โน้ต น้ เพลงเขมรไทรโยค สามชั้น ชั้ วิชวิา เครื่อ รื่ งสายไทย 3 ศ 22211 จัด จั ทำ โดย นางสาวสุภ สุ าภรณ์ สุว สุ รรณโณ
ประวัติ วั ผู้ติแผู้ต่ง ต่ เพลงเขมรไทรโยค สมเด็จ ด็ พระเจ้า จ้ บรมวงศ์เ ศ์ ธอ เจ้า จ้ฟ้า ฟ้ กรมพระยานริศริรานุวั นุ ดวัติวติงศ์ สมเด็จด็พระเจ้าจ้บรมวงศ์เศ์ธอ เจ้าจ้ฟ้าฟ้กรมพระยานริศริรานุวันุดวัติวติงศ์ ทรงเป็นป็พระ ราชโอรสองค์ที่ค์ ที่ 63 ในพระบาทสมเด็จด็พระจอมเกล้าล้เจ้าจ้อยู่หัยู่ หัว ประสูติสูแติต่พต่ระ สัมสัพันพัธวงศ์เศ์ธอ พระองค์เค์จ้าจ้พรรณราย ประสูติสูเติมื่อ มื่ วันวัอังอัคารเดือดืน 6 ขึ้น ขึ้ 11 ค่ำ ปี กุนกุเบญจศก จ.ศ. 1225 ตรงกับกัวันวัที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2406 ผลงาน ด้าด้นศิลศิ ปกรรม งานสถาปัตปัยกรรมที่โที่ ปรดทำ มากคือคืแบบพระเมรุ โดยตรัสรัว่าว่ "เป็นป็งานที่ทำ ที่ ทำขึ้น ขึ้ ใช้ ชั่วชั่คราวแล้วล้รื้อ รื้ ทิ้งทิ้ ไป เป็นป็ โอกาสได้ทด้ดลองใช้ปัช้ญปัญาความคิดคิแผลงได้เด้ต็มต็ที่ จะผิดผิ พลาดไปบ้าบ้งก็ไก็ม่สู้ม่กสู้ระไร ระวังวัเพียพีงอย่าย่งเดียดีวคือคืเรื่อ รื่ งทุนทุเท่าท่นั้นนั้ " ด้าด้นสถาปัตปัยกรรม พระอุโอุบสถวัดวัเบญจมบพิตพิรดุสิดุตสิวนารามราชวรวิหวิาร เมื่อ มื่ แรกสร้าร้งอาคารเรียรีนโรงเรียรีนมัธมัยมวัดวัเบญจมบพิตพิร • การออกแบบก่อก่สร้าร้งพระอุโอุบสถวัดวัเบญจมบพิตพิร ถวาย พระบาทสมเด็จด็พระจุลจุจอมเกล้าล้เจ้าจ้อยู่หัยู่ หัว เมื่อ มื่ พ.ศ. 2442 • การออกแบบก่อก่สร้าร้งอาคารเรียรีนโรงเรียรีนมัธมัยมวัดวั เบญจมบพิตพิร เริ่มริ่ก่อก่สร้าร้งเมื่อ มื่ วันวัที่ 4 มิถุมินถุายน รัตรันโกสินสิ ทรศก 121 (พ.ศ. 2445) หรือรืร.ศ. 121
งานด้าด้นสถาปัตปัยกรรมเป็นป็งานที่พ ที่ ระองค์ทค์รงพิถีพิพิถีถัพินถัอย่าย่งมาก เพราะตรัสรัว่าว่ "ต้อต้งระวังวัเพราะสร้าร้งขึ้น ขึ้ ก็เก็พื่อ พื่ ความพอใจ ความเพลิดลิเพลินลิ ตา ไม่ใม่ช่สช่ร้าร้งขึ้น ขึ้ เพื่อ พื่ อยากจะรื้อ รื้ ทิ้งทิ้ทุนทุรอนที่เ ที่ สียสี ไปก็ใก็ช่จช่ะเอาคืนคืมาได้ ผล ที่สุ ที่ ดสุก็ต้ก็อต้งทิ้งทิ้ ไว้เว้ป็นป็อนุสนุาวรีย์รีสำย์สำหรับรัขายความอาย" ด้าด้นภาพจิตจิรกรรม ภาพเขียขีน • ภาพเขียขีนสีน้ำสีน้ำมันมั ประกอบพระราชพงศาวดาร แผ่นผ่ดินดิพระเจ้าจ้ท้าท้ยสระครั้งรั้ กรุงรุศรีอรียุธยุยา เป็นป็ภาพช้าช้งทรงพระมหาอุปอุราชแทงช้าช้งพระที่นั่ ที่ งนั่ภาพเขียขีน รถพระอาทิตทิย์ที่ย์เ ที่ พดานพระที่นั่ ที่ งนั่ภานุมนุาศจำ รูญรู (พระที่นั่ ที่ งนั่บรมพิมพิาน) • ภาพประกอบเรื่อ รื่ งธรรมาธรรมะสงคราม • ภาพแบบพัดพัต่าต่ง ๆ ฯลฯ ด้าด้นออกแบบ • ออกแบบตรากระทรวงต่าต่ง ๆ • อนุสนุาวรีย์รีทย์หารอาสา • อนุสนุาวรีย์รีสย์งครามโลกครั้งรั้ที่ห ที่ นึ่ง นึ่ • อุทอุกทาน (องค์พค์ระธรณีบีณีบบีมวยผมที่เ ที่ ชิงชิสะพานผ่าผ่นพิภพิพลีลลีา) • พระปฐมบรมราชานุสนุรณ์เณ์ชิงชิสะพานพระพุทพุธยอดฟ้าฟ้ • พระเมรุมรุาศ และพระเมรุขรุองพระบรมวงศ์หศ์ลายพระองค์ • พระพุทพุธไสยาสน์ ประดิษดิฐาน ห้องกรมหมื่น มื่ มหิศรราชหฤทัยทัตึกตึ ไชยันยัต์ โรงเรียรีนวัดวัราชาธิวธิาส สร้าร้งอุทิอุศทิถวายและบรรจุพจุระอัฐิอั ฐิและพระอังอัคาร ของ พระเจ้าจ้บรมวงศ์เศ์ธอ กรมหมื่น มื่ มหิศรราชหฤทัยทั ด้าด้นวรรณกรรม "พระสุริสุโริยทัยทัขาดคอช้าช้ง" จิตจิรกรรมประกอบโคลงพระราชพงศาวดาร ฝีพฝีระหัตถ์สถ์มเด็จด็พระเจ้าจ้บรมวงศ์เศ์ธอ เจ้าจ้ฟ้าฟ้กรมพระยานริศริรานุวันุดวัติ วงศ์ มีทั้มีงทั้ร้อร้ยแก้วก้และร้อร้ยกรอง เช่นช่ โคลงประกอบภาพจิตจิรกรรมภาพ พระราชพงศาวดาร โคลงประกอบเรื่อ รื่ งรามเกียกีรติ์ ทรงพระนิพนินธ์เธ์มื่อ มื่ งานฉลองพระนครครบรอบร้อร้ยปี,ปีลายพระหัตถ์โถ์ต้ตต้อบประทานบุคบุคล ต่าต่ง ๆ เช่นช่จดหมายเวรโต้ตต้อบกับกัสมเด็จด็พระเจ้าจ้บรมวงศ์เศ์ธอ กรม พระยาดำ รงราชานุภนุาพ ลายพระหัตถ์ปถ์ระทานความรู้ใรู้นลักลัษณะ จดหมายโต้ตต้อบพระสารประเสริฐริและพระยาอนุมนุานราชธน เรื่อ รื่ งภาษา และประเพณี ลายพระหัตถ์โถ์ต้ตต้อบเหล่าล่นี้ เป็นป็เหมือมืนคลังลัความรู้สำรู้สำหรับรั ผู้สผู้ นใจใฝ่ศึฝ่กศึษาค้นค้คว้าว้ทั่วทั่ ไป
