ผักออร์แกนิค

ผักออร์แกนคิ

นางสาวประภสั สร เบ้ามศี รี 611103130203
นางสาวปัญญาภรณ์ ผาสขุ 611103130207
นางสาวจนั ทมิ า สวุ รรณโฉม 611103130216

รางงานนีเ้ ปน็ สว่ นหนึ่งของวิชาสารสนเทศเพื่อการเรยี นรู้
คณะมนุยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เพชรบรู ณ์

ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2562

ผักออร์แกนคิ

นางสาวประภสั สร เบ้ามศี รี 611103130203
นางสาวปัญญาภรณ์ ผาสขุ 611103130207
นางสาวจนั ทมิ า สวุ รรณโฉม 611103130216

รางงานนีเ้ ปน็ สว่ นหนึ่งของวิชาสารสนเทศเพื่อการเรยี นรู้
คณะมนุยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เพชรบรู ณ์

ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2562

ก

คำนำ

รายงานเรอื่ งผักออรแ์ กรนคิ จัดทำข้นึ เพ่ือศึกษาผกั ออร์แกนคิ โรคของผักตา่ ง ๆ และการ
กำจัดโรคของผกั ดว้ ยเทคโนโลยี ซึ่งโรคของผักมหี ลายโรค และมวี ิธีการกำจัดท่ีแตกตา่ งกนั ไป ซงึ่
รายงานสามารถเปน็ สอ่ื ใหผ้ ้ทู สี่ นใจจะศึกษาไดน้ ำไปใช้ประโยชนไ์ ด้

เนือ้ หารายงานฉบบั นี้ ประกอบดว้ ย ความหมายของผกั ออรแ์ กนคิ ความหมายของออร์แกนคิ
ประโยชน์ของผักออร์แกนิค โรคและศัตรบู างชนดิ ของผัก และการป้องกันกำจัด การลดความเสี่ยง
และอนั ตรายจากสารเคมีกำจัดแมลงในผกั การเฝา้ ระวงั การปนเปอ้ื นของสารเคมีกำจัดแมลงในผกั
เทคโนโลยสี ารกำจัดวชั พชื การสูญหายของสารกำจดั วัชพชื ไปจากดิน การตกคา้ งของสารกำจดั วัชพืช
ในนำ้ อากาศ และอาหาร การใชอ้ ย่างปลอดภยั และการเก็บรกั ษาสารกำจัดวัชพืช

ผูจ้ ัดทำขอขอบคณุ อาจารยน์ งลกั ษณ์ ยทุ ธศลิ ปเสวี ที่กรณุ าให้ความรแู้ ละขอ้ เสนอแนะในการ
ทำรายงานฉบบั น้ี และขอขอบคณุ บรรณารักษ์และเจา้ หน้าทีห่ อ้ งสมดุ ท่ีไดใ้ ห้ความสะดวกในการ
ค้นควา้ หาขอ้ มูลเพอื่ ประกอบการทำรายงานจนสำเร็จลลุ ว่ งดว้ ยดี

ประภสั สร เบ้ามีศรี
ปัญญาภรณ์ ผาสุข
จนั ทิมา สวุ รรณโฉม
22 มนี าคม 2563

สารบัญ ข

ผักออแกนิค หน้า
ความหมายของออรแ์ กนคิ 1
ความหมายของผกั ออร์แกนิค 1
ความสำคญั ของผกั ออร์แกนิค 2
2
ประโยชน์ของผักออแกนคิ 3
วิธกี ารปลูกผักออแกนิค 3
ปัญหาในการปลูกผกั ออแกนคิ 6
วธิ ีการดแู ลรักษาผกั ออแกนคิ 10
อาหารออแกนคิ คืออะไร 10
ประโยชนข์ องอาหารออแกนคิ 12
เมนูอาหารจากผกั ออแกนิค 14
สรุป
บรรณานกุ รม

สารบัญภาพ ค

ภาพท่ี 1 โรคราสนิมขาว หน้า
ภาพที่ 2 เพลย้ี อ่อน 7
ภาพที่ 3 การล้างรางปลกู ผกั 8
ภาพที่ 4 สผี ักสด 9
ภาพท่ี 5 สลัดผักรวม 9
ภาพท่ี 6 สลัดโรล 14
ภาพท่ี 7 สลัดต้นออ่ นทานตะวัน 15
ภาพที่ 8 สปาเกต็ ต้ีออแกนคิ 15
ภาพท่ี 9 นำ้ มะเขือเทศปน่ั 16
ภาพที่ 10 นำ้ เซเลอร่ปี ัน่ 16
ภาพที่ 11 นำ้ พริกก้งุ สด ไข่มะตูม และผกั ออร์แกนคิ 17
ภาพที่ 12 เตา้ หอู้ อแกนิคผดั ซอสผงกะหรี่ 17
ภาพที่ 13 ผกั โขมอบชสี 18
ภาพที่ 14 แกงจดื หมสู ับ กับ ผกั วอเตร์เครส 18
19

ผกั ออแกนิค

การทำรายงานเชิงวิชาการนี้ขึ้นมาเพื่อให้รู้เท่าทันในการเลือกบริโภคผักแต่ละชนิดว่าควร
คำนึงถงึ สารเคมที ่ใี ช้ในการกำจัดแมลง ผลอนั ตรายท่จี ะเกิดข้นึ กับผบู้ รโิ ภค และวิธีการป้องกันในการ
เลือกรบั บริโภค ไดร้ บั ความรู้ในเรือ่ งพษิ วทิ ยา และได้รบั รู้ถึงโรคและศตั รูบางชนิดของผกั เช่น โรคหูด
ดำ โรคใบจุดสนี ้ำตาล โรคราแปง้ โรคใบไหม้ โรคโคนเน่า เป็นตน้ เพือ่ เปน็ การทราบถงึ ปญั หาทเ่ี กิดขน้ึ
และสามารถใช้วิธีการแก้ไขไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง โดยไม่ต้องพ่ึงใช้สารเคมีในการกำจดั เพือ่ เป็นการประหยัด
ต้นทุน และลดความเสี่ยงอันตรายจากการใช้สารเคมีของผู้ผลิตได้ วิเคราะห์พฤติกรรมของผู้บริโภค
เกี่ยวกับการเลอื กบริโภคสินค้าตา่ ง ๆ ดงั น้ันรายงานวชิ าการเล่มนีม้ ีความรู้ต่าง ๆ มากมายเพื่อให้ได้
ศกึ ษา

ความหมายของออร์แกนิค
อมีนา (2559) ได้นิยาม คำว่า “ออร์แกนิค” ไว้ดังนี้ หากแปลตรงตัวจะหมายถึงสาขาวชิ า

เคมที ีว่ ่าดว้ ยเคมอี นิ ทรยี ห์ รอื การศกึ ษาที่เป็นองค์ประกอบพ้ืนฐานของส่ิงมีชวี ติ จากความหมายออร์แก
นคิ ก็คือผลิตภัณฑ์ท่ีปลูกโดยวธิ ีเกษตรอินทรียซ์ ่งึ เปน็ การปลกู โดยใช้วิธคี วบคมุ ไม่ให้มกี ารปนเปื้อนของ
สารเคมีในทุกขั้นตอนการผลิต เช่นการใช้ปุ๋ยที่ทำจากธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมีใด ๆ ในการปลูก
นอกจากนน้ั ผลติ ภณั ฑอ์ อร์แกนคิ ยงั ถกู ควบคมุ จนถงึ ขบวนการแปรรปู โดยให้มกี ารเจือปนของสารเคมี
นอ้ ยทส่ี ุด

ฮกั ออร์แกนิค (2563) ไดใ้ หค้ วามหมายของคำวา่ ผักออแกนิค ไวด้ ังนี้ สารเคมี ซึง่ เป็นภยั ร้าย
ที่แอบแฝงอยรู่ อบ ๆ ตัวเรา ซ่ึงผลติ ภณั ฑอ์ อร์แกนิคตอ้ งมกี ารเตรยี มการตัง้ แต่วิธีการเพาะปลูก ดูแล
ไปจนถึงขบวนการแปรรปู ผลติ ภณั ฑโ์ ดยให้มกี ารเจือ ปนของสารเคมีนอ้ ยที่สดุ อีกด้วย

อดิศักดิ์ (2558) ได้อธิบาย กระบวนการทำเกษตรอินทรีย์ ที่การผลิต มาจากธรรมชาติ
100 % เมล็ดพันธต์ ้องไมผ่ ่านการดดั แปลงพนั ธกุ รรม ไมใ่ ชส้ ารเคมเี พ่อื เร่งการเจริญเติบโต ปลอ่ ยให้
มีการเจริญเติบโตเป็นไปโดยธรรมชาติ ทั้งยังส่งผลดตี ่อสภาพแวดล้อมอีกด้วย เพราะเมือ่ เราเลิกใช้
สารเคมี ดินกจ็ ะเรม่ิ ดี และมไี ส้เดือนทสี่ ง่ ผลดีต่อดินกลบั มา สง่ ผลให้ผลผลติ มีคณุ ภาพดตี ามไปด้วย

