DM0067 马来谚语词典 Kamus Peribahasa Daya

马来谚语词典

KAMUS

PERIBAHASA

DAYA

Bahasa Melayu • Bahasa Melayu • 华文

Penyusun 编者:

Lai Choy (PhD Chinese Studies)

前言

本 社 再 接 再 厉， 出 版 马 华 版 的《 马 来 谚 语 词 典 》(Kamus Peribahasa
Daya)。这不但使本社出版的词典又增添一种，而且在我国马来文的建设与发
展方面作出了另一项有价值的贡献。

谚语是语文表情达意的其中一种形式，可直接或间接表意。它有固定的语
句或词组，并包含某些深刻的道理。在马来社会，这类熟语还包括俗语、警句、
格言、比喻、箴言等。

马来社会还未有文字以前，谚语已广泛流传。许多谚语以另一种方式表达
某件事情的意义，目的既能达到，又让人觉得“顺耳”。这也反映马来民族的
性格，他们给人劝导、训喻、提示，虽略含讽刺的意味，却总会照顾对方的感
受。后来，马来社会已能读能写，谚语仍继续发展，其中一些还富含时代性。

马来谚语多数具有单层含义，例如：Berbuat baik berpada-pada, berbuat
jahat jangan sekali ( 做好事适可而止，做坏事一次也不要 )、Biar lambat asalkan
selamat ( 只要平安，慢些也无妨 )、Hendak seribu daya, tak hendak seribu dalih
( 想要有千种方法，不想要有千个借口 )、Sesat di hujung jalan, balik ke pangkal
jalan ( 在街尾迷了路，就回到街头来 )。

也有些马来谚语有双重含义，例如：Ada bangkai adalah hering ( 有死尸，
就有兀鹰 )、Cacing naik ke mata ( 蚯蚓爬上眼睛 )、Tahan jerat, sorong kepala ( 顶
住套索，把头伸过去 )、Tiada terubah anjing makan tahi ( 狗吃粪是改变不了的 )。
第一层是字面的意思，第二层是用作劝谕、教诲、指南的深一层意思。

本词典编排有系统，给各阶层读者提供翻查的便利。每条条目先译出其字
面含义，再给予释义 ( 加上含义相同或相近的中文俗语、谚语、成语等 )，然
后列出例句。某些条目如有含义相同 / 相近的，又或属反义的 ( 标明 反 )，特
列出 参看……条 的字样。

词条中如有生字，则在同一页下端给予解释。

至于十六篇以谚语为题的作文，则有助于学生写作这类作文。除此之外，
附二维码以下载本词典内的马来谚语列表。“关键字查找谚语指引”页里有相
关说明。

这是目前市面上马来谚语辞书中内容最完整、更新的。希望读者都能从中
获益。

出版社

iii

SINGKATAN
略语

bd Bidalan 训言

kh Kata hikmat 箴言

ppt Pepatah 格言

pr Perumpamaan 比喻

Peribahasa 谚语 Makna 释义
Bidalan 训言
Kata-kata yang sering kali disebut dan mengandungi
maksud khusus berkaitan dengan pengajaran, nasihat,
dan peringatan.
俗语是通俗的语句，包含与训诫、劝导和告诫有关
的特定含义。

Kata hikmat 箴言 Ungkapan daripada orang bijak pandai yang ringkas
tetapi mempunyai pengertian yang mendalam. Ia
biasanya membawa maksud yang tersirat dan dapat
dijadikan pedoman dalam kehidupan seharian.
箴言是智慧者精简的言词，富有深入的含义。箴言
通常带有隐藏的含义。它可作为生活借鉴。

Pepatah 格言 Peribahasa yang mengandungi nasihat dan pengajaran.
Ia bersandarkan kepada adat resam orang Melayu dan
sering diungkapkan orang tua-tua sebagai pedoman

dalam seluruh masyarakat orang-orang Melayu.
格 言 是 包 含 劝 诫 和 教 训 的 谚 语， 与 马 来 人 的 风 俗
习惯有关。在马来社会里，长者常以格言作为生活
借鉴。

