнєна з екипу зоз Вербасу, такой хторим погинули три, а два особи
вишли на место нєщесца, локацию чежко покалїчени. Полиция го тер-
Три млади женски особи Б. Дю. просто „Технїкиˮ пред уходом до Ку- хує же пре алкогол и нєприсподобе-
(23) зоз Нового Саду, и малолїтни Т. ли. Пре силу вдереня и чежину трау- ну швидкосц страцел контролу над
Ґ. (15), зоз Вербасу и М. Ф. (17) зоз мох троїм нє було ратунку, алє двойо превозку хтора ше преврацела до яр-
Кули, погинули у нєщесцу, а два покалїчени урґентно достали меди- ку коло драги. Одредзене му затри-
особи, тиж малолїтни, дзивче М. С. цинску помоц и такой су транспорто- мованє од 48 годзини, a пондзелок з
(14) зоз Кули и леґинь Й. В. (17) з Ру- вани до шпиталю, цо им вироятно ви- виновну прияву вишол пред Висше
ского Керестура, у чежким здрав- ратовало животи. По нєурядових ин- явне тужительство у Зомборе. Як
ственим стану и з калїченями опа- формацийох, нїхто у превозки нє бул преноша медиї, одредзени му ви-
снима за живот превежени на Ин- закапчани зоз сиґурносним ременьом. шлїдни гарешт до 30 днї пре сумню
ститут за здравствену защиту дзецох же зробел чежке дїло процив безпеч-
и младежи Войводини у Новим Сад- Вожач превозки, М. С. (23) з Ру- носци явного транспорту. Як сообщ-
ского Керестура, у нєщесцу лєгчей- ене, вишлїдни гарешт одредзени же
би обвинєни М. С. нє могол уплїво-
вац на шведкох, пре чежину дїла за
хторе закон предписує 2 до 12 роки
гарешту, и факт же траґедия спричи-
нєла вельке знємиренє явносци, цо
може загрожиц порядне и справедлї-
ве водзенє виновного поступка.

Пре чежке транспортне нєщесце
вовторок, 7. юлий преглашени за
Дзень жалосци на териториї Општи-
ни Кула. Дзень пред тим, пондзелок,
Б. Дю. похована у Червинки, а Т. Ґ. и
М. Ф. у Кули.

Ан. М./И.С.

ОПШТИНА ЖАБЕЛЬ

ВИБЕРАНКИ ЗА ЧЛЕНОХ СОВИТУ МЕСНИХ ЗАЄДНЇЦОХ

На виберанкох за членох Совиту месних заєднїцох У жабельскей општини за членох Совиту МЗ вишли
на териториї општини Жабель виберало ше 32-ох кан-
дидатох. Месна заєднїца Дюрдьов виберала седем но- гласац 32,12 одсто гражданє, односно, од вкупного чи-
вих членох Совиту, Месна заєднїца Жабель дзевец
членох, у Месней заєднїци у Чуроґу ше виберало дзе- сла уписаних гласачох котре виноши 21 637, гласали 6
вец членох Совиту, а у Месней заєднїци у Ґосподїнцох
седем нових членох. 950 гражданє. Найвекша виходносц була у Жаблю дзе

Кандидати котри ше находзели на виберанковей лї- гласали 33,66 одсто гражданє, потим у Чуроґу у котрим
стини у Дюрдьове були: 1. Ярко Марич, 2. Бранислав
Марич, 3. Стана Вуйович, 4. Илия Джамбас, 5. Драґа- гласали 31,87 одсто гласаче. У Ґосподїнцох виходносц
на Мушицки, 6. Душко Михелц и 7. Велимирка Ачи-
мов. Найвекше число гласох у Дюрдьове достал Ду- була 31,02 одсто, а у Дюрдьове 30, 44 одсто, односно 1
шко Михелц (1 113).
271 гласач вишол гласац за членох Совиту МЗ.

Виберанкови дзень у Дюрдьове прешол без нєпра-

вилносцох и нє було проблеми. Мири защити ше по-

читовало, шицки гражданє ношели маски, а почито-

вало ше и социялну дистанцу – потвердзене зоз вибе-

ранковей комисиї. Л. Кх.

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА

ЕПИДЕМИОЛОҐИЙНИ СТАН У ЛОКАЛНИХ ШТРЕДКОХ

ОТВОРЕНИ ДЗВЕРИ
ЗДРАВСТВЕНИХ УСТАНОВОХ

Вирус ковид-19 нє слабнє, а слика пре каждодньово новозаражених пациєнтох
нє оптимистична. Зявели ше и нови жирячиска пре хтори Кризни штаби принєсли
оштрейши мири и розкази, а тото цо добре, то вшелїяк искуство у борби з вирусом,

здобуте пред даскельома мешацами

Пишу: Редакция и мрежа дописовательох

Игоч ситуация ознова чежка, здравстве-
ни служби на локалним уровню по-
рихтани за нових пациєнтох.

ВЕРБАС

Фахови колеґиюм вербаского Дома Ношенє маски обовязне у явним превозу, автобусох,
здравя „Велько Влахович” сообщел же такси превозкох, як и у тарґовинских, погосцительних
шицки гражданє котри ше лїча у тей обєктох, на пияцох, у обєктох дзе ше пририхтую бави-
здравственей установи, а котри маю ска на щесце и бависка за забаву и ставяльньох, огранї-
симптоми вирусу ковид-19, як цо звекша- чене число нащивительох у биоскопу (найменєй два
на тїлесна температура, кашель, очежане празни карсцелї муша буц медзи патрачами). Директо-
диханє, боляце гарло, треба же би ше цо ре подприємствох, явних подприємствох, установох,
скорей явели до амбуланти за ковид-19, орґанизацийох и руководителє орґанох локалней самоу-
котра ше находзи у просторийох полива- прави муша орґанизовац роботу так же би була обезпе-
лентней патронажи. По комплетним пре- чена робота з дому за хронїчних хоротнїкох и других нє-
патрунку, кед же будзе потребне дальше есенциялних занятих, а порядне окончованє дїялносци
лїченє, дохтор пошлє пациєнтох до установи на шлї- обовязне з применьованьом защитних средствох и отри-
дуюцим уровню здравственей защити, односно компе- мованьом социялней дистанци.
тентного общого шпиталю.

Як у сообщеню наведзене, модлї ше шицких пациєн-
тох зоз симптомами ковид инфекциї же би нє уходзели
до централного обєкту Дома здравя, алє же би ше явели
компетентному дохторови у ковид-амбуланти.

Од 1. юлия роботни час ковид-амбуланти у Вербаше
од 00 по 24 годзин, а явиц ше мож на число телефона
062/ 780 289.

НОВИ МИРИ

Як преноши сайт Општини Вербас, пре актуалну си- КУЛА
туацию вязану за зоперанє епидемиї ковиду-19 на тери-
ториї вербаскей општини, по препорученю Институту Подобна ситуация и у Кули дзе на схадзки Штабу за
за явне здравє Войводини, Штаб за позарядово ситуациї позарядово ситуациї тей општини принєшени Розказ по
принєсол нови мири. хторим власнїки погосцительних обєктох на териториї
општини Кула муша дефиновац роботни час обєктох од
Дочасово ше одказує отримованє шицких културних 7 по 21 годзин, тиж нє дошлєбодзене орґанизовац пре-
и явних манифестацийох, спортски манифестациї у слави и сходи, окреме у завартим просторе, а орґаниза-
завартим простору буду отримовани без публики, а на тором манифестацийох розказане же маю обовязку де-
отвореним простору з почитованьом предписаних ми- финовац тирванє манифестациї по 23 годзин, односно,
рох защити. На базенох Центру за физкултуру „Драґо на отвореним просторе можу буц до 500 особи, алє на
Йовович” потребне применїц шицки предписани мири физичней дистанци од 1,5 метери.
защити, а дочасово нє годно нащивиц хасновательох
Ґеронтолоґийного центру. Забранєни векши сходи Власнїком ставяльньох и шицким обєктом хторим дї-
(вецей як 10 особи у завартим, односно 100 особи на ялносц бависка на щесце на териториї општини Кула,
отвореним простору), огранїчена робота погосцитель- тиж розказане же би дефиновали роботни час од 7 по 21
них обєктох по 20 годзин, а за єдним столом шму годзин, же би обезпечели защитни и дезинфекцийни
шедзиц лєм два особи. средства, и почитовали социялну дистанцу.

10 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

Штаб за позарядово ситуациї општини Кула принєсол ПОТЕНЦИЯЛНЕ ЖИРЯЧИСКО
нову пременку на уж постояци мири зопераня епидемиї
Ковид-19. Роботни час погосцительних обєктох на те- Покраїнски секретар за здравство, Зоран Ґойкович,
риториї општини Кула хтори маю простор на отворе- сообщел же ситуация у вязи зоз корона вирусом у Во-
ним предлужує ше до 23 годзин, и одноши ше лєм на йводини нєстабилна, алє под контролу. Потенциялне
лєтни простор на отвореним. Од 21. та по 23 годзин буд- озбильне жирячиско – Вербас, дзе у тей хвильки 25
зе ше вислуговац лєм на спомнутим простору у пого- пациєнти госпитализовани.
сцительних обєктох, а погосцителє хтори нє маю таки
простор, буду и далєй робиц по 21. годзину. По його словох, зоз терашнєй ситуациї ше муши
висц цо скорей, а то нє годно кед нє шицки буду по-
Надпомнуте же епидемийна ситуация у општини Кула читовац защитни мири.
стабилна, а мири принєшени же би ше зопарло прено-
шенє едипемиї зоз других општинох и же би нє пришло У амбуланти за респираторни инфекциї у обєкту
до ширеня вирусу Ковид-19. „Йован Йованович Змай” телефони 021/4879
/450/457/458/459, а мож ше явиц и на мобилни телефо-
СООБЩЕНЄ ДОМА ЗДРАВЯ ни 064 818 9863 и 064 818 9930.

Дом здравя у Кули обвисцує гражданох општини Кула ШИД
хтори маю симптоми респираторней инфекциї же би ше
явели до Ковид амбуланти Дома здравя и окончели нє- У Доме здравя у Шидзе ище од 20. марца у функциї
обходни препатрунки. Кед будзе потребне лїченє у шпи- такволана Ковид амбуланта до хторей одходза шицки
талю, лїкаре пошлю пациєнта до одвитуюцого общого пациєнти хтори подозриви на вирус корона. По словох
шпиталю. др Крсти Куреша, директора Дома здравя, у окремней
часци тей установи робя окремни тими здравствених
До Ковид амбуланти треба же би ше явели лєм особи роботнїкох, а дежурни су по 17 годзин. Пациєнтох хто-
хтори маю виражени симптоми – вельку горучку и ри ше поносую на спомнути симптоми лїкаре препатра,
кашeль зоз очежаним диханьом. Пациєнти хтори маю и у поради зоз епидемиолоґом ше одлучи чи буду тести-
благши симптоми хороти, треба же би остали у своїм до- рани на вирус корону чи нє. Слово о такволаних сероло-
ме у самоизолациї, и лїчели ше так як ше звичайно лїча ґийних, швидких тестох (цага ше крев), або такволани
лєгчейши респираторни инфекциї. У самоизолациї (14 PCR тести, дзе ше бере брис зоз гарла. По тераз оконче-
днї), треба же би були и особи хтори були у контакту зоз ни 309 тестираня.
особами хтори инфицировани зоз вирусом Ковид 19.
Прешлого пиятку Општински штаб за позарядово
Контакт телефон Ковид амбуланти Дома здравя у Ку- ситуациї отримал схадзку, алє новинаре нє поволани
ли 064/849-24-67, а роботни час од 9 по 17 годзин. на прес конференцию. На сайту Општини Шид дата
кратка информация о мирох хтори подобни як и у дру-
НОВИ САД гих општинох, а о евентуално позитивних особох нє
мож достац податки, анї чи их єст, и кед же их єст, ке-
У Новим Садзе, у просторийох нон-ковид амбуланти льо особи охорели.
на Новим Населєню, почала робиц ище єдна ковид ам-
буланта, так же у тим краю Нового Саду тераз єст два ЖАБЕЛЬ
таки амбуланти хтори робя 24 годзини. Телефони:
021/4879-225 и 021/4879-227. У Жаблю ознова почала робиц амбуланта за ковид-19
котра отворена кажди дзень од 7 по 17 годзин, а пре век-
Число амбуланти за респираторни инфекциї у Ветер- шу безпечносц пациєнтох, ковид амбуланти отворени и
нику: 064/838-21-69. у Чуроґу и у Ґосподїнцох. Як сообщел директор Дома
здравя у Жаблю, Никола Якшич, шицки пациєнти котри
Новосадски Дом здравя отворел тиж амбуланту за ре- чувствую уж познати симптоми, перше най наволаю до
спираторни инфекциї на Подбари у улїци Юґ Боґдана 2,
роботни час од 7 до 20 годзин, а телефони 021/529-090, ковид амбуланти же би им дохторе дали инструк-
021/4879-748. циї цо и як далєй. По його словох, ситуация ста-
билна, а на териториї општини Жабель заражена
10. ЮЛИЙ 2020. єдна особа котра на оддзелєню за инфективни хо-
роти.

Число телефона ковид амбуланти у Жаблю – 064
805 72 36, а амбуланти у Чуроґу – 064 805 7226.

Зоз шицких спомнутих здравствених установох,
односно ковид амбулантох заняти апелую на гра-
жданох же би ше справовали одвичательно и же би
ше притримовали шицких предписаних мирох за-
щити и упутствох здравствених и епидемиолоґий-
них фахових службох, почитовали физичну дис-
танцу, ношели защитни маски, хасновали дезин-
фекцийни средства и дзбали о особней гиґиєни. З
єдним словом – чували и себе и других.■

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ

ЖАТВА ЖИТА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ДОБРИ И УРОЖАЙ И КВАЛИТЕТ

У Сербиї жатва жита почала концом юния, тих дньох будзе закончена, а Републични завод
за статистику обявел же обчекує же того року у держави будзе випродуковане 2,66 милиони

тони, цо за 5,3 одсто вецей у одношеню на продукцию хтора витворена у прешлим року

Урускокерестурским хотаре жатва жита За домашнє нашенє одлучел ше Микола Сабадош хто-
того тижня приведзена ґу концу, хвиля ри зоз тогорочним урожайом цалком задовольни, алє ше,
добре потримала, под час тлачидби нє було як гвари, кукурица баржей виплаци як жито.
вельо дижджу та прето и урожаї добри як и
квалитет зарна. Тото цо нєзадоволююце, то ВЕЛЇ ШЕЮ НЄДЕКЛАРОВАНЕ НАШЕНЄ
одкупна цена жита, хтора тераз виноши 17
динари, а хтора з рока на рок вше иста. Заш – Хаснуєм домашнє нашенє, першу репродукцию, и за-
лєм, з оглядом же тогорочна гектолитерска довольни сом зоз тогорочним урожайом. Цена як и вло-
маса виноши коло 80 кг житного зарна по гек- нї, 17 динари аконтна, алє квалитет жита того року вельо
толитру, а прешлого була 72, того року и заро- лєпши. Зродзело ми 46 метери по гольту, гектолитерска
бок будзе векши. маса 80, а влага у гранїцох. З оглядом же була суша и же
нє було шнїгу, а жито люби шнїг, на концу и тоти дижд-
З другого боку, векшина парастох жито и жи хтори спадли у маю виправели жито. Того року жито
так нє шеє пре даяки озбильнєйши заробок ке- було здраве, нє було бриґи, нє требало го пирскац од хо-
льо пре розпорядок шацох, такволани плодо- ротох. Жито шеєм пре плодоряд, а укладаня до ньго по-
ряд, та ше вецей простору на парцелох зохабя
за кукурицу, сою або слунечнїк. Влага жита добни як и до кукурици, алє ше кукурица заш
кус поросла шредком прешлого тижня, кед лєм баржей виплаци – приповеда Сабадош.
єден дзень спадло кус дижджу, алє тото нє
уплївовало вельо на сам квалитет жита. Зоз нїм ше склада и фаховец Иґор Варґа,
хтори гвари же ше жито наисце скоро нє ви-
ГЕКТОЛИТЕРСКА МАСА ОДЛИЧНА плаци шац.

