The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

ศึกษาปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิ้งในมห

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Panisara Y., 2020-11-07 06:14:34

ปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิ้งในมหานครเซี่ยงไฮ้

ศึกษาปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิ้งในมห

1

ศึกษาปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในมหานครเซ่ยี งไฮ้

นางสาวณฎั ฐา ลอพานชิ 6024610153

นางสาวปณิสรา ยอดทอง 6024610351

นางสาวสวุ นนั ท์ นวลศรี 6024610898

นางสาวฐานวรรณ เสนาราษฎร์ 6024611219

นางสาวปิยะนาฏ ปัญญาวธุ 6024700186

ทมี่ าและความสาคัญ

ความทา้ ทายใหม่ของจีนแผ่นดินใหญ่ คือ ปัญหาเล็ก ๆท่ีหลายคนอาจมองขา้ ม น่นั ก็คือปัญหา
ขยะจากอาหารเหลือทงิ้ ซ่งึ ประเทศจีนมีอาหารเหลือทงิ้ ปีละ 17-18 ลา้ นตนั ตอ่ ปี ซ่งึ ปรมิ าณอาหารเหลือทิง้
เหล่านีส้ ามารถนาไปเลีย้ งคนไดถ้ ึง 30-50 ลา้ นคนต่อปี หรือเทียบเท่าจานวนประชากรท่ีอาศัยอยู่ใน
ประเทศเกาหลีใตท้ งั้ ประเทศ ซ่ึงตวั เลขนีม้ ีแนวโนม้ ท่ีจะเติบโตขึน้ เม่ือเศรษฐกิจของจีนสงู ขึน้ การขยายตวั
ของเมืองและค่าครองชีพท่ีดีขึน้ (Chinadaily, 2018) โดยจีนมีการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วมาก
ในช่วง 30 ปีท่ีผ่านมา ซ่งึ ถือไดว้ ่าเป็นประเทศท่ีมีความเจรญิ กา้ วหนา้ ทงั้ ทางดา้ นเศรษฐกิจ และเทคโนโลยี
ซ่งึ ผลของการเติบโตทางเศรษฐกจิ ไดน้ าไปสกู่ ารอพยพของผคู้ นมากกว่า 300 ลา้ นคน ยา้ ยเขา้ มาในเมืองท่ี
สามารถสรา้ งผลประโยชนท์ างเศรษฐกจิ และสามารถยกระดบั คณุ ภาพชีวิตของตนเอง อยา่ งมหานครเซี่ยง
ไฮท้ ่ีเป็นมหานครท่ีใหญ่และมีประชากรมาก โดยมีผคู้ นอาศยั อย่มู ากกว่า 24 ลา้ นคน ซ่งึ นนั้ ก็เป็นสิ่งท่ีทา
ใหค้ วามสมั พนั ธร์ ะหว่างผคู้ นและเศษอาหารไดเ้ ปล่ียนไป เน่ืองจากผคู้ นมีความสามารถในไดจ้ ่ายท่ีเพ่ิมขึน้
เพ่ือความสะดวกสบายหรือเป็นการแสดงถึงความม่งั ค่งั และในผลพวงสดุ ท้ายของห่วงโซ่นีค้ ือ การท่ีจีนก็
ผลิตขยะอาหารประมาณ 88.65 ลา้ นตนั ในปีค.ศ 2016 (สถาบนั วิจยั E20, 2018) ตวั เลขนีม้ ีแนวโนม้ ท่ีจะ
เติบโตขึน้ เม่ือเศรษฐกิจของจีนสงู ขึน้ ความเป็นเมอื งขยายตวั และมาตรฐานการครองชีพท่ีดีขึน้ ตลอดจนใน
มหานครเซี่ยงไฮส้ ามารถผลิตเศษอาหารได้ 1,000 ถึง 2,000 ตนั ต่อวนั ซ่ึงส่งผลต่อระบบการจัดการขยะ
อาหารและการจดั การกบั ขยะมลู ฝอยนีอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาหารเหลือทิง้ เหลา่ นีเ้ ป็นผลมาจากการ
จดั งานเลยี้ งสงั สรรค์ ตลอดจนวฒั นธรรมการบรโิ ภคท่มี กั จะส่งั อาหารเกินกว่าความตอ้ งการบริโภคท่ชี าวจีน
ถือว่าเป็นมารยาทพนื้ ฐานและแสดงถึงฐานะทางสงั คม (coresponsibility, 2019)

2

จากปัญหาดังกล่าวได้ส่งผลกระทบต่อประเทศจีนในหลายๆด้าน อาทิ ส่งผลกระทบในดา้ น
สิ่งแวดลอ้ ม ดา้ นเศรษฐกิจและดา้ นสงั คม เป็นตน้ เน่ืองจากขยะอาหารเหลือทิง้ เหล่านีห้ ากเลือกวิธีการ
จดั การไม่เหมาะสม จะกอ่ ใหเ้ กิดปัญหาตา่ ง ๆ ตามมาในหลายดา้ น อาทิ การเลอื กวธิ ีการกาจดั ขยะโดยการ
ฝ่ังกลบ ซ่ึงผลท่ีตามมาก็ส่งผลกระทบทางดา้ นส่ิงแวดลอ้ มจะทาใหเ้ กิดก๊าซเรือนกระจก 3 ชนิด ไดแ้ ก่
คารบ์ อนไดออกไซด์ ไนตรสั ออกไซด์ และมเี ทน ท่เี ป็นก๊าซท่ถี กู ปลอ่ ยออกมามากท่สี ดุ และมีอานภุ าพรุนแรง
กว่าคารบ์ อนไดออกไซดถ์ ึง 25 เท่า ย่ิงในบ่อฝังกลบอดุ มไปดว้ ยขยะอินทรียม์ ากแค่ไหน ก็ย่ิงทาใหป้ ริมาณ
ก๊าซเพิ่มขึน้ เท่านัน้ และนอกจากในขนั้ ตอนกาจดั อาหารเหลือทิง้ เหลา่ นีจ้ ะสรา้ งมลพิษแลว้ ในขนั้ ตอนการ
ผลติ อาหารเพ่ือบรโิ ภคก็สง่ ผลกระทบไม่นอ้ ยไปกว่ากนั

ดว้ ยเหตนุ จี้ งึ เป็นสว่ นหนึ่งท่ที าใหเ้ กิดความตระหนกั ถงึ ปัญหาและรว่ มหาแนวทางแกไ้ ขจากภาครฐั
และภาคเอกชน ดงั ประโยคท่วี ่า "คนกินทงิ้ กนิ ขวา้ ง ชา่ งหนา้ อายขายหนา้ คนท่กี นิ อย่คู มุ้ ค่า ควรค่าแก่การ
ยกย่อง" สนุ ทรพจนท์ ่ีสจี ิน้ ผงิ ไดก้ ลา่ วในวนั ท่ีประกาศ “ปฏิบตั ิการจานเปล่า (Operation Empty Plate)” ซ่งึ
ก็คือนโยบายท่ีทางรฐั บาลจีนเสนอขึน้ มาเพ่ือแกไ้ ขปัญหาขยะอาหารเหลือทิง้ แต่อย่างไรก็ตามนโยบาย
ดงั กล่าวก็พบอปุ สรรคในการนาไปปฏิบตั ิจริงอย่ไู ม่นอ้ ย ซ่งึ ปัญหาขา้ งตน้ ถือไดว้ ่าเป็นประเด็นท่ีน่าติดตาม
และมีความน่าสนใจต่อการนาไปศึกษาต่อเป็นอย่างยิ่ง ทัง้ ในดา้ นของสถานการณ์ปัญหาขยะจากเศษ
อาหารเหลอื ทงิ้ ในเซยี่ งไฮ้ สาเหตุ ผลกระทบ และแนวทางแกไ้ ขปัญหา

วัตถปุ ระสงค์
1. เพ่ือศกึ ษาสถานการณป์ ัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในมหานครเซีย่ งไฮ้
2. เพ่ือศึกษานโยบายและผลการดาเนินนโยบายแกไ้ ขปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในมหา

นครเซี่ยงไฮ้

ขอบเขตการวิจัย
1.1 ขอบเขตการศกึ ษา
1. สถานการณป์ ัญหาขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในมหานครเซ่ียงไฮ้

3

1.1 ปรมิ าณของขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในเซี่ยงไฮ้
1.2 สาเหตขุ องปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซ่ียงไฮ้

1.2.1 วฒั นธรรมการบรโิ ภค
1.2.2 จานวนประชากร
1.2.3 รูปแบบการบรโิ ภคเปลย่ี นแปลงไป
1.2.4 การจดั การขยะท่ีไมม่ ีประสทิ ธิภาพ
1.3 ผลกระทบปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในเซีย่ งไฮ้
1.3.1 ผลกระทบดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม
1.3.2 ผลกระทบดา้ นสขุ ภาพ
2. นโยบายและผลการดาเนนิ นโยบายปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซี่ยงไฮ้
ตงั้ แตช่ ่วงปี 2011-2020
2.1 แผนพฒั นาเศรษฐกจิ ฉบบั ท่ี 12 (2011-2015)
2.2 แผนพฒั นาเศรษฐกจิ ฉบบั ท่ี 13 (2016-2020)
2.2.1 นโยบายการจดั การเศษอาหารเหลือทงิ้ ในภาคครวั เรือน
2.2.2 นโยบายการจดั การขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในภาคธุรกิจและ
ภาคอตุ สาหกรรม
3. บทสรุป
1.2 ขอบเขตด้านเวลา
ศึกษาเปรียบเทียบสถานการณป์ ัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในเซี่ยงไฮใ้ นปี ค.ศ 2008-2020
จากการเปิดประเทศของประเทศจีนทาใหม้ ีการเติบโตทางเศรษฐกิจมากขึน้ ทาใหเ้ กิดการเคลื่อนยา้ ยจาก
ชนบทเขา้ มาในเมืองซ่ึงส่งผลใหเ้ มืองกลายเป็นพืน้ ท่ีท่ีมีการเติบโตทางเศรษฐกิจและการเปล่ียนแปลง

4

พฤติกรรมการบริโภคท่ีเปลี่ยนไปสง่ ผลกระทบต่อปริมาณขยะในเมืองท่ีเพ่ิมขึน้ จากจานวนประชากรท่ียา้ ย
เขา้ มาอาศยั ในเมืองจานวนมาก ดงั นนั้ จากการศึกษานโยบายการจดั การปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือ
ทิง้ จากการเกิดมาตรการแกป้ ัญหาขยะอาหารเหลือทิง้ ในจีนอย่างจรงิ จงั เน่ืองจากปรมิ าณขยะท่ีเพ่ิมขึน้ จน
น่ากังวล รวมไปถึงหลังจากท่ีประเทศจีนเผชิญหน้ากับปัญหานา้ ท่วมใหญ่ท่ัวพืน้ ท่ีทางใต้สรา้ งความ
เสียหายต่อพืน้ ท่ีเพาะปลูกและทาลายพืชผลทางการเกษตรจานวนมาก ตลอดจนในปัจจุบนั จีนกาลังจะ
เผชิญวิกฤตดา้ นความม่นั คงทางอาหารอนั เป็นผลพวงจากการระบาดของโรคโควิด-19 อีกดว้ ย จึงทาให้
ประเทศจนี ตระหนกั ถึงปัญหาดา้ นสงั คมและปัญหาดา้ นสิง่ แวดลอ้ มท่ีตอ้ งมกี ารแกป้ ัญหาอย่างจรงิ จงั

นิยามศัพทเ์ ฉพาะ
ขยะเปียก หมายถึง สิ่งท่ีย่อยสลายได้ง่าย อาทิ เศษอาหาร อาหารท่ีหมดอายุ เปลือกผลไม้

และกากสมนุ ไพร เป็นตน้
ขยะท่ัวไ ป หมายถึง สิ่ง ท่ีย่อยสล า ยไ ด้ยา ก อาทิ พ ลาสติกใส่อา ห าร ซอง ลูก อ ม

และแกว้ กระดาษเคลอื บใสเ่ ครื่องดืม่ เป็นตน้
ขยะอันตราย หมายถึงส่ิงท่ีมีองค์ประกอบหรือการปนเปื้อนวัตถุอันตรายชนิดต่างๆ อาทิ

แบตเตอร่ใี ชแ้ ลว้ หลอดไฟ ยารกั ษาโรค สี และภาชนะบรรจสุ ี เป็นตน้
ขยะรีไซเคิล หมายถึง ส่ิงท่ีสามารถนากลบั มาใชป้ ระโยชนใ์ หม่ได้โดยนามาแปรรูปเป็นวัตถุดิบใน

กระบวนการผลิต อาทิ กระดาษใชแ้ ลว้ พลาสติก และพาชนะแกว้ เป็นตน้

ประโยชนท์ คี่ าดวา่ จะไดร้ ับ
1.1 เพ่อื ศกึ ษาสถานการณป์ ัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซ่ียงไฮ้
1.2 เพ่อื ศกึ ษานโยบายและผลการดาเนินนโยบายปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซย่ี งไฮ้