Perumpamaan 比喻 Peribahasa yang berupa perbandingan dengan susunan

kata-kata yang ringkas, indah, dan kemas serta

membawa maksud tersirat. Ia biasanya dimulai dengan

perkataan bagai, ibarat, laksana, macam, seperti, dan

umpama.
比 喻 是 精 简、 优 美 和 简 洁 的 词 组 及 带 有 隐 藏 的 含
义， 开 头 常 以 诸 如 “bagai”、“ibarat”、“laksana”、
“macam”、“seperti” 和 “umpama” 出现。

iv

PANDUAN KEPADA ENTRI PERIBAHASA
谚语词条用法

entri peribahasa
谚语词条

golongan 45. Ada sirih hendak makan sepahB .
peribahasa
谚语分类 [pr]

terjemahan/ 有蒌叶不吃却要吃其渣。
maksud harfiah Ada yang baik, tetapi hendakkan yang
译文 / 表面意义 buruk. 比喻好的撇开，却挑不好的
( 有酒不吃要吃醋，有香不闻要闻
maksud tersirat 臭 )。
深层含义 参看第 43 条。

peribahasa Cina Walaupun Encik Tan sudah berkahwin
中文谚语等 dengan seorang gadis yang berbudi
halus tetapi dia masih merindui bekas
rujukan silang teman wanitanya yang tidak setia itu,
另见词条 kata orang ~. 陈先生娶了个贤淑的少
女为妻，却仍想念不忠于他的旧女
友，像人们说的 “~”。

ayat contoh
例句

B sepah : hampas sesuatu benda yang telah dikunyah dan dihisap airnya 渣滓，糟粕。

kosa kata takrifan
词汇 释义

v

Abu di atas tunggul Ada bangkai, ada(lah) hering

A A

1. Abu di atas tunggul. [pr] pandai berpura-pura kerana dia lemah
树墩上的灰烬。 lembut di hadapan orang tetapi sebenar-
nya amat garang, bak kata pepatah ~.
参看 “Seperti abu di atas tunggul (, da- 永杰是个很会伪装的人，在人前温
tang angin terbanglah dia)” 条。 文尔雅，其实他性情凶悍，正如谚
语说的 “~”。
2. Acang-acangC (dalam) negeri. [pr]
村子里的使者。 5. Ada angin, ada pohonnyaD. [ppt]
Orang yang dipercayai penduduk se- 有风，就有源。
kampung atau orang senegeri. 比喻村 Segala perkara itu ada sebab-sebab
子里或地方有声望、受人爱戴和尊 atau asal mulanya. 比喻一切事情都
敬的人。 有其根据或原因 ( 无风不起浪，事出
Anuar amat mempercayai Yusuf yang 必有因；有风方起浪，无潮水自平；
merupakan kawan sekampungnya, bak 水有源，病有根；风不来，水不动，
kata orang ~. 安奴尔十分信任同村的 船不摇，水不浑 )。
友人尤索夫，正如人们说的，尤索 参看第 6、7、66 和 “Kalau tak ada
夫是 “~”。 angin, masakan pokok bergoyang” 四
条。
3. Ada air, ada(lah) ikan. [pr] Kejadian itu tidak akan berlaku secara
有水必有鱼。 tiba-tiba tanpa sebarang sebab kerana ~.
那起事件不会无端突然发生的，因
(a) Jika membulatkan tekad, cita-cita 为 “~”。
akan tercapai. 比喻只要具有坚
定不移的信念，事情必然会成功 6. Ada angin, ada pokoknya. [ppt]
( 有志者事竟成；有心打石石成 有风，就有源。
砖，无心打石石原原 )。
~, kita harus membulatkan tekad 参看第 5、7、66 和 “Kalau tak ada
supaya cita-cita kita tercapai. “~”， angin, masakan pokok bergoyang” 四
我 们 必 须 下 定 决 心， 以 实 现 理 条。
想。
7. Ada asap, ada api. [ppt]
(b) 参 看 第 10、11、12、32 和 “Di 有烟，就有火。
mana batang terguling, di situ
cendawan tumbuh” (a) 各条。 参看第 5、6、66 和 “Kalau ada asap,
tentu ada api” 四条。
4. Ada aku dipandang hadap(an), tiada
aku dipandang belakang. [ppt] 8. Ada bangkai, ada(lah) hering. [ppt]
有死尸，就有兀鹰。
我在，在我前面看；我不在，在我 Di mana ada perempuan jahat, di situ
后面看 ( 当面有我，背后无我 )。 tentu terdapat lelaki jahat. 比喻哪里
Manis apabila di hadapan, apabila di 有坏女人 ( 妓女 )，哪里就会有坏男
belakang lain. 比喻一个人的两种待 人 ( 嫖客 )。
人态度：当面嘴巴很甜，背后却变 参看第 9 条。
了另一套 ( 当面一套，背后一套 )。 Kelab malam itu dikunjungi banyak
参看第 176 条。
Weng Kit merupakan seorang yang

 tunggul: pangkal pokok kayu yang masih tertinggal dalam tanah (setelah ditebang) 树墩。
C acang-acang: pesuruh, orang kepercayaan 使者，心腹，亲信。
D pohonnya: asal mulanya, pangkalnya, pokoknya, sebabnya 根源，起源，起因。

