ใบงานวิชางานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น

ใบงานแผนการจัดการเรียนรูแ้ บบฐานสมรรถนะ

หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชพี (ปวช.) พทุ ธศกั ราช 2562
ประเภทวิชาอุตสาหกรรม
สาขาวชิ าอิเลก็ ทรอนิกส์

รหสั 20100-1005 วิชางานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บอื้ งตน้

นายณรงค์ นวลเอียด
วทิ ยาลยั เทคนคิ พงั งา

ลักษณะรายวชิ า

รหัสและช่อื วิชา.. 20100-1005 ... วชิ า .......งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนิกส์เบ้ืองต้น...........
หนว่ ยกติ (ท-ป-น)........ 1 - 3 - 2 ..............เวลาเรียนต่อภาคเรยี น..............4............ชวั่ โมง

จดุ ประสงคร์ ายวิชา
เพ่ือให้
1. รู้เขา้ ใจ และนาไปใช้งานเกีย่ วกบั หลกั การทางาน ระบบความปลอดภัย ในงานไฟฟา้ และ

อเิ ล็กทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้
2. มที ักษะเกยี่ วกับการใช้เคร่ืองมือวัดทดสอบวงจรไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์การเตรียมอุปกรณ์

ประกอบ ทดสอบวงจรไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์ เลอื กเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์
3. มเี จตคตแิ ละกจิ นิสัยที่ดีในการทางานด้วยความละเอียดรอบคอบ ปลอดภยั เปน็ ระเบยี บ

สะอาด ตรงต่อเวลา มีความซ่ือสัตยร์ บั ผดิ ชอบ และรักษาสภาพแวดล้อม

สมรรถนะ
1. แสดงหลักการวัด ทดสอบ ประกอบวงจรไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกสเ์ บ้ืองต้นและความปลอดลยั
2. ประกอบและตรวจสอบวงจรไฟฟา้ เบื้องตน้
3. ตอ่ วงจรและอุปกรณค์ วบคุมมอเตอร์ไฟฟา้ เบ้ืองต้น
4. ตอ่ วงจรและตรวจสอบอปุ กรณอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์เบอื้ งตน้

คาอธบิ ายรายวิชา
..................ศึกษาและปฏบิ ตั งิ านเกย่ี วลับหลักความปลอดภัยในการปฏิบตั ิงานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์

แหล่งกาเนิดไฟฟา้ กฎของโอห์ม พลงั งานไฟฟ้า วงจรไฟฟา้ เบื้องต้น วงจรไฟฟ้าแสงสวา่ ง การควบคุม
มอเตอร์ เบ้อื งตน้ อปุ กรณ์ป้องกันไฟฟ้าและการต่อสายดิน อปุ กรณ์อเิ ล็กทรอนิกส์ R L C หมอ้ แปลง
ไฟฟ้า รเี ลย์ ไมโครโฟน ลาโพง อปุ กรณ์สารกง่ึ ตวั นา การบัดกรี การใช้มัลตมิ เิ ตอร์เคร่ืองกาเนิดสญั ญาณ
ออสซิลโลสโคป การประกอบ วงจรไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์เบื้องตน้ ......................

1

ใบงานที่ 1 หน่วยที่ 1 ชม.
ชอื่ งาน ความปลอดภยั ในงานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์ สอนคร้ังที่ 1
ชื่อวิชา งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบอื้ งต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

ชื่อ.....................................นามสกุล............................................. สาขางาน............................/ชนั้ /กลุ่ม..............
วันที.่ ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
1.1 อธิบายหลกั ปฏิบตั ิเพ่ือความปลอดภยั ในงานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์ได้
1.2 อธบิ ายวิธีการชว่ ยเหลอื ผู้ประสบอบุ ตั ิเหตุจากไฟฟา้ ได้
1.3 บอกขน้ั ตอนการปฐมพยาบาลผ้ไู ด้รับอนั ตรายจากกระแสไฟฟ้าได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 อธิบายหลกั ปฏบิ ตั ิเพื่อความปลอดภยั ได้ถูกต้อง
2.3 ปอ้ งกนั อนั ตรายท่เี กิดจากอปุ กรณ์ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์ได้ถูกต้อง
2.2 ปฐมพยาบาลผ้ไู ดร้ ับอันตรายจากกระแสไฟฟา้ ได้ตามรูปแบบกาหนด

3. เครื่องมือ วัสดุ และอุปกรณ์ 1 ตวั วัสดุ
เคร่อื งมอื / อุปกรณ์
1. เตา้ รับแบบมสี วิตช์เปดิ ปิด 4 ชอ่ ง 1 ชดุ
1. ไขควงเช็กไฟ 2. ถังดับเพลิงชนิด C , BC , AB 1 ชุด

4. คาแนะนา
1. ควรเสยี บสายเต้ารับแบบราง เมื่อพร้อมทางานเท่านนั้
2. ไขควงเชก็ ไฟควรตรวจสอบรว่ มกับปล๊กั ไฟปรกติ เพือ่ ทดสอบการทางานกอ่ นปฏบิ ัติใบงานจรงิ
3. ถอดสายเตา้ รับแบบราง จากปลั๊กไฟหลกั เมอื่ เสร็จงานทันที

5. ขอ้ ควรระวัง ไฟฟ้าเป็นอันตรายควรลงปฏิบตั ใิ บงาน ด้วยความไม่ประมาท

6. ลาดับขน้ั (การทดลอง/การปฏิบัติงาน)
6.1 ใหน้ ักเรียนแบ่งเปน็ กลมุ่ ๆ กลุ่มละเท่าๆ กัน
6.2 ให้นักเรยี นเบกิ อปุ กรณก์ ารทดลอง
6.3 ให้นกั เรียนตรวจสอบไขควงเช็กไฟทางานปรกตหิ รอื ไม่เมอื่ เสยี บวดั ไฟ
6.4 ใหน้ ักเรียนตรวจสอบเตา้ รบั แบบรางและสายว่า ชารุดก่อนการทดลองหรือไม่ โดยวัดตามรูปที่ 1

รูปท่ี 1

2

ใบงานที่ 1 หน่วยท่ี 1 ชม.
ชอื่ งาน ความปลอดภัยในงานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ที่ 1
ชื่อวิชา งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์เบอ้ื งตน้ รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

6.5 สงั เกตไดว้ ่า หากไขควงเช็กไฟ มแี สงสวา่ งขน้ึ ในใส้หลอด หรือแสดงผล LED แสดงว่า ชอ่ งหรือสายไฟนั้น มี
สถานะ .......................................

6.6 จงเขยี นชนดิ ถงั ดบั เพลงิ ท่ใี ช้กับการดับไฟ อนั เกดิ จากไฟฟ้าลงในตารางที่ 1

ชนิดถงั ดบั เพลิง รูปตวั อกั ษรขา้ งถัง/สีของถัง สารเคมที ่ใี ช้ ความสามารถในการดับไฟ

ตารางที่ 1

6.7 จงบอกข้ันตอนการปฐมพยาบาลผู้ได้รบั อันตรายจากกระแสไฟฟ้า

- .......................................................................................
- .......................................................................................
- .......................................................................................
- .......................................................................................
- .......................................................................................
- .......................................................................................

3

ใบงานที่ 1 หนว่ ยท่ี 1 ชม.
ชือ่ งาน ความปลอดภัยในงานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ สอนคร้ังท่ี 1
ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์เบือ้ งตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

6.8 กระบวนการในรูปที่ 2 เป็นกระบวนการช่ืออะไร อย่ใู นข้ันตอนใดของการปฐมพยาบาลผูไ้ ดร้ บั อนั ตรายจาก
กระแสไฟฟ้า

รปู ที่ 2
6.8 มอบหมายใหผ้ ู้เรยี น แบง่ เปน็ กลุม่ ย่อย ๆ กลุม่ ละ 4-5 คน ศึกษาเรอ่ื งการปฐมพยาบาลผู้ไดร้ บั อนั ตรายจาก
กระแสไฟฟ้าแลว้ ให้ออกมาสาธิตขน้ั ตอนการปฐมพยาบาลผไู้ ด้รบั อนั ตรายจากกระแสไฟฟ้า หน้าช้ันเรยี น..

8. คาถาม
1. ปรมิ าณกระแสไฟฟ้า (mA) เทา่ ใดผลกระทบท่ีมปี ฏกิ ิรยิ าต่อร่างกาย.....................................................
2. ปรมิ าณกระแสไฟฟ้าตั้งแต่ เทา่ ใดทาให้เสยี ชีวิต (mA).............................................................................
3. เหตใุ ดถังดบั เพลงิ ชนิด A ไม่สามารถใชด้ บั ไฟจากไฟฟา้ ตามข้อกาหนดได้ จงอธบิ าย...............................

….............................................................................................................................. ..........................................

9. สรปุ และวจิ ารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

10. การประเมินผล
.................ประเมินด้วยแบบประเมนิ ........................................
......................................................................................... ......

11. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารค้นคว้าเพิ่มเติม
- บญุ สืบ โพธ์ศิ รี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกสเ์ บื้องตน้ , สานกั พิมพ์ ศูนย์ส่งเสริมอาชีวะ,

2562
- บุญธรรม ภทั ราจารกุ ุล, งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกสเ์ บื้องต้น, ซเี อด็ ยูเคช่ัน, บมจ., 2556

ใบงานท่ี 2 หน่วยที่ 2 4
ช่ืองาน ความรเู้ บ้อื งตน้ เกยี่ วกบั ไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกสเ์ บอื้ งตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

ช่อื .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชน้ั /กลุ่ม..............
วนั ที.่ ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จดุ ประสงค์เชงิ พฤติกรรม
1.1 อธบิ ายวิธกี ารคานวณคา่ ทางไฟฟ้าได้ถกู ต้องได้
1.2 บอกขัน้ ตอนการวัดค่าแรงดนั และกระแสได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 คานวณค่าทางไฟฟ้าได้ถกู ต้องตามรปู แบบกาหนด
2.2 วัดค่าแรงดันและกระแสในวงจรได้ตามรปู แบบกาหนด

3. เครอ่ื งมือ วสั ดุ และอปุ กรณ์

เคร่อื งมอื / อปุ กรณ์ 1 เครอ่ื ง วสั ดุ 2 กอ้ น
1 ชดุ 2 หลอด
1. มัลตมิ เิ ตอร์ 1. แบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์
2. สายสาหรับตอ่ วงจร 2. หลอดไฟขนาด 3,6,9,12 โวลต์

4. คาแนะนา
1. ควรเตรียมเครื่องมือ และอปุ กรณ์การทดลองให้พร้อมกอ่ นใช้งาน
2. ควรตรวจสอบมัลตมิ ิเตอร์ เพอ่ื พร้อมในการทดสอบการทางานก่อนปฏิบตั ิใบงานจริง

5. ขอ้ ควรระวัง ทดลองดว้ ยความไมป่ ระมาท ใชเ้ คร่ืองมือดว้ ยความระมัดระวงั

6. ลาดบั ข้นั (การทดลอง/การปฏิบัตงิ าน)
1. ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่มๆ กลุ่มละเท่าๆ กนั
2. ใหน้ ักเรียนเบิกอุปกรณ์การทดลอง
3. ใหน้ ักเรียนตอ่ วงจรไฟฟ้าโดยใช้แบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์ตอ่ เข้ากบั หลอดไฟ ดังรปู ท่ี 1

รูปท่ี 1

ใบงานท่ี 2 หนว่ ยท่ี 2 5
ชอื่ งาน ความรเู้ บือ้ งตน้ เกี่ยวกับไฟฟ้า สอนครั้งท่ี 1 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

4. เมื่อต่อตามรปู หลอดไฟตดิ หรือไม.่ .....เพราะ......................................