5

แหลง่ ข้อมลู
การศึกษาครงั้ นีเ้ ป็นการศกึ ษาจากแหลง่ ขอ้ มลู ทุติยภูมิ ทงั้ จากทางเอกสาร บทความวิชาการ และ

เว็บไซต์ อาทิ เว็บไซตอ์ อนไลนใ์ นประเทศและต่างประเทศ สก๊ปู ข่าว เอกสารงานวิจยั ท่ีเกี่ยวขอ้ ง บทความ
วิชาการต่างๆ เป็นตน้ โดยจะศกึ ษาสถานการณ์ สาเหตุ ผลกระทบ และแนวทางการแกไ้ ขปัญหาขยะจาก
เศษอาหารเหลือทิง้ ในเซี่ยงไฮ้ และเก็บรวบรวมขอ้ มลู จากการวิเคราะหบ์ ทความวิชาการ เว็บไซต์ ตลอดจน
ระดมความคิดจากเพ่ือนๆ เพ่อื นามาอธิบายถงึ ปัญหาและปรากฎการณท์ ่เี กิดขนึ้ ในเซี่ยงไฮ้

วิธกี ารศกึ ษา
1.1 ศกึ ษาขอ้ มลู จากศกึ ษาสถานการณป์ ัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซยี่ งไฮ้
1.2 เก็บรวบรวมขอ้ มูลจากการแหล่งขอ้ มลู ทุติยภูมิ ทงั้ จากทางเอกสาร บทความวิชาการ และ

เว็บไซต์ อาทิ เว็บไซตอ์ อนไลนใ์ นประเทศและต่างประเทศ สก๊ปู ข่าว เอกสารงานวิจยั ท่ีเก่ียวขอ้ ง บทความ
วิชาการต่าง ๆ เป็นตน้

1.3 นาขอ้ มลู ท่ไี ดม้ าวเิ คราะหต์ ามวตั ถปุ ระสงคก์ ารศกึ ษาท่กี าหนด
1.4 นาขอ้ มลู ท่ีวเิ คราะหแ์ ลว้ นามาเรียบเรยี งและปรบั ปรุงแกไ้ ข
1.5 สรุปผลการศกึ ษาและขอ้ เสนอแนะ
1.6 นาเสนอผลการศกึ ษา

6

1. สถานการณป์ ัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในมหานครเซย่ี งไฮ้
1.1 ปรมิ าณของขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้
มหานครเซี่ยงไฮ้ ตงั้ อย่บู นชายฝ่ังทะเลทางตะวนั ออกของประเทศจีน ถือไดว้ ่าเป็นเมืองท่าท่ีสาคญั

ทางประวัติศาสตรท์ ัง้ ยังเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษของจีนท่ีมี GDP สูงท่ีสุดของประเทศ ซ่ึงในปีค.ศ 2018
เซ่ียงไฮม้ ี GDP สูงถึง 480 billion U.S. dollars หรือ 3.3 พันลา้ นหยวน (Xinhua , 2019) คิดเป็นเงินไทย
ประมาณ 15 ลา้ นลา้ นบาท มูลค่าเกือบเท่า GDP ของไทยทัง้ ประเทศ ทาใหป้ ัจจุบันเซ่ียงไฮก้ ลายเป็น
ศนู ยก์ ลางทางการคา้ และการเงินของภมู ภิ าคเอเชยี แปซิฟิก(Longtunman , 2018)

เศรษฐกิจของเซ่ียงไฮท้ ่ีโตขึน้ อย่างต่อเน่ืองนบั ตงั้ แต่มีการเปิดประเทศในปี ค.ศ 1978 ซ่งึ ปีท่ีมีการ
เปิดตอ้ นรบั การลงทุนจากตา่ งชาติเป็นครง้ั แรกโดยผนู้ าเตงิ้ เสย่ี วผงิ ทาใหเ้ กิดการเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจ
และมีการขยายตวั ของอตุ สาหกรรมภายในเซ่ียงไฮส้ ง่ ผลใหค้ วามตอ้ งการแรงงานเพ่ิมขึน้ จานวนมาก ดงั นนั้
แรงงานจึงเขา้ มาเป็นแรงขับเคลื่อนกระบวนการการผลิตของอุตสาหกรรมต่างๆ จึงเกิดการเคลื่อนยา้ ย
อพยพของประชากรในเขตชนบทเข้ามาอยู่ในเซี่ยงไฮซ้ ่ึงเป็นเขตเมืองท่ีมีความเจริญทางเศรษฐกิจมี
ตาแหน่งงานรองรบั และสามารถตอบสนองความตอ้ งการทางเศรษฐกิจของประชากรไดด้ ีกว่าการอยู่เมือง
เดิม

กราฟที่ 1.1 แสดงจานวนประชากรในเมืองเซีย่ งไฮ้ Source : Shanghai Year Book

7

จากกราฟขา้ งตน้ แสดงการเพิม่ ขึน้ ของจานวนประชากรท่อี พยพเขา้ ส่เู ซี่ยงไฮต้ งั้ แต่ปีค.ศ 1978 การ
เจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ อย่างรวดเร็วส่งผลใหป้ ระชากรอพยพเขา้ มาอย่างมหาศาลในช่วงระยะเวลาสน้ั ๆ
ทาใหโ้ ครงสรา้ งทางสงั คมของเซ่ียงไฮท้ ่ีไม่ไดเ้ ตรียมการรองรบั การเพมิ่ ขึน้ ของจานวนประชากรจึงก่อใหเ้ กิด
ปัญหาตามมา หนึ่งในนนั้ คือปัญหาเล็กๆท่ีหลายคนมองขา้ มแตส่ ง่ ผลกระทบต่อคณุ ภาพชีวิตของประชากร
ในเซยี่ งไฮอ้ ยา่ งเล่ียงไม่ไดน้ ่นั กค็ ือปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้

โดยใน 1 วัน เซ่ียงไฮผ้ ลิตขยะมูลฝอยถึงวันละกว่า 9 ลา้ นตัน ซ่ึงในจานวนนีเ้ ป็นขยะจากเศษ
อาหารเหลือทงิ้ ราว ๆ 1,000-2,000 ตนั ต่อวนั หรือประมาณเกือบ 8 แสนตนั ต่อปี(Jun Zhang , 2018)

ปรมิ าณขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในเซีย่ งไฮ้

900,000 731,825 715,765 748,980 780,600
800,000

700,000 703,720 734,745
600,000

ตัน/ ีป 500,000

400,000

300,000 214,620
200,000

100,000

0 2008 2010 2012 2014 2016 2018 ปี
2006 2020

Source : Annual Announcement Food Waste Output in Shanghai 2018
กราฟท่ี 1.2 แสดงปรมิ าณขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเมืองเซย่ี งไฮ้

ขอ้ มลู จากกราฟขา้ งตน้ แสดงใหเ้ ห็นถงึ ปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในปีค.ศ 2010 ถงึ ปีค.ศ
2018 ท่เี พ่ิมขึน้ เฉลย่ี ปีละ 20,000 ตนั พรอ้ มกบั จานวนประชากรท่เี พ่ิมขึน้ ในจานวนท่ใี กลเ้ คียงกนั คือเฉล่ียปี
ละ 6 แสนคน แต่ก่อนหนา้ นนั้ ในระหว่างปีค.ศ 2008 ถึง 2010 กลบั มีปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้
เพ่ิมขึน้ อย่างกา้ วกระโดดน่นั เพราะว่าในปีค.ศ 2010 เป็นช่วงท่ีประชากรเคลอ่ื นยา้ ยเขา้ ส่เู ซ่ียงไฮม้ ากกวา่ ปี
อ่ืนๆถึง 5 เท่าหรือสงู ถึง 3,807,000 ลา้ นคน เหตุเพราะปีนีเ้ ซ่ียงไฮต้ อ้ งการแรงงานจานวนมากเน่ืองจาก

8

รัฐบาลเซี่ยงไฮ้ได้ดาเนินนโยบายเปิดรับ WFOEs (Wholly Foreign-owned Enterprises) หรือบริษัทท่ี
ต่างชาตเิ ป็นเจา้ ของทงั้ หมด มีบรษิ ัทเขา้ มาเปิดในเซี่ยงไฮถ้ งึ 301 ราย ซง่ึ ในจานวนดงั กลา่ วเป็นบรษิ ัทท่ีติด
500 อันดับบริษัทยักษ์ใหญ่โดยนิตยสารฟอรจ์ ูน (Fortune) 74 ราย นอกจากนีย้ ังมีธุรกิจต่างชาติเขา้ มา
จัดตงั้ ศนู ยว์ ิจัยและพัฒนาในมหานครเซ่ียงไฮถ้ ึง 317 แห่ง และยังเปิดใหน้ กั ลงทุนไดเ้ ขา้ มามีส่วนรวมใน
การพฒั นาบริษัททอ้ งถ่ินท่ีเป็นของคนจีนอีกดว้ ย ซ่ึงโดยส่วนมากการลงทุนในมหานครเซี่ยงไฮส้ ่วนใหญ่
เป็นการลงทนุ ในดา้ นอตุ สาหกรรมการบรกิ าร อาทิ การโฆษณา การเงิน เป็นตน้ และดา้ นอตุ สาหกรรม อาทิ
อตุ สาหกรรมโลจิสติกส์ เป็นตน้ จานวนประชากรท่ีเขา้ ไปประกอบอาชีพและอยู่อาศยั ในเซ่ียงไฮใ้ นจานวน
มากสง่ ผลใหเ้ กิดการบริโภคและปรมิ าณอาหารเหลือทิง้ เพิ่มขนึ้ เป็นจานวนมาก (โครงการท่ีปรกึ ษาส่งเสรมิ
การลงทนุ ไทย-จีน , 2016)

จากการเพ่มิ ขนึ้ อยา่ งคงท่ีของปรมิ าณขยะจากเศษอาหารหลงั ปีค.ศ 2010 เกิดจากการเจรญิ เติบโต
ทางเศรษฐกจิ อยา่ งรวดเรว็ ทาใหเ้ กิดการเคล่ือนยา้ ยของประชากรในเขตชนบทอพยพเขา้ มาในเขตเมอื งเพิ่ม
มากขึน้ การยา้ ยอพยพเขา้ มาของแรงงานไดส้ รา้ งผลประโยชนท์ างเศรษฐกิจจานวนมหาศาลและยกระดับ
มาตรฐานการครองชีพท่ีดีขนึ้ ทาใหม้ จี านวนคนชนชนั้ กลางเพ่ิมมากยิ่งขึน้ เม่ือจานวนประชากรเพมิ่ ขนึ้ อย่าง
รวดเร็วทาใหเ้ กิดปัญหาโครงสรา้ งสงั คมของเซี่ยงไฮท้ ่ีไม่มีการเตรียมการรองรบั การเขา้ มาของประชากร
จานวนมาก สง่ ผลทาเกดิ การเพิ่มขนึ้ ของปรมิ าณขยะอาหารทงั้ จากรา้ นอาหาร โรงเรยี น อาคารพาณิชยแ์ ละ
ในภาคครวั เรือน จากทงั้ ปัจจยั การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ และการเพิ่มขนึ้ ของจานวนประชากรในเซ่ียงไฮ้
ส่งผลต่อการเปล่ียนแปลงของรูปแบบการบริโภค ซ่งึ จากรายไดท้ ่ีเพิ่มขึน้ ทาใหม้ ีความสามารถในการจ่าย
หรอื กาลงั ซอื้ ของผบู้ รโิ ภคเพิ่มขนึ้ แสดงใหเ้ หน็ ถึงความม่งั ค่งั ของประชากรในเซีย่ งไฮ้

การเติบโตทางเศรษฐกิจได้ส่งผลทาให้ผูค้ นมีฐานะท่ีดีขึน้ มีกาลังจ่ายท่ีเพิ่มขึน้ ซ่ึงนั้นก็ทาให้
รูปแบบการบริโภคของคนจีนมีปริมาณท่ีเพิ่มขึน้ รวมไปถึงวัฒนธรรมการบริโภคอาหารของคนจีนท่ีเนน้
ปริมาณ สิ่งเหล่านีล้ ว้ นเป็นปัจจัยหนึ่งท่ีส่งผลทาใหเ้ กิดการเพ่ิมขึน้ ของปริมาณขยะจากเศษอาหารในจีน
โดยสงั คมจีนเป็นสงั คมครอบครวั ขนาดใหญ่จึงมีการรบั ประทานอาหารพรอ้ มกันของคนภายในครอบครวั
และการมีอาหารบนโต๊ะเป็นจานวนมากถือเป็นการแสดงออกทางฐานะ นอกจากนีค้ นจีนยงั มีวัฒนธรรม
สานสมั พนั ธบ์ นโต๊ะอาหารโดยเฉพาะการเจรจาดา้ นธุรกิจโดยจะมีการจดั งานเลีย้ งหรือการเจรจาทางธุรกิจ
ท่ีตอ้ งส่งั อาหารในปริมาณมาก เพ่ือใหเ้ กียรติแขกท่ีมาร่วมงาน นกั ธุรกิจในเซ่ียงไฮแ้ ละงานเลีย้ งท่ีจัดเป็น