1

Ada bangkai, ada(lah) ulat Ada gigi dengan lidah sahaja

A lelaki kerana di situlah perempuan- 参看 “Taruh beras dalam padi” 条。
perempuan jahat berkumpul, bak kata
pepatah ~. 有很多嫖客流连于那家夜 15. Ada beras, taruh dalam padi; ada
总会，因为那里聚集了许多坏女人
ingat, taruh dalam hati. [ppt]
( 妓女 )，正如谚语说的 “~”。 有大米，要藏在谷堆里；有希求，

要藏在心坎里。

9. Ada bangkai, ada(lah) ulat. [ppt] Kalau ada sesuatu cita-cita yang
有死尸，就有蛆虫。
diinginkan, tidak perlu dikhabarkan
参看第 8 条。 kepada orang sebelum dikerjakan. 比
喻愿望或理想在未付诸实行之前，

10. Ada batang, ada(lah) cendawan. [ppt] 要保守秘密，不要四处张扬 ( 守口如

有树干，就有菌 ( 蘑菇 )。 瓶，防意如城 )。

参看第 3 (b)、11、12、32 和 “Di ma- “Walaupun aku tahu kamu beria-ia

na batang terguling, di situ cendawan hendak menjadi doktor tetapi tidak per-
tumbuh” (a) 各条。
lu diheboh-hebohkan kerana ~,” kata
Minah kepada Nordin. “ 我晓得你确
实要当一名医生，可不必大肆宣扬，
11. Ada batang, cendawan tumbuh. [ppt]
有树干，就会长菌 ( 蘑菇 )。 因为 ‘~’。” 敏娜对诺丁说。

参看第 3 (b)、10、12、32 和 “Di ma-

na batang terguling, di situ cendawan 16. Ada berjumbaian air/Ada seluk
tumbuh” (a) 各条。
jumbai dengan ... [pr]
与……有水穗子。

12. Ada batang mati, ada(lah) cendawan 参看第 24 条。

tumbuh. [ppt] 17. Ada biduk, serempu pula. [ppt]
有枯枝，就会长出菌 ( 蘑菇 ) 来。

Di mana pun kita duduk, ada rezeki 有了小渔舟，又要长划子。
kita. 比喻到处都能谋生。
Tidak puas dengan apa yang dimiliki.
参看第 3 (b)、10、11、32 和 “Di ma- 比喻大小都要，不知足；不满足于

na batang terguling, di situ cendawan 现有的一切。

tumbuh” (a) 各条。 Orang kaya itu masih mahu mencari

“Usah kamu risau, tidak lama lagi wang yang lebih banyak lagi, bak kata
pepatah ~. 那富翁还想赚更多的钱，
kamu tentu akan mendapat pekerjaan 正如谚语说的 “~”。

baharu kerana ~,” kata Lynnie kepada

sahabatnya yang telah menganggur se-
lama tiga bulan. “ 你不必担心，过不 18. Ada bukit, ada paya. [ppt]
久你定能找到新的工作，因为 ‘~’。” 有山丘，就有沼泽。
丽妮对她已失业三个月的朋友说。
Setiap keadaan ada lawannya: ada

kaya ada miskin, ada senang ada
susah. 比喻凡事有正反两面：有富就
13. Ada bau, adalah bangkainya. [ppt] 有穷，有享乐就有吃苦 ( 有山必有
有臭味，就有死尸。

Setiap berita ada betulnya. 比喻每则 水，有人必有鬼 )。

消息都有其符合事实的部分 ( 乱麻必 Setiap kejadian yang berlaku di dunia

有 头， 事 出 必 有 因； 水 有 源， 病 有 ini ada baik dan buruknya kerana ~. 世

根 )。 上发生的事情，有好必有坏，因为

Setiap hal yang berlaku itu pasti ada “~”。
sebabnya, bak kata pepatah ~. 事情
的发生总有其原因，正如谚语说的 19. Ada gigi dengan lidah sahaja. [pr]
“~”。 只有牙齿和舌头。

Cuma boleh bercakap sahaja. 比喻只
会说或只能说说罢了 ( 空雷不雨；干
14. Ada beras, taruh dalam padi. [ppt]
有大米，要藏在谷堆里。 打雷不下雨 )。

 serempu: biduk/jalur serempu (sejenis perahu yang dibuat dengan lunas panjang dan lekuk) 长划子。