ดังนั้นสามารถสรุปความหมายของ ออร์แกนิค ได้ว่า ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากธรรมชาติ 100%
โดยเร่มิ ตั้งแต่วธิ กี ารปลูก และการดูแลรกั ษา และการแปรรูปโดยใหม้ กี ารเจอื ปนของสารเคมนี ้อยที่สดุ

2

ความหมายของผักออรแ์ กนิค
อมีนา (2559) ได้นิยาม คำว่า ผักออร์แกนิค หรือ ผักเกษตรอินทรีย์ถือเป็น อีกหน่ึง

ทางเลือกที่ดีต่อคนรักสุขภาพ เพราะผักออร์แกนิคนั้นมากด้วยคุณประโยชน์ คุ้มค่าสมราคา ปลูก
ขึ้นมาโดยไม่ผ่านการใส่ยาฆ่าแมลง ปุ๋ยเคมี หรือฮอร์โมนสังเคราะห์เข้ามาปนเป้ือน ซึ่งบ่อยครั้ง ยัง
เข้าใจกนั ผิดวา่ ผักออร์แกนิค ผักปลอดสาร ผักอนามัย และผักไฮโดรโปนคิ ส์ เป็นผักชนิดเดียวกนั มี
วิธีการปลูกที่เหมือนกัน ขอแจงว่า ผักออร์แกนิคจะไม่ใช้สารเคมีใด ๆ เลย เพียงแต่มีการดัดแปลง
วิธีการปลูก เช่น ปุ๋ยในดิน การบำรุงดิน ความชื้น น้ำ อากาศ ฯลฯ เพื่อให้พืชเติบโตด้วยวิธีแ บบ
ธรรมชาติ 100% ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม และเน้นให้ผลผลิตต่าง ๆ ออกตามฤดูกาล ขณะที่ผัก
ปลอดสารจะใชส้ ารเคมีระหว่างการปลูก แต่จะไม่ใช้สารเคมกี ำจัดศัตรูพืช และเมื่อถึงช่วงเก็บเกีย่ ว
ผลผลิตจะเว้นการให้สารเคมี จึงจัดว่าเป็นผักที่ปลอดภัยจากสารเคมีที่ใช้ฆ่าแมลง ผักอนามัยก็ใช้วธิ ี
ปลกู ที่คลา้ ยกบั ผกั ปลอดสาร เช่นกัน แตต่ า่ งกนั ท่ผี ักอนามยั มกี ารใช้สารเคมปี อ้ งกันและปราบศตั รูพืช
ส่วนผกั ไฮโดรโปนิคส์ เป็นผักที่ไร้ดิน ใช้วัสดุในการปลูก เช่น น้ำ ทราย กรวด ดินเผา เป็นต้น ซึ่งพชื
จำเป็นตอ้ งพึง่ พาเคมี ไม่ว่าจะทางนำ้ หรือทางใบ ผลผลติ ทีไ่ ด้อาจจะมีสารพิษตกค้างอยู่บา้ งแต่จะไม่
เกินมาตรฐานทก่ี รมวิชาการเกษตรกำหนดเทา่ น้ันเอง

ความสำคัญของผกั ออร์แกนิค

อมีนา (2559) ได้นยิ าม คำวา่ ผกั ออร์แกนคิ เปน็ พชื ทีท่ ุกคนต้องบรโิ ภคเปน็ ประจำทุกวนั ไม่
มากกน็ อ้ ยแตกตา่ งกันไป เนอ่ื งจากผกั ประกอบไปด้วยสารอาหารที่จำเปน็ ต่อการดำรงชีวติ ของมนุษย์
หลายอย่าง ได้แก่ วิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ โดยเฉพาะธาตุเหลก็ และแคลเซียมแป้งและน้ำตาลจะ
เปน็ แหล่งพลงั งานและใหค้ วามอบอนุ่ แกร่ า่ งกายเซลลโู ลสและไฟเบอรซ์ ึง่ ช่วย ในระบบการย่อยอาหาร
และขับถ่ายของร่างกาย ช่วยให้เกิดพลังงานให้มีความต้านทานต่อโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ ของร่างกาย
และยังชว่ ยให้ร่างกายฟ้นื หายจากโรคได้อยา่ งรวดเร็ว

การได้บริโภคผักต่าง ๆ ที่ปลอดภัยจากสารพิษในปริมาณที่เหมาะสมเป็นประจำจะช่วยให้
ร่างกายมสี ขุ ภาพทด่ี ี และแขง็ แรง ไม่เจบ็ ปว่ ยงา่ ย มคี ณุ ภาพชีวิตที่ดขี ึน้ ในทางตรงกันขา้ มหากร่างกาย
ขาดอาหารประเภทผกั หรือไดร้ บั ไม่เพียงพอหรือบรโิ ภคผกั ท่ีมีสารพิษตกค้างในปรมิ าณมากเข้าไปจะ
ทำให้ร่างกายอ่อนแอ ระบบต่าง ๆ ของร่างกาย ทำงานได้ไม่ปกติ อาจเกิดอาการผิดปกติขึ้น ทำให้
ความตา้ นทานโรคต่าง ๆ ของร่างกายลดลง เพราะฉะนน้ั ผกั จงึ เปน็ พชื ที่นยิ มบรโิ ภคกันทุกครัวเรือน
โดยจะสงั เกตได้จากอาหารเกอื บทกุ ชนิดจะต้องมผี กั เป็นสว่ นประกอบในการ ชูรสอาหารจานโปรดให้
มีรสชาติดีขึ้น หรือใช้ประดับจานอาหารให้สวยงามน่ารับประทานยิ่งขึ้น เนื่องจากค่านิยมในการ
บริโภคผกั ของประชาชนโดยทั่วไปมักจะเลือกบริโภคผักทส่ี วยงาม ไมม่ รี อ่ งรอยการ ทำลายของหนอน
และแมลงศัตรพู ืช จงึ ทำให้เกษตรกรที่ปลกู ผักจะต้องใช้สวยงามตามความต้องการของผู้บริโภค เม่ือผู้

3

ซื้อนำผักมาบริโภคอาจจะได้รับอันตรายจากสารพิษท่ีตกค้างอยู่ในผักนั้นได้ ดังนั้นเพื่อเป็นการ
แก้ปัญหา ดังกล่าวเกษตรกรจงึ ควรหันมาปลูกผักปลอดสารพษิ กันใหม้ ากขึ้นกว่าทีเ่ ป็นอยู่ในปัจจุบนั
เพ่อื ให้คนไทยมี คณุ ภาพชวี ิตทด่ี ีข้นึ โดยมีผกั ท่ีสะอาดและปลอดสารพิษบรโิ ภคในชีวิตประจำวนั หรือ
ถ้ามคี วามจำเป็นทจ่ี ะบริโภคผกั ควรจะเลอื กผักทมี่ คี วามตา้ นทานโรคแมลงและเปน็ ผักท่ีล้างงา่ ย

1. ประโยชน์ของผักออแกนิค

ประโยชน์ของผกั ออแกนิค มี 5 ขอ้ (อดศิ กั ดิ์, 2558) ดงั นี้
1.1 ส่วนประกอบทุกอย่างมาจากธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นพชื ผัก ผลิตภัณฑ์ หรืออาหารออร์
แกนิคไม่มีการนำสารสังเคราะห์ใด ๆ มาใช้ในทุกขั้นตอน ทำให้ปลอดภัยต่อผู้บริโภคและเกษตรกร
ผผู้ ลติ และเปน็ มติ รต่อส่งิ แวดลอ้ ม
1.2 ไม่ก่อให้เกิดมลพิษในกระบวนการผลิต ออร์แกนิคเกิดจากระบบนิเวศน์ที่สมดุลทุก
ขั้นตอนในการผลติ ชว่ ยลดมลพิษใหก้ ับธรรมชาติ ส่งผลให้สง่ิ มชี วี ติ ทงั้ ระบบมคี วามสมบูรณ์
1.3 ออร์แกนิคมีประโยชน์ต่อสุขภาพของคนเราเพราะช่วยลดภาวะเสี่ยงต่อโรคร้ายที่มี
สารเคมเี ป็นสาเหตหุ ลัก
1.4 ออรแ์ กนคิ เป็นผลิตภัณฑท์ ่ปี ลอดสารพิษ ไมเ่ ปน็ ภัยตอ่ มนษุ ย์ สัตว์และสิ่งแวดล้อมเป็น
อีกวธิ ีหนง่ึ ในการช่วยอนรุ ักษด์ ิน น้ำ และสิ่งแวดล้อมให้คงอยู่อยา่ งเปน็ ธรรมชาติ
1.5 ผลิตภัณฑ์ออรแ์ กนิค เป็นอกี ทางเลือกหนึง่ ของคนทีร่ ักสขุ ภาพ

2. วิธีการปลกู ผักออแกนิค
ศภุ ฤกษ์ เชาวลติ ตระกลู (2561) ได้อธิบายถึงวิธกี ารปลูก ผกั ออแกนิค ไว้ดงั น้ี การปลูกผัก