9

ตวั การสาคญั ของปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ และเป็นปัญหาของความสิน้ เปลืองทางอาหาร จาก
ปัจจยั ต่างๆเหลา่ นี้ จงึ กอ่ ใหเ้ กดิ ปรมิ าณขยะอาหารท่เี พมิ่ ขึน้ จนถึงปัจจบุ นั

จากตวั เลขสถิตใิ นปีลา่ สดุ คอื ปีค.ศ 2018 เซี่ยงไฮม้ เี ศษอาหารเหลอื ทงิ้ ถงึ วนั ละประมาณ 2,139 ตนั
ต่อวนั รวมทงั้ ปีคิดเป็น 780,600 ตนั ต่อปี โดยเป็นอาหารเหลือจากภาคธุรกิจรา้ นอาหาร 586,900 ตนั จาก
โรงอาหาร 163,900 และจากภาคครวั เรือน 298,000 ตนั (Guang Huixie , 2019)

ปริมาณขยะจากอาหารเหลือทิง้ /คน/ปี

35 32 30 30 30 31 32

30

25

ิกโลกรัม/คน/ ีป 20

15 11
10

5

0 2008 2010 2012 2014 2016 2018 ปี
2006 2020

กราฟที่ 1.3 แสดงปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ /คน/ปี ในเมืองเซยี่ งไฮ้

จากสถิติตัวเลขแบบรวมทั้งปี จะเห็นว่าขยะจากเศษอาหารเหลือทิ้งมีปริมาณมาก แต่ใน
ขณะเดียวกนั หากพิจารณาจากสถิติแบบจานวนเฉล่ียรายหัวจะแสดงใหเ้ ห็นว่าประชากรเซี่ยงไฮท้ ิง้ เศษ
อาหารเพียงวนั ละไม่ถึง 1 กรมั ต่อคนต่อวนั หรือคิดเป็นคนละ 30 กิโลกรมั ต่อปี และหากนาขอ้ มลู สถิติของ
จานวนขยะ ประกอบกบั การเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจและจานวนประชากรมาพิจารณาร่วมกันจะเห็นได้
ว่ามีความสมั พันธก์ ับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ส่งผลใหร้ ายไดต้ ่อเฉลี่ยหัวประชากรในเซี่ยงไฮเ้ พ่ิม
สงู ขึน้ ประชากรจึงอพยพเขา้ ส่เู ซี่ยงไฮม้ ากขึน้ ทาใหป้ รมิ าณขยะจากเศษอาหารก็เพิ่มจานวนมากขึน้ (Jun
Zhang และ Chuchu Zhang , 2018)

10

1.2 สาเหตุปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในมหานครเซีย่ งไฮ้

1.2.1 วัฒนธรรมการบริโภค

วฒั นธรรมการบริโภคเป็นสาเหตหุ ลกั ท่ีทาใหจ้ านวนปรมิ าณขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้
ในจีนมีปริมาณมาก อนั เน่ืองมาจากคนจีนมีวฒั นธรรมการบรโิ ภคอาหารท่ีเนน้ ปรมิ าณเป็นสาคญั และคน
จนี มกั จะอย่กู นั เป็นครอบครวั ใหญ่ การบรโิ ภคอาหารอย่างพรอ้ มหนา้ พรอ้ มตาและการมีอาหารบนโต๊ะเป็น
จานวนมากถือเป็นการแสดงออกทางฐานะและความม่งั ค่งั อย่างหน่งึ

นอกจากนคี้ นจนี ยงั มวี ฒั นธรรมสานสมั พนั ธบ์ นโต๊ะอาหารโดยเฉพาะการเจรจาดา้ นธุรกิจ
ท่ีนักธุรกิจจีนส่วนมากเลือกท่ีจะพูดคยุ และหาลือกันในรา้ นอาหาร(CRIonline , 2019) จานวนอาหารบน
โต๊ะจึงถือเป็นการแสดงไมตรีจิตของเจา้ มืออย่างหนึ่ง ผจู้ ดั การรา้ นอาหารในเครือ Shanghai Families ได้
ใหข้ อ้ มูลว่าในแต่ละวันทางรา้ นจะมีถงั ขยะขนาดใหญ่สองถังเพ่ือเก็บเศษอาหารจากโต๊ะวนั ละอย่างนอ้ ย
30 กิโลกรมั และยงั บอกต่ออกี วา่ อาหารท่พี วกเขาส่งั มาประมาณ 30% คืออาหารท่ยี งั ไมไ่ ดผ้ ่านการกินหรือ
แตะตอ้ งแมแ้ ต่นอ้ ย เพยี งแคส่ ่งั มาใหเ้ ตม็ โต๊ะไวเ้ ท่านนั้ อาหารท่พี วกเขาส่งั มามกั จะทานไมห่ มดและอาหาร
ท่เี หลอื ก็ไมห่ ่อกลบั บา้ นอกี ดว้ ย (Staff Writers Shanghai China,2549)

1.2.2 จานวนประชากร

เซี่ยงไฮเ้ ป็นเขตเมืองท่ีมีจานวนประชากรมากท่ีสดุ ในจีนและมีจานวนเพ่มิ ขึน้ ทกุ ปี โดยใน
แต่ละปีจะมปี ระชากรอพยพเขา้ สเู่ ซี่ยงไฮเ้ ฉลี่ยปีละ 6 แสนคน ซ่งึ สาเหตทุ ่ที าใหผ้ คู้ นอพยพเขา้ มายงั เซ่ียงไฮ้
น่นั ก็เพราะว่าเซี่ยงไฮเ้ ป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษทาใหม้ ีตาแหน่งงานรองรบั มากกว่าพืน้ ท่ีอ่ืนๆและเซ่ียงไฮย้ งั
เป็นมหานครท่ีมีมลู ค่าตลาดของสินคา้ และบรกิ ารขนั้ สดุ ทา้ ยท่ีหมนุ เวียนในระบบเศรษฐกิจ(GDP)สงู ท่ีสุด
ในประเทศ ซ่ึงเป็นตัวชีว้ ัดความเข้มแข็งของเศรษฐกิจภายในเมืองเซ่ียงไฮ้ ดังนั้นส่วนหน่ึงของการมี
ประชากรเพิ่มขนึ้ ในเมืองเซ่ียงไฮน้ นั้ มาจากผคู้ นในพืน้ ท่ีชนบทยา้ ยถ่ินเขา้ มาทางานในเมอื งเซีย่ งไฮ้จึงทาให้
ในเมืองเซ่ียงไฮม้ ีประชากรท่ีเพิ่มขึน้ และมีความตอ้ งการบริโภคอาหารท่ีเพิ่มขึน้ ตามไปดว้ ย ซ่งึ ผลท่ีตามมา
คอื เม่อื มีการบรโิ ภคมากก็ย่อมมีของเสียเพ่ิมมากขึน้ ตามไปดว้ ย

1.2.3 รูปแบบการบริโภคทเี่ ปลยี่ นไป

ประชากรอพยพเขา้ ส่เู ซี่ยงไฮน้ ่นั เพราะเซี่ยงไฮเ้ ป็นเมืองท่ีมี GDP สูงท่ีสุดของจีน ดังนนั้
ประชากรในเซ่ียงไฮจ้ ึงเป็นประชากรท่ีมีรายไดเ้ ฉลี่ยต่อเดือนสูงเป็นอันดับหนึ่งของประเทศ(ประชาชาติ

11

ธุรกิจ , 2019) การมีรายไดม้ ากขึน้ นีเ้ องทาใหร้ ูปแบบการบริโภค(Consumption pattern) ของประชากร
เปล่ียนไป จากการสารวจในปีค.ศ 2018 พบว่าคนเซี่ยงไฮม้ ากกว่า 57 % นิยมทานอาหารนอกบา้ นมากขนึ้
โดยจะออกไปทานอาหารนอกบา้ นสปั ดาห์ละ 4-6 ครง้ั ในแต่ละครง้ั ก็มีการส่งั อาหารเป็นจานวนมากตาม
วัฒนธรรมการกินของคนจีนประกอบกับรายไดท้ ่ีเพิ่มขึน้ ทาใหป้ ระชากรมีความสามารถในการจ่ายหรือ
กาลงั ซอื้ ของผบู้ รโิ ภคเพ่มิ ขนึ้ อีกดว้ ย ซ่งึ หากเราดจู ากสถติ ใิ นปีค.ศ 2018 จะพบว่า ขยะจากเศษอาหารเหลือ
ทิง้ ส่วนใหญ่เกิดจากภาคธุรกิจรา้ นอาหาร มากถึง 586,900 ตนั ต่อปี(Guang Huixie , 2019) ซ่ึงนอกจาก
อาหารท่ีเหลือจากการบริโภคแลว้ ยังมีในส่วนของวตั ถุดิบท่ีรา้ นอาหารสารองไวใ้ นคลงั ท่ีเกิดการเน่าเสีย
เน่ืองจากกระบวนการจดั เกบ็ ท่ไี มม่ ีคณุ ภาพอีกดว้ ย

1.2.4 การจดั การขยะทไี่ ม่มีประสิทธิภาพ

จากปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ จานวนมากจะไม่เป็นปัญหาหากมีระบบการ
จดั การกบั ขยะท่ีดี แต่อนั เน่ืองมาจากขอ้ จากดั มากมายของเซี่ยงไฮ้ ทงั้ ในดา้ นพืน้ ท่ีท่ีมีอย่อู ย่างจากดั ทาให้
เป็นอปุ สรรคต่อการฝังกลบและจัดตงั้ โรงงานกาจดั ขยะ ทาใหใ้ นแต่ละวันเซ่ียงไฮส้ ามารถกาจัดขยะจาก
เศษอาหารเหลือทิง้ ไดเ้ พียงวนั ละประมาณ 30-400% ของอาหารเหลือทิง้ ทงั้ หมดเท่านนั้ (Jun Zhang และ
Chuchu Zhang , 2018) ปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ท่ีระบบการจัดการของภาครฐั ไม่สามารถ
กาจดั ไดน้ นั้ บางส่วนจะถกู นาไปกาจดั ตามความสะดวกของแต่ละครวั เรือนหรือรา้ นอาหารต่าง ๆ ซ่งึ เป็น
วธิ ิท่ไี ม่ถกู สขุ ลกั ษณะและผิดกฎหมายทาใหส้ ง่ ผลกระทบต่อสงั คมและสิ่งแวดลอ้ ม

ปรมิ าณขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซีย่ งไฮ้

ิกโลกรัม/วัน 2500 588 2005 1928 1961 2013 2052 2139 ปริมาณขยะทง้ั หมด
2000 2008 601 670.74 761.8 812 775 863 ปริมาณขยะท่กี าจดั ได้
1500
1000 2010 2011 2012 2013 2014 2018 ปี

500
0

Source : Annual Announcement Food Waste Output in Shanghai 2018
กราฟที่ 1.3 แสดงปรมิ าณขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ทัง้ หมดและทรี่ ะบบของรัฐสามารถกาจดั ได้

12

1.3 ผลกระทบจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในมหานครเซี่ยงไฮ้

1.3.1 ผลกระทบด้านส่งิ แวดล้อม

เน่ืองจากระบบกาจดั ขยะในเซี่ยงไฮร้ องรบั การกาจดั ไดเ้ พียงวนั ละ 30-40% เทา่ นนั้ ทาให้
เศษอาหารท่ียงั ไม่ถกู กาจัดท่ีเหลือส่วนหน่ึงถูกนาไปทิง้ ลงแม่นา้ ลาคลองสายต่างๆในเซ่ียงไฮ้ สง่ ผลใหเ้ กิด
นา้ เน่าเสีย มีสานปนเปื้อน จากการสารวจของ NASA Earth observatory พบว่า มีนา้ สะอาดท่ีดื่มไดใ้ น
เซ่ียงไฮเ้ หลืออยู่เพียง 3% เท่านัน้ จากการตรวจสอบพบว่ามีการนาขยะจากเศษอาหารมาทิง้ ตามแนว
ชายฝ่ัง ทาใหด้ ินและนา้ บริเวณโดยรอบปนเปื้อนไปดว้ ยนา้ มนั จากขยะเศษอาหาร โดยในปี ค.ศ 2018 พบ
ว่าเซ่ียงไฮม้ ีการทิง้ นา้ มนั จากการทาอาหารลงนา้ มากถึง 88 ตนั ต่อวนั (Jun Zhang และ Chuchu Zhang ,
2018)

นอกจากนีก้ ารฝ่ังกลบขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ยังส่งผลต่อส่ิงแวดล้อมในเร่ืองของ
climate change อีกดว้ ย เพราะเกิดการบดและอัดกันจนทาใหเ้ กิดภาวะการ ‘ย่อยสลายแบบไรอ้ ากาศ‘
(anaerobic decomposition) ซ่งึ เป็นตน้ กาเนิดของก๊าซเรือนกระจก 3 ชนิด ไดแ้ ก่ คารบ์ อนไดออกไซด์ ไน
ตรัสออกไซด์และก๊าซมีเทน ซ่ึงเป็ นก๊าซท่ีถูกปล่อยออกมามากท่ีสุดและมีอานุภาพรุนแรงกว่า
คารบ์ อนไดออกไซดถ์ งึ 25 เท่า เชน่ นจี้ ึงเท่ากบั ว่ายง่ิ ประชาชนทงิ้ ขยะจากเศษอาหารมากเท่าไหรก่ ็ย่งิ มีส่วน
ทาใหโ้ ลกของเรามีก๊าซเรือนกระจกซ่งึ เป็นสาเหตขุ องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate change)
มากขนึ้ ตามไปดว้ ย

