1
หลักสูตรและรายชื่อส่อื วดี ที ัศน์คัดสรร
เพอ่ื การเรียนรู้หลักสตู ร
การเรยี นรทู้ างไกลดว้ ยกระบวนการกลุ่มดา้ นอาหารและ
เกษตรอินทรยี ส์ ู่สุขภาวะของผู้สงู วยั
สาหรบั ผู้จดั การเรยี นรู้
ศนู ย์ศกึ ษาและเสริมสรา้ งศักยภาพการจดั การทรัพยากรเพอ่ื ท้องถ่ิน (CRC)
สาขาวชิ าเกษตรศาสตรแ์ ละสหกรณ์ มหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช
0
หลักสูตรและรายชอ่ื สือ่ วดี ที ัศนค์ ัดสรร
เพอ่ื การเรียนรหู้ ลักสูตร
การเรียนรทู้ างไกลด้วยกระบวนการกลมุ่ ด้านอาหารและ
เกษตรอนิ ทรยี ส์ ่สู ขุ ภาวะของผสู้ งู วัย
ผจู้ ดั ทา
รองศาสตราจารย์ ดร.สินนี ุช ครุฑเมือง แสนเสรมิ
รองศาสตราจารย์บาเพ็ญ เขยี วหวาน
รองศาสตราจารย์ ดร.เบญจมาศ อย่ปู ระเสรฐิ
ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.นารีรัตน์ สรี ะสาร
ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.พลสราญ สราญรมย์
พิมพค์ รัง้ ท่ี 1 กมุ ภาพนั ธ์ 2563
จานวนพมิ พ์ 50 เล่ม
สนับสนุนโดย มหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช
จัดพิมพโ์ ดย ศนู ยศ์ กึ ษาและเสริมสรา้ งศกั ยภาพการจัดการทรพั ยากรเพ่ือทอ้ งถน่ิ (CRC)
สาขาวชิ าเกษตรศาสตรแ์ ละสหกรณ์ มหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
โทร. 0-2504-8083 มือถอื 081-964-2969 โทรสาร 0-2503-3578
E-mail : [email protected]
https://www.facebook.com/STOUAging
LINE ID: สว.มสธ.
ก
คานา
หลักสูตรและรายช่ือส่ือคัดสรรเพื่อการเรียนรู้หลักสูตร “การเรียนรู้ทางไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้าน
อาหารและเกษตรอินทรีย์สู่สุขภาวะของผู้สูงวัย” เป็นหลักสูตรและรายชื่อส่ือวีดีทัศน์คัดสรรท่ีศูนย์ศึกษาและ
เสริมสร้างศักยภาพการจัดการทรัพยากรเพื่อท้องถ่ิน (CRC) สาขาวิชาเกษตรศาสตร์และสหกรณ์
มหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช ได้รวบรวมส่อื วีดีทศั นจ์ ากหนว่ ยงาน และองค์กรภาคตี า่ ง ๆ ทไ่ี ด้ผลติ ขน้ึ และผลิต
ข้ึนมาใหม่จานวนหน่ึง เพ่ือคัดสรรใช้ในการเรียนรู้ตามหลักสูตรการเรียนรู้ทางไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้าน
อาหารและเกษตรอนิ ทรีย์สู่สขุ ภาวะของผู้สงู วัย โดยเนือ้ หาจะประกอบไปด้วย 2 สว่ น ได้แก่ ส่วนแรกคือหลักสูตร
การเรยี นรู้ประกอบไปดว้ ย รายละเอยี ดของหลกั สูตร ปรชั ญาและแนวคิดในการจัดการเรียนรู้ วัตถุประสงค์ของ
หลักสูตร มาตรฐานการเรียนรู้ กาหนดการเปิดการเรียนรู้ คุณสมบัติของผู้มีสิทธิเรียนรู้ ระบบการเรียนรู้ การ
วัดผลและการสาเร็จการเรียนรู้ ผู้จัดการเรียนรู้ สถานที่และอุปกรณ์การศึกษา ทรัพยากรและงบประมาณ ผลท่ี
คาดวา่ จะไดร้ ับ สว่ นทสี่ อง คอื โครงสรา้ งหลักสูตร และเนอ้ื หาสาระสาคญั อนื่ ๆ สว่ นทส่ี องคือรายชือ่ สอ่ื วดี ีทัศน์คัด
สรร โดยได้จัดหมวดหมู่ไว้เป็น 4 หมวดวิชาได้แก่ หมวดวิชาท่ี 1 กระบวนทัศน์และวถิ ีเกษตรอนิ ทรยี ์ (รหัส 01)
หมวดวิชาท่ี 2 การผลิตอาหารปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์และการตลาด (รหัส 02) หมวดวิชาที่ 3 การดูแลสุข
ภาวะของผู้สูงวยั (รหัส 03) และหมวดวชิ าท่ี 4 สาระบันเทงิ (รหสั 04) ภายใตห้ มวดวชิ าจะประกอบไปดว้ ย ตอน
เร่ือง เนื้อหาสรุป ความยาวของส่ือ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถศึกษาเบื้องต้นก่อนที่จะเรียนรู้จากสื่อวีดีทัศน์น้ัน ๆ
ต่อไป
ชุดการเรียนรู้นี้เกิดขึ้นจากความร่วมมือและการร่วมกันออกแบบจากหลายฝ่ายที่มุ่งหวังให้เกิดความรู้
ความเข้าใจ ความตระหนกั และการปฏิบัติการรว่ มกนั ขบั เคลอื่ นเกษตรปลอดภัยอย่างเปน็ รูปธรรมในภาคส่วนต่าง
ๆ โครงการฯ จึงขอขอบคุณทุกท่าน ทุกฝ่าย ทุกองค์กรรวมถึงกลุ่มเกษตรกรและผู้สูงวัยที่ทาเกษตรปลอดภัย
เกษตรอินทรีย์ ที่ได้รว่ มกันพัฒนาชุดการเรยี นรแู้ ละส่อื ตา่ งๆ ตลอดจนขอขอบคุณบคุ คลต้นแบบ กรณีตวั อย่างต่าง
ๆ ท่ีเป็นกรณีศึกษา และผู้มีส่วนท่ีจะนาคว ามรู้น้ีไปเผยแพร่และปฏิบัติต่อไป รวมถึงขอบคุณ
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช ท่ีได้สนับสนุนทุนในการดาเนินงานเพอ่ื ประโยชนต์ ่อการพฒั นางานด้านเกษตร
ปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์เพ่ือสุขภาวะของผู้สูงวัยของประเทศให้เจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามชุดการ
เรียนรู้น้มี ีความจาเป็นอย่างยิ่งที่จะมกี ารปรับปรงุ ให้เหมาะสมอยู่เสมอ ดังนั้นเมื่อมีการดาเนินการเรียนรู้ไประยะ
หนึ่งแลว้ กจ็ ะไดม้ ีการประเมินและปรับปรุงหลกั สูตรต่อไป
คณะทางานจดั การเรยี นรู้
หลักสตู รการเรียนรทู้ างไกลด้วยกระบวนการกลุ่มดา้ นอาหารและเกษตรอนิ ทรยี ์
ส่สู ขุ ภาวะของผู้สงู วัย
กมุ ภาพันธ์ 2563
สารบญั ข
ชื่อหลักสูตร หนา้
ช่อื วุฒบิ ัตร
หนว่ ยงานทีร่ บั ผิดชอบ 1
ปรัชญาและแนวคดิ ในการจดั การเรียนรู้ 1
วตั ถุประสงคข์ องหลกั สูตร 1
มาตรฐานการเรยี นรขู้ องหลกั สูตร 1
หลักสูตรการเรยี นรู้ 3
ระบบการเรยี นรู้และกาหนดเวลาการเรยี นรู้ 4
การวัดผลและการสาเรจ็ การเรยี นรู้ 4
บทบาทของผู้จัดการเรยี นรู้ในพนื้ ที่ 6
กาหนดการเปดิ การเรยี นรู้ 6
คุณสมบัตขิ องผมู้ ีสทิ ธเิ รียนรู้ 6
สถานทีแ่ ละอุปกรณ์การศกึ ษา 7
ทรัพยากรและงบประมาณ 7
ผลทีค่ าดว่าจะไดร้ ับของหลักสูตร 7
รายชอ่ื สื่อวดี ที ศั น์คัดสรรหลกั สตู รฯ 8
8
หมวดวิชากระบวนทศั น์และวิถเี กษตรอินทรยี ์ 9
หมวดวิชาการผลติ อาหารปลอดภัยและเกษตรอนิ ทรยี แ์ ละการตลาด 10
หมวดวชิ าการดแู ลสุขภาวะของผูส้ ูงวยั 13
หมวดวชิ าสาระบันเทิง 17
18
1
หลกั สตู รและรายชื่อส่ือวีดีทศั นค์ ดั สรร
เพื่อการเรยี นรหู้ ลกั สตู ร
การเรยี นรู้ทางไกลดว้ ยกระบวนการกลุม่ ดา้ นอาหารและ
เกษตรอินทรยี ส์ สู่ ุขภาวะของผู้สงู วยั
ชือ่ หลกั สูตร
