โครงงานประดิษฐ์ยาดมสมุนไพรจากเปลือกส้มโอ

คานา
โครงงานเรือ่ งยาดมสมนุ ไพรจากเปลอื กส้มโอน้ีเป็นสว่ นหนึง่ ของการเรยี นรายวชิ าการศึกษา
คน้ คว้าและสรา้ งองค์ความรู้ของนกั เรยี นช้ันประถมศึกษาปีที่ 5 และ 6 ข้าพเจ้าจัดทาข้นึ เพื่อนาเสนอ
วิธีการประดษิ ฐ์ของใชท้ มี่ าจากวัสดุเหลือใช้นน่ั ก็คอื เปลอื กสม้ โอโดยมีการอธิบาย วิธีการทา
ความสาคัญของการทาโครงงาน ความรูเ้ รื่องวธิ กี ารทายาดม และสรรพคณุ ต่างๆของสมนุ ไพรมเ่ี ปน็
วัตถดุ ิบในการทา เพ่อื ใหท้ กุ คนได้ทราบถงึ ประโยชน์ของการนาส่ิงขงิ เหลอื ใชม้ าสามารถสรา้ งรายได้
และประหยดั คา่ ใชจ้ ่าย โครงงานน้ีได้รวบรวมเนอ้ื หามาจากอนิ เตอร์เน็ต
คณะผู้จดั ทาหวังเป็นอยา่ งยง่ิ ว่าผู้ท่อี ่านโครงงานจะได้รบั ความรู้จากโครงงานเรือ่ งนีแ้ ละ หวัง
วา่ จะเป็นประโยชน์กับทา่ นผู้อ่านทกุ ๆท่าน โครงงานเล่มน้อี าจมีสิ่งใดผดิ พลาดก็ขออภยั มา ณ โอกาสน้ี

นางสาวธาวนิ ี กาจรฤทธิ์
ผจู้ ัดทา

สารบญั

เรอื่ ง หนา้
บทท่ี 1 ทมี่ าและความสาคญั 1
บทที่ 2 เอกสารท่เี ก่ียวข้อง 3
บทที่ 3 วธิ ีการดาเนนิ โครงงาน 4
บทที่ 4 ผลการดาเนนิ งาน 6
บทท่ี 5 สรุป อภปิ ราย และขอ้ เสนอแนะ 8
ภาคผนวก 9

บทท่ี 1

บทนา

ที่มาและความสาคัญของโครงงาน

ในปัจจบุ ันเรามักมอี าการปวดหัว วงิ เวียนศรี ษะได้ง่ายอาจเป็นเพราะสภาพอากาศ อาการ
เหนือ่ ยลา้ จากการทากจิ กรรมตา่ งๆในชวี ติ ประจาวนั รวมถึงการขาดอากาศบริสุทธิ์ ซ่ึงผลติ ภณั ฑ์ทมี่ ี
ส่วนช่วยบรรเทาอาการเหล่านนั้ ได้คอื ยาดม

ยาดมเป็นส่งิ ท่หี ลายคนมีติดตัวเอาไวเ้ พือ่ ใช้บรรเทาอาการปวดหวั วิงเวียนศรี ษะหรอื คล่ืนไส้
บางคนไม่ได้พกไว้เพื่อใช้เฉพาะเวลาฉกุ เฉนิ เท่านั้น แตเ่ ผลอเมอ่ื ไหร่กห็ ยิบข้นึ มาดม ยาดมบางยี่ห้อ
อาจมีสว่ นผสมของสารเคมีจานวนมากแนน่ อนวา่ ตอ้ งไมด่ ีต่อสุขภาพของเรา ยาดมสมนุ ไพรจากเปลือก
ส้มโอเป็นอกี หนึ่งผลิตภัณฑท์ ี่ผลติ มาจากพิมเสน เมนทอล นา้ มนั หอมระเหย และสมุนไพรตา่ งๆ
รวมถงึ เปลอื กส้มโอทม่ี ีสรรพคณุ ในการลดอาการวิงเวยี นศีรษะจากกลิน่ ทีม่ ีความฉนุ เฉพาะตวั และ
สามารถหาได้จากภายในชุมชน ทาให้สามารถลดคา่ ใชจ้ ่ายลงได้และเปน็ สมนุ ไพรทีป่ ลอดสารพษิ หรอื
สารเคมีต่างๆ ยาดมสมุนไพรจากเปลือกสม้ โอเมื่อสูดดมเข้าไปจะทาให้รู้สึกสดชน่ื ผอ่ นคลาย ช่วยลด
อาการ ปวดหัว และวิงเวยี นศีรษะ