รูปที่ 2
5. ค่าแรงดนั ตกครอ่ มหลอดไฟ ที่อ่านจากมลั ติมเิ ตอร์ มคี ่าเท่ากบั ............VDC
6. ใหน้ กั เรียนต่อวงจรไฟฟา้ ดังรปู ท่ี 3 ใช้มลั ตมิ ิเตอรต์ ง้ั ย่านวดั DC mA ที่มีค่าสูงไว้ก่อน ทดลองวดั กระแส
ในวงจรแล้วปรับ ยา่ นวดั ให้อา่ นคา่ ได้งา่ ยแลว้ บันทกึ ผล

รูปที่ 3
7. กระแสไฟฟ้า อา่ นจากมลั ติมเิ ตอร์ มีค่าเท่ากับ................mA
8. คานวณค่าอัตรากาลังไฟฟ้าของหลอดไฟมีคา่ เทา่ กบั ........mW
9. ตอ่ หลอดไฟเพ่ิมเป็นจานวน 2 ดวง โดยนามาต่ออนุกรมเข้ากับวงจร ดงั รปู ท่ี 4

รปู ท่ี 4

ใบงานท่ี 2 หน่วยที่ 2 6
ชอ่ื งาน ความรเู้ บอ้ื งตน้ เกีย่ วกับไฟฟ้า สอนครงั้ ท่ี 1 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ สเ์ บอื้ งต้น รหัสวชิ า 20100-1005 เวลา 4

10. เม่อื ต่อตามรูป ความสว่างของหลอดไฟ เปลย่ี นแปลงเปน็ อย่างไร............................. แลว้
11. ใช้มัลติมิเตอรต์ ั้งย่านวดั 10VDC วัดแรงดันตกคร่อมหลอดไฟแต่ละดวงแลว้ บนั ทึกผล

หลอดไฟดวงท่ี 1 มีแรงดันตกครอ่ มเทา่ กบั ……………VDC
หลอดไฟดวงท่ี 2 มแี รงดนั ตกคร่อมเทา่ กบั ……………VDC
12. ใช้มัลตมิ ิเตอร์ตั้งยา่ นวัด DC mA ทม่ี ีคา่ สงู ไว้ก่อน ทดลองวดั กระแสในวงจร คามรูป 5
ปรบั ย่านวดั ให้อ่านค่าได้งา่ ย แลว้ บันทกึ ผล

รูปที่ 5
กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านหลอดไฟดวงท่ี 1 เท่ากับ....................mA
กระแสไฟฟ้าไหลผ่านหลอดไฟดวงท่ี 2 เท่ากับ....................mA
9. คานวณค่าอัตรากาลังไฟฟ้าของหลอดไฟมีคา่ เท่ากบั .................. mW
10. ตอ่ แบตเตอร่ีเพิม่ อีกหนง่ึ กอ้ นในลักษณะอนกุ รมรูปที่ 6

รูปท่ี 6
11. เมื่อต่อตามรูปที่ 6 ความสวา่ งของหลอดไฟเพ่ิมข้นึ หรือลดลง จงอธิบาย ..............................................
12. ใช้มัลติมิเตอร์ต้ังย่านวัด 10VDC วัดแรงดนั ตกคร่อมหลอดไฟ ตามรูปที่ 6 แลว้ บนั ทึกผล

กระแสไฟฟา้ มคี ่าเทา่ กบั ...................mA
15. คานวณคา่ อตั รากาลังไฟฟ้าของหลอดไฟตามรปู ที่ 6 มคี า่ เทา่ กับ .................. mW
16. แหลง่ จา่ ยพลังงานท่ีนกั ศึกษาร้จู กั มีอะไรบ้าง ประยุกต็ใช้งานได้อยา่ งไร.................................................
............................................................................................................................. ...................................................
............................................................................................................................. ...................................................

ใบงานท่ี 2 หนว่ ยท่ี 2 7
ชื่องาน ความรูเ้ บ้อื งต้นเกย่ี วกับไฟฟา้ สอนครงั้ ที่ 1 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบอ้ื งตน้ รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

7. คาถาม
1. เม่อื ต่อแบตเตอร่ีเพมิ่ อีกหนึ่งก้อน แรงดันไฟฟ้าเปน็ อย่างไร.....................................................................
2. เมอ่ื ต่อแบตเตอร่ีเพ่มิ เปน็ สองก้อน มีผลกับวงจรอย่างไร..........................................................................
3. ให้นกั เรยี นบอกวิธกี ารเพ่มิ ความสวา่ งของหลอดไฟ มา 3 แบบ ..............................................................

............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .............................

8. สรุปและวจิ ารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมินผล
.................ประเมินด้วยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารค้นควา้ เพ่ิมเตมิ
- บุญสบื โพธศ์ิ รี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้ , สานักพิมพ์ ศูนยส์ ่งเสรมิ อาชวี ะ,

2562
- บุญธรรม ภทั ราจารุกลุ , งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เบื้องตน้ , ซเี อ็ดยูเคช่นั , บมจ., 2556

ใบงานที่ 3 หน่วยท่ี 2 8
ช่ืองาน วงจรไฟฟา้ เบ้อื งต้น สอนคร้ังที่ 1 ชม.
ช่ือวิชา งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์เบอ้ื งต้น รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

ชอื่ .....................................นามสกุล............................................. สาขางาน............................/ชน้ั /กลุม่ ..............
วันท่ี............เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดสง่ งาน................................

1. จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม
1.1 ตอ่ วงจรไฟฟา้ แบบตา่ ง ๆ ได้
1.2 คานวณค่าความต้านทานในวงจรแบบตา่ ง ๆ ได้
1.3 วดั คา่ แรงดันและกระแสในวงจรเบื้องต้นได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 ต่อวงจรไฟฟ้าแบบต่าง ๆ ได้ตามรปู แบบกาหนด
2.3 คานวณคา่ ความตา้ นทานในวงจรแบบตา่ ง ๆ ได้ถูกตอ้ ง
2.2 อธิบายวิธีวดั ค่าแรงดันและกระแสได้ถกู ต้อง

3. เครอ่ื งมือ วัสดุ และอุปกรณ์

เคร่ืองมือ/ อุปกรณ์ วสั ดุ

1. มลั ติมิเตอร์ 1 เคร่ือง 1. ตัวต้านทาน 330Ω 2 ตวั
2. ตวั ตา้ นทาน 470Ω 2 ตวั
2. สายสาหรบั ต่อวงจร 1 ชุด 3. ตวั ต้านทาน 1KΩ 2 ตวั
4. ตวั ต้านทาน 1.2KΩ 2 ตวั
3. แหลง่ จ่ายไฟฟ้ากระแสตรง 1 เครอื่ ง

4. แผงทดลอง 1 ชดุ

4. คาแนะนา
1. ควรเตรยี มเครือ่ งมือ และอุปกรณ์การทดลองใหพ้ ร้อมกอ่ นใชง้ าน
2. ควรตรวจสอบมลั ตมิ ิเตอร์ ใหพ้ ร้อมในการทดสอบการทางานก่อนปฏบิ ตั ใิ บงานจรงิ

5. ข้อควรระวัง …ทดลองด้วยความไมป่ ระมาท ใช้เครอื่ งมอื ด้วยความระมัดระวัง....

6. ลาดบั ข้ัน (การทดลอง/การปฏิบัติงาน)
1. ใหน้ กั เรียนแบ่งเป็นกลมุ่ ๆ กลมุ่ ละเท่าๆ กนั
2. ใหน้ ักเรยี นเบิกอปุ กรณ์การทดลอง
3. ใหน้ กั เรยี นต่อวงจรอนุกรมดงั รปู ที่ 1

รูปที่ 1

ใบงานท่ี 3 หนว่ ยที่ 2 9
ชอ่ื งาน วงจรไฟฟา้ เบ้อื งตน้ สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์เบอื้ งต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

4. วดั คา่ ความตา้ นทานในแต่ละจุด แลว้ บันทึกผลลงในตารางท่ี 1

ตารางที่ 1
5. วดั แรงดนั ตกคร่อมความต้านทานทจ่ี ดุ ตา่ ง ๆ ในวงจรรปู ท่ี 2 แลว้ บนั ทึกผลในตารางท่ี 2

รูปที่ 2 ตารางที่ 2
6. ค่าแรงดนั ตกคร่อมตัวตา้ นทานแตล่ ะตัวรวมกนั มีคา่ เทา่ กบั …….......................................
7. กระแสที่ไหลผา่ นในวงจรอนุกรมจะมีาเทา่ กับ………………………………
8. ต่อวงจรขนานให้มลี ักษณะดังรูปท่ี 3 ปรบั แรงดันที่ ใหม้ ีคา่ 10 โวลต์

รูปท่ี 3

ใบงานท่ี 3 หนว่ ยที่ 2 10
ชือ่ งาน วงจรไฟฟา้ เบอื้ งตน้ สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ช่อื วิชา งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนิกส์เบอื้ งตน้ รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

9. คานวณคา่ ความตา้ นทานของวงจร ค่าความต้านทานรวมมีค่าเทา่ กับ……………………Ω
10. วัดแรงดนั ตกคร่อมทจ่ี ุดตา่ ง ๆแล้วบนั ทกึ ผลในตารางท่ี 3

ตารางท่ี 3

11. ค่าแรงดันตกคร่อมตวั ต้านทานแตล่ ะตวั ในวงจรขนานมีคา่ เทา่ กบั ............................................
12. ตอ่ วงจรผสมโดยใช้ตัวต้านทานคา่ 330Ω 470Ω 1KΩ และ 1.2KΩ ค่าละ 2 ตวั ให้ได้ค่าความต้านทาน

รวม 3KΩ แลว้ จงเขยี นวงจรลงในกรอบสีเ่ หล่ียมด้านลา่

8. คาถาม
1. ต่อวงจรผสมประมาณเทา่ ใดใหไ้ ด้ค่าความต้านทานรวม ประมาณ 2 KΩ ..........................................

2. แรงดันตกคร่อมความต้านทานในวงจรอนุกรมมีลักษณะเป็นแบบใดเม่ือเทียบกับแหล่งจา่ ยไฟ............

................................................................................................. .............................................................................

............................................................................................................................. .................................................

ใบงานท่ี 3 หน่วยที่ 2 11
ช่ืองาน วงจรไฟฟ้าเบ้อื งตน้ สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ช่ือวิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เบื้องตน้ รหัสวชิ า 20100-1005 เวลา 4

9. สรปุ และวจิ ารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ..............................

10. การประเมินผล
.................ประเมนิ ด้วยแบบประเมิน........................................
...............................................................................................

11. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารคน้ คว้าเพิม่ เติม
- บญุ สืบ โพธศ์ิ รี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบื้องต้น, สานกั พิมพ์ ศูนย์ส่งเสรมิ อาชวี ะ,

2562
- บญุ ธรรม ภัทราจารกุ ุล, งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บอ้ื งต้น, ซีเอ็ดยเู คชน่ั , บมจ., 2556

ใบงานท่ี 4 หน่วยที่ 3 12
ชื่องาน วงจรไฟฟ้าแสงสวา่ ง สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ บอ้ื งตน้ รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

ช่ือ.....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชัน้ /กลุ่ม..............
วันที่............เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
1.1 อธบิ ายหลกั การออกแบบวงจรไฟฟ้าได้
1.2 บอกขัน้ ตอนต่อวงจรไฟฟ้าแสงสวา่ งได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกหน้าท่กี ารทางานของหลอดไฟได้ถกู ตอ้ ง
2.3 อธิบายการตอ่ วงจรไฟฟ้าแสงสวา่ งได้ถกู ตอ้ ง

3. เครอื่ งมือ วสั ดุ และอปุ กรณ์ 1 เครอ่ื ง วัสดุ 1 หลอด
เครอื่ งมือ/ อุปกรณ์ 1 ชุด 1 ตวั
1 ตวั 1. หลอดฟลอู อเรสเซนต์ 1 ตวั
1. มลั ติมเิ ตอร์ 2. บลั ลาสต์ 1 หลอด
2. สายสาหรับตอ่ วงจร 3. สตาร์ทเตอร์
3. ไขควงเช็กไฟ 4. หลอดไฟไส้

4. คาแนะนา
1. ควรเตรยี มเคร่ืองมือ และอปุ กรณ์การทดลองให้พร้อมก่อนใช้งาน
2. ควรตรวจหลอดไส้ หลอดฟลูออเรสเซนต์ใสห้ ลอดไมข่ าด

5. ขอ้ ควรระวัง …ทดลองด้วยความไมป่ ระมาท ใชเ้ ครื่องมือด้วยความระมดั ระวงั ....

