แนวคิดเชิงนามธรรม

วทิ ยาการคำนวณ
ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1

วชิราภรณ์ รอดเจรญิ

แนวคดิ เชิงนามธรรม
(abstract thinking)

แนวคดิ เชงิ นามธรรม (abstract thinking หรอื
abstraction) เปน็ องค์ประกอบหนึง่ ของแนวคดิ เชิง
คำนวณ (computational thinking) ซ่งึ ใชก้ ระบวนการ
คดั แยกคุณลักษณะที่สำคญั ออกจากรายละเอยี ด
ปลีกย่อยในปญั หาหรืองานที่กำลังพิจารณา เพอ่ื ใหไ้ ด้

ขอ้ มลู ทีจ่ ำเปน็ และเพียงพอในการแกป้ ัญหา

พิจารณาลักษณะต่อไปนี้ว่าคืออะไร

เปลอื กมหี นาม
ผลมกี ลนิ่ แรง
ผลมีเนอื้ และเมด็
ผลกนิ ได้

ท้งั น้ปี ระสบการณ์มผี ลกบั คำตอบด้วย

พจิ ารณารปู ตอ่ ไปน้วี า่ คอื อะไร

ทำไมถงึ มองว่าเป็นปากกา

ด้ามจบั แข็ง มดี า้ มจับ

มไี สห้ มึก ไส้สีน้าเงิน

ดา้ มจบั สีฟ้า

ไสส้ ีแดง

ปลอกหมุ้ สีแดง มีท่ีกดปากกา

มีทีห่ นีบที่ด้าม

ไสส้ ีเขียว มีปลอกห้มุ ทปี่ ลายดา้ ม

ลักษณะทวั่ ไป ทำไมถงึ มองวา่ เปน็ ปากกา

มดี ้ามจับ ลักษณะเฉพาะ
มีไสห้ มึก
ปลอกหุ้มสแี ดง ดา้ มจับแขง็
มที กี่ ดปากกา

มีปลอกหมุ้ ทีป่ ลายด้าม ไส้สแี ดง

มที ่ีหนีบท่ดี ้าม ไสส้ ีเขียว

ด้ามจับสีฟา้ ไสส้ ีนา้ เงิน

เฉลยแบบทดสอบ
ก่อนเรยี น

1.ขอ้ ใดอธิบายความหมายของแนวคิดเชิงนามธรรม (abstract thinking) ไดอ้ ยา่ งชดั เจน
1. เป็ นแนวคดิ หน่ึงในการแกไ้ ขปัญหา และเป็ นองคป์ ระกอบของแนวคิดเชิงคานวณ
2. หลกั ในการทางานของระบบคอมพวิ เตอรท์ ้งั ระบบ
3. ข้นั ตอนการทางานของเทคโนโลยอี ยา่ งละเอียดพรอ้ มวิธีการใชง้ าน
4. รปู แบบการทางานที่ทางานร่วมกนั และสรา้ งวิธีการทางานร่วมกนั

2. การคิดเชิงคานวณมีประโยชนอ์ ยา่ งไร
1. ช่วยใหท้ กั ษะการคิดเปรียบเสมอื นคอมพวิ เตอร์
2. แกไ้ ขปัญหาต่าง ๆ ในชีวติ ไดอ้ ย่างเป็ นระบบและมขี น้ั ตอน
3. ทางานต่าง ๆไดอ้ ย่างรวดเร็ว
4. จดจาและบนั ทึกขอ้ มูลไดเ้ ป็ นจานวนมาก

3.หลกั การคิดเชิงคานวณสามารถนาไปประยุกตใ์ นสถานการณไ์ ดบ้ า้ ง
1. การจดั เรียงสินคา้ ณ หา้ งสรรพสินคา้
2. การวางแผนจดั รา้ นคา้
3. การคานวณการเล่นกีฬาโดยใช่สถิติเขา้ มาเกี่ยวขอ้ ง
4. ถูกทุกขอ้

