เอกสารประกอบการเรียน

เอกสารประกอบการเรียน
เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมงั กุหนิง
วิชา ภาษาไทย ( ท๓๑๑๐๑ ) ระดับชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ ๔

ครูอรชพร อะทะเทพ
กลมุ่ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
โรงเรียนดอกคาใต้วทิ ยาคม อาเภอดอกคาใต้ จงั หวดั พะเยา
สานกั เขตพืน้ ท่ีการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาเขต๓๖
สานกั คณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน

เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง อเิ หนา ตอนศึกกะหมงั กหุ นิง จัดทาขนึ้ เพอื่ ใช้ประกอบการเรียนการสอนวชิ า
ภาษาไทย (ท๓๑๑๐๑) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ ๔ รายละเอยี ดเนือ้ หาเกย่ี วกบั นาเร่ือง เนือ้ เร่ือง ศัพท์หน้ารู้ ประวตั ผิ ู้
แต่ง สาระน่ารู้ แนวทางในการวจิ ารณ์วรรณคดแี ละวรรณกรรม ซ่ึงเป็ นสาระการอ่านวรรณคดมี รดกทม่ี ีคุณค่า
ของไทย รู้จกั คาศัพท์ภาชวา ได้ความรู้และข้อคดิ จากเร่ืองทน่ี าไปปรับใช้ในชีวิตประจาวนั ทนี่ ักเรียนระดบั นี้
จะต้องเรียนรู้เพอื่ สอดคล้องกบั ตวั ชี้วดั ช่วงช้ัน ตลอดจนเป็ นเนือ้ หาสาคญั ในการวางพนื้ ฐานความรู้และความ
เข้าใจเกยี่ วกบั การอ่านบทร้อยกรอง สามารถวเิ คราะห์และประเมนิ คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ของวรรณคดีและ
วรรณกรรมในฐานะทเี่ ป็ นมรดกทางวฒั นธรรมของชาตเิ พอ่ื นาไปใช้สาหรับการศึกษาต่อในระดบั ที่สูงขึน้ ต่อไป
การจดั การเรียนการสอนโดยใช้แบบฝึ กหัดจะเป็ นการเร้าความสนใจของผู้เรียน ทาให้บทเรียนมคี วามน่าสนใจ
นักเรียนมโี อกาสได้ศึกษาค้นคว้าหาความรู้ด้วยตนเองด้วยวธิ ีการจัดการศึกษาทเ่ี น้นผ้เู รียนเป็ นสาคญั นอกจาก
จะใช้ประกอบการเรียนการสอนวชิ าภาษาไทเพม่ิ เติม แล้วยงั สามารถใช้เป็ นแหล่งศึกษาค้นคว้าของนักเรียน
นอกเวลาเรียนได้อกี ด้วย
ผู้จดั ทาหวงั เป็ นอย่างยง่ิ ว่า เอกสารประกอบการเรียนเล่มนีค้ งทาให้ผู้เรียนได้รับประโยชน์ตามศักยภาพของผู้
เรีย

อรชพร อะทะเทพ
ครูผู้สอน

ข

คำช้ ีแจงสำหรบั

นกั เรียนในกำรใชเ้ อกสำรประกอบกำรเรียน

เอกสารประกอบการเรยี น เรือ่ ง อิเหนา ตอนศกึ กะหมงั กุหนิง จัดทาขึ้นเพ่อื ให้
นักเรียนได้ศกึ ษาคน้ คว้าด้วยตนเอง ซึง่ มีรายละเอียดเน้อื หาอยู่ ๖ เรอ่ื ง

เรอ่ื งที่ ๑ นาเรอ่ื ง
เร่อื งที่ ๒ เร่อื งยอ่
เรอ่ื งที่ ๓ เนอ้ื เร่อื ง
เร่อื งที่ ๔ ประวัติผู้แต่ง
เรอ่ื งที่ ๕ สาระน่ารู้
เร่อื งที่ ๖ แนวทางในการวิจารณว์ รรณคดี

