หนังสือเลี้ยงปลามือใหม่

หนงั สอื เลย้ี งปลามือใหม่

งา่ ยๆแค่คณุ ทำ�ตาม กเ็ ป็นมืออาชพี

สารบัญ

หวั เรอ่ื ง หน้า

- การเลอื กพน้ื ที่ หรือภาชนะท่ใี ชใ้ นการเล้ยี ง 2
- อปุ กรณท์ ีม่ กั ใช้ควบค่กู บั พ้นื ที่ หรือภาชนะที่ใชใ้ น 7
การเลี้ยง
- น้ำ�ท่ใี ชใ้ นการเลยี้ ง 12
- ตัวอยา่ งพันธปุ์ ลาท่ีนยิ ม 13
- ชนิดอาหารปลาตา่ งๆ 30
- วธิ ีการดูแลและรกั ษาปลาเมอ่ื เกิดโรค 37

ทกุ คนๆเคยเจอปญั หาการท่ีเล้ยี งปลาแล้วตายงา่ ย ตายไว
หลงั ซื้อไหม สำ�หรบั ใครทีค่ ดิ จะเรมิ่ เลีย้ งปลาแลว้ รอด แขง็ แรง
นั้นคณุ จะต้องเขา้ ใจเก่ยี วกับพ้นื ท่ีหรือภาชนะท่ีใช้เล้ยี ง วธิ กี าร
เล้ยี ง อาหารที่ปลาชนดิ นน้ั ชอบหรอื กนิ ได้ การดูแลและรกั ษา
เมื่อปลาตดิ เช้ือ หรือปว่ ย ถา้ อยากรแู้ ลว้ ไปเร่มิ กันเลย

1

การเลอื กพ้ืนท่ี หรือภาชนะทใี่ ชใ้ นการเลีย้ ง

กอ่ นอน่ื เหนือส่งิ อื่นใดถา้ คณุ ตอ้ งการทจี่ ะเลย้ี งปลาคุณจะตอ้ งมี
การเตรยี มบอ่ สถานท่ี หรือภาชนะ ทจ่ี ะใชเ้ ล้ยี งก่อน ซงึ่ สามารถใชไ้ ด้
หลากหลาย และควรเลือกใชใ้ ห้เหมาะกนั พันธุป์ ลาทเี่ ราจะเลย้ี ง

บอ่ ดิน

มกั ใช้เล้ียงปลาท่ีสง่ ขาย เพราะตวั บ่อมักมีขนาดใหญ่
และการเลีย้ งปลาในบอ่ ดนิ ปลาท่เี ล้ียงมกั จะมคี วามสมบรู ณ์

2

บอ่ ปูน

มกั ใช้เลีย้ งปลาในพื้นที่สว่ นตัวเปน็ หลัก เพราะ
บ่อปนู เปน็ บอ่ ทมี่ ีขนาดใหญพ่ อสมควร ตวั บ่อจะมีขนาดใหญห่ รือ
เลก็ ข้นึ อยู่กบั การสรา้ งและการใช้งาน แต่จะไม่นยิ มสร้างขนาดท่ี
ใหญเ่ กินไป เพราะจะดแู ลลำ�บาก

3

วงปูน

มักนยิ มใชเ้ ลีย้ งปลา
ในรูปแบบของฟารม์
เพราะราคาไมแ่ พง ดแู ล
ทำ�ความสะอาดไดง้ ่าย
ขนาดไม่ใหญไม่เลก็ เกนิ ไป

4

บอ่ พลาสติก

ตัวบ่อเป็นสเี หลย่ี มผนื ผา้ มขี นาดทีไ่ มใ่ หญม่ ากแตก่ ใ็ หญ่
พอท่ีจะลงปลาได้ สว่ นมากมักใชใ้ นรา้ นขายปลาต่างๆ

กะละมงั

เป็นลักษณะของการใชท้ ดแทนบ่อปลามาตรฐาน มีขนาดไม่
ใหญ่ แตส่ ำ�หรับคนที่คิดจะเลย้ี งปลาขนาดเลก็ ก็สามารถเล้ียงใน
กะละมังไดซ้ ง่ึ จะชว่ ยประหยัดงบไดด้วย

5

ตู้กระจก

เปน็ สภาพบอ่ เล้ียงปลาท่ไี ดร้ ับความนยิ มในหมู่คนเลยี้ ง
ปลาสวยงาม ตวั บอ่ ทำ�จากกระจกและมีลกั ษณะเหมอื น
ต้ใู สรอบด้าน มักใช้เลยี้ งปลาตามบ้านทั่วไป ร้านขายปลา
สถานทต่ี า่ งๆท่ีมีการโชวป์ ลา