– Квалитет жита того року барз добри, штреднї уро- Цена кукурици 15,80 динари за килу и хто зо-
жай виноши коло 4 до 4,5 тони по гольту, а штредня вла- хабел на лаґеру була и 16, а тота з чардаку 16,5
га даяки 13,5 одсто. Гектолитерска маса того року на жи- динари за килу. На гольту кукурици мож достац
ту ище нє була попод 78, цо ЮС-квалитет, а жито хторе даяки 8 тони, а жита по гольту найвецей 5 тони,
сцигує, ма коло 79,80, та аж и 83, 84 гектолитри – гвари а по цени од 17 динари. Тото цо при кукурици
Иґор Варґа, дипломовани инжинєр польопривреди. вецей кошта, то нашенє, на житу нє таки вельки
укладаня, алє з оглядом яка му цена и яки уро-
Керестурски парасти у векшей часци продукую жито жай, вельо менєй чловек зароби зоз жита як зоз
зоз домашнього шаца, з „пойда”, а декларовани наше- кукурици – согласни Варґа и додава же велї жи-
ня менєй заступени, гоч даваю векши урожай и одпор- то продукую або пре плодоряд, або прето же би
нєйши су на хороти. Од декларованих нашеньох найза- ше жем после жита дакус одпочинула.■
ступенша сорта Софра, хтору хасную коло 30 одсто
продукователє, а до других 70 одсто спадаю коло 10 ро- Ан. Медєши
злични сорти других декларованих нашеньох.

12 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ЖАТВА У КОЦУРСКИМ ХОТАРЕ

ОБЧЕКОВАЛО ШЕ ЛЄПШЕ

Зоз габу цеплей и вигодней хвилї, косидба ярцу швидко закончена и жатва жита
у коцурским хотаре помали ше приводзи ґу концу

Польопривреднїк зоз Коцура Владимир Сабо-Дайко кориц, осушели ше класки котри рушели и нє могли ше
гварел нам свойо упечатки о тогорочней косидби. ознова формовац нови – толкує Владимир.
По його словох, урожай завишел од поля до поля, даґд-
зе зродзело лєпше, а даґдзе горше. ВАЖНЕ И КВАЛИТЕТНЕ ШАЦЕ

– Случело ше же на єдним концу поля так було же зме О нашеню ше муши водзиц рахунку, бешедує далєй
думали же нє будзе анї 20 метери жита по голту, алє на
другим концу поля було лєпше, та конєчно дошло и до Сабо-Дайко.
вецей як 30 метери. Єст таких цо мали урожай и прейґ
50 метери по голту – гвари Владимир. – Треба мерковац же би шаце було квалитетне, треба го

ЛЄПШЕ ЗРОДЗЕЛО ТАМ ДЗЕ БУЛО ДИЖДЖУ добре опращковац од хоротох, а видзи ше ми же дараз и

Од других польопривреднїкох, зоз хторима бешедовал тото нашенє з пойда лєпше як даєдно деклароване. Мнє ше
о актуалней роботи у польопривреди, жатви, дознал же
и при нїх була подобна ситуация – на даєдних парцелох, случовало же тоти декларовани шаца були подли, жито нє
дзе слабша жем и дзе часто знал буц менши урожай, те-
раз им зродзело и по 40-45 метери, а на парцелох дзе зишло, та ше шицку роботу мушело ознова повторйовац, а
жем перша класа, зродзело менєй як 30 метери. Так за-
ключели же урожай завишел и од часци хотара у котрей то ма за пошлїдок вельку утрату – гутори Сабо-Дайко.
ше находзело жито и кельо тота часц достала дижджу.
Як гвари, и тей єшенї пошеє жито, и пре аренду, алє и
Владимир гвари же ше на початку яри обчековало же
того року вецей зродзи, бо жита после жими крашнє ви- пре плодоряд. На парцелох дзе було жито, шлїдуюцого
патрали, алє пре сушу яка пановала цалу яр, познєйше
ше обавали же род будзе барз мали. року будзе кукурица, дзе була кукурица будзе слунечнїк,

– Жито вжиме требало прикармиц, я го на яр два раз а на месце дзе того року слунечнїк, пошеє жито. Так ро-
опирскал и так прикармел прейґ лїсца. Тоти дижджи цо
спадли у юнию житу добре пришли, алє дакус запожнє- би же би зопар зявйованє хоротох при рошлїнох.
ли. На щесце, добре же на час престали падац, бо би
заш нє було добре – бешедує Сабо-Дайко. – Тераз нє допущене палїц сцернянку прето же, як гва-

Вон гвари же барз добре же тогорочне жито квалитет- ря, пражи ше жем, а то нє правда! И дараз давно людзе
не и же ма добру гектолитерску масу. На його житу ви-
меране 77 кили зарна по гектолитри. Прето нарок пла- палєли и так знїщовали сцернянку и коровче на полю.
нує зашац жито хторе глєда и дзечнє одкупює млїнска
индустрия, котре годно и вивесц. Здогадуєм ше же по тих шорох дзе була спалєна сцер-

– Ми мали три файти жита и задовольни зме зоз тим, нянка, потим шицко було красне и желєне. Нашо стари
гоч тото цо предходних рокох найлєпше зродзело, того
року подруцело. Нє мало склоп, нє могло ше лєм розбо- руцали пирню з пеца до заградкох, та у жеми нє було ко-

йдзеяки хробачки, прето же єст вельо фосфору и азоту у

тей пирнї – гутори Сабо-Дайко.

Кед слово о цени, Владимир гвари же вон того року

жито предал по 18,5 динара, а гварене же можебуц буд-

зе и доплацованє.

– Перша цена була 17 динари и людзе були барз нєзадо-

вольни. Цена яка тераз, 18,5 динара, така була пред пар

роками. Було би добре кед би нам дали лєпшу цену, кед

би нам одкупйоваче ище доплацели, прето же укладаня

до продукциї вельки, алє кельо будзе и чи будзе, увидзи-

ме. А з тим цо тераз на полю, з кукурицу и слунечнїком,

я задовольни – позитивно закончує приповедку коцурски

параст Владимир Сабо-Дайко.■ О. Русковски

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ

ЗЛАТКО МАНЬКО, ПОЛЬОПРИВРЕДНИ ПРОДУКОВАТЕЛЬ ЗОЗ ШИДУ

ОЗДА БУДЗЕ ЗАРОБКУ

Косидба жита на подручу општини Шид у полним розмаху,
а медзи продукователями тей житарки и Златко Манько зоз Шиду

Жито на двох гектарох, пер- „Албатрос”, а преда го познєйше,
ших дньох юлия, кед зме будзе чекац же би одкупна цена бу-

бешедовали за новини, ище нє ла лєпша. За тераз, як гвари, цену

витлачел, алє нам гварел же ше ше лєм нагадує и ище ше нє зна яка

наздава доброму урожаю и же го конєчно будзе. Даскельо метери

покоши о даскельо днї. Жито жита зохаби и дома, за карменє жи-

под назву „фармер” пошал кон- вини.

цом оптималного термину за ша- Манько тиж гвари же остатнї се-

тву, концом октобра прешлого дем-осем роки, порядно, каждей

року, на поверхносц хтору добре єшенї, на одредзени поверхносци

пририхтал. шеє жито пре такволани плодоряд

– Пред тим ту була соя, польо (розпорядок шацох на польох), же

сом добре аґротехнїчно порих- би ше каждого року жем на даєд-

тал и пред шатву руцел гной ним полю одпочинула од интензив-

„МАП”, так же жито добре зи- них польопривредних културох.

шло. У фебруару сом го прикар-

мел, руцел сом ище 600 килогра- ТРЕБА ПРОДУКОВАЦ ЖИТО

ми „УРЕИ”, а у марцу 500 кило-

грами „КАНУ”. Два раз сом го – Знам же дзепоєдни парасти ке-

опирскал, так же було на час за- рую продуковац жито, бо на нїм

щицене и од хоротох и од коров- нєт заробку, алє я заш лєм думам

ча – гвари нам на початку ро- же го треба продуковац, праве пре

згварки Златко Манько. плодоряд, бо вец, кед ше нарок на

тей жеми засадзи дацо друге, сиґ-

ЧЕКА ДОБРУ Златко Манько урне же добре зродзи. Правда же
ОДКУПНУ ЦЕНУ ше тераз до тей продукциї уклада

вецей як цо, можебуц, було пред 20

Продукцию жита законтрачел у ПП „Албатрос” у або вецей роками и же одкупна цена нє провадзи укла-

Шидзе и за нашенє, гной и хемийни средства ше задлу- даня. Кед чловек порахує и кед шицко покладзе на па-

жел коло 70.000 динари, цо ма виплациц у одредзеним пер, одкупна цена би того року требала буц голєм 22 ди-

паритету зоз житом. Наш собешеднїк далєй додава же нари, же би ше дацо и заробело. Уж роками одкупна це-

жито у добрим стану, нє полєгло, ма добри класки и зар- на менша як 20 динари, та парастох одбива шац жито –

на и густе є. Наздава ше же натлачи коло 100 метери з гвари Златко Манько.

двох гектарох. Жито одвеже на чуванє до силосох ПП Манько ше уж зоз своїм стаємним комбайнером Вла-

дом Тормом зоз Шиду порадзел кеди

би могли покошиц жито. З оглядом же

є зашате концом октобра, нє жада го

кошиц док зарно моцне, алє причека

ище даскельо днї, же би зарно було су-

хе. Наздава ше же и хвиля послужи и

же у наступних дньох будзе вигодна же

би ше жито покошело. А цо ше дотика

цени услуги комбайнованя, вона уж да-

скельо роки иста и виноши 6 000 дина-

ри по гольту.

Вон уж виплановал и цо будзе проду-

ковац идуцого року. На поверхносци

дзе тераз жито, после пририхтованя

жеми шлїдуюцей яри посадзи кукури-

цу, там дзе того року слунечнїк, такой

на єшень пошеє жито, а там дзе того

Одкупне место и силоси ПП „Албатрос” року ма кукурицу, на яр посадзи слу-

нечнїк.■ Вл. Дїтко

14 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ЗАКОНЧЕНА ЖАТВА У ДЮРДЬОВЕ

ЗАДОВОЛЬНИ ЗОЗ КВАЛИТЕТОМ ЗАРНА

Сушни мешац май польопривреднїком нє давал ве- тетом тогорочного жи-
льо надїї за успишну сезону, медзитим, дижджи котри
спадли лєм даскельо тижнї пред початком жатви, та и з правом ше назда-
штредком юния мешаца, „виратовали” урожаї ярцу и
жита у дюрдьовским хотаре и злєпшали квалитет зар- ваю же одкупна цена
на тих житаркох. Жатва почала коло 24. юния, а по-
чатком юлия, на одкупни места сцигли остатнї прико- будзе добра, а тераз ви-
чи зоз житом.
ноши 17 динари аконт-
Уз СЗР „Млїн” у Дюрдьове гваря же жатва досц по-
жнєла, алє ше швидко закончела. Людзе з комбайнами но.
вредно робели даскельо днї и жатва швидко була готова.
Найважнєйше же и продукователє задовольни зоз квали- – Ище сом цалком нє

закончел зоз жатву, алє

по тераз квалитет зар-

на одлични, гектоли-

терска маса зарна ви-

ноши коло 80 ґр, а вла-

га тиж так добра, вона

виноши коло 14 одсто.

Мам жеми у Риту, там

жем менєй плодна и

єст вельо влаги, та з

Дьордє Живанов оглядом на шицко, за-

довольни сом зоз ква-

литетом жита. Кед поровнуєме зоз

прешлим роком, тот будзе одлич-

ни! По тераз сом мал 3,5 тони по

ланцу – гутори польопривреднїк

Дьордє Живанов.

Откупни места за жито тих дньох

буду позаверани, продукователє

свойо комбайни рихтаю и одкла-

даю за нову сезону, за жатву сої у

септембру, а по теди чекаю добру

цену, же би наплацели труд и робо-

ту и же би на житу мали заслужени

заробок. Л. Кх.

У ШИДЗЕ ОТРИМАНИ 28. СТРЕТНУЦА ЗАЩИТАРОХ СЕРБИЇ

ЗА БЕЗПЕЧНОСЦ УСЛОВИЙОХ НА РОБОТИ

Традицийни сход фаховцох за безпечносц и здравє на носц того фахового сходу и темох хтори на нїм виложе-
роботи, 28. Майово стретнуце защитарох Сербиї, пре
пандемию вируса корона место концом мая, отримане у ни. Стретнуце орґанизовало Здруженє защити на роботи
Шидзе концом юния. Медзитим, то нє зменшало знач-
зоз Шиду, хторе водзи предсидатель Драґан Стоядино-

вич, дипломовани инжинєр защити на роботи.

На тему безпечносци и здравя на роботи бешедовали

Фото: РТВ „Коперникус” Шид Марина Фуртула, директорка Управи за безпечносц и

здравє на роботи и Стеван Дюрович, директор Инспек-

торату за роботу. О защити на роботи на будовалїщох бе-

шедовал професор др Милан Тривунич, зоз Факултету

технїчних наукох з Нового Саду.

О защити од огня у позарядових ситуацийох, бешедо-

вала Любица Крняїч, фаховец за защиту од огня зоз Но-

вого Саду, а о безпечносци у обласци защити и здравя на

роботи у продукциї цеглох бешедовал Боян Стоядино-

вич, фахови сотруднїк за защиту на роботи. Учашнїки

стретнуца ше зложели же анї пандемия вируса корона нє

зопарла намаганє же би защита на роботи у рижних сеґ-

ментох продукциї була вше баржей унапредзована и орґ-

анизована на висшим уровню. Вл. Дї.

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 15

МОЗАЇК

СТРЕДНЬОШКОЛСКИ „БРИҐИ” ПРЕШЛИ

СТУДИЇ ШЛЇДУЮЦЕ ВИВОЛАНЄ

Юний резервовани за школярох хтори закончую стредню школу
и рихтаю ше за нови початок.