สลัดแบบไฮโดรโปนิกส์กำลังเป็นที่นิยมมากในปัจจุบัน แต่เนื่องจากพบปัญหาคือการปลูกในพื้นท่ี
คอนโดหรือหอ้ งเช่านัน้ ผกั สลดั ไมส่ ามารถเติบโตไดอ้ ย่างเตม็ ที่ เพราะห้องบางหอ้ งอยู่จุดอบั ของตกึ ทำ
ให้แสงแดดสอ่ งเข้ามาในตัวห้องมีปรมิ าณไม่มาก บทความน้ีจึงนำเสนอระบบปลูกผักสลัดแบบไฮโดร
โปนิกส์ ( Hydroponics Systems ) ที่สามารถปลูกผักสลัดในคอนโดหรือห้องเช่าได้ด้วยอุปกรณ์อา
ดุยโน่ โดยการใช้เซนเซอร์วัดแสงรับคา่ จากแสงแดดส่งไปยังอาดุยโน่แบบเรียลไทล์ เพื่อประมวลผล
และสั่งรีเลย์เปิด-ปิดไฟ LED ทดแทนแสงแดด ใช้เซนเซอรว์ ัดระดบั น้ำรับค่าจากปรมิ าณน้ำในระบบ
ส่งไปยงั อาดุยโนแ่ บบเรียลไทม์ เพื่อ ประมวลผลและสั่งรีเลย์เปิด-ปิดการปล่อยน้ำทัง้ ยังสามารถดูค่า
ของแสง ( ค่าลักซ์ ) ค่าระดับน้ำ และสามารถสั่ง เปิด-ปิดไฟ LED เปิด-ปิดการปล่อยน้ำเขา้ สู่ระบบ
ผา่ นทางแอปพลเิ คชนั่ Blynk ในสมารท์ โฟนไดแ้ บบเรยี ลไทม์ ในการทดลองจะเปรียบเทยี บคา่ แสงกบั
ผกั สลดั ท่ปี ลูกในระบบไดร้ ับและผักสลดั ที่ใช้วิธีการปลูกแบบธรรมดา ผลการทดลองจริงพบว่าระบบ
ปลูกผักไฮโดรโปนกิ ส์สามารถรักษาช่วงของค่าแสงที่เหมะแกก่ ารปลูกผักสลัดได้อย่างสม่ำเสมอกว่า

4

วิธีการปลกู ด้วยแบบธรรมดา โดยคา่ แสงเบีย่ งเบนมาตรฐานของผักสลดั ทปี่ ลกู ในระบบ คือ 8.83 %
ในขณะท่ผี ักสลดั ท่ีปลกู ดว้ ยวธิ ธี รรมดาไดร้ ับแสงตำ่ กวา่ คา่ แสงทผี่ ักสลัดตอ้ งการ และไม่สมำ่ เสมอ โดย
ค่าแสงเบี่ยงเบนมาตรฐานของผักสลัดที่ปลูกด้วยวิธีธรรมดา คือ 21.66 % ทำให้ผักสลัดที่ปลูกใน
ระบบสามารถเตบิ โตไดอ้ ย่างเต็มทแ่ี ละเตบิ โตไดเ้ รว็ กว่าวธิ ปี ลูกแบบธรรมดา 10 วัน และมีขนาดใบที่
ใหญ่ผักสลัดที่ปลูกดว้ ยวธิ ธี รรมดา

วธิ กี ารปลกู ผักออแกนิค มี 9 ข้ันตอน ดังน้ี
1.การเตรียมดนิ

ก่อนจะปลูกพืชเพื่อทำสวนอะไรก็ตาม เราควรต้องทดสอบคุณภาพของดินก่อน
เพราะถ้าหากดินอุดมสมบูรณ์ มีธาตุอาหารที่สำคัญต่อพชื อย่างครบถ้วน ไม่ว่าจะปลกู ต้นอะไรกจ็ ะ
งอกงามได้อย่างสวยงาม ซ่งึ กอ่ นอืน่ กต็ อ้ งนำตัวอยา่ งดนิ ไปตรวจสอบธาตุอาหารท่มี ีอยู่ รวมทง้ั คา่ pH
ของดินที่ด้วย เพื่อที่เราจะได้ทราบความอุดมสมบูรณ์ และปัญหาของดินในแปลงปลูก รวมทั้งรับ
คำแนะนำการแกไ้ ขปรับปรุงดินให้พรอ้ ม และถา้ หากทราบผลของดินแล้ว ควรเลือกปรับปรุงดินด้วย
ปุ๋ยชีวภาพ เพราะในปุ๋ยชีวภาพจะมีจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ต่อดินและพืช อีกทั้งยังปลอดภัยต่อ
ส่งิ แวดลอ้ ม และปลอดภัยต่อสุขภาพของพืชที่จะปลกู ดว้ ย

2.ใช้ปุ๋ยหมกั ดูแลสวน
ปุ๋ยหมกั ชีวภาพมีประโยชน์และสำคัญมากกบั สวนออร์แกนิค เพราะเป็นตวั ส่งเสริม

ใหส้ วนออร์แกนิคของเราเจริญเติบโตไดอ้ ย่างสวยงาม เนอื่ งจากมีอัตราสว่ นของไนโตรเจน คาร์บอนด์
รวมทั้งจลุ ินทรยี ท์ ี่เหมาะสมและปลอดภัย แถมปยุ๋ หมกั ยังชว่ ยลดเศษซากพืชทเี่ น่าเสีย ไม่ให้กลายเป็น
ขยะสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังมีราคาถูกกว่าปุ๋ยเคมีด้วย นอกจากนี้ปุ๋ยชีวภาพยังช่วยลดวัชพืช และให้
สารอาหารแก่ดนิ ไดค้ ่อนขา้ งครบถว้ น ซ่งึ เรากส็ ามารถทำปยุ๋ หมักชวี ภาพด้วยตวั เองงา่ ย ๆ ดงั น้ี

2.1 หาภาชนะขนาดความลกึ ประมาณ 3 ตารางฟุตมาเตรยี มไว้
2.2 ใส่ใบไมแ้ หง้ ลงไป โรยป๋ยุ คอกทบั
2.3 ใส่เศษอาหาร หรือเศษผกั โรยปุ๋ยคอกทบั อีกชั้น ความสงู ของกองเศษอาหารไม่ควรเกิน
30 เซนติเมตร
2.4 โรยใบไมแ้ หง้ ลงไปอกี ความสูงประมาณ 10-15 เซนติเมตร จากนน้ั จะนำเศษอาหารมา
โรยทบั บาง ๆ อกี ช้นั ก็ได้
2.5 หาอะไรมากดทบั เศษอาหารและเศษผักให้อัดแนน่ ให้ได้มากทีส่ ดุ แลว้ หมักทงิ้ ไว้ 30 วนั
2.6 พอครบกำหนดเวลาแลว้ ให้ใชพ้ ลัว่ คอ่ ย ๆ ตักป๋ยุ ชีวภาพดา้ นล่างเอามาใชไ้ ดเ้ ลย
3.เลือกพชื ทเี่ หมาะสม

ก่อนจะปลูกพืชในสวนออร์แกนิค เราควรเฟ้นหาพันธุ์พืชที่เหมาะสมกับ
สภาพแวดล้อมในสวนออรแ์ กนคิ ของเราดว้ ย เพ่ือให้พชื เจริญเติบโตได้อย่างสุขภาพดแี ละแขง็ แรง โดย
สิ่งที่ต้องดูโดยรวมก็คือ พืชชนิดนนั้ เปน็ พืชท่ชี อบแดด ชอบน้ำ และความช้นื มากแคไ่ หน ซึง่ ตอ้ งไมเ่ กิน

5

ความสามารถของสวนเราทจ่ี ะรองรับพชื เหล่านีด้ ว้ ย อีกทั้งสุขภาพพืชกอ่ นปลกู กส็ ำคญั ไมน่ อ้ ย ถ้าซื้อ
เป็นต้นกล้ากค็ วรจะเลอื กตน้ กล้าที่รากสมบูรณแ์ ข็งแรง ไม่เหลอื งหรอื มีแมลงเกาะติด ดูแล้วอ่อนแอ
แต่ถ้าจะเพาะเมล็ดก็ควรเลือกซื้อเมล็ดที่ยังไม่หมดอายุ และก่อนจะนำไปเพาะก็ควรตรวจสอบ
คุณภาพเมล็ด ด้วยการนำไปโรยใส่ทชิ ชูเปียก และนำทิชชูเปียกอีกแผ่นโปะทับอีกที เพื่อดูคุณภาพ
เมล็ดว่าฝ่อหรือไม่ฝ่อ ถ้าภายใน 3-4 วัน พืชสามารถงอกรากออกมาได้ ก็แสดงว่าเมล็ดมีความ
สมบูรณด์ ี สามารถนำไปปลกู ได้ตามปกติ

4. การปลกุ พชื ในกระบะ
การปลูกพืชในกระบะจะช่วยให้เราสามารถควบคุมดูแลพืชได้สะดวก ทั้งเรื่อง