6

อุปกรณ์ทม่ี ักใชค้ วบคู่กบั พน้ื ที่ หรือ
ภาชนะทใี่ ช้ในการเล้ยี ง

เป็นอปุ กรณท์ ีจ่ ำ�เป็นสำ�หรับเลีย้ งปลาหลายๆพันธ์ุ แต่
กม็ ีปลาบางสายพนั ธท์ุ ี่ไม่จำ�เป็นตอ้ งพง่ึ อุปกรณเ์ หล่านี้

ปั้มออกซเิ จน
ขนาดกลาง

ป้มั ออกซิเจนขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ นิยมใช้ในบ่อปนู
ขนาดใหญห่ รือใช้หลายบอ่

7

ป้ัมออกซเิ จน
ขนาดกลาง

ป้มั ออกซิเจนขนาดเล็กใช้กบั บ่อขนาดเล็ก เชน่ บ่อ
พลาสติกขนาดกลางถงึ เลก็ และตู้กระจากขนาดที่ไมใ่ หญ่

8

กระชอน

เป็นอปุ กรณท์ ส่ี ำ�คญั อกี อยา่ งหนงึ่ เพราะถา้ ไม่มี
กระชอนกจ็ ะตกั ปลา ยา้ ยปลา เพ่ือลล้างบ่อหรอื นำ�ไปลง

9

เครือ่ งกรองน้ำ�บ่อปลา

มกั จะใชก้ ับบอ่ ปูนทมี่ ีขนาดกลางถงึ ใหญ่เพอ่ื ใหไ้ ม่ตอ้ ง
เปล่ยี นถ่ายนำ้ �บ่อย และน้ำ�ไม่เสียงงา่ ยจะเลือกขนาดจากบ่อ
ทใี่ ชง้ าน

10

เคร่อื งกรองนำ้ �ตู้
ปลา

มักจะใช้กบั ตกู้ ระจกทม่ี ี
ขนาดขน้ึ มาหนอ่ ยไปจนถึงขนาด
ใหญเ่ ลือกขนาดจากตูท้ ่จี ะใช้
และมหี ลากหลายรปู แบบให้เลอื ก
ใช้กนั

11

นำ้ �ทใ่ี ชใ้ นการเลีย้ ง

น้ำ�ที่ใชเ้ ลย้ี งปลาถา้ จะให้ดีเปน็ น้ำ�ฝนในตุ่ม
หรอื น้ำ�ประปาทพ่ี กั แล้วอยา่ ต่ำ� 1 คนื แต่ถ้าให้
ดี 3 วันขน้ึ ไป เพื่อใหค้ อรีนในนำ้ �ระเหยไปกอ่ น
เวลาเปลยี่ นถ่ายนำ้ �ปลา ไม่ควรเปลี่ยนถา่ ย
นำ้ �เกา่ ออกเกิน 20-30% ของบอ่ เพ่ือใหป้ ลา
สามารถปรับสภาพไดท้ ัน

12

ตวั อย่างพันธ์ุปลาท่นี ิยม

ปลาท่เี ลี้ยงกันมีหลากหลายพันธแุ์ ลว้ แต่ความตอ้ งการ
ของผู้เลย้ี ง

13

ปลาหางนกยงู

เปน็ ปลาท่ีเลยี้ งงา่ ย ไม่จำ�เป็นตอ้ งเปดิ ออกซเิ จน ใช้
พื้นทนี่ อ้ ย มีขนาดเล็ก ตวั ผ้มู ีสสี วยงาม ตวั เมยี ไมส่ วยเทา่
แตต่ ัวใหญก่ วา่ ตวั ผู่้ มีอายไุ ม่ยาวนกั แต่ถา้ ดูแลดีก็อยู่ได้

ตวั ผู้ ตวั เมีย

14

15

ปลาสอด

เปน็ ปลาที่มขี นาดเลก็ ตามปกติแลว้ ไม่จำ�เปน็ ตอ้ งเปดิ
ออกซเิ จนในการเล้ยี ง แตป่ ลาบางตวั ถ้าไมแ่ ขง็ แรงสมบูรณ์
พอกค็ วรจะเปดิ ออกซเิ จนดีกว่า