Матуранти закончую єдну епизоду у школованю
и такой им почина шлїдуюца, а то уписованє на факултет

Пише : Ивана ЧОРДАШ математику. За пририхтованє зме примаци испит на факултет.
мали досц часу, бо зме були дома – За матурски испит сом ше нє
Упозарядовим стану школски и могли зме вихасновац кажди рихтала тельо кельо сом думала
рок матурантом закончени у дзень же би ше дацо повторело, же ше будзем пририхтовац, прето
марцу. Покладанє матурских испи- або додатно научело – гвари Яна. же зме нє мали пририхтованя у
тох и преслава велькей матури – Професоре нам були вше
були нєизвесни, и до конца ше нє доступни онлайн. Кед слово о Яна Бодвански
знало чи вообще буду отримани. пририхтованю за матурски испити,
Кед ше позарядови стан закончел, посилали зме питаня и роботи
одлучене же ше заш лєм будзе професором най опатра, и на таки
покладац матурски испит и же способ зме ше учели кельо то
преслава матури, хтору стредньо- могло у таких нєзвичайних усло-
школци чекаю, од кеди ше уписали вийох – гвари Катарина Кочиш,
до першей класи, будзе отримана. матурантка Стреднєй музичней
школи „Исидор Баїч” у Новим
БУДЗЕ ШЕ ЧИ ШЕ НЄ БУДЗЕ Садзе.
БРАНЇЦ МАТУРСКИ? За пририхтованє матурского
испиту було нє полни два мешаци
Матурантка ґимназиї „Светозар хтори школяре препровадзели
Маркович” у Новим Садзе, Яна дома у обчекованю же чи ше го
Бодвански гвари же єй матурски будзе покладац чи нє.
испит отримани даскельо днї Дина Мудрох матурантка
пред матурским вечаром, алє „Карловацкей ґимназиї” гутори
заш лєм за пририхтованє мала же ше учела сама дома, алє же
досц часу. була баржей фокусована на
– У моєй школи ше покладало
сербски язик, або анґлийски и

Матурантох нїч нє зопарло же би ше вешелєли на концу стреднєй школи

16 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

школи алє зме ше учели дома. стреднєй школи – закончує минимум, найчастейше ше
Та сом ше баржей фокусовала за Катарина. шицки питаня у вязи зоз примацим
примаци испит на факултет. Було обчековане же ше запровадзи испитом и уписом на факултет
Дефинитивно шицко було стресне, даяки мири защити як цо ношенє кончело прейґ студенских службох
нє тельо пре цалу нєсподзивану маскох, и же будзе менєй людзох и прейґ интернету. Критериюми
ситуацию, алє и прето же ми на хтори приду випровадзиц свойо за покладанє примацого испиту
концу остало лєм даскельо днї дзеци на преславу. зведзени на минимум, або остали
пред испитом – прекоментаровала Яна гвари же нє були даяки исти. Студенти кед жадаю добре
Дина и додала же шицко мож окремни мири защити прейсц, муша мац инициятиву и
посцигнуц кед єст инициятиви. запровадзени на преслави. порихтац ше сами.
– Кед слово о критериюму
ПРЕСЛАВА Катарина Кочиш за уписованє на факултет
МАТУРСКОГО ВЕЧАРА и писанє примацого испиту,
– Єдини мири защити були вони остали исти,
Шицки стредньошколци чекаю тоти же зме святочни уход алє велї факултети нє отримовали
вечар преслави велькей матури, до Готелу „Парк” одбули сами, пририхтованя хтори мали
вибераю облєчиво, рихтаю ше. без публики, тиж так нам гварене скорейши генерациї – гутори Дина
Свидоми су же ище єдна ґарадича же най нашо найблїзши нє и додава: – Таки стан би могол
у школованю прейдзена и чекаю приходза з нами на випровадзанє, начкодзиц, а вироятно же будзе
преславиц тот вечар. Тогорочним алє най придземе сами. уплївовац на будуцих студентох
матурантом плани погубела Нормално же ше тото чежко хтори нє маю инициятиву
корона и позарядови стан, випочитовало, бо шицки сцели и хторим ше чежко самим дома
алє их анї нє зопарла у преслави видзиц як зме ше поприберали – учиц – гвари Дина Мудрох.
матурского вечара. закончує Яна. Катарина гвари же ше
Мали нагоду уживац зоз свою Дина, з другого боку, критериюми на єй факултету,
ґенерацию и буц щешлїви обчековала же буду уведзени понеже ше сце уписац
же на концу як и шицки потераз, даяки мири защити. на Академию уметносцох
по традициї, закончели стредню – Матура прешла як треба, у Новим Садзе, минимално
школу. алє я обчековала же ше випочитує зменшало.
даяки превентивни мири, а того – То значи же нє будзем грац
Дина Мудрох вообще нє було – гвари Дина. штири, алє три композициї на
клавиру. Шицко друге нє
– Шицки зме мали чувство же КРИТЕРИЮМИ ЗА УПИСОВАНЄ пременєнє, цо ми якошик
зме нє закончели стредню школу НА ФАКУЛТЕТ КУС ЗМЕНШАНИ и у шоре, бо примаци испит нє
„нормално”. Було наисце чежки и нє знам на яки способ би
нєизвесне же чи буду, и як буду После преслави матурского ище дацо могли зменшац
отримани испити, та аж и вечара шлїдза нови спокуси, и кельо менєй – през шмих
матурски вечар, алє на концу и треба назберац моци за примаци закончує Катарина.
шицко було и баржей як добре – испит на факултет. Мешацами На шицких факултетох углавним
гвари Катарина и поцешено скорей покладаня примацого, важи исте, а Яна за примaци испит
додава: – Шицки зме були углавним шицки факултети нє ма информациї о тим чи
щешлїви кед зме дознали же ше отримую пририхтованя будуцим критериюми пременєни.
ище раз цала ґенерация зидзе на студентом. Того року тоти – На Факултету технїчних наукох,
єдним месце и преслави конєц пририхтованя зведзени на на хтори ше я жадам уписац,
примаци испит будзе отримани
початком юлия. Нє мам ище
нїяки информациї о тим чи
пременєни критериюми
за покладанє, алє ше наздавам
же голєм дакус буду мац
порозуменя з оглядом на цалу
ситуацию у прешлим периодзе
– закончує Яна.
Уписованє на факултет єдна
з найозбильнєйших стварох
за дакого хто жада напредовац у
образованю. Шицким хтори ше
сцу уписац на факултет жадам
най би ше уписали там дзе жадаю
и най би студирали тото цо
любя же би могли максимално
напредовац.■

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

НОВИ КНЇЖКИ

ГАВРИЇЛ КОСТЕЛЬНИК „ЧЛОВЕК И ШВЕТ”

ФИЛОЗОФ ДУШИ И
ПРОҐРЕСИВНИ ТОЛМАЧ СВОЄЙ ЕПОХИ

(Гавриїл Костельник „Чловек и швет” – филозофия и социология (позберани твори, V том),
НВУ „Руске слово”, Нови Сад, 2020. Преклад з українского Дюра Латяк, уводне слово
и рецензент академик Юлиян Тамаш. Позберал и до друку приготовел Микола Шанта)

За Костельника култура почина з тим же ше людски дух мююци як и каждому интелектуалцови того часу.
ошлєбодзує од природи. Култура – то розвой духа, а Медзитим, у штреднєевропским милєу декадентних,
дух ше розвива так же вше баржей постава самостойни у милитаризованих и автократских царствох – Австроу-
живоце: природни пориви и инстинкти за-
менює ше зоз своїм „розуменьом”, нєсви- горского, Нємецкого и Русийского, праґ-
доми або лєм полусвидоми живот заменює матична филозофия, Лок и Гобс, енцикло-
ше зоз свидомим. Зоз сучаснима тенденци- педисти, парламентаризем, републикан-
ями у рушаню духа, а то скептицизем, ство и народни суверенитет, нє були по-
аґностицизем, субєктивизем, аморализем, знати, анї дошлєбодзени каждому ґимна-
атеїзем, нєогранїчени индивидуализем, зиялцови як нєшка. Прето спомнути робо-
хтори приводзи до духовней анархиї, ро- ти Костельник очиглядно нє писал як „по-
звой людского духа уходзи до шлєпей улїч- уки за прости народ”, алє су насампредз
ки цивилизациї. Зоз своїма „Трома розпра- наменєни засициц интелектуални глад
вами о спознаню”, у першей часци тей новей и старей дружтвеней елити гра-
кнїжки, а то розправи „Свидоме и нєсвидо- ждански и национално освидоменей и од-
ме у спознаню”, „Жридла субєктивних по- шмелєней з Вилсонову доктрину. Могло
глядох” и „ Спознанє вонкашнього швета”, би ше повесц же спис „Гранїци демокра-
Костельник пробує прешвечиц читача же тизма” обдумани и написани як приручнїк
цек розвою людского духа треба же би ше на хаснованє ґенерациї хтора на розвалє-
врацел до простору метафизичних, моралних и релиґий- нїскох повойновей Европи у миру без ми-
них интуицийох, яки у дїйсносци творя єдини мост мед- ра будовала нови держави и виписовала нови гранїци.
зи людским критичним „я” и цалу природу. Алє, у исти час и академска и наукова подпорка роман-
тичарским националним горучком и делиричним дово-
Кнїжка „Три розправи о спознаню” перши раз обявена лованьом геройох и юнакох з древней, давен-давней
у Львове 1925. року, у чаше росту комунизма и атеизма, прешлосци. Яке Костельниково становиско о шицких
твореня такволаного „нового чловека” о чим Косте- спомнутих питаньох, треба пречитац у кнїжки. У най-
льник шмело и критично писал и у штвартим тому, у кратшим, осторожни є и стримани и упечаток же „демо-
окремней цалосци критикох „Ламанє душох”, на при- кратизем” насампредз видзи як хасновити инструмент
кладу опису дїла Володимира Виниченка, Павла Тичини (можебуц аж и „нужне зло”) у охрани од тоталитарних и
и Ивана Франка. нєчловечних идеолоґийох хтори ше теди уж котуляли
над Европу од Москви и Минхену. Медзитим, сам факт
Тоти три розправи нам представяю Костельника якого же ше 1919. року духовнїк и професор Гавриїл Ко-
нашо читаче по тераз нє познали. Як озбильного филозо- стельник позбул писац о нїх, и третировац их з академ-
фа хтори на луцидни способ розправя о таких питаньох ску озбильносцу и одвичательносцу, одкрива нам обра-
як цо то сотруднїцтво свидомосци и подсвидомосци, ин- зованого, упутеного и всестраного, шмелого и морално-
туиция, формованє души, одношенє волї, совисци, чув- го чловека хтори у тоталносци розуми дух свойого часу.
ства и упечаткох, о таланту, ґениялносци... З єдним словом, интелектуалца европского ранґу.
Окремну увагу читателя заслужує уводне слово акаде-
Костельник як клерик, интелектуалєц формовани и мика Юлияна Тамаша „Препознаванє людского розума у
образовани у рамикох церковней доґми, як зме видзели, божеским” (виняте зоз кнїжки „Гавриїл Костельник мед-
подзековни и позарядово схопни томиста и неосхола- зи доктрину и природу” 1986. рок), у хторим вон пробує
стик, алє заш лєм лимитовани у своєй филозофскей дум- потолковац и приблїжиц дїло Гавриїла Костельника суча-
ки. Медзитим, у його дружтвено-политичним спису сному чловекови, хтори о Костельникови зна лєм же є ав-
„Гранїци демократизма” з 1919. року находзиме шмел- тор Идилского венца „З мойого валала”, рускей ґрамати-
шого, любопитлївшого Костельника. Скорей читаня ки и першей драми по руски. Вон Костельника приказує
його роботох о єднакосци людзох, социялизациї маєтку, як европского филозофа на шлїду Берґсона, Гусерла и
гражданских шлєбодох и одношеню держави и Церкви Шелера, хтори ше скорей операли на прихильнїкох при-
треба мац на розуме историйни контекст и дух епохи, родних интуицийох Паскала, Рида и Якобия.■
насампредз на просторе и атмосфери у хторей их Косте-
льник писал. Попри класичней филозофиї, позитивизем М. Шанта/И. Сабадош
и филозофия живота сиґурно му були блїзки и подрозу-

18 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

КУЛТУРНО-УМЕТНЇЦКЕ ДРУЖТВО „ТАРАС ШЕВЧЕНКО”

ПРИЯТЕЛЬСТВA ТРЕБА ЧУВАЦ, ТА ГОЧ И ОНЛАЙН

Члени Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” ти гранїци и пре цалу ситуацию, того року одказани шиц-
з Дюрдьова указали же им нїч нє може загрожиц приятель- ки путованя. Зоз орґанизаторами тих фестивалох догваре-
ства котри роками будовани у Ждинї на фестивалу Лемков- не же бизме направели онлайн програму и послали им на
ска ватра. На кус иншаки способ як других рокох им посла- Лемковски фестивали до Польскей. То ше, насампредз, од-
ли привити и потримовку, и през танєц и шпиванку указа- ноши на фестивал Лемковска ватра у Ждинї, на фестивал у
ли же су заш лєм з нїма, гоч су и далєко. Зимней води при Львове и на фестивал Дзвони у Лемковщ-
ини. Идея же би ше знїмок послал и до других жемох, и же
Одход до Ждинї, до Польскей на фестивал Лемковска ва-
тра, постал традицийни за членох дружтва „Тарас Шевченко”, би ше контакти и познанства на таки способ и отримовали
а каждого року зоз того путованя ше врацали зоз краснима
упечатками и памятками котри занавше буду паметац. Фе- и преширйовали – гварел предсидатель Союзу Русинох
стивал пре свою нєзвичайну локацию на котрей ше отри-
мує, и пре цалу орґанизацию, прицагує вельке число людзох Українцох Сербиї Боґдан Виславски.
зоз шицких странох швета. Того року фестивал будзе отри-
мани у порядним термину, алє пре пандемию оберацей И на таки способ указане же ше култура чува, шпиванка
хороти Ковид-19 буду присутни лєм домашнї у симво-
личним чишлє. Орґанизаторе задумали же би кажда жем, шпива, а танєц танцує и же ше дума на блїзких и кед ґло-
односно културне здруженє котре мало участвовац на фе-
стивалу, свою часц репертоару зняло и послало знїмок бална ситуация далєко од нормалней и узвичаєней. Медзи-
хтори ше будзе проєктовац на видео-биму.
тим, члени КУД „Тарас Шевченко” з Дюрдьова ше назда-
И дюрдьовске Дружтво зняло свой кратки концерт, та и на
таки способ достанє нагоду руску писню и танєц послац до ваю же ше нарок и наживо стретню зоз приятелями зоз
швета. Члени дзечнє прилапели идею, пошвидко були реали-
зовани проби и за даскельо годзини була знята програма. У Ждинї, и же свойо Дружтво и свою жем годни представиц
нєй участвовали рецитаторе Марина Барна и Иван Молнар,
два народни шпиванки одшпивала дзивоцка шпивацка ґрупа, на способ на яки шицки звикли. Л. Кх.
а фолклораше виведли два танци и приказали традицийне руске
народне облєчиво. У програми участвовали и поетове Ваня
Дула и Яким Чапко котри пречитали даскельо свойо писнї.