2

Ada gula, ada semut Ada laut, ada perompak A

“Susah bagi kami menyelesaikan ma- nya. [ppt]
salah yang rumit itu kerana kita hanya 有针就要有线。
~,” kata Raymond dan Esther kepada
Carmen. “ 我们 “~”，那么困难的问 Setiap sesuatu itu ada pasangannya.
题实在难以解决。” 雷蒙德和埃斯特 比喻任何事物都有个配对 ( 有个唐僧
对卡门说。 取经，就有个白马来驮着他 )。
参看第 50 条。
20. Ada gula, ada semut. [ppt] Semua orang dalam dunia ini ingin
有糖，就有蚁。 berkahwin supaya ada teman pada hari
tua kerana ~. 世界上每个人都想结婚
Kalau kaya, ramailah kawannya; di 以便老来有个伴，因为 “~”。
mana ada rezeki, di situ ramai orang
membanjiri; kalau sesuatu tempat mu- 24. Ada jumbai/berjumbaian air de-
dah mencari rezeki, ramailah yang ber- ngan si Polan. [pr]
kumpul. 比喻富有的人，身边定有许
多朋友；也比喻哪里有好谋生，许多 与某人有水穗子。
人就往哪儿涌去 ( 名利所趋，群相猬 Ada hubungan persaudaraan (kena-
集 )。 mengena) dengan seseorang. 比喻与
参看 “Di mana ada camar, di situ ada 某人有亲属关系 ( 有牵连；有瓜葛；
ikan” 和 “Di mana buah masak, di situ 有兄弟情谊 )。
burung banyak tampil” (a) 两条。 参看第 16 条。
Negara kita yang aman dan makmur “Mereka berdua itu sepupu, bak kata
menjadi tumpuan pendatang asing orang ~,” kata Badrul kepada Faiz. “ 他
kerana ~. 我国和平与繁荣，成为外 们两人是表兄弟，谚语所说：‘~’。”
来者的聚集地，所谓 “~”。 巴德鲁对费兹说。

21. Ada hari, ada nasi. [ppt] 25. Ada kemenyan sebesar lutut/tungku,
有 ( 活着的 ) 日子，就有饭吃。 jika tidak dibakar takkan berbau.
[ppt]
Selalu akan beroleh rezeki sekiranya
masih hidup. 比喻一个人只要还活 膝盖 / 灶头那么大的安息香，如果
着，就能觅得生计 ( 留得青山在，哪 不点燃就不会有香气。
怕没柴烧；天无绝人之路 )。 参 看 第 322、“Jika ada kemenyan
参看第 31 和 52 两条。 sebesar lutut pun, jika tidak dibakar ti-
Kita tidak akan mati kelaparan jika kita dak akan berbau” 和 “Kemenyan
sanggup berusaha kerana ~. 只要我们 sebesar lutut, jika tidak dibakar, mana-
努力，就不会饿死，因为 “~”。 kan berbau?” 三条。

22. Ada hujan ada panas, ada hari boleh 26. Ada kerak, ada nasi. [ppt]
balas. [ppt] 有锅巴，就有米饭。

有雨就有热，有日子总会回报。 Setiap kejadian ada bekasnya/kesan-
Nescaya akan mendapat peluang untuk nya. 比喻事情过后，留下不能磨灭
membalas kejahatan orang terhadap 的痕迹。
kita. 比喻总有一天能报仇雪恨 ( 山 Dia tidak berani keluar malam lagi se-
水有相逢；天有阴晴，报仇有期；阴 jak dirompak kerana ~. 自从被抢劫以
天不见晴天见，白天不见晚上见 )。 后，“~”，他就不敢夜出了。
参看第 48 条。
Kita jangan suka melakukan kejahatan 27. Ada laut, ada perompak. [ppt]
dan menimbulkan tentangan orang lain 有海，就有海盗。
kerana ~. 我们别为非作歹，到处树
敌，因为 “~”。 Setiap suatu ada pasangannya; di
mana pun kita tinggal, ada rezeki. 比
23. Ada jarum hendaklah ada benang- 喻事物都有其配对；也比喻四处都
可谋生。
Kita dapat mencari rezeki tidak kira di

 jumbai: jurai, rumbai 穗子，流苏。

3

Ada lurah di sebalik bukit Ada rotan, ada duri

A mana sahaja kita berada kerana ~. “~”， 有稻谷，无所不成。
我们在任何一个地方都能找到生计。
Sesuatu pekerjaan dapat dilakukan
sekiranya berkemampuan. 比喻条件充
足，事无不成。
28. Ada lurah di sebalik bukit. [pr]
山后有谷。 参看第 35 条。