16

17

ปลาทอง

เป็นปลาที่มีตัวอว้ นกลม จำ�เป็นต้องเปดิ ออกซิเจนใน
การเล้ยี ง จำ�เปน็ ตอ้ งมพี นื้ ที่เล้ยี งพอสมควร ถึงจะเลีย้ ง
ไดโ้ ดยท่ีปลาจะไม่อดึ อัดเกนิ ไปมอี ายุพอสมควรประมาณ
3-5 ปี ขึ้นอยกู่ ับการเล้ียง

18

19

ปลาคราฟ

เปน็ ปลาทม่ี ีขนาดใหญ่ ควรเล้ยี งในบอ่ ทม่ี ีขนาด
ใหญ่ เปน็ ปลาทีม่ ตี ้งั แต่ราคาถกู ไปถงึ แพง จำ�เป็นตอ้ งเปิด
ออกซิเจนในการเลีย้ ง

20

21

ปลากดั

เปน็ ปลาทม่ี ีขนาดเลก็ ตามปกตแิ ล้วผคู้ นมักจะเลีย้ งในตู้
แคบๆเพื่อดคู วามสวยงามของปลา ถา้ จะเลย้ี งใหอ้ ยู่ได้นาน
กค็ วรเลย้ี งในตหู้ รือบ่อทีม่ ขี นาดทใี่ หญ่ขน้ึ มากหน่อยจะดี

22

23

ปลาเทวดา

เปน็ ปลาท่ีมีขนาดตวั เต็มวัยไมค่ ่อยใหญ่ นยิ มเลีย้ งใน
ต้กู ระจกเพ่อื ความสวยงาม สำ�หรับใครทีค่ ดิ จะเล้ียงในบอ่
ต้องคิดใหมเ่ พราะปลาเทวดาเปน็ ปลาทโี่ ดนนำ้ �ฝนไมไ่ ดถ้ า้
โดนฝนตกลงบ่อตายแนน่ อน

24

25

ปลาหมอมาลาวี

เปน็ ปลาทม่ี ขี นาดตัวเต็มวัยไมค่ ่อยใหญ่ นิยมเลย้ี งใน
ตกู้ ระจกเพื่อความสวยงาม และเล้ียงในบ่อ เป็นปลาทม่ี ี
ความทนต่อสภาพนำ้ �พอสมควร แต่ไม่ควรเลย้ี งรวมกบั
ปลาสายพนั ธุ์ที่เลก็ กว่ามิฉะน้นั ปลาของทา่ นอาจสูญหายได้
ปลาชนิดนม้ี สี หี ลากหลายมากมายใหเ้ ลือกซอ้ื ได้

26

27

ปลาม้าลาย

เป็นปลาท่ีมขี นาดคอ่ นข้างเลก็ ว่ายนำ้ �ว่องไว มคี วาม
นยิ มเลยี้ งระดบั นึง แต่เปน็ ปลาที่มีนิสัยชอบกระโดดหน่อยๆ
ดังน้ันใครที่จะเลย้ี งปลาชนิดน้คี วรเตรยี มพน้ื ทหี่ รอื สถานท่ี

28

29

ชนดิ อาหารปลาตา่ งๆ

ปลาแต่ละชนิดแตล่ ะพนั ธก์ุ ก็ นิ อาหารแตกตา่ งกัน แต่
ทงั้ นีท้ ้งั นั้นปลาส่วนมากกส็ ามารถกินอาหารแบบเดียวกนั

อาหารปลาใหญแ่ ละ
ปลากินเนือ้

เป็นอาหารปลาท่สี ามารถใช้เล้ยี งไดท้ ง้ั ปลากนิ พชื และ
ปลาใหญ่ แตป่ ลาใหญบ่ างชนิดทเี่ ป็นปลากินเนอื้ กจะก็มักจะ
กนิ ลกู ปลาเปน็ อาหาร ซ่งึ จะเรยี กวา่ ปลาเหยอ่ื

