คู่มือปฏิบัติงาน ผอ.กลุ่มนิเทศฯ 65

คู่มือปฏิบัติงาน

นางปิยนารถ สุขม่วง

ศึ ก ษ า นิ เ ท ศ ก์
ปฏิบัติหน้าที่ ผู้อำนวยการกลุ่ม

นิเทศ ติดตามและ
ประเมินผล
ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า

เ ล ข ที่ เ อ ก ส า ร 1 5 / 2 5 6 5

ก ลุ่ ม นิ เ ท ศ ติ ด ต า ม แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น ผ ล ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า
สำ นั ก ง า น เ ข ต พื้ น ที่ ก า ร ศึ ก ษ า ป ร ะ ถ ม ศึ ก ษ า พิ ษ ณุ โ ล ก เ ข ต 1

ถ น น พุ ท ธ บู ช า ตำ บ ล ใ น เ มื อ ง
อำ เ ภ อ เ มื อ ง พิ ษ ณุ โ ล ก

จั ง ห วั ด พิ ษ ณุ โ ล ก 6 5 0 0 0

คู่มือปฏิบัติงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา

คานา

คู่มอื การปฏิบตั ิงาน ฉบบั น้ี จดั ทาข้นึ เพ่อื เปน็ คู่มอื การปฏิบตั ิงานในหน้าท่ี
ศึกษานิเทศก์ ของนางปิยนารถ สุขม่วง ซง่ึ ปฏิบัติหน้าท่ี ผู้อานวยการกลุ่มนิเทศ ติดตามและ
ประเมนิ ผลการจดั การศึกษา รบั ผดิ ชอบกล่มุ งานวดั ผล และประเมนิ ผลการศึกษา และสาระการ
เรยี นรูภ้ าษาไทย โรงเรยี นในสังกัดสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1
โดยมีวตั ถปุ ระสงค์เพ่อื เปน็ กรอบในการปฏิบตั ิงาน ใหเ้ ปน็ ไปอยา่ งมีระบบ ครอบคลุมและเกิด
ประสิทธภิ าพในการปฏิบตั ิงาน

คู่มอื การปฏิบัติงานฉบบั น้ี มีรายละเอียดของภาระงานท่รี บั ผดิ ชอบในฐานะ
ศึกษานิเทศก์ ประกอบด้วย ภาระงานตามกรอบการปฏิบตั ิงานกล่มุ นิเทศ ติดตาม และ
ประเมินผลการจดั การศึกษา ภาระงานกลุ่มสาระการเรยี นรู้ ภาระงานศึกษานิเทศกป์ ระจากลุ่ม
โรงเรยี น ซง่ึ จะเปน็ ประโยชน์ต่อผูป้ ฏิบัติงาน หวงั เปน็ อยา่ งยงิ่ วา่ เอกสารฉบบั น้ีจะเปน็ ประโยชน์
แก่ศึกษานิเทศก์ก็ท่รี บั ผดิ ชอบงานลักษณะคล้ายคลึงกัน

นางปิยนารถ สุขม่วง
ศึกษานิเทศก์

ปฏิบตั ิหน้าท่ีผ้อู านวยการกลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา
สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบัติงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา

สารบัญ

หน้า
บทนา……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1
แนวคิด………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
วตั ถปุ ระสงค์…………………………………………………………………………………………………………………………………. 1
บทบาทหน้าท่ีและความรบั ผดิ ชอบของศึกษานิเทศก์………………………………………………………………. 2
ประโยชน์ท่คี าดวา่ จะได้รบั …………………………………………………………………………………………………………… 5
ขอบเขตของการนิเทศ…………………………………………………………………………………………………………………. 6
หน้าท่ีและความรบั ผดิ ชอบ…………………………………………………………………………………………………………. 6
แนวทางการดาเนินงาน………………………………………………………………………………………………………………. 10

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบัติงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา

บทนา

ความเปน็ มาและความสาคัญ
การจดั การศึกษาหรอื การจดั การเรยี นรูต้ ามพระราชบญั ญตั ิการศึกษาแหง่ ชาติ

พ.ศ 2542 แก้ไขเพมิ่ เติม (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2545 และปรบั ปรุง (ฉบับท่ี 3) พ.ศ 2553 ท่มี ุ่งเน้นให้
ผเู้ รยี นทุกคน มีความสามารถเรยี นรู้ และพฒั นาตนเองได้โดยถือวา่ ผู้เรยี นสาคัญท่ีสุด ครูจะตอ้ ง
มีศักยภาพในการจดั การเรยี นรูใ้ หม้ ีคณุ ภาพได้มาตรฐานสูงตามมาตรฐานหลักสูตร และ
มาตรฐานการศึกษาชาติ และโรงเรยี นมีศักยภาพในการบรหิ ารจดั การเพ่อื พฒั นาเขา้ ส่รู ะบบ
การประกันคุณภาพการศึกษากรอบกับสังคมในยคุ ปจั จบุ ัน มีการเปล่ียนแปลงอยา่ งรวดเรว็
ดังนั้นประเทศไทยในศตวรรษท่ี 21 จงึ มีการเปล่ียนแปลงทางด้านการศึกษาใหท้ ันต่อสังคมโลก
ท่ีมีการเปล่ียนแปลงสู่โลกของดิจติ อล จงึ มีการปรบั เปล่ียนโครงสรา้ งการปฏิรปู การศกึ ษา
เพ่อื เตรยี มทรพั ยากรบุคคลท่ีมีคณุ ภาพให้กับสังคมและประเทศชาติ สถานศกึ ษาซง่ึ เปน็
หน่วยงานท่สี าคัญและมบี ทบาทสาคัญในการท่ีจะพฒั นาคนใหม้ ีคณุ ภาพ เปน็ พลเมืองของ
ประเทศ และพลโลกท่ีมีคณุ ภาพได้มาตรฐานตามท่คี าดหวงั