– Кажди рок, нашо ансамбли зоз Сербиї маю чесц уча-
ствовац на фестивалох у иножемстве, медзитим, пре завар-

ШКОЛА „ПЕТРО КУЗМЯКˮ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ОБЯВЕНИ КОНЄЧНИ РЕЗУЛТАТИ ЗАКОНЧУЮЦИХ ИСПИТОХ

У шицких основних школох у Сер- вкупно зоз шицких трох тестох ви- патрани електронски. Конєчни ре-
биї, та и у ОШ „Петро Кузмякˮ у Ру- ноши 22.86 боди. зултати у керестурскей Школи обя-
ским Керестуре, прешлого тижня вени после шейсцох послатих жал-
обявени конєчни резултати Закончу- На концу рока, просекове число бох хтори успишно ришени, а хтори
юцого испиту за школярох осмих бодох розпоредзених по класох ви- настали пре рахункарску гришку.
класох. Конєчни резултати були обя- ноши 16.55 у шестих класох, 15.69 Того року новосц була и у тим же ше
вени на сайту Министерства просви- боди маю седми класи, а осми класи до орґанизациї препатраня Закончу-
ти, а у Руским Керестуре Закончую- 16.08, цо вкупно 48.32 боди. юцих испитох уключел и тим фахов-
ци испит покладали вкупно 28 шко- цох зоз Факултету орґанизацийних
ляре зоз двох оддзелєньох. Шицки Виполнєти тести ше одношело до наукох (ФОН) хтори бул задлужени
школяре успишно закончели одредзеней школи у Зомборе, дзе бу-
основну школу. ли и скенирани, а першираз су пре- за рахункарске препатранє
скенираних тестох.
Так, того року, просекове
число бодох школярох осмих После обявйованя конєчних
класох на тесту зоз мацерин- резултатох и розподзельованя
ского, односно руского язика, школярох по школох и обра-
було 8.25 боди, зоз математи- зовних профилох у основних
ки 6.34 боди, а зоз комбинова- и штреднїх школох, 9. и 10.
ного тесту хтори бул составе- юлия родичи могли електрон-
ни зоз пейцох предметох – ис- ски, прейґ порталу еУправа,
ториї, ґеоґрафиї, хемиї, био- уписац свойо дзецко до жада-
лоґиї и физики, 8.26 боди, цо ней штреднєй школи.

Ан. М.

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ИНТЕРВЮ СЛАВКО ОРОС, ДИРЕКТОР РНТ „ПЕТРО РИЗНИЧ ДЯДЯ”

ДОНКИХОТОВСКА БОРБА

Пише: ЗА НАШ ТЕАТЕР
Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ

– За праве розришенє финансийних почежкосцох у нашим професийним Театре потребни
общи консензус у заєднїци, потребна щиросц и дзека же би ше видзело проблем, потребну

авторитативносц и шмелосц же би ше тото винєсло дзе треба – гварел Славко Орос

Тих дньох три нашо руски институциї, Завод за култу-
ру войводянских Руснацох, Новинско-видавательна
установа „Руске слово” и Руски народни театер „Петро
Ризнич Дядя” подписали контракти за средства котри им
додзелєни зоз Буджетского фонду за национални менши-
ни Министерства державней управи и локалней самоу-
прави. Наш Театер достал средства за проєкт „Вандров-
каш 2”, хтори представя предлуженє прешлорочного
проєкту. Медзитим, то лєм єден проєкт, а институция як
цо Театер ма ище вельо други активносци и потреби хто-
ри нєобходне сполнїц же би функционовала у полним об-
сягу и жаданим уровню. О финансийних и других виво-
ланьох з якима ше наш професийни Театер зочує нєшка,
бешедовали зме з його директором Славком Оросом.

РС Здогаднїме ше, о чим слово у проєкту „Ван- Фото: В. Вуячич
дровкаш 2”

– Театер достал пенєжи за проєкт „Вандровкаш 2”, кли предвидзени пенєжи, алє знаме же теди було вельо
хтори представя предлуженє прешлорочного проєкта, вецей проєкти. На щесце, вон наисце представя симбио-
односно часц вецейрочного проєкта хтори наменєни зу култури и образованя, односно, могло би ше повесц
дзецом з нашей заєднїци. Роби ше о омнибусу сказкох и уметнїцке образованє, та зме прето конкуровали и того
приповедкох, насампредз наменєних дзецом предшкол- року. Мушим зоз задовольством повесц же мам упеча-
ского возросту и дзецом нїзших класох основней школи ток же у комисиї хтора одлучовала наисце були компе-
з хторима би ше нащивйовало установи у хторих тоти тентни особи хтори препознали праве тото цо нам и бу-
дзеци пребуваю и на таки способ иновировало и збога- ла основна намира. Достали зме приблїжно половку зоз
цело ученє руского язика, заинтересовало цо векше чи- глєданих пенєжох, алє думам же зоз рационалну реали-
сло дзецох за таку файту настави, розвивало при нїх кре- зацию будзе витворене шицко цо заплановане. И воо-
ативносц и интерактивносц и, вообще, любов ґу свойо- бще, треба визначиц же то єден зоз ридких конкурсох на
му язику, своєй заєднїци, ґу уметносци, алє и гуманим шицких уровньох на хтори зме конкуровали хтори цал-
вредносцом хтори ше у тих сказкох промовую. ком транспарентни, бодує кажди проєкт хтори приявени
и дава озбильне обгрунтованє прецо вон достал лєбо нє
Кед би нас ситуация зоз пандемию у марцу нє претар- достал пенєжи. Остава лєм наздаванє же єдного дня озда
гла, напевно би уж цали єден круг нащивох бул реализо- будзе так вшадзи дзе ше розподзелюю пенєжи зоз буд-
вани, алє наздаваме ше же то будзе можлїве од єшенї. жетох хтори полня шицки гражданє тей жеми.
Кед же то пре исту причину нє годно, вец и так маме да-
яки резервни план. У каждим случаю, у тих перших
двох кругох инсценацийох буду поставени вецей сказки
Ирини Гарди Ковачевич, а у перспективи, наздавам ше и
велїх других наших авторох хтори за тото буду мац дзе-
ку и чийо твори буду подзековни за виводзенє и задово-
льовац поставени критериюми.

РС Чи достати 475 тисячи динари буду достаточни РС Конкуровали сце и до Покраїнского секрета-
Театру за його реализацию? рияту за културу за порядни средства. Яка ту

ситуация, з оглядом же Театер преславює красни

ювилей, 50-рочнїцу од снованя?

– З тим проєктом зме конкуровали ище прешлого ро- – Нажаль, кельо нас у Театру одлука Комисиї Буджет-
ку, кед у фокусу Фонду була култура и вон очиглядно и ского фонду обрадовала и уляла надїю и нову енерґию до
теди бул препознати як добри, бо нам лєм за 5 боди вим-

20 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

роботи, найменєй тельо, кед нє и баржей нас розчарова- певно и остатнї апел театралних ентузиястох у нашим

ла одлука комисиї Покраїнского секретарияту за културу Театру по тим питаню, а позна єшень напевно да одвит

хтора нам за главни, ношаци проєкт у тим року опредзе- чи предлужиме так робиц, чи загашиме Театер праве у

лєла найменєй пенєжи у историї його постояня, праве у року кед би мал преславиц пол вика свойого постояня. А

сезони кед бизме мали означиц пейц децениї од снованя. потамаль, як прави Дон Кихот, предлужуєме борбу про-

За вельку ансамбл представу, драму Ивана Буковчана цив витернякох, предлужуєме танцовац на верху жилета

„Скорей як когут закукурика” у хторей би мали участво- и робиц як кед би шицко було у шоре.

вац коло 20 актере (ґлумци и технїка) достали зме 300 ти-

сячи динари, номинално дзешец, а реално двацец раз ме- РС Дзе виход зоз терашнєй пат позициї руского
нєй пенєжи як зме достали 2003. року кед Театер основа- професийного Театра? Чи можлїва його обно-

ни у тим статусу. Без транспарентносци о критериюмох, ва, чи ше можеме врациц до златних часох нашей теа-

о тим хто, на яки способ и по яких критериюмох одлучо- тралней творчосци и по якей драги? Цо треба робиц?

вал же бизме достали пенєжи хтори на гранїци понїжова-

ня... И то у року у хторим явно визначене же вкупни – Зоз таку ситуацию ше нє можу вибориц лєм сами те-

средства за културу у истим Секретарияту дупловани. атрални ентузиясти (директор, члени Управного одбору,

Зочуюци ше зоз таку ситуацию, по наглим поступку ґлумци, технїка...) гоч кельо вони любя тоту уметносц и

отримана и схадзка гоч кельо су по-

Управного одбору, чийо – Треба визначиц же то єден зоз ридких конкурсох, на рихтани шицко
члени, розчаровани зоз та- шицких уровньох на хтори зме конкуровали, хтори жертвовац. За пра-
ку одлуку написали досц подполно транспарентни, и бодує кажди проєкт ве розришенє по-
оштре и спозорююце реаґ- хтори приявени и дава озбильне обгрунтованє прецо требни общи кон-
ованє покраїнскому секре- сензус у заєднїци,
вон достал лєбо нє достал пенєжи
тарови же така ситуация у потребна щиросц

котрей ше континуовано, з и дзека же би ше

рока на рок, нашому Теа- видзело проблем,

тру зменшую средства, а источасно по потреби визначує потребна авторитативносц и шмелосц же би ше го винє-

же нїби меншини маю професийни театри, наисце нєо- сло там дзе треба, потребна свидомосц же гашенє єдней

тримуюца. Були винєшени велї арґументи за рижни оп- нашей институциї може буц лєм початок дачого цо чека

циї у такей ситуациї, медзи иншим и же би ше одбило по- и даєдни други хтори ше хвильково заноша же су бог зна

нукнути средства, же би можебуц шицки члени Управно- яки сиґурни. Я таку свидомосц и таку енерґию и таку

го одбору дали задзекованя Националному совиту и порихтаносц за арґументовану одбрану шицкого цо

практично загашели Театер у таким статусу. Медзитим, твори наш национални идентитет, а окреме кед у пита-

маюци у оглядзе же би то напевно на єден час заварло ню Театер, нажаль, хвильково нє видзим... Бул сом нєраз

дзвери за комуникацию и финансованє праве отамаль дзе шведок же зме у прешлосци збивали шори и зєдиньова-

було єй основне жридло, ли моци вше кед

а свидоми потреби же би – Нас розчаровала одлука комисиї Покраїнского зме ше зочовали з
ше уж розпочати проєкти секретарияту за културу хтора нам за главни, ношаци такима проблема-
закончели, векшина ше ми, а тераз мам
заш лєм опредзелєла же проєкт у тим року опредзелєла найменєй пенєжи упечаток же и у
би ше контракт подпи- у историї постояня нашого Театра, праве у сезони нашей заєднїци

сало, а у медзичаше про- кед бизме мали означиц пейц децениї од снованя вше баржей пре-

бовало найсц порозуменє владує себичносц

и додатни средства. О тим и заверанє за вла-

покраїнски секретар за културу Драґана Милошевич сни плот, з надїю же судьба нашого Театра озда, нє за-

упозната и особнє на шветочносци подписованя. То на- дурка и на власни дзвери. А то надїя на склєняних ногох.

Кед би ме до єшенї, односно до конца ро-

Фото: М. Афич ка стварносц и актере тей стварносци де-

мантовали, нє було би щешлївшого члове-

ка одо мнє… Нє оптимистични сом, алє,

нє придаваме ше.

ПроєкбтудназешпоргоеднлауцжиеонниалинуогщолТїедаутюрцуе”йВсаенздорноивкаш” ***
10. ЮЛИЙ 2020. Зачувац руски институциї то императив
зоз яким ше боря заняти у шицких исную-
цих руских институцийох. Средства хтори
ше доставаю зоз буджету углавним вше
менши, та ше нєшка муши озбильно робиц
на проєктним дофинансованю. Кельо така
файта финансованя добра и прилаплїва,
укаже час, алє як видно уж зоз вецейроч-
ного искуства то єдина драга по хторей

мож нєшка робиц, плановац и исновац. ■

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ

НАШ ГОСЦ: ЯКИМ ЕРДЕЛЇ З ПЕТРОВЦОХ

ШВЕТ ПРЕЗ ОКО
ТЕЛЕВИЗИЙНЕЙ КАМЕРИ

Пише: Кед сце дакеди були
Агнетка БАЛАТИНАЦ у Петровцох, та гоч и у даєдним

22 РУСКЕ СЛОВО другим валалє або варошу,
през око телевизийней камери
вас могли провадзиц аж штири
особи народзени у тим валалє.

Перше ше занїмали
з фотоґрафию, а потим поставали
камерманє, шором єден за другим:

Мирослав Кетелеш, Желько Тот,
Силвестер Колбас, Яким Ерделї...

– Ище у вчасним дзецинстве сом любел Ерделї ше врацел зоз Києва и пошвидко
фотоґрафию, алє сом нє роздумовал же би нашол роботу. Знїмателє були вше глєда-
ми то постала професия. У седмей класи ни. А з Києва ше нє врацел сам. Оженєл
основней школи сом нагварел оца же би ше зоз Жану, нєшка познату малярку з
ми купел фото-апарат за пенєжи хтори хтору маю двох синох, Боґдана и Роберта.
сом зашпоровал. Од теди сом почал екс-
периментовац з фотоґрафию, а одходзел – Нажаль, малженство нє обстало, по-
сом аж и на змаганя зоз фото-секцию – по- сле 20 рокох заєднїцкого живота зме ше
чина Яким здогадованя на млади роки. розишли, алє так то у живоце, дзекеди нє
пойдзе так як задумаце – гутори Яким,
– Бул сом перша ґенерация основно- поцешени зоз синами.
школцох з Петровцох хтори од пиятей по
осму класу ходзели до Вуковару до шко- – Старши Боґдан уж хлоп, закончел
ли. Теди ше велї з Петровцох уписовали факултет информатики, роби и ма свой
до Стреднєй польопривредней школи, та живот у Заґребе, а младши Роберт ище
и я. Закончел сом, уписал сом ше на По- на подобовей академиї на оддзелєню ре-
льоприведни факултет до Нового Саду, ставрациї и барз є заинтересовани за
алє ше ми там нє барз пачело, та сом пре- скулпторство.
таргнул студиї – памета Ерделї.
РОБОТА У ВИНКОВЦОХ
Кед 1980. року Мирослав Кетелеш, да-
кедишнї наш знїматель, поволал нашого Якимов оцец, велїм познати валалски пи-
собешеднїка на роботу до РТ Нови Сад же
би му бул асистент, анї хвильку нє розду- сатель Силво Ерделї, хтори написал позна-
мовал. Позберал ше и пошол.
ти стихи шпиванки с”иУнлаєжшеибкиу при валалє”,
– Робел сом на замени, гонорарно, а бу- нє наганял свойого ше занїмал з
ло, боме, вшелїяк. Аж дзешка 1986. року
сом достал стаємну роботу. У Новим польопривреду. Дал му шлєбоду виберац
Садзе сом бул по початок войни 90-тих, а
вец сом пошол школовац ше до Києва. тото цо сце и люби, бо и сам Силво, попри
Алє ситуация була чежка, нє було пенєжи
за школованє та, гоч сом єден час препро- жеми, барз любел красне слово.
КваадрзпеелнкноаКТаераит”рналанниампряимнсетзиатфутиулм”сИквоагно
знїмателя, нє дипломовал сом. Та заш – Камера заш лєм була моя главна прео-
лєм, мал сом богате знанє о филмскей
уметносци – гутори Яким. купация. Волєл сом знїмац як фотоґрафо-

вац – припознава Яким хтори ше може по-

хвалїц з вецей як 25 бавенима проєктами,

а єден ВоделзьнкаачнБєуйлшаїичха,тодз”еВеЯлкьикми транс-
порт” робел

вєдно з Добрим Яневским.