การเรียนร้ทู างไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้านอาหารและเกษตรอินทรยี ส์ ู่สุขภาวะของผู้สงู วัย
ชื่อวุฒบิ ัตร
วุฒบิ ตั ร การเรยี นรทู้ างไกลด้วยกระบวนการกลมุ่ ดา้ นอาหารและเกษตรอินทรีย์สู่สุขภาวะของผ้สู งู วัย
หน่วยงานที่รับผิดชอบ
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช
ปรัชญาและแนวคดิ ในการจดั การเรียนรู้
1. ปรชั ญาการเรียนรู้
ปรชั ญาการเรยี นรูข้ องโครงการได้นาแนวทางการเรยี นรู้และหลักการเรยี นรขู้ องผู้ใหญ่ (Adult learning)
อาทิ การเรียนรู้ของแบบมีส่วนร่วม ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง โดยเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมในทุกข้ันตอน เพ่ือให้
ผู้เรียนสร้างความรู้ด้วยตัวเอง โดยใช้หลักการเรียนรู้ที่ผสมผสานระหว่างการเรียนรู้เชิงประสบการณ์กับ
กระบวนการกลุ่ม ส่วนการเรียนรู้แบบบูรณาการเป็นการเรียนรู้ที่ใช้หลักการเชื่อมโยง รวมกัน ประสาน ผนวก
หรือเติมเต็ม ในลักษณะบูรณาการเชิงเน้อื หา เชงิ วธิ กี าร และบูรณาการระหวา่ งความรู้กับกระบวนการเรียนรู้ การ
ปฏิบัติและส่ิงท่ีเป็นอยู่ในชีวิตจริง พัฒนาการทางความรู้และจิตใจ เพื่อพัฒนาศักยภาพเกษตรกรและ
กลุ่มเป้าหมาย โดยเสริมสร้างความตระหนักและความเข้าใจในการผลิตและการบริโภคผลผลิตเกษตรปลอดภยั
และเกษตรอินทรียส์ ู่สุขภาวะของผสู้ งู วัย เพื่อให้เปน็ ต้นแบบในการจดั การการเรียนรทู้ างไกลดว้ ยกระบวนการกลมุ่
ด้านอาหารและเกษตรอินทรยี ์สู่สุขภาวะของผู้สูงวัย โดยเน้นการส่งเสริมให้ความรู้ ความเข้าใจ และความสาคญั
ของการพ่งึ ตนเองเพอื่ ให้เกดิ ความ มน่ั คงทางอาหารท่ีสามารถผลติ อาหารท่พี อเพยี ง การเข้าถงึ อาหารปลอดภัยไร้
สารพิษตกคา้ ง และการไดร้ บั ประโยชนห์ รอื คณุ ค่าจากอาหารทถ่ี ูกหลกั โภชนาการ
2. ลักษณะเดน่ ของการเรียนรดู้ ้วยเทคโนโลยีสารสนเทศ (ICT)
จากปรัชญาการเรียนรู้ดังท่ีได้กล่าวมาเม่ือประยุกต์ใช้กับการ สร้างชุด การเรียนรู้ทางไกลด้วย
กระบวนการกลุ่มด้านอาหารและเกษตรอินทรีย์สู่สุขภาวะของผู้สูงวัย จะมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจาก
การศึกษาภายใต้ระบบการศึกษาปกติท่ีเป็นทางการ คอื
2
2.1 ใช้ชุดส่ือวีดีทัศน์ ส่ือ On line เป็นเครื่องมือหลักของการสร้างกระบวนการเรียนรู้ อันทาให้
ต้นทุนการเรียนรู้นี้ต่ามาก แต่ให้ผลสัมฤทธ์ิสูง (มีประสิทธิผล) เพราะเรียนรู้จากประสบการณ์ ของต้นแบบ
บคุ คล กลุ่ม ชุมชน เครือขา่ ยทที่ าจริง เปน็ กรณีศึกษา กรณตี ัวอยา่ งและสามารถใช้สถานที่ใด ๆ ในแต่ละหมู่บ้าน
เป็นท่ีเรียนก็ได้ขอเพียงให้มีเครื่องมือ โทรทัศน์ โดยไม่ต้องลงทุนก่อสร้างอาคารอะไรเพ่ิม อีกท้ังสามารถใช้
วิทยากรกระบวนการจากคนในแต่ละกลุ่ม ชุมชนเป็นผู้ทาหน้าท่ีจัดการความรู้ ส่งผลให้ชาวบ้านไม่ต้องเสียเวลา
เดินทางไปเรยี นในสถานทหี่ ่างไกล ตลอดจนสามารถจะกาหนดตารางเวลาเรยี นรู้ทีเ่ หมาะสมรว่ มกันได้โดยไม่ให้
กระทบต่อวิถีการทามาหากิน จึงสามารถเรียนรู้ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง และได้ความรู้ครบถ้วนเป็นระบบ
(package) ทจ่ี าเปน็ ตอ่ การแก้ปัญหาของเกษตรกร ภายใต้บริบทของปัญหาทีแ่ ตกต่างกัน (เนอื่ งจากสามารถใช้ส่ือ
ท่ีมีเรื่องราวความรู้หลากหลายช่วยในการจัดการเรยี นรโู้ ดยไมม่ ีข้อติดขัดด้านตัวผู้สอนหรือวิทยากรเก่ง ๆ ท่ีจะมี
ปญั หาในการเดินทางไปสอนยังสถานทตี่ า่ ง ๆ ทัว่ ประเทศ)
2.2 เนน้ การเรยี นร้จู ากการลงมือประพฤติปฏิบตั ิ ดว้ ยการอาศยั ประเด็นปัญหาของแต่ละชวี ิต แต่
ละครอบครัว แต่ละกลุ่ม ชุมชนท้องถ่ิน เป็นโจทย์เพ่ือหาคาตอบในการแก้ปัญหาเหล่านั้น ผ่านทางการทา
โครงงานต่าง ๆ อันจะก่อให้เกิดประโยชน์สุขท้ังต่อผู้เรียน ครอบครัว กลุ่ม และชุมชนท้องถ่ิน (มีประโยชน์)
กระบวนการเรียนรทู้ ี่เนน้ ผเู้ รยี นเปน็ ศูนยก์ ลางนี้ ชว่ ยให้แม้แตค่ นทอ่ี ่านหนังสอื ไมอ่ อก เขยี นไมไ่ ด้ กส็ ามารถจะ
ร่วมเรียนรแู้ ละพฒั นาศักยภาพในการแกป้ ญั หาของชีวิตตนเองและครอบครัว จากหลักสูตรการเรียนรู้ที่ออกแบบ
ใหส้ ามารถรองรบั กลุม่ คนซึง่ มีพืน้ ฐานการศึกษาอนั แตกต่างหลากหลายได้ เน่อื งจากเนน้ เรียนร้ดู ว้ ยการดูสอื่ เรื่อง
เล่าต่าง ๆ และการทาโครงงาน เพื่อแก้ปัญหาของแต่ละชีวิต ครอบครัว กลุ่ม อันสอดคล้องกับวิถีการเรียนรู้
ตามปกติของผู้คนอยู่แล้ว เพียงแต่จัดการเรียนรตู้ ามธรรมชาตินใ้ี ห้เป็นระบบข้ึน และสร้าง “ระเบียบวินัยของ
การเรียนร”ู้ (discipline) ผา่ นการใหใ้ บวฒุ บิ ัตร ที่จะออกให้กับผู้ทมี่ ีวินัยของการเรยี นรู้ตามมาตรฐานทก่ี าหนด
ท้ังน้ีเพื่อเป็น “สัญญะ” แห่งการรับรองคุณค่าของ “ความรู้” ที่สามารถจะแก้ปัญหาชีวติ ของผู้เรยี น ครอบครัว
กล่มุ และชุมชนทอ้ งถนิ่ ตา่ ง ๆ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธิภาพ
2.3 เน้นการเรียนรู้รว่ มกนั เป็นกลุ่มของคนทอี่ าศยั ในบริเวณใกล้กนั โดยใชพ้ ้นื ทเี่ ป็นตัวตั้ง อนั จะ
นาไปสู่การรวมกลมุ่ ของคนท่ีมีฐานความรคู้ วามเข้าใจ (หรือทิฐ)ิ ที่ใกล้เคยี งกนั ซ่งึ จะกอ่ ใหเ้ กดิ ความประหยัดของ
ขนาด (economy of scale) ในการพึ่งพาชว่ ยเหลอื เก้ือกูลกนั ทงั้ ด้านการผลิต การตลาด การบริโภค การจัดการ
ทรัพยากร ส่ิงแวดล้อม ฯลฯ ของคนในแต่ละชุมชน ตลอดจนนาไปสู่การสร้างความเข้มแข็งของกลุ่ม ชุมชน
ทอ้ งถ่นิ จนก่อเกิดเปน็ สภาพแหง่ ความมี “มิตรดี สหายดี สภาพสงั คมสง่ิ แวดล้อมทดี่ ี” ซึ่งเอ้ือตอ่ การเสริมสร้าง
ความเจริญงอกงามทางจติ ปัญญาของผูค้ น (ทาให้มคี วามสุขอย่างยั่งยนื )
3. เกณฑช์ ้ีวัดและมาตรฐานการเรียนรู้
การพัฒนาหลักสตู รการเรยี นรู้ทางไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้านอาหารและเกษตรอินทรีย์สู่สุขภาวะของ
ผู้สูงวัย ได้น้อมนาพระราชดารสั ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถ
บพติ ร เร่อื งทฤษฎใี หม่ 3 ขนั้ ไดแ้ ก่ การแก้ปญั หาระดับบุคคลและครวั เรอื น ระดบั กลุ่มคน และระดับเครอื ข่าย
จงึ สามารถแบ่งระดบั การเรยี นรขู้ องหลักสตู รไดเ้ ป็น 3 ข้ัน คือ
ก) ข้ันท่ี 1 เน้นการแก้ปัญหาระดับของชีวิตปัจเจกบุคคลและครัวเรือนให้หมดหนี้สิน ลดต้นทุน ทา
เกษตรปลอดภัย เกษตรอินทรีย์ มีอาชีพการงานที่มั่นคง มีครอบครัวท่ีอบอุ่น ลดอบายมุขส่ิงเสพติดที่เป็นทาง
แห่งความเส่อื มของชวี ิต ตลอดจนมสี ขุ ภาพกายสุขภาพจิตทีแ่ ขง็ แรง เปน็ ตน้
3
ข) ข้ันที่ 2 เน้นการแก้ปญั หาระดบั ของกลุ่มคนที่มีการรวมตัวจัดตัง้ เป็นกลุ่มลักษณะต่าง ๆ ให้เกิดเป็น
กลุ่มท่ีมคี วามแข็งแรงมน่ั คง สามารถพ่งึ พาชว่ ยเหลือเก้ือกูลกนั เพอ่ื เสริมสร้างความแข็งแรงของสุขภาวะท้ังในมิติ
ทางด้านกาย (Physical Health) จิต (Mental Health) สังคม (Social Health) และ จิตปัญญา (Spiritual
Health) ของสมาชิกกลมุ่
ค) ข้ันท่ี 3 เน้นการแก้ปัญหาระดับเครือข่ายที่เชื่อมโยงกลุ่มคนหลายกลุ่ม เพื่อช่วยเหลือเก้ือกลู กันใน
มติ ติ า่ ง ๆ ในการขบั เคลือ่ นเกษตรปลอดภัย เกษตรอนิ ทรยี ์
การเรียนรทู้ างไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้านอาหารและเกษตรอินทรยี ์สู่สุขภาวะของผู้สูงวัย เน้นเรียนรู้
จากแบบอย่างเร่ืองราวความสาเร็จของผู้คนและกลุ่มคนต่าง ๆ นั้นจะสอดคล้องกับทฤษฎีเซลล์กระจกเงา
(Mirror Neuron Theory) ท่ีนกั วทิ ยาศาสตร์เพง่ิ ค้นพบตาแหน่งของเซลลก์ ระจกเงาในสมอง ซงึ่ ทาหนา้ ที่จดจา
พฤตกิ รรมของสงิ่ ท่ีเหน็ และผลักดนั ให้เกิดการเลียนแบบพฤติกรรมเหลา่ น้นั เหมือนภาพสะท้อนของกระจก อีก
ทั้งสอดคลอ้ งกบั ทฤษฎีการเรียนรู้ของสมอง (Brain Based Learning Theory) ท่ีช้ใี หเ้ หน็ ว่ามนุษย์จะเรียนรู้ได้
ดีด้วยวิธีรับรู้ ผ่านประสาทสัมผัสต่าง ๆ หลายด้านพร้อมกันอย่างต่อเนื่อง ในทิศทางท่ีสอดประสานสัมพันธ์กัน
ทั้งการเห็นภาพ ได้ยินเสียง ได้ลงมือทดลองสัมผัสจากการปฏิบัติ ฯลฯ ด้วย “ความถี่” (frequency) และ
“ห้วงระยะเวลา” (duration) อันเหมาะสม การเรียนรู้หลักสูตรน้ีจึงให้น้าหนักของหน่วยกิตด้านการลงมือ
ประพฤตปิ ฏิบัตจิ ริงผา่ นการทาโครงงานตา่ ง ๆ ไม่ตา่ กว่านา้ หนกั ของหน่วยกติ ทใ่ี ห้กบั การเรียนรใู้ นภาคทฤษฎีจาก
การดสู อ่ื ชุดพรอ้ มกับกจิ กรรมแลกเปลีย่ นเรยี นรู้ในหอ้ งเรยี น
อย่างไรก็ตามหลักสูตรการเรยี นรู้ทางไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้านอาหารและเกษตรอินทรยี ์สู่สุขภาวะ
ของผ้สู ูงวยั น้ี เปน็ นวตั กรรมของการเรยี นรอู้ นั จะต้องใชเ้ วลาในการวจิ ยั และพฒั นาชุดการเรียนรู้ให้สมบูรณ์ ซง่ึ จะ
อาศัยวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research : PAR) โดยการทดลอง
ดาเนินการกบั กลมุ่ ต่าง ๆ ทส่ี นใจ และพฒั นามาตรฐานการเรียนรขู้ องหลกั สูตรควบคู่ ไปด้วย เพอ่ื ความสมบูรณ์
ตอ่ ไป
วัตถุประสงคข์ องหลักสูตร
1. เพ่ือให้ผู้เรียนเข้าใจและสามารถอธิบายหลัก แนวคิดเกษตรปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์สู่สุขภาวะ
ของผู้สูงวัย และระบุคุณค่าความสาคัญ ประโยชน์ของเกษตรปลอดภัย และเกษตรอนิ ทรยี ์สุขภาวะ
ของผู้สงู วยั ได้
2. เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถบอกถึงความต้ังใจ และความคาดหวังท่ีจะประพฤติปฏิบัติตนในวิถีเกษตร
ปลอดภัยและเกษตรอนิ ทรยี ์สสู่ ขุ ภาวะของผสู้ ูงวยั และนาแผนการดาเนินชวี ิตของตน ครอบครัว กลุ่ม
และชมุ ชนไปปฏิบตั ิได้
3. เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความภาคภูมิใจ ม่ันใจ และเปล่ียนแปลงพฤติกรรมเข้าสู่วิถีเกษตรปลอดภัย และ
เกษตรอนิ ทรีย์สสู่ ขุ ภาวะของผสู้ ูงวัยได้
4. เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ การบูรณาการร่วมกันขององค์กรภาคีต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาค
ประชาชน ภาคท้องถิ่น และภาคสถาบันการศึกษาในการขับเคล่ือนเกษตรปลอดภัยและเกษตร
อนิ ทรยี ์สูส่ ุขภาวะของผู้สูงวยั
4
มาตรฐานการเรียนรขู้ องหลกั สูตร
ในการเรยี นรมู้ มี าตรฐานเชิงพฤติกรรมท่ีจะเกดิ ขนึ้ กับผ้เู รยี นในประเดน็ ต่าง ๆ ดงั นี้
1. มกี ารปรบั เปลี่ยนกระบวนทศั นเ์ ขา้ ส่วู ถิ ีเกษตรปลอดภยั และเกษตรอนิ ทรยี ์สู่สุขภาวะของผ้สู ูงวยั
2. มกี ารเสริมสรา้ งกจิ กรรม การเพิม่ รายได้ ลดรายจ่าย ลดหนี้สินและลดต้นทนุ การผลติ และการดแู ล
สุขภาวะ
3. มีการทาแผนปฏิบัติการพฒั นาของตนเอง กลุ่ม/ชุมชนด้านเกษตรปลอดภัยและเกษตรอินทรยี ใ์ นทุก
ระบบ
4. สามารถพึง่ พาตนเอง มคี วามทกุ ขน์ ้อยลง มีความสขุ มากขน้ึ
หลักสูตรการเรยี นรู้
โครงสรา้ งหลกั สูตร
1. หมวดวิชากระบวนทศั น์และวถิ ีเกษตรอนิ ทรยี ์ (รหัส 01)
2. หมวดวชิ าการผลติ อาหารปลอดภัยและเกษตรอนิ ทรยี ์และการตลาด (รหัส 02)
3. หมวดวชิ าการดูแลสขุ ภาวะของผสู้ ูงวัย (รหสั 03)
4. หมวดวิชาสาระบันเทิง (รหสั 04)
หมายเหตุ หมวดวิชาและวชิ าในการเรยี นรู้ อาจจะมีการพฒั นาเพ่ิมเติมตามความตอ้ งการของผเู้ รยี นรู้
รายละเอยี ดวชิ าและสอ่ื การเรียนร้ใู นแต่ละหมวด มีดังนี้
1. หมวดวิชากระบวนทศั นแ์ ละวถิ เี กษตรอนิ ทรยี ์ (รหัส 01)
1.1 วชิ าวถิ เี ศรษฐกิจพอเพียง
เรอื่ ง 1. วีถีเศรษฐกจิ พอเพยี ง
2. วิถเี ศรษฐกิจพอเพยี งในโครงการสง่ เสริมเศรษฐกจิ พอเพียงส่ชู ุมชน
1.2 วิชาการปรบั เปลี่ยนกระบวนทศั น์และโลกาภิวัฒน์กบั การเปลย่ี นแปลง
เรื่อง 1. สถานการณ์การเปลย่ี นแปลงและเกษตรอนิ ทรีย์
2. ความมัน่ คงทางอาหารกบั สถานการณ์ประเทศไทย
1.3 วิชาวถิ ีเกษตรอนิ ทรยี ์
เร่ือง 1. เส้นทางเกษตรอนิ ทรีย์
2. เกษตรอินทรยี ์ทางเลือกใหม่ของเกษตรกรไทย
3. เกษตรประณีต 1 ไร่ ไม่ยากไม่จน
4. ฆาตกรเงียบ
1.4 วิชาการจดั กระบวนการเรยี นรู้
เรือ่ ง 1. ตน้ แบบหลกั สตู รการเรียนรทู้ างไกลของเกษตรกรด้านอาหารปลอดภยั และเกษตร
อนิ ทรยี ์ มสธ.