4.การคิดเชิงนามธรรมแบ่งไดเ้ ป็ นกี่รูปแบบ
1. 2 2. 3
3. 4 4. 5

5.การคดั เลือกคณุ ลกั ษณะที่จาเป็ นตอ่ การแกป้ ัญหา เหมาะกบั รูปแบบขอ้ มูลเป็ นอยา่ งไร
1. รายละเอยี ดจานวนมากและขอ้ มูล
2. รายละเอยี ดและขอ้ มลู นอ้ ย
3. ขอ้ มลู ที่ซบั ซอ้ น
4. ถูกทุกขอ้

6.ขน้ั ตอน Logical idea คือข้นั ตอนใดของการบวนการคิด
1. ทางานร่วมกนั
2. ความคิดริเริ่ม
3. คดิ เป็ นระบบ
4.ความคิดเชงิ ตรรกะ

7. การ Debugging คือวิธีใดในกระบวนการคิดเชิง
คานวณ

1. การคิดริเริ่มสรา้ งสรรค์
2. การแกไ้ ขจุดบกพรอ่ ง
3. สรา้ งความอดทน ความพยายาม
4. สรา้ งความชดั เจน

8. จากขอ้ ความขา้ งตน้ จงคดั กรองขอ้ มลู คอื ขอ้ มลู ประกอบดว้ ยอกั ษรใดบา้ ง

1. G o d M r n i g
2. G o o d M o r n i n g
3.G o o d M n r i g
4. G M n

9. แนวคดิ เชิงนามธรรม เป็ นองคป์ ระกอบของแนวคิดใดต่อไปน้ ี

1. แนวคิดเชิงคานวณ 2. แนวคิดเชิงตรรกะ

3. แนวคดิ เชิงรวบยอด 4. แนวคิดการแยกย่อย

10. ขอ้ ใดกล่าวถึงแนวคิดเชิงคานวณไม่ถูกตอ้ ง
1. เป็ นการคิดเหมือนหุ่นยนต์
2. เป็ นการแกป้ ัญหาแบบมีลาดบั ขน้ั ตอน
3. เป็ นทกั ษะที่นักพฒั นาซอฟตแ์ วรต์ อ้ งมี
4. มีแนวคิดเชิงนามธรรมเป็ นหน่ึงในทกั ษะย่อย

ชั่วโมงที่ 2 กจิ กรรมท่ี 1.2

ให้นักเรียนวเิ คราะหส์ ถานการณต์ ่อไปน้ี แล้วบอกวา่ ข้อมูลใดจำเป็นใน
การทำงานหรือแก้ปัญหา พรอ้ มอธบิ ายเหตผุ ลประกอบ ***ทำลงในสมดุ

1. การเดินทางจากบา้ นไปโรงเรยี น ตัวอยา่ ง
2. การเลือกซอื้ สินค้า
3. การเลอื กรับประทานอาหาร 1. การสมัครอินเทอร์เนต็
4. การทำไขเ่ จียว
5. การวาดรปู ต้นไม้ หรือดอกไม้ ตอบ ข้อมูลใดจำเปน็

- แพ็กเกจอินเทอร์เนต็ เพราะต้องดู
รายละเอียด วา่ มสี ิทธิพิเศษใดบา้ ง และดูว่าแต่ละ

แพ็กเกจ มีความเร็วเทา่ ไหร่ เหมาะสำหรับการใช้งาน
หรือไม่ และใช่งานได้มากนอ้ ยแค่ไหน

หากตอ้ งการทำขนมเคก้ สิง่ ทคี่ วรรคู้ อื ?

• ส่วนประกอบและสัดสว่ น

– แปง้ สาลี … ถว้ ย
– ไขไ่ ก่ … ฟอง
– น้าตาลไอซ่งิ … ชอ้ นโตะ๊
– เกลอื … ช้อนชา

• วิธที ำ

1. …
2. …

1. การเดินทางจากบา้ นไปโรงเรยี น

-ระยะทางระหวา่ งบา้ นกบั โรงเรยี น
-พาหนะในการเดินทาง

2. การเลือกซอ้ื สนิ ค้า

- ราคา
- คุณภาพของสนิ คา้

3. การเลอื กรบั ประทาน
อาหาร

- ราคา
- คณุ ภาพของสนิ คา้

4. การทำไข่เจียว

- วัสดุในการทำ

5. การวาดรปู ตน้ ไม้ หรือดอกไม้

- การวางแผนจดั
องค์ประกอบ

ความหมายของอัลกอรทิ ึม (Algorithm)