6. ลาดับขน้ั (การทดลอง/การปฏิบตั ิงาน)
1. ให้นักเรยี นแตล่ ะคนวาดรปู หลอดไฟพร้อมบอกหนา้ ทก่ี ารใช้งานในลกั ษณะต่าง ๆ

ใบงานท่ี 4 หนว่ ยท่ี 3 13
ชือ่ งาน วงจรไฟฟา้ แสงสวา่ ง สอนครัง้ ท่ี 1 ชม.
ชอื่ วิชา งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบือ้ งต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

2. ใหน้ กั เรยี นแบง่ เป็นกลุ่มๆ กล่มุ ละเท่าๆ กนั
3. ใหน้ ักเรียนเบิกอุปกรณ์การทดลอง
4. ใหน้ กั เรียนใช้ไขควงเช็กไฟตรวจสอบบริเวณปล๊ัก 220 โวลต์ ข้วั ใดเปน็ นวิ ตรอนและข้ัวใดเป็นไลน์
ให้วาดรูปและตาแหน่งให้ชัดเจน

5. ต่อวงจรหลอดไสต้ ามรูปที่ 1

รปู ที่ 1
6. เปิดสวติ ช์ (เปดิ วงจร) หลอดตดิ หรอื ไม่ .........................................................
7. ปิดสวติ ช์ (ปดิ วงจร) หลอดติดหรือไม่ .........................................................

ใบงานท่ี 4 หน่วยที่ 3 14
ชอ่ื งาน วงจรไฟฟา้ แสงสว่าง สอนครัง้ ที่ 1 ชม.
ชื่อวิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์เบ้ืองตน้ รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

8. ตอ่ วงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ตามรปู ท่ี 2 ต่อไฟ AC ตามรปู ที่ 3

รปู ท่ี 2 รปู ท่ี 3
9. เมอ่ื จ่ายไฟหลอดฟลูออเรสเซนต์ติดหรือไม่ .................................................

7. คาถาม
1. หลอดใสภ้ ายในบรรจุด้วยอะไร........................................................................................
2. หลอดฟลูออเรสเซนต์มีข้นั ตอนการติดสว่าง อย่างไรจงอธบฺ าย..........................................................

...................................................................................................................................... ..................................
3. บัลลาสต์ทาหนา้ ทใ่ี ด ในวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ .............................................................................

............................................................................................................................. ............................................
4. สตารท์ เตอร์ ทาหนา้ ทีใ่ ด ในวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ .....................................................................

............................................................................................................................. ................................

8. สรปุ และวจิ ารณ์ผล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมนิ ผล
.................ประเมนิ ดว้ ยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารค้นควา้ เพม่ิ เติม
- บุญสบื โพธิศ์ รี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์เบ้ืองต้น, สานักพิมพ์ ศูนยส์ ่งเสริมอาชีวะ,

2562
- บญุ ธรรม ภทั ราจารกุ ลุ , งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์เบอ้ื งต้น, ซีเอ็ดยูเคช่ัน, บมจ., 2556

ใบงานท่ี 5 หนว่ ยที่ 4 15
ชื่องาน อปุ กรณ์ป้ องกนั ไฟฟ้ า สอนครงั้ ท่ี 1 ชม.

ชือ่ วิชา งานไฟฟ้ าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบอื ้ งต้น รหัสวชิ า 20100-1005 เวลา 4

ชือ่ .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชัน้ /กลุ่ม..............
วนั ท.่ี ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดสง่ งาน................................

1. จุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม
1.1 อธิบายรายละเอยี ดของความปลอดภยั ทางไฟฟ้าได้
1.2 ตดิ ต้ังอุปกรณป์ ้องกันไฟฟา้ ได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 อธบิ ายหน้าทก่ี ารใช้งานของอุปกรณป์ ้องกันไฟฟา้ ท่ีกาหนดไดต้ ามเกณฑ์
2.2 ตดิ ต้งั อุปกรณป์ ้องกันไฟฟ้าเบ้ืองต้นที่กาหนดไดต้ ามเกณฑ์

3. เครื่องมือ วสั ดุ และอุปกรณ์

เครื่องมือ/ อุปกรณ์ วัสดุ 1 แผน่
1. อุปกรณ์ป้องกันไฟฟา้ ประเภทต่าง ๆ 1 ดา้ ม
1 ชุด 1. กระดาษโปสเตอร์
2. ปากกาสาหรับเขยี น

4. คาแนะนา …………………………………
5. ขอ้ ควรระวัง …………………………………………

6. ลาดบั ขั้น (การทดลอง/การปฏบิ ตั งิ าน)
1 ใหน้ กั เรยี นแบ่งเป็นกลุ่มๆ กลมุ่ ละเท่าๆ กนั
2 ให้นักเรียนเบิกอุปกรณ์อุปกรณ์ปอ้ งกันไฟฟ้า
3 ให้นกั เรยี นตรวจสอบไขควงเช็กไฟทางานปรกตหิ รือไม่เม่ือเสยี บวัดไฟ
4 ให้นกั เรียนเขยี นชื่อและอธบิ ายความหมายของอุปกรณป์ ้องกันไฟฟ้า ทก่ี าหนดใหด้ ังน้ีลงในตารางท่ี 1

ตารางที่ 1

ใบงานที่ 5 หน่วยท่ี 4 16
ชือ่ งาน อปุ กรณ์ป้ องกนั ไฟฟ้ า สอนครั้งท่ี 1 ชม.

ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้ าและอิเลก็ ทรอนิกส์เบอื ้ งต้น รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

ตารางที่ 1 (ต่อ)
5. ให้นักเรียนวาดรูปการณ์ติดตั้งฟิวส์ยังช่องอปุ กรณป์ ้องกันไฟฟา้ ลงในกรอบดา้ นล่าง

7. คาถาม
1. อปุ กรณป์ ้องกนั ไฟฟ้าใดเมื่อตดั วงจรสามารถกลบั มาใชง้ านซา้ ได้ จงบอกชื่อ..............................................
2. จงบอกหนา้ ทขี่ องสายดิน..........................................................................................................................
3. เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ทาหน้าท่ีใดจงอธิบาย...................................................................................................
4. ฟิวส์แบง่ ได้เปน็ กี่ชนิด...........................................................................................................................

8. สรปุ และวจิ ารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมนิ ผล
.................ประเมนิ ดว้ ยแบบประเมิน........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารคน้ ควา้ เพม่ิ เติม
- บญุ สืบ โพธศ์ิ รี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบื้องต้น, สานักพิมพ์ ศูนยส์ ง่ เสริมอาชวี ะ,

2562
- บญุ ธรรม ภทั ราจารุกลุ , งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกสเ์ บ้อื งตน้ , ซีเอ็ดยูเคช่นั , บมจ., 2556

ใบงานที่ 6 หน่วยท่ี 5 17
ช่ืองาน ตวั ต้านทาน สอนคร้งั ที่ 1 ชม.
ชอื่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์เบ้ืองต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

ชอ่ื .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชนั้ /กลมุ่ ..............
วันที่............เดือน................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม
1.1 อา่ นคา่ สีตัวตา้ นทานได้
1.2 วัดคา่ ความต้านทานได้
1.3 บอกหนา้ ท่ีการทางานของตวั ตา้ นทานชนิดต่าง ๆ ได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกคา่ ความตา้ นทานของตัวต้านทานได้ถูกต้อง
2.3 อธิบายการวดั ค่าความตา้ นทานไดต้ ามแบบกาหนด
2.2 อธิบายหนา้ ที่การทางานของตัวตา้ นทานชนิดต่าง ๆ ไดถ้ กู ต้อง

3. เครือ่ งมือ วัสดุ และอปุ กรณ์

เคร่ืองมือ/ อปุ กรณ์ วัสดุ

1. มลั ติมิเตอร์ 1 เครือ่ ง 1. ตวั ต้านทานชนิด 4 แถบสีคา่ ต่าง ๆ 5ตวั

2. ตัวตา้ นทานชนดิ 5 แถบสีคา่ ต่าง ๆ 5ตวั

3. ตวั ตา้ นทานแบบปรับค่าได้ 3 ตวั

4. คาแนะนา
1. เตรยี มเครื่องมือ และอุปกรณก์ ารทดลองให้พร้อมกอ่ นใชง้ าน
2. ควรตรวจสอบมัลติมิเตอร์ เพอ่ื พรอ้ มในการทดสอบการทางานก่อนปฏิบตั ใิ บงานจริง

5. ขอ้ ควรระวัง ทดลองดว้ ยความไม่ประมาท ใชเ้ คร่ืองมือด้วยความระมดั ระวงั

6. ลาดบั ขนั้ (การทดลอง/การปฏิบัติงาน)
1 ใหน้ ักเรยี นแบง่ เปน็ กลมุ่ ๆ กลมุ่ ละเท่าๆ กนั
2 ใหน้ กั เรยี นเบิกอปุ กรณก์ ารทดลอง
3 ใหน้ กั เรยี นนาตวั ต้านทานแบบคา่ คงทชี่ นดิ 4 แถบสีมาอา่ นค่าและวดั ค่าความต้านทานดว้ ย

มัลติมิเตอร์แล้วบันทึกผลลงในตารางที่ 1

ใบงานท่ี 6 หนว่ ยท่ี 5 18
ช่อื งาน ตวั ตา้ นทาน สอนคร้งั ท่ี 1 ชม.
ชอื่ วิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เบื้องตน้ รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

ลาดบั ที่ แถบสที ี่ ค่าท่ีอา่ นได้ ค่าท่วี ัดได้ ค่าผิดพลาด

1-4 Ω Ω %

1

2

3

4

5

ตารางที่ 1

4 ให้นักเรียนนาตวั ต้านทานแบบค่าคงท่ีชนิด 5 แถบสีมาอ่านคา่ และวดั ค่าความต้านทานด้วย

มัลตมิ เิ ตอร์แล้วบันทึกผลลงในตารางท่ี 2

ลาดบั ที่ แถบสีที่ คา่ ทอ่ี ่านได้ ค่าที่วดั ได้ คา่ ผดิ พลาด
1-5 Ω Ω%
1
2
3
4
5

5. จงอ่านคา่ ความต้านทานจากคา่ แถบสที ี่กาหนดให้ =………………………………….
1) แดง เหลอื ง สม้ เงนิ =………………………………….
2) ส้ม เหลอื ง แดง ทอง =………………………………….
3) เขยี ว แดง น้าตาล เงนิ =………………………………….
4) มว่ ง เหลอื ง เขยี ว ทอง =………………………………….
5) เหลือง เหลอื ง แดง ทอง =………………………………….
6) นา้ ตาล ดา แดง เงิน =………………………………….
7) มว่ ง แดง ้นต้ าล เงิน =………………………………….
8) แดง แดง ส้ม ทอง =………………………………….
9) น้าตาล เหลือง แดง เงิน =………………………………….
10) เขียว นา้ เงนิ สม้ ทอง

7. คาถาม
1. ค่าผดิ พลาด 5 % ใช้ตวั อกั ษร ใดกาหนด........................................................................................