1.5 วชิ ากรณศี กึ ษากล่มุ ตัวอย่าง
เร่อื ง 1. โรงเรยี นชาวนาคุณธรรมบ้านสวนธรรมรว่ มใจ จ.ยโสธร
2. หมวดวิชาการผลติ อาหารปลอดภัยและเกษตรอนิ ทรยี ์และการตลาด (รหสั 02)
2.1 วชิ าการจัดการดินและปยุ๋
เรื่อง 1. การปรับปรุงดนิ ในระบบเกษตรกรรมยง่ั ยนื
5
2. การทาดินระเบดิ ปยุ๋ พชื สด และปุย๋ หมักจากขยะ
2.2 วชิ าจุลนิ ทรยี ์
เรื่อง 1. จลุ นิ ทรีย์เบญจคณุ
2. แบคทีเรยี สังเคราะหแ์ สง
3. การสาธิตการทาน้าหมักชวี ภาพ
4. วธิ กี ารทานา้ หมกั โดยไมใ่ ช้โมลาสหรอื กากน้าตาล
2.3 วิชาการจัดการน้า
เรอ่ื ง 1. สาธติ การปลกู ผกั ดว้ ยวัสดงุ า่ ยๆ ไม่ต้องรดน้าบอ่ ย
2.4 วิชาการจดั การความหลากหลายทางชีวภาพและพันธุกรรม
เรื่อง 1. พนั ธกุ รรมและการทาเกษตรอินทรีย์
2. การคัดเลือกและเก็บเมลด็ พันธ์ุ
2.5 วิชาการจดั การศตั รูพชื
เรอ่ื ง 1. การควบคุมแมลงโดยใช้นา้ ส้มควนั ไม้
2. สมนุ ไพรไล่แมลง
2.6 วชิ าการจดั การตลาดชมุ ชนและการกระจายสินคา้
เรือ่ ง 1. ตลาดนดั สีเขียว
2. ระบบแลกเปลย่ี นชุมชน
3. คนละไม้ คนละมอื การจดั การตลาดท่ีด่านชา้ ง
4. ส่งผัก สง่ ใจ
2.7 วชิ ากรณศี ึกษากลุ่มตวั อย่าง
เรอ่ื ง 1. กล่มุ เกษตรกรรมย่งั ยืน ต.หว้ ยทราย อ.สันกาแพง จ.เชยี งใหม่
2. วิสาหกจิ ชุมชนเกษตรเพ่ือสขุ ภาพปถวี จ.จันทบุรี
3. หมวดวชิ าการดแู ลสขุ ภาวะของผู้สูงวยั (รหัส 03)
3.1 วิชาการดแู ลสุขภาวะของผู้สงู วยั
เร่ือง 1. สมนุ ไพรกับสขุ ภาพ
2. แพทยท์ างเลอื กกับหมอเขียว
3. โยคะกายบริหารกับหมอเขียว
4. หลักการแพทย์วถิ ีธรรมโรคเกดิ และหายไดอ้ ยา่ งไร
5. ลูกผชู้ ายตัวจริง
6. พลกิ ผันชวี ิต พชิ ิตโรคร้าย
7. สขุ ภาพดีด้วยวิถีธรรมชาติกับหมอรุจน์
4. หมวดวิชาสาระบนั เทงิ (รหัส 04)
4.1 วชิ าผู้นา้ กับการพัฒนา
เรื่อง 1. ยอดหญิงนกั พฒั นา
2. เสยี งกูจ่ ากครใู หญ่
6
ระบบการเรียนรู้และกาหนดเวลาการเรียนรู้
หลักสูตรการเรียนรทู้ างไกลด้วยกระบวนการกลุ่มด้านอาหารและเกษตรอินทรีย์สู่สุขภาวะของผ้สู งู วยั นี้
ใชร้ ะบบการเรียนการสอน โดยจดั สาระของหลกั สูตรเปน็ ชุดวชิ าที่บรู ณาการเนือ้ หา และประสบการณต์ ่าง ๆ ของ
วิชาที่เกี่ยวข้องกับ หมวดวิชากระบวนทัศน์และวิถีเกษตรอินทรีย์ หมวดวิชาการผลิตอาหารปลอดภยั และเกษตร
อนิ ทรยี แ์ ละการตลาด หมวดวชิ าการดูแลสขุ ภาวะของผ้สู ูงวัย ทีม่ คี วามสัมพนั ธ์กันเขา้ ไวด้ ้วยกันอยา่ งมีระบบ และ
เช่ือมโยงระหว่างการเรียนรู้ในเชิงเนือ้ หากับการฝึกปฏิบัติ และการเปล่ียนแปลงวิถีชีวิตจริง ระบบการเรียนรู้ได้
แบ่งเป็น 2 ช่วงโดยมีลักษณะดงั น้ี
ช่วงระยะท่ี 1 ระยะการเข้าใจ เป็นการเรียนรู้ท่ีเน้นด้านการเรียนรู้เชิงเน้ือหา แนวคิด หลักการและ
องคค์ วามรู้ต่างๆ ที่สามารถเขา้ ใจ ในการทาเกษตรปลอดภยั เกษตรอนิ ทรยี ไ์ ด้ เปน็ การเรียนรู้แบบผสมผสานจาก
สื่อวีดีทัศน์คัดสรร ส่ือ On line เรียนรู้จากประสบการณ์ของต้นแบบ บุคคล กลุ่ม ชุมชน เครือข่ายที่ทาจริง เป็น
กรณีศึกษา รวมถึงการเรียนรู้ลักษณะอ่ืน ๆ และการเรียนรู้โดยกระบวนการกลุ่มในการพูดคุย สรุป วิเคราะห์
เน้ือหา และการทากิจกรรมหลังจากชมสื่อวีดีทัศน์ อย่างน้อย 4 สัปดาห์ (1 เดือน) สัปดาห์ละ 1 วัน วันละ 3
ช่ัวโมง รวม 4 วนั 12 ชัว่ โมง เพ่อื แลกเปลยี่ นเรยี นร้แู ละสรุปบทเรียนรว่ มกนั
ช่วงระยะท่ี 2 ระยะการเข้าถงึ และพฒั นา เป็นการเรียนรทู้ ่ีเนน้ การเรียนรจู้ ากการปฏิบัตจิ ริงเพอ่ื การ
เปล่ียนแปลงสู่วิถีเกษตรปลอดภัย เกษตรอินทรีย์ที่สามารถเข้าถึง และเกิดการพัฒนาในระดับบุคคลและ
ครอบครัว เป็นการเรียนรู้ โดยการปฏิบัติการจริง 12 สัปดาห์ (3 เดือน) ดงั น้ี
1. การทากิจกรรมเพ่ือพัฒนาตนเองและครัวเรือนในการทาเกษตรปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์
เวลา 12 สัปดาห์
2. การเรียนรู้ เสริมจากการพดู คุย ศึกษาดูงานจากบคุ คลต้นแบบ กลุ่มต้นแบบ ชุมชนต้นแบบ รวมถงึ
การศกึ ษา ซักถามกับผ้จู ัดการเรียนรแู้ ละการเรยี นรู้ จากสื่อสงิ่ พิมพค์ ดั สรร
3. การเรียนรู้ โดยกระบวนการกลุ่มในการพูดคยุ สรปุ วิเคราะห์ สรุปบทเรียน การทากจิ กรรม การ
ปฏิบัติการพัฒนาตนเองไม่น้อยกว่า 3 เดือน ๆ ละ 1 วัน วันละ 3 ชั่วโมง และสรุปประเมินผล 1
ครัง้ รวม 6 วัน 18 ชวั่ โมง
สรุป รวมระยะเวลาในการเรียนรู้ด้านเนื้อหาและการปฏิบัตกิ ารจริง 12 สัปดาห์หรือ 3 เดือน
การวดั ผลและการสาเรจ็ การเรยี นรู้
การสาเรจ็ การเรยี นรู้ ผู้สาเรจ็ การเรยี นรู้ในหลกั สูตร ตอ้ งมีคณุ สมบัติดังนี้
1. มีเวลารว่ มเรยี นรู้ ไม่ต่ากวา่ ร้อยละ 80 ของจานวนวนั ที่กลุ่มมีการนัดพบของกลุ่ม
2. มีการทาโครงงานส่วนบุคคลและโครงงานกลุ่ม (แผนชวี ิตดา้ นเกษตรปลอดภัย เกษตรอนิ ทรยี ์)
3. มกี ารทากจิ กรรมดา้ นเกษตรปลอดภยั และเกษตรอนิ ทรยี ์สสู่ ุขภาวะของผสู้ ูงวยั ของตนเองและกลมุ่
บทบาทของผูจ้ ัดการเรียนรู้ในพนื้ ท่ี
ผู้จัดการเรียนรู้ในพื้นท่ีหรือผู้ช่วยชุมชนในพ้ืนที่เป็นผู้ท่ีอาสากลุ่มเรียนรู้ในการช่วยเหลืออานวยความ
สะดวกและจัดกระบวนการเรียนรู้ โดยมบี ทบาท ดังน้ี
1. ศึกษาหลักสตู รและสอ่ื ท่ใี ชใ้ นการจดั การเรยี นรู้
2. ชแี้ จงทาความเข้าใจในหลกั สตู รและกระบวนการเรยี นรแู้ กผ่ ้เู รยี น
7
3. ร่วมกบั ผเู้ รียนวางแผนการเรียนรทู้ ้งั ในระดับบุคคลและระดบั กลุ่ม โดยการสัมมนากลุม่ (กาหนดวิชา
สถานที่ เวลาการเรยี นร)ู้