参看第 49、“Berlurah di balik penda- Hajat jutawan itu untuk membina se-
kian”、“Berudang di balik batu” 和
buah banglo yang mewah tentu tidak
menjadi masalah kerana ~. 那百万富
“Tiada berudang di balik batu” 反 四 翁 “~”，要兴建一栋豪宅安然不成问
条。

题。

29. Ada (ber)mata tak pandai menge- 35. Ada padi semua kerja jadi, ada be-
lih. [bd]
有眼而不会看。
ras semua kerja deras. [ppt]
Ada mata tidak pandai melihat atau 有稻谷工作都能完成；有大米，工
membezakan yang baik dan buruk. 比 作都能快速。

喻有眼无珠或有眼不识泰山。 参看第 34 条。

“Jangan kamu ~ dan lihatlah betul-

betul siapa yang menganiaya kamu 36. Ada pasang, ada surut. [ppt]
selama ini,” kata Yusri kepada sahabat- 有涨潮，有退潮。
nya. “ 你别 ‘~’，看清楚这一向来是
Ada untung, ada malang; keadaan
谁在欺侮你。” 尤斯里对友人说。 tidak tetap. 比喻人有祸福，命运难以
预料 ( 落潮总有涨潮日；人有三衰六

30. Ada nasi di balik kerak. [pr] 旺； 天 无 三 日 雨， 人 无 一 世 穷； 风

锅巴背后有米饭。 水轮流转 )。

参看 “Bernasi di balik kerak” 条。 参看第 37 和 93 两条。

Memang menjadi adat berniaga ka-

31. Ada nyawa, ada rezeki. [ppt] dangkala untung dan kadangkala rugi
有性命，就有生计。 kerana ~. 做生意免不了有时赚，有

参看第 21 和 52 两条。 时亏，所谓 “~”。

32. Ada padang, ada belalang. [ppt] 37. Ada pasang surutnya. [ppt]
有原野，就有蚱蜢。 有涨潮退潮。
Di mana pun kita tinggal, ada rezeki.
比喻四处都能找到生计。 参看第 36 和 93 两条。
参看第 3 (b)、10、11、12 和 “Di ma-
na batang terguling, di situ cendawan 38. Ada persembahan, ada kurnia. [ppt]
tumbuh” (a) 各条。 有 ( 顶礼 ) 膜拜，就有 ( 天官 ) 赐福。
Setiap pelosok di dunia ini tentu ada
penghuninya kerana ~. 世界上每个角 Jika berbudi nescaya ada balasan
落都有住户，原因是 “~”。 baik. 比喻一个人做好事，就会有好
报 ( 善有善报，恶有恶报 )。
33. Ada padi masak, adalah pipit. [ppt] Jika kita berbuat baik akan dibalas baik
有熟稻，就有麻雀。 juga, bak kata pepatah ~. 我们做善事
将有好报，因为 “~”。
Orang yang baik budi disayangi orang.
比喻品德好的人受人欢迎或爱戴。 39. Ada rotan, ada duri. [ppt]
See Wei yang berbudi pekerti mulia itu 有藤，就有刺。
memang disayangi oleh guru-guru dan
ibu bapanya kerana ~. 诗慧品德良好， Ada kesenangan tentu ada kesusahan-
“~”，因此师长和父母都很喜欢她。 nya. 比喻乐中必有苦，有利必有弊；
世事没有十全十美的 ( 乐极生悲；瓜
34. Ada padi, segala menjadi. [ppt] 无滚圆，人无十全 )。
Jika kita ingin berjaya, kita harus be-
rani menempuh segala cabaran dalam

 mengelih: melihat, menyaksikan 凝视，观看。

4

Ada rupa, ada harga Ada tugal adalah benih

kehidupan kerana ~. 一个人要成功， 44. Ada seperti tampaknya apung- A
必须经得起生活的考验，因为 “~”。 apung. [pr]