2. LDR มีหลกั การทางานอย่างไร......................................................................................

ใบงานที่ 6 หน่วยที่ 5 19
ชอ่ื งาน ตัวตา้ นทาน สอนคร้งั ท่ี 1 ชม.
ชื่อวิชา งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์เบ้อื งต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

8. สรปุ และวิจารณ์ผล
….............................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมนิ ผล
.................ประเมินด้วยแบบประเมิน........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารค้นคว้าเพม่ิ เตมิ
- บญุ สบื โพธ์ศิ รี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เบ้ืองตน้ , สานกั พิมพ์ ศูนย์ส่งเสรมิ อาชวี ะ,

2562
- บุญธรรม ภทั ราจารุกลุ , งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์เบอ้ื งตน้ , ซีเอ็ดยูเคชัน่ , บมจ., 2556

ใบงานท่ี 7 หนว่ ยที่ 6 20
ชอื่ งาน ตวั เกบ็ ประจุ สอนครงั้ ที่ 1 ชม.
ช่ือวิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์เบือ้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

ชือ่ .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชัน้ /กลุ่ม..............
วนั ท.่ี ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จดุ ประสงค์เชิงพฤติกรรม
1.1 บอกหนา้ ท่ีการทางานของตวั เกบ็ ประจุชนดิ ตา่ ง ๆ ได้
1.2 อา่ นค่าความจุตวั เก็บประจุได้
1.3 คานวณคา่ ความจรุ วมของตวั เกบ็ ประจุได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกชนิดตวั เก็บประจุไดถ้ ูกต้อง
2.3 อธิบายวธิ กี ารอา่ นคา่ ความจตุ วั เก็บประจุได้ถกู ต้อง
2.2 อธิบายคานวณค่าความจรุ วมไดต้ ามรูปแบบกาหนด

3. เครอื่ งมือ วสั ดุ และอุปกรณ์

เครอื่ งมือ/ อุปกรณ์ วสั ดุ
1. ตวั เก็บประจุ ชนิดตา่ งๆ จานวน
1. มัลติมเิ ตอร์ 1 เครอื่ ง 5 แบบ

4. คาแนะนา
1. ควรเตรียมเครอ่ื งมือ และวสั ดุ การทดลองใหพ้ ร้อมก่อนใช้งาน
2. ควรตรวจตวั เกบ็ ประจุ ว่า พรอ้ มใชใ้ นการทดลอง

5. ข้อควรระวัง ……………………………………

6. ลาดบั ขน้ั (การทดลอง/การปฏิบตั ิงาน)
1. ใหน้ ักเรียนแบง่ เปน็ กลมุ่ ๆ กลมุ่ ละเท่าๆ กนั
2. ให้นกั เรยี นเบิกอปุ กรณ์การทดลอง
3. ให้นกั เรียนคานวณค่า ตวั เกบ็ ประจุตามรูปท่ี 1

รูปท่ี 1

ใบงานที่ 7 หน่วยที่ 6 21
ชื่องาน ตวั เกบ็ ประจุ สอนครั้งท่ี 1 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บื้องต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

…………………………………… = …………………………………………………………………………
…………………………………… = …………………………………………………………………………
…………………………………… = …………………………………………………………………………
…………………………………… = …………………………………………………………………………
…………………………………… = …………………………………………………………………………

= …………………………………………………………………………

4. ให้นักเรียนแตล่ ะคนอ่านค่าและ ชนดิ ของตวั เก็บประจุ บนั ทกึ ลงในตารางที่ 1

ลาดบั ท่ี ตวั เก็บประจุ ค่าท่อี า่ นได้ (uF) ชนดิ ตัวเกบ็ ประจุ ค่าผิดพลาด %

1

2

3

4

5

ตารางท่ี 1

7. คาถาม
1. ตวั เก็บประจุ มสี ัญลักษณ์อย่างไรบา้ ง ..........................................................................................................
...........................................................................................................................
2. ตวั เกบ็ ประจมุ ีสว่ น ประกอบอย่างไรบ้าง . ..................................................................................................
…………………………………………………………………………………………...................................................

ใบงานที่ 7 หนว่ ยที่ 6 22
ชือ่ งาน ตัวเกบ็ ประจุ สอนครัง้ ท่ี 1 ชม.
ชื่อวิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เบือ้ งต้น รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

3. คาปาซเิ ตอร์หรือตวั เก็บประจุ มีหน้าที่อย่างไรจงอธบิ าย ...................................................................
………………………………………………………………………………………….
4. ตวั เกบ็ ประจุ 0.01 nF อ่าน ได้ . ..................................................... ไมโครฟารัด

8. สรปุ และวิจารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมนิ ผล
.................ประเมินด้วยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารค้นควา้ เพ่ิมเตมิ
- บุญสบื โพธ์ศิ รี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ บื้องตน้ , สานักพิมพ์ ศูนยส์ ่งเสริมอาชวี ะ,

2562
- บญุ ธรรม ภทั ราจารุกุล, งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกสเ์ บอ้ื งตน้ , ซเี อด็ ยเู คช่ัน, บมจ., 2556

ใบงานที่ 8 หน่วยท่ี 7 23
ชือ่ งาน ตวั เหนย่ี วนา สอนครงั้ ท่ี 1 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบอื้ งต้น รหัสวชิ า 20100-1005 เวลา 4

ช่อื .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชนั้ /กลุม่ ..............
วนั ที่............เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดสง่ งาน................................

1. จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
1.1 อธบิ ายหลักการเบื้องต้นของตวั เหนี่ยวนาได้
1.2 อา่ นคา่ ความเหน่ียวนาของตวั เหนยี่ วนาได้
1.3 คานวณคา่ ความเหนย่ี วนารวมได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกหนา้ ทีก่ ารทางานของตัวเหนี่ยวนาแบบต่างๆ ได้ถูกต้องตามรปู แบบกาหนด
2.3 อ่านคา่ ความเหนยี่ วนาแต่ละชนิดได้ตามรปู แบบกาหนด
2.2 คานวณค่าความเหน่ียวนารวมของตวั เหนีย่ วนาได้ถูกต้อง

3. เครือ่ งมือ วัสดุ และอุปกรณ์

เคร่อื งมอื / อุปกรณ์ 1 เครอ่ื ง วัสดุ 1 ตวั
1 เครอื่ ง 1 ชดุ
1. มัลติมเิ ตอร์ 1 ชุด 1. ตวั ต้านทาน 1 k 1 ชุด
2. แหล่งจา่ ยไฟตรงปรบั ค่าได้ 2. ตัวเหนย่ี วนาชนิดตา่ ง ๆ
3. ปากคีบสาหรับต่อวงจร 3. ตัวเหนยี่ วนาท่ีมคี า่ 10 mH

4. คาแนะนา
1. ควรเตรียมเครื่องมือ และวสั ดุ การทดลองใหพ้ ร้อมก่อนใชง้ าน
2. ควรตรวจตวั เหน่ยี วนา ว่า พรอ้ มใช้ในการทดลอง
3. เกบ็ อุปกรณใ์ หถ้ ูกที่

5. ขอ้ ควรระวัง …………………………………………

6. ลาดบั ขนั้ (การทดลอง/การปฏบิ ตั ิงาน)
1 ให้นกั เรียนแบง่ เป็นกลุ่มๆ กล่มุ ละเท่าๆ กนั
2 ให้นักเรยี นเบกิ อุปกรณ์การทดลอง
3 ให้นักเรยี นแต่ละคนอา่ นค่าและ ชนิดของตัวเหน่ียวนาจดั ให้บนั ทึกลงในตารางท่ี 1

ใบงานที่ 8 หนว่ ยที่ 7 24
ชอื่ งาน ตวั เหน่ียวนา สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ช่อื วิชา งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบ้อื งตน้ รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

ลาดบั ท่ี ตวั เก็บประจุ คา่ ทอ่ี ่านได้ (H) ชนิดตวั เก็บประจุ คา่ ผดิ พลาด %
1

3R90

2

5600
3

4

5
ตารางที่ 1

4. จงคานวณหาค่าความเหน่ียวนารวม Lt ตามรูปที่ 1

รปู ท่ี 1
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ใบงานท่ี 8 หนว่ ยที่ 7 25
ชื่องาน ตวั เหน่ยี วนา สอนครั้งท่ี 1 ชม.
ช่อื วิชา งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์เบอื้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

7. คาถาม
1. สัญลักษณ์ของตัวเหน่ยี วนา มีรูปร่างอยา่ งไร........................................................................................

2. ตวั เหนี่ยวนาใช้ในการทาอยา่ งไรจงอธิบาย......................................................................................

3. ตัวเหนยี่ วนาเมอ่ื นามาตอ่ อนุกรมกันทาให้คา่ ตัวเหนี่ยวนา เพ่มิ หรอื ลด จงอธิบาย...............................

................................................................................

8. สรุปและวจิ ารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมนิ ผล
.................ประเมนิ ด้วยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารค้นคว้าเพมิ่ เติม
- บญุ สืบ โพธ์ศิ รี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์เบื้องต้น, สานกั พิมพ์ ศูนยส์ ง่ เสริมอาชีวะ,

2562
- บญุ ธรรม ภัทราจารกุ ลุ , งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์เบ้อื งต้น, ซเี อ็ดยูเคชนั่ , บมจ., 2556

ใบงานที่ 9 หนว่ ยท่ี 8 26
ชื่องาน หม้อแปลงไฟฟา้ สอนครั้งท่ี 1 ชม.
ช่อื วิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกสเ์ บอ้ื งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

ช่ือ.....................................นามสกุล............................................. สาขางาน............................/ชนั้ /กลุ่ม..............
วันท่.ี ...........เดือน................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดสง่ งาน................................

1. จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม
1.1 อธบิ ายหลกั การทางานของหม้อแปลงไฟฟา้ ได้
1.2 อธบิ ายหลักปฏิบตั กิ ารวัดค่าแรงดันไฟฟา้ จากหม้อแปลงได้
1.3 หาข้วั ของหมอ้ แปลงไฟฟ้าได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกวธิ ีการหลักการเหน่ยี วนาไฟฟ้าของหม้อแปลงไฟฟ้าได้
2.2 วัดค่าแรงดันไฟฟา้ จากหม้อแปลงได้ถูกต้อง
2.3 หาขัว้ ของหมอ้ แปลงไฟฟา้ ไดถ้ ูกต้องตามขอ้ กาหนด

3. เครื่องมือ วัสดุ และอุปกรณ์ 1 เครอ่ื ง วัสดุ 1 ตวั
1 ชดุ 1 ตวั
เครอ่ื งมอื / อปุ กรณ์ 1 เครอ่ื ง 1. หม้อแปลงไฟฟ้า 12-9-0-9-12 V
2. หม้อแปลงท่ีชารุด
1. มัลติมเิ ตอร์
2. สายสาหรับตอ่ วงจร
3. แหล่งจ่ายไฟฟา้ กระแสสลับปรับได้

4. คาแนะนา
1. ควรเตรียมเครอ่ื งมือ และอุปกรณก์ ารทดลองใหพ้ ร้อมก่อนใช้งาน
2. ควรตรวจสอบมัลตมิ ิเตอร์ ใหพ้ รอ้ มในการทดสอบการทางานก่อนปฏิบตั ใิ บงานจริง
3. หม้อแปลงเปน็ อุปกรณ์ทีท่ างานด้วยสนามแมเ่ หล็กในขณะใชง้ าน ไม่ควรนาไปใกล้อุปกรณ์/วสั ดุ ท่มี ีผลต่อ
สนามแม่เหลก็ เชน่ บตั รเครดติ เทปเสียง หรือจอภาพโทรทัศน์

5. ข้อควรระวัง การใช้งานหม้อแปลงควรคานงึ ถึงอัตราการทนกาลังของหมอ้ แปลงดว้ ยมฉิ ะน้ันจะทาให้
หมอ้ แปลงไหม้ไ้ด้เนอื่ งจากมีกระแสไหลสูงเกินไป

6. ลาดบั ขน้ั (การทดลอง/การปฏบิ ัติงาน)
1. ใหน้ ักเรียนแบ่งเป็นกลุ่มๆ กลุม่ ละเท่าๆ กนั
2. ให้นักเรยี นเบกิ อุปกรณ์การทดลอง
3. ให้นกั เรยี นตรวจสอบหม้อแปลง ชารุดกอ่ นการทดลองหรอื ไม่
4. ใหน้ กั เรยี นวดั แรงดนั ทีข่ ้ัวหมอ้ แปลง โดยนากระดาษที่เขียนตวั อักษร A B C D E ติดท่ีขว้ั ของหมอ้ แปลง
5. นาหม้อแปลงไฟฟา้ ทจี่ ะใช้งานมาต่อขวั้ สายด้าน 220 V เข้าสาย ไฟ AC เพ่อื รับไฟเลยี้ ง 220 V จาก เต้า

เสียบไฟ 220 V ใช้มัลตมิ ิเตอร์ตัง้ ยา่ นวัด 50 V-AC วัดแรงดันท่ขี ั้วหม้อแปลงตามตารางที่ 1

ใบงานที่ 9 หน่วยที่ 8 27
ชอ่ื งาน หม้อแปลงไฟฟ้า สอนครง้ั ที่ 1 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บื้องตน้ รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

ข้วั ตอ่ E-D E-C E-B E-A C-B C-A A-B
แรงดนั

ตารางที่ 1

6. ให้นกั เรยี นวดั หาข้ัวหม้อแปลงต่อสายระหว่างขั้ว F กับ ขวั้ A ของหม้อแปลงตามรูปท่ี 1

รูปท่ี 1

7. ใชม้ ัลตมิ เิ ตอร์ตง้ั ยา่ นวดั 250 V-AC วดั แรงดันระหว่างขั้ว E และ G ดงั รูป
8. แรงดนั ทวี่ ดั ได้ = ............... V
9. จากการวัดแสดงว่าขวั้ F และ A .................................... (In Phase / Out of Phase) กนั
10. กาหนดจุด แสดงข้ัวแรงดันท่ตี ัวหม้อแปลง

7. คาถาม
1. การวดั แรงดันหมอ้ แปลงใชม้ ัลตมิ ิเตอร์ต้ังยา่ นวดั ใด ............................................................................
2. หม้อแปลงชนิดแกนเฟอร์ไรทใ์ ช้ในงานประเภทใด ................................................................................
3. ขดทตุ ิยภูมิ มีชื่อภาษาอังกฤษว่า...................................................................................
4. จงบอกสว่ นประกอบของ หม้อแปลงชนิดแกนเหล็กว่าประกอบดว้ ยอะไรบ้าง..............................

.............................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .............................

ใบงานท่ี 9 หน่วยที่ 8 28
ช่ืองาน หมอ้ แปลงไฟฟา้ สอนครัง้ ท่ี 1 ชม.
ชื่อวิชา งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนิกส์เบื้องต้น รหัสวชิ า 20100-1005 เวลา 4

8. สรปุ และวิจารณ์ผล
….............................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมนิ ผล
.................ประเมินดว้ ยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารค้นคว้าเพ่ิมเติม
- บุญสบื โพธศิ์ รี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์เบ้ืองต้น, สานกั พิมพ์ ศูนย์ส่งเสรมิ อาชวี ะ,

2562
- บุญธรรม ภทั ราจารกุ ุล, งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกสเ์ บ้ืองตน้ , ซีเอด็ ยูเคชน่ั , บมจ., 2556

ใบงานที่ 10 หนว่ ยที่ 9 29
ชื่องาน รีเลย์ สอนครั้งท่ี 1 ชม.
ชื่อวิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์เบื้องตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

ชือ่ .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ช้นั /กลมุ่ ..............
วันท.่ี ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม
1.1 อธบิ ายหลักการเบ้ืองตน้ ของรีเลย์ได้
1.2 เขยี นรูปและสัญลกั ษณ์ของหน้าสัมผสั แบบต่าง ๆ ได้
1.3 ตอ่ วงจรรเี ลยใ์ ช้งานได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 อธิบายวธิ หี ลกั การทางานภายในรีเลย์ ไดถ้ ูกตอ้ ง
2.3 เขยี นรปู และสัญลักษณ์ของหนา้ สมั ผสั แบบต่าง ๆ ได้ถูกต้อง
2.2 อธิบายวธิ ีการตอ่ วงจรรีเลย์ใชง้ านได้ตามรูปแบบกาหนด

3. เครือ่ งมือ วสั ดุ และอุปกรณ์

เครอื่ งมอื / อุปกรณ์ 1 เครื่อง วัสดุ 1 ชุด
1 ชุด 1 ชุด
1. มัลติมิเตอร์ 1 เครอ่ื ง 1. รีเลย์แบบต่าง ๆ
2. สายสาหรับตอ่ วงจร 2. หลอดไฟ
3. แหล่งจ่ายไฟฟ้ากระแสตรง 12 V

4. คาแนะนา
1. ควรเตรียมเครอื่ งมือ และอุปกรณก์ ารทดลองให้พร้อมก่อนใช้งาน
2. ควรตรวจสอบอุปกรณ์ ให้พรอ้ มในการทดสอบการทางานกอ่ นปฏิบตั ิใบงานจริง

5. ข้อควรระวัง …ทดลองด้วยความไมป่ ระมาท ใช้เครื่องมอื ดว้ ยความระมดั ระวงั ....

6. ลาดบั ขน้ั (การทดลอง/การปฏบิ ตั งิ าน)

1. ใหน้ ักเรยี นแบ่งเป็นกล่มุ ๆ กลมุ่ ละเท่าๆ กัน

2. ใหน้ ักเรยี นเบิกอปุ กรณ์การทดลอง

3. ใหน้ กั เรยี นวาดรปู รเี ลย์ เขยี นรายละเอียดของขาต่อใช้งานและตรวจสอบสภาพ บันทึกคา่ ในตาราง

ตัวที่ รปู รา่ ง ขาตอ่ ใชง้ าน สภาพดี ชารดุ

ใบงานที่ 10 หน่วยที่ 9 30
ชอื่ งาน รเี ลย์ สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ช่ือวิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์เบือ้ งต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

ตวั ท่ี รูปร่าง ขาตอ่ ใช้งาน สภาพดี ชารุด

ตารางท่ี 1
4. ตอ่ วงจรตามรปู ท่ี 1 โดยใช้รีเลย์ขนาด 12 โวลต์ แบบ NC( Normal Close)

รูปท่ี 1

ใบงานที่ 10 หน่วยท่ี 9 31
ชอ่ื งาน รเี ลย์ สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.
ชื่อวิชา งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บอื้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

5. สังเกตหลอดไฟตดิ หรือไม่………………………………………..
6. กดสวิตช์ S1 สังเกตหลอดไฟติดหรือไม่………………………….
7. ต่อวงจรตามรูปที่ 2 โดยใชร้ เี ลยข์ นาด 12 โวลตแ์ บบ NO (Normal Open)

รปู ท่ี 2
8. สังเกตหลอดไฟติดหรือไม่………………………………………..
9. กดสวิตช์ S1 สงั เกตหลอดไฟตดิ หรอื ไม่………………………….

8. คาถาม
1. การตรวจสอบรเี ลย์วา่ อยใู่ นสภาพดีหรือชารดุ น้ันสามารถกระทาได้โดยวิธใี ดจงอธิบาย ...................

............................................................................................................................. .............................................
2. รเี ลย์มีกีช่ นดิ จงบอกชอ่ื ......................................................................................................................
3. อาร์เมเจอรค์ ือชิ้นสว่ นใดในรีเลย์ ใชท้ าอะไร.......................................................................................

................................................................................................................................. .......................................

9. สรุปและวิจารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

10. การประเมนิ ผล
...................................................................................................
...............................................................................................

11. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารค้นควา้ เพ่มิ เติม
- บุญสืบ โพธ์ิศรี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ สเ์ บื้องตน้ , สานกั พิมพ์ ศูนย์ส่งเสริมอาชวี ะ,

2562
- บญุ ธรรม ภทั ราจารกุ ุล, งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกสเ์ บื้องตน้ , ซเี อ็ดยเู คชั่น, บมจ., 2556

ใบงานท่ี 11 หนว่ ยที่ 10 32
ชอ่ื งาน ระวังอย่าใหต้ กหล่นจากทีส่ ูงหรือถกู นา้ สอนครง้ั ที่ 1 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บ้อื งตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 3

ชื่อ.....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชัน้ /กล่มุ ..............
วันท.่ี ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
1.1 อธิบายหลกั การทางานของไมโครโฟนและลาโพงได้
1.2 บอกชนดิ ของไมโครโฟนและลาโพงได้
1.3 อธิบายหนา้ ท่ขี องไมโครโฟนและลาโพงได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 อธบิ ายโครงสร้างไมโครโฟนและลาโพงไดถ้ ูกตอ้ ง
2.3 บอกชนิดของไมโครโฟนและลาโพงได้ถูกต้อง
2.2 เลือกใช้งานไมโครโฟนและลาโพงไดต้ ามรูปแบบกาหนด

3. เคร่อื งมือ วัสดุ และอปุ กรณ์ 1 เครื่อง วัสดุ 1 ชุด
1 ชุด 1 ชุด
เครอื่ งมือ/ อปุ กรณ์ 1 เค2ร.อ่ื ง 1. ไมโครโฟนแบบไดนามิก 1 ชุด
2. ไมโครโฟนแบบคอนเดนเซอร์
1. มัลติมเิ ตอร์ 3. ดอกลาโพง
2. สายสาหรับตอ่ วงจร
3. แหล่งจา่ ยไฟฟ้ากระแสตรง 12 V

4. คาแนะนา
1. อยา่ เคาะหรือเป่าไมโครโฟนเพราะอาจทาให้ขดลวดไมโครโฟนขาดหรือชารดุ ได้
2. ควรต่อลาโพงใหต้ รงเฟสกับข้วั เคร่อื งเสยี ง
3. ไม่ควรใช้ลาโพงฟังเพลงที่คุณภาพดี ๆ มาใชก้ ับการพูดผ่าน ไมโครโฟน เพราะอาจทาให้ลาโพงเสียหาย

5. ข้อควรระวัง ………ระวังอย่าให้ตกหล่นจากท่สี งู หรือถูกนา้

6. ลาดับขนั้ (การทดลอง/การปฏิบัติงาน)
1. ให้นกั เรียนแบ่งเป็นกลุม่ ๆ กลมุ่ ละเท่าๆ กัน
2. ให้นกั เรยี นเบกิ อุปกรณ์การทดลอง

ใบงานที่ 11 หน่วยที่ 10 33
ชื่องาน ระวงั อย่าใหต้ กหล่นจากท่ีสงู หรือถกู นา้ สอนคร้ังที่ 1 ชม.
ช่ือวิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบอ้ื งตน้ รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 3

3. ให้นักเรยี นอธิบายชนดิ ของไมโครโฟนท่ีแจกมาให้โดยวาดรูปและใสข่ ้อกาหนด ลงในตาราง

ลาดบั ท่ี รปู ร่างไมโครโฟน ชนิดไมโครโฟน วธิ สี งั เกตุ

4. ให้นักเรียนอธิบายชนิดของลาโพงทแี่ จกมาให้โดยวาดรปู และใสข่ ้อกาหนด ลงในตาราง

ลาดบั ที่ รปู ร่างลาโพง ชนดิ ลาโพง วิธีสังเกตุ

ใบงานท่ี 11 หนว่ ยที่ 10 34
ชอ่ื งาน ระวงั อยา่ ให้ตกหลน่ จากทีส่ งู หรือถูกน้า สอนครั้งท่ี 1 ชม.
ช่อื วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์เบื้องตน้ รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 3

5. ให้นักเรยี นอธิบายโครงสรา้ งลาโพง จากรปู ให้โดยชอ่ื ตามเลขทกี่ าหนด

7. คาถาม
1. ควรพูดห่างจากไมโครโฟนประมาณเท่าใด จงอธบิ าย..........................................................................