4. อานวยความสะดวก และแนะนาผู้เรยี นในการจดั ทาแผนการเรยี นรู้ของผู้เรียนแต่ละคน (กาหนดวชิ า
และแนะนากิจกรรมการเรยี นร)ู้
5. ประสานงาน จดั เตรียมวสั ดุ อปุ กรณ์ และสื่อวีดที ศั น์เพือ่ การเรียนรู้
6. ในการเรียนรู้เชิงเนื้อหา ผู้จัดการเรียนรู้จะต้องเป็นผู้นากระบวนการเรียนรู้ในการตั้งคาถาม คิด
วิเคราะห์ และสรุปประเด็นท่ไี ด้จากการเรยี นรู้
7. ในการเรยี นรู้ภาคปฏิบัติ ผู้จัดการเรียนร้จู ะต้องติดตาม เย่ียมเยียน ให้กาลังใจ และให้ข้อแนะนากบั
ผูเ้ รยี น
8. ติดตามและประเมนิ ผลการเรียนรูท้ ัง้ ในส่วนของผ้เู รยี นรู้ กระบวนการจัดการเรยี นรู้และหลักสตู ร
9. ช่วยประสานงานเชอ่ื มโยงระหวา่ งกลมุ่ ผู้เรยี นรู้กบั คณะทางานหลักสตู ร
10. ชว่ ยประสานงานเชอ่ื มโยงระหว่างกลุม่ ผเู้ รยี นรูก้ บั องค์กรภาคสี นับสนนุ อืน่ ๆ
11. ให้ข้อเสนอแนะต่อผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อให้กระบวนการเรียนรู้และกระบวนการสนับสนุนการเรียนรู้
เปน็ ไปอย่างมีประสทิ ธิภาพ
กาหนดการเปิดการเรยี นรู้
กลมุ่ ชมุ ชน มหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าชและภาคตี ่าง ๆ ดาเนนิ การเปิดการเรยี นรใู้ นปี 2563 เป็น
ตน้ ไป
คณุ สมบัตขิ องผมู้ สี ิทธิเรียนรู้
ผู้เข้ารับการเรียนรู้ จะตอ้ งมีคณุ สมบตั ิดังนี้
1. มีความมุ่งม่นั และต้องการทาเกษตรปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์สสู่ ขุ ภาวะของผูส้ งู วัยและการพฒั นา
คณุ ภาพชีวติ ของตนเอง
2. มีเวลาและต้ังใจในการจะเข้าเรียนรู้และสามารถเขา้ รว่ มเรียนรู้อยา่ งสม่าเสมอ
3. สามารถรวมกลุ่มผู้สนใจทจี่ ะเรียนรรู้ ่วมกันในแตล่ ะกล่มุ ชุมชนหรือองคก์ รได้
สถานที่และอปุ กรณก์ ารศึกษา
1. สถานท่ี การจัดการเรียนรู้ในหลักสูตรน้ี กลุ่มผู้เรียนรู้สามารถกาหนดสถานที่และช่วงเวลาในการ
เรยี นร้ไู ดต้ ามความเหมาะสมของแตล่ ะพน้ื ทด่ี ้วยกลุ่มเอง
2. อุปกรณ์การเรียนรู้ กลุ่มและชุมชนท่ีมีการเรียนรู้ จัดเตรียมอุปกรณ์เพื่อการเรียนรู้ เช่น เคร่ือง
คอมพวิ เตอร์ เครอื่ งฉายวดี ที ัศน์ เคร่ืองรบั โทรทัศน์ ฯลฯ ด้วยตนเอง
3. สอื่ วดี ีทศั น์เพ่อื ใชใ้ นการเรยี นรูท้ ีม่ หาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าชและหน่วยงานภาคีได้จัดทาขึ้น
4. แนวทางการเรยี นรปู้ ระจาหลกั สูตร
8
ทรพั ยากรและงบประมาณ
ทรัพยากรในกิจกรรม ผ้เู รียนรู้ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชและองค์กรสนับสนนุ สมทบตามความ
จาเป็น
ผลท่ีคาดวา่ จะได้รบั ของหลักสตู ร
1. สง่ เสรมิ และขยายผลการขับเคลือ่ นเกษตรปลอดภยั และเกษตรอินทรยี ์สู่สุขภาวะของผู้สงู วัย
2. พฒั นาบุคคลเปา้ หมายใหด้ ารงชีวติ ตามวิถีเกษตรปลอดภยั และเกษตรอินทรยี ์สู่สขุ ภาวะของผสู้ งู วยั
3. พัฒนารูปแบบ/การเรียนรู้ ที่เช่ือมโยงระหวา่ งแนวคิด หลักการ สู่การปฏิบัติ การเปล่ียนแปลง เป็น
การเรยี นรเู้ ชงิ บูรณาการท่ีสอดคล้องกับวถิ ีชีวติ ของเกษตรกรและชุมชน
4. ประสานเชื่อมโยงภาคตี า่ ง ๆ ในการผนกึ กาลังและเรียนร้รู ว่ มกนั ในการดาเนนิ งานสง่ เสริมการทา
เกษตรปลอดภัยและเกษตรอินทรยี ์สสู่ ุขภาวะของผ้สู งู วัย
9
รายชื่อส่ือวีดีทศั นค์ ดั สรรหลกั สตู ร
การเรยี นรทู้ างไกลดว้ ยกระบวนการ
กลม่ ุ ดา้ นอาหารและเกษตรอินทรยี ์
สสู่ ขุ ภาวะของผสู้ งู วยั
10
รายช่ือสอื่ วดี ีทัศน์คดั สรรหลักสูตรการเรยี นรทู้ างไกลด้วยกระบวนการกลุ่ม
ด้านอาหารและเกษตรอนิ ทรีย์ส่สู ุขภาวะของผู้สูงวัย
1. หมวดวชิ ากระบวนทศั น์และวิถเี กษตรอินทรีย์ (รหัส 01)
วิชา เรื่อง เน้อื หาโดยสรุป ความยาว หมายเหตุ
1. วถิ เี ศรษฐกิจ (นาที) สารคดี
1.1 วิถีเศรษฐกิจ พอเพยี ง
พอเพยี ง วิถีเศรษฐกิจพอเพียง โดย นายสุนัย เศรษฐบุญ 65 สารคดี
2. วิถีเศรษฐกิจ
พอเพียงใน สร้าง อดีตผู้ช่วยรัฐมนตรี ประจากระทรวงเกษตร
โครงการสง่ เสริม
เศรษฐกจิ และสหกรณ์ ผู้เขียนหนังสื่อเกี่ยวกับเศรษฐกิจ
พอเพยี งสูช่ มุ ชน
พอเพียงหลายเล่ม เช่น การเรียนรู้ร่วมกันแบบเข็ม
มุ่งสู่เศรษฐกิจพอเพียง (SEAL) ฯลฯ เศรษฐกิจ
พอเพียงเชอื่ มโยงกับหลายเร่ืองในชวี ิตและบ้านเมือง
รวมถึงการเรียนรู้ภายใต้หลักปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียงสาหรับกลุ่มเป้าหมายโดยอาศัยพระราช
ด า รั ส ข อ ง พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว เ ร่ื อ ง
คุณธรรมส่ีประการและหลักปฏิบัติของเศรษฐกิจ
พอเพียง 7 ข้ันตอนคือ จับประเด็นปัญหา วิเคราะห์
สาเหตุ กาหนดขอบเขตปัญหา ตั้งปณิธานและทา
แผนปฏิบัติ ดารงความมุ่งหมาย อดทนอดกล้ันและ
อดออม และละวางความชัว่ ความทจุ รติ
แนวคิด ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในพระราช 20
ดารัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอ
ดุลยเดช พระราชกรณียกิจและตัวอย่างการ
พั ฒ น า ก า ร เ ก ษ ต ร ใ น พ ร ะ ร า ช วั ง ส ว น จิ ต ร ล ด า
ก ร ะ บ ว น ก า ร จั ด ก า ร เ รี ย น รู้ ใ น โ ค ร ง ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม
เศรษฐกิจพอเพียงสู่ชุมชนตามพระราชดาริของ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และ
กรณีตัวอย่างการพัฒนาตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง
ของชุมชนบา้ นทัพไทจังหวัดสุรินทร์
11