ดังน้ันการจดั การศึกษาของสถานศึกษาใหม้ ีคณุ ภาพท่ีจะส่งผลใหผ้ เู้ รยี นมี
ประสิทธภิ าพและประสิทธผิ ลได้น้ัน การศึกษาจงึ มีความสาคัญท่ีสุด และจาเปน็ ต้องมีการพฒั นา
ให้สอดคล้องและทนั ต่อการเปล่ียนแปลงของโลกยคุ ปัจจบุ นั 3 ด้านด้วยกนั ได้แก่ 1) ด้านการ
บรหิ ารจดั การ 2) ด้านการจดั การเรยี นการสอน 3) ด้านการนิเทศการศึกษา โดยทั้ง 3 ด้าน
จาเปน็ ต้องมีการประสานความสัมพนั ธ์ และได้รบั ความรว่ มมือของทกุ ฝา่ ยท่ีเก่ียวขอ้ ง
จงึ จะส่งผลให้การศึกษาสู่ความสาเรจ็ หากขาดปัจจยั ใดปัจจยั หน่ึงยอ่ มส่งผลต่อคุณภาพ
การศึกษา การนิเทศการศึกษา จะแบ่งการนิทศการศึกษาออกเปน็ 2 ลักษณะ ได้แก่ การนิเทศ
ภายนอก และการนิเทศภายในของสถานศึกษา ซง่ึ ผู้นิเทศและผรู้ บั การนิเทศต้องมคี วามรูค้ วาม
เขา้ ใจในด้านการนิเทศการศึกษาท่ีตรงกัน จงึ จะสามารถขบั เคล่ือนคุณภาพการศึกษได้อยา่ งมี
ประสิทธภิ าพ ดังน้ันการนิเทศการศึกษาจงึ เปน็ กระบวนการท่ีสาคัญในการแนะนา ชว่ ยเหลือ ให้
คาปรกึ ษา ให้บุคลากรทางการศึกษาของสถานศึกษาสามารถจดั กิจกรรมการเรยี นการสอนและ
การบรหิ ารจดั การได้อยา่ งมีประสิทธภิ าพ

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1 ได้เล็งเหน็
ความสาคัญในการขบั เคล่ือนคณุ ภาพการศึกษา ให้มีคุณภาพและก้าวทันต่อการเปล่ียนแปลง
ของสังคมโลกท่ีรวดเรว็ โดยใชก้ ระบวนการนิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา
เปน็ แนวทางในการขบั เคล่ือนคุณภาพการศึกษาใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐาน

กลุ่มนิเทศติดตามและประเมินผลการจดั การศึกษา สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา
ประถมศึกษาพิษณุโลกเขต 1 เปน็ กลุ่มงานท่ีดาเนินการเก่ียวกับการนิเทศการศึกษา วเิ คราะห์ วจิ ยั
ติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการพฒั นาระบบการบรหิ ารและการจดั การศึกษา ส่งเสรมิ
สนับสนุน พฒั นาสถานศึกษามคี วามเขม้ แขง็ ในการบรหิ ารและการจดั การเรยี นการสอนได้อยา่ งมี
คุณภาพ เท่าเทียมกันโดยยึดโรงเรยี นเปน็ ฐาน เพ่อื การดาเนินงานเปน็ ไปในทิศทางเดียวกนั จงึ
กาหนดใหม้ ีการจดั ทาค่มู อื การปฏิบัติงานของศึกษานิเทศกร์ ายบุคคล

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 4

วัตถปุ ระสงค์
1. เพ่อื ใชเ้ ปน็ ค่มู ือในการปฏิบตั ิของนางปิยนารถ สุขม่วง ตาแหน่ง ศึกษานิเทศก์

กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา
2. เพ่อื สรา้ งวฒั นธรรมคณุ ภาพตนเอง และของกลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผล

การจดั การศึกษา
3. เพ่อื ประชาสัมพนั ธแ์ ละสรา้ งความเขา้ ใจแก่ครูและบุคลากรทางการศึกษาในบทบาท หน้าท่ี