วัตถุประสงค์ของโครงงาน

1.เพอื่ จัดทายาดมสมุนไพรจากเปลือกสม้ โอทปี่ ราศจากสารพิษและสารเคมีต่างๆท่ีเป็น
อนั ตรายตอ่ รา่ งกาย

2.สามารถนาสมนุ ไพรท่ีมอี ยูใ่ นทอ้ งถิ่นมาเพิ่มมูลค่าได้

3.สามารถประหยดั ค่าใช้จ่ายในการผลติ ยาดม เนอื่ งจากใชส้ มุนไพรท่หี าไดง้ ่ายในทอ้ งถ่ิน

ขอบเขตของโครงงาน ข้ันตอนดาเนินงาน
ประชุมเพอ่ื ใหส้ มาชิกแตล่ ะคนเลอื กหวั ขอ้ ที่
วัน/เดือน/ปี สนใจ
25/01/2564 ประชมุ สรปุ และเลอื กหวั ขอ้ ท่ีจะศึกษาสบื ค้น
ขอ้ มูล
27/01/2564 จัดเตรียมวัสดุ อปุ กรณ์
ประชมุ นัดสมาชกิ เพ่ือจัดทาโครงงาน
28/01/2564 จัดทาบทท่ี 1
29/01/2564 จดั ทาบทที่ 2
01/02/2564 จัดทาบทท่ี 3
03/02/2564 จัดทาบทท่ี 4-5
05/02/2564 ตรวจสอบความถูกต้องและจดั รปู แบบทาเล่ม
8/02/2564
11/02/2564

ประโยชน์ของโครงงาน
1.ไดย้ าดมสมนุ ไพรทป่ี ราศจากสารพิษและสารเคมตี ่างๆ
2.ช่วยเพิ่มมูลค่าใหส้ มุนไพรและวัสดุเหลอื ใช้มาทาให้เกิดประโยชน์
3.ประหยดั คา่ ใชจ้ ่ายในการผลิตยาดม เน่อื งจากใช้สมนุ ไพรทห่ี าได้งา่ ยในทอ้ งถ่ิน

บทท่ี 2

เอกสารทีเ่ กี่ยวขอ้ ง

ในการศึกษาโครงงาน เรือ่ ง ยาดมสมุนไพร ผู้จดั ทาไดร้ วบรวมแนวคิดต่างๆจากเอกสารที่
เก่ียวขอ้ ง ดังนี้

พมิ เสน พมิ เสนมีสรรพคุณขับเหง่อื ขับลม บารงุ หัวใจ แก้ลมวิงเวยี นหนา้ มืดใชผ้ สมในน้ามนั หอม
ระเหยและเปน็ สารไลแ่ มลง

การบรู รสร้อนปรา่ เมา ใชท้ าถนู วดแกป้ วด แกเ้ คลด็ บวม ขัดยอก แพลง แก้กระตุก แกป้ วดข้อ แก้
ปวดเสน้ ประสาท แกร้ อยผิวหนังแตก แก้พิษแมลงต่อย และโรคผวิ หนงั เรือ้ รัง

เมนทอล หรอื เกล็ดสะระแหน่ คือสารชนดิ หน่ึงที่พบในนา้ มันหอมระเหยท่สี กดั ได้จากพืชบางชนดิ เช่น
สะระแหนไ่ ทย มนิ ท์ หรือสะระแหนฝ่ รั่ง เป็นต้น เมนทอลมีลักษณะเปน็ ผลึกสขี าว กล่นิ และรสชาติ
หอมเย็น

อบเชย เปน็ เคร่อื งเทศที่มีกล่นิ หอม ได้มาจากเปลอื กไมช้ น้ั ในทแี่ ห้งแลว้ ของต้นอบเชย อบเชยมีหลาย
ชนิด มักจะเรยี กตามแหลง่ เพาะปลูกเชน่ อบเชยจนี อบเชยลงั กา อบเชยญวน เป็นต้น นอกจากนามา
ใส่ในขนมหรอื เครื่องดม่ื เพ่อื ใหม้ กี ลิ่นหอมแล้ว ยังมีผ้นู าอบเชยมาใชใ้ นการรกั ษาโรคเบาหวาน