วิชา เร่ือง เน้อื หาโดยสรุป ความยาว หมายเหตุ
1.2 การ 1. สถานการณ์ (นาท)ี สารคดี
ปรับเปลีย่ น การเปล่ียนแปลง ประเทศไทยกาลังจะเป็นประเทศอาเซียนท่ี 38
กระบวนทัศน์ และเกษตร สมบูรณ์ในอีกสองปีข้างหนา้ ภูมิประเทศของไทยมี สารคดี/
และ อินทรยี ์ ความเหมาะสมท่ีจะเป็นศูนย์กลางการผลิตและ 29 สมั ภาษณ์
โลกาภิวฒั น์กบั การตลาดเกษตรอินทรีย์ของภูมิภาคอาเซียน
การ อย่างไรก็ตามสถานการณ์การเกษตรของไทยกลับ
เปลีย่ นแปลง กาลังเผชิญกับวิกฤติด้านอาหาร ตั้งแต่เร่ืองของ
การขาดแคลนอาหาร อาหารมีราคาสูงข้ึนทาใหค้ น
2. ความมนั่ คง จนเข้าถึงได้ยาก มีการผูกขาดด้านอาหารเกิดข้ึน
ทางอาหารกับ โดยบรรษัทข้ามชาติด้านอาหาร มีการแย่งชงิ พืน้ ที่
สถานการณ์ การผลิตอาหาร การโจรกรรมทรัพยากรพันธกุ รรม
ประเทศไทย การผูกขาดด้านเมล็ดพันธ์ุและปัจจัยการผลิตต่างๆ
น อก จาก น้ีบร ร ษัทข้ามชาติด้าน อ าหา ร ยั ง
ดาเนินการผูกขาดการกระจายอาหารในรูปของ
การคา้ ปลีกและคา้ ส่งขนาดใหญ่กลายเปน็ ระบบค้า
ปลีก-ค้าส่ง ขนาดใหญ่ ซ่ึงเป็นการลงทุนของ
ต่างชาติ หรือทุนไทยร่วมกับต่างชาติ นอกจากน้ี
เกษตรกรรมไทยยังต้องเผชิญกับปัญหาด้านการ
เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ส่งผลกระทบต่อการผลิต
ทางการเกษตร ทางออกท่ีสาคัญจึงต้องหันมาให้
ความสาคัญกับการพัฒนาระบบเกษตรกรรมย่งั ยืน
การรักษาทรัพยากร พันธุกรรม การสร้างความ
ม่ันคงทางอาหาร และระบบการผลิตอาหารที่
ปลอดภัย
นาเสนอ สถานการณ์ การผลิตและการส่งออก
อาหารของประเทศไทยในอดีต จนถึงปัจจุบัน
รูปแบบการบริโภคอาหารที่สอดคล้องกับความ
หลากหลายทางชีวภาพ พฤติกรรมการบริโภค
อาหารภายในประเทศ ความมั่งคงทางอาหาร ท่ี
ควรคานึงกระบวนการผลิตที่ปลอดภัย และมีความ
หลากหลายของชนิดพันธุ์ นอกจากน้ียังคานึงถึง
ประชากรในประเทศท่ีต้องบริโภคอาหารท่ีสะอาด
ปลอดภัย และมคี วามหลากหลายทางชีวภาพ
12
วิชา เรอ่ื ง เนอ้ื หาโดยสรปุ ความยาว หมายเหตุ
1.3 วถิ เี กษตร (นาที)
อินทรยี ์
1. เส้นทางเกษตร สารคดเี ร่อื งราววถิ ชี ีวติ ของเกษตรกรท่เี ลือกเดิน 25 สารคดี
1.4 การจดั อนิ ทรยี ์ บนเสน้ ทางของเกษตรอินทรีย์
กระบวนการ
เรียนรู้ 2. เกษตรอนิ ทรีย์ จากสถานการณ์ด้านการเกษตรและอาหารไทยท่ี 30 บรรยาย
ทางเลอื กใหม่ของ มปี ัญหาเรื่องความปลอดภัย เชน่ สารเคมีตกค้างใน
เกษตรกรไทย พืชผัก เกษตรกรมีสารพิษในเลือดร้อยละ 32 จึง
ต้ อ ง แ ก้ ไ ข โ ดย ก าร ขั บ เค ลื่ อ น พั ฒ น า ร ะ บบ
เกษตรกรรมย่งั ยนื ใหเ้ กษตรกรมีส่วนรว่ มทกุ ข้ันตอน
ดั ง นั้ น เ ก ษ ต ร ก ร ค ว ร ท า เ ก ษ ต ร อิ น ท รี ย์ ต า ม วิ ถี
พอเพียง ผลิตกินเอง ท่ีเหลือจึงขาย จึงจะมีความ
ยั่งยืน รวมทั้งสิ่งเหล่าน้ีจะเป็นภูมิคุ้มกันต่อภาค
ธรุ กิจเกษตร
3. เกษตรประณตี แนวคิดวิธีปฏิบัติในการทาเกษตรประณีตเกษตร 55 สารคดี
1 ไร่ ไมย่ ากไมจ่ น อินทรีย์ในพื้นที่ 1 ไร่ไม่ยากไม่จนและสัมภาษณ์
สมาน ปิยะวงศ์ เกษตรกรผู้ปลูกพืชตามแนวคิด
เกษตรประณตี
4. ฆาตกรเงยี บ สารคดีผลกระทบของการใช้สารเคมีในการ 18 สารคดี
ป้องกนั กาจดั ศตั รพู ชื ในวถิ ีเกษตรเชิงเดีย่ วจาก
เร่อื งราวของชุมชนในประเทศอินเดียที่ไดร้ ับ
อันตรายจากการใช้สารเคมีในการเกษตร
1. ตน้ แบบ แนวคิดการจัดการเรียนรู้ทางไกลและความสาคัญ
หลักสูตรการ ของอาหารปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์ การ
เรยี นรู้ทางไกล นาเสนอรูปแบบ วิธีการจัดการเรียนรู้ทางไกลของ
ของเกษตรกรดา้ น เกษตรกรด้านอาหารปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์ สารคดี/
อาหารปลอดภัย 10 สมั ภาษณ์
และเกษตร
อนิ ทรีย์ มสธ.
1.5 กรณีศกึ ษา 1. กรณีศกึ ษา กระบวนทัศน์และวิถีเกษตรอินทรีย์ กระบวนการ
กล่มุ ตัวอยา่ ง โรงเรียนชาวนา โรงเรียนชาวนา เร่ือง การปรับปรุงพันธุ์ข้าว และ
คณุ ธรรมบ้านสวน การทาวิจัย เป็นการเรียนรู้ตามอัธยาศัยของกลุ่ม
เกษตรกรทผ่ี ลิตอาหารปลอดภยั สารคดี/
ธรรมรว่ มใจ จ. การผลิตและการเพ่ิมมูลค่า การปรับปรุงพันธ์ข้าว 23 สมั ภาษณ์
ยโสธร การรวบรวมพันธุกรรมข้าวท้องถ่ิน ศึกษาลักษณะ
เด่นของข้าวแต่ละสายพันธุ์ แล้วคัดเลือกสายพันธตุ์ าม
ลกั ษณะเด่นทต่ี ้องการ
13
2. หมวดวชิ าการผลิตอาหารปลอดภยั และเกษตรอนิ ทรีย์และการตลาด (รหสั 02)
วชิ า เรอ่ื ง เนื้อหาโดยสรุป ความยาว หมายเหตุ
2.1 การจัดการ (นาที)
ดินและปุย๋
1. การปรับปรงุ ในการทาเกษตรกรรมย่งั ยนื หรอื เกษตรอนิ ทรีย์ 30 บรรยาย/
2.2 จลุ ินทรีย์
ดินในระบบ หลกั การท่สี าคัญคอื การห้ามใช้สารเคมที ุกชนดิ ซึ่ง สารคดี
เกษตรกรรม ร ว มทั้ง ปุ๋ยเคมีด้ว ย ดัง นั้น ก าร ท่ีจะ ให้พืช
ยง่ั ยืน เจริญเติบโตอย่างแข็งแรง มีผลผลิตสูงและ
ปลอดภัยต่อผู้ผลิตและผู้บริโภค จึงข้ึนอยู่กับดิน
หัวใจในการเพ่ิมผลผลิตในระบบเกษตรกรรม
ยั่งยืน หรือเกษตรอินทรีย์จึงอยู่ที่ “ดิน” เป็น
หลัก
แนวคิดเบ้ืองต้นของการปรับปรุงบารุงดินใน
ระบบเกษตรกรรมยั่งยืน อยู่บนพ้ืนฐานความเช่ือ
ว่า ดินมีชีวิต การใส่ปุ๋ยเคมีจึงเป็นการทาลายดิน
และทาให้ดินเส่ือมสภาพไปในที่สุด หลักการ
สาคญั ของการปรบั ปรุงบารุงดนิ ประกอบด้วย การ
เคารพดิน การเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน การไม่
ปลอ่ ยให้หน้าดินโล่ง โดยการคลุมหน้าดนิ อยู่เสมอ
การไมเ่ ผาเศษพืช ตอซังขา้ ว เปน็ ต้น