............................................................................................................................. ...............................................
2. ถ้าใช้ลาโพงขนาดใหญต่ อ่ เข้ากบั เครอ่ื งเสยี งขนาดเล็กจะมีผลเสียอยา่ งไร ..........................................
3. จงอธิบายวิธีการวัดขั้วลาโพง...................................................................................
4. จงอธบิ ายวิธกี ารทดสอบไมโครโฟนวา่ ใชง้ านได.้ ....................................................................

8. สรุปและวิจารณ์ผล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมินผล
...............................................................................................

10. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารค้นควา้ เพ่มิ เตมิ
- บญุ สืบ โพธ์ิศรี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์เบื้องตน้ , สานกั พิมพ์ ศูนยส์ ่งเสริมอาชวี ะ,

2562
- บุญธรรม ภทั ราจารกุ ลุ , งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์เบอ้ื งตน้ , ซีเอด็ ยูเคชั่น, บมจ., 2556

ใบงานท่ี 12 หนว่ ยท่ี 11 35
ชอ่ื งาน อุปกรณ์สารก่งึ ตัวนา สอนคร้งั ที่ 1 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์เบื้องต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

ช่อื .....................................นามสกุล............................................. สาขางาน............................/ช้นั /กลมุ่ ..............
วันท.่ี ...........เดือน................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดสง่ งาน................................

1. จดุ ประสงค์เชิงพฤตกิ รรม
1.1 ตรวจสอบไดโอดและทรานซิสเตอร์ได้
1.2 เขยี นสัญลักษณข์ องไดโอดและทรานซสิ เตอร์ได้
1.3 ตอ่ วงจรใช้งานไดโอดและทรานซิสเตอร์ได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 ตรวจสอบไดโอดและทรานซสิ เตอร์ได้ถูกตอ้ งตามเกณฑท์ กี่ าหนด
2.3 บอกคุณลกั ษณะของไดโอดและทรานซสิ เตอร์ไดถ้ ูกตอ้ ง
2.2 วดั ค่าแรงดันและกระแสในวงจรทรานซิสเตอร์ไดถ้ ูกตอ้ ง

3. เคร่อื งมือ วัสดุ และอปุ กรณ์

เครอ่ื งมอื / อุปกรณ์ วสั ดุ

1. มัลติมิเตอร์ 1 เครอื่ ง 1. ไดโอดเปล่งแสง สีแดง, สเี ขียว อย่างละ 1 ตวั
2. แหลง่ จา่ ยไฟตรงปรับค่าได้ 1 เครอื่ ง
3. ปากคบี สาหรับตอ่ วงจร 1 ชุด 2. ไดโอดซิลกิ อน 1N4001 1 ตวั
4. แผงทดลอง 1 ชดุ
3. ทรานซิสเตอร์ 1 ตวั

4. ตวั ตา้ นทาน 500Ω,1kΩ, LDR อยา่ งละ 1 ตวั

5. ตวั ต้านทานปรับค่า 100k อยา่ งละ 1 ตวั

4. คาแนะนา
1. ควรเตรียมเครอ่ื งมือ และอุปกรณ์การทดลองใหพ้ ร้อมก่อนใชง้ าน
2. ควรตรวจสอบมลั ติมิเตอร์ ให้พรอ้ มในการทดสอบการทางานก่อนปฏบิ ัติใบงานจรงิ

5. ขอ้ ควรระวัง …ทดลองด้วยความไม่ประมาท ใช้เครอื่ งมอื ด้วยความระมดั ระวงั ....

6. ลาดบั ขั้น (การทดลอง/การปฏิบัตงิ าน)
1. ให้นักเรยี นแบ่งเป็นกล่มุ ๆ กลุม่ ละเท่าๆ กนั
2. ให้นักเรยี นเบกิ อปุ กรณ์การทดลอง
3. ใหน้ ักเรยี นตรวจสอบหาขัว้ แบตเตอรีภ่ ายในโอหม์ มิเตอร์กอ่ นการวัดอปุ กรณ์สารก่ึงตัวนาโดยชว่ ยกนั หา

ขว้ั ตอ่ แรงดันแบตเตอร่ีของโอหม์ มเิ ตอร์ ทาการตั้งมลั ติมิเตอรต์ ัวหน่งึ ในยา่ นวัดโอห์มและอีกตวั ตัง้ ยา่ นวัดโวลต์
เพือ่ วดั แรงดนั ดงั รูปท่ี 1 ถ้าเข็มตีกลบั แสดงว่าแรงดันแบตเตอรีภ่ ายในโอหม์ มิเตอรส์ ลับกับขวั้ ต่อสายวดั ใหส้ ลบั
สายวัด

ใบงานที่ 12 หน่วยท่ี 11 36
ชื่องาน อปุ กรณ์สารกึ่งตัวนา สอนคร้ังท่ี 1 ชม.
ชอื่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บ้ืองต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

รูปที่ 1

ถ้าเข็มตีกลับแสดงวา่ แรงดนั แบตเตอร่ภี ายในโอห์มมิเตอร์สลับกบั ขั้วต่อสายวัดให้สลับสายวัด
4. จากการทดสอบ ถา้ ต่อขัว้ ตรงกัน เข็มของโวลต์มิเตอรต์ ีกลบั หรอื ไม่ ……………
จากการวัด แสดงวา่
- ขวั้ บวกของสายวดั เป็นข้ัว………. ของแบตเตอรภ่ี ายในโอห์มมเิ ตอร์
- ขวั้ ลบของสายวัดเปน็ ข้ัว ………. ของแบตเตอร่ภี ายใน
5. ปรบั คา่ ย่านวัดความต้านทาน และอ่านคา่ แรงดนั ไฟฟ้าในแต่ละย่านวัด บันทึกลงในตารางที่ 1

6. ใหน้ ักศึกษาแตล่ ะกลมุ่ พจิ ารณาการตรวจสอบไดโอด จะเห็นวา่ ดา้ นหนงึ่ ของตัวไดโอดมีการคาดแถบ สี
เงิน(ขาว หรอื แดง) ไว้ ซง่ึ ส่วนใหญจ่ ะเป็น คาโถด และอีกดา้ นจะเป็น อาโนด

7. ตรวจสอบไดโอดโดยต้ังย่านวดั R x1 แล้วต่อวัดไดโอด โดยใหท้ าการวดั 2 ครั้ง ด้วยการสลบั สายวัด
ถ้าเข็มมิเตอรจ์ ะขนึ้ สงู มาก 1 ครั้ง และขนึ้ น้อยหรือไม่ขึ้นเลยอีก 1 ครง้ั แสดงวา่ ไดโอดใช้งานได้ โดยขาท่ีตอ่ กับ
ขัว้ บวกของแบตเตอรี่ภายในโอห์มมเิ ตอร์จะเป็นขาอาโนดและขาทตี่ ่อข้วั ลบของแบตเตอรีภ่ ายในจะเป็นขาคาโถด
แต่ถา้ เข็มขนึ้ สงู ทัง้ สองครัง้ แสดงว่า ไดโอดลัดวงจร หรือมีกระแสรัว่ ไหลสงู หรือถา้ เข็มไมข่ นึ้ ทั้งสองครั้งแสดงว่า
ไดโอดขาดวงจร

8. ใหน้ กั เรียนฝกึ วัดการไบอัสไดโอดตอ่ วงจรให้ไดโอดไดร้ ับไบอสั ตรงดังรูป ที่ 2 แล้วทาการวดั คา่ กระแส
แรงดันท่ีตกคร่อมไดโอดและแรงดันตกคร่อมตัวตา้ นทาน ในตารางที่ 2

ใบงานท่ี 12 หนว่ ยที่ 11 37
ชอ่ื งาน อปุ กรณส์ ารกงึ่ ตวั นา สอนคร้งั ที่ 1 ชม.
ช่ือวิชา งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์เบือ้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

รูปท่ี 2

ตารางที่ 2
9. เมื่อไดโอดไดร้ ับไบอัสกลับ จะมีกระแสไหล (มาก/น้อย) และแรงดนั ตกคร่อมไดโอดจะมคี ่า
ประมาณ ……….........V แต่เมอื่ ไดโอดได้รับไบอัสกลับจะมีกระแสไหล (มาก/น้อย) และมีแรงดนั ตกครอ่ ม
ไดโอด ใกลเ้ คยี งกับ…………… V
10. ให้นักศึกษาทดลองการใช้งานไดโอดเปล่งแสง (LED) โดยต่อวงจรดังรปู ท่ี 3 ใช้ LED สแี ดง (ระวังขัว้
ของ LED ดว้ ย)

รูปที่ 3

11. สังเกตว่า LED มมี ีสถานะคือ ………… ทาการวัดแรงดัน LED ตามรูป

แรงดันตกครอ่ ม LED = …….. V กระแส = ……… mA

12. ทดลองปรับลดแรงดนั แหลง่ จา่ ยไฟลง สังเกตวา่ ความสว่างของ LED เปน็ เชน่ ไรอธิบาย.......………

13. ทาการเพิ่มแรงดัน (ดกู ระแสอย่าใหเ้ กิน 20 mA)

สงั เกตว่าความสว่างของ LED วา่ แปรตามคา่ กระแสท่ไี หลผ่าน อยา่ ง ไร………………….........

แรงดันตกครอ่ ม LED จะคงทปี่ ระมาณ…………..V

ใบงานท่ี 12 หนว่ ยที่ 11 38
ช่อื งาน อุปกรณ์สารกง่ึ ตวั นา สอนคร้งั ที่ 1 ชม.
ชอื่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบ้ืองตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

14. ต่อวงจรโดยใช้ LED สองตวั สีเขียว และสีแดง ดงั รูปที่ 4 LED

รูปท่ี 4

15. ต่อข้ัว A เข้ากับไฟบวกของแหลง่ จา่ ยไฟและต่อข้ัว B เขา้ กบั ข้ัวลบของแหลง่
จ่ายไฟ สงั เกตว่า LED สใี ดสว่าง ………………….

16. ลองสลับข้วั A และขวั้ B สงั เกตว่า LED สใี ดสว่าง

7. คาถาม
1. นกั ศึกษาคดิ วา่ สามารถนาวงจรนไี้ ปใช้ประโยชนอ์ ยา่ งไร

............................................................................................................................. ....................................................
................................................................................................................................................................................

8. สรปุ และวิจารณ์ผล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมินผล
.................ประเมนิ ดว้ ยแบบประเมิน........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอา้ งอิง/เอกสารคน้ คว้าเพิ่มเติม
- บญุ สบื โพธศ์ิ รี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บื้องตน้ , สานกั พิมพ์ ศูนยส์ ง่ เสรมิ อาชีวะ,

2562
- บญุ ธรรม ภัทราจารกุ ุล, งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์เบ้อื งตน้ , ซีเอด็ ยเู คช่ัน, บมจ., 2556

ใบงานท่ี 13 หน่วยที่ 12 39
ช่ืองาน เทคนิคการบดั กรีและการประกอบวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครั้งท่ี 1 ชม.

ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้ าและอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บอื ้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

ชอ่ื .....................................นามสกุล............................................. สาขางาน............................/ชน้ั /กลมุ่ ..............
วันท่.ี ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดสง่ งาน................................

1. จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม
1.1 มที กั ษะในการบัดกรแี ผ่นวงจรพิมพ์
1.2 ประกอบวงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ลงแผ่นวงจรพิมพ์ได้
1.3 ฝกึ การสรา้ งแผ่นวงจรพิมพ์ดว้ ยตัวเองได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกข้นั ตอนการบัดกรีทถี่ ูกต้องตามขั้นตอนได้
2.2 อธบิ ายการประกอบวงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ลงแผน่ วงจรพมิ พ์ได้ถกู ต้อง
2.3 อธบิ ายขั้นตอนในการบดั กรแี ผน่ วงจรพิมพ์ ได้ถูกต้อง

3. เครื่องมือ วสั ดุ และอุปกรณ์

เครือ่ งมอื / อุปกรณ์ วสั ดุ

1. มัลติมิเตอร์ 1 เคร่ือง 1. ตะกว่ั บัดกรี 1 ฟตุ
2. แผ่นวงจรพมิ พ์อเนกประสงค์ 1 ตวั
2. สายสาหรับตอ่ วงจร 1 ชดุ 3. แผน่ วงจรพมิ พ์เปล่า 1 ตวั

3. มีดคัทเตอร์ 1 ดา้ ม

4. สีนา้ มนั หรอื ปากกาเคมี 1 ดา้ ม

5. ทีด่ ูดตะก่ัว 1 ตวั

6. หัวแรง้ บัดกรี 1 ตวั

4. คาแนะนา
1. เตรียมที่ดดู ตะกัว่ สีนา้ มนั หรือปากกาเคมี มีดคัทเตอร์ ให้พร้อม
2. ควรตรวจสอบหัวแร้งบดั กรี เพ่ือทดสอบการทางานก่อนปฏิบัตใิ บงานจรงิ

5. ขอ้ ควรระวัง ………ทางานบดั กรีดว้ ยความไมป่ ระมาท

6. ลาดบั ขัน้ (การทดลอง/การปฏบิ ัตงิ าน)
1. ทางานบดั กรีตวั อักษรโดยวาดโครงตวั อักษรตามชือ่ ของนักเรียนในลกั ษณะดงั รปู ลงบนกระดาษแข็ง

ใบงานที่ 13 หนว่ ยที่ 12 40
ชอ่ื งาน เทคนิคการบดั กรีและการประกอบวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครงั้ ที่ 1 ชม.

ช่ือวิชา งานไฟฟ้ าและอเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ บอื ้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

2. ใชค้ มี ตดั ตดั และปอกฉนวนของสายไฟให้เหลือเฉพาะเส้นลวดทองแดงภายใน
3. ใชค้ มี จับปากยาวดัดลวดทองแดงตามแบบ โดยแบ่งเป็นโครงลวด 2 เสน้ และส่วนของตัวอกั ษร
4. วางตวั อักษรเข้ากับโครงลวดบนกระดาษแข็งทใ่ี ชเ้ ปน็ แบบ
5. ใชห้ ัวแรง้ และตะกั่วทาการบดั กรตี ามจุดต่อต่าง ๆ ตามวธิ ีทถ่ี กู ตอ้ งจนเสร็จสิ้น โดยใหค้ วามร้อนแก่
ชิ้นงานทงั้ สองด้วยหัวแร้ง เมื่อช้นิ งานรอ้ นได้ที่จึงทาการจ่าย ตะก่วั บดั กรีเขา้ ท่ีตัวชน้ิ งาน จากนน้ั เมอื่ ตะกว่ั ไหล
รวมไปยังจดุ บดั กรีในปรมิ าณพอเหมาะแลว้ จึงคอ่ ยถอนตะกว่ั บดั กรแี ละหัวแรง้ ออกจากงานตามลาดบั
6. ตรวจสอบจุดท่ีบัดกรี โดยจดุ บัดกรที ่ีดจี ะต้องเรยี บและเปน็ มันวาว
7. งานประกอบวงจรอิเลก็ ทรอนิกสด์ ว้ ยแผ่นวงจรพมิ พ์ที่ทาขึ้นเอง

คุณสมบัติของวงจร
ใช้หร่หี ลอดไฟไส้ขนาดสงู สดุ 1000 Wโดยปรับที่คา่ ตัวตา้ นทานVR1

การทางานของวงจร
จะใชก้ ารควบคุมแรงดนั ไฟฟ้าท่ีจา่ ยใหโ้ หลด ด้วยไตรแอค โดย R2, R2 และ VR1 จะต่อรว่ มกับ

C1 C2 เพือ่ เลื่อนเฟสในการทริกไตรแอค สว่ น R1 จะช่วยลดกระแสทริกทีจ่ ะไหลผา่ นไดแอค เมือ่ ปรับVR1
จะทาให้มมุ ในการทรกิ ใหไ้ ตรแอคนากระแสเปลย่ี นไป จึงทาให้แรงดันที่จ่ายใหโ้ หลดเปลย่ี นไปตามตาแหน่ง
การทรกิ ของสญั ญาณ

ใบงานท่ี 13 หนว่ ยที่ 12 41
ชื่องาน เทคนิคการบดั กรีและการประกอบวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ท่ี 1 ชม.

ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้ าและอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บอื ้ งต้น รหสั วิชา 20100-1005 เวลา 4

ข้นั ตอนการปฏบิ ัตงิ าน
8. ตัดแผน่ วงจรพมิ พ์ขนาด กว้าง 1.5 น้วิ ยาว 2 นิ้ว ตามรูป
9. ใช้กระดาษไขลอกลายวงจรในแนวเต้นตามรูป (อาจปรับขนาดเตน้ ตามความ เหมาะสม)จากน้ันนาไปวาด

ลงบนแผน่ วงจรพิมพ์ดา้ นทีเ่ ป็นทองแดงโดยใช้กระดาษ ลอกลาย
10. ใช้ตะปตู อกในจดุ ที่ตอ้ งเจาะรู
11. ใชห้ มกึ สนี า้ มันหรือปากเคมี ระบายเส้นลายวงจรพิมพ์จนครบทกุ เสน้
12. ทิง้ ไวให้หมึกแหง้ แล้วจงึ นาไปกดั
13. เม่ือกัดลายเสรจ็ ใหล้ ้างสีออก แลว้ ทาความสะอาด จากนน้ั ทาดว้ ยน้ายาเคลือบลายวงจรหรือยางสน

ผสมทินเนอร์
14. เจาะรตู ามตาแหน่งท่ีกาหนดไว้
15. ใสอ่ ปุ กรณ์ตามตาแหน่งดังรูป
16. ทาการบดั กร แล้วต่อสาย
17. ตรวจสอบให้แนใ่ จอีกครัง้ จากน้ันลองต่อทดสอบใช้งานจรง

ขอ้ ควรระวังในการทางาน
1. การระบายต้องระบายให้ทึบ ไมเ่ ช่นนัน้ ลายทองแดงที่กัดอาจไม่สมบรู ณ์
2. หลงั จากกัดเสรจ็ แล้ว ควรตรวจสอบลายทองแดงอีกครัง้ ระวังอยา่ ใหม้ ีเส้นทองแดงท่ี ไมต่ ้องการ มิฉะนั้น

วงจรอาจเสียหายได้
3. การเจาะรูต้องเสือกขนาดดอกสว่านตามขนาดขาของอุปกรณ์
4. การลงอปุ กรณ์ที่มีข้วั หรือหลายขาด ต้องระวงั อย่าใหผ้ ดิ พลาด มิฉะนน้ั อปุ กรณ์หรือวงจร อาจเสียหายได้
5. ก่อนทดลองวงจรควรให้อาจารยผ์ สู้ อนตรวจสอบใหแ้ นใ่ จอีกครัง้ และควรกระทาดว้ ย ความระมดั ระวงั
6. วงจรนีไ้ มส่ ามารถหรี่หลอดฟลูออเรสเซนต์ใด้

7. คาถาม
1. จงบอกชนิดของแผน่ วงจรพิมพ์..............................................................................................................
2. จงบอกขนั้ ตอนการบัดกรีอปุ กรณล์ งแผน่ วงจรพิมพ์ทั้ง 4 ข้ันตอนโดยละเอียด .......................................

................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................... ..........

3. เมอ่ื ปลายหัวแร้งสกปรกต้อง กระทาอยา่ งไร จงอธบิ าย............................................................................
.................................................................................................................................................... ............................

4. จงบอกชนดิ ของแผน่ วงจรพมิ พ์เอนกประสงค์...........................................................................................
................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................... ...........................

ใบงานท่ี 13 หน่วยที่ 12 42
ช่อื งาน เทคนคิ การบดั กรีและการประกอบวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนครั้งที่ 1 ชม.

ช่อื วิชา งานไฟฟ้ าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบอื ้ งต้น รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

8. สรุปและวจิ ารณ์ผล
….............................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมินผล
.................ประเมนิ ดว้ ยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารค้นคว้าเพมิ่ เตมิ
- บุญสบื โพธศ์ิ รี , ศภุ โชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกสเ์ บื้องต้น, สานักพิมพ์ ศูนย์ส่งเสริมอาชวี ะ,

2562
- บุญธรรม ภทั ราจารุกุล, งานไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์เบือ้ งต้น, ซเี อ็ดยูเคช่ัน, บมจ., 2556

ใบงานที่ 14 หน่วยท่ี 13 43
ช่ืองาน การควบคุมมอเตอร์ สอนครงั้ ที่ 14 ชม.
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์เบ้อื งตน้ รหัสวชิ า 20100-1005 เวลา 4

ชอื่ .....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ช้ัน/กลุม่ ..............
วนั ท่.ี ...........เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม
1.1 บอกชนดิ ของมอเตอรไ์ ด้
1.2 อธิบายหลกั การทางานของมอเตอรไ์ ด้
1.3 บอกวธิ ีการควบคุมมอเตอร์ขนั้ ตน้ ได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 บอกชนิดของมอเตอร์แต่ละแบบไดถ้ ูกต้องตามกาหนด
2.2 บอกส่วนประกอบของมอเตอร์กระแสตรงไดถ้ ูกต้องตามรปู แบบกาหนด
2.3 อธบิ ายวิธกี ารควบคุมมอเตอร์ขัน้ ตน้ ได้ถูกต้อง

3. เครอ่ื งมือ วสั ดุ และอุปกรณ์

เครื่องมอื / อปุ กรณ์ วสั ดุ 1 ตวั
1 ตวั
1. ไขควง 1 ตัว 1. มอเตอรข์ องเลน่
2. แหลง่ จ่ายไฟตรงหรือถ่านไฟฉาย 2 กอ้ น 2. มอเตอร์จักรไฟสลับ
3. สายปากคีบ 4 เสน้

4. คาแนะนา
1. ควรเสียบสายทดลองไฟ กับมอเตอรไ์ ฟฟ้าเม่ือพร้อมทางานเท่านนั้
2. ควรตรวจสอบมอเตอรไ์ ฟฟ้า ว่าพรอ้ มใชง้ านหรือไม่ก่อนการทดลองทุกครั้ง

5. ขอ้ ควรระวัง การทดลองมอเตอร์ใชก้ บั แรงดันไฟฟา้ สูง 220 V ใชง้ านด้วยความระมัดระวัง