40. Ada rupa, ada harga. [ppt] 像看到漂浮物般存在。
有物类，就有价格。 Barang yang diingini sudah ada tetapi
belum tentu dapat dimiliki. 比喻渴望
Harga sesuatu barang itu mengikut 得到的东西已客观存在，但还未把
keadaannya atau mutunya. 比喻不同 握是否能真正拥有 ( 可望而不可即 )。
的商品，就有不同的价格 ( 一分钱， Walaupun kakak mendapat hadiah
一分货 )。 sebuah kereta baharu tetapi dia masih
参看第 55 条。 belum mempunyai lesen memandu,
Harga jam tangan itu mahal kerana dirasanya ~. 虽然姐姐获奖，得到一
bertatahkan berlian, bak kata pepatah ~. 辆新车，但因为未考获驾驶执照，
那块手表价格高昂，因为镶了金刚 以致觉得 “~”。
石，谚语有说：“~”。
45. Ada sirih hendak makan sepah.
41. Ada sama dimakan, tak ada sama di- [pr]
tahan. [ppt]
有蒌叶不吃却要吃其渣。
有的时候一同吃，没有的时候一起 Ada yang baik, tetapi hendakkan yang
挨。 buruk. 比喻好的撇开，却挑不好的
Kesenangan dan kesusahan dikongsi ( 有酒不吃要吃醋，有香不闻要闻
bersama-sama. 比喻有福同享，有难 臭 )。
同当 ( 同甘苦，共患难；有财同享， 参看第 43 条。
有马同骑 )。 Walaupun Encik Tan sudah berkahwin
Kami lima orang berkawan baik sejak dengan seorang gadis yang berbudi
kecil lagi, dan terbukti kami sanggup ~. halus tetapi dia masih merindui bekas
我们五个人自小友情就很好，同时 teman wanitanya yang tidak setia itu,
事实已证明我们能够做到 “~”。 kata orang ~. 陈先生娶了个贤淑的少
女为妻，却仍想念不忠于他的旧女
42. Ada sambal ada belacan. [ppt] 友，像人们说的 “~”。
有三峇辣酱就要有峇拉煎。
46. Ada tangga hendak memanjat tiang.
Sesuatu yang mesti lengkap dan sem- [pr]
purna. 意指不可缺少的一些相匹配
的东西。 有梯子，还要爬柱子。
Eloklah minum air teh kalau makan ka- Berbuat sesuatu tidak mengikut per-
cang tanah, ~. “~”，吃花生最好喝茶 aturan, lebih suka mencari kesusahan
水。 walaupun ada jalan mudah. 比喻不按
规矩办事；有较容易的方法不用，
43. Ada sampan hendak berenang. [pr] 偏用较困难的 ( 不按常理出牌；不依
有舢板，却要游泳。 规矩，不能成方圆 )。
Sze Mun dimarahi oleh emaknya kera-
Ada cara yang senang, tetapi sengaja na bertindak ibarat ~, dia tidak mahu
hendak bersusah payah. 比喻没事找 menumpang kereta ayahnya pergi ke
事，自讨苦吃 ( 放着自在不自在；大 sekolah, sebaliknya menaiki bas. 慈曼
路不走走田埂，干柴不烧烧湿柴；苍 给妈妈责骂 “~”，不坐父亲的车子去
蝇飞进牛眼里 找泪 ( 累 ) 吃；有 上学，偏要乘坐巴士。
酒不吃要吃醋，有香不闻要闻臭 )。
参看第 45 条。 47. Ada tugal adalah benih. [ppt]
Kamil dikatakan ~ kerana masih ber- 有 ( 点种的 ) 尖木棍，就会有种子。
jalan kaki ke tempat kerja walaupun
sudah membeli sebuah kereta baharu. Apabila membuat perkara baik tentu
卡米尔买了部新车还是走路去上班， ada orang akan menolong; segala
真是 “~”。 usaha tentu ada hasilnya. 比喻做好事

 sepah: hampas sesuatu benda yang telah dikunyah dan dihisap airnya 渣滓，糟粕。

5

Ada ubi ada batas/talas, ada budi ... Ada wang ada barang

A 定会有人来帮忙；也比喻有耕耘必 Walaupun sudah berusaha, akhirnya
有收获 ( 得道多助，失道寡助；一分 nasib yang menentukan. 比喻虽已尽

耕耘，一分收获 )。 力而为，成果如何却要看运气 ( 谋事

参看第 374 条。 在人，成事在天 )。

Banyak rakyat Malaysia yang menghu- “Jangan kamu terlalu bimbang kerana

lurkan bantuan kepada mangsa tsunami kamu telah berusaha bersungguh-
di Jepun kerana ~. 许多马来西亚人民
伸出援手，救济日本海啸灾黎，因 sungguh, biarlah Tuhan yang menen-

