เพลงกล่อมนารี เถา วิชวิาเครื่อ รื่ งสายไทย๓ ศ ๒๒๒๑๑ ชั้น ชั้ มัธ มั ยมศึกษาปีที่ ปี ที่ ๒ ผู้สผู้ อน ว่า ว่ ที่ร้อ ร้ ยตรี สรบัญ บั ชา หมื่น มื่ แสวง สาขาเครื่อ รื่ งสายไทย
นายมนตรี ตราโมทเกิดเมื่อมื่วันวัที่ ๑๗ มิถุมินถุายน พ.ศ. ๒๔๔๓ ที่ตำ บลท่าพี่ เลี้ยงอำ เภอเมือมืง จังจัหวัดวัสุพสุรรณบุรีบิรีดบิาชื่อชื่ยิ้มยิ้และมารดาชื่อชื่ทองอยู่ เริ่มริ่เรียรีนหนังนัสือสืที่โรงเรียรีนประจำ จังจัหวัดวัสุพสุรรณบุรี (ปรีชรีาพิทพิยากร) จบ ชั้นชั้มัธมัยมปีที่ปี ที่ ๓ เมื่อมื่เข้าข้มาอยู่กยู่รมมหรสพแล้วได้เด้รียรีนต่อในโรงเรียรีนพรานหลวง จนจบชั้นชั้มัธมัยมปีที่ปี ที่ ๖ สนใจดนตรีไรีทยมาแต่เด็กด็เริ่มริ่เรียรีนเมื่อมื่อายุประมาณ ๑๐ ปี โดยมีคมีรูสรูมบุญ นักนัฆ้อฆ้ง (ครูอ้รูอ้วน) เป็นป็ครูครูนแรก ครั้นรั้อายุได้ ๑๓ ปี (พ.ศ. ๒๔๕๖) ได้ได้ปเรียรีน ดนตรี ปี่พปี่าทย์ และเรียรีนเครื่อรื่งดนตรีฝรีรั่งรั่ (แตรวง) ต่อที่บ้าบ้นครูสรูมบุญ สม สุวสุรรณ ตำ บลบางกะพร้อร้ม จังจัหวัดวัสมุทรสงคราม จนมีฝีมี ฝีมือมืดี และได้เด้รียรีนรู้หรู้ลัก การแต่งเพลงด้วด้ย ในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ อายุ ๑๗ ปี ได้สด้มัคมัรเข้าข้มารับรัราชการในกรมพิณพิพาทย์ หลวง กรมมหรสพมหาดเล็ก (วังวัจันจัทร์เร์กษม) ซึ่งซึ่มีพมีระยาประสานดุริดุยริศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) เป็นป็ครูใรูหญ่ณญ่วังวัจันจัทร์ ฯ นี้ไนี้ ด้เด้รียรีน ฆ้อฆ้งใหญ่ จาก หลวง บำ รุงรุจิตจิรเจริญริ (ธูป สาตรวิลัวิ ลัย) เรียรีนกลองแขก จาก พระพิณพิบรรเลงราช (แย้มย้ ประสานศัพท์) เรียรีนระนาดทุ้มทุ้จากพระพาทย์บย์รรเลงรมย์ (พิมพิพ์ วาทิน) ต่อมา พระยาประสานดุริดุยริศัพท์ได้กด้รุณรุาสอนต่อให้อีห้ อีก และได้รัด้บรัเลือกให้เห้ป็นป็คนตีระนาด ทุ้มทุ้ประจำ ใน “วงตามเสด็จด็พระราชดำ เนินนิ ”ซึ่งซึ่ไม่ว่ม่าว่พระบาทสมเด็จด็พระมงกุฎกุเกล้า เจ้าจ้อยู่หัยู่วหัจะเสด็จด็แปรพระราชฐานไปที่ใด วงนี้จ นี้ ะต้องตามเสด็จด็เสมอ จึงจึได้ใด้กล้ชิดชิ ในเบื้อบื้งพระยุคลบาทเป็นป็พิเพิศษเสมอมา