1.3.2 ผลกระทบด้านสุขภาพ

การกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ แมจ้ ะเป็นการจดั การตามระบบการจดั การของรฐั
อาทิ การนาไปฝังกลบ อย่างไรก็ตามก็ยงั ส่งผลกระทบต่อสขุ ภาพของประชาชนไม่นอ้ ย เพราะการปิดปาก
หลุมนนั้ ไม่สามารถปิดไดใ้ นทันทีท่ีทิง้ ขยะลงไป การไม่สามารถปิดปากหลุมไดน้ ีเ้ องส่งผลกระทบตามมา
ยกตวั อย่างพืน้ ท่ีท่ีมีปัญหาบ่อขยะในเขตหมินหาง ซ่งึ เป็นพืน้ ท่ีท่ีมีการขุดบ่อฝังกลบขยะอินทรียซ์ ่งึ รวมถึง
ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ของเซี่ยงไฮ้ได้ส่งผลกระทบกับประชาชนในพืน้ ท่ีโดยรอบเป็นอย่างมาก
โดยเฉพาะเร่ืองของกล่ินท่ีลอยฟุ้งมาจากบ่อขยะ จากผลสารวจมหาวิทยาลยั 上海交通大学(shanghai)
พบว่าประชากรถงึ 6% ท่อี าศยั อยบู่ รเิ วณโดยรอบพนื้ ท่ฝี ังกลบมกั มีปัญหาสขุ ภาพเรอ่ื งระบบทางเดนิ หายใจ
นอกจากนีย้ ังพบว่าในบรเิ วณดงั กล่าวยังมีผปู้ ่ วยโรคทอ้ งรว่ ง ไวรสั ตบั อักเสบบี อหิวาตกโรค ในอัตราท่ีสงู
กว่าพืน้ ท่ีอ่ืนๆในเซี่ยงไฮ(้ The Lancet Global Health , 2016) ซ่งึ เป็นผลกระทบมาจากนา้ เสยี จากกองขยะ

13

(Leachate) ท่สี กปรกเป็นอย่างมาก มสี ภาพเป็นกรด เป็นแหลง่ เชือ้ โรค ไหลซมึ ลงสดู่ นิ ซ่งึ สง่ ผลกระทบต่อ
สิ่งแวดลอ้ มอย่างเป็นห่วงโซ่ อาทิ การปนเปื้อนในแหล่งนา้ และเม่ือประชาชนในเซ่ียงไฮน้ านา้ ท่ีปนเปื้อน
เหลา่ นไี้ ปบรโิ ภคก็จะเป็นผลเสยี ตอ่ สขุ ภาพดงั ท่ีกลา่ วไปขา้ งตน้

2. นโยบายและผลการดาเนินนโยบายปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในเซีย่ งไฮ้

2.1 แผนพัฒนาเศษฐกิจ ฉบบั ที่ 12 (2011-2015)

ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในจีนเป็นปัญหาใหญ่ท่ีต้องจัดการแก้ไขในขณะท่ีเมืองชั้นนา
เช่นปักก่ิงและเซ่ียงไฮผ้ ลิตขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ทุกวันและขยะส่วนใหญ่จะถูกเผาโดยไม่มีวิธีท่ี
เหมาะสมก่อใหเ้ กิดปัญหาทางดา้ นอาหารท่ีรา้ ยแรง และเป็นภยั คกุ คามต่อสิ่งแวดลอ้ ม อีกทงั้ ยงั กระทบถึง
ความปลอดภยั ทางดา้ นอาหาร ซง่ึ จนี มีความพยายามท่ีจะลดปรมิ าณของขยะจากอาหารเหลือทงิ้ โดยการ
ปรบั ปรุงระบบการรกั ษาและการรีไซเคิลในช่วงทศวรรษท่ีผ่านมาไดม้ ีการประกาศใชน้ โยบายต่าง ๆ เพ่ือ
สง่ เสรมิ การอนุรกั ษ์ทรพั ยากร และเม่ือสานกั งานสภาแห่งรฐั ไดอ้ อกประกาศเพ่ิมเติมเก่ียวกบั การประหยัด
อาหารและต่อต้านของเสียได้มีการออกมาเรียกรอ้ งให้รัฐบาลและหน่วยงานให้ความสาคัญของการ
ประหยดั อาหารและเสรมิ สรา้ งการประชาสมั พนั ธ์ โดยในปีค.ศ 2014 ไดอ้ อกชแี้ จง้ เกี่ยวกบั การประหยดั ของ
เสียและการประหยดั อาหาร เพ่ือใชก้ ับพรรค รฐั บาล รฐั วิสาหกิจและสถาบันต่าง ๆ ซ่ึงถือไดว้ ่าเป็นการ
ปรบั เปลี่ยนวัฒนธรรมการบริโภคอาหารในสังคม เพ่ือส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
(Earth.org ,2020)

โดยนับตั้งแต่แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติ 5 ปีฉบับท่ี 12 เร่ิมตน้ ในปีค.ศ 2011 จีนได้ทยอย
ดาเนินการกาจดั เศษอาหารโดยมีเปา้ หมายเพ่ือลดปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ สง่ เสริมการใชแ้ ละ
การรกั ษาทรพั ยากร เปลี่ยนขยะใหเ้ ป็นทรพั ยากร ท่ีมีการม่งุ เนน้ ไปท่ีขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ท่ีทั้งใน
ภาคครวั เรือน และท่ีเกิดขนึ้ จากรา้ นอาหารและอตุ สาหกรรมอาหาร ซง่ึ นาไปสเู่ กดิ มาตรการคดั แยกขยะใน
เมอื งต่าง ๆ และไดอ้ อกแคมเปญลดของเสียในรา้ นอาหาร ท่อี อกมาเรียกรอ้ งใหท้ กุ คนประหยดั อาหารและ
เร่มิ ตน้ จากตวั เอง นอกจากนีย้ งั มีการประชาสมั พนั ธท์ ่ีไดม้ ีการระบุปรมิ าณของอาหารในเมนูอาหารต่าง ๆ
และไดม้ ีการระบนุ า้ หนกั กบั ปรมิ าณอาหารท่เี หมาะสมแก่ตวั บคุ คล

จากนโยบายแผนพฒั นาเศษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 12 ไดน้ าไปสมู่ าตราการแกไ้ ขปัญหา
ในส่วนทอ้ งถ่ินและไดผ้ ลกั ดันใหห้ น่วยงานทอ้ งถ่ินจดั ทาแคมเปญครวั โปร่งใสในรา้ นอาหาร ท่ีจัดระเบียบ

14

บงั คบั ใชแ้ ละการลงโทษกบั ผปู้ ระกอบการรา้ นอาหาร สาหรบั การรวบรวมนา้ มนั จากการทาอาหาร ขยะจาก
เศษอาหารและการขนสง่ ขยะจากเศษอาหาร อกี ทงั้ สง่ เสรมิ การใชป้ ระโยชนแ์ ละการบาบดั ของเสยี จากครวั
ซง่ึ ยงั ดาเนนิ การต่อเน่อื งไปยงั สแู่ ผนพฒั นาเศษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 13

2.2 แผนพัฒนาเศรษฐกจิ ฉบับ ท่ี 13 (2016-2020)

ภายใตแ้ รงกดดันท่ีเพิ่มขึน้ ได้ประกาศกฎหมายของสาธารณรฐั ประชาชนจีน ผ่านแผนพัฒนา
เศรษฐกิจ ฉบบั ท่ี 13 ว่าดว้ ยภาษีการคมุ้ ครองสิ่งแวดลอ้ ม และโครงการเพ่ือใชร้ ะบบขยายความรบั ผิดชอบ
ของผผู้ ลิตครอบคลมุ ถึงองคก์ ร และสถาบนั ทงั้ หมดท่ีปล่อยมลพิษส่ิงแวดลอ้ มโดยตรง โดยมีเป้าหมายเพ่ือ
อนุรกั ษ์ทรพั ยากรและใชป้ ระโยชนจ์ ากทรพั ยากรอย่างคุม้ ค่า ไดส้ รา้ งแนวคิดเก่ียวกับการอนุรกั ษ์ การรี
ไซเคิลและสนบั สนนุ การดาเนินชีวิตท่ีประหยดั มธั ยสั ถ์ ผ่านแนวทางการรณรงคใ์ หป้ ระชาชนมกี ารบรโิ ภคท่ี
สมเหตสุ มผล เพ่ือควบคมุ การใชเ้ งินและการสญู เสียทรพั ยากร ทงั้ ภาชนะบรรจุห่อท่ีมากเกินไปสาหรบั ใส่
อาหารและการบริโภคท่ีมากเกินไป ซ่ึงไดม้ ีการส่งเสริมและประชาสมั พันธ์ผ่านโซเซียลท่ีเป็นวิธีท่ีเผยแพร่
ขอ้ มลู ข่าวสารไดอ้ ย่างท่วั ถึง สามารถสรา้ งกระแสสงั คมแห่งความขยนั หม่นั เพียรและความมธั ยสั ถ์ จากัด
การใชผ้ ลิตภณั ฑท์ ่ใี ชแ้ ลว้ ทงิ้ (新华社 , 2016)

การดาเนินแผนพฒั นาเศรษฐกิจทาใหม้ ีการออกนโยบายเกี่ยวกับขยะอาหารเกิดขึน้ อย่างรวดเร็ว
ในช่วงปี 2016 จีนไดแ้ กไ้ ขกฎหมายขยะมูลฝอยเพ่ือปรบั ปรุงการกากับดูแลและส่งเสริมการรีไซเคิล และ
การนาของเสียกลบั มาใชใ้ หม่ อีกทั้งยังมีการสนับสนุนใหม้ ีการบังคับใชก้ ฎหมายอาหาร ซ่ึงทาให้มีการ
บัญญัติเป็นกฎหมายว่าดว้ ยเร่ือวการกาหนดราคาและบทลงโทษสาหรบั การสูญเสียอาหาร นอกจากนี้
วิธีการกาจัดเศษอาหารท่ีในประเทศจีน คือ กระบวนการท่ีเปลี่ยนขยะอินทรียใ์ หเ้ ป็นก๊าซชีวภาพ ก๊าซ
ชวี ภาพนผี้ ลติ โดยแบคทีเรียเม่ือย่อยขยะอินทรียส์ ามารถใชเ้ ป็นพลงั งานในสถานท่หี รือเปลี่ยนเป็นเชือ้ เพลิง
ชีวภาพ เมืองต่าง ๆ ท่วั ประเทศจีนกาลงั ทดลองผลิตก๊าซชีวภาพจากเศษอาหารเพ่ือผลิตกระแสไฟฟ้าและ
ย่อยสลายซ่งึ เป็นสารท่ใี ชเ้ ป็นป๋ ยุ (earth.org,2020)

จากนโยบายของรฐั บาลกลางท่ีไดม้ ีการทาแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติฉบบั ท่ี 13 ได้
นามากระจายอานาจใหร้ ฐั บาลทอ้ งถ่ินไดร้ บั ผิดชอบในเร่ืองของการนานโยบายมาปรบั ใชก้ บั เขตพน้ ท่ีใน

15

ทอ้ งถ่ินของตนเอง โดยมีนโยบายการจดั การดงั นี้ 1.นโยบายการจดั การขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในภาค
ครวั เรอื น 2.นโยบายการจดั การขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในภาคธุรกจิ

2.2.1 นโยบายการจดั การขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ในภาคครัวเรือน

เซ่ียงไฮเ้ ป็นเขตนาร่องในด้านการจัดการปัญหาขยะเศษอาหาร เพ่ือการส่งเสริมการ
พัฒนาพืน้ ท่ีและเป็นเมืองแบบอย่างในแก้ปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ การจัดการปัญหาดังกล่าว
ไดร้ บั การสนบั สนุนโดยรฐั บาลกลางและหน่วยงานทอ้ งถ่ินท่ีเกี่ยวขอ้ งเขา้ มาร่วมมีบทบาทกับพลเมืองใน
นครเซี่ยงไฮ้ เม่ือวนั ท่ี 1 ก.ค. ปีค.ศ 2019 เทศบาลนครเซี่ยงไฮไ้ ดม้ ีการประกาศเร่มิ โครงการแยกขยะและรี
ไซเคิลภาคบงั คบั เพ่ือนาร่องการแกป้ ัญหาขยะลน้ เมือง จากการบริโภคท่ีเพ่ิมขึน้ ของประชากรโดยการใช้
นโยบายและมาตราการสนบั สนุนใหป้ ระชาชนท่ีอาศยั อย่ใู น นครเซ่ียงไฮ้ จาแนกหรือคดั แยกขยะ โดยขยะ
จากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ของกลมุ่ ภาคครวั เรือนรบั ผิดชอบโดยศนู ยจ์ ดั การขยะจากครวั เรือนรวมถงึ ภาคธุรกิจ
(เขตหมินหาง) ระบบการจัดการขยะจากครวั เรือนของศูนยแ์ บ่งออกเป็น 5 ส่วน ไดแ้ ก่ การคดั แยก การ
หมกั ทางชีวเคมี การบาบดั นา้ เสีย และการบาบดั กลิ่น ซ่งึ ขยะจากครวั เรือนท่ีผ่านกระบวนการแลว้ จะช่วย
ลดมลพษิ จากสง่ิ แวดลอ้ มและใชเ้ ป็นป๋ ยุ บารุงดนิ เพ่อื การเพาะปลกู