ส้มโอ เป็นผลไมท้ ่ีมีต้นกาเนดิ ในแถบเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ จัดเป็นผลไม้ที่มปี ระโยชนห์ ลากหลาย
และยงั มีสรรพคณุ ทางยาในการรักษาโรคต่าง ๆ เพราะอุดมไปดว้ ยวิตามินซซี ง่ึ เป็นสารต่อตา้ นอนมุ ูล
อิสระในปรมิ าณมาก เปลอื กสม้ โอเปน็ ส่วนประกอบของยาหอมสมุนไพร ซึง่ มีส่วนช่วยแก้อาการ
วงิ เวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย ใจส่ัน คลน่ื ไส้อาเจียน

บทที่ 3

วิธกี ารดาเนินโครงงาน

3.1 แผนผังระยะเวลาในการทาโครงงาน

วนั /เดือน/ปี ขนั้ ตอนดาเนินงาน
25/01/2564 ประชมุ เพอื่ ใหส้ มาชิกแต่ละคนเลอื กหัวข้อที่
สนใจ
27/01/2564 ประชุมสรุปและเลอื กหัวขอ้ ท่จี ะศึกษาสบื คน้
ข้อมูล
28/01/2564 จัดเตรียมวัสดุ อปุ กรณ์
29/01/2564 ประชุมนัดสมาชกิ เพือ่ จัดทาโครงงาน
01/02/2564 จดั ทาบทที่ 1
03/02/2564 จัดทาบทที่ 2
05/02/2564 จัดทาบทท่ี 3
8/02/2564 จัดทาบทท่ี 4-5
11/02/2564 ตรวจสอบความถกู ต้องและจดั รูปแบบทาเลม่

3.2 ขน้ั ตอนการสร้างชิ้นงานตามแบบ

ขน้ั ท่ี 1 ขั้นตอนเตรยี มพิมเสนน้า

นาส่วนประกอบของพิมเสน การบูร เมนทอล และนา้ มันหอมระเหยมาละลายเขา้
ด้วยกนั แลว้ พกั ไว้ โดยใชถ้ ุงพลาสตกิ คลุมไว้เพอ่ื ปอ้ งกนั การระเหย

ขนั้ ท่ี 2 ขนั้ เตรยี มสมนุ ไพร
เอาอบเชยเทศและชะเอมเทศมาฝนกับหนิ หรอื ตะไบ ใหล้ ะเอียด แลว้ พักเตรียมไวก้ าร

เตรยี มเปลือกส้มโอ โดยการนาเปลือกสม้ โอไปต้มจนกว่าจะไม่มีความขม แล้วนาไปตากแดดใหแ้ หง้
แล้วใชห้ นิ หรอื ตะไบฝนใหล้ ะเอียด พกั เตรยี มไว้ นาสิ่งทเ่ี ตรียมไวใ้ นข้อ 1 2 มาผสมรวมกนั ปน้ั เปน็ ก้อน
แลว้ ยัดใส่ถ้ายาดม หรือห่อดว้ ยผ้าขาวบาง ใสข่ วดไว้ดม

3.3 วัสดุ อุปกรณ์ เครือ่ งมือ หรือโปรแกรมที่ใช้ในการพฒั นา
พิมเสน 1 สว่ น
การบรู 2 ส่วน
เมนทอล 3 สว่ น
นา้ มันหอมระเหย 1 สว่ น (เลือกกลนิ่ ตามใจชอบ เช่นกหุ ลาบ)
อบเชยเทศ 2 สว่ น
เปลือกสม้ โอ 3 สว่ น
กระปกุ ยาดม
ผ้าขาวบาง

บทท่ี 4
ผลการดาเนินงาน
โครงงานยามดมสมุนไพรจากเปลอื กสม้ โอ ไดบ้ รรลุผลสาเร็จตามความตอ้ งการที่เราได้ต้ังไว้
สามารถนาไปใชเ้ พอื่ สนองความต้องการช่วยบรรเทาอาการแกว้ งิ เวยี น ปวดศรี ษะได้ และยงั สามรถ
สร้างรายได้ให้เราไดด้ ้วย
การนาไปใชใ้ หค้ รอบคลุมหน่วยบรู ณาการของกลุ่มสาระในระดับประถมศึกษาปที ี่ 5 -6 ไดด้ งั น้ี
1.กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรือ่ ง"พลังงานพอเพียง
ในการทายาดมสมนุ ไพร เราได้เลือกใชส้ มุนไพรจากในชมุ ชน ทงั้ เปน็ การประหยดั ตน้ ทุนในการทาและ
ได้ยาดมท่ีมีคณุ ภาพ
2.กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์เรือ่ ง"คณิตกบั ชีวติ ประจาวัน"
สามารถนาความรู้เกยี่ วกับการแบง่ อตั ราส่วนของส่วนประกอบในการทายาดมสมนุ ไพรเเตล่ ะชนิดได้
อยา่ งถกู ต้อง
3.กลมุ่ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทย เรื่อง"ภาษาสร้างสรรค"์
ใชภ้ าษาไดอ้ ยา่ งถกู ต้องเหมาะสมและสละสลวย
4.กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เรอ่ื ง"ธรรมะสร้างงาน"
มีคณุ ธรรมในการทาผลิตภณั ฑ์ใชว้ ัตถดุ ิบในการทาทีม่ ีคุณภาพไม่คดโกง
5.กลมุ่ สาระการเรียนร้สู ขุ ศกึ ษาและพละศึกษา เรอ่ื ง"อยดู่ มี สี ุข"