ในปี พ.ศ. ๒๔๖๗ อายุ ๒๔ ปี อุปสมบท ณ วัดวัสุวสุรรณภูมิภูมิจังจัหวัดวัสุพสุรรณบุรีโรีดยมี พระครูโรูพธาภิรัติรั ติ(สอน) เป็นป็พระอุปัชฌาย์มีย์คมีวามสามารถสอบนักนัธรรมตรี ได้ที่ด้ ที่ ๑ ของ จังจัหวัดวัอุปสมบทอยู่ ๑ ปี จึงจึกลับมารับรัราชการ และในปีรุ่ปีงรุ่ขึ้นขึ้ก่อนรัชรักาลที่ ๖ สวรรคตไม่ นาน ก็ได้เด้รียรีนหน้าน้พาทย์ชั้ย์นชั้สูงสูถึงขั้นขั้องค์พระ โดยต่อจากท่านครูทรูองดี ชูสัตสัย์ ครูอรูาวุโส ในสมัยมันั้นนั้ ในปี พ.ศ. ๒๔๗๔ ได้ทำด้ ทำหน้าน้ที่บันบัทึกเพลงไทยเป็นป็ โน้ตน้สากลโดยมีหมีน้าน้ที่เป็นป็ผู้บผู้ อกทาง ระนาดทุ้มทุ้ไม้ และระนาดทุ้มทุ้เหล็กได้ทำด้ ทำการบันบัทึกเสียสีงเพลงไทยให้แห้ก่ราชบัณบัฑิตยสภา ต่อมาได้มีด้กมีารเปลี่ยนสังสักัดจากกรมพิณพิพาทย์หย์ลวง มาขึ้นขึ้ต่อกรมศิลปากรในปี พ.ศ. ๒๔๗๘ จึงจึได้ย้ด้าย้ยมาประจำ กรมศิลปากรระยะนี้ไนี้ ด้เด้ป็นป็ศิษย์ขย์องหลวงประดิษดิฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และท่านครูไรูด้มด้อบให้ทำห้ ทำหน้าน้ที่ครอบประสิทสิธิ์ปธิ์ระสาทวิชวิาการดนตรีไรีด้ ระยะ นี้เ นี้ องได้เด้รียรีนโน้ตน้สากลเพิ่มพิ่เติมจากพระเจนดุริดุยริางค์ จนสามารถอ่านเขียขีนโน้ตน้สากลได้ อย่าย่งคล่องแคล่วชำ นาญยิ่งยิ่รับรัราชการอยู่ใยู่นกรมศิลปากร มาจนถึง พ.ศ. ๒๔๘๓ จึงจึได้ ดำ รงตำ แหน่งน่หัวหัหน้าน้แผนกดุริดุยริางค์ไทย กองการสังสัคีต กรมศิลปากร อาจารย์มย์นตรี ตราโมทเริ่มริ่รับรัราชการตั้งตั้แต่ พ.ศ. ๒๔๖๐ ได้รัด้บรัพระราชทานเงินเดือดืน เริ่มริ่แรก เดือดืนละ ๘ บาท รับรัราชการจนเกษียณอายุ เมื่อมื่วันวัที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๕๐๕ เป็นป็ เวลาติดต่อกันถึง ๔๕ ปี ผลงานในด้าด้นวิชวิาการ เริ่มริ่แต่งเพลงครั้งรั้แรกเมื่อมื่พ.ศ. ๒๔๖๓ (อายุได้ ๒๐ ปี)ปีเพลง แรกที่แต่งคือ ลาวต้อยตลิ่ง ๓ ชั้นชั้เพลงที่ ๒ คือ เพลงพม่าม่เห่เห่ถา จากนั้นนั้ก็แต่งเพลงขึ้นขึ้ เรื่อรื่ย ๆ จนมีจำมีจำนวนเพลงมากมายกว่าว่๒๐๐ เพลง ผลงานเพลงประเภทโหมโรง ได้แด้ก่ โหมโรงขับขั ไม้บัม้ณบัเฑาะว์ โหมโรงราโค โหมโรงเอื้อง คำ โหมโรงรัตรันโกสินสิทร์สร์ามชั้นชั้ฯลฯ ประเภทเพลงเถา ได้แด้ก่ โสมส่อส่งแสงเถาแขกกุลิกุลิต เถา แขกต่อยหม้อม้เถาขอมทรงเครื่อรื่งเถา มอญรำ ดาบเถาขอมเงินเถา กล่อมนารีเรีถา กา เรียรีนทองเถา และสมโภชพระนครเถา เป็นป็ต้น ในบรรดาเพลงสามชั้นชั้ ได้แด้ก่ จระเข้หข้างยาวทางสักสัวาเขมรปี่แปี่ก้วทางสักสัวา ต้นเพลง ยาวสามชั้นชั้เทพพนมสามชั้นชั้ ประพาสมหรรณพสามชั้นชั้ฯลฯ ในประเภทเพลง ประวัติวั ติศาสตร์ ได้แด้ก่ ระบำ โบราณคดีหดีลายชุดสิบสิสองจุไทย ขุนบรม ฝั่ง โขงไทยมุง ฯลฯ ประเภทเพลงระบำ ได้แด้ก่ นกเขามะราปีรปีะบำ นพรัตรัน์ ไกรลาศสำ เริงริมยุรา ภิรมย์ บันบัเทิงกาสร ระบำ เงือก ระบำ ดอกบัวบัอัศวลีลา ฯลฯ