จากการดาเนินมาตรการของรฐั บาลกลางและหน่วยงานท่ีเกี่ยวขอ้ งของเซ่ียงไฮ้ ไดม้ ีการ
ส่งเสรมิ และสนบั สนุนใหป้ ระชาชนท่ีอาศยั อย่ใู นเซี่ยงไฮไ้ ดป้ ฏิบตั ิตาม และรว่ มมือจดั การปัญหาขยะต่าง ๆ
ซง่ึ มีแนวทางการการสง่ เสรมิ เพ่อื สรา้ งความรว่ มมอื ต่อการแกไ้ ขปัญหาขยะ ดงั นี้

1.1 มาตรการในการจัดการกาจัดขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในเซีย่ งไฮ้

แนวทางการปฏิบตั ิตามมาตรการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ท่ีไดเ้ กิดขึน้ ระหว่าง
การแปรรูปอาหาร และไดก้ ลายเป็นเศษอาหารหรือของเสีย ทั้งในงานจัดเลีย้ งและกิจกรรมต่าง ๆ ท่ี
นอกเหนือจากบริโภคในชีวิตประจาวนั ท่ีมีเปา้ หมายเพ่ือรกั ษาความสะอาดและส่ิงแวดลอ้ ม อีกทงั้ ปกป้อง
สขุ ภาพของประชาชน โดยมาตรการต่าง ๆ ท่ีเกิดขึน้ มีผลบงั คบั ใชก้ บั กิจกรรมการรวบรวม และการกาจดั ท่ี
เกี่ยวขอ้ งกบั ขยะเศษอาหารในเขตการปกครองของเมืองเซี่ยงไฮ้ ซ่งึ มีการแบ่งหนา้ ท่ีการบริหารจดั การและ
แนวทางการดาเนนิ รวมถงึ ขอ้ หา้ มตามมาตรการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ดงั นี้

16

1.หน้าทก่ี าระบรหิ ารจัดการของหน่วยงาน
(1.) ฝ่ ายบริหาร
มหี นา้ ท่รี บั ผิดชอบในบรหิ ารจดั การมาตราการกาจดั ขยะในรา้ นอาหาร และหอ้ งครวั

ของเมืองเซี่ยงไฮ้ ประสานงานกบั หน่วยงานต่าง ๆ เพ่ือใหม้ ีการการดาเนินการตามมาตรการตามอานาจ
หนา้ ท่ขี องแต่ละหนว่ ยงานอยา่ งเหมาะสม

(2.) หน่วยงานทผ่ี ลิตอาหาร-หน่วยเกบ็ และขนสง่ ขยะ -หน่วยงานทเ่ี กี่ยวขอ้ ง
จะตอ้ งรบั ภาระหนา้ ท่ีในการรวบรวมการขนส่งและการกาจดั ของเสียในครวั จาก
รา้ นอาหารและหอ้ งครวั ในพืน้ ท่ี ทงั้ นีย้ ังจะตอ้ งจดั ทารายงานถึงประเภท และปริมาณของเศษอาหาร บ่ง
บอกถงึ แหลง่ ท่ีมาของเศษอาหารทงั้ หมดไปยงั แผนกสขุ าภิบาลส่ิงแวดลอ้ มทกุ ไตรมาส

(3.) แผนกสุขาภบิ าลสง่ิ แวดลอ้ ม
แผนกสขุ าภิบาลส่ิงแวดลอ้ มจะตอ้ งสรุปขอ้ มูลในดา้ นของการการผลิตและรวบรวม
การขนสง่ ตลอดจนการกาจดั เศษอาหารไปยงั สานกั งานสง่ิ แวดลอ้ มของเทศบาล และภาพลกั ษณข์ องเมือง
ทกุ ไตรมาส

2. แนวทางการดาเนินและข้อห้ามตามมาตรการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือ
ทงิ้

แนวทางการดาเนินกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ มีเปา้ หมายท่ีจะลดปรมิ าณขยะใน
ครวั ท่ีเกิดจากผกั และปรบั ปรุงเทคนิคการแปรรูป อีกทงั้ ยงั สนบั สนุนการใชท้ รพั ยากรจากเศษอาหาร ซ่งึ มี
แนวทางการดาเนินการดงั นี้

(1.) การเกบ็ รวบรวม
หน่วยสรา้ งขยะในรา้ นอาหารหรือหอ้ งอาหารต่าง ๆ จะตอ้ งปฏิบตั ิตาม ขอ้ บงั คับของ
เทศบาลนครเซ่ียงไฮว้ ่าดว้ ยการจัดตัง้ สิ่งอานวยความสะดวกดา้ นสุขาภิบาลส่ิงแวดลอ้ มในเมือง มีการ
กาหนดภาชนะสาหรบั เก็บขยะในรา้ นอาหาร และหอ้ งครวั โดยตอ้ งคานึงถึงส่ิงแวดลอ้ มและมีกสนติดตงั้
อปุ กรณป์ ้องกนั มลพิษ อาทิ เคร่ืองแยกนา้ มนั -นา้ หรือถงั ดกั ไขมนั อีกทงั้ จะตอ้ งรกั ษาภาชนะรวบรวมเศษ
อาหารใหอ้ ย่ใู นสภาพดีและใชง้ านไดต้ ามปกติ แต่ในกรณีท่ีมีการเก็บรวบรวมการขนสง่ และการกาจดั ดว้ ย
ตนเองจะถูกรวบรวม และขนส่งโดยหน่วยงานรวบรวมการขนส่งและการกาจัดตามท่ีลงทะเบียนไวก้ ับ
เทศบาล

17

(2.) การกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้
หน่วยกาจดั ขยะจะตอ้ งปฏิบตั ิตามเง่ือนไขกระบวนการแปรรูปของสานกั งานสิ่งแวดลอ้ ม
และภาพลกั ษณข์ องเทศบาล ซ่ึงจะตอ้ งมีการประกาศใหป้ ระชาชนไดท้ ราบถึงช่ือประเภทการกาจัดขยะ
หน่วยงานกาจดั ขยะ ซ่งึ จะตอ้ งดาเนินการกาจดั ในวิธีการท่ีไม่เป็นอนั ตราย อีกทงั้ จะตอ้ งรกั ษาภาพลกั ษณ์
ของเมืองและส่ิงแวดลอ้ มรอบ ๆ สถานท่ีกาจดั เศษอาหารซ่งึ หน่วยท่ีสรา้ งขยะจะตอ้ งจ่ายค่าธรรมเนียมค่า
จากดั ขยะตามประเภทและปรมิ าณของขยะในรา้ นอาหารท่ีรวบรวมและไดข้ นสง่ ท่ีถกู กาหนดโดยหน่วยงาน
ของเทศบาลรว่ มกบั สานกั งานสง่ิ แวดลอ้ ม

(3.) ขอ้ ห้ามตามมาตรการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้

ในระหวา่ งการรวบรวมการขนสง่ และการกาจดั ของเสยี ในครวั หา้ มมใิ หด้ าเนินการดงั ต่อไปนี้

(3.1) หา้ มใชห้ รอื ขายไขมนั และนา้ มนั ท่บี รโิ ภคไดเ้ ป็นนา้ มนั บรโิ ภคหลงั แปรรูป

(3.2) ห้ามมีส่วนร่วมในการรวบรวมขนส่งและกาจัดเศษอาหารโดยไม่ได้รับ

อนญุ าต

(3.3) หา้ มนาขยะมาทาเป็นอาหารสาหรบั ปศสุ ตั ว์

(3.4) หา้ มจดั หาเศษอาหารใหก้ บั หน่วยงานและบคุ คลอ่นื

(3.5) หา้ มผสมเศษอาหารกบั ขยะ เพ่อื การรวบรวมและการขนสง่

(3.6) หา้ มเกบ็ เศษอาหารไวโ้ ดยไม่จดั การ ( pkulaw.cn, 2010)

(4.) บทลงโทษ
บทลงโทษสาหรับผู้ท่ีไม่แยกขยะ ซ่ึงเป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการกาจัดขยะจาก
เศษอาหารเหลือทงิ้ ภายใตม้ าตราการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ของเซี่ยงไฮ้ ท่ีไดม้ กี ารนากฎหมาย
และขอ้ บงั คบั มาใชก้ ารคดั แยกขยะรวมถึงการขนส่งขยะเพ่ือนาไปกาจัดอย่างถูกวิธีตามกฎระเบียบการ
จดั การขยะของนครเซ่ียงไฮ้ ซ่งึ กฎหมายไดค้ รอบคลมุ ทงั้ ประชาชนและหน่วยงานขนสง่ รวมถงึ หนว่ ยงานท่ี
เก่ียวขอ้ งอ่ืน ๆ ตามกฎหมายไดร้ ะบบุ ทลงโทษไวว้ ่า หากผทู้ ่ีไม่สามารถแยกประเภทและทิง้ ขยะไม่ถูกตอ้ ง
จะถกู ปรบั 50 หยวนถึง 200 หยวนและหน่วยงานการขนสง่ ขยะไม่คดั แยกขยะ จะถูกปรบั 5,000 หยวนถึง
50,000 หยวน (Ming-Hui Zhou, 2019)

18

1.2 การประชาสัมพนั ธ์
สาหรบั การประชาสมั พนั ธก์ ารคดั แยกขยะในเซ่ยี งไฮเ้ พ่ือใหป้ ระชาชนมีความรูค้ วามเขา้ ใจ
เก่ียวกบั การคดั แยกขยะใหถ้ กู ตอ้ ง การคดั แยกขยะอย่างถกู วิธีจะชว่ ยลดปรมิ าณขยะ เพราะเม่อื แยกขยะท่ี
รีไซเคิลได้ จะเหลือขยะจริงๆลดนอ้ ยลง และขยะจากเศษอาหารสามารถนาไปหมกั ทาเป็นป๋ ยุ หมกั ชีวภาพ
เชือ้ เพลิง เป็นตน้ โดยการคดั แยกขยะของเซีย่ งไฮจ้ ะแบง่ เป็น 4 ประเภท ไดแ้ ก่ 1.ขยะรไี ซเคลิ (ถงั สีฟ้า) อาทิ
กระดาษใชแ้ ลว้ พลาสติก พาชนะแกว้ โลหะ หรือสิ่งทอ เป็นตน้ 2.ขยะอนั ตราย (ถงั สีแดง) อาทิ แบตเตอร่ี
ใชแ้ ลว้ หลอดไฟ ยารกั ษาโรค สี และภาชนะบรรจสุ ี เป็นตน้ 3.ขยะเปียก (ถงั สีนา้ ตาล) ไดแ้ ก่ ขยะชีวภาพท่ี
เน่าเป่ือยง่าย อาทิ เศษอาหาร อาหารท่ีหมดอายุ เปลือกและแกนผลไม้ พืชต่าง ๆ และกากสมุนไพรจีน
เป็นตน้ และ4.ขยะท่วั ไป (ถงั สีดา) ไดแ้ ก่ ซองลกู อม ซองบะหม่ีก่ึงสาเร็จรูป กลอ่ งใสอ่ าหาร เป็นตน้ โดยมี
การประชาสมั พนั ธโ์ ดยอาสาสมัคร ประชาสมั พันธ์โดยป้ายโฆษณา และการใหค้ วามรูผ้ ่านการศึกษาใน
โรงเรียน เพ่อื ท่จี ะแนะนาและปลกู ฝังใหป้ ระชาชนเขา้ ใจเกี่ยวกบั การคดั แยกขยะ

(1.) การประชาสมั พนั ธโ์ ดยอาสาสมคั ร

เซี่ยงไฮม้ ีการจัดตั้งทีมอาสาสมัครทั้งหมด 16 เขต 16 ทีมและทีมอาสาสมัครบริการ
ตาบล 53 แห่ง มีอาสาสมัครทั้งหมด 940 คน ในการจัดการขยะภายในแต่ละเขต ซ่ึงส่วนใหญ่กลุ่ม
อาสาสมคั รนีจ้ ะเป็นคนท่ีอย่ใู นวยั เกษียณท่ีมีความกระตือรือรน้ อยากจะทางานต่อและบางทีมีการชกั ชวน
กนั มาจากในกลมุ่ อาสาสมคั ร เม่ือเป็นอาสาสมคั รแลว้ จะมีการอบรมใหก้ ับอาสาสมัครเหล่านีใ้ นเร่ืองของ
การคดั แยกขยะ และเม่ืออบรมเสร็จจะใหอ้ าสาสมคั รประจาอย่ทู ่ีจุดทิง้ ขยะ เพ่ือเป็นทางใหป้ ระชาชนท่ีนา
ขยะมาทิง้ นนั้ ทิง้ ไดถ้ ูกตอ้ ง และอาสาสมคั รเหล่านีร้ ่วมกบั เทศบาลเซี่ยงไฮไ้ ดม้ ีการจัดทาแบนเนอร์ ตีพิมพ์
หนงั สือพิมพ์ และโปสเตอร์ ในชมุ ชนทาการประชาสมั พันธจ์ านวนมากใหป้ ระชาชนไดม้ ีการคัดแยกขยะท่ี
ถกู ตอ้ ง ไม่ใช่แค่ประจาอย่ใู นจดุ ท่ที งิ้ ขยะอย่างเดยี ว แตม่ ีการขนึ้ ไปตรวจขยะตามบนตกึ หรืออาคารอกี ดว้ ย