การปรับปรุงบารุงดินในระบบเกษตรกรรม
ย่งั ยืน มหี ลายเทคนคิ เชน่ ใช้จุลนิ ทรียพ์ น้ื บ้านเข้า
มาช่วยในการกระบวนการปรับปรุงบารุงดิน การ
ทาปุ๋ยหมัก ปุ๋ยหมักชวี ภาพ ป๋ยุ น้า ชีวภาพ เพือ่ เรง่
การเจริญเติบโตของพืช นอกจากนีย้ ังมี เกษตรกร
อีกเป็นจานวนมากใช้การปลูกปุ๋ยพืชสดในการ
ปรบั ปรุงบารงุ ดนิ โดยการปลกู พชื หลังนา เปน็ ตน้
2. การทาดิน คุณจอม ขอบฟ้าสาธิตการทาดินระเบิด (การ 56 สารคดี
ระเบิด ป๋ยุ พืชสด เล้ียงและขยายเช้ือจุลินทรีย์) การทาปุ๋ยพืชสด
และปยุ๋ หมกั จาก อยา่ งง่ายและการนาขยะมาทาปุ๋ยหมกั
ขยะ
1. จลุ นิ ทรยี ์ การนาเสนอความหมาย ความสาคญั ของดิน 19 บรรยาย/
เบญจคณุ และจลุ นิ ทรยี ์ในดิน พรอ้ มสารคดคี วามรู้ เร่อื ง สารคดี
“ชวี ติ ในดิน”
การสาธติ วิธีการทาจุลนิ ทรีย์เบญจคุณ 42 สาธติ
14
วชิ า เรื่อง เนอ้ื หาโดยสรปุ ความยาว หมายเหตุ
(นาที)
2.2 จุลินทรยี ์
(ตอ่ ) 2. แบคทีเรีย การนาเสนอความรู้เรื่องแบคทีเรียสังเคราะห์แสง 30 บรรยาย/
สงั เคราะห์แสง ว่ามีความเป็นมาและความสาคัญต่อการทาเกษตร สาธิต
อินทรีย์อย่างไร และสามารถนามาใช้ประโยชน์ได้
อย่างไร รวมถึงการเลี้ยงและขยายแบคทีเรีย
สงั เคราะหแ์ สง
3. การสาธิต รวมความร้เู รื่องจลุ ินทรียแ์ ละการสาธิตการทาน้า 48 สาธิต
การทาน้าหมกั สกดั ชวี ภาพหลากหลายสตู รจานวน 10 ตอนท่ที าง่าย
ชวี ภาพ ไดด้ ว้ ยตนเอง
4. วิธีการทาน้า การบรรยายเร่อื งการทาน้าหมกั แบบไม่ใช้ 42 บรรยาย/
หมักโดยไมใ่ ช้ กากนา้ ตาล และเทคนคิ วธิ กี ารทาปุ๋ยหมักแบบง่าย สาธิต
โมลาสหรอื กาก โดยจอมขอบฟา้
น้าตาล
2.3 การจัดการ 1. สาธิตการ นวัตกรรมการเกษตรท่ีคิดค้นขึ้นโดยเกษตรกรเพือ่ 39 บรรยาย/
น้า ปลกู ผักดว้ ย ช่วยในการแก้ปัญหาการขาดน้าสาหรับรดต้นไม้เป็น สาธติ
วัสดุง่ายๆ ไม่ อปุ กรณ์ทหี่ าวัสดุในง่ายในท้องถิน่ ประหยดั คา่ ใช้จ่าย
ต้องรดน้าบอ่ ย แต่ใหป้ ระสิทธภิ าพสงู
2.4 การจดั การ 1. พนั ธกุ รรม พ่อวรรณา กับแม่อรวรรณ สองเกษตรกรที่ทา 33 สารคด/ี
ความ และการทา เกษตรอินทรีย์มานานนับสิบปี และมีการเก็บรักษา สัมภาษณ์
หลากหลายทาง เกษตรอินทรยี ์ พันธุกรรมพืชด้วยตัวเองมาตลอด พ่อวรรณาเป็นหน่ึง
ชวี ภาพและ ในสมาชิกของกลุ่ม ทมี่ ีการเก็บและอนรุ ักษ์เมล็ดพันธุ์
พนั ธุกรรม ข้าวพ้ืนบ้านมากกว่าหนึ่งร้อยชนิด ซึ่งเป็นพันธ์ุข้าว
เหล่านี้ถูกรวบรวมมาจากเกษตรกรทั่วประเทศ เพื่อ
ตอ้ งการอนรุ ักษ์และทดสอบประสทิ ธภิ าพของข้าวแต่
ละสายพนั ธุ์ เมอื่ นามาปลูกในแปลงนาของตน ว่าสาย
พันธ์ุไหนที่จะเหมาะสาหรับพ้ืนที่นี้ท่ีสุด ส่วนแม่
อรวรรณน้ัน ได้มีการเก็บเมล็ดพันธุ์ผักไวส้ าหรับปลกู
เพ่ือกินและเพื่อขาย ในกลุ่มตลาดสีเขียวซ่ึงจัดทุก
สปั ดาหๆ์ ล่ะ 3-4 ครัง้ การเกบ็ เมล็ดของแมอ่ รรวรรณ
น้ันได้ถูกสะสมองค์ความรู้มาจากคนร่นุ พ่อ คนรุ่นแม่
มานาน มีการบอกต่อกันมาเป็นทอดๆ สาหรับการ
เก็บและคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ของเกษตรกรทั้งสองคน
นั้น จะมีเทคนิคและวิธีการอย่างไร ติดตามได้ในสาร
คดีเรอื่ ง พันธกุ รรมและการทาเกษตรอินทรยี ์
15
วชิ า เร่อื ง เนื้อหาโดยสรปุ ความยาว หมายเหตุ
(นาท)ี สัมภาษณ์
2.4 การจัดการ 2. การคดั เลอื ก /สารคดี
ความ และเกบ็ เมล็ด การนาเสนอถึงวิธีการเลือกเก็บเมล็ดพันธ์ุของพชื 16
หลากหลายทาง พนั ธ์ุ สารคดี
ชีวภาพและ และวิธีการเก็บรักษาเมล็ดพันธ์ุที่ถูกวิธีของพืช
พันธกุ รรม (ต่อ) บรรยาย/
ตระกูลต่าง ๆ และบอกถึงปญั หาในปัจจุบันเกีย่ วกบั สาธิต
2.5 การจดั การ 1. การควบคุม สารคดี
ศตั รพู ชื แมลงโดยใช้ การเก็บเมล็ดพันธุ์ของเกษตรกรไทย พร้อม สารคดี
นา้ สม้ ควันไม้ กรณีศึกษาเรื่องวธิ กี ารเก็บเมล็ดพันธุ์พืชตระกลู พริก
2. สมุนไพรไล่ โ ด ย ศู น ย์ วิ จั ย แ ล ะ พั ฒ น า พื ช ผั ก เ ข ต ร้ อ น
แมลง
มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ กาแพงแสน
2.6 การจัดการ 1. ตลาดนดั สี
ตลาดชมุ ชนและ เขยี ว สารคดีการสร้างเตาเผาถ่านสาหรบั ผลิตนา้ ส้ม 72
การกระจาย
สินค้า 2. ระบบ ควันไม้ แบบนอนและแบบต้ังและแนะนาวิธีการทา
แลกเปลี่ยน นา้ ส้มควนั ไม้โดยคุณสมเจต การสรา้ งเตาเผาถ่าน
ชุมชน
200 ลิตรและความรู้ในการทานา้ สม้ ควนั ไม้อย่างมี
ประสิทธภิ าพ
การบรรยายแนวคิด เทคนคิ การใช้สมุนไพรชนดิ 55
ตา่ ง ๆ ในการปอ้ งกันและกาจัดแมลงศัตรูพชื การทา
หมอ้ ตนุ๋ สมนุ ไพรไล่แมลงแบบงา่ ย ๆ โดยคณุ ยง่ิ ธรรม
อดุ มสุข ท่ีเนินพอกิน จังหวดั กาญจนบุรี
การจัดการตลาดนัดสีเขียวตลาดสินค้าอินทรีย์ใน 5
โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต
และการสรา้ งความสัมพนั ธร์ ะหว่างผผู้ ลติ -ผบู้ รโิ ภค
สารคดีจากโครงการวิจัยท่ีเป็นเร่อื งราวของระบบ 24
แลกเปล่ียนผลผลิตในชุมชนที่เน้นคุณค่าทางจิตใจ
มากกว่ามูลค่าเปลี่ยนวิถีการผลิตการบริโภคให้พอ
อยู่พอกินไม่เน้นการใช้เงินตรานาไปสู่ความเข้มแข็ง
ของชมุ ชน
16
วิชา เรอ่ื ง เน้ือหาโดยสรปุ ความยาว หมายเหตุ
(นาที)
2.6 การจัดการ 3. คนละไม้ คน เร่อื งราวของชุมชนผู้ผลิตสนิ คา้ เกษตรปลอดภัยที่ 15 สารคดี
ตลาดชมุ ชน ละมือ การ มีความมุ่งม่ัน ตั้งใจท่ีจะผลิตสินค้าเกษตรที่มี
และการ จดั การตลาดที่ คุณภาพ และอยากให้ผู้บริโภคได้รับอาหารที่
กระจายสนิ ค้า ดา่ นชา้ ง ปลอดภัย มีการสร้างระบบการเช่ือมโยงผู้ผลิตกับ