สารอาหารในดิน ลดความเสี่ยงในการถูกเหยียบยำ่ ทำลาย และลดการกระจายของโรคพืชและแมลง
ได้อกี ด้วย ซ่งึ การปลกู พชื ในกระบะกต็ ้องไมล่ ืมเว้นระยะหา่ งของการปลกู พืชใหเ้ หมาะสม ไมค่ วรปลูก
พชื ชิดกนั จนเกนิ ไป เพราะพืชจะแยง่ น้ำและสารอาหาร รวมทง้ั บดบังแสงแดดกนั ได้ โดยเฉพาะถ้าคุณ
จะปลกู พชื ผกั สวนครวั ไวก้ ินเอง หรอื ปลูกไม้ดอกยืนต้น กค็ วรเลอื กปลูกพชื ชนิดเดยี วในกระบะ 1 ใบ
แต่ถ้าคุณเป็นคนที่ไม่ค่อยมีเวลาในการดูแลสวนออร์แกนิคเท่าไหร่ แนะนำให้เลือกปลูกมะเขือเทศ
เพราะเป็นไมเ้ ถาที่ดแู ลงา่ ย โตไว มสี ีสันสดใส และถึงแมจ้ ะร่วงก็สามารถงอกใหมไ่ ดไ้ ม่ยาก หรอื บรรดา
พชื ตระกลู ถวั่ กะหล่ำ และคะน้า กเ็ ป็นพืชทปี่ ลกู งา่ ย และโตไวเช่นกนั

5. รดน้ำให้เหมาะสม
เมื่อปลูกพืชแล้ว คราวนี้ก็ถึงขั้นตอนของการดูแล โดยควรจะรดน้ำให้ต้นไม้อย่าง

เหมาะสมทกุ เช้า เพราะเปน็ ชว่ งเวลาทด่ี ที ส่ี ุดของการรดน้ำตน้ ไม้ เนื่องจากในช่วงเช้าอากาศจะเย็น มี
น้ำค้างและความชื้นที่พอดี อีกทั้งลมก็ยังไม่แรง เวลารดน้ำละอองและหยดน้ำที่เรารดลงไปจะไม่
กระเด็นออกนอกกระถาง ต้นไม้ก็จะได้รับน้ำอย่างเต็มที่ แต่ถ้าคุณเลือกรดน้ำต้นไม้ในตอนเย็น
ความชื้นในดนิ จะอยู่ตลอดทัง้ คืน เสี่ยงทีเ่ ชือ้ แบคทีเรียและเชื้อราจะเกาะตัวอยู่ท่ีรากต้นไม้ จนทำให้
รากเน่าได้ ทั้งนี้ผู้เชี่ยวชาญยังแนะนำให้รดน้ำต้นไม้ด้วยมือจะดีที่สุด และพยายามรดน้ำที่หน้าดิน
มากกวา่ รดไปท่ใี บ เพราะอย่าลมื ว่ารากตน้ ไมอ้ ยู่ดา้ นล่างนะคะ ต้นไม้ไมส่ ามารถดูดกนิ น้ำผ่านทางใบ
ได้ และควรจะรดนำ้ ใหพ้ อชุ่มกพ็ อ ไม่ตอ้ งรดมากถงึ ขัน้ มีนำ้ ขังอยูใ่ นกระถางหรอื กระบะปลูกต้นไม้ แต่
ตอ้ งหมัน่ รดน้ำทุกวัน

6. การกำจดั วชั พืช
ในเมื่อเราปลูกพืชบนดิน มีสารอาหารและความชื้นที่เหมาะสม ก็ย่อมต้องมีวชั พืช

ขึ้นมารบกวนสวนออร์แกนิคของคุณอย่างแน่นอน และเมื่อขึ้นชื่อว่าเป็นสวนออร์แกนิค ครั้นจะใช้
สารเคมีกำจัดวัชพืชเหล่านี้คงไม่เหมาะเท่าไร ดังนั้นก็ลงมอื ถอนวัชพืชด้วยตัวเองเลยดีกว่า และหา
โอกาสมาสดู อากาศบรสิ ุทธิ์สักหนอ่ ยกไ็ ด้ หรอื ถา้ รวมพลคนในบ้านมารว่ มด้วยชว่ ยกนั กจ็ ะดีมาก จะได้

6

ใชโ้ อกาสน้ที ำกิจกรรมกระชบั ความสมั พันธ์ดว้ ยกัน คนละไมค้ นละมอื แบบนแี้ ป๊บเดยี ววัชพืชก็หายวับ
ราวกบั ไมเ่ คยมแี ล้ว

7. การไลแ่ มลง
เมือ่ มีวชั พืชก็ต้องมีแมลงทีเ่ ปน็ ศตั รูพืชเชน่ กัน ซึ่งวิธแี ก้ไขปญั หาแบบถาวร คงต้องมา

ดูเรื่องสุขภาพของดิน และสภาพแวดล้อมโดยรวมของสวนออร์แกนิค เพราะถ้าพืชอยู่กันอย่างมี
ความสุขดี บรรดาวชั พชื และศัตรูพืชกจ็ ะไม่คอ่ ยมาก่อกวนใหเ้ สยี หาย ดงั นั้นคุณควรนำตัวอย่างดินไป
ตรวจสอบคุณภาพดิน เพื่อที่จะได้กลับมาฟื้นฟูสขุ ภาพดินไดอ้ ย่างเหมาะสม ส่วนวิธีแก้ปญั หาเฉพาะ
หนา้ กอ็ าจจะเลือกวธิ ธี รรมชาตอิ ย่างการปลอ่ ยกบ คางคก จ้ิงจก ตุก๊ แก หรอื คา้ งคาว ใหม้ าปว้ นเปีย้ น
อยใู่ นสวนบา้ ง เพอ่ื ให้เขาเหลา่ น้ีคอยจบั แมลงและศัตรูพชื โดยเฉพาะแมลงเตา่ ทองกิน

8. การเกบ็ เกีย่ ว
หากสวนออร์แกนิคของคุณมีพืชผกั สวนครัว หรือผลไม้เยอะ ก็ต้องหมั่นตรวจสอบ

ระยะเวลาการเก็บเกยี่ วของเขาให้ดี เม่อื มผี ลสุกงอมก็ควรเกบ็ เกยี่ วมารบั ประทาน อย่าปลอ่ ยใหร้ ว่ งใต้
ตน้ อยา่ งเปลา่ ประโยชน์ โดยเฉพาะบรรดาพรกิ ข้หี นู และกะเพราะ ท่ีควรเดด็ เก็บในชว่ งสาย ๆ ของวนั
ก่อนที่ตน้ และใบจะถกู แดดเผาจนเหี่ยว แต่ถ้าเป็นใบโหระพา ควรเก็บในช่วงบ่ายแก่ ๆ เพราะใบจะ
เขียวสดน่ากนิ ในช่วงนั้น หรือถ้าปลูกผักใบเขียว หรือผักตระกลู กะหล่ำ เมื่อมีผลโตเต็มทีส่ มควรแก่
การเก็บเกี่ยว ก็ให้ใชม้ ดี ใบคมมาตัดดอกกะหล่ำ โดยควรตัดเหนือฐานของดอกเล็กนอ้ ย แต่ถ้าคุณไม่
สามารถกินผกั เหลา่ นไ้ี ดท้ ัน จะนำไปแบง่ ปนั เพอ่ื นบ้านบา้ งก็ได้

9. โละสวน
พอหมดฤดูกาลเก็บเกีย่ ว หรือตน้ ไม้เริม่ หมดอายุ กค็ วรโละสวนออร์แกนคิ เพื่อฟื้นฟู

สภาพดิน ให้พร้อมสำหรับการปลกู พชื ครัง้ ใหม่ โดยวธิ ลี ้างสวนกส็ ามารถทำได้ 2 แบบ คือ ถอนตน้ พชื
ออก แล้วนำไปฝังกลบ หรอื นำไปทำปุย๋ หมักชีวภาพ อกี วิธกี ็คอื ล้มต้นไม้ปกคลุมดนิ ไว้อยา่ งนน้ั เพื่อให้
เปน็ รงั และทอ่ี ยูข่ องสตั ว์ เชน่ นก เป็นตน้ อกี ทงั้ การปลอ่ ยพชื คลุมดินแบบน้ยี ังสามารถปกปอ้ งหน้าดนิ
ไมใ่ ห้ถกู กดั เซาะจากน้ำฝน และปอ้ งกันวัชพชื เติบโตผา่ นรอ่ งดนิ ขึน้ มาดว้ ย

3. ปัญหาในการปลูกผักออแกนคิ
อนงค์ จนั ทรส์ รีกุล (2542) ได้อธิบายถงึ ปัญหาในการปลกู ผักออแกนิคได้วา่ สำหรับปัญหา

ในการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์นั้นอาจมีไม่มากเท่าการปลูกบนดิน เพราะการปลูกแบบไร้ดินช่วยตัด
ปัญหาเรอื่ งโรคและแมลงทสี่ ะสมในดนิ ไปคอ่ นขา้ งเยอะ แตอ่ ยา่ งไรก็ตามการปลกู ผักในไฮโดรโปนกิ สก์ ็
ยงั มปี ัญหาท่ีเจา้ ของฟาร์มต้องพบเจอและแก้ไข ต้องดูแลเอาใจใส่อย่างสม่ำเสมออยดู่ ี และปญั หาทพ่ี บ
ของการปลกู ผักออแกนคิ มีดังนี้

