รามเกียรติ์

เนื้อเรื่อง

เริ่ม ด้วยกล่าวสดุดีแนวพระราชดำริ


ในการทรงพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ แล้วจึง

เข้าสู่เนื้ อเรื่ องตั้งแต่หิรันตยักษ์ม้วนแผ่นดิน

พระนารายณ์อวตารลงมาปราบ ต่อมาเป็นเรื่อง

กำเนิดวงศ์พระราม กำเนิดทศกัณฐ์ กำเนิดเหล่า

วานร กำเนิดนางมณโฑ กำเนิดอินทรชิต นนท

กาลถูกพระอิศวรสาปให้เป็นควายชื่อทรพา นาง

ไกยเกษีใช้แขนสอดเพลารถของท้าวทศรถ


คราวรบกับปทูตทันต์จนได้รับพร

แล้วกล่าวถึงการประสูติพระราม พระพรต พระลักษมณ์

และพระสัตรุด ซึ่งเป็นอวตารของพระนารายณ์ ตลอดจนเทพ

อาวุธและบัลลังก์นาค ฝ่ายนางมณโฑก็ให้กำเนิดสีดาซึ่งเป็น


อวตารของพระลักษมี ครั้นพิเภกทำนายว่าสีดาจะเป็น

กาลกิณีแก่กรุงลงกา ทศกัณฐ์จึงให้ใส่ผอบลอยน้ำไป ครั้น

พระชนกฤๅษีเก็บผอบได้จึงเลี้ยงนางเป็นพระธิดา ภายหลัง

พระรามยกศรได้จึงได้อภิเษกกับนาง จากนั้นท้าวทศรถ


เตรียมจะราชาภิเษกให้พระรามครองกรุงศรีอยุธยา

แต่นางไกยเกษีกลับขอให้พระพรตโอรสของนางขึ้น

ครองราชย์แทน และให้พระรามเดินป่า ๑๔ ปี พระราม


พระลักษมณ์ และนางสีดาจึงออกเดินป่าไปด้วยกัน

ครั้นนางสำมนักขามาพบพระรามก็หลงรัก เข้าทุบตี

นางสีดา จึงถูกพระลักษมณ์ตัดหูตัดจมูกเพื่อลงโทษ

นางสำมนักขากลับไปฟ้ องทศกัณฐ์ผู้เป็นพี่ชาย แล้ว


แกล้งกล่าวชมความงามของนางสีดาจนทศกัณฐ์

หลงใหล ออกอุบายให้มารีศแปลงเป็นกวางทองล่อ

พระราม พระลักษมณ์ออกจากอาศรม แล้วลักพาสีดา


ไปไว้ที่กรุงลงกา

เมื่อพระราม พระลักษมณ์กลับมาไม่พบนางสีดาก็รู้ว่าเสียทีจึง

ออกติดตาม ระหว่างทางพบนกสดายุแจ้งข่าวสีดาถูกทศกัณฐ์

ลักพาไปกรุงลงกา ต่อมาพระราม พระลักษมณ์ได้หนุมานและ

สุครีพมาเป็นทหารเอก จากนั้นต้องฆ่าพาลีตามคำสาบานที่พาลี

ให้ไว้กับพระอิศวร แล้วได้กองทัพวานรมาช่วยพระรามสืบหาสี


ดา โดยส่งหนุมาน องคต ชมพูพานไปยังกรุงลงกาก่อน

เมื่อทหารเอกทั้งสามกลับ

มาแล้ว พระรามจึงยกทัพ

เคลื่อนพลไป ฝ่ายทศกัณฐ์

ฝันร้าย พิเภกแนะนำให้ส่ง

นางสีดาคืน ทศกัณฐ์กริ้ว

โกรธขับไล่พิเภกออกจาก


เมือง พิเภกจึงมาขอ

สวามิภักดิ์พระราม จากนั้น

พระรามให้จองถนนข้ามไป

ยังกรุงลงกา แล้วเกิดรบพุ่ง

กันหลายครั้ง ฝ่ายพระรามมี


พิเภกคอยทูลแก้ไข

กลศึกของพวกยักษ์ ทศกัณฐ์จึงเป็นฝ่ายพ่ายแพ้

และต้องสูญเสียชีวิตไมยราพผู้เป็ นหลานกับกุมภ

กรรณน้ องชาย ทำให้ทศกัณฐ์เศร้าโศกเสียใจเป็นอัน

มาก อิททรชิตผู้เป็นโอรสรักจึงอาสาออกรบ แต่ใน


ที่สุดก็ต้องถูกพระลักษมณ์แผลงศรสิ้นชีวิต

ทศกัณฐ์ขอร้องให้บรรดาญาติมิตรยกทัพออกรบกับทัพของพระราม

หลายครั้ง แต่ก็กลับเป็นฝ่ายพ่ายแพ้และต้องสูญเสียชีวิตทหารยักษ์

เป็นอันมาก แม้ในที่สุดทศกัณฐ์เชิญท้าวมาลีวราชซึ่งมีวาจาสิทธิ์มา

ตัดสินข้อพิพาทด้วยหวังว่าท้าวมาลีวราชจะเข้าข้างตนเอง ครั้นท้าวมา

ลีวราชพิพากษาให้ส่งนางสีดาคืน แต่ทศกัณฐ์ไม่ยินยอม ออกรบกับ