(ต่อ) ผูบ้ ริโภคโดยตรง (CSA : Community Supported
Agriculture) ไม่ต้องส่งสินค้าผ่านพ่อค้าคนกลาง
เป็นการร่วมมือกันโดยตรงระหว่างผู้ผลิตในชุมชน
ช น บ ท กั บ ผู้ บ ริ โ ภ ค ชุ ม ช น เ มื อ ง เ กิ ด ก า ร ส ร้ า ง
ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างเกษตรกรกับผู้บริโภค
เพราะต้องการชีวิตท่ีมีคุณภาพและความสัมพันธ์
ทางสังคมมากกว่าการทางานแบบแข่งขันกันหา
กาไรสงู สุดในระบบทนุ นิยมอุตสาหกรรม
4. สง่ ผัก สง่ ใจ เรื่องราวของกลุ่มเกษตรกรบ้านยางแดง อาเภอ 20 สารคดี
สนามชัยเขตจังหวัดฉะเชิงเทรา ที่ปลูกผักพื้นบ้าน
ปลอดสารพิษ ด้วยความมุ่งมั่นและต้ังใจอยากให้
ผบู้ รโิ ภคได้รบั อาหารที่ปลอดภัย พร้อมบรกิ ารสง่ ถงึ
บ้านและจัดเป็นชุดเมนูอาหารท่ีเป่ียมด้วยคุณค่า
ทางโภชนาการ
2.7 กรณีศึกษา 1. กรณศี กึ ษา การผลิตและการเพิ่มมูลค่า การรวมตัวของกลุ่ม 19 สัมภาษณ์
กลุ่มตัวอยา่ ง กล่มุ เกษตรกรรม เพ่ือผลิตสินค้าเกษตรปลอดภัยเกษตรอินทรีย์ /สารคดี
ยง่ั ยนื รวมตัวกันผลิต ขาย และนาสินค้าในแปลงมาแปร
ต.ห้วยทราย รปู ในรูปแบบตา่ ง ๆ ท้ังอาหาร สมุนไพรอบแห้ง
อ.สันกาแพง
จ.เชยี งใหม่
2. กรณีศกึ ษา การผลิตและการเพิ่มมูลค่า กลุ่มมีการผลิตใน
วิสาหกิจชุมชน ระบบอินทรีย์ท่ีลดต้นทุนการผลิต ปลอดภัยท้ัง
เกษตรเพื่อ ผู้ผลิตและผู้บริโภค
การตลาดและการกระจายสินค้า การใช้กลยุทธ์
สขุ ภาพปถวี จ. การจัดทาเป็น “ท่องเท่ียวสวนอินทรีย์” ดึงลูกค้า 20 สมั ภาษณ์
จนั ทบุรี มาท่ีสวน ชมฟรี จัดระบบไปเย่ียมสวน ทาให้ /สารคดี
สามารถขายสินค้าได้ เปิดตลาดหาลูกค้า โดยส่ง
สินค้าทางไปรษณีย์ให้ลูกค้าชิมฟรี เพื่อทดลอง
สิ น ค้ า แ ล ะ ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ ร ว ม ท้ั ง มี ก า ร
ประชาสัมพันธ์โดยใช้ส่ืออื่นๆ มีระบ บการ
ตรวจสอบย้อนกลบั QR Code
17
3. หมวดวิชาการดูแลสขุ ภาวะของผู้สูงวยั (รหัส 03)
วิชา เรอ่ื ง เนอื้ หาโดยสรุป ความยาว หมายเหตุ
(นาที)
3.1 วชิ าการดูแล 1. สมนุ ไพรกบั การบรรยายเรื่องการใช้สมุนไพรพน้ื บ้านเพ่อื 94 บรรยาย
สุขภาวะของผสู้ งู สขุ ภาพ รักษาสุขภาพด้วยตนเองอย่างถูกต้องตาม
วัย สรรพคุณของสมุนไพรและเหมาะสมกับอาการ
เจ็บป่วย และบรรยายถึงวิธีการรักษาโรคด้วย
สมนุ ไพรวา่ ใชอ้ ย่างไร มีวธิ ีการอย่างไรบ้าง โดย
หมอนก (พิศิษฐ์ ชรัทคศิ งิ ค์)
2. แพทย์ทางเลอื ก การบรรยายคา่ ยสุขภาพชุมชนทะเลธรรมของ แผ่นท่ี 1
กับหมอเขยี ว หมอเขียวประกอบดว้ ยการวิเคราะห์สาเหตุของ 100 นาที บรรยาย
(2 แผน่ )
3. โยคะกาย โรคและการรกั ษายา 9 เม็ด แผน่ ที่ 2
บรหิ ารกบั หมอ สาธติ
77 นาที
สาธิตกายบรหิ ารโยคะและการกดจดุ เพือ่ 72
สขุ ภาพ โดยหมอเขยี ว
เขียว
4. หลกั การแพทย์ การบรรยายของหมอเขียวด้วยหลักการ แผ่นท่ี 1 บรรยาย
วถิ ีธรรมโรคเกิด แพทย์วิถีธรรมที่มุ่งสร้างความเข้าใจในการเกิด 90 นาที (4 แผน่ )
และหายได้อย่างไร และหายของโรคภัยต่างๆในมุมมองทางพุทธ แผน่ ที่ 2
ศาสนา 55 นาที
แผน่ ที่ 3
47 นาที
แผน่ ท่ี 4
69 นาที
18
วชิ า เรอื่ ง เน้ือหาโดยสรุป ความยาว หมายเหตุ
(นาท)ี
5. ลกู ผู้ชายตัว สารคดเี ร่ืองราวของโครงการเครือขา่ ยผ้ชู ายเลิก 5 สารคดี
จรงิ เหลา้ ท่บี ้านคากลาง ต.โนนหนามแทง่ จ.
อานาจเจริญ เพ่ือลดปัญหาความรนุ่ แรงในชุมชน
สร้างความสงบสุขให้กับชุมชน
6. พลกิ ผนั ชีวติ ประสบการณ์และเส้นทางชีวิตของคุณจาปา สุ 70 สารคดี/
พชิ ิตโรคร้าย วะไกรเกษตรกรชาวอานาจเจริญ ที่พลิกผันชีวิต สมั ภาษณ์
จากเกษตรเคมีสู่เกษตรปลอดสารพิษเพ่ือการ
รักษาโรคของตนเอง
7. สุขภาพดีดว้ ย คาแน ะ นาเร่ือ งการดูแลสุขภาพด้วยวิถี แผ่นท่ี 1
วิถธี รรมชาติกบั ธรรมชาติและหลักการของแพทย์แผนไทย 68 นาที
หมอรุจน์ ตลอดจนแนวทางและวธิ ีการในการใช้พืชผัก ผลไม้ แผน่ ที่ 2
สมุนไพรต่างๆในการเสริมสร้างความแขง็ แรง เพ่มิ 44 นาที
ภูมิต้านทานใหก้ ับรา่ งกาย ช่วยกระตุ้นการทางาน
ของเซลล์เม็ดเลือดขาวซ่งึ เปน็ กลไกการป้องกนั โรค สมั ภาษณ์
ของร่างกายมนุษย์และการรักษาโรคต่าง ๆ อย่าง (3 แผ่น)
ถูกวธิ ี แผ่นที่ 3
ตามหลักวิทยาศาสตร์ จากคุณรุจน์ สุวรรณเสรี 50 นาที
เกษม ชมรมยิ้มสีเขียว ซ่ึงเป็นการนาเสนอข้อมูล
จากประสบการณ์ตรงในการรักษาตัวเองด้วยวิถี
ธรรมชาติจนหายจากโรค
4. หมวดวิชาสาระบนั เทงิ (รหัส 08)
วชิ า เรื่อง เน้ือหาโดยสรุป ความยาว หมายเหตุ
(นาที)
4.1 ผูน้ ากบั การ 1. ยอดหญงิ
พัฒนา นกั พัฒนา กรณีตัวอย่างชีวิตของยอดหญิงชาวเกาหลีท่ี 28 ภาพยนตร์
ต่อสู้อย่างมุ่งม่ันและต้ังใจพัฒนาชีวิตตนเองอย่าง
ไม่ย่อท้อจนสามารถสร้างครอบครัวท่ีมีความสุข
และได้รับการยอมรับจนเปน็ ผนู้ าชุมชน
2. เสยี งกจู่ าก เรื่องราวของชีวิตครูบ้านนอกเกาหลีที่เป็นผู้นา 27 ภาพยนตร์
ครใู หญ่
ทุ่มเทพัฒนาชุมชนท่ีลาบากยากจนจนประสบ
ความสาเรจ็ และไดร้ ับการยกย่องเปน็ แบบอย่างใน
การพัฒนาจนได้รับรางวัลและเป็นกรณีกระตุ้นให้
คนเกาหลีลุกขึ้นมาพัฒนาบ้านเมืองของตนจน
สาเร็จ
19
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ไดพ้ ระราชทานพระบรมราโชวาท
เนอื่ งในโอกาสวนั เฉลิมพระชนมพรรษา 4 ธนั วาคม พ.ศ.2549
ความตอนหนงึ่ ว่า
“...คนทีอ่ ายมุ าก ถา้ รักษาความดี รักษาคุณสมบตั ิ
คณุ ธรรม ก็ได้เปรียบคนที่อายนุ อ้ ย และใน
ประเทศชาติ ถา้ มีคนที่มอี ายุมาก และได้เปรียบ
ชาตบิ ้านเมืองจะก้าวหน้าได.้ ..”