6. ลาดับข้นั (การทดลอง/การปฏบิ ตั ิงาน)
1. ให้นกั เรยี นแบง่ เปน็ กลุ่มๆ กลุ่มละเท่าๆ กัน
2. ให้นักเรยี นเบิกอุปกรณ์การทดลอง
3. ให้นกั เรียนการฝึกถอดประกอบมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรง ตามรูปท่ี 1

รปู ท่ี 1
ศู

ใบงานท่ี 14 หน่วยที่ 13 44
ช่อื งาน การควบคมุ มอเตอร์ สอนครง้ั ที่ 14 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ บอื้ งตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 เวลา 4

- ใหน้ กั ศกึ ษาใช้ไขควงปลายแหลม เชน่ ไขควงตรวจไฟ แกะส่วนทยี่ ดึ โครงมอเตอร์ออก
- ถอดช้ินสว่ นของมอเตอร์ออกมาพิจารณา และบนั ทกึ วา่ ไดเ้ ห็นช้ินสว่ นภายในอะไรบา้ ง โดยบอก
ลักษณะหรอื วาดภาพรวมท้งั บอกหน้าทข่ี องสว่ นต่าง ๆ แลว้ บนั ทกึ ผล

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

4. จงใสช่ ื่อของโครงสรา้ งภายในของมอเตอร์

ใบงานท่ี 14 หนว่ ยที่ 13 45
ชอ่ื งาน การควบคุมมอเตอร์ สอนครัง้ ท่ี 14 ชม.
ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์เบ้อื งตน้ รหัสวิชา 20100-1005 เวลา 4

4. การควบคุมมอเตอรไ์ ฟฟ้ากระแสตรง
- ใหน้ ักศึกษาแตล่ ะกลมุ่ จา่ ยไฟเลยี้ งให้แกม่ อเตอรด์ ว้ ยแหล่งจ่ายไฟหรือถา่ นไฟฉายโดยใช้แรงดันไฟท่ตี า่

กว่าอตั ราของแรงดนั ไฟของมอเตอรด์ วู ่าความเร็วของมอเตอร์เปน็ อย่างไร
- จากนน้ั ใหล้ องปรับเพ่มิ แรงดันไฟจนถึงแรงดนั สงู สดุ ของมอเตอร์ แล้วสงั เกตวา่ ความเรว็ ของมอเตอร์

เปลย่ี น แปลงอย่าง ไร............................................................................................................................. .........
- สรุปการทดลองว่า ความเร็วของมอเตอร์ มคี วามสัมพันธ์กบั แรงดันไฟฟา้ ที่จา่ ยให้แก่ตวั

มอเตอรอ์ ยา่ งไร ............................................................................................................................. ..........
- ลองสลับข้ัวแรงดนั ไฟของมอเตอร์ ดูวา่ มอเตอร์มที ิศทางการหมนุ อย่างไรบันทกึ ผล

........................................................................................................................................................................ ......

7. คาถาม
1. การควบคมุ มอเตอร์สามารถควบคุมอยา่ งไรจงอธบิ าย ........................................................................
2. มอเตอร์ไมใ่ ชแ้ ปรงถ่านเรียกว่า ......................................................................................
3. มอเตอร์ไฟฟ้าแบง่ ออกตามการใชข้ องกระแสไฟฟ้าได้ ..........ชนดิ ไดแ้ ก.่ .............................................

............................................................................................................................. ................................................
......................................................................................

8. สรุปและวิจารณผ์ ล
….............................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ..............................

9. การประเมินผล
.................ประเมนิ ดว้ ยแบบประเมนิ ........................................
...............................................................................................

10. เอกสารอ้างอิง/เอกสารคน้ ควา้ เพิ่มเติม
- บุญสืบ โพธ์ศิ รี , ศุภโชค พานทอง, งานไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบื้องตน้ , สานักพิมพ์ ศูนยส์ ง่ เสริมอาชีวะ,

2562
- บุญธรรม ภัทราจารุกุล, งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บ้อื งตน้ , ซเี อด็ ยูเคชัน่ , บมจ., 2556

ใบงานที่ 15 46
ชอ่ื งาน เคร่ืองมอื วัดและทดสอบ หน่วยท่ี 14
ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บอื้ งตน้ รหสั วิชา 20100-1005 สอนคร้งั ที่ 15-17
เวลา 9 ชม.

ช่ือ.....................................นามสกลุ ............................................. สาขางาน............................/ชน้ั /กล่มุ ..............
วนั ท่ี............เดอื น................................พ.ศ.......................เวลา.................ชม. กาหนดส่งงาน................................

1. จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
1.1 บอกส่วนประกอบและปุ่มใช้งานของมัลตมิ ิเตอร์ได้
1.2 ใช้มัลติมิเตอร์ในการวดั ขนาดทางไฟฟ้าได้
1.3. บอกส่วนประกอบและปุ่มใช้งานของฟังกช่ันเจนเนอเรเตอร์ได้
1.4. สามารถใชง้ านฟงั กชั่นเจนเนอเรเตอร์ได้
1.5. บอกส่วนประกอบและปุ่มใชง้ านของออสซิลโลสโคปได้
1.6. สามารถใช้ออสซลิ โลสโคปในการวัดขนาดและสัญญาณทางไฟฟา้ ได้

2. สมรรถนะงาน
2.1 อธบิ ายสว่ นประกอบและปุ่มใชง้ านของมัลตมิ เิ ตอรไ์ ด้ถูกต้อง
2.2 อธิบายวธิ ีการใชม้ ัลติมิเตอร์วัดกระแสไฟฟา้ ได้ตามรปู แบบกาหนด
2.3 บอกหน้าท่ีปมุ่ ใชง้ านของเคร่ืองกาเนิดสญั ญาณไฟฟ้าได้ถูกต้อง
2.4 อธิบายการใชง้ านเครื่องกาเนิดสญั ญาณไฟฟ้าได้ถูกต้อง
2.5 บอกหน้าที่ปมุ่ ใชง้ านของออสซิลโลสโคปได้ถูกต้อง
2.6 บอกวธิ ีการใชอ้ อสซิลโลสโคปวดั ค่าของสัญญาณไฟฟ้าได้ถูกต้อง

3. เครอ่ื งมือ วัสดุ และอุปกรณ์

เครอ่ื งมอื / อปุ กรณ์ 1 เครอ่ื ง วสั ดุ 1 ตวั
1 ชดุ 1 ตวั
1. มลั ติมเิ ตอร์ 1 เครอ่ื ง 1. R ขนาด1kΩ, 2kΩ อย่างละ 1 ตวั
2. สายสาหรับตอ่ วงจร 1 ชดุ 2. R ขนาด10kΩ, 20kΩ อย่างละ 1 ตวั
3. แหลง่ จา่ ยไฟฟ้ากระแสตรง 1 เครอื่ ง 3. R ขนาด100kΩ, 1MΩ อย่างละ
4. แผงทดลอง 1 เครอื่ ง 4. R ขนาด10MΩ อย่างละ 1 ตวั
5. เครือ่ งกาเนดิ สญั ญาณ
6. ออสซิลโลสโคป 5. ตวั เก็บประจขุ นาด 0.1μF

4. คาแนะนา
1. ควรเครือ่ งมือวดั เมื่อต่อวงจรและจา่ ยไฟ พร้อมทางานเท่านน้ั
2. ควรวัดข้ัวใหถ้ กู ต้องและระมัดระวัง เพ่ือทดสอบการทางานกอ่ นปฏิบตั ิใบงานจริง
3. เม่ือเสร็จงานเก็บอปุ กรณ์ให้เรียบรอ้ ย

5. ขอ้ ควรระวัง ………………………………

ใบงานที่ 15 47
ช่อื งาน เครื่องมอื วัดและทดสอบ หนว่ ยที่ 14
ช่ือวิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บื้องตน้ รหสั วชิ า 20100-1005 สอนครัง้ ท่ี 15-17
เวลา 9 ชม.

6. ลาดบั ข้ัน (การทดลอง/การปฏิบตั งิ าน)
6.1 ให้นกั เรยี นแบ่งเป็นกลุ่มๆ กล่มุ ละเทา่ ๆ กัน
6.2 ใหน้ กั เรียนเบกิ อปุ กรณ์การทดลอง
6.3 ให้นักเรียนทดลองวัดแรงดนั และกระแสในวงจรไฟตรงด้วย มลั ติมิเตอร์โดยต่อวงจรตามรปู ท่ี 1

รูปที่ 1
6.4 ใชม้ ลั ตมิ เิ ตอร์ตั้งย่านวัด DC mA วัดกระแส I1, I2 และ I3 ของวงจร บันทึกคา่ กระแสลงในชอ่ งว่าง

I1 = ……….. mA.
I2 = ……….. mA.
I3 = ……….. mA.
6.5 ใช้มลั ติมเิ ตอร์ตั้งยา่ นวดั DCV วัดแรงดันทต่ี กคร่อมตวั ต้านแตล่ ะตัวและแรงดนั ท่ีจุด A - B บนั ทึกดา่ ลง
ในตารางที่ 1

ตารางที่ 1
6.6 ใหน้ ักเรียนทาการวดั แรงดันไฟตรงด้วยมัลติมิเตอร์ เทียบกบั ออสซลิ โลสโคป โดยต่อวงจรดงั รูปท่ี 2 โดย
ใช้ R1 และ R2 คา่ เท่าๆ กัน

รูปที่ 2

ใบงานที่ 15 48
ช่ืองาน เคร่อื งมอื วดั และทดสอบ หนว่ ยที่ 14
ช่ือวิชา งานไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บ้ืองตน้ รหัสวชิ า 20100-1005 สอนคร้ังท่ี 15-17
เวลา 9 ชม.

6.7 ใช้มลั ตมิ ิเตอร์ และออสซิลโลสโคป วดั แรงดันทตี่ กครอ่ ม R2 แล้วบันทึกดา่ ลงในตารางท่ี 2

ตารางที่ 2

6.8 เปลีย่ นดา่ R1 และ R2 ตามคา่ R ในตาราง แล้วทาการวดั แรงดันด้วยมัลติมิเตอร์เทยี บกบั
ออสซิลโลสโคปอีกคร้งั บันทกึ ค่าแรงดัน ลงในชอ่ ง ค่า R ท่ีตรงกัน

6.9 คา่ แรงดันท่ีถกู ต้องควรมีค่าเป็นคร่ึงหนงึ่ ของแรงดันแหล่งจา่ ย (ในทีน่ ้ี = 5 V) ค่าท่ีวดั ดว้ ยมัลติมเิ ตอร์
และออสซิลโลสโคปคา่ ใดถูกต้องกว่ากัน เหตุใดจงึ เปน็ จงอธิบาย.......................................................................
......................................................................................................................................................... ................
.................................................................................................................. ........................................

6.10 ทาการวัดแรงดันไฟสลบั และความถ่ี ด้วยออสซลิ โลสโคป

รูปท่ี 3

6.11 ต่อวงจรดังรูปที่ 3 โดยใชฟ้ ังก์ชั่นเจนเนอเรเตอร์ เป็นแหลง่ จา่ ยสญั ญาณ ตง้ั แหล่งจ่ายสญั ญาณ รูป
ชายน์ทคี่ วามถี่ 1 kHz ค่า 600 mVp-p ใช้ออสซิลโลสโคป วัดสัญญาณเอาทพ์ ตุ Vo ทาการปรับค่า VOLTS/DIV
และ TIMES/DIV จนเหน็ รูปสัญญาณบนจอภาพ ออสซิลโลสโคป (ปุ่ม VARIABLE ควรอยทู่ ี่ตาแหนง่ CAL.)

- คา่ VOLTS / DIV = ....................................VOLTS /DIV

- ค่า TIMES / DIV = ....................................mS/DIV

วาดรปู สัญญาณในช่องตารางท่ี 3