และภารกิจของศึกษานิเทศก์

บทบาทหน้าท่ีและความรบั ผิดชอบของศึกษานิเทศก์

1. งานตามหน้าท่ีความรบั ผิดชอบตามมาตรฐานตาแหน่ง

1.1 งานนิเทศการศึกษา โดยส่งเสรมิ ใหส้ ถานศึกษาบรหิ ารหลักสูตรสถานศกึ ษา จดั กระบวนการ
เรยี นรมู้ ีระบบการประกนั คุณภาพภายในสถานศึกษาตามมาตรฐานการศึกษา พัฒนาการวัดและ
ประเมนิ ผลการศึกษา พฒั นาส่ือนวตั กรรมและเทคโนโลยที างการศึกษาได้อยา่ งมีคณุ ภาพ

1.2 การศึกษา คันควา้ ทางวิชาการ เพ่อื จดั ทาเปน็ เอกสาร ค่มู ือและส่ือท่ีใชใ้ นการปฏิบตั ิงานและ
เผยแพรใหค้ รูได้ใชใ้ นการพฒั นาการจดั กระบวนการเรยี นการสอน

1.3 การวเิ คราะห์วจิ ยั เก่ียวกับการพฒั นาหลักสูตรและกระบวนการเรยี นรู้ ส่ือนวตั กรรม และ
เทคโนโลยที างการศึกษา พัฒนาระบบการบรหิ ารงานวซิ าการ พฒั นามาตรฐานและการประกัน
คุณภาพการศึกษาเพ่อื ใชใ้ นการปฏิบตั ิงานและเผยแพรแ่ ก่ผู้บรหิ ารสถานศึกษาครแู ละผ้สู นใจ
ท่ัวไป

1.4 การติดตาม ตรวจสอบและประเมินผล เพ่อื เปน็ ข้อมูลและสารสนเทศในการวางแผนการ
นิเทศและการพฒั นางานวชิ าการ

1.5 ปฏิบัติงานอ่ืนๆ ท่ีผบู้ งั คับบัญชามอบหมาย

2. งานตามขอบขา่ ยภารกิจของกลุ่มนิเทศติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา

กลุ่มนิเทศติดตามและประเมินผลการจดั การศึกษา สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา
ประถมศึกษาพษิ ณุโลกเขต 1 เปน็ กลุ่มงานท่ีตาเนินการเก่ียวกบั การนิเทศการศึกษา วเิ คราะห์
วจิ ยั ติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผล การพัฒนาระบบบรหิ ารและการจดั การศึกษา เพ่อื ให้
สถานศึกษามีความเขม้ แข็งในการบรหิ ารและจดั การเรยี นการสอนได้อยา่ งมคี ุณภาพมาตรฐาน
เท่าเทียมกนั โดยยดึ โรงเรยี นเปน็ ฐานส่งผลให้ผเู้ รยี น เกิดการเรยี นรูต้ ามวตั ถปุ ระสงค์และ
เป้าหมายของการศึกษา โดยปฏิบัติหน้าท่ีเก่ียวกับงานวชิ าการและงานนิเทศการศึกษาเพ่อื
ปรบั ปรุงการเรยี นการสอนใหไ้ ด้มาตรฐาน ศึกษาค้นควา้ ทางวซิ าการแสะวเิ คราะห์วจิ ยั ติดตาม
ตรวจสอบและประเมนิ ผล เพ่ือพัฒนาการจดั การเรยี นการสอนใหม้ ีประสิทธภิ าพยงิ่ ข้นึ และ
ปฏิบตั ิหน้าท่ีอ่นื ตามท่ีได้รบั มอบหมาย โดยใหม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจในหลักการนิเทศการศึกษา
หลักสูตร กระบวนการเรยี นรูก้ ารวดั การประเมนิ ผลการศึกษา การประกนั คุณภาพการศึกษา

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบัติงาน : นางปยิ นารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 5

ระบบดูแลชว่ ยเหลือครู และผเู้ รยี น ใหม้ ีความสามารถในการวางแผนการนิเทศการศึกษางาน
วชิ าการงานตดิ ตาม ตรวจสอบ ประเมินผลการจดั การศึกษา และจดั ทารายงานโดยแสดงใหเ้ หน็
วา่ มีการวจิ ยั และพัฒนา สรา้ งองค์ความรูใ้ หม่ เพ่อื นาผลไปใชใ้ นการพัฒนาการนิเทศการศึกษา
มีการเผยแพรอ่ ยา่ งกวา้ งขวาง มีการถ่ายทอดและได้รบั การยอมรบั และมีการพฒั นาตนเอง
พฒั นาวชิ าชพี มีเทคนิคชนั้ สูงในการนิเทศอยา่ งมีประสิทธภิ าพ ประสิทธผิ ล สามารถพฒั นา
นวตั กรรมการนิเทศการศกึ ษาจนเปน็ แบบอยา่ งแกว่ ชิ าชพี ส่งผลใหค้ รูและบคุ ลากรในเขตพ้นื ท่ี
การศึกษาสามารถจดั กระบวนการเรยี นรบู้ รรลุเป้าหมายของหลักสูตรมคี ุณภาพตามมาตรฐาน
การศึกษาของเขตพ้นื ท่ีการศึกษา และกระทรวงศึกษาธกิ าร เปน็ ผมู้ ีวนิ ัย คุณธรรมจรยิ ธรรมและ
จรรยาบรรณวชิ าชพี