เวลาในการปฏิบัติหน้าท่ีของเหล่าจิตอาสาจะทาเป็ นเวลา 2 ช่ัวโมง ในตอนเชา้ ตั้งแต่
07.00 ถึง 09.00 นาฬิกา ในตอนเย็นปฏิบัติหน้าท่ีหน่ึงช่ัวโมงตั้งแต่ 19.00 ถึง 20.00 นาฬิกา (Yan
Weiguo,2018)

19

ภาพท่ี 4.1 การอบรมอาสาสมคั ร
ท่มี า : https://www.thepaper.cn/newsDetail_forward_2723796_1

ภาพท่ี 4.2 อาสาสมัครทปี่ ระจาในจดุ ทงิ้ ขยะ
ทม่ี า : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6747299/

(2.) ประชาสมั พนั ธโ์ ดยการใชป้ า้ ยโฆษณา
การประชาสมั พนั ธใ์ นการคดั แยกขยะของเซ่ียงไฮ้ มีการแต่งคาขวญั ในการแยกขยะ จดั ทา
โปสเตอร์ สื่อวีดีโอนาเสนอผ่านโทรทัศนแ์ ละในอินเตอรเ์ น็ต ทาป้ายตามท่ีสาธารณะในเซี่ยงไฮ้ ไดม้ ีการ
จดั ทาหนงั สือการคดั แยกขยะสาหรบั แจกจ่ายใหก้ ับประชาชนท่วั ไปเพ่ือใหค้ วามรูเ้ กี่ยวกบั การคดั แยกขยะ
ทงั้ ยงั มกี จิ กรรมเพ่อื ใหท้ ุกคนมีส่วนรว่ มและสง่ เสรมิ การคดั แยกขยะอีกดว้ ย ซ่งึ ส่อื การประชาสมั พนั ธเ์ หล่านี้
ก็ไดจ้ ดั ทาขึน้ โดยเหล่าอาสาสมคั ร ปัจจบุ นั นีม้ ีคากล่าวออกมาว่า “การคดั แยกขยะเป็นแฟช่นั สมยั ใหม่” ท่ี
ทกุ คนในเซี่ยงไฮน้ นั้ ตอ้ งทา

20

ภาพที่ 4.3 การประชาสัมพนั ธก์ ารจาแนกประเภทขยะมูลฝอยของเมืองเซี่ยงไฮ้
ทม่ี า : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6747299/

ประชาชนหรือผู้คนท่ีอาศัยอยู่ในพืน้ ท่ีจะต้องมีการคัดแยกประเภทขยะก่อนทุกคร้ัง
นอกจากนปี้ ระชาชนหรือผทู้ ่ีอาศยั อยใู่ นพืน้ ท่ีจะตอ้ งนาบตั รประชาชนมาลงทะเบียนก่อนทงิ้ ขยะซง่ึ จะทาให้
มีการตรวจสอบไดง้ ่ายขึน้ และตอ้ งทิง้ ในพืน้ ท่ีท่ีทางรฐั จัดเตรียมไวใ้ หอ้ ีกทั้งจะตอ้ งนาขยะมาทิง้ ตามเวลาท่ี
กาหนด

ภาพท่ี 4.4 ป้ายแสดงเวลาในการนาขยะมาทงิ้ (微博)

(3.) การใหค้ วามรูผ้ า่ นการศกึ ษาในโรงเรยี น
การคัดแยกขยะของเซี่ยงไฮก้ ลายเป็นหลักสูตรบังคับในชั้นเรียน แนวคิดของเซี่ยงไฮ้
“การคดั แยกขยะเรม่ิ ตน้ จากลกู นอ้ ย” สรุปได้ 3 ประเภท คอื การสอน การเรยี นรู้ การทดสอบ

21

การสอน จะฝึกอบรมครูเป็นหลกั สานักงานบริหารเทศบาลนครเซ่ียงไฮด้ า้ นส่ิงแวดลอ้ ม
และผังเมือง และคณะกรรมการการศซึกษาเทศบาลเซี่ยงไฮ้ ร่วมกันริเร่ิมการฝึกอบรมการคัดแยกขยะ
สาหรบั ครูในชนั้ ประถมและมธั ยมในเมือง เผยแพรค่ วามรูเ้ กี่ยวกบั การคดั แยกขยะใหก้ บั ครู โดยท่คี รูจะตอ้ ง
นาความรูท้ ่ไี ดก้ ลบั ไปสอนใหก้ บั นกั เรียนในโรงเรยี นของตน

การเรียนรู้ เซีย่ งไฮไ้ ดเ้ ร่มิ ตน้ เร่ืองนี้ ในเดือนธนั วาคม ปี 2018 ไดเ้ ปิดตวั หนงั สือท่ีใหค้ วามรู้
เร่ืองของการคัดแยกขยะ ผอู้ ่านแบ่งออกเป็นระดับชนั้ อนุบาล ระดบั ชนั้ ประถม ระดบั ชนั้ มธั ยม ตามระดับ
ความรูค้ วามเขา้ ใจของวยั

การทดสอบ ไม่ไดเ้ ป็นเพยี งวธิ ีบงั คบั และเสรมิ สรา้ งผลการเรียนรูเ้ ท่านนั้ ยงั เป็นวธิ ีทดสอบ
ผลการเรียนรูอ้ ีกดว้ ย ตามรายงานคณะกรรมการการศึกษาเซี่ยงไฮไ้ ดร้ วมความรูเ้ กี่ยวกบั การจาแนกขยะ
เขา้ กับการสอบในระดับประถมและระดับมธั ยมตน้ ในเซ่ียงไฮ้ กล่าวอีกนัยคือ การคัดแยกขยะกลายเป็น
หลกั สตู รภาคบงั คบั สาหรบั นกั เรยี นระดบั ประถมและระดบั มธั ยมตน้

เซี่ยงไฮ้ มี 16 เขต มีโรงเรียนอนุบาล 1,035 แห่ง โรงเรียนประถม 830 แห่ง และโรงเรียน
มธั ยม 807 แห่ง ทุกโรงเรียนในเซี่ยงไฮม้ ีการเพิ่มหลกั สตู รการคดั แยกขยะซ่งึ เป็นหลกั สตู รบงั คบั ในชนั้ เรยี น
เพ่ือช่วยใหเ้ ด็กเด็กพฒั นาวิถีชีวิตในการคัดแยกและเปล่ียนขยะใหเ้ ป็นเงินตงั้ แต่อายุยงั นอ้ ย เพราะว่าเด็ก
คืออนาคตของเมือง เรียนรูจ้ ากโรงเรยี นแลว้ กน็ ากลบั มาใชท้ ่บี า้ นและสอนผปู้ กครองในการคดั แยกขยะก่อน
มาไปทงิ้ อีกดว้ ย

ภาพท่ี 4.5 หลักสูตรบงั คบั ในชัน้ เรียน การคดั แยกขยะ
ทม่ี า : https://www.shobserver.com/wx/detail.do?id=103341

22

เขตผโู่ ถว โรงเรียนประถม Zhenru Wenying ในชนั้ เรียนมีการสอนคดั แยกขยะ โดยคณุ ครู
จะเตรยี มการด์ ขยะและถงั ขยะท่ีมสี แี ตกต่างกนั ไวใ้ ห้ คณุ ครูจะถามว่าขยะชิน้ นเี้ ป็นขนะประเภทไหนแลว้ ให้
นกั เรียนโยนการด์ ลงไปในถงั ขยะ นอกจากนภี้ ายในโรงเรียนในช่วงพกั กลางวนั หลงั จากกินขา้ วเสรจ็ จะเห็น
นกั เรียนต่อแถวหนา้ ถงั ป๋ ยุ หมกั เพ่อื เทเศษอาหารลงในถงั ขยะท่ไี ดจ้ ะนาไปแปรรูปเป็นป๋ ยุ หมกั และโรงครวั
ของโรงเรียนนมี้ ีการปลกู ผกั ออแกนิกท่ีทามาจากป๋ ยุ หมกั จากเศษอาหารอีกดว้ ย

เขตหยางผู โรงเรียนในเขตหยางผมู ีการจดั การเรียนการสอนเกี่ยวกบั การคดั ปยกประเภท
ของขยะทงั้ 4 ประเภท บูรณาการความรูน้ ีเ้ ขา้ กับหลกั สูตรต่างๆในชนั้ เรียน เช่น ระดับประถมจะเป็น ตัว
ละครและสงั คม ระดบั มธั ยมตน้ หลกั สตู รวทิ ยาศาสตร์ อดุ มการณแ์ ละคณุ ธรรม เพ่อื เป็นแนวทางใหน้ กั เรียน
ปลฝู ังนสิ ยั การใชช้ ีวิตท่ดี ตี งั้ แตอ่ ายุยงั นอ้ ย

1.3 การสง่ เสริมนโยบาย
การสรา้ งแรงจงู ใจ ใหแ้ ก่ประชาชนใหม้ ีความใส่ใจในการแยกประเภทของขยะ รฐั บาลไดม้ ี
การจดั แคมเปญ เครดิตสเี ขียว Green Account/ 绿色上海 (แปลวา่ เซีย่ งไฮส้ ีเขยี ว) และประชาชนยงั
สามารถตรวจสอบประเภทขยะผ่านทางบัญชี Wechat ไดอ้ ีกดว้ ย โดยการแสกน QR Code ผ่านบัญชี
เครดติ สเี ขียว แคมเปญนเี้ ป็นกลไกในการชกั จูงใหป้ ระชาชนคดั แยกประเภทของขยะโดยการใชส้ มารท์ โฟน
หรือบตั ร เครดิตสีเขียว ในการเก็บคะแนนเครดิตสามารถแลกเปล่ยี นสินคา้ ท่ีจาเป็นในชีวติ ประจาวนั ไดท้ ่ตี ู้
แลกเปลีย่ นสนิ คา้ เช่น การนาคะแนนไปแลกเป็น สบหู่ รือยาสีฟัน เป็นตน้
ผลจากการส่งเสริมและดาเนินนโยบายการคัดแยกขยะเป็นส่วนหน่ึงของนโยบายกาจัด
ขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ท่ีเพิ่งจะรเิ รม่ิ ซง่ึ จะตอ้ งใชเ้ วลาในการสรา้ งระบบการจดั การปัญหาขยะจากเศษ
อาหารในช่วงปี ค.ศ 2019 เซี่ยงไฮไ้ ดป้ ระกาศกฎระเบียบขอ้ บงั คบั ของทอ้ งถ่ินครงั้ แรกในการจัดระบบการ
จดั การปัญหาขยะเศษอาหารและมีระบบกฎหมายท่ีค่อนขา้ งสมบรู ณ์ โดยมีการสนบั สนุนเงินงบประมาณ
จากรฐั บาลกลางและในส่วนรฐั บาลทอ้ งถ่ินมีการปฏิบตั ิตามกฎหมายและสนับสนนุ นโยบายคัดแยกขยะ
โดยอาศยั การระดมคนในเมืองและการมีสว่ นร่วมของคนทงั้ เมืองในการปฏิบตั ิการคดั แยกประเภทขยะ จึง
ส่งผลทาใหน้ โยบายคดั แยกขยะในเซ่ียงไฮป้ ระสบความสาเร็จอย่างมาก โดยอัตราการฝังกลบขยะลดลง
จาก 41.4% เหลอื เพียง 20%
การดาเนินการตามกฎระเบียบการคดั แยกขยะของเซี่ยงไฮท้ ่ีประสบความสาเรจ็ ไดส้ ่งผล
ต่อเมืองอ่ืน ๆ ในจีน หลายเมือง อาทิ กวางโจว คนุ หมิง ซีอานและปักก่ิงไดป้ ฏิบตั ิตามตวั อย่างของเซ่ียงไฮ้

23

และบงั คบั ใหค้ รวั เรือนและธุรกิจทงั้ หมดแยกขยะอย่างจรงิ จงั ทาใหก้ ารจดั การขยะของจนี เป็นอตุ สาหกรรม
ท่มี ีประสทิ ธิภาพในการคดั แยกและรไี ซเคิลขยะในระดบั ทอ้ งถ่ิน นอกจากนปี้ ระชาชนต่างก็มีส่วนรว่ มในการ
จัดการคดั แยกขยะอย่างถูกวิธีนอกจากนีจ้ ากการจัดการขยะท่ีดีขึน้ ประชาชนมีความตระหนกั มากขึน้ ถึง
ความโปรง่ ใส ความรบั ผิดชอบและกระบวนการจดั การขยะท่ีดีขนึ้