ด้าด้นดุริดุยริางคศิลศิ ป์แป์ละนาฏศิลศิ ป์ ทรงสนพระทัยทัทั้งทั้ดนตรีไรีทยและดนตรีสรีากล โดยเฉพาะดนตรีไรีทยนั้นนั้ทรง ฝึกฝึ ฝนมาแต่พต่ระเยาว์ ทรงถนัดนัเล่นล่ ปี่พ ปี่ าทย์แย์ละระนาดมากกว่าว่เครื่อ รื่ งดนตรี อื่น อื่ ๆ เพลงพระนิพนินธ์ 1. เพลงสรรเสริญริพระบารมี (คำ ร้อร้ง) 2. เพลงเขมรไทรโยค 3. เพลงตับตัเช่นช่ตับตัแม่ศม่รีทรีรงเครื่อ รื่ ง ตับตัเรื่อ รื่ งขอมดำ ดินดิ ด้าด้นบทละคร ทรงนิพนินธ์บธ์ทละครดึกดึดำ บรรพ์ไพ์ว้หว้ลายเรื่อ รื่ ง เช่นช่ 1. สังสัข์ทข์อง ตอนทิ้งทิ้พวงมาลัยลัตีคตีลี และตอนถอดรูปรู 2. คาวี ตอนเผาพระขรรค์ ชุบชุตัวตัและตอนหึง 3. อิเอิหนา ตอนตัดตัดอกไม้ฉม้ายกริชริ ไหว้พว้ระ และตอนบวงสรวง 4. รามเกียกีรติ์ ตอนศูรศูปนขาตีสีตีดสีา
ประวัติ วั เติพลงเขมรไทรโยค เพลงเขมรไทรโยค เป็นป็เพลงไทยเดิมดิพระนิพนินธ์โธ์ดยสมเด็จด็ พระเจ้าจ้บรมวงศ์เศ์ธอ เจ้าจ้ฟ้าฟ้กรมพระยานริศริรานุวันุดวัติวติงศ์ เมื่อ มื่ ครั้งรั้ พระบาทสมเด็จด็พระจุลจุจอมเกล้าล้เจ้าจ้อยู่หัยู่ หัวเสด็จด็พระราชดำ เนินนิ ประพาส น้ำ ตกไทรโยค จังจัหวัดวักาญจนบุรีบุรีเมื่อ มื่ พ.ศ. 2431 สมเด็จด็พระเจ้าจ้บรมวงศ์เศ์ธอ เจ้าจ้ฟ้าฟ้กรมพระยานริศริรานุวันุดวัติวติงศ์ ทรงพระนิพนินธ์โธ์ดยได้เด้ค้าค้มาจากเพลง "เขมรกล่อล่มลูกลู" ซึ่ง ซึ่ เป็นป็เพลง 2 ชั้นชั้ดัดดัแปลงขึ้น ขึ้ ใหม่เม่ป็นป็เพลง สามชั้นชั้กับกั ได้ทด้รงพระนิพนินธ์บธ์ทร้อร้ง ประกอบบรรยายถึงถึความงดงามของธรรมชาติ แล้วล้ประทานนามว่าว่ "เขมรไทรโยค" ออกแสดงครั้งรั้แรกในงานพระราชพิธีพิเธีฉลิมลิ พระชนมพรรษาของพระบาทสมเด็จด็พระจุลจุจอมเกล้าล้เจ้าจ้อยู่หัยู่ หัว เมื่อ มื่ วันวัที่ 20 กันกัยายน พ.ศ. 2431
เนื้อ นื้ ร้อ ร้ งเพลงเขมรไทรโยค บรรยายยามตามไท้เท้สด็จด็ยาตร ยังยั ไทรโยคประพาสพนาสณฑ์ น้อน้งเอยเจ้าจ้ไม่เม่คยเห็น ไม้ไม้ล่หล่ลายพรรค์คค์ละขึ้น ขึ้ ปะปน ที่ช ที่ ายชลเขาชะโงกเป็นป็ โตรกธาร น้ำ พุพุ่พุงพุ่ ซ่าซ่ ไหลฉ่าฉ่ฉาดฉาน เห็นตระการมันมั ไหลจ๊อจ๊กโครมโครม มันมั ไหลจ้อจ้กจ้อจ้กโครมโครม ใสไหลจนดูหดูมู่มัมู่ ตมัสยา กี่เ กี่ หล่าล่หลายว่าว่ยมาก็เก็ห็นโฉม น้อน้งเอยเจ้าจ้ไม่เม่คยเห็น ยินยิ ปักปัษาซ้อซ้งเสียสีงพียพีงประโคม เมื่อ มื่ ยามเย็นย็พยับยั โพยมร้อร้งเรียรีกรังรัเสียสีงนกยูงยูทองมันมัร้อร้งโด่งด่ดังดั หูเราฟังฟัมันมัดังดักะโต้งต้ห่ง มันมัดังดัก้อก้กก้อก้กก้อก้กก้อก้กกะโต๊งต๊ห่ง