3. ภารกิจ สาระความรู้ และลักษณะงานท่ีปฏิบตั ิ

3.1 การนิเทศการศึกษา ได้แก่ หลักการและรูปแบบการนิเทศ วธิ กี ารและกระบวนการนิเทศ
กลยทุ ธก์ ารนิเทศการศึกษา การวเิ คราะห์พฤติกรรมการนิเทศการศึกษา การสรา้ งทักษะในการ
นิเทศ การใชก้ ลยทุ ธใ์ นการนิเทศการนานวตั กรรมมาประยกุ ต์ใชใ้ นการนิเทศ การควบคมุ และ
การประเมนิ เพ่อื การพัฒนาคณุ ภาพการศึกษา การนิเทศภายในโดยสามารถวิเคราะห์ วจิ ยั
ส่งเสรมิ ใหข้ อ้ เสนอแนะ เพ่อื พัฒนาระบบการนิเทศภายในสถานศึกษาได้ ติดตามประเมนิ ผล และ
รายงานผลการจดั กระบวนการเรยี นรู้ การสอนและการบรหิ ารจดั การศึกษา ประสานสนับสนุน
และเผยแพรผ่ ลงานตา้ นการนิเทศการศึกษา แก่หน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง ใชเ้ ทคนิคการนิเทศได้
อยา่ งหลากหลาย มคี วามเปน็ กลั ยาณมิตร

3.2 นโยบายและการวางแผนการศึกษา ได้แก่ ระบบและทฤษฎีการวางแผน บรบิ ททาง
เศรษฐกิจ สังคม และการเมอื งไทย ท่ีมีอิทธพิ ลตอ่ การศึกษา แผนการศึกษาระดับชาติ และ
ระดับต่าง ๆ การวเิ คราะหแ์ ละกาหนดนโยบายการศกึ ษา การวางแผน พฒั นาคุณภาพการศึกษา
การพฒั นาและประเมินนโยบายการศึกษา โดยสามารถใหค้ าแนะนา ปรกึ ษาเก่ียวกับการวเิ คราะห์
ข้อมูล และรายงานผล เพ่อื จดั ทานโยบายแผน และการติดตามประเมินผลด้านการศึกษา
ให้คาแนะนา ปรกึ ษาเก่ียวกับการกาหนดนโยบาย และการวางแผนดาเนินงาน การประเมนิ
คุณภาพการจดั การศึกษาใหค้ าแนะนาปรกึ ษาเก่ียวกับการจดั ทาแผนพฒั นา
คุณภาพการศึกษา ท่มี ุ่งให้เกิดผลดี ค้มุ ค่าต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา สังคมและ
สิ่งแวดล้อม

3.3 การพัฒนาหลักสูตรและการสอน ได้แก่ ความรูเ้ ก่ียวกับหลักสูตร การสรา้ งหลักสูตร
สถานศึกษาหลักการพัฒนาหลักสูตร การจดั การเรยี นรู้ จติ วทิ ยาการศึกษา การวดั และการ
ประเมินผล การจดั การศึกษาพเิ ศษ โดยใหค้ าแนะนา คาปรกึ ษาเก่ียวกับการพฒั นาหลักสูตร
และการจดั ทาหลักสูตรสถานศึกษา สาธติ แนะนาครู ให้จดั กิจกรรมท่สี ่งเสรมิ การเรยี นรูไ้ ด้เตม็
ศักยภาพของผู้เรยี น ประเมนิ หลักสูตรและการนาหลักสูตรไปใช้

3.4 การประกันคุณภาพการศึกษา ได้แก่ การบรหิ ารคุณภาพ การประกันคุณภาพการศึกษา
มาตรฐานคุณภาพการศึกษา กระบวนการประเมินคุณภาพภายใน และภายนอกสถานศึกษา
สามารถศึกษา วเิ คราะห์ วจิ ยั การจดั ทามาตรฐาน และการพฒั นาระบบประกันคุณภาพภายใน
ของสถานศึกษา โดยนิเทศ กากับ ติดตาม และประเมินผลการประกันคุณภาพภายในของ

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 6

สถานศึกษา ให้คาปรกึ ษาข้อเสนอแนะ และการวางระบบการจดั ทารายงานผลการประเมินตนเอง
ของสถานศึกษาเพ่อื การพัฒนาอยา่ งต่อเน่ืองพรอ้ มรบั การประเมนิ ภายนอก