อัลกอริทึม หมายถึง วิธีการในการ
ทำงานอย่างใดอย่างหนึ่ง ที่มีลำดับการ
ทำงานเป็นข้นั เป็นตอนชัดเจน และปฏิบัติ
ตามขนั้ ตอนแล้วไดผ้ ลลพั ธท์ ่ถี ูกตอ้ ง

เครอื่ งมือช่วยในการเขียนอลั กอรทิ มึ

การเขยี นอลั กอรทิ ึม เป็นการวางแผนเกีย่ วกับการแกป้ ัญหา โดยจะอธิบายการทำงานที่ชัดเจน
เพื่อเป็นแนวทางในการเขียนโปรแกรม ช่วยให้การเขียนโปรแกรมทำได้ง่ายขึ้น ช่วยให้โปรแกรมมี
ข้อผิดพลาดน้อยลง นอกจากนี้ยังช่วยตรวจสอบการทำงานของโปรแกรม ทำให้ทราบขั้นตอนการทำงาน
ของโปรแกรมได้อย่างรวดเรว็ โดยไม่ตอ้ งดูจากโปรแกรมจรงิ

ในการเขยี นอลั กอริทึม มีเครอื่ งมือชว่ ยในการเขียนทน่ี ยิ มใช้ 3 แบบ คือ
1. บรรยาย (narrative description)
2. ผังงาน (flowchart)
3. รหสั เทยี ม (pseudo code)

การเขยี นอลั กอรทิ ึมด้วยภาษาธรรมชาติ

3.1 อลั กอริทมึ
ขั้นตอนวิธี หรือ อัลกอริทึม หมายถึงกระบวนการแก้ปัญหาที่สามารถ

เข้าใจได้ มีลำดับหรือวิธีการในการแก้ไขปัญหาใดปัญหาหนึ่งอย่างเป็นขั้นเป็นตอน
และชัดเจน โดยท่ัวไป ข้นั ตอนวิธี จะประกอบด้วย วิธีการเป็นขั้นๆ และมีส่วนที่ต้อง
ทำแบบวนซ้า (iterate) หรือ เวียนเกิด (recursive) โดยใช้ตรรกะ (logic)
และ/หรอื ในการเปรยี บเทยี บ (comparison) ในข้ันตอนตา่ งๆ จนกระทั่งเสร็จสิ้น
การทำงาน

ลักษณะของการเขียนอลั กอรึมแบบบรรยาย
เป็นการแสดงขั้นตอนการทำงานในลักษณะการบรรยายเป็นข้อความด้วยภาษาพูดใดๆ เช่น
ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเกาหลี ภาษาญี่ปุ่น หรือ ภาษาจีน เป็นต้น ขึ้นอยู่กับความถนัดของผู้เขียน
อัลกอริทึม มักเขียนบรรยายขน้ั ตอนการทำงานเป็นข้อๆ เชน่

การปลกู ตน้ ไม้ แสดงขน้ั ตอนการทำงานด้วยอลั กอรทิ ึมแบบบรรยายได้ดังนี้
1. ขดุ หลมุ
2. ใสป่ ุย๋
3. นำต้นไม้ลงหลมุ
4. กลบดนิ
5. ปกั หลกั ยึดต้นไม้
6. รดน้า

ลกั ษณะของการเขียนอัลกอรมึ แบบบรรยาย

• ข้อดี • ขอ้ เสีย
งา่ ยในการเขียนบรรยาย เน่ืองจากใช้ เน่อื งจากการเขยี นมลี กั ษณะบรรยาย ดงั นน้ั

ภาษาพดู ท่ีผูเ้ ขียนอลั กอรทิ มึ ค้นุ เคยอยู่แล้ว ขอบเขตของการบรรยายกวา้ งเกนิ ไปยืดเยอื้

ดงั น้นั จึงงา่ ยในการเขียนบรรยาย • เกินไป

• ยากต่อความเข้าใจ

• ยากในตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

ยากในการแปลงเป็นโปรแกรม