ดงั นนั้ กฎระเบียบการจัดการขยะภายในประเทศปี ค.ศ 2019 มีความสาคญั ท่ีทาใหอ้ ตุ สาหกรรม
ขยะในเซี่ยงไฮเ้ ป็นไปในรูปแบบเป็นทางการ อยา่ งไรกต็ ามนโยบายนที้ ่ียงั คงประสบปัญหาเน่ืองจากเซี่ยงไฮ้
กาลังปรับเปลี่ยนอุตสาหกรรมขยะอย่างเป็ นทางการให้มีการจัดการกับปั ญหาขยะอย่างถูกกฎหมาย
หลงั จากเกิดปัญหาการทิง้ ขยะอย่างผิดกฎหมายเป็นการจัดการขยะแบบนอกระบบซ่งึ จะส่งผลทาใหเ้ กิด
ปัญหาดา้ นสขุ อนามยั นอกจานีย้ งั มีผทู้ ่ีไมป่ ฏิบตั ิตามกฎขอ้ บงั คบั ดงั กลา่ วและถูกเรียกเก็บค่าปรบั ซ่งึ จาก
ขอ้ มลู สถิติของฝ่ายบริหารจดั การเมืองมีการบงั คบั ใชก้ ฎหมายของเมืองเซ่ียงไฮใ้ นการเก็บค่าปรบั จากการ
ไม่ปฏิบตั ิตามกฎขอ้ บงั คับการคัดแยกขยะจานวนทงั้ หมด 7,662 ราย ในกรณีท่ีไม่คดั แยกประเภทขยะมี
4,668 ราย (คดิ เป็น 60.9%) กรณีท่ไี มม่ ถี งั ขยะแยกประเภทของขยะ 2,695 ราย (คิดเป็น35.2%) และกรณี
การขนส่งท่ีไม่คัดแยกประเภทขยะ 124 ราย (คิดเป็น 1.6%) (Ming Hui Zhou และ Shui Long Shen,
2019)

2.2.2 นโยบายการจดั การขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ในภาคธุรกจิ
ดา้ นกลมุ่ ภาคธุรกิจ อตุ สาหกรรม รา้ นอาหารและโรงแรมมีการจดั การขยะจากเศษอาหาร
เหลือทิง้ โดยการทาตามนโยบายท่ีรฐั กาหนดจากแผนพฒั นาเศษฐกิจแห่งชาติท่ีรฐั กาหนดโดยโครงการนา
รอ่ งการกคู้ ืนทรพั ยากรเพ่ือคน้ หาแนวทางในการกาจดั ขยะอย่ามีประสิทธิภาพอยา่ งย่งั ยืนและลดการปล่อย
คาร์บอนตามจุดมุ่งหม ายข องรัฐ บาลท้องถ่ิ นใน การ รัก ษาสิ่งแ วดล้อมแ ละกา รลงทุน ท่ีเป็ นมิ ต ร ต่ อ
สง่ิ แวดลอ้ ม ซ่งึ ขนั้ ตอนตามแผนผงั การกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ของภาคธุรกิจดงั ต่อไปนี้

24

ภาพท่ี 4.6 การกาจดั ขยะจากเศษอาหารของภาคธุรกจิ

การจดั การขยะเศษอาหารเหลือทิง้ ของกลมุ่ ภาคธุรกิจรา้ นอาหารท่ีไดร้ บั จดทะเบียนและ
ไดร้ บั ใบอนุญาติประกอบการจะตอ้ งทาการคดั แยกประเภทขยะต่างๆเพ่ือใหแ้ ก่บริษัทท่ีมีหนา้ ท่ีในการนา
ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ไปกาจดั อย่างถูกวิธีโดยมีการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมซ่งึ จะแตกต่างกนั ไปตาม
ปริมาณขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ซ่งึ ค่าธรรมเนียมในการเรียกเก็บเร่มิ ตน้ ท่ี 54 RMB ต่อ 240 ลิตร หรือ
ประมาณ 225 ต่อตนั การจดั การอย่างถูกกฎหมายตามท่ีรฐั บาลทอ้ งถ่ินกาหนดนนั้ จะตอ้ งกาจัดขยะจาก
เศษอาหารเหลือทิง้ ผ่านบริษัทขนส่งขยะท่ีไดร้ บั การอนุญาติจากรฐั บาลทอ้ งถ่ินเท่านนั้ เน่ืองจากการเก็บ
ค่าธรรมเนียมนั้นนาไปสู่การกาจัดขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ท่ีไม่ถูกกฎหมายในเซี่ยงไฮ้ ได้แก่ การ
ลักลอบทิง้ ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ตามถังขยะท่ัวไป การลักลอบทิง้ ลงตามแหล่งนา้ ต่างๆ และการ
ลกั ลอบนาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ขายใหแ้ ก่กลุ่มรบั ซือ้ เศษอาหารซ่ึงใหร้ าคาท่ีสงู อยู่ท่ี 1,000 RMB
ต่อตัน วิธีการดังกล่าวเป็นการลดค่าใชจ้ ่ายของกลุ่มภาคธุรกิจ นอกจากนีย้ ังเกิดการแข่งขันขึน้ ระหว่าง
บริษัทหนา้ ท่ีรบั ขยะเศษอาหารจากภาคธุรกิจ(ถูกกฎหมาย)และกล่มุ รบั ซือ้ เศษอาหาร(ผิดกฎหมาย)โดย
แข่งขนั กนั ท่ีระยะเวลาของความเร็วและเรื่องของพืน้ ท่ีในการเขา้ ถึงขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ สว่ นใหญ่
นนั้ กลมุ่ ผรู้ บั ซอื้ จะไดเ้ ปรียบมากกว่าเน่ืองจากระยะเวลา ซง่ึ ทางรา้ นอาหารไดม้ ีการตกลงกลบั กลมุ่ ผซู้ ือ้ ขาย
เศษอาหารก่อนท่ีบริษัทขนส่งขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ จะมารบั ไปกาจัด ดังนั้นทาใหก้ ลุ่มรบั ซือ้ เศษ
อาหาร(ผิดกฎหมาย)สามารถไปถงึ ไดก้ ่อนและไดป้ รมิ าณของขยะจากเศษอาหารเหลอื ทงิ้ ท่ีมากกว่า

ปลายทางของขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ จะแตกต่างการออกไปตามตน้ ทางของขยะ
ขยะท่มี าจากการรวบรวมของบริษทั ขนสง่ ขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ จากภาคธุรกิจ(ถูกกฎหมาย)จะนาไป
โรงบาบดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในชานเมืองเซ่ยี งไฮเ้ พ่อื นาไปเป็นสารปรบั สภาพดินหรอื ป๋ ยุ หมกั (โรง
บาบดั เหล่านีม้ ีทงั้ เป็นส่วนของภาครฐั และภาคเอกชนท่ีไดร้ บั การประมูล) การกาจัดขยะจากเศษอาหาร

25

เหลอื ทงิ้ โดยใชว้ ธิ ีเผาและฝังกลบหลงั จากผ่านกระบวนการคายนา้ และนาไปผสมกบั ขยะครวั เรือนเพ่อื นาไป
ทิง้ ท่ีหลมุ ฝังกลบหรือเตาเผาขยะ ซ่ึงการเผาขยะจะไม่ค่อยไดเ้ ห็นในปัจจุบนั เน่ืองจากตน้ ทุนท่ีสงู แลว้ การ
เผาขยะยงั ก่อใหเ้ กิดมละภาวะทางอากาศ นอกจากนีก้ ารนาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ส่งมอบบริษัทท่ี
ไดร้ บั อนญุ าตใิ นการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ สง่ ผลใหเ้ กิดนวตั กรรมใหม่ๆ อาทิ ฟารม์ ไสเ้ ดอื น และ
การนาไปเป็นส่วนหนึ่งของภาคอุตสาหกรรม อาทิ การนาไปทาเป็นน้ามันดีเซล ปลายทางสุดท้าย
ปลายทางของขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ จากกลมุ่ รบั ซือ้ เศษอาหาร(ผิดกฎหมาย)นนั้ คือการนาเศษอาหาร
ไปขายต่อให้แก่ฟารม์ สุกรและกลุ่มรับซือ้ เพ่ือไปผลิตเป็นนา้ มันเพ่ือนากลับไปขายในเมืองอีกที ( Jun
Zhang, 2018)

ผลของนโยบายการดาเนินนโยบายเป็นช่วงของการริเร่ิมของนโยบายการจดั การปัญหา
ขยะจากเศษอาหารเหลือรฐั บาลมีการปรบั ปรุงการจดั การปัญหาขยะ ในปัจจบุ นั เซ่ียงไฮส้ รา้ งโรงงานกาจดั
ขยะจากเศษอาหารเหลือโดยใชน้ วตั กรรมหรือเทคโนโลยีและจากการบาบดั เศษอาหารเหลือดว้ ยวิธีต่าง ๆ
อาทิ การนามาทาเป็นป๋ ยุ หมกั ฟารม์ ไสเ้ ดือน นา้ มนั ดีเซล เป็นตน้ แทนการใชว้ ิธีกาจดั แบบดงั้ เดิมจากการ
ฝังกลบหลุมและเผาขยะซ่ึงจะส่งผลกระทบต่อปัญหาส่ิงแวดลอ้ ม นอกจากนีก้ ารจัดการปัญหาขยะจาก
เศษอาหารเหลือทิง้ ยังมีความทา้ ทายท่ีเกี่ยวขอ้ งกับการเผาไหมร้ วมถึงตน้ ทุนการเผาท่ีสงู ขึน้ จากปริมาณ
การปล่อยมลพิษทางอากาศ ซ่ึงส่งผลกระทบทาใหเ้ กิดการเปล่ียนรูปแบบการกาจัดขยะจากเศษอาหาร
แบบดงั้ เดิมทงั้ การฝังกลบและเผาขยะทาใหโ้ รงงานท่ีกาจัดขยะนนั้ ถูกปิดตัวลงและระบบการจัดการขยะ
อาหารของเซย่ี งไฮก้ าลงั มีการปรบั เปล่ียนรูปแบบการจดั การขยะจากการจดั การขยะแบบผิดกฎหมายใหม้ า
อย่ภู ายใตก้ ฎหมาย

โดยรฐั บาลพยายามใหก้ ารสนบั สนุนผ่านงบประมาณ ดา้ นนโยบาย และโครงการต่าง ๆ
ทงั้ นีก้ ็ยงั อย่ใู นช่วงการดาเนินการริเร่มิ และกาลงั พฒั นาโครงการในการจัดการขยะรูปแบบใหม่โดยม่งุ เนน้
การนาทรพั ยากรกลบั มาใชใ้ หม่เพ่ือนามาใชป้ ระโยชนแ์ ละเป็นวิธีท่ีจัดการขยะใหม้ ีประสิทธิภาพมากขึน้
ทงั้ นีเ้ ป็นความร่วมมือระหว่างรฐั บาลและบริษัทเอกชน ซ่งึ บริษัทจาเป็นตอ้ งมีการพ่ึงพาเงินช่วยเหลือจาก
รฐั บาลในการดาเนินโครงการใหด้ าเนินต่อไปได้ แต่อย่างไรก็ตามแมจ้ ะนโยบายจะเป็นประโยชนใ์ นระยะ
ยาว แต่ก็ตอ้ งประสบปัญหาทางดา้ นนกฎระเบียบหรือกฎหมายและผลประโยชนส์ ่วนของภาคธุรกิจ จึงเป็น
ความทา้ ทายท่ีเซี่ยงไฮจ้ ะตอ้ งเพิ่มขีดความสามารถในการกาจัดขยะใหท้ ันกับอัตราขยะจากเศษอาหาร
เหลือ ซ่งึ จะก่อใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการกาจดั โดยมีการนานวัตกรรมหรือเทคโนโลยีมาใชใ้ นการ

26

จดั การปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลอื ท่มี ีประสิทธิภาพมากย่งิ ขึน้ กจ็ ะช่วยเพ่ิมการใชท้ รพั ยากรอย่างคมุ้ ค่า
ลดการใชพ้ ลงั งานและผลกระทบต่อสงิ่ แวดลอ้ มอย่างมาก (Jun Zhang และ Chuchu Zhang , 2018)