为 “~”。 tukannya, bak kata pepatah ~?” nasihat
ibu kepada adik. “ 你不必过于担心，
你既已尽力了，就由上帝决定吧，
48. Ada ubi ada batas/talasC, ada budi
所谓 ‘~’。” 母亲劝告弟弟。

ada balas/ada masa boleh balas. [ppt]
有薯自有范围 / 芋头，有恩自有报 / 52. Ada umur, ada rezeki. [ppt]
时来总有报。 有岁月，就有生计。

Barang siapa berbuat sesuatu tentu 参看第 21 和 31 两条。
akan mendapat balasannya. 比喻一切
行为都会有个报应 ( 善有善报，恶有 53. Ada wang abang disayangi/sayang,
恶报；有恩报恩，有德报德 )。
tak ada wang abang melayang. [ppt]
参看第 22 条。 有钱亲哥哥，没钱没哥哥。

“Saya mempercayai bahawa penculik 参看第 54 条。

itu akan dapat diberkas juga pada suatu
hari nanti kerana ~,” kata Penny. “ 我 54. Ada wang abang saya, tak ada wang
相信那绑匪终有一天会被逮捕归案，
abang paya/payah. [ppt]
谚语有云：‘~’。” 佩妮说。 有钱是我爱哥，没钱难称阿哥。

Orang yang disukai semasa dia kaya
(berharta) sahaja. 比喻一个人有钱的
49. Ada udang di (se)balik batu. [pr]
石头背后有虾。 时候，女人及他人对他千依百顺。

Melakukan sesuatu dengan niat atau 参看第 53 条。
tujuan yang disembunyikan. 比喻某个
人的言行举止蕴含某些不可告人的 Pemuda itu disukai oleh banyak gadis

目的或动机 ( 心怀鬼胎；另有企图； semasa dia kaya tetapi apabila dia su-

项庄舞剑，意在沛公 )。 dah jatuh miskin, gadis-gadis itu pula

参看第 28、“Berlurah di balik penda- menjauhkan diri daripadanya, bak kata
pepatah ~. 那个青年有钱时获得不少
kian”、“Berudang di balik batu” 和 少女的芳心，一旦金尽床头，少女

“Tiada berudang di balik batu” 反 四 们个个离他而去，谚语说得不错：

条。 “~”。

“Kamu harus berhati-hati dengan pe-

muda itu kerana nampaknya ~,” nasihat 55. Ada wang ada barang. [ppt]
Siti kepada Sharon. “ 你对那青年男子 有金钱就有东西。
还是小心点儿好，看来这个人 ‘~’。”
西蒂劝告莎伦。 Kalau sanggup membayar, boleh me-
miliki barang yang lebih baik. 比喻只
要付得起钱，就能拥有较佳品质的

50. Ada ulam hendaklah ada sambal. 物品 ( 一分钱，一分货 )。

[ppt] 参看第 40 条。
有 ( 吃的 ) 生菜，就会有三峇辣酱。
Kita akan dapat membeli barang yang
参看第 23 条。
lebih baik dan berkualiti jika kita

sanggup membayar dengan harga yang
tinggi kerana ~. 要是能付较高的价
51. Ada umpan ada sahajakah ikan? 格，我们就能够购得质地较佳的货