30

อาหารปลาเม็ดกลาง

เป็นอาหารปลาทส่ี ามารถใชเ้ ลี้ยงได้ทง้ั ปลาใหญ่และปลา
ท่มี ขี นาดเลก็ ไม่มาก

31

อาหารปลาเม็ดเล็ก

เปน็ อาหารปลาทใ่ี ชเ้ ล้ยี งปลาขนาดเลก็

32

อาหารปลาผง

เป็นอาหารปลาทใี่ ชเ้ ลี้ยงปลาขนาดเล็กมาก จนถึง
ข้นั ลูกปลา

33

ไรแดง หรอื ลูกไร

เป็นอาหารปลาทีใ่ ช้เล้ยี งปลาขนาดเล็ก เลก็ มาก
จนถงึ ขั้นลูกปลา

34

ไรทะเล

เปน็ อาหารปลาทีใ่ ชเ้ ลย้ี งปลาขนาดเลก็ เล็กมาก
จนถึงข้ันลกู ปลา มคี วามใกลเ้ คียงกับไรแดง แตไ่ มค่ วร
ใหก้ นิ เยอะเพราะไรทะเลน้นั มเี ปลือกหุ้มถา้ ปลากินมา
เกนิ ไปอาจท้องอดื และตายได้

35

ไข่แดงตม้ สุก

เป็นอาหารปลาท่ใี ชเ้ ลย้ี งลูกปลา สำ�หรับคนทไี่ ม่
สามารถหาไรแดง หรอื อนื่ ๆได้ ก็สามารถใช้ไข่แดง
ต้มสกุ และบนละเอียดกบั น้ำ�ใหล้ ูกปลากินได้ แตไ่ ม่ควร
ให้เยอะ เพราะน้ำ�จะเสยี ไว

36

วิธกี ารดแู ลและรกั ษาปลาเมือ่ เกิดโรค

การที่ปลาเกิดโรคหรอื ปลาหลงั จากซอ้ื มาควรแยก
บอ่ ไวไ้ มค่ วรเอาไปรวมไวใ้ นบอ่ เดยี วกัน เพราะจะทำ�ให้
ปลาตดิ โรคได้

ซอื้ ปลาใหม่มา

เมื่อซือ้ ปลามาใหมค่ วร
ใส่บอ่ แยกและใส่ยาเหลอื ง
กบั เกลือในปรมิ าณที่พอ
ประมาณเพอ่ื เป็นการรักษา
ฆา่ เช้ือและปรสติ ที่ตดิ มากบั
ปลากอ่ นสกั 2-3 วันก่อน
ปล่อยไปรวมกบั ปลาในบอ่
เพอื่ ใหป้ ลาปราศจากโรค

37

ปลาปว่ ย

เมือ่ ปลาป่วยถ้าปลาดมู ีเลือดออกตามเกล็ด หาง
เปือ่ ย เบอ่ื อาหาร หรอื มีอาการบาดเจบ็ ก็จะน้ำ�ออก
มาแยกไวใ้ นบ่อหรอื ภาชนะอีกท่ี โดยตอ้ งอัดออกซิเจน
ใส่เกลอื และยาเหลอื พอประมาณ ทำ�จนกวา่ ปลาจะ
กลบั มาเปน็ ปกติ ค่อยน้ำ�กลับมาเล้ยี งรวมกนั

38

ถา้ ปลามเี หบ็ ปลาสว่ นใหญ่ก็จะแยกปลาตวั นน้ั แล้ว
ใส่เกลอื เปน็ สดั สว่ นกบั ปรมิ าณน้ำ�เพ่ือให่เห็บปลาไม่
สามารถทนได้ หลุดและตายลงก็สามารถนำ้ �ปลากลับ
ไปเลย้ี งได้ แต่ควรจะล้างบ่อทีม่ เี ห็บเพื่อกำ�จัดไข่เห็บกบั
เห็บปลาทเ่ี หลอื อยู่ให้หมดซะก่อน

39

การเลีย้ งปลาน้ันไมไ่ ด้ยากอย่างทคี่ ดิ ถ้าเขา้ ใจวิธกี ารเลี้ยงและ
การดแู ลรักษาแล้วปลาของทา่ นก็จะมอี ายุอยไู่ ดย้ าวนานสักหน่อย
แต่ทุกคนก็ตอ้ งเขา้ ใจว่าสตั ว์ทกุ ชนดิ มีอายุของมนั ถึงวนั นึงมันก็
ต้องตายลง วิธีการรักษาท่ีมีนี้เพ่ือที่จะชว่ ยยืดอายไุ ขของปลาตวั
น้ันใหม้ ากที่สุดเท่าทเ่ี ปน็ ไปได้ ทง้ั น้ีขอให้ทกุ คนทคี่ ิดจะเลยี้ งปลามี
ความอดทน มคี วามรบั ผดิ ชอบในการเล้ียง และขอใหท้ กุ คนโชคดี
ในการเล้ยี งปลาครับ

40