7

1. โรคท่ีพบบอ่ ยในผกั ไฮโดรโปนกิ ส์
โรคที่พบบอ่ ยในระบบไฮโดรโปนกิ ส์ สว่ นใหญ่เกดิ ขึน้ ช่วงหน้าฝนและหนา้ ร้อน โรคที่

เกิดนส้ี ว่ นใหญ่เกดิ ขน้ึ กบั ผกั สลัดต่าง ๆที่นยิ มปลกู ด้วยระบบไฮโดร และเน่ืองจากผักพวกนม้ี ีถ่ินกำเนิด
ในเมอื งหนาว จงึ ทำใหไ้ ม่ชอบอากาศในบ้านเราเท่าไหร่ ฉะนัน้ เวลาอากาศรอ้ นผักจะออ่ นแอ ควบค่ไู ป
กับเชื้อราพิเทยี ที่เป็นเชื้อราทีเ่ ข้าไปทำลายระบบรากและโคนของต้นไม้เติบโตอย่างรวดเร็วในสภาพ
อากาศร้อน โรครากเน่าจึงเกิดขึน้ บ่อยคร้ังในช่วงหน้าร้อนนัน่ เอง ลักษณะของโรคจะสังเกตได้งา่ ยๆ
จากใบพชื ที่เริ่มเหยี่ ว รากดำและขาด เมื่อมีการระบาดของโรคนค้ี วรเก็บต้นท่เี ป็นโรคออกจากระบบ
ใหเ้ ร็วที่สุดในกรณีที่ปลกู ไมเ่ ยอะ เปล่ยี นน้ำสารละลาย พร้อมใสเ่ ช้ือราไตรโคเดอร์มาลงในสารละลาย
เพื่อส้กู ับเชอ้ื พเิ ทยี ม สงั เกตอาการพชื อย่างใกล้ชดิ ว่ามรี ากใหมง่ อกขน้ึ หลังจากเปลี่ยนนำ้ และใส่เช้ือรา
ไตรโคเดอร์หรือไม่ หากเชื้อแพร่กระจายไปมากแล้ว อาจต้องล้างระบบใหม่ท้ังหมดโดยอาจมีความ
จำเปน็ ตอ้ งเก็บผักก่อนเวลาเก็บ เพื่อไม่ให้เสียหายน้อยท่ีสุด โรคที่พบบ่อยอีกโรคคือโรคใบจุด ส่วน
ใหญ่พบบ่อยในช่วงหน้าฝน ในฟาร์มเปิด เนื่องจากมีความชื้นในอากาศสูง อีกสาเหตุนึงที่อาจจะ
ก่อใหเ้ กดิ โรคใบจดุ ไดค้ ือการพน่ นำ้ มากเกินไป หรืออากาศถา่ ยเทไมด่ ีในแปลง สามารถกำจัดโรคนี้ได้
โดยไม่ตอ้ งใชส้ ารเคมี ดว้ ยการเด็ดใบทเี่ ป็นโรคออก และฉดี พ่นดว้ ยน้ำทผี่ สมเชอ้ื ราไตรโคเดอรม์ า และ
พยายามลดความชนื้ ในแปลงลงให้มากทสี่ ุดเทา่ ท่ที ำได้ จะช่วยให้โรคใบจดุ หยุดการแพร่กระจายได้เรว็
ข้ึน

ภาพที่ 1 โรคราสนมิ ขาว
ท่มี า : https://www.facebook.com/kasetproplusthailand/photos

2. แมลงท่ีพบบ่อยในผกั ไฮโดรโปนกิ ส์
เพลี้ยชนิดต่าง ๆ สามารถพบเจอได้บ่อยครั้งในผักไฮโดร เช่นเพลี้ยแป้ง เพลี้ยไฟ

เพลี้ยอ่อน ซึ่งมักพบเจอในระบบไฮโดรโปนิกส์แบบโรงเรือนเปิด หรือหากการมุ้ง แมลงบางตัวก็ยงั
สามารถเข้าผ่านไปได้ ข้อแนะนำสำหรับเจ้าของฟาร์มคือการดแู ลความสะอาดบริเวณโรงเรือนและ
บรเิ วณใกล้เคียงเปน็ ประจำ หมัน่ สงั เกตแมลงทอี่ ย่ฟู ารม์ วา่ มีชนิดใดบ้าง ชนิดไหนเป็นอันตรายต่อผัก
หรือไม่อย่างไร ศึกษาวงจนชีวติ แมลงน้ัน ๆ เพื่อทำให้เราเข้าใจ และสามารถใช้สารชีวภาพกำจัดได้

8

อย่างถูกต้อง ข้อแนะนำสำหรับข้อแนะนำในการฉีกพ่นสารชีวภาพต่าง ๆนั้น เราควรฉีดเฉพาะ
สารชีวภาพที่ใช้กำจัดแมลงที่เกิดขึ้นในแปลงขณะนั้น ไม่ควรฉีดพร่ำเพรื่อและสับเปลี่ยนกันบ้าง
เนอ่ื งจากแมลงจะดื้อยาไดง้ า่ ย

ภาพท่ี 2 เพลี้ยออ่ น
ทีม่ า : http://www.govesite.com/sutorganic
3. การลา้ งรางปลูกและการดูแลความสะอาดรางปลูก
สำหรบั การปลกู ผักดว้ ยระบบไฮโดรนน้ั เรอื่ งความสะอาดของรางปลูกและระบบถือ
ว่าเป็นเรื่องสำคัญ เพราะหากระบบปลูกผักสกปรก จะส่งผลถึงผลผลิตที่ได้รับได้ เพราะเชื้อโรคที่
สะสมในรางปลูกสามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็ว ยิ่งฟาร์มที่ใช้บ่อขนาดใหญ่ในการปลูก
จำเปน็ ต้องระวงั เร่ืองความสะอาดเป็นอยา่ งมาก ฉะนน้ั จึงจำเปน็ ท่ตี อ้ งหมั่นทำความสะอาดแปลงปลกู
อปุ กรณ์ และ บริเวณโดยรอบให้สะอาด การลา้ งแปลงปลกู สามารถทำได้หลายวิธี เชน่ การใช่คลอรีน
การใช้ผงซักฟอก หรอื การใชก้ รดไนตรกิ ฟารม์ H2O Hydro Garden แนะนำใหใ้ ชก้ รดไนตรกิ ในการ
ลา้ งแปลง เนือ่ งจากพชื สามารถดูดใช้กรดไนตริกได้ ไม่เหมือนการใชผ้ งซกั ฟอง หรอื คลอรีน ซึ่งหาก
ตกค้างในระบบ อาจเปน็ อนั ตรายต่อพชื ได้เปน็ เปน็ สารเคมีท่พี ืชกนิ ไม่ได้นัน่ เอง

9

ภาพท่ี 3 การลา้ งรางปลกู ผัก
ทีม่ า : https://home.kapook.com/view155907.html
4. สีของผกั ไม่สด ไมแ่ ดง ซดี
เกิดได้จากหลายปัจจยั เช่น สารละลายท่ีให้ไม่ครบถ้วน ส่วนใหญ่เกดิ จากการท่พี ืช
ขาดธาตเุ หลก็ นัน่ เอง อกี หนึง่ ปัจจยั คอื แสงแดดไม่เพียงพอในการสังเคราะหแ์ สง อาจเป็นชว่ งหนา้ ฝนที่
ไม่ค่อยมแี ดด หรอื สถานท่ีตั้งรางปลูกอยูใ่ ต้รม่ เงาหรือมีหลงั คาโรงเรือน สแลนทม่ี ากเกนิ ไป

ภาพที่ 4 สผี กั สด
ท่ีมา : https://c.mi.com/thread-2193426-1-0.html
5. การดแู ลสภาพแปลงปลูก
การดแู ลสภาพแปลงปลกู นั้นเป็นอกี หนึ่งอย่างทเี่ จ้าของฟารม์ ผักไฮโดรตอ้ งคอยระวงั
หากระบบท่ีใช้ปลกู เกิดการรั่วของน้ำ และน้ำลดหรือขาดไปช่วงหน่ึง สามารถส่งผลให้ผักที่เราปลูก

10

ตายได้ หรือหากป๊ัมเสียไฟดบั ระบบเช่นระบบNFT และ DFT จะแห้ง และพืชกจ็ ะตายในเวลาไม่ถึง
ชัว่ โมงหากดบั ในชว่ งกลางวัน

4. วิธีการดูแลรกั ษาผกั ออแกนคิ
วิธีการดแู ลผักออแกนคิ มี 6 ขอ้ ดังน้ี (อนงค์ จันทร์ศรกี ุล ,2542)
1. แสงแดด : การจะทำสวนผกั ใหง้ อกงามสมใจ แสงแดดถือเปน็ ปจั จัยสำคัญทเี่ จ้าของแปลง

ปลูกจำเป็นต้องคำนึงถึง เพราะผักส่วนใหญ่ชื่นชอบแสงแดด อย่างน้อยก็ต้องมีแดดส่องในบริเวณ
แปลงปลกู ผกั ประมาณวันละ 4- 8 ชั่วโมง