[ppt] 品。
有鱼饵就必然有鱼吗？

 batas: garis pinggir 界限，范围。
C talas: (birah) keladi 芋。

6

Adakah air yang penuh dalam tong itu ... Adakah sama air hujan dengan air telaga

56. Adakah air yang penuh dalam tong 浑浊的湖会流出清澈的水来吗？ A
itu berkocak, melainkan air setengah Orang kasar selalu menggunakan ko-
tong itu juga yang berkocak. [ppt] tor bahasanya. 比喻没有修养的人常
会满口污言秽语 ( 狗嘴吐不出象牙 )。
哪有满桶水晃荡的，只有半桶水才 参看第 58 反 和 “Dari telaga yang ke-
会晃荡。 ruh, takkan mengalir air yang jernih”
Orang yang tidak berilmu banyak ber- 两条。
cakap. 比喻半瓶醋或才疏学浅的人 “Saya tidak percaya orang yang kasar
才吹嘘自己了不起 ( 满瓶不响，半瓶 itu akan menuturkan perkataan yang
晃荡；半壶水，哗哗响；高者不说， begitu halus kerana ~?” kata Razali.
说者不高 )。 “ 我不相信那个粗人会说出那么斯文
参看第 155 和 “Tempayan yang penuh 的话，‘~’ ？ ” 拉扎利说。
tidak akan berkocak airnya” 两条。
Walaupun Aiman cetek pengetahuan- 60. Adakah duri dipertajam? [pr]
nya tetapi dia suka menunjuk-nunjuk, 刺还要再削尖吗？
bak kata pepatah ~. 艾曼学识有限，
却喜欢炫耀自己的才华，正如谚语 Konflik atau perselisihan jangan
所云：“~”。 diruncingkan lagi. 比喻切勿火上加
油，激化已出现的纠纷或矛盾。
57. Adakah buaya menolak bangkai? Perselisihan faham antara mereka ber-
[pr] dua tidak patut diruncingkan lagi de-
ngan perkara yang bukan-bukan kerana
哪有鳄鱼拒绝吃死尸的？ ~? 他俩之间的矛盾不应以不三不四
Orang yang jahat tidak akan mening- 的事加以激化，“~” ？
galkan kesempatan untuk membuat
kejahatan. 比喻坏人从来不会放弃或 61. Adakah hilang bisa ular menyusur
错过干坏事的机会 ( 猫没有不吃腥 di bawah akar? [ppt]
的；蛇总要出洞的 )。
蛇沿着树根下爬行，其毒性会消失
参看 “Tak akan buaya menolak bang- 吗？
kai” 条。 Orang besar itu tidak akan hilang mar-
Mustahil penjahat itu tidak melakukan tabatnya kalau dia merendahkan diri.
kesalahan lagi kerana ~? 那歹徒不会 比喻大人物谦虚，并不失其身份 ( 让
收手不干的，“~” ？ 人三分不为输 )。
参 看 “Jika/Jikalau ular menyusur
58. Adakah dari telaga yang jernih itu akar, bolehkah hilang bisanya?” 和
mengalir air yang keruh? [ppt] “Kalau ular menyusur akar, tidak akan
hilang bisanya” 两条。
清澈的湖里会流出浑浊的水吗？ Datuk Ong tetap dihormati orang wa-
Tidak mungkin orang yang bangsawan laupun beliau selalu bergaul dengan
(berpelajaran) itu melakukan per- orang kebanyakan, bak kata pepatah ~?
buatan yang keji-keji. 比喻卑鄙的言 拿督王经常与普通老百姓打成一片，
行不会出自高贵和受过高深教育的 依然受人尊敬，谚语说：“~”。
人 ( 水源浊，则河水难清；水源不清，
水尾就浑 )。 62. Adakah manikam itu jatuh ke dalam
参看第 59 反 和 “Dari telaga yang lumpur akan hilang cahayanya?
jernih, takkan mengalir air yang ke- [ppt]
ruh” 两条。
Mustahil Ustaz Halim akan melakukan 宝石掉进泥泞里会失去其光彩吗？
perbuatan yang terkutuk itu kerana ~ ? 参看第 67 和 68 两条。
宗教教师哈林不可能做出那受舆论
谴责的事情，所谓 “~”。 63. Adakah sama air hujan dengan air
telaga? [ppt]
59. Adakah dari telaga yang keruh akan
mengalir air yang jernih? [ppt] 雨水与井水相同吗？

 berkocak: (cecair) bergoncang ( 液体 ) 晃荡。

7

Dimuatkan kira-kira 8 300 peribahasa Melayu.
收录大约8 300个马来谚语。
Disusun mengikut urutan abjad.
按照英文字母顺序排列。
Setiap peribahasa diberi takrif yang ringkas dan tepat dalam
dua bahasa, yakni bahasa Melayu dan bahasa Cina.
每个马来谚语都以双语即马来文和华文释义，简短且准确。
Disertakan ayat contoh yang sesuai dan jelas dalam bahasa
Melayu diikuti dengan terjemahan dalam bahasa Cina.
附加适当及明确的马来文例句，并有华文翻译。
Perkataan susah dalam peribahasa diberi makna di bawah
halaman yang berkenaan.
马来谚语里较难的词汇给予释义，加在该页下方。
Diberikan rujukan peribahasa yang mempunyai maksud
sama atau hampir sama makna dan maksud berlawanan
ditandakan.
列出相关马来谚语的同义或近义词条，反义的则另加注明。
Dilampirkan 16 buah karangan contoh jenis peribahasa yang
lengkap sebagai rujukan kepada pelajar.
附16篇完整的马来谚语范文供学生参考。

www.uph.com.my ISBN 978-983-01-1241-1

9 789830 112411

RM46.00 SB/SWK RM48.50
S’PORE $28.00

DM 0067