ในด้าด้นเพลงไทยสากล อาจารย์มย์นตรีเรีคยประกวดแต่งเพลงวันวัชาติ ๒๔ มิถุมินถุายน ได้ รับรัรางวัลวัที่ ๑ เรียรีกว่าว่เพลงวันวัชาติ เมื่อมื่พ.ศ. ๒๔๘๓ เพลงม่าม่นมงคลของท่าน ได้รัด้บรัการ ยกย่อย่งให้เห้ป็นป็เพลงไทยยอดนิยนิมได้รัด้บรัรางวัลวัเสาอากาศทองคำ นอกจากนี้ยั นี้ งยัทำ หน้าน้ที่ แต่งเพลงสำ คัญสำ หรับรัการแสดงนาฏศิลป์ ในโอกาสที่กรมศิลปากรไปแสดงยังยัต่าง ประเทศเป็นป็ ประจำ อาทิ เพลงพม่าม่ ไทยอธิษธิฐาน ลาวไทยปณิธณิาน ฯลฯ ในด้าด้นร้อร้ยกรอง อาจารย์มย์นตรีเรีป็นป็กวีผู้วียผู้ อดเยี่ย ยี่ มคนหนึ่งนึ่นอกจากจะแต่งบทร้อร้ง เพลงตับ เพลงเถา แล้ว ยังยัแต่งกวีนิวีพนินธ์ไธ์ว้หว้ลายเรื่อรื่ง อาทิ โคลงกลบทช้าช้งประสานงา โคลงกลบทหลงห้อห้ง โคลงกลบทพรหมพักพัตร์ โคลงกลบทสักสัวา โคลงกลบทสาลินี โคลง กลบทฉมังมัและนิรนิาศอิหร่าร่นราชธรรม เป็นป็ต้น รวมทั้งทั้ทำ บทโทรทัศน์บน์ทละคร เป็นป็อันมาก ในด้าด้นตำ รา ได้แด้ต่ง ตำ ราดุริดุยริางคศาสตร์ศัร์ ศัพท์สังสัคีต การละเล่นของไทยประวัติวั ติบทเพลง ต่าง ๆ และบทความทางประวัติวั ติการดนตรีไรีทยอีกมากมายจนนับนั ไม่ถ้ม่ ถ้วน เป็นป็อาจารย์พิย์เพิศษ สอนในมหาวิทวิยาลัยหลายแห่งห่จนได้รัด้บรัพระราชทานปริญริญาดุษดุ ฎีบัณบัฑิตกิตติมศักดิ์จดิ์าก มหาวิทวิยาลัยศิลปากร จุฬาลงกรณ์มณ์หาวิทวิยาลัย และมหาวิทวิยาลัยศรีนรีครินริทรวิโวิรฒ ได้รัด้บรั พระราชทานเหรียรีญดุษดุ ฎีมาลาเข็มข็ศิลปวิทวิยา เมื่อมื่ปี พ.ศ. ๒๕๑๔ ชีวิชีตวิครอบครัวรัอาจารย์มย์นตรีแรีต่งงานครั้งรั้แรกกับคุณคุลิ้นจี่บุ จี่บุรานนท์ มีบุมีบุตรชื่อชื่ฤทธี และศิลปีตปีราโมท อาจารย์ศิย์ ศิลปีเปีป็นป็นักนัดนตรีผู้รีสผู้ ามารถมากคนหนึ่งนึ่และเป็นป็หัวหัหน้าน้แผนก ดุริดุยริางค์ของกองสังสัคีต กรมศิลปากร ต่อมาคุณคุลิ้นจี่ถึ จี่ ถึงแก่กรรม (พ.ศ. ๒๔๘๐) จึงจึได้ แต่งงานกับคุณคุพูนทรัพรัย์ นาฏประเสริฐริมีบุมีบุตรีชื่รีชื่อชื่ดนตรี เป็นป็นักนัร้อร้งและนักนัดนตรี และ บุตรชายชื่อชื่ญานีเนีป็นป็สถาปนิกนิและนักนัจัดจัรายการวิทวิยุโทรทัศน์ อาจารย์มย์นตรีเรีป็นป็ผู้ทผู้ รงความรู้แรู้ละเป็นป็หลักสำ คัญของวงการดนตรีไรีทยที่ยากจะหาผู้ ใดเสมอเหมือมืนมีทั้มี ทั้งทั้ความรู้ครู้วามสามารถในส่วส่นตัวและการถ่ายทอดให้แห้ก่ศิษย์มีย์คมีวามจำ ยอดเยี่ย ยี่ ม และเป็นป็คนละเอียดถี่ถ้วนในวิชวิาการ เป็นป็บรมครูขรูองวงการดนตรีไรีทยที่มีผู้มี ผู้ เคารพนับนัถือมากที่สุดสุ อาจารย์มย์นตรี ตราโมท ได้รัด้บรัคัดเลือกให้เห้ป็นป็ศิลปินปิแห่งห่ชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไรีทย) พ.