3.5การบรหิ ารจดั การศึกษา ได้แก่ หลักและระบบขอบข่ายการจดั การศึกษา หลักการบรหิ าร
จดั การการศึกษาโดยใชโ้ รงเรยี นเปน็ ฐาน การปฏิรูปการศึกษา กฎหมายและระเบยี บท่เี ก่ียวขอ้ ง
กับการจดั การศึกษาโดยสามารถให้คาปรกึ ษาแนะนาการจดั การศึกษาให้บรรลุวตั ถปุ ระสงค์ตาม
เจตนารมณ์ของการนิเทศการบรหิ ารจดั กาสถานศึกษาส่อู งค์กรแหง่ การเรยี นรู้ บรหิ ารจดั
การศึกษาโดยใชโ้ รงเรยี นเปน็ ฐาน

3.6 การวจิ ยั ทางการศึกษา ได้แก่ ระเบียบวธิ วี จิ ยั กระบวนการวจิ ยั การนาผลการวจิ ยั ไปใช้
ให้คาแนะนาปรกึ ษาเก่ียวกับการนากระบวนการวจิ ยั ไปใชใ้ นการแก้ปญั หา และพฒั นาการเรยี น
การสอน ให้คาแนะนาปรกึ ษาเก่ียวกับการนาผลการวจิ ยั ไปใชใ้ นการพฒั นาการจดั การเรยี นการ
สอน ดาเนินการวจิ ยั เพ่อื สรา้ งองศ์ความรูใ้ หม่ๆด้านการเรยี นรูแ้ ละการจดั การศึกษา

3.7 กลวธิ กี ารถ่ายทอดความรู้ แนวคิด ทฤษฎีและผลงานทางวิชาการ ได้แก่ กลวธิ กี ารนาเสนอ
ความรู้ แนวคิดทฤษฎีท่ีเหมาะสมกับการเรยี นรู้ การเขียนรายงาน บทความ ผลงาน
ผลการศึกษา คันควา้ ฯลฯ การวเิ คราะห์ วจิ ารณ์ผลงานวชิ าการอยา่ งสรา้ งสรรค์ เขยี นเอกสาร
ทางวซิ าการประเกทต่าง ๆ แนะนาและใหค้ าปรกึ ษาการเขยี นเอกสารทางวชิ าการแกค่ ุณครู และ
บุคลากรทางการศึกษา นาเสนอความรแู้ นวคิดทฤษฎีด้วยวธิ กี ารท่ีหลากหลายและเหมาะสมต่อ
การเรยี นรู้

3.8 การบรหิ ารจดั การเทคโนโลยสี ารสนเทศ ได้แก่ หลักการใชเ้ ทโนโลยสี ารสนเทศ
อินเทอรเ์ น็ต คอมพวิ เตอรช์ ว่ ยสอนระบบมัลตมิ ีเดียแบบปฏิสัมพนั ธ์ สามารถใชเ้ ทคโนโลยี
สารสนเทศเพ่อื การพฒั นาตนและการพฒั นางานได้อยา่ งเหมาะสมใหค้ าปรกึ ษาแนะนา การใช้
เทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื พฒั นาการจดั การศึกษาแก่สถานศึกษา

3.9 คุณธรรมและจรยิ ธรรมสาหรบั ศึกษานิเทศก์ ได้แก่ คุณธรรมและจรยิ ธรรมสาหรบั
ศึกษานิเทศก์ จรรยาบรรณของวชิ าชพี ศึกษานิเทศก์ การบรหิ ารจดั การบา้ นเมืองท่ีดี (Good
Governance) โดยปฏิบตั ิตนตามจรรยาบรรณของวชิ าชพี ศึกษานิเทศก็มีหลักธรรมในการนิเทศ
และประพฤติเปน็ แบบอยา่ งท่ีดีประโยชน์ท่ีคาดวา่ จะได้รบั ผ้ปู ฏิบตั ิมีแนวทางในการปฏิบัติงานด้าน
การนิเทศติดตามและประเมินผลการจดั การศึกษาในส่วนท่ีตนเองรบั ผิดชอบสามารถดาเนินการ
เก่ียวกับการนิทศการศึกษาหลักสูตรกระบวนการเรยี นรูก้ ารวดั การประเมินผลการศึกษาการ
ประกันคุณภาพการศึกษาระบบดูแลชว่ ยเหลือครูและผูเ้ รยี นอยา่ งเปน็ ระบบเขา้ ใจในภาพรวมของ
งานท่ีจะต้องปฏิบัติตลอดจนสามารถนาไปปฏิบัติจรงิ ได้ ขอบเขตของการนิเทศการศึกษา
วเิ คราะห์ วจิ ยั ติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการพฒั นาระบบบรหิ ารและจดั การศึกษาของ
โรงเรยี นในสังกัดสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลกเขต 1 พฒั นาการจดั การ
เรยี นการสอนโดยให้มคี วามรู้ ความเขา้ ใจในหลักการนิเทศการศึกษา หลักสตู ร กระบวนการ
เรยี นรูก้ ารวตั และการประเมินผลการศึกษา การประกันคุณภาพการศึกษา ระบบดแู ลชว่ ยเหลือ
ใหแ้ ก่ครูและนักเรยี นในสังกัดสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลกเขต 1

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 7

ประโยชน์ท่ีคาดวา่ จะได้รบั
มีแนวทางในการปฏิบัติงาน ด้านการนิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั

การศึกษาท่รี บั ผดิ ชอบสามารถดาเนินการเก่ียวกับการนิเทศการศึกษาหลักสูตรกระบวนการ
เรยี นรูก้ ารวดั การประเมนิ ผลการศึกษา การประกันคุณภาพการศึกษา ระบบดูแลชว่ ยเหลือครู
และผเู้ รยี น อยา่ งเปน็ ระบบ เขา้ ใจในภาพรวมของงานท่ีจะต้องปฏิบตั ิตลอดจนสามารถนาไป
ปฏิบตั ิจรงิ ได้

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปยิ นารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 8

นางปิยนารถ สุขม่วง

ตาแหน่ง ศึกษานิเทศก์
ปฏิบตั ิหน้าท่ี ผอู้ านวยการกล่มุ นิเทศตดิ ตาม และประเมินผลการจดั การศกึ ษา

หน้าท่ีความรบั ผิดชอบตามตาแหน่ง

ด้านนิเทศการศกึ ษา
การนิเทศ หมายถึง การใหค้ วามชว่ ยเหลือแนะนาหรอื ปรบั ปรุงทางการศึกษาและ

บุคลากรทางการศึกษาในสถานศีกษา เพ่อื ใหส้ ามารถดาเนินงานของตนไปได้ด้วยดีโดยผนู้ ิเทศ
ควรเอาใจใส่ในการสารวจ ตรวจสอบเพ่อื ดูแลแนะนาการจดั การเรยี นการสอนของบุคลากรใน
สถานศึกษาใหม้ ีความสามารถในการทางานอยา่ งดีมีประสิทธภิ าพ

ขอบเขตของการนิเทศ นิเทศการศึกษา วเิ คราะหว์ จิ ยั ติดตาม ตรวจสอบ และ
ประเมนิ ผลการพฒั นาระบบบรหิ ารและจดั การศึกษาของสถานศึกษา ในสังกัดสานักงานเขตพ้นื ท่ี
การศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลกเขต 1 ส่งเสรมิ สนับสนุน พฒั นาการจดั การเรยี นการ หลักการ
นิเทศการศึกษา หลักสูตร กระบวนการเรยี นรูก้ ารวดั และการประเมินผลการศึกษา การประกนั
คุณภาพการศึกษา ระบบดูแลชว่ ยเหลือใหแ้ ก่ครแู ละนักเรยี น ดังน้ี

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 9

1. จดั ทาแผนการนิเทศเพ่อื พัฒนาหลักสูตรและการจดั การเรยี นรู้
2. ใหค้ าปรกึ ษา แนะนา หรอื เปน็ พ่เี ล้ียงให้กับครู และบุคลากรทางการศึกษา
ผ้รู บั การนิเทศการศึกษา
3.วเิ คราะห์ และสังเคราะหง์ านวจิ ยั ท่ีเก่ียวขอ้ งกับการจดั การศึกษาการส่งเสรมิ
การศึกษา ค้นควา้
4. วจิ ยั หรอื พัฒนาส่ือนวตั กรรมท่ีเก่ียวข้องกับการจดั การศึกษา
5. การส่งเสรมิ และสนับสนุนให้ครูมีความรู้ ความสามารถวดั ผล และประเมินผล
การเรยี นรู้
6. ใหค้ าปรกึ ษา แนะนา และนิเทศตดิ ตามระบบชว่ ยเหลือผเู้ รยี นและประสาน
ความรว่ มมือกบั ผเู้ ก่ียวขอ้ ง
โดยการนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา มีคณะกรรมการนิเทศ
ติดตาม กากับและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา ประกอบด้วย
ผู้อานวยการสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาพิษณุโลก เขต 1
รองผู้อานวยการสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1
คณะกรรมการนิเทศ ติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการจดั การศึกษา
(ก.ต.ป.น)
ประธานกล่มุ โรงเรยี น
ศึกษานิเทศก์ และบุคลากรสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา

ด้านการส่งเสรมิ การบรหิ ารสถานศึกษาและระบบประกันคณุ ภาพ
1. จดั ทาแผนการนิเทศเพ่อื ส่งเสรมิ การบรหิ ารสถานศึกษา
2. ส่งเสรมิ และสนับสนุนระบบประกันคุณภาพการศึกษา การศกึ ษา
3. ค้นควา้ วเิ คราะห์ และสังเคราะห์งานวจิ ยั เก่ียวกบั การพฒั นาคณุ ภาพสถานศึกษา
4. ให้คาปรกึ ษา และขอ้ เสนอแนะในการบรหิ ารงานวชิ าการของ

ด้านการส่งเสรมิ และพัฒนาสมรรถนะข้าราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา
1. รว่ มกนั สรา้ งองค์ความรู้ ช้แี นะและพฒั นางาน ด้านนโยบายและจดุ เน้นท่ีเปน็ ประโยซน์

ต่อการปฏิบัติงานของขา้ ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา
2. ศึกษาวจิ ยั สรา้ งนวตั กรรมการนิเทศเพ่อื พฒั นางานด้านนโยบาย และจดุ เน้นท่ีเปน็ ประโยชน์