– Винковска телевизия велї роки була моя

”хижа”. Любел сом робиц документарци.

10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

Замеркована була трилоґия о рики Босут – спомина
Ерделї, хтори як камерман упознал велїх познатих
и робел з нїма. Велїм шпивачом и музичним ґрупом
робел споти, алє докуметарци и нєшка остали його
найвекша любов.

Отворел сом youtube канал и шицко положел на
ньго, же би и други могли видзиц мою роботу –
гвари Яким и дава нам линк, а тото цо роби лєгко
мож найсц на ютюбу Joakim Erdelji.

КУЛТУРА И ПОЛИТИКА

– Руснацох у Горватскей нєт вельо, та ше вец

вшадзи ”жмеибшиазммее”б, уплриебнеарахмасееннашсиербше ерйижзанєидндїлцуи- У роботи упознал велїх познатих, медзи нїма и Желько Бебек
жносци

– з ошмихом гутори Яким. Так и я, док сом жил у Но- налней меншини Вуковарско-сримскей жупаниї, а у

вим Садзе и Петровцох, активнєйши сом бул у драм- трох сом бул предсидатель. Цешим ше же зме под час

скей секциї КУД ”шЯекислмуГчеалродиж”е. Перше сом ше занїмал мойого мандату достали герб, заставу, шветочну писню
зоз технїку, а вец мушел дахто режирац. Руснацох, порушали зме отримованє спортских бави-

Я бул млади, нє знал сом цо ме чека, алє младосц и сце- зсмкоехоззна ашчоквоалцскДизеднзьецРиуспноадцонхазувуРе”пРуубтлеинкииядГао”р,ваптосчкаелйи.
лосц вше добра комбинация, а помогло ми ту и знанє

зжоезнзан”їнмаанаямафтиелрмскоихм–дщраимрсикЕирмдфелеїс.тЗиовзалпуреудРсеттаквоув”цЗолха, Жаль ми лєм же пре вирус корону, ювилейни, 10. Дзень
Руснацох того року нє могол буц отримани у маю як

Ивана Колбас достала награду за найлєпшу ґлумицу плановане, алє озда будзе на єшень.

фестивалу. А на рок нас чека и попис жительства. Будзе надосц

– Пре роботу сом престал з тоту активносцу, а уклю- роботи, лєм кед би було вецей Руснацох – гвари Яким

чел сом ше до политики рускей националней меншини. хтори добре памета як ше дакеди жило и робело у його

Тераз сом уж у штвартим мандату у Ради рускей нацио- Петровцох. Вельо того и сам призначел.

ДРАГА ҐУ ПАПОВИ

– Упознал сом Домаґоя Пеїча, новинара з гор-
ватского католїцкого радия хтори 2004. року пе-
шо рушел зоз Заґребу до Риму дзе жадал повин-
човац родзени дзень тедишньому папови и подзе-
ковац му за шицки ласки. Идея була тоту драгу
зняц як филм. Мнє то було окреме цикаве, поне-
же нашо вше гуторели же святи Йоан Павло II,
попри польских, ма и нашо коренї. После того,
зняли зме ище два филми на исту тематику, а єден
з нїх Каролови з любову, на Медзинародним фе-
стивалу християнского филму у Билорусиї, до-
стал окремне припознанє – приповеда Ерделї.■

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ

75 РОКИ „РУСКОГО СЛОВА” 1945–2020 (III)

„РУСКИ НОВИНИ” У РУКОХ
БАЧВАНСКО-СРИМСКИХ РУСНАЦОХ

На Сновательней схадзки РНПД розришена дилема на яким ше

язику будзе писац у виданьох РНПД, алє язик бачванско-сримских

Руснацох нє бул нормовани. Предняки, священїки Михайло Мудри и

Дюра Биндас замодлєли Гавриїла Костельника же би „написал”

ґраматику. Костельник пристал

Пише: Гавриїл Костельник 9. децембра 1919. видрукована 1923. року у Сербскей мана-
Дюра ЛАТЯК року одписує управи: стирскей друкарнї у Сримских Карлов-

„Добре сце зробели же сце прилапели цох.

наш живи язик. Я о тим уж писал у ту- Пририхтованя за видаванє новинох ше
тейших новинох и шицки вас прето хва- одцагли ище цали єден рок после друко-

лєли. Ви предалєко од главного руского ваня Ґраматики, гоч ше Биндас намагал
швета, та бисце нїґда нє могли добре на- же би цо скорей почали виходзиц. О тим

учиц нїяки литературни язик (українски ше вон дописовал и зоз тедишнїм студен-
або московски)...” том права Ильком Крайцаром зоз Шиду,
котри, як спомина о. Р. Миз, „у єдней ва-
Костельник у тим писме потримує Бин- риянти мал буц главни редактор тих ру-
дасово закладанє за видаванє новинох, ских новинох.” Окреме значни проблем
алє и розуми проблеми з якима ше РНПД

стрета, та пише: „Барз би добре було, кед було набавянє власней друкарнї, за котру
би сце могли видавац новинки, алє тераз було потребне обезпечиц значни финан-

Вам ше то нє виплаци. ” сийни средства. Прето ше за початок глє-
дало место у котрим би ше мало друковац

ҐРАМАТИКА ВИДРУКОВАНА, тоти новини. Спочатку ше предвидзовало
З НОВИНАМИ ШЕ ОДЦАГЛО же би то могло буц у друкарнї у Шидзе, а
шедзиско редакциї же би було у Руским
Як предпоставя о. Роман Миз, випатра Керестуре, алє то нє було у складзе зоз те-
же Костельник свою ґраматику написал дишнїм законом, бо по тедишнїм законє

ище 1910. року, а 1919. ю лєм виредаґо- редактор мушел бивац там дзе ше новини
вал и порихтал до друку, бо у писме од друкую. А у другей вариянти друковац ше

12. октобра 1919. року Дюрови Биндасо- их могло найблїжей у Новим Садзе, та
ви, медзи иншим, пише: „...Накельо па- там одредзене и шедзиско Редакциї, а ад-

метам, писал ши ми, да Вам напишем министрация и предплатна служба мали
ґраматику, а вец ми тото исте писал шедзиско у Руским Керестуре, дзе було и
Мудри. Я ше надумал, па сом уж написал шедзиско власнїка новинох РНПД-а.

таку ґраматику. Че- Конєчна одлука о тим принєшена на
кам лєм да ю друку- схадзки „велького и главного Собрания”

єм...” Руского Народного Просвитного Дружтва

Як мож заключиц у Петровцох 15. октобра 1924. року. Ско-

зоз писмох Дюрови рей як цо одлука принєшена, уводни ре-
Биндасови, Костель- ферат поднєс о. Михайло Мудри, у ко-

ник спочатку мал на- трим, медзи иншим, наглашел:
миру ґраматику ви- „Набавянє власней друкарнї (штампа-

друковац у Галичини риї). О тим ше уж вельо робело, алє ше
и цали тираж послац до терас нє удало. Хибя нам за тото за-
РНПД-у. Медзитим, ведзенє ище средствия. Добротворе ше

там трошки друкова- нє нашли, а саме дружтво є преслабе за
ня теди були вельки и тото дїло.

превершовали Косте- Мушиме одложиц тоту роботу за лєп-
льниково финансийни ши часи, Чесне собраниє, єдна робота,

можлївосци. Прето хтору би сцели ище тей жими п о к о н ч
друкованє превжало и ц . А то є виданє „Руских новинох”. У

на себе РНПД и Ґра- тей ствари поволаме ше на цали народ.

Гавриїл Костельник матика конєчно Новини ше будзе видавац у Новим Саду

24 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

дзе будзе и редактор Дюра Павич и отама- до временитого и вичного
ль як зос центра буду ше розпосилац у ста-
ємне време по руских валалох. На роботу щесца.”
даклем Русини!
А цо ше ушорйовацкей
Да видзиме чи зме годни голєм єдну ти-
жньову Газету видавац!Кед ше зложиме, а концепциї дотика, ю мож
то треба, лєхко пойдзе робота. А то буд-
зе у историї тутейшого руского народа дознац зоз дальшого текста
славни и вельки час.”
кус скорей спомнутей увод-
После того реферата „прията єдногла-
сно резолуция да ше зос видаваньом ,Ру- ней статї:
ских Новинох’почнє дорас у мешацу децем-
бру у Новим Саду под редакцию Дюри Па- „ ,Руски Новини’ буду
вича”.
указовац рускому народу як
Же би було удоволєне законским предпи-
саньом, як видно з наведзеного цитату, за у даяких красних образох
главного редактора меновани тедишнї но-
восадски парох Дюра (Юрий) Павич. Коло лїцо швета: як стої швет у
назви новинох нє було дилеми. Єдногласно
одлучене же би достали мено „Руски нови- науки, у ґаздовству, у поли-
ни”!
тики, у тарґовини, цо нове
Перше число „Руских новинох” вишло з
друку аж 4. децембра 1924. року. Видруко- по швеце, и о чим пилнує
ване є у друкарнї „Даничич” Д.Д. у Новим
Садзе вироятно у тиражу 800-1000 при- швет, за чим идзе и цо сце.
кладнїкох, у яким приблїжно познєйше ви-
ходзели. Посебно пак буду ,Руски

НОВИНИ – „ОЧИ” НА КОТРИ Новини’ приношиц гласи, як
ПАТРИ НАРОД
ми русини, розшати широм
Цикаве будзе дознац же цо написане у
уводней редакцийней статї до того першо- швета жиєме и напредуєме, Священїк Дюра Павич,
го числа. У нєй ше уж на самим початку
першого боку гвари: на цо ше змагаме, цо нас це- одвичательни редактор Руских новинох

„Перше число Руских Новинох тримаме ши а цо болї. ,Руски Новини’
у рукох. Наша радосц, наша жадосц випол-
нєта. Од початку нашого народного жи- буду нас медзи собу вязац як ПЕРШИ РЕДАКТОР
тия у шлєбодней нашей югославянскей до єдного снопа, до єдней громади, да буд-
держави видаванє єдних новинох на нашим
язику було нам найвекше старанє. Бо нови- земе силнєйши и шмелши. Вони нам буду Одлучене же ше у
ни, то очи, на котри народ патри, його труба, цо нас будзе зволовац на позор, да Новим Садзе будзе
уста, на котри гутори, руки и ноги на ко- ше вєдно тримаме, и да нє даме препаднуц друковац „Руски
три ше руша и ходзи. Новини су вистник
народней култури и просвити. А то маю нашому язику и вири, бо лєм дотля зме ру- новини”, бо редактор
буц и нашо новини.” мушел жиц у тим меце
сини док то зачуваме. Одорвани од пняка дзе ше новини друкує.
Намиру видавателя ище яснєйше виноши велького руского народу и по судьби Божей Понеже водителє
владика др Дионизий Няради у своєй статї руцени аж ту долу на юг, отримали зме ше РНПД були священїки,
под насловом „Читательом ,Руских Нови- през столїтия па то сцеме зробиц и далєй: зоз тим було уж
нох’ даскельо слова”, обявеней у истим чи- зачувац свою народносц. За тот циль буду условене же би
шлє на истим боку:
нам служиц нашо новини. новосадски парох бул
„Кед ми Русини у Юґославіи започинаме
видавац свойо мали новинки, нє думаме ми ,Руски новини’ нє буду политически т. є. и редактор тих
на то, же на нашо новинки муша панове нє буду ше вязац нї за єдну партию, алє бу- новинох. А
министрове слухац. Алє ми жадаме то, да ду шицки вопроси як социялного так и по- новосадски парох бул
кажди Русин добре зна тоти ствари, цо литического живота препатрац зоз хри- Дюра Юрий Павич,
ше дотикаю його святей вири, його народ- стиянского становища. Вони зложа му- Жумберчань, хтори
носци, нашей милей новей держави; ми дросц чловечу зоз мудросцу Божу и нє даю барз добре бешедовал
сцеме да наш народ поучуєме у шицким до- по руски.
брим котре ше тиче його фамилиї, його го-
сподарства, його здравля, єдним словом: ше колїсац од витру безвирства и нємора- Павич ушорйовал
ми сцеме помагац нашому рускому народу Руски новини од 1924.
ла. року, аж по 1930. Пред
,Руски Новини’ буду вєдно и орґан нашо- тим бул капелан у
Руским Керестуре, а
го Руского народного просвитного Дру- закончел правни
штва, хторе им властитель.” факултет.

Окремну увагу прицагує и пасус зоз тей
статї, у котрим ше наводзи же за Редакцию

нє стоя нїяки „диспозициони фонд” зоз ко-

трих би ше финансовало видаванє нови-

нох. А вон глаши:

„...За нами нє стоя нїяки диспозициони

фонди, зоз хторима би ше трошки випла-

цовали. Ми сами себе мушиме одтаргнуц

од устох и дац за нашо новини. А таку

жертву може допринєсц лєм тот, котри

ше зна дзвигнуц над материялни добра, ко-

три зна ценїц найвекше народне добро:

просвиту и културу.”

Прето ше апелує на припаднїкох нашого

народу же би нє сановали пожертви и на

тоти цилї. Апелує ше же би ше кажде оби-

сце предплацело на „Руски новини”.■

(Предлужи ше)

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 25

ДУХОВНИ ЖИВОТ

„ПОЗИТИВНА МИНУТА” ЗОЗ ШЕСТРУ МИХАИЛУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

НЄ ЛЄГКО ШВЕДОЧИЦ ИСУСА ХРИСТА

Коло петнац вирни зишли ше пияток 5. юния у Кари- Стретнуце закончене зоз поставяньом питаньох и мед-
тасовей сали зоз шестру Михаилу на „Позитивней ми- зисобним дзелєньом искуствох присутних вирних.
нути”, бешедуюци о стаємних и пременлївих збувань-
ох у Церкви. Нове стретнуце заказане за 17. юлий, провадзаци пре-
порученя и ситуацию зоз присутну лєбо грожацу епиде-
„Позитивна минута” представя роздумованя котри мию.
дзеля шестра и вирни зоз керестурскей парохиї. Як
длуготирваци катехета шестра пояшнєла вирним цо Ол. Ж.
шицко стаємне, а цо пременлїве у Церкви, як цо то, на-
приклад, сама єй структура и наука. Шестра здогадла
на Седем святи тайни, почитованє Исуса Христа у
Пресвятей Евхаристиї каждого першого пиятку, аж и
заохоцела вирних на тоту, уж покус забуту побожносц
у валалє.