3. บทสรุป

จากสาเหตุและแหล่งท่ีมาของขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ เหล่านีเ้ น่ืองจากการเจริญเติบโตทาง
เศรษฐกิจของเซ่ียงไฮ้ท่ีทาให้ประชากรในเซ่ียงไฮ้มีกาลังในการบริโภคมากขึน้ ส่งผลให้รูปแบบและ
วฒั นธรรมการบริโภคของคนเซ่ียงไฮเ้ ปล่ียนไป จะเห็นไดว้ ่าคนจีนมีวฒั นธรรมการบริโภคท่เี นน้ ปรมิ าณเป็น
หลกั รวมถึงวฒั นธรรมการจดั เลีย้ ง การส่งั อาหารในรา้ นอาหาร ท่ีตอ้ งมีปริมาณอาหารมากเกนิ กว่าจานวน
คน ทาใหเ้ ซี่ยงไฮป้ ระสบปัญหาขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ซ่งึ ปัญหานีส้ ่งผลกระทบโดยตรงกบั ประชาชน
ในพืน้ ท่ี โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาสขุ ภาพ อาทิ ระบบทางเดินหายใจท่ีเกิดจากกลิ่นและเชือ้ โรคจากแหล่ง
ทงิ้ ขยะท่อี ยใู่ กลก้ บั ชมุ ชน โรคทอ้ งรว่ งและอหิวาตกโรคท่เี ป็นผลมาจากการบริโภคอาหารและนา้ ท่ีปนเปื้อน
เป็นตน้ นอกจากนีใ้ นกระบวนการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ยังสง่ ผลต่อภาพรวมของสิ่งแวดลอ้ ม
โลกโดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศซ่งึ เป็นผลมาจากแก๊สมีเทนท่ีเกิดขึน้ จาก
การกาจดั เศษอาหารเหลือทงิ้ เพราะการฝังกลบไดป้ ลอ่ ยแก๊สชนดิ นอี้ อกมาเป็นจานวนมาก

จากแผนพฒั นาเศษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี12 (2011-2015) จนมาถึงแผนพฒั นาเศษฐกิจ
และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี13 (2016-2020) ไดม้ เี ปา้ หมายท่ีจะลดปรมิ าณของขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้
ปรบั ปรุงมาตราฐานรีไซเคิล และมาตราการเปล่ียนขยะใหเ้ ป็นทรพั ยากร จนมาในแผนแผนพฒั นาเศษฐกิจ
และสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี13 (2016-2020) ไดม้ ีออกกฎหมายว่าดว้ ยการคมุ้ ครองสิ่งแวดลอ้ มและมีการ
บงั คบั ใชก้ ฎหมายอาหารท่ีไดร้ ะบถุ ึงการกาหนดราคา และบทลงโทษสาหรบั การสญู เสียอาหาร ซ่งึ ไดท้ าให้
ประชาชนตระหนกั รูแ้ ละเขา้ มามีส่วนรว่ มในแคปแปญลดของเสียในรา้ นอาหารและเกิดการคดั แยกขยะใน
เมืองต่าง ๆ โดยจากแผนพัฒนาเศษฐกิจและสงั คมแห่งชาติทงั้ 2 ฉบบั ขา้ งตน้ ไดน้ าไปส่มู าตรการแกไ้ ข
ปัญหาในสว่ นทอ้ งถ่ินของเมืองเซี่ยงไฮท้ งั้ ในดา้ นของการออกกฎหมายและบทลงโทษ ในกรณีท่ีประชาชน
หรือหน่วยงานท่ีมีสว่ นเก่ียวขอ้ งละเลยหรือไม่ปฏิบตั ิตามขอ้ กาหนดท่ีทางเมืองเซ่ียงไฮไ้ ดร้ ะบุไว้ตอ้ งไดร้ บั
การลงโทษหรือเสยี คา่ ปรบั ตามกฎหมาย

นโยบายการจัดการขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในภาคครวั เรือน จากการประชาสมั พนั ธข์ องการ
คัดแยกขยะในเซี่ยงไฮ้จัดทาเพ่ือให้ประชาชนในเซ่ียงไฮ้มีความรู้เก่ียวกับการคัดแยกขยะ การ

27

ประชาสมั พนั ธ์จะมีอาสาสมคั รและสื่อโทรทศั นว์ ีดีโอ ป้ายตามท่ีสาธารณะ เพ่ือมาใหค้ วามรูท้ ่ีจุดทิง้ ขยะ
และคดั แยกขยะอย่างถูกวธิ ี ทงั้ นีย้ งั มกี ารเรียนรูใ้ นโรงเรียนเพ่ือปลกู ฝังจิตสานกึ ในการคดั แยกขยะเมืองและ
นาความรูไ้ ปปฏบิ ตั ิใชภ้ ายในครอบครวั นอกจากนยี้ งั มีการสง่ เสรมิ นโยบายแคมเปญเครดิตสเี ขียวหรือเซี่ยง
ไฮส้ ีเขียวนีท้ าใหป้ ระชาชนในเซี่ยงไฮเ้ กิดแรงจูงใจในการคัดแยกขยะมากย่ิงขึน้ ผลจากการส่งเสริมและ
ดาเนินนโยบายการคดั แยกประเภทขยะในเซี่ยงไฮก้ ารดาเนินการตามกฎระเบียบการคดั แยกขยะท่ีเซ่ียงไฮ้
ประสบความสาเร็จอย่างมาก โดยมีการสนับสนุนเงินงบประมาณจากรฐั บาลกลางและในส่วนรัฐบาล
ทอ้ งถ่ินมกี ารปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายและสนบั สนนุ นโยบายคดั แยกขยะโดยอาศัยการระดมคนในเมอื งและการ
มีส่วนร่วมของคนทงั้ เมืองในการปฏิบัติการคัดแยกประเภทขยะ ทาใหเ้ ซ่ียงไฮก้ ลายเป็นเมืองตน้ แบบให้
เมืองอ่ืนๆ ปฏิบตั ิตาม แต่อย่างไรก็ตามนโยบายนีท้ ่ียังคงประสบปัญหาเก่ียวกับรูปแบบการจัดการขยะ
อย่างถกู กฎหมายและมีผทู้ ่ไี มป่ ฏิบตั ติ ามกฎขอ้ บงั คบั ทาใหถ้ กู ลงโทษเก็บค่าปรบั

นโยบายการจดั การขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในภาคธรุ กิจไดม้ ีการจดั การระบบการคดั แยกขยะ
จากเศษอาหารเหลือทิง้ โดยการใหก้ ล่มุ รา้ นอาหารท่ีไดร้ บั การจดทะเบียนและมีใบอนุญาติประกอบการ
จะตอ้ งคดั แยกขยะและจดั สง่ ขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ ใหก้ บั บรษิ ัทขนสง่ เศษอาหารตามท่ภี าครฐั กาหนด
เพ่ือการจัดการและกาจัดขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ อย่างถูกวิธีเน่ืองจากการจัดการทางภาครัฐได้
จดั เตรียมไวใ้ หน้ นั้ มีคา่ ใชจ้ ่ายโดยคิดตามปรมิ าณของขยะจากเศษอาหารเหลือทงิ้ เพ่อื เป็นการลดค่าใชจ้ ่าย
ของกลุ่มรา้ นอาหารจึงเกิดการลักลอบทิง้ ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ซ่ึงเป็นสิ่งท่ีผิดกฎหมายและ
วตั ถุประสงคข์ องนโยบายการจัดการขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ ในภาคธุรกิจเกิดขึน้ เพ่ือตอ้ งการนาขยะ
จากเศษอาหารเหลือทิง้ ใหเ้ กิดประโยชนม์ ากท่ีสดุ หรือเป็นการกูค้ ืนทรพั ยากรใหก้ ลบั มามีประโยชนอ์ ีกครง้ั
ซ่งึ ในเซ่ียงไฮไ้ ดเ้ กิดนวัตกรรมใหม่เกี่ยวกับการกาจดั ขยะจากเศษอาหารเหลือทิง้ โดยการนาไปทาเป็นป๋ ยุ
หมักชีวภาพ นาไปอาหารในฟารม์ ไสเ้ ดือน หรือการนาไปเป็นส่วนหน่ึงของอุตสาหกรรม อาทิ การผลิต
นา้ มนั ดีเซล เป็นตน้

ผลของนโยบายการดาเนินนโยบายเป็นช่วงของการรเิ ร่ิมของนโยบายการจัดการปัญหาขยะจาก
เศษอาหารเหลือ โดยรฐั บาลพยายามใหก้ ารสนบั สนนุ ผ่านงบประมาณ ดา้ นนโยบาย และโครงการต่าง ๆ
ทงั้ นีก้ ็ยงั อยู่ในช่วงการดาเนินการริเร่มิ และกาลงั พฒั นาโครงการในการจดั การขยะรูปแบบใหม่โดยม่งุ เนน้
การนาทรพั ยากรกลบั มาใชใ้ หม่เพ่ือนามาใชป้ ระโยชนแ์ ละเป็นวิธีท่ีจัดการขยะใหม้ ีประสิทธิภาพมากขึน้
ทงั้ นีเ้ ป็นความร่วมมือระหว่างรฐั บาลและบริษัทเอกชน ซ่งึ บริษัทจาเป็นตอ้ งมีการพ่ึงพาเงินช่วยเหลือจาก

28

รฐั บาลในการดาเนินโครงการใหด้ าเนินต่อไปได้ แต่อย่างไรก็ตามแมจ้ ะนโยบายจะเป็นประโยชนใ์ นระยะ
ยาว แต่ก็ประสบปัญหาทางดา้ นนกฎระเบยี บหรือกฎหมายและผลประโยชนส์ ว่ นของภาคธุรกิจ

29

บรรณานุกรม

ลงทนุ แมน. (2018). เมืองใหญข่ องจนี มี GDP เท่ากบั ประเทศไหนบ้าง?. สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 9 กนั ยายน

2563 จาก https://www.longtunman.com/12144

Corporateknights. (2018) . Reducing food waste in China . สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 10 กนั ยายน 2563 จาก

https://www.corporateknights.com/channels/waste/reducing-food-waste-china-
15041556/

Chinafoodlaw .(2019).The china food law. สืบคน้ เม่ือวนั ท่ี 10 กนั ยายน 2563 จาก

https://chinafoodlaw.blog/2019/04/19/food-waste/

Chuchu Zhang, Jun Zhang. (2018). SUSTAINABILITY INSIGHTS: SHANGHAI'S FOOD WASTE
MANAGEMEN. สื บ ค้ น เ ม่ื อ วั น ท่ี 9 กั น ย า ย น พ . ศ . 2 5 3 สื บ ค้ น จ า ก
https://www.coresponsibility.com/wp-content/uploads/2 0 1 8 / 1 1 / Shanghai-China-Food-
Waste-Management-Report.pdf

Earth.org . (2020). food waste . สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 10กนั ยายน 2563 จาก https://earth.org/tackling-

the-food- waste-crisis-in-china/

Earth.org. (2020). Tackling the Food Waste Crisis in China . สืบคน้ เม่ือวนั ท่ี 10 กนั ยายน 2563 จาก

https://earth.org/tackling-the-food-waste-crisis-in-china/

Gang liu. (2013). Food losses and food waste in China: a first estimate. Norwegian University of

Science and Technology.

Guang HuiXie , Weiqing bao , Yang Yang. (2019). Estimate of restaurant food waste and its

biogasproduction potential in China. Journal of Cleaner Production, 211, น. 309-320

Ming-Hui Zhou ,Shui-Long Shen . (2019). New Policy and Implementation of Municipal Solid

30

Waste Classification in Shanghai, China. สืบคน้ เม่ือวันท่ี 9 กันยายน พ.ศ 2563 สืบคน้ จาก
https://www.mdpi.com/1660-4601/16/17/3099/htm
Population Sta tworld statistical data. (2020). Shanghai, China Population. สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 9
กนั ยายน 2563 จากhttps://populationstat.com/china/shanghai
SHANGHAI (Reuters). (2019). China soil pollution efforts stymied by local governments:
Greenpeace. สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 9 กนั ยายน จาก https://is.gd/ImyLOk
The Lancet Global Health. (2016). Chinese landfill collapse: urban waste and human health.
สื บ ค้ น เ ม่ื อ วั น ท่ี 1 0 กั น ย า ย น 2 5 6 3 จ า ก
https://www.thelancet.com/journals/langlo/article/PIIS2214-109X(16)30051-1/fulltext
The Straitstimes. (2020). War against food waste heats up in China. สืบคน้ เม่ือวนั ท่ี 10 กนั ยายน
2563 จาก https://www.straitstimes.com/asia/war-against-food-waste-heats-up-in-china
Voicetv. (2013). จีนออกแคมเปญรณรงค์ 'หยดุ กนิ ทงิ้ กนิ ขวา้ ง'. สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 9 กนั ยายน 2563 จาก
https://www.voicetv.co.th/read/65046
Xinhuanet. (2018). Shanghai's GDP grows 6.6 pct in 2018. สืบค้นเม่ือวันท่ี 9 กันยายน 2563 จาก
http://www.xinhuanet.com/english/2019-01/22/c_137765564.htm

新华社 . (2016) . 中华人民共和国国民经济和社会发展第十三个五年

规划纲要. สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 10กนั ยายน 2563 จาก china/ http://www.gov.cn/xinwen/2016-
03/17/content_5054992.htm
pkulaw.cn.(2010). 上海市餐厨垃圾处理管理办法. สืบคน้ เม่ือวนั ท่ี 4 ตลุ าคม2563 จาก

http://pkulaw.cn/fulltext_form.aspx?Db=lar&Gid=e222e5f1e3204abab847f95acbe5dc60
bdfb


Click to View FlipBook Version