2. ขนาดพื้นทีส่ วน : สำหรับผู้เร่ิมตน้ แปลงปลูกผักควรมพี ้ืนท่ีประมาณ 50 ตารางฟุต หรอื
บางคนใช้พื้นที่ 100 ตารางฟุต ซึ่งถือว่าเป็นสวนขนาดใหญ่ คำแนะนำคือคุณควรเร่ิมต้นทำสวนผกั
ออร์แกนคิ ของคุณในแบบไซด์เล็กก่อน เพราะคุณจะไดด้ ูแลผักของคุณไดอ้ ย่างทั่วถงึ รวมถึงถ้าคุณใช้
พ้นื ท่ีขนาดใหญ่ คณุ อาจปลกู ตน้ ไมข้ ้ึนซ้อนกนั ซง่ึ มันไมด่ ีแน่

3. ดนิ ท่ดี ี : ดินท่ดี ี การทำให้ดินเป็นดินมีคุณภาพจะช่วยเพมิ่ ผลผลิตของผักในสวน โดยจาก
หน้าดินลงไปประมาณ 2-4 นว้ิ ใหเ้ ราบำรุงดินโดยใช้ใบไม้ ฟางคลุมหนา้ ดนิ และรดน้ำ

4. ซือ้ ตน้ ไม้ : สำหรบั ผูท้ ีเ่ รมิ่ ตน้ ทำสวนผกั ออร์แกนิคควรปลกู ผกั ไมก่ ชี่ นดิ และไม่ควรตนุ พันธุ์
ผักไวเ้ ยอะๆ ปลกู เฉพาะที่ตวั เองชอบทานเทา่ นนั้

5. ปุ๋ย : ในปๆี หนง่ึ คุณควรมกี ารปรบั ปรงุ ดินโดยการใสป่ ุ๋ย ซึง่ คณุ ควรเตมิ แร่ธาตุให้ดินเพิ่ม
สเปกตรัมให้กบั ดนิ โดยคณุ อาจจะใส่เดือนละคร้งั ก็ได้

6. จุลนิ ทรยี ์ : ป๋ยุ อกี ชนิดที่เราแนะนำคือการใชป้ ุ๋ยจลุ นิ ทรียท์ ่ีเกดิ จากการหมักหัวเชื้อกับใบ
ชา กากน้ำตาล เนือ่ งจากจลุ ินทรยี ์มคี วามจำเปน็ มากสำหรบั การเพิ่มสารอาหารในดนิ

5. อาหารออแกนคิ คอื อะไร
อาหารออแกนคิ แบ่งเปน็ 3 ขอ้ ดังนี้ (อดศิ ักดิ์, 2558)
1. ส่วนประกอบทุกอย่างล้วนมากจากธรรมชาติ โดยอาหารอาหารออแกนิคจะไม่มีการใช้

สารสังเคราะห์ใด ๆ ในการเพาะเลีย้ งหรือการเพาะปลกู เลย ไม่วา่ จะเป็นผักหรือเน้อื สตั วก์ จ็ ะถูกเล้ียง
และเจรญิ เติบโตมาด้วยอาหารจากธรรมชาตลิ ว้ น ๆ ถา้ เปน็ สตั ว์ก็จะเลยี้ งแบบปล่อยอสิ ระ ไม่มีการขุน
หรือใหอ้ าหารสงั เคราะหใ์ ด ๆ เพอ่ื ใหส้ ัตวโ์ ตเรว็ แบบทีน่ ยิ มทำกนั ในอุตสาหกรรมใหญ่ สว่ นผกั กจ็ ะเปน็

11

การปลกู บนดนิ แบบบ้าน ๆ ไมใ่ สว่ ัตถสุ ังเคราะหใ์ ด ๆ ทง้ั ส้ิน ไมว่ า่ จะเป็นปยุ๋ วทิ ยาศาสตร์ และสารเคมี
หรือยาฆ่าแมลง ใช้แต่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกจากธรรมชาติในการเพาะปลูก ส่วนเมล็ดพันธุ์ที่นำมา
เพาะปลูกจะต้องไม่มีตัดต่อพันธุกรรม และต้องมีการเตรียมหน้าดินก่อนการเพาะปลูกด้วยวิธี
ธรรมชาติ คือ จะต้องทำให้ปลอดสารพิษไม่น้อยกว่า 3 ปี เหล่านี้จึงเรียกได้ว่าเป็นการสร้างอาหาร
แบบธรรมชาติอย่างแท้จริง 100% มีกลิ่นหอมตามแบบธรรมชาติ ทุกขั้นตอนในการปลูกและการ
แปรรูปจะต้องอยู่ในมาตรฐานที่ผ่านการตรวจสอบจากหน่วยงานต่าง ๆ ส่วนประกอบทุกอย่างจงึ
สะอาดบรสิ ทุ ธิ์ ไม่มสี ารพษิ ตกคา้ งหรือสารกอ่ มะเรง็

2. อาหารอาหารออแกนิคจะไม่มีการใชส้ ารเคมใี ด ๆ เลย ส่วนประกอบทุกอย่างจะต้องมา
จากธรรมชาติ เพราะถ้ามีการใชส้ ารเคมีก็จะไม่ถือว่าเปน็ อาหารออแกนิค ซงึ่ การไม่ใชส้ ารเคมีท่ีว่าน้ัน
หมายถึง การไม่ใช้ยาฆา่ แมลง ปยุ๋ เคมี สารกระตุน้ หรือสารเรง่ การเจรญิ เตบิ โตกับสตั ว์ แต่กม็ บี างเจ้า
ในท่ใี ช้สารเคมเี พยี งเล็กน้อยเทา่ ท่จี ำเป็นเทา่ น้นั ซง่ึ อาจจะเรยี กวา่ "95% ออแกนคิ " หรอื ก่ีเปอร์เซน็ ต์
ก็ว่ากันไป แต่ถ้าต่ำกว่า 70% จะไม่ถือว่าเป็นอาหารออแกนิค ส่วนผักไฮโดรโปนกิ ส์และผักปลอด
สารพิษก็ไม่ถือวา่ เป็นออแกนคิ เพราะผักปลอดสารพษิ คือ ผักทีไ่ ม่ได้ปลอดการใช้สารเคมีหรือยาฆ่า
แมลงในระหว่างการเพาะปลูก แต่เป็นผักที่ปลอดสารพิษในช่วงตอนเก็บเก่ียว ส่วนผักไฮโดรโปนิกส์
คือ ผกั ไร้ดนิ ผกั ประเภทนย้ี ังมคี วามจำเป็นตอ้ งพง่ึ สารเคมอี ยู่ เพราะผกั ไรด้ นิ จะไมม่ ีดินทเี่ ป็นตวั สะสม
ธาตุอาหาร แตจ่ ะเปล่ยี นจากดินเปน็ น้ำใหเ้ ป็นตวั สะสมธาตอุ าหารแทน

3. ไม่ก่อให้เกิดมลพิษในกระบวนการผลิต เพราะอาหารออแกนิคนั้น นอกจากจะมุ้งเนน้ ให้
ผู้บริโภคมีสุขภาพที่ดีแล้ว จุดประสงค์ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือการช่วยลดมลพิษให้กับธรรมชาติ
เพราะเป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าการใช้สารเคมีต่าง ๆ เช่น ยาฆ่าแมลง ปุ๋ยเคมี หรือสารเร่งการ
เจริญเติบโตตา่ ง ๆ นั้นจะก่อให้เกิดสารพษิ ตกค้างในดิน ในน้ำ และในอากาศ ซงึ่ กวา่ จะย่อยสลายไป
ได้บางทีก็อาจใช้ระยะเวลาเปน็ สบิ ๆ ปี ซ่ึงวิธกี ารปลกู แบบธรรมชาตินีเ้ องจงึ เป็นวิธที ีด่ ที สี่ ดุ ในการช่วย
ฟน้ื ฟธู รรมชาติท่เี สยี ไป เพราะนอกจากจะไดร้ บั ประทานอาหารทปี่ ลอดสารพษิ แลว้ ยงั ชว่ ยลดมลพิษ
ต่าง ๆ ไดอ้ กี ด้วย

อย่างไรก็ตาม อาหารออแกนิคก็มิใช่อาหารที่สะอาดบริสุทธิ์ปราศจากสิ่งเจือปนหรือส่ิง
แปลกปลอมใด ๆ หากแต่มีสารเจือปนที่เป็นธรรมชาติ อย่างแบคทีเรียทีไ่ มใ่ ช่สารแปลกปลอมที่เกิด
จากการสังเคราะห์ของมนุษย์ แต่เป็นสิ่งแปลกปลอมทางธรรมชาติที่จะช่วยทำให้ระบ บภูมิคุ้มกัน
ภายในร่างกายทำงานได้ตามปกติ สร้างความแข็งแกร่งให้กบั ร่างกาย รวมไปถึงแบคทเี รียบางประเภท
ทช่ี ่วยทำใหร้ ะบบตา่ ง ๆ ภายในร่างกายเปน็ ไปอยา่ งสมดุล