Вирни могли прешириц свойо роздумованя о еванге-
листох Маркови, Матейови, Лукови и Йоанови, зоз ак-
центом же пияту Евангелию „пишу” праве вирни зоз
своїм животом и своїм шведоченьом. Кажде могол и сам
себе поставиц питанє як жиє виру, як ю шведочи зоз сло-
вом и дїлами, зоз констатацию же нє лєгко шведочиц
Исуса Христа зоз словом и зоз дїлом, а то найзначнєйша
часц християнского живота.

У НОВОВЕРБАСКЕЙ ПАРОХИЇ У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ

ЗАКОНЧЕНИ ПАРКИНҐ ПОШВЕЦЕНИ НОВИ
ОПРЕЗ ЦЕРКВИ ЦЕРКОВНИ ПРИБОР

У грекокатолїц- У Сримскей Митровици 28. юния парох о. Владислав Варґа
на початку Служби Божей пошвецел нове кадило, напрестол-
кей парохиї Свято- ни и ручни хрест и прибор за мированє.

го Владимира у После вецейрочней роботи на обнови церкви звонка и зну-
ка, на фасади будинку парохиї, видзело ше и длугорочну по-
Новим Вербаше требу пременїц старе и потаргане кадило, та парох поволал
парохиянох на нове виволанє и акцию.
тих дньох законче-
Гоч шицки церпиме вельки материялни пошлїдки пре пан-
ни роботи на вибу- демию вируса корона, а велї ше ище нє одважую у векшим
чишлє буц на Службох у церкви, вирни ше крашнє одволали
дови паркинґ про- и назберали нє лєм за нове кадило, алє и за красни напрестол-
ни и ручни криж, а тиж и красни прибор за мированє.
стору опрез самей
Tоти церковни/богослужбени предмети купени у Ужгороду
церкви. Як визна- и Хусту на Закарпатю. Вирним у Сримскей Митровици тота
символична повязаносц зоз старим крайом окреме значи.
чел парох ново-
Н. П.
вербаски о. Иґор 10. ЮЛИЙ 2020.

Вовк, парохия

Святого Владими-

ра, после 60 рокох,

конєчно ма ушоре-

ни паркинґ.

– У Општини Вербас, на чолє зоз предсидате-

льом Дочасового орґану ОВ Миланом Ґлушцом,

заключене же церкви наисце потребни паркинґ

и же по тераз було надосц нєвитворени обецун-

ки. Парохиянє часто мали бриґу, бо нє мали дзе

паркирац свойо превозки кед приходзели до

церкви – гварел о. Вовк.

Роботи коло паркинґу финансовала општина

Вербас, шицка робота коло вибудови зверена

ЯКП „Стандард” з Вербасу, а помогли и велї па-

рохиянє, як и людзе добрей дзеки О. Р.

26 РУСКЕ СЛОВО

[email protected]

ШКОЛЯРСКИ ДЗЕНЬ У ВОДИЦИ

ЦЕНТЕР СТРЕТНУЦОХ

Означованє „Школярского Вериц до Бога треба на таки способ яки нас Бог учи.
дня” у Водици, котри ше отри-
мує з нагоди законченя школско- Штредок нашей вири у розпятому Исусови Христови, а
го року, пре позарядови стан и
епидемию корони того року нє найвекша любов то дац свой живот за другого. Кед наша
отримани на Яна, як то уж узви-
чаєне, алє внєдзелю, 5. юлия. вира подобна тей вири, же зме порихтани дац свой жи-

Водицa була центер стретнуца вот за своїх приятельох, теди наисце вериме. Исус гуто-
домашнїх школярох з Руского
Керестура, як и школярох з ище ри же кед будзеце любиц єден другого, по тим вас буду
трох наших парохийох: з Коцу-
ра, Кули и Суботици. И попри познац. Кед нас по тим нє познаю, вец нє вериме до Ису-
чежких и нєбезпечних часох кед
кажди дзень иншаки вистки са Христа. Най нас познаю по тим же любиме єдни дру-
сцигую прейґ стредствох инфор-
мованя, як гварел керестурски гих – закончел казань о. Малацко.
парох о. Михайло Малацко, ра-
дує и цеши тото же пришли те- После Служби керестурски млади порихтали закуску
льо дзеци, а окреме тоти котри
першираз мали нагоду видзиц Водицу. и ошвиженє за шицких присутних. Дзеци заш лєм виха-

Службу служели о. Михайло Малацко, парох кере- сновали нагоду дружиц ше дакус у ґрупох после Слу-
стурски, и коцурски парох о. Владислав Рац. Под час
Служби дзеци ше мали нагоду висповедац при о. Плато- жби, притримуюци ше безпечней дистанци.
нови Салакови, ЧСВВ, зоз Кули, як и при керестурскому
капеланови о. Владимирови Медєшови. Дзецински гласи одгуковали у Марийовим святилїщу

Керестурски парох о. Малацко у казанї визначел же би на дзень кед пришли подзековац Господу и Мацери Во-
Водица требала буц центер стретаня и додал же велї
приходза до Водици помодлїц ше кед су у бриґох, вимо- дицовей за шицки дари котри им були даровани у школ-
длїц потребни ласки, алє потребни обєкт у котрим шиц-
ки буду безпечни... ским року хтори тераз уж за нїма. О. Ж.

Школяре, штредньошколци и студенти у казанї послу-
хали слово о Богу, Богу котри вше актулни, вше модер-
ни.

– Тому Богу треба вериц, алє нє так як цо диявол вери
до иснованя Бога, бо тото веренє наполнєте з мержню.

У ГРЕКОКАТОЛЇЦКЕЙ ЦЕРКВИ У КОЦУРЕ

ПОШВЕЦЕНЕ ЯНОВО ЖЕЛЄ

У грекокатолїцкей церкви Успения пресвя- Фото: Oл. Папуґа
тей Богородици у Коцуре вовторок, 7. юлия,
означене швето Рождества Йоана Хрестите- РУСКЕ СЛОВО 27
ля по юлиянским календаре. З нагоди того
швета, вирни були на Велькей Служби Бо-
жей, притримуюци ше предписаних мирох
защити пре хвилькову ситуацию зоз епиде-
мию корона вирусу.

По законченей Служби Божей котру слу-
жел парох коцурски о. Владислав Рац, по-
швецени числени букети Янового желя, кви-
це котре парохиянє принєсли до церкви.

О. Р.

10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

IN MEMORIAM ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ
Дня 3. юлия занавше нас зохабела наша мила мац и баба
БОҐДАН ҐАМБАЛЬ

(1965–2020)

Штварток. 2. юлия НАТАЛИЯ ХРОМИШ
2020. року, после крат- народзена Такач
кей и чежкей хороти у (1945–2020)
Кракове у Польскей з НовогоСаду
умар Боґдан Ґамбаль,
етноґраф, новинар, З любову и почитованьом памятку на Вас буду чувац дзивка Златка,
длугорочни русински жец Владимир, унук Ваня зоз супругу Марину, Саша, Тамара и прау-
активист, визионер. нук Марко

Боґдан Ґамбаль ше Спочивайце у мире Божим!
народзел 26. фебруара
1965. року у Полюви- ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ
цох, на заходзе Поль- Дня 3. юлия нєсподзивано нас зохабела наша мила мац и баба
скей, кадзи Русини з
Лемковини були висе- НАТАЛИЯ ХРОМИШ
лєни под час акциї народзена Такач
„Висла”. Од другей по- (1945–2020)
ловки 1980-их рокох, з НовогоСаду
кед пошол до Кракова на студиї, уключел ше до ру-
синского руху. Бул соснователь першей русинскей Занавше Вас буду чувац у своїх шерцох: дзивка Зденка, жец Владимир
орґанизациї Здруженя Лемкох 1989. року, котра и унуки Весна, Сандра, Мирко зоз супругу Весну и праунук Алексей
член Шветового конґресу Руснацох/Русинох/Лем-
кох, а 1991. року порушал обнову Общества Руска Спочивайце у мире Божим!
бурса у Ґорлицох, котре було основане ище 1908. ро-
ку. У вецей мандатох Руску бурсу водзел як єй пред- НА ЗДОГАДОВАНЄ
сидатель. Порушал 2011. року перши заєднїцки ру- Прешли три смутни роки як нє з нами супруг и оцец
сински радио котри емитовал цалодньову програ-
му, перше прейг интернету, а нєшка радио lem.fm у ДЮРА КОЛБАС
Польскей ма и свою жемову фреквенцию. Боґдан (1929–2017)
Ґамбаль бул його вельорочни главни редактор.
Супруга Леона и дзивка Меланка
Боґдан любел свой русински народ, свою Лемко-
вину, алє и цалу Карпатску Рус и шицких Русинох.
Обиходзел шицких и бул вшадзи, чи то були Ґорли-
ци, чи Пряшов, Ужгород, Шарошпоток або Руски
Керестур. Потримовал и пропаґовал Русинох з ка-
ждого куцика и доказовал же Русини єден нєдзелїви
народ.

Боґдан Ґамбаль бул нєзгорлїва особа и його шмерц
представя вельку утрату нє лєм за Русинох у Поль-
скей, алє и за цали русински рух у швеце. Поховани
є стреду, 8. юлия у месце Лубин на заходзе Польскей.

Зоз циху молитву ше здогаднїце на ньго и ви „Ру-
снаци з Долнїци”, ґу котрим вше дзечнє доходзел.

Вичная му памят!
Петро Медвідь

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ НА ЗДОГАДОВАНЄ
Дня 8. юлия наполнєло ше 25 Дня 4. октобра наполня ше 26 Прешли 15 смутни роки як нє з нами син и брат
роки як нас занавше зохабела роки як нас занавше зохабел
наша мила мац, баба и прабаба наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ФЕБРОНА КИШОВО ПЕТРО МИРОСЛАВ КОЛБАС
(1914–1995) (1915–1994) (1955–2005)
з Дюрдьова
з Дюрдьова
Мац Леона и шестра Меланка
З любову и почитованьом красни памятки на нїх чуваю их наймилши
Спочивайце у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ [email protected]
Дня 2. юлия нас занавше зохабела наша мила баба и прабаба
ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ
Дня 27. юния 2020. року занавше нас зохабела наша мила мац и
баба

КСЕНИЯ КИШПЕТЬО БЛАЖЕНКА КОГУТ
(1939–2020) (1944–2020)

з Руского Керестура з Нового Саду

Красни памятки на ню навики будзе чувац унука Катарина зоз У красним здогадованю будзе ю чувац син Борислав зоз фамелию
супругом Стевом и дзивочку Любку и шестринїца Верица Боднар

Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим!

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ
На вельки смуток дня 2. юлия Дня 6. юния наполнєли ше Дня 9. юлия наполнєл ше рок як нас занавше зохабел
нас зохабела наша мила штири роки як ме занавше зоха- наш мили
бел мой мили супруг

КСЕНИЯ КИШПЕТЬО ЙОВҐЕН РЕГАК
(1939–2020) Памятки на це навики чуваю
твойо наймилши. Супруга и син
Занавше нам будзеш хибиц. Юлин зоз дзецми
Сашенка Дьордєвич з фамелию
Спочивай у мире Божим!

SMUTNE ZDOGADOVANW
Дня 9. юлия наполнєли ше дзешец смутни роки як нас занавше зоха-
бел наш мили супруг, оцец и дїдо

ВЛАДИМИР МЕДЄШИ ЯНКО КИШ
(1957–2010) (1933–2019)
з Руского Керестура
z Novogo Sadu
Занавше це чуваме у наших шерцох и красних памят-
З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю супруга Мария и кох. Синове Михал и Янко зоз фамелию
синове Дарко и Деян зоз супругу Весну и унуку Катарину
Спочивай у мире Божим!
Спочивай у мире Божим!

SMUTNE ZDOGADOVANW SMUTNE ZDOGADOVANW
Дня 9. юлия наполнєли ше дзешец смутни роки як нас занавше зоха- Dny 9. xliy 2020. roku napolnєли {e дзешец roki yk nas zohabel
бел мили син и брат
na{ dlugoro~ni kole}a i redaktor

ВЛАДИМИР МЕДЄШИ VLADIMIR MEDW[I
(1957–2010) (1957–2010)

z Novogo Sadu z Novogo Sadu

Пошол ши нєсподзивано, а нас ши зохабел у вельким болю и жалю. Vi~no nam ostanx krasni pamytki na nqgo
Ожалосцени мац Ирина, брат Мирон, шестри Мария и Ирина зоз Kolektiv NVU “Ruske slovo”
фамелиями

Спочивай у мире Божим!

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 29

[email protected]

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ
Дня 9. юлия наполнєли ше 3 жалосни роки як вецей нє Дня 9. юлия наполнєли ше три жалосни роки як вецей нє з нами
з нами наш мили супруг, оцец, дїдо и швекор наш мили син и брат

ЕЛЕМИР ДЖУДЖАР
(1950–2017)

Вично го буду ношиц у своїх шерцох – мац Гелена, шестра Марча з
фамелию и брат Янко з фамелию

Вичная му памят!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ
Дня 9. юлия 2020. року наполнєли ше осем смутни роки одкеди ше
упокоєл мой мили оцец, дїдо и прадїдо

ЕЛЕМИР ДЖУДЖАР МИКОЛА ШАНТА
(1950–2017) (1922–2020)
з Коцура
З любову и почитованьом красни памятки на це
чуваю и нїґда це нє забуду Твойо наймилши Час преходзи, а смуток за тобу у шерцох тирва. Хибиш и занавше
будзеш хибиц пре шлїди любови и доброти хтори ши за собу у памят-
Спочивай у мире Божим! ки зохабел. Занавше смутни твой син Славе и твойо найблїзши

Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду
на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок
Прешли длуги и жалосни пейц роки як вецей нє з нами нашо мили („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює
родичи
ОБВИСЦЕНЄ
ЯНКО РАЦ АНА РАЦ
(1932–2015) (1936–2015) о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя
вплїву застатого стану на животни штредок проєкта
Їх доброту и пожертвованосц нїґда нє забуду – син Михайло, син
Юлиян зоз супругу Татяну и унуки Андреа и Дарян Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднє-
сол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого
Спочивайце у мире Божим! стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї
„НС118, НСУ118, НСЛ118, НСО118 НС-ВОЙВОДИ СТЕПИ” Нови Сад,
у улїци Булевар войводи Степи бб, на катастерскей парцели число 703/8,
К.О. Нови Сад IV, Город Нови Сад.

Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у
просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу
Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15
годзин.

Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвис-
ценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей
управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на
основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Слу-
(„Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює жбени глашнїк РС” чс. 135/04) обявює

ОБВИСЦЕНЄ ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплї- О принєшеним ришеню o нєприступаню виробку студиї о преценьо-
ву застатого стану на животни штредок проєкта ваню вплїву на животни штредок

Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, дня
вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на 2.07. 2020. принєсол ришенє o нєприступаню виробку студиї о преценьова-
животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС119, ню вплїву на животни штредок ПРОЄКТА проєкта Баґерованє ричного на-
НСУ119, НСЛ119, НСО119 НС-БЕҐЕЛЬСКА (ДАНУБИУС)” НОВИ САД, ношеня зоз корита рики Дунай од km 1249+500 до km 1249+000 на к.п. чс.
у улици Беґельска число 1, на катастерскей парцели число 4154/1, К.О. 6610/1 и 6610/2 КО Петроварадин, ношителя проєкта „Карин Комерц МД”
Нови Сад I, Город Нови Сад. д.о.о. зоз Ветернику, улїца Живорада Петровича чс. 8.

Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у Ришенє o нєприступаню виробку Студиї о преценьованю вплїву на жи-
просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу вотни штредок за предметни проєкт мож мож достац на увид роботнима дня-
Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 год- ми од 10 г до 14 г у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и
зин. защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцела-
рия чс. 39).
Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисце-
ня, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за Заинтересована явносц може виявиц жалбу на принєшене ришене у чаше
защиту животного штредку Городу Нового Саду. од 15 днї од дня обявйованя того обвисценя.

30 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 31

[email protected]

32 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

СПЕЦИЯЛНИ ПОПУСТ „РУСКОГО СЛОВА” [email protected]
НА КОСТЕЛЬНИКОВО ТВОРИ
ТИРВА ЯВНА ПОВОЛАНКА ЗА
ВИДАВАТЕЛЬНИ 2021. РОК

НВУ „Руске слово” 1. януара 2020. року роз-

писала Явну поволанку за придаванє рукопи-

сох за обявйованє кнїжкох по руски з обласци

поезиї, прози, наукових и есеїстичних жанрох,

литератури за дзеци, младих и одроснутих.

Новинско-видавательна установа „Руске слово” од 1. юлия пейц Рукопис треба же би бул написани по руски,

томи капиталних творох Гавриїла Костельника предава по специ- у електронскей форми, унєшени до програми

ялней цени од 2 500 динари. Ворд у системских майкросфтових Виндовс

То 900 динари туньше од порядней цени, з оглядом же би тоти фонтох, треба же би мал помедзи штири и два-

луксузни кнїжки коштали 3 400 динари. цец друковани табаки (єден табак – 16 боки) и

То свойофайтова заокружена єдна часц комплету же би сполньовал нєобходни критериюми,

Костельникових творох, до котрого уходза кнїжки основополож- котри оценї фахова комисия Видавательней

нїка руского язика и литератури: „Поезия на руским литературним редакциї.

язику”, „Проза на руским литературним язику”, „Поезия на гор- З рукописом треба послац Молбу у котрей

ватским и українским язику”, „Роса и слунко – литературна кри- буду наведзени точни податки о авторови,

тика и есеїстика” и пияти том котри нєдавно обявени – „Чловек и мено, презвиско (або псевдоним), електронску

швет – филозофия и социолоґия”. адресу и телефон, як и нєобходну информацию

По порядней цени перши три томи коштаю по 800 динари, а котру автор жада сообщиц Редакторови.

штварти и пияти том по 500 динари. Тот специялни попуст важи Рукопис за видавательни 2021. рок треба

лєм за купованє шицких пейц публикацийох вєдно. послац найпознєйше по 1. септембер 2020.

У наиходзацих рокох у плану НВУ „Руске слово” обявиц голєм рок на електронcку адресу: ruske.vidavatelj-

ище пейц томи творох того найзначнєйшого руского интелектуал- [email protected].

ца. Тиражи потерашнїх видатих кнїжкох огранїчени лєм на помед- НВУ „Руске слово” нє длужне друковац

зи 300 и 500 прикладнїки. кажди рукопис котри сцигнє на нашу адресу, а

Кнїжки по вигодней цени мож купиц у представительствох НВУ о поступку з рукописом Установа будзе благо-

„Руске слово” у Новим Садзе у будинку „Дньовнїк” на Булевару часово информовац авторох. Б. В.

ошлєбодзеня 81, на седмим поверху и на телефон 021/6613 697, и

у Дописовательстве у Руским Керестуре, будинок дакедишнєй МАЛИ ОГЛАШКИ

Друкарнї на другим поверху и на телефон 025/703 311 як и у ПРЕДАВАМ шилєжици а маю 8 мешаци,
уматичени зоз педиґреами, файти виртем-
нашей онлайн кнїжкарнї www.knjizkiporuski.com. Б. В. берґ. Телефон: 063/502-445 Ченей.

МАЛИ ОГЛАШКИ ПРЕДАВАМ хлопски дуничи маю 14-15
мешаци, вицагнута крев на медий висту и q
ДИХТОВАНЄ groznicu (кю жиму) файти виртемберґ, ума-
облакох и дзверох. тичени зоз педиґреами, тел: 063/502-445
Щици од витру, Ченей.
жими, праху, галай-
ку, праху, инсектох. ГЛЄДАМ югаса, може и малженска пара. И
МОНТИРАМЕ: квартель и єдзенє обезпечене. Плаца по
догварки. Карменє и чуванє овцох. Тел:
– РОЛЕТНИ 063/502-445 Ченей.
– ГАРМОНИКОВО
#останьме одвичательни OGLA[OVANW
ПОСИЛАЙЦЕ НАМ ДЗВЕРИ
СВОЙО РЕЦЕПТИ – ПАНТЛЇКОВО 021/6613-697, 066/202-414, роботни дзень од 9-14 годзин
e-mail: [email protected]
[email protected] ДЗВЕРИ
– МРЕЖИ ОД РУСКЕ СЛОВО 33
СУНЬОҐОХ
– ВЕНЕЦИЯНЕРИ
– ОПРАВКИ
025/5827-710,
060/5088-433

10. ЮЛИЙ 2020.

СПОРТ

29. СПОРТСКИ БАВИСКА „ЯША БАКОВ” – ТУРНИР У ВАРЕНЮ ПАСУЛЇ

И ТОГО РОКУ КОЦУРЦИ БУЛИ НАЙЛЄПШИ КУХАРЕ

У рамикох 29. Спортских бавискох Осме и седме место припа-
„Яша Баков” внєдзелю, 5. юлия, на
„Пелетовим салашу” у Коцуре було дло екипом зоз Дюрдьова, ше-
отримане змаганє у вареню пасулї.
Того року то треци раз же ше така фа- сте место завжала екипа ФК
йта змаганя отримує.
„Искра 2”, пияте место екипа
На змаганє ше приявели осем еки-
пи зоз вецей наших местох – три еки- „Руского културного центру”,
пи ФК „Искра” зоз Коцура, екипи
КУД „Тарас Шевченко” и ФК „Бачка а на штвартим месце ше нашла
1923” зоз Дюрдьова, екипа „Папиви-
нґ” ДОО зоз Вербасу, Спортске дру- екипа „Русин” з Руского Кере-
жтво „Русин” з Руского Керестура и
екипа „Руского културного центру” стура. Треце место завжала
зоз Нового Саду. Приємна атмосфера
ше ширела медзи нашима людзми ко- екипа „Папивинґ” з Вербасу,
три ше з тей нагоди позберали и кра-
шнє дружели. друге место припадло прешло-

Пасуля варена у котлїкох, на природним огню, а кажди рочней побиднїцкей коцурскей
кухар пририхтал свойо тайни рецепти и присмачки же
би уварел найсмачнєйшу пасулю. екипи „Искра”, а найлєпша па-

суля була у котлїку трецей еки-

пи „Искра” зоз Коцура.

Шицки екипи достали под-

зекованя, а члени побиднїцкей

екипи достали и медалї котри

им спред Спортского здруженя Спортски бависка „Яша

Баков” подзелєл Иван Папуґа. Шицки котри присуство-

вали на тим змаганю, пошли дому полни зоз краснима

упечатками. О. Р

ОКРУЖНА КАДЕТСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА

КЕД ПРИЯТЕЛЬСКЕ СТРЕТНУЦЕ НЄ БАРЗ ПРИЯТЕЛЬСКЕ

На приятельским стретну- Стефанови Кочишови (2) и

цу хторе одбавене концом ґолу Матея Саянковича.

юния у Бачким Ґрачацу, ка- Бависко у хторим тренер

дети ФК „Русин” страцели ФК „Борац” правел прицисок

од домашнєй екипи кадетох над своїма бавячами, а зоз

ФК „Борац” з резултатом 5:3 вербалну провокацию виво-

(4:1). Стретнуце було цали ловал и членох ФК „Русин”,

час оштре и нєкоректне, а до конца закончене з побиду

окреме нєпримеране справо- домашнїх.

ванє очиглядно указовал Русин на стретнуцу насту-

тренер домашнєй екипи. пел у составе: Драґутинович,

Стретнуце, и попри того же Чонка, Зорич, Бодянец, М.

требало буц приятельске, Иличич, Няради, Будински,

прешло у оштрим и нєкоректним бависку з боку дома- Л. Иличич, Саянкович, Виславски, Ковачевич, Кочиш,

шнїх, цо резултовало зоз вельку розлику у ґолох у пер- Джуджар, Тома, Надь.

шим полчаше од 4:1. Алє у другим полчаше тота розли- После одбавеного пиятого приятельского змаганя, ка-

ка зменшана дзекуюци искуснєйшим бавячом Русину, дети ФК „Русин” буду мац зменшани интензитет трени-

ОДКАЗАНИ НОЦНИ ТУРНИР ПРЕМЕНКИ У УО нґох, по авґуст, кед почню при-
рихтованя за єшеньску часц
У МАЛИМ ФОДБАЛУ ФК „РУСИНˮ
першенства у Окружней кадет-

Традицийни Ноцни турнир у малим У Управним одборе ФК „Русинˮ, поте- скей лиґи. У тей Лиґи, кадетом
фодбалу хтори бул наявени за пондзе- рашнї секретар Желько Орос пре при-
лок, 5. юлий, одказани пре актуалну ватни причини поднєсол задзекованє. буду потребни ище штирме но-
епидемиолоґийну ситуацию зоз вирусом Предсидатель Клубу и надалєй будзе Ти- ви бавяче, понеже старши ба-
корона. хомир Медич, подпредсидатель Мирко вяче, омладинци, хтори им до-
Надь, а члени Клубу з тей нагоди пово- тераз помагали на приятель-
Як гварели орґанизаторе Турниру, лую шицких котри жадаю помогнуц у цо ских змаганьох, у реґистрова-
пре безпечносц учашнїкох и патрачох, лєпшим функционованю ФК „Русинˮ. ней Окружней кадетскей лиґи
Турнир ше одказує до дальшого. то вецей нє годни. Ан. М.

34 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ДЗЕЦИНСКИ ТУРНИР У МАЛИМ ФОДБАЛУ „ПИНЬВИЦ 2020”

КЕРЕСТУРСКИ КОГУЦИКИ ЗАДОВОЛЬНИ ЗОЗ БАВИСКОМ

Концом юния на фодбалским стадионє ФК ствовали були вецей зоз приватних школох фодбалу як

„Славия” у Пиньвиц отримани 7. дзецински Тур- зоз фодбалских клубох – гварел Денис Югик.

нир у малим фодбалу на хторим участвовали и ко- На турниру участвовали штири ґрупи, а у каждей по

гуцики ФК „Русинˮ з Руского Керестура. На тур- штири екипи. У ґрупох ше бавело по системи кажде з ка-

нире участвовали 58 екипи зоз 28 клубох. За два ждим, та перши два екипи ишли до штварцини финала.

викенди односно штири днї, участвовали 58 тими Потим екипи були розпоредзени до А, Б, Ц, и Д ґрупи,

зоз 28 клубох зоз Сербиї и вкупно 870 млади фод- хтори потим бавели ознова медзи собу, по полуфи-

балере народзени 2008., 2009., 2010. и 2011. року.

Як визначели орґанизаторе, и попри того же

Турнир роками бул медзинародного характеру, то-

го року госци зоз Словацкей, Босней, Горватскей,

Румуниї и Мадярскей виостали, пре актуалну епи-

демию вируса корона.
Єденац фодбалерох Русину водзели тренере Денис

Югик и Боян Бранкович, а у провадзеню и родичох мла-
дих фодбалерох. Зоз змаганьом су задовольни, як и з
орґанизацию, а як и вше, найважнєйше було друженє.

– Змаганє було наисце на професийним уровню, у на-
шим возросту було вкупно 16 екипи, а дзеци хтори уча-

нале и финале.

– На першим змаганю зме страцели од ФК „Кри-

ла Країни” зоз Бачкей Паланки, хтори були и перши

на Турниру, а друге змаганє зме страцели од дома-

шнїх, од ФК „Славия”. То було досц напарте змага-

нє, алє кед би ше нам удало победзиц их, квалифи-

ковали бизме ше до штварцини финала. Но, побед-

зели зме екипу зоз Бачкого Брестовцу, та зме, у ка-

ждим случаю, задовольни зоз бависком. Орґаниза-

ция тиж була на високим уровню, дзеци достали за-

куску, ошвиженє и барз ше крашнє препровадзели –

заключел тренер Югик. Ан. М.

ФОДБАЛЕРЕ ФК „БАЧКА 1923”

МЛАДША СЕЛЕКЦИЯ АКТИВНА – СТАРША ЧЕКА НОВУ СЕЗОНУ

На фодбалским терену ФК „Бачка 1923” активно тре- отвореним, на спортским терену ФК „Бачка” у Дюрдьо-
нира младша селекция Бачки, а то дзеци возросту од 5 ве. Дзеци подзелєни до ґрупох по возросту.
по 15 роки. По утаргованю позарядового стану, 11. мая
почали тренинґи и пририхтованя за рижни змаганя. Тре- – Пред нами период у котрим маме заплановане вельо
нинґи ше отримую кажди дзень, окрем стреди и то на того. Екипи зме приявели за рижни турнири у нашим
околїску. Маме заплановане участвованє на турниру у

Новим Садзе и Беоґрадзе, а за септембер ше пририх-
туєме за одход на Златибор на три днї, дзе нас чека ве-
льки турнир. Наздаваме ше же зме шицко годни ви-
твориц, же епидемиолоґийни стан у держави дошлє-
бодзи отримованє турнирох на отвореним. Дзеци ше
барз радую каждому стретнуцу и вредно ше за нїх
пририхтую – гварел тренер младшей селекциї Душан
Тривунович.

Цо ше дотика старшей селекциї, вона хвильково на
павзи, тренинґи ше нє отримую, а початок сезони и
шицких активносцох заплановани за авґуст. Л. Кх.