และวรรณกรรม

ค

เอกสำรประกอบกำรเรียน
เรือ่ ง อิเหนำ ตอน ศึกกะหมงั กุหนงิ

ตวั ช้วี ัดช่วงช้ัน
•อ่านออกเสียงบทร้อยแกว้ และบทรอ้ ยกรองได้อยา่ งถกู ตอ้ ง ไพเราะ และเหมาะสมกับเรื่องท่อี ่าน ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๑)
•วิเคราะห์และวิจารณเ์ รอื่ งทีอ่ ่านทกุ ๆ ด้านอยา่ งมีเหตุผล ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๓)
• คาดคะเนเหตกุ ารณจ์ ากเรื่องทีอ่ า่ นและประเมินคา่ เพอื่ นาความรู้ความคิดไปใชต้ ัดสนิ ใจแกป้ ญั หาในการดาเนินชีวติ ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๔)
•วิเคราะห์ วิจารณ์ แสดงความคิดเหน็ โต้แยง้ เกีย่ วกับเร่อื งที่อา่ นและเสนอความคิดใหมอ่ ยา่ งมีเหตุผล ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๕)
•วิเคราะห์และวิจรณ์วรรณคดแี ละวรรณกรรมตามหลกั การวิจารณเ์ บอ้ื งต้น
ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๑)
•วิเคราะหล์ กั ษณะเด่นของวรรณคดเี ชื่อมโยงกบั การเรียนรทุ้ างประวตั ศิ าสตรแ์ ละวถิ ีชวี ติ ของสังคมในอดตี ท ๕.๑ (ม.๔-๖/๒)
•วิเคราะหแ์ ละประเมนิ คุณค่าวรรณศิลปข์ องวรรณคดแี ละวรรณกรรมและวรรณกรรมในฐานะที่เปน็ มรดกางวฒั นธรรมชาตทิ ๕.๑ (ม.๔-
๖/๓)
•สงั เคราะห์ขอ้ คิดจากวรรณคดีและวรรณกรรมเพอื่ นาไปใชใ้ นชีวติ จริง
ท ๕.๑ (ม.๔-๖/๔)
คุณลักษณะอันพึงประสงค์
•ใฝ่เรียนรู้
•มงุ่ มัน่ ในการทางาน
•รกั ความเป็นไทย

๑

๑. นาเรือ่ ง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

•บทละครเรือ่ ง อเิ หนา เป็นบทพระราชนิพนธ์ในรชั การใด มพี ระนามว่า
•บทละคร เรอ่ื ง อิเหนา ได้รับยกยอ่ งจากวรรณคดีสโมสรว่าเปน็ ยอดแหง่ วรรณคดีในดา้ นใด
•เพราะอะไร บทละครเรอ่ื ง อิเหนา จึงไดร้ บั การยกย่องจากสโมสรวรรณคดี
•เน้อื เร่อื งของบทละครเรื่อง อเิ หนา มีเคา้ ความจรงิ จากประวตั ิศาสตรข์ อง
•เรอ่ื ง อิเหนา ในภาษาชวา มชี ่อื เรยี กว่าอะไรบ้าง
•เจ้าฟ้ากณุ ฑล และ เจ้าฟ้ากงุ้ คอื ใคร และมีสว่ นเก่ยี วข้องใดกับ เรอ่ื งอเิ หนา
•พระราชนพิ นธข์ องเจา้ ฟ้ากุณฑลและเจา้ ฟา้ กุง้ มคี วามคลา้ ยคลึงกนั มากเรยี กกันวา่
•ในสมยั กรุงรัตนโกสินทรเ์ ป็นราชธานีได้มีพระราชนิพนธบ์ ทละครเร่อื ง อิเหนา
ขน้ึ ฉบับหน่งึ โดยดาเนนิ เรือ่ งในแบบใด เพ่อื อะไร
. บทละคร เร่อื ง อิเหนา ไดร้ ับการตีพมิ พ์ครัง้ แรกในปีใด ชาระและพิมพ์ใหมโ่ ดย
. ในปี พ.ศ. องคก์ ารค้าของครุ ุสภาไดจ้ ดั พิมพใ์ หมอ่ กี คร้งั เนือ่ งในวโรกาสใด

๒. เรือ่ งย่อ ๒

คาชีแ้ จง ใหน้ ักเรียนแสดงบทบาทสมมุติเรื่อง อิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง (ปรกึ ษาเลอื กตวั ละคร ม…………)
•พิธีกร…………………………………………………………………………………………………………
•ท้าวกเุ รปนั ………………………………………………………………………………………………………
•ท้าวดาหา…………………………………………………………………………………………………………
•ท้าวกาหลัง………………………………………………………………………………………………………
•ทา้ วสิงหัดสา่ หร…ี ………………………………………………………………………………………………
•อิเหนา…………………………………………………………………………………………………………
•วิยะดา…………………………………………………………………………………………………………
•จนิ ตะหรา…………………………………………………………………………………………………………
•สียะตรา…………………………………………………………………………………………………………
๑๐.บุษบา…………………………………………………………………………………………………………
๑๑. พระอัยก…ี ………………………………………………………………………………………………………
๑๒. จรกา…………………………………………………………………………………………………………
๑๔. วิหยาสะกา……………………………………………………………………………………………………
๑๕. ท้าวกะหมงั กุหนิง……………………………………………………………………………………………
๑๖. องค์ปะตากาหลา (เทพเจ้า) ……………………………………………………………………………
๑๗. มิสาหะปนั หยี (โจรป่า) ……………………………………………………………………………………
๑๘. อุณากรรณ(บุษาปลอบตัว) ………………………………………………………………………………
๑๙. แอหนงั (ช)ี …………………………………………………………………………………………………
๒๐. คู่ต่อส…ู้ ……………………………………………………………………………………………………