ต่อการปฏิบตั ิงานของขา้ ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา

ด้านการพฒั นาตนเองและพัฒนาวชิ าชพี
1. วางแผนและพฒั นาตนเอง
2. นาผลการพฒั นาตนเองมาใชส้ ่งเสรมิ และพฒั นาสมรรถนะขา้ ราชการครู และบคุ ลากรทาง

การศึกษา
3. ส่งเสรมิ การเรยี นรูท้ างวิชาชพี และเปน็ ผ้ทู ่มี ีส่วนรว่ มทางวซิ าการในชมุ ชนแหง่ การเรยี นรู้

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 10

หน้าท่ีรบั ผิดชอบตามโครงสรา้ ง

1. ปฏิบตั ิหน้าท่ีผู้อานวยการกลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศกึ ษา
(1) กาหนดขอบขา่ ยของขอ้ มูลด้านวชิ าการ บรหิ ารงานบุคคล บรหิ ารงบประมาณ และ

บรหิ ารท่ัวไปของสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา โดยศึกษาจากนโยบาย แผนพัฒนาการศึกษา
แผนปฏิบตั ิการประจาปี รายงานผลการปฏิบตั ิงาน จากกลุ่มตา่ ง ๆ ในสานักงานเขตพ้นื ท่ี
การศึกษา

(2) อานวยการ ใหค้ าปรกึ ษา ดแู ล ติดตามการปฏิบตั ิงานของศึกษานิเทศก์และเจา้ หน้าท่ี
ในกล่มุ นิเทศฯ ให้สามารถปฏิบัติงานท่ีได้รบั มอบหมายเปน็ ไปด้วยความเรยี บรอ้ ยถกู ต้อง มี
ประสิทธภิ าพบงั เกิดผลดีต่อทางราชการ

(3) พจิ ารณา กล่ันกรองงาน และบนั ทึกความเหน็ องิ ระเบยี บกฎหมายหรอื หนังสือส่ังการท่ี
เก่ียวขอ้ งก่อนนาเสนอผบู้ งั คับบญั ชา กาหนดขอบขา่ ยของข้อมูลด้านวซิ าการ บรหิ ารงานบุคคล
บรหิ ารงบประมาณ และบรหิ ารท่ัวไปของสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา โดยศกึ ษาจากนโยบาย
แผนพฒั นาการศึกษา แผนปฏิบตั ิการประจาปี รายงานผลการปฏิบัติงาน จากกล่มุ ต่าง ๆ
ในสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา

(4) ปฏิบัติหน้าท่ีเลขานุการคณะกรรมการติดตามตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนิเทศ
การศึกษา (ก.ต.ป.น.) ของสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาพษิ ณุโลก เขต 1

(5) พิจารณาตรวจสอบความถูกต้องของหนังสือราชการ บนั ทึกของเจา้ หน้าท่ี ตลอดจน
ให้ความเหน็ ในการปฏิบัตริ าชการให้เปน็ ไปตามระเบียบกฎหมาย ขอ้ บงั คับ หนังสือสั่งการท่ี
เก่ียวข้อง นาเสนอ รองผอู้ านวยการเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา และผู้อานวยการเขตพ้นื ท่ีการศึกษา

(6) สรุปรายงานผล เผยแพรป่ ระชาสัมพนั ธ์ งานในกล่มุ นิเทศตดิ ตาม และประเมินผลการ
จดั การศึกษา

2. ปฏิบัติหน้าท่ีงานวดั ผลและประเมินผลการจัดการศกึ ษา มีหน้าท่แี ละขอบขา่ ยภารกิจ ดังน้ี
(1) ส่งเสรมิ พฒั นา และงานวจิ ยั การวดั และประเมินผลการจดั การศึกษา
(2) ส่งเสรมิ และพฒั นาเคร่อื งมอื วดั และประเมินผลการจดั การศึกษา ประกอบด้วย
- งานวดั และประเมินผลการจดั การศึกษา O-NET/RT
- งานส่งเสรมิ และพฒั นาการจดั การเรยี นรู้ ตามแนวทางการประเมินรว่ มกับนานาชาติ

PISA
(3) ส่งเสรมิ พฒั นา ส่งเสรมิ ติดตาม ตรวจสอบและประเมินเก่ียวกบั การวดั และการ

ประเมินผลการศึกษาจดั เก็บขอ้ มูลผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี นของนักเรยี นเปน็ รายบุคคลด้วยระบบ
SchoolMIS

3. ปฏิบัติหน้าท่ีหัวหน้ากลุ่มสาระการเรยี นรูภ้ าษาไทย มีหน้าท่แี ละขอบขา่ ยภารกิจ ดังน้ี
(1) ส่งเสรมิ และพัฒนาการจดั การเรยี นรภู้ าษาไทย
(2) ประเมินและพัฒนาการอ่าน การอ่านรูเ้ ร่อื ง และการเขียนภาษาไทย
- งานส่งเสรมิ และพฒั นาการอ่านออก อ่านรูเ้ ร่อื ง และเขียน
- งานส่งเสรมิ และพัฒนาการจดั การเรยี นรสู้ าระการเรยี นรูภ้ าษาไทย