ศ. ๒๕๒๘ ศิลปินปิอาเซียซีน พ.ศ. ๒๕๓๐ และนักนัวิจัวิยจัดีเดีด่นด่แห่งห่ชาติ สาขา ปรัชรัญา พ.ศ. ๒๕๒๙ ต่อมาเมื่อมื่วันวัที่ ๖ สิงสิหาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ อาจารย์มย์นตรีไรีด้ถึด้ ถึงแก่กรรม ลง สิริสิรริวมอายุได้ ๙๕ ปี พูนพิศพิอมาตยกุลกุ (เรียรีบเรียรีงจาก หนังนัสือสืมหกรรมศิลปสุพสุรรณบุรี ครั้งรั้ที่ ๑ พ.ศ. ๒๕๐๐ และคำ ให้สัห้มสัภาษณ์ขณ์อง อาจารย์มย์นตรี ตราโมท) ที่มา : นามานุกนุรมศิลปินปิเพลงไทย ในรอบ ๒๐๐ ปี แห่งห่กรุงรุรัตรันโกสินสิทร์ โดยพูนพิศพิอมาตยกุลกุ , หัวหัหน้าน้โครงการ ; ผู้ร่ผู้ วร่มโครงการ, พิชิพิตชิชัยชัเสรี …[และคนอื่น ๆ]. กรุงรุเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มณ์หาวิทวิยาลัย, ๒๕๒๖.
ประวัติวั ติเพลงกล่อมนารี เถา เพลงกล่อมนารีชั้รีนชั้เดียดีวเป็น ป็ เพลงโบราณอยู่ใยู่นเรื่อรื่งสีนสีวล สำ หรับรั ทำ นอง ๒ ชั้นชั้นายมนตรี ตราโมท จำ มาจากนางเคลือบ ต้นเสียสีงหุ่นหุ่ กระบอกของ ม.ร.ว. เถาะ พยัคยัฆเสนา และได้แด้ต่งขึ้นขึ้เป็น ป็ ๓ ชั้นชั้ ให้คห้รบ เป็น ป็ เถา เมื่อมื่พ.ศ. ๒๔๗๔ ทำ นองเพลงมีคมีวามหมายไปในเชิงชิขับขักล่อม ให้หห้ญิงญิที่รักรัสบายอารมณ์แณ์ละหลับไหล มนตรีตรีราโมท และวิเวิชียชีร กุลกุตัณฑ์. (ม.ป.ป.). ฟังฟัและเข้าข้ใจเพลงไทย. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.
เนื้อนื้ร้อ ร้ งเพลงกล่อมนารี เถา __________ สามชั้นชั้ พระแย้มย้พริ้มริ้เพราเย้าย้หยอก สัพสัยอกยียยีวนสรวลสม พักพัตร์เร์จ้าจ้เศร้าร้สลดอดบรรทม พี่จ พี่ ะกล่อมเอวกลมให้นิห้ทนิรา สองชั้นชั้ สายสมรนอนเถิดพี่จ พี่ ะกล่อม เจ้าจ้งามจริงริพริ้งริ้พร้อร้มดังดัเลขา นวลละอองผ่อผ่งพักพัตร์โร์สภา ดังดัจันจัทราทรงกลดหมดมลทิน ชั้นชั้เดียว งามเนตรดังดัเนตรมฤคมาศ งามขนงวงวาดดังดัคันศิลป์ อรชรอ้อนแอ้นดังดักินรินริหวังวัถวิลวิ ไม่เม่ว้นว้วายเอย มนตรี ตราโมทและวิเวิชียชีร กุลกุตัณฑ์. (ม.ป.ป.). ฟังฟัและเข้าข้ใจเพลงไทย. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.
อ้างอิง มนตรี ตราโมทและวิเวิชียชีร กุลกุตัณฑ์. (ม.ป.ป.). ฟังฟัและเข้าข้ใจเพลงไทย. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.