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ЮВИЛЕЙ: 60 РОКИ РУКОМЕТНОГО КЛУБА „РУСИН” (Х)

Пише: ПОТВЕРДЗЕНЄ ВЕЛЬКЕЙ
Александар ПАЛАНЧАНИН УПАРТОСЦИ И ЛЮБОВИ

На початку сезони 2018 – 2019. року у Трецей рукометней лиґи –
сивер зазначени добри резултат, котри указує же од бависка руси-
новцох треба очековац вецей як потераз. Русин на початку сезони го-

сцовал у Кляїчеве, дзе победзел

Перше змаганє рукометаше Русина бавели Теди за екипу Русина бавели: Мудри,
процив екипи з Кляїчева, котра остатнїх Гербут, Салак, Варґа, Дудаш, Микита, Боя-
рокох мала наисце красни успихи. Надпомнї- нович, Тома, Стойков, Накич, Югик, Ви-
ме же рукометаше Кляїчева бавели и у другей славски, Пирожек и Ґовля. На ґолу були
и у трецей лиґи, цо значи же у екипи були ква- Мудри и Милинкович.
литетни бавяче, хтори зоз свою борбеносцу
виборели високи пласман на таблїчки. Мед- У лиґи бавели екипи: Кляїчево, Сивец 69,
зитим, финансийни почежкосци и реорґани- Борац зоз Бачкого Ґрачацу, Гранїчар зоз
зация Клубу резултовали же ознова були у Ґакова, Зомбор, Обилич зоз Нового Кне-
Трецей рукометней лиґи. жевцу и Ґрафичар зоз Бездану. Русин по-
бедзел шицких окрем екипу Зомбора на до-
Од початку змаганя русиновци указали сво- машнїм терену, а резултат бул 22:24 за го-
йо квалитети и резултати порядних тренинґ- сцох.
ох, та лабда була часто у їх рукох, нагоди за
ґоли ше витворйовали єдна за другу, и прето Посцигнути резултати у перших седем
число ґолох на стретнуцу було вельке. Про- колох, рукометаше були прави викрок за
цивнїки, екипа зоз Кляїчева, наишли на ква- свою екипу и Клуб у позитивним смислу.
литетну одбрану у бависку, а ґу тому и на ру- На початку сезони вшелїяк же сиґурно ри-
синового ґолмана Милинковича котри праве шели буц добри, алє чи була у планє така
ту одлично бранєл и зоперал лабду опрез позиция на таблїчки, нїхто анї нє шнїл.
ґола.
Шоруюци побиду за побиду, сцигли до
Мож обачиц же ше помали витворйовал ре- маґичного числа од шейсцох побидох и єд-
зултат подмладзованя екипи котри бул наявй- ного пораженя у ґрупи. Поражени були лєм
овани у прешлей сезони. На терену ше попри од першопласованей екипи РК „Зомбор”,
искусних бавячох зявюю и нови мена, хлапци на домашнїм терену, зоз барз малу розлику
пред котрима вельки можлївосци, як и нагода 22:24.
же би учели од старших и искуснєйших, та же
би вєдно зоз тимским бависком зазначовали Резултати статистики вецей як фантастични,
нови побиди и позитивни резултати. дали 204, а прияли 152 ґоли, и освоєли 12 бо-
ди, цо лєм за єден бод менєй од першопласова-
У ВЕРХУ ТАБЛЇЧКИ них, аж треба наглашиц же ше їх мрежа затре-
сла 15 раз менєй як РК „Зомбор”.
После двох змаганьох, другого и трецого
кола, рукометаше з Рукометного клубу „Ру- Успиху сиґурно же допринєсол квалитетни
син” и далєй були на першим месце на таблїч- состав екипи, до котрого уложени вельки труд
ки. За собу зазначели два побиди, єдну на до- руководзацих, односно старших рукометашох
машнїм терену и другу кед госцовали у Бач- котри мали дзеку робиц зоз младшима, а ко-
ким Ґрачацу. три тераз уж наступали за перши тим. По-
при подростку котри приступел, ту оста-
ли и старши искусни бавяче без котрих
би анї єдно змаганє нє було таке добре,

36 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

и єдноставно, злучели ше млади, вредни и Єшеньску часц сезони 2019/2020. Русин МИНИ-ТУРНИР
сцели хлапци, зоз старшима и искуснима. закончел зоз шейсц бодами на пиятим ме-
Млади бавяче Югик, Тома, Варґа и Микита сце у Трецей рукометней лиґи сивер „Си- Концом 2018. рока у
перши раз ше опробовали тей сезони у пер- вер”. Таки пласман нє потвердзує макси- керестурскей Школи бул
шим тиму. мални потенциял хтори тота екипа може орґанизовани Мини рукометни
витвориц. Екипа часто бавела нєкомплетна турнир на котрим попри
Успих бул и спокуса, бо ше уж почало ро- пре рижни приватни обовязки, як старших домашнєй Рукометней секциї,
здумовац о висшим ранґу змаганя. Насам- так и младших бавячох, та ше тото одраже- участвовали и дзеци зоз
предз же висша, односно професийна лиґа ло и на конєчни пласман Рукометного клу- Србобрану, и зоз Илоку
вимага векши критериюм цалей орґанизациї, бу Русин у тей часци сезони. На седем зма- з Републики Горватскей.
ту домашнї терен у Спортскей гали котри ганьох рукометаше дали 186 ґоли, а прия- У першей часци Турнирa
сполнює предписаня, алє остал проблем як ли 191 ґол. Уж традицийно, найлєпши одбавени три змаганя РК
найсц ришенє за нєобходни финасийни сред- ґолґетер екипи ознова Гербут зоз датима 50 „Илок” – РК „Србобран” 1:0,
ства за котизациї, лиценци и др. ґолами, а провадза го Салак зоз 32-ома Рукометна секция
ґолами и млади и вше лєпши Тома зоз 28 Руски Керестур – РК
НЇХТО ИМ НЄ РОВНИ датима ґолами. „Србобран” 4:2 и Рукометна
секция Руски Керестур – РК
Рукометашом Русина нїхто нє ровни – бул Алє, без огляду на пласман треба похва- „Илок” 8:5.
єден з насловох на бокох спортскей рубрики. лїц бависко шицких младих бавячох хтори Понеже зоз Илоку
Таки наслов, а ище баржей успих рукомета- помали указую же на нїх годно вше вецей пришло векше число дзецох,
шох зоз Руского Керестура приписуєме на- раховац у дальших змаганьох. Вредни домашнї з Рукометней секциї
сампредз бавячом, алє и лєпшим условийом хлапци, пошвецени спорту, починаю ука- бавели ище єдно змаганє
за розвой того спорту у Руским Керестуре. зовац свой потенциял, хтори годзен преро- котре було медзи старшима
Одкеди вибудована спортска гала, витворени снуц до позитивних резултатох у наиходза- дзецми з Руского Керестура и
шицки условия за рукометашох и їх добри ре- цих першенствох. Вшелїяк же за їх успих старшима з Илоку, дзе
зултати. заслужни вельки труд старших бавячох победзели госци з резултатом
хтори мали дзеку робиц зоз нїма и пренєсц 8:5.
Окрем того, екипа и руководство Клуба мо- им свойо вецейрочне, спортске искуство. Медзинародне сотруднїцтво
жу буц задовольни и з фактом же рукомет зоз сушедну Горватску
ознова популарни медзи младима, цо обачлї- Нажаль наздаванє же у другей часци реализоване дзекуюци
ве и по нових менох хтори вше лєпши на ру- Першенства рукометаше Русину укажу познанству и искуству
кометним терену. свой прави квалитет и же своїх вирних на- домашнього тренера Славка
виячох обрадую зоз вецей побидами и кус Надя и илоцкого РК. Илочанє
У предлуженю першенства, у ярнєй часци, висшим пласманом на таблїчки претаргла першираз участвовали на
резултат бул дакус слабши як у єшеньскей ча- пандемия вируса корона. Конєц тей змага- подобним турниру прешлей
сци першенства, алє и то бул добри успих. Ру- тельней сезони, окрем велького ювилею яри у Дироню, а тераз пред
син страцел два стретнуца процив екипох РК „Русин” – 60 роки од формованя Клуба, нїма орґанизация крачунского
Зомбор и Обилич, а єдно стретнуце зоз екипу будземе паметац и по велькей хороти. турнирa на котри поволани и
РК „Гранїчар” бавели нєришено. Заш лєм, дзеци зоз Руского Керестура.
Русин остал на другим месце на таблїчки зоз Штредком марца претаргнути шицки
дзевец побидами, єдним нєришеним стретну- спортски манифестациї, а познєйше одлу-
цом и штирома старценима стретнуцами. чене же ше у дзепоєдних конарох и ранґох
Мали дзеветнац боди, док першопласована анї нє пред лужа. Пре хороту добавена лєм
екипа Зомбору мала 26 боди – 12 побиди и половка тей сезони. Остава ше наздавац же
два нєришени стретнуца. од єшенї рукометаше предлужа змаганя и
же посцигню лєпши успих як у єшеньскей
ПРЕТАРГНУТЕ ПЕРШЕНСТВО часци першенства. У каждим поглядзе РК
„Русин” уж тераз, мож повесц, посцигнул
На початку першенственей сезони 2019 – добри резултат насампредз же у континуи-
2020. року, нїхто анї нє подумал же першен- тету постої шейдзешат роки. Очиглядне же
ство пре пандемию нє будзе закончене. И нє тот континуитет будзе отримани и же лю-
лєм рукометне першенство, алє же змаганя у бов и витирвалосц у тим спорту и у будуце
шицких спортских конарох буду застановени будзе мац добри резултати.■
пре хороту.
(Kонєц)
Русин нове першенство нє почал як ше оче-
ковало. У перших двох колох страцел од еки-
пох Гранїчара и Ґрафичара, а у трецим баве-
ли нєришено зоз екипу Обилича. Аж у
штвартим колє призначели побиду на своїм
терену у Спортскей гали процив екипи РК
„Сивец 69” – резултат бул 31:20. По конєц
першенства страцели од екипи Сенти, побед-
зели екипу Борца, а остатнє стретнуце зоз
екипу Кляїчева бавели нєришено – 27:27.

Русин бавел у составе: Мудри, Гербут,
Югик, Тома, Салак, Варґа, Микита, Мудри,
С. Дюрко, Виславски.

10. ЮЛИЙ 2020. РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ

Школяре зоз руских оддзелєньох Ґимназиї и у окремним онлайн виданю Кухарки. Марина
„Петро Кузмяк” вєдно зоз професорку Надь дизайновала кухарку „Фриштик”, Сара
руского язика и литератури, Люпку Малацко Планчак „Полудзенок” а Силвия Маґоч
под час позарядового стану кед наставу про- „Райски лакотки”. Ґу тей редакциї ше при-
вадзели онлайн, мали задаток записац рецепт ключела и професорка Тереза Катона так же
по руски, меркуюци на правопис, а вец и вис- школяре мали задаток вираховац калорийну
ликовац тото єдло. Рецепти подзелєни на три вредносц єдзеня. У шїдуюцих числох „Руского
ґрупи: єдла хтори рихтаме за фриштик, за слова” на бокох „Хладок и горуци тепши” буду
полудзенок, и лакотки. Тоти рецепти обявени обявени смачни рецепти школярох.

Анита Чизмар

Полнєни палачинки

Поступкок правеня:

Пражиме палачинки (мука, вайцо, млєко,

вода, цукер, соль). Потим рихтаме масу за

полнєнє и похованє палачинкох. Тото цо буд-

земе класц до палачинкох (трапист, шункари-

ца...) найлєпше натрец. До окремних мискох

усипац муку, вайца и пре-

зли. На палачинку поло-

жиме натарти сир и шун- Потребне:
карицу и добре закруциме

палачинку же би зоз нєй ■ уж упражени

нїч нє випадло. Зоз конца палачинки

на бок заджобнуц зубо- ■ дацо зоз чим фарбу, треба ю обрациц на други бок. Кед
длобку, же би ше палачин- их наполнїце ше упражи, виняц ю, положиц на папер и
ка нє отворела. Уключиц (шункарица, посолїц.
ринґлу и зограц олєй у трапист)
палачинкарнї. За тот час Вєдно 3558 kcal, а 445 kcal по порциї.
палачинки кладземе до ■ презли

муки, потим до вайцох и ■ мука

на концу до презлох. ■ 2 вайца

Палачинки пражиц у вра-

цим олєю. Кед пременї

Анастазия Санкович

Овшана каша

Кед млєко зовре, положиц 3-4 Потребне:
ложки овшани пахульки и мишац.
Потим треба додац 25 ґрами чар- ■ млєко
ней чоколади. Мишац док ше чоко- ■ овшани
лада нє розпущи и потим пресипац
до судзини. Причекац коло 10 пахульки
минути же би ше охладзело и на ■ чарна
концу мож додац на верх гоч яку
овоц и чиа нашенє. чоколада
■ овоц
Вєдно 324 kcal. ■ чиа нашенє

38 РУСКЕ СЛОВО 10. ЮЛИЙ 2020.

[email protected]

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ
Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Андреа Бучко

Чоколадово мафини

Поступок правеня:

Вайца, млєко и олєй змишац вєдно,

додац шольку цукру и ванелийов цукер.

Потим додац пращок за печенє и два

шольки муки. До тей готовей маси додац

какао (мож додац

хто сце, наприк-

Состойки лад, вишнї, мали-
■ 2 вайца ни, а може остац
■ 2 шольки муки и така маса лєм
■ шолька млєка додац лимун) и
■ пращок розмишац. Я хас-

за печенє новала ложку за

■ ванелийов сладоляд. Зоз тей

цукер мери треба же би

■ шолька цукру вишло 24 мафи-

■ шолька олєю ни.

■ какао – Єден фалаток

хто кельо люби ма 152 kcal.

Силвия Маґоч

Курчецина зоз шампиньонами
и шметанку

Положиц до палачинкарнї цибулю и подинстац ю. Кед видзи-
ме же дакус достала фарбу уруцуєме цеснок и шампиньони.
Треба дас 10-15 минути. Накадзи шампиньони достаню фарбу,
кладземе их до даякей пластичней миски и охабиме най стоя
док нє попражиме биле месо. Потим, кед и месо почервенї, уси-
пеме назад шампиньони и усипеме 200 милилитри шметанки за
варенє. Шицко тото мишаме док ше нє зєдинї, а вец по смаку
додаваме цо сцеме. Я положела дакус попру, ориґана и солї.

Состойки: Єдло ма 1384 kcal за штири особи,
■ 2 главки цибулї а єдна порция виноши 346 kcal.
■ 300-400 ґрами курового
РУСКЕ СЛОВО 39
билого меса
■ 200 ґрами шампиньони
■ 200 милилитри шметанки

за варенє
■ олєй
■ цеснок
■ попер и ориґано

10. ЮЛИЙ 2020.

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

КЦОАСЛТИЕЛКЬОНМИПКЛ:ЕТ ЗА 2 500 дибонк .33 У НОВИМ ОРАХОВЕ
ПОШВЕЦЕНИ МОТОРКИ

У церкви Христа Цара у Новим Орахове прешлей

нєдзелї новоораховски парох о. Владислав Рац слу-

жел Службу Божу, а по законченей Служби Божей,

парох пошвецел моторки, алє и моторкашох-байке-

рох котри сцерпезлїво чекали опрез церкви.

Як гварел парох, пришло вельке число моторка-

шох зоз Нового Орахова и Бачкей Тополї, и гоч то

можебуц у нашей заєднїци нє обичай, вон потри-

мує їх инициятиву. Тераз то уж треци рок же ше

така подїя случує. О. Р.

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0726P Фотоґрафия: 0727P Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей
раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки
податки.

Поволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентифи-
кованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї
настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзе-
ну шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число
телефона 021/548-421, лєбо на мейл: [email protected].