12

6. ประโยชนข์ องอาหารออแกนคิ

ประโยชน์ของอาหารออแกนคิ มี 15 ขอ้ ดังน้ี (อดิศักด์ิ, 2558)

1. การรบั ประทานอาหารออแกนคิ นอกจากจะชว่ ยตา้ นโรคต่าง ๆ เช่น มะเร็ง ภูมิแพ้ ช่วย
ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมองแล้ว ยังทำทำให้ร่างกายได้รบั สารอาหารที่ดีใน
ปริมาณที่สูงกว่าอาหารท่ัวไป เนื่องจากมีคุณค่าทางโภชนาการยังคงความสมบรู ณ์ และมีความสดได้
นานกว่าอาหารทวั่ ไป

2. หากรับประทานอาหารอาหารออแกนิคตั้งแต่ก่อนการตั้งครรภ์ จะช่วยลดความเสี่ยงตอ่
โรคทั้งหลาย เช่น หอบหืด ออทิสติก ภูมิต้านทานบกพร่อง โรคมะเร็ง ที่จะเกิดขึ้นกับลูกน้อยก็จะ
ลดลงและยังชว่ ยทำให้คุณแมม่ สี ุขภาพท่แี รงอีกดว้ ย

3. อาหารออแกนิคจะมีคุณค่าทางโภชนาการมากกว่าอาหารทั่วไป โดยพืชผกั ที่ปลูกโดยวธิ ี
ออแกนิคจะมีวิตามินซีสูงกว่าพชื ที่ปลูกทั่วไปถงึ 27% มีธาตุเหล็กมากกว่า 21% และมีแมงกานสี
มากถึง 29% เลยทีเดียว (ผลการวิจัยโดย The Soil Association ประเทศอังกฤษ) นอกจากนี้ยังมี
การวเิ คราะหแ์ ละเปรียบเทียบคณุ ค่าทางโภชนาการระหว่างอาหารออแกนิคกับอาหารในซุปเปอร์มา
เก็ตทวั่ ไป (ทดสอบโดยการเลือกใช้ แอปเปิ้ล, ลกู แพร์, มันฝรง่ั , ข้าวโพด, ขา้ วสาลี) และพบวา่ ปรมิ าณ
ของแร่ธาตุในอาหารออแกนคิ จะมีมากกว่าอาหารท่ัวไปดังนี้ มีแคลเซียมมากกว่า 63%, ธาตุเหล็ก
มากกว่า 73%, ฟอสฟอรัสมากกว่า 91%, โพแทสเซียมมากกว่า 125%, แมกนีเซียมมากกว่า
118%, โมลิบดีนัมมากกว่า 178%, สังกะสมี ากกว่า 60%, โครเมียมมากกว่า 78% และยังพบวา่
สารปรอทซง่ึ เปน็ สารพษิ ที่พบได้ในอาหารทวั่ ไปจะมปี รมิ าณทีค่ อ่ นขา้ งสงู แตก่ ลับพบในอาหารออแกนิ
คน้อยกว่าอาหารทั่วไปถึง 29% ส่วนงานวิจัยของสมิธ-สแปงเกลอร์ และคณะผู้วิจัย ได้ทบทวนผล
การศึกษากว่า 230 ฉบับ ซึ่งเปรียบเทียบสุขภาพของคนที่รับประทานอาหารแอแกนิคกับคนท่ี
รับประทานอาหารทัว่ ไป ซึ่งทีมนักวิจัยได้พบว่าปริมาณของวิตามินในผลิตภัณฑ์ออแกนิคแทบไม่มี
ความแตกตา่ งกนั ยกเวน้ ฟอสฟอรัสทอ่ี าหารออแกนิคจะมีปริมาณมากกว่าเพยี งน้อย สว่ นสารอาหาร
ในกลุ่มโปรตีนและไขมันในนม พบว่า ไม่ว่าจะเป็นนมออแกนิคหรือนมทั่วไปก็มีปริมาณของโปรตนี
และไขมนั ไมต่ า่ งกัน แตใ่ นบางการศกึ ษากร็ ะบุว่าในนมออแกนคิ จะมีกรดไขมนั โอเมก้า 3 มากกวา่ แต่
เนอื่ งอยากยังมหี ลกั ฐานการศึกษาทนี่ ้อยมาก จึงทำให้ไมส่ ามารถยืนยนั ได้ชัดเจน

4. อาหารออแกนิคจำพวกผกั และผลไม้ จะมคี วามเส่ียงจากยาฆ่าแมลงต่ำกว่าร้อย 30 เมื่อ
เปรียบเทยี บกับพืชผกั และผลไมท้ ่ัวไป ในขณะที่หมแู ละไกอ่ ินทรยี ์นั้นจะมีสารตา้ นแบคทีเรียน้อยกว่า
เนื้อสัตว์ทั่วไป 33% แต่อย่างไรก็ตามเราก็อย่าลืมว่าปริมาณของสารที่ตกค้างซึ่งเกิดจากการใช้
สารเคมีหรือยาฆ่าแมลงในสินค้าบางชนิดน้ันยังมีค่าเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ฉะนั้นก่อนจะนำผกั
ผลไม้ หรือเนื้อสตั วม์ ารบั ประทาน ควรจะลา้ งให้สะอาดเสียกอ่ น ไมว่ ่าอาหารน้นั จะเป็นอาหารออแก
นคิ หรือไมก่ ็ตาม ท้ังนี้ก็เพอ่ื ความปลอดภัยของผูบ้ ริโภคนัน่ เอง

13

5. อาหารออแกนคิ ผลติ มาจากกระบวนการผลิตเกษตรอินทรีย์ ผู้บริโภคจงึ มน่ั ใจได้ในความ
ปลอดภัยจากการใช้สารเคมีที่เป็นอันตราย ทั้งยาฆ่าหญ้า ยาฆ่าแมลง สารป้องกันเชื้อรา หรือแม้แต่
ปุ๋ยเคมี

6. อาหารออแกนิคมีรสชาติที่ดีกว่า มีความเป็นธรรมชาติมากกว่าอาหารที่ผลิตจากระบบ
เกษตรท่วั ไปท่ีมกี ารใชส้ ารต่าง ๆ หรอื แมแ้ ต่ในดา้ นการแปรรูป อาหารออแกนคิ ก็จะผ่านการแปรรูป
นอ้ ยกวา่ ทงั้ นกี้ เ็ พ่อื คงคุณค่าทางโภชนาการของอาหารเอาไว้ให้ได้มากทีส่ ดุ

7. สัตว์ท่ีเล้ียงในระบบเกษตรอนิ ทรีย์จะไม่มีการใช้ยาปฏิชวี นะหรือสารเร่งการเจริญเติบโต
แม้กระทั่งอาหารที่ใช้ในการเลี้ยงก็จะต้องเป็นอาหารสัตว์ออแกนิค ที่ผลิตจากกระบวนการเกษตร
อนิ ทรยี ์ โดยไม่มกี ารใช้สารปรุงแตง่ เช่น สผี สมอาหาร สารกัดบูด จงึ ทำใหผ้ ลผลติ ตา่ ง ๆ ไม่วา่ จะเป็น
นม ไข่ เน้ือสตั ว์ จะไม่มสี ารสังเคราะห์ท่ีอาจเปน็ อันตรายต่อผบู้ รโิ ภคได้

8. ในการผลิตอาหารออแกนิคแปรรูป จะมีข้อกำหนดห้ามใช้สารเคมีสังเคราะห์ที่อาจเป็น
อนั ตรายต่อผูบ้ รโิ ภค ไมว่ า่ จะเป็นสารให้สี สารกันบดู สารแต่งกลนิ่ และรส รวมไปถึงกรรมวิธีการแปร
รูปกต็ ้องเปน็ วิธที ่ีปลอดภัย หา้ มใชว้ ธิ กี ารท่ีอาจเปน็ อันตรายต่อผูบ้ รโิ ภค เชน่ การฉายรังสี การฟอกสี
ให้ขาว การหมกั โดยใชส้ ารเรง่ เปน็ ต้น

9. เกษตรกรผู้ปลูกจะมีสุขภาพอนามัยที่ดีขึ้น ปลอดภัยจากสารเคมี เพราะในระบบเกษตร
อนิ ทรีย์จะไม่มีการใชส้ ารเคมที ี่เปน็ อนั ตรายใด ๆ เลย

10. ในระบบเกษตรอินทรยี ์ การเลีย้ งสตั ว์ ท้ังปศุสัตว์ สัตว์นำ้ และสัตว์ปกี จะใหค้ วามสำคัญ
กับสวัสดภิ าพและสวสั ดกิ ารของสตั ว์ ให้ความธรรมชาติแกส่ ตั ว์เลย้ี ง ไม่กักขังสัตว์ให้อยกู่ ันอย่างแออัด
ไม่กุดอวัยวะหรอื ทำการทรมานสัตว์ ไมเ่ ร่งการเจรญิ เติบโตของสัตวเ์ ล้ียงด้วยวิธีใด ๆ และดูแลสภาพ
ความเป็นอยู่ของสัตว์โดยพิจารณาจากธรรมชาติของสัตว์ จึงทำให้สัตว์เลี้ยงมีสุขภาพอนามัยที่ดี
เจริญเตบิ โตอยา่ งเปน็ ธรรมชาติ และมคี วามเป็นอยทู่ สี่ มควรแก่อัตภาพ