๓. เนือ้ เร่ือง

๓

คำชแี้ จง ให้นักเรียนถอดคำประพนั ธ์เป็ นร้อยแก้วตำมบทท่ไี ด้รับมอบหมำย อเิ หนำ ตอน ศึกกะหมังกุหนิง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…ถอ…ดป…ร…ะพ…นั …ธ์ ………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ช่อื …..…………………………………………………………ชนั้ …………………………เลขท่…ี …………

๔. ประวัตผิ ู้แต่ง •เป็นพระราชโอรสของ ๔
•เสดจ็ พระราชสมภพเมื่อ
•สานักพระวันรตั (ทองอยู่) วัดระฆงั โฆสิตาราม (วดั บางหวา้ ใหญ่) มี

ความสาคญั อย่างไรต่อผูแ้ ตง่
•เมือ่ ทรงผนวชเปน็ ภิกษุ ณ วัดราชาธิราช (วัดเสมอราย) ทรงเชี่ยวชาญเปน็

เลิศ
ในเรือ่ งใด
•ใน พ.ศ.๒๓๒๕ มีเหตกุ ารณ์สาคญั ใดเกิดขึ้น
•พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเสดจ็ สวรรคตในปี พ.ศ.
•วรรณกรรมเจรญิ รงุ่ เรอื งมากจนไดร้ ับยกย่องว่า เปน็ ยุคทองแห่งวรรณคดี
ในรชั กาลใด
•อิเหนาเป็นยอดวรรณคดใี นด้านใด และ ขุนช้างขุนแผนเป็นยอดแหง่ วรรณคดี
•ฉมิ เปน็ พระนามเดิมรชั กาลใด มีพระนามว่า
ในด้านใด
.วนั ที่ ๒๔ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ.๒๕๑๑ มีความสาคญั อย่างไร

๕.สาระนา่ รู้ •จงบอกชื่อเมืองของกษัตริยว์ งศเ์ ทวัญ ๕
•มเหสีใหญ่เป็นตาแหน่งนางพญาของเมืองเรยี กวา่
•เรยี งลาดบั ตาแหนง่ มเหสีใหถ้ กู ต้องตามตาแหนง่ มะโต มะเดหวี ลิกู ประไหม

สุหรี เหมาหลาหงี
•ธรรมเนยี มใดมเี ฉพาะแตส่ ี่เมืองวงศเ์ ทวาเท่านัน้
•ตาแหน่งใดตามเรื่องมกั เป็นผรู้ บั ใชใ้ นการสารวจ ตรวจจัดคน จัดเมอื ง
•ตาแหน่งใดในเร่อื งอเิ หนาเทียบไดก้ บั สมหุ กลาโหม
•เทียบไดก้ ับสมุหพระราชวังคือตาแหนง่ ใดในเรอ่ื ง อิเหนา
•ในเรื่องมกั ไดร้ บั สั่งให้ปฏบิ ตั ิกิจการใกล้ชดิ กับพระมหากษัตรยิ ์ ไม่ตอ้ งออกศกึ

แนะนาในทางคดีการเมือง คือตาแหน่งใด
•สมหุ นครบาลเทียบกับกระทรวงใดในปัจจุบนั
.ชอ่ื ตัวละครในเรอ่ื ง คาใด เมอ่ื ใชป้ ระกอบนามแสดงวา่ นามเปน็ เพศหญิง

๖. แนวทางในการวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรม

๑. การวางโครงเร่อื ง ในเรื่องอเิ หนา เปน็ เหตุการณืทจี่ บในตอนไดม้ ีข้อดีอย่างไร

๒. บทละครเรือ่ ง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกหุ นิง มีแก่นของเรื่องทีส่ าคญั คือ

๓. “เมือ่ นัน้ ทา้ วกะหมงั กุหนิงใจกล้า

เห็นโอรสตอ้ งศสั ตรา ตกจากอาชาบรรลยั

กริ้วโกธรโกรธาบ้าจิต จะรอรั้งยงั้ คิดกห็ าไม่

แกว่งหอกคู่ขับอาชาไนย เขา้ รกุ ไล่สังคามาระตา ฯ”

การดาเนินเรือ่ ง จากบทกลอนนกั เรียนรสู้ ึกอย่างไร

๔. ทา้ วกะหมังกุหนิง มีลกั ษณะนิสัยอย่างไร

๕. ทา้ วดาหา มีลกั ษณะนิสัยอย่างไร

๖. อิเหนา มีลกั ษณะนิสัยอยา่ งไร

๗. ทา้ วกเุ รปนั มีลกั ษณะนิสยั อย่างไร

๘. จนิ ตะหรา มีลักษณะนิสยั อยา่ งไร

๙. ใหน้ กั เรียนเลือก อภิปรายข้อคิด คตคิ าสอน และความจรรโลงใจ ที่ชืน่ ชอบ เพราะอะไร

มา1 ขอ้ ( หนา้ ๘๔)

๑๐. ความร้ทู ีไ่ ด้จากการศึกษาบทละครเรือ่ ง อิเหนา ตอนศึกกะหมังกหุ นิง คืออะไร