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบตั ิงาน : นางปิยนารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 11

- งานส่งเสรมิ และพัฒนาการจดั การเรยี นรูต้ ามแนวทางการประเมินรว่ มกับนานาชาติ
PISA

(3) งานส่งเสรมิ และพฒั นาการสรา้ งส่ือในการจดั การเรยี นรูส้ าระการเรยี นรูภ้ าษาไทย
(4) งานส่งเสรมิ และพฒั นาการสรา้ งเคร่อื งมอื วดั และประเมนิ ผลสาระการเรยี นรูภ้ าษาไทย

4. ปฏิบตั ิหน้าท่ีศกึ ษานิเทศก์ประจากลุ่มโรงเรยี น มีหน้าท่ี นิเทศติดตาม ตรวจสอบและ
ประเมินผลการพฒั นาระบบบรหิ ารและจดั การศึกษาของสถานศึกษา ในสังกัดสานักงานเขตพ้นื ท่ี
การศึกษาประถมศึกษาพษิ ณุโลกเขต 1 ส่งเสรมิ สนับสนุน พัฒนาการจดั การเรยี นการ หลักการ
นิเทศการศึกษา หลักสูตร กระบวนการเรยี นรูก้ ารวดั และการประเมินผลการศึกษา การประกัน
คุณภาพการศึกษา ระบบดูแลชว่ ยเหลือใหแ้ ก่ครแู ละนักเรยี น “กล่มุ ราชพฤกษ์” ได้แก่

1. โรงเรยี นไทยรฐั วทิ ยา 8
2. โรงเรยี นบา้ นหวั วงั กรา่ ง
3. โรงเรยี นวดั ตาปะขาวหาย
4. โรงเรยี นวดั ไผค่ ่อม (แพร ประชาอุปถัมภ์)
5. โรงเรยี นวดั มหาวนาราม
6. โรงเรยี นวดั สระโคล่
7. โรงเรยี นวดั แสงดาว (เทพประชานุสรณ์)
8. โรงเรยี นอนุบาลพิษณุโลก

5. ปฏิบตั ิงานอ่นื ๆ ตามท่ผี บู้ งั คับบญั ชามอบหมาย

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1

คู่มือปฏิบัติงาน : นางปยิ นารถ สุขม่วง กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาการศึกษา 12

แนวทางการดาเนินการ ตามภารกิจในการนิเทศ ติดตาม

1. ศึกษาวเิ คราะหบ์ รบิ ทของสถานศึกษา จุดเด่น จดุ ควรพฒั นาในภาพรวมของโรงเรยี น
ท่ีรบั ผดิ ชอบ

2. กาหนดประเด็นการนิเทศ ท่ีใช้ 3 X-ray เพ่อื ขับเคล่ือนคุณภาพทางการศึกษา ใหเ้ กิด
คุณภาพนักเรยี น คุณภาพครูและผบู้ รหิ าร คุณภาพหลักสูตร และคุณภาพเครอื ขา่ ยการมีส่วน
รว่ ม ตามนโยบายของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน ได้แก่ ปลอดภัย โอกาส
คุณภาพ และประสิทธภิ าพ

3. ดาเนินการนิเทศตามขนั้ ตอนการดาเนินการนิเทศ โดยการผสานผสานเทคนิคการ
นิเทศแบบใหค้ าชแ้ี นะ (Coaching) และแนวทางการนิเทศแบบ PDRE ของสงดั อุทรานันท์
ประกอบด้วย

1) การวางแผน (P-Planning)
2) ให้ความรูก้ ่อนดาเนินการนิเทศ (informing-I)
3) การดาเนินการนิเทศ (Doing-D)
4) การสรา้ งเสรมิ ขวญั กาลังใจแก่ผปู้ ฏิบัติงานนิเทศ (Reinforcing-R)
5) การประเมนิ ผลการนิเทศ (Evaluating-E)
4. สรุปผลการนิเทศ และสะทอ้ นผลใหผ้ ู้รบั การนิเทศทราบเพ่อื การพฒั นาปรบั ปรุง
คุณภาพการศึกษา

สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1

เ ล ข ที่ เ อ ก ส า ร 1 5 / 2 5 6 5

ก ลุ่ ม นิ เ ท ศ ติ ด ต า ม แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น ผ ล ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า
สำ นั ก ง า น เ ข ต พื้ น ที่ ก า ร ศึ ก ษ า ป ร ะ ถ ม ศึ ก ษ า พิ ษ ณุ โ ล ก เ ข ต 1

ถ น น พุ ท ธ บู ช า ตำ บ ล ใ น เ มื อ ง
อำ เ ภ อ เ มื อ ง พิ ษ ณุ โ ล ก

จั ง ห วั ด พิ ษ ณุ โ ล ก 6 5 0 0 0