พระรามอีก พระรามแผลงศรแต่ไม่สามารถสังหารทศกัณฐ์ให้ตายได้

จนหนุมานต้องลวงไปเอากล่องดวงใจทศกัณฐ์ซึ่งฝากไว้ที่ฤๅษีโคบุตร


มาทำลาย

พระรามจึงแผลงศรสังหารทศกัณฐ์สำเร็จ และได้นางสีดาคืน

จากนั้นสีดาขอลุยไฟเพื่อพิสูจน์ให้เห็นถึงความบริสุทธิ์ของ

ตนเอง ต่อมาพระรามก็ได้ทำพิธีราชาภิเษกขึ้นครองราชสมบัติ

ที่กรุงศรีอยุธยา และปูนบำเหน็จให้เหล่าทหารหาญ โดยให้สุค

รีพครองเมืองขีดขิน หนุมานครองเมืองนพบุรี และพิเภกครอง

กรุงลงกาสืบต่อไป ครั้นอยู่ต่อมานางมณโฑให้กำเนิดไพนาสุริย

วงศ์ซึ่งเป็นลูกของทศกัณฐ์ที่ติดท้องของนางมา แต่พิเภก

เข้าใจผิดคิดว่าเป็นลูกของตน ภายหลังวรณีสูรพี่เลี้ยงแอบบอก

ไพนาสุริยวงศ์ให้รู้ว่าใครคือพ่อที่แท้จริง ไพนาสุริยวงศ์จึงลอบ

ไปขอให้สหายของพ่อชื่อท้าวจักรวรรดิมาช่วยแก้แค้น ท้าว

จักรวรรดิยกทัพบุกลงกาและจะประหารชีวิตพิเภก แต่ไพนา

สุริยวงศ์ขอชีวิตไว้เพราะถือว่าพิเภกเคยเลี้ยงดูตนมา ท้าว


จักรวรรดิจึงให้ขังพิเภกไว้

ท้าวจักรวรรดิอุปภิเษกไพนาสุริยวงศ์ขึ้นครอง

กรุงลงกา ฝ่ายอสุรผัดหลานพิเภกออกติดตามหา


หนุมานผู้เป็นพ่อเพื่อขอความช่วยเหลือ เมื่อ

พระรามทรงทราบเรื่องจึงให้พระพรต พระสัตรุด


ยกทัพไปช่วยพิเภกจนสำเร็จ จากนั้นกล่าวถึง

พระรามออกประพาสป่ากับพระลักษมณ์ นางอดูล

ปี ศาจญาติทศกัณฐ์ปลอมมาเป็ นนางกำนัลของนาง

สีดา ขอให้สีดาเขียนรูปทศกัณฐ์ แล้วนางก็เข้าสิง

ในรูปทำให้ลบไม่ออก เมื่อพระรามกลับมาพบรูป

ซึ่งสีดาแอบซ่อนไว้ก็โกรธ ให้พระลักษมณ์นำสีดา


ไปประหาร แต่พระลักษมณ์ฆ่านางไม่ตายจึง

ปล่อยไป สีดาไปอาศัยอยู่กับฤๅษีจนประสูติพระ

มงกุฎ ต่อมาฤๅษีชุบพระลบให้นางอีกองค์หนึ่ง

เมื่อเจริญวัยขึ้น คราวหนึ่งพระมงกุฎพระลบ

ประลองศรถูกต้นรังใหญ่เสียงดังสนั่น พระราม

ได้ยินเสียงนั้น จึงคิดกระทำพิธีปล่อยม้าอุปการ

ให้พระพรต พระสัตรุด และหนุมานตามม้าไป

พระมงกุฎพระลบจับม้าอุปการได้จึงนำไปขี่เล่น

หนุมานจะจับสองกุมารแต่จับไม่ได้ พระพรต พระ

สัตรุดต้องมาช่วยจึงสามารถจับพระมงกุฎได้

แล้วนำกลับไปกรุงศรีอยุธยา ต่อมาพระลบมา

ช่วยพระมงกุฎหนี พระรามต้องยกทัพตามมาสู้

รบกัน จึงทราบว่าพระมงกุฎ พระลบเป็นโอรส

แล้วงอนง้อขอคืนดีกับนางสีดา แต่นางไม่ยอม

พระรามทำอุบายลวงทำให้นางยิ่งโกรธหนีไปอยู่

เมืองบาดาล พิเภกทูลขอให้พระรามออกเดินป่า

เพื่อสะเดาะเคราะห์อีก ๑ ปี ระหว่างเดินป่าก็ได้

รบชนะยักษ์อีกหลายครั้งกว่าจะกลับคืนเมือง

สุดท้ายพระอิศวรต้องเกลี้ยกล่อมให้พระรามกับ

นางสีดาคืนดีกันแล้วจึงจัดพิธีอภิเษกให้อีกครั้ง

หนึ่ง กล่าวถึงท้าวคนธรรพ์นุราชยกทัพไปตีเมือง

ไกยเกษของพระอัยกาพระพรต พระรามจึงสั่ง

ให้พระพรต พระสัตรุด พระมงกุฎ และพระลบ

ยกทัพไปปราบและสามารถตีเมืองไกยเกษคืนได้

ตอนท้ายจะเป็นการสรรเสริญพระราม กล่าวถึง


พระราชประสงค์ในการทรงพระราชนิพนธ์

รามเกียรติ์ และเวลาที่ทรงพระราชนิพนธ์