11. หลักการสำคญั อยา่ งหน่ึงของเกษตรอินทรยี ์ก็คอื การอนุรักษส์ ง่ิ แวดลอ้ มโดยเฉพาะเร่ือง
ของดิน น้ำ และอากาศ เกษตรกรตอ้ งจะทำให้ทรพั ยากรดินและนำ้ ไดร้ ับการอนรุ กั ษแ์ ละฟน้ื ฟู

12. ช่วยเพ่มิ ความหลากหลายทางชวี ภาพ เน่ืองจากไม่มกี ารใช้สารเคมีต่าง ๆ จึงทำใหฟ้ ารม์
เกษตรอินทรีย์มีพืชและสัตว์ต่าง ๆ อยู่หลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นพืชพรรณพื้นบ้านต่าง ๆ ท่ี
สามารถนำใชเ้ ป็นอาหารหรือยาได้ รวมไปถึงสัตว์ต่าง ๆ ทงั้ ที่อยใู่ ตด้ ินและอยูบ่ นดนิ หรือตามต้นไม้ตา่ ง
ๆ เช่น นก ปลา แมลง ไส้เดอื น เปน็ ตน้ แม้วา่ สว่ นหน่งึ ของสิง่ มีชวี ติ เหล่านอ้ี าจเปน็ ศัตรูพืช แต่ก็มีสัตว์
ท่ีคอยควบคมุ แมลงศตั รูพชื เหล่านอ้ี ยเู่ ช่นกัน เชน่ กบ กิ้งกา่ แมงมมุ เป็นต้น ดว้ ยความหลากหลายนี้
เองจึงทำให้ฟารม์ ออแกนคิ มเี สถียรภาพจากการรบกวนของโรคและแมลงศตั รพู ชื เพราะธรรมชาติจะ
ควบคุมกันเอง

14

13. การผลิต การขนส่ง และการใช้สารเคมตี ่าง ๆ ทางการเกษตรจะทำใหเ้ กดิ การปลอ่ ยกา๊ ซ
เรอื นกระจกซึ่งเป็นสาเหตุของโลกรอ้ น แตร่ ะบบเกษตรอินทรยี ์ปฏเิ สธการใช้สารเหลา่ นี้ จึงทำใหม้ กี าร
ปล่อยกา๊ ซเรือนกระจกนอ้ ยลง อีกทั้งระบบเกษตรอินทรียย์ ังช่วยลดการปลอ่ ยก๊าซเรอื นกระจก และ
ฟาร์มเกษตรอนิ ทรีย์ยงั ช่วยตรึงและเก็บกกั คารบ์ อนในรูปของอินทรยี วัตถบุ นดนิ และใต้ดิน รวมทั้งใน
ชวี มวลต่าง ๆ ซงึ่ ทำใหม้ ีก๊าซเรือนกระจกลดลง

14. ชว่ ยลดตน้ ทนุ การผลิตของเกษตรในดา้ นคา่ ใช้จา่ ยตา่ ง ๆ ในการซอื้ สารเคมีหรอื ยากำจัด
แมลงศตั รูพชื และชว่ ยลดปรมิ าณการนำเข้าของสารเคมจี ากต่างประเทศไดอ้ ีกทางหนึ่ง

15. เกษตรกรที่ผลติ อาหารออแกนิคจะได้รับการประกนั ราคาผลผลติ ไดร้ าคาท่ยี ุติธรรม ทำ
ให้เกษตรมีรายได้มากขึ้น จึงช่วยลดปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมเมื่อเปรียบเทียบกับระบบ
การเกษตรท่ัวไปทเี่ กษตรกรขายผลผลติ ได้ในราคาต่ำ ทำใหข้ าดทุนและเป็นหนี้สิน สำหรบั ผู้บริโภคก็
จะไดร้ บั ประทานอาหารออแกนิคทีม่ ีความปลอดภยั มคี ุณภาพ และราคายุติธรรม

7. เมนอู าหารจากผักออแกนคิ

ภาพท่ี 5 สลดั ผกั รวม
ท่ีมา : http://www.thaihealth.or.th

15

ภาพท่ี 6 สลัดโรล
ท่มี า : https://www.knorr.com/th/recipe-ideas

ภาพท่ี 7 สลัดตน้ อ่อนทานตะวัน
ทม่ี า : https://cooking.kapook.com

16

ภาพท่ี 8 สปาเก็ตตอ้ี อแกนิค
ที่มา : http://organic2543.blogspot.com/2016/04/blog-post.html

ภาพท่ี 9 นำ้ มะเขอื เทศปั่น
ท่มี า : http://www.tsorganicfarm.com/7

17

ภาพที่ 10 น้ำเซเลอร่ีปนั่
ท่มี า : https://www.thairath.co.th/women/beauty/health/1571868

ภาพที่ 11 นำ้ พริกกุง้ สด ไขม่ ะตูม และผกั ออรแ์ กนิค
ที่มา : https://pantip.com/topic/37275691

18

ภาพที่ 12 เตา้ หู้ออแกนิคผัดซอสผงกะหรี่
ท่มี า : http://organic-tofu.blogspot.com/2013/12/blog-post_11.html

ภาพท่ี 13 ผักโขมอบชีส
ทมี่ า : https://pantip.com/topic/34195432

19

ภาพท่ี 14 แกงจืดหมสู ับ กบั ผกั วอเตร์เครส
ทมี่ า : https://www.bloggang.com

สรุป
ผกั ออรแ์ กนิคหรือผักเกษตรอินทรยี ์ถอื เปน็ อกี หนึง่ ทางเลือกที่ดีต่อคนรกั สุขภาพ เพราะผัก

ออร์แกนคิ น้ันมากด้วยคุณประโยชน์ คุ้มคา่ สมราคา ปลูกข้ึนมาโดยไม่ผา่ นการใส่ยาฆา่ แมลง ปยุ๋ เคมี
หรอื ฮอร์โมนสงั เคราะหเ์ ข้ามาปนเป้ือน ผกั เป็นพืชที่ทุกคนต้องบรโิ ภคเป็นประจำทุกวันไมม่ ากก็น้อย
แตกตา่ งกันไป เนื่องจากผกั ประกอบไปด้วยสารอาหารทจ่ี ำเป็นตอ่ การดำรงชีวติ ของมนุษยห์ ลายอยา่ ง
ไดแ้ ก่ วติ ามินและแร่ธาตตุ ่าง ๆ โดยเฉพาะธาตุเหล็ก และแคลเซยี มแป้งและนำ้ ตาลจะเปน็ แหลง่
พลงั งานและให้ความอบอุ่นแกร่ า่ งกายเซลลโู ลสและไฟเบอรซ์ ง่ึ ชว่ ย ในระบบการย่อยอาหารและ
ขบั ถา่ ยของร่างกาย ช่วยให้เกิดพลงั งานใหม้ ีความตา้ นทานตอ่ โรคภยั ไขเ้ จบ็ ต่าง ๆ ของร่างกาย และยงั
ช่วยให้รา่ งกายฟื้นหายจากโรคได้อย่างรวดเรว็

บรรณานุกรม

บรรณานุกรม

ธวัชชัย รตั นช์ เลศ. (2542). เทคโนโลยีสารกำจดั วชั พืช Herbicide Technology. กรงุ เทพฯ :
ลนิ คอรน์

วินัย รัชตปกรณช์ ัย และ อนันต์ วัฒนธญั ญกรรม. ค่มู ือการปอ้ งกนั กำจัดศตั รูพืชในประเทศไทย.
กรงุ เทพฯ : กองกีฏและสตั ววิทยา กรมวิชาการเกษตร.

ศูนยพ์ ษิ วิทยารามาธิบด.ี (2561). สารพษิ . [ออนไลน]์ . สบื คน้ ได้จาก :
https://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/en/node/41. (วันท่ีคน้ ข้อมลู : 9 มีนาคม
2562).

อดิศกั ดิ์. (2558). ออรแ์ กนคิ ดคอื อะไรทำไมต้องออรแ์ กนคิ . [ออนไลน์]. สบื ค้นได้จาก :
https://www.organicfarmthailand.com/what-is-organic/. (วนั ท่คี ้นขอ้ มลู : 9
มนี าคม 2562).

อนงค์ จันทร์ศรกี ลุ . (2542). โรคและศัตรูบางชนิดของผักและการป้องกันกำจัด. พมิ พ์ครงั้ ท่ี 8.
กรงุ เทพฯ : ไทยวฒั นาพานิช.

อมนิ าร.์ (2559). ผักออรแ์ กนคิ . [ออนไลน]์ . สบื คน้ ไดจ้ าก : http://lux.co.th/th/blogs. (วันที่
คน้ ข้อมูล : 11 มีนาคม 2562).

ฮคั ออรแ์ กนิค. (2560). Organicคอื อะไร. [ออนไลน]์ . สบื คน้ ไดจ้ าก
:https://hugorganic.com/spf-sun-protection-factor/. (วันที่คน้ ขอ้ มูล : 11
มนี าคม 2562).