ทาผลิตภัณฑใ์ ห้ถูกต้องตามสุขลกั ษณะอนามัย ใชท้ รัพยากรอย่างพอเพียงค้มุ คา่ ไมก่ อ่ ความวุ่นวายต่อ
ผ้อู ื่น

6.กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ศลิ ปะ เร่อื ง"ศิลปส์ รา้ งสรรค์"
การออกแบบขวดบรรจภุ ณั ฑ์ใหส้ วยงามและประหยดั น่าเชอื่ ถอื

7.กลมุ่ สาระการเรยี นรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง"ทักษะสรา้ งอาชพี "
สามารถสร้างรายไดภ้ ายในครอบครัวไดโ้ ดยการทาเป็นของชาร่วยหรือขายในโอกาสต่างๆ

8.กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาตา่ งประเทศ เร่ือง"English Around as"
มีความร้เู กย่ี วกับคาศัพทต์ ่างๆทเี่ ป็นส่วนประกอบในยาดม

9.กลมุ่ สาระการเรยี นรูก้ ิจกรรมแนะแนว เรอ่ื ง"เเนะแนวสรา้ งอาชพี "
เมือ่ เรามคี วามรใู้ นการทายาดมสมุนไพร เราก็สามารถนาไปแนะแนวแบ่งปันความรู้ใหแ้ ก่ผู้อ่นื ได้

บทท่ี 5
สรปุ อภิปรายและขอ้ เสนอแนะ
5.1 สรปุ ผลการดาเนนิ งานโครงงาน
การสรา้ งผลิตภัณฑ์นเี้ พ่อื เป็นการประยุกตส์ ่ิงของตา่ งๆใกลต้ ัวมาทาให้เกดิ ประโยชน์มาก
ย่ิงขน้ึ ในทน่ี คี้ อื การนาสมนุ ไพรทีห่ าได้ง่ายตามท้องถิน่ มาทาเป็นยาดมสมนุ ไพรทีด่ ีต่อสขุ ภาพและ
เป็นการเพิ่มมลู คา่ ของทรัพยากรในทอ้ งถ่ินท่ีมีอยู่ ทาให้เรามรี ายได้เสรมิ เพม่ิ มากยิง่ ข้นึ
5.2 ปญั หาและอุปสรรค
- การผสมสมุนไพรต่างๆอย่างลงตัว ไม่ให้สว่ นใดส่วนหนึ่งมากหรือน้อยเกินไป

ภาคผนวกรูปภาพ

วสั ดุ อปุ กรณ์ เครอื่ งมือ หรือโปรแกรมท่ีใช้ในการพฒั นา
พิมเสน 1 สว่ น
การบรู 2 ส่วน
เมนทอล 3 สว่ น
น้ามนั หอมระเหย 1 ส่วน (เลือกกลิ่นตามใจชอบ เช่นกหุ ลาบ)
อบเชยเทศ 2 สว่ น
เปลือกส้มโอ 3 สว่ น
กระปกุ ยาดม
ผ้าขาวบาง

วตั ถดุ บิ ในการทายาดม เตรยี มบรรจุยาดมโดยการใสส่ าลลี งใน
กระปุก

นกั เรยี นชว่ ยกนั เตรียมอบเชย โดยหกั แบง่ เปน็ ชิ้นเล็กๆ นักเรยี นชว่ ยกนั ตัด/ห่นั เปลือกส้มโอเปน็ ชิ้นเลก็ ๆ
เพ่อื สะดวกในการบรรจุลงกระปุก

ตดั แบง่ ผ้าขาวบางเปน็ ส่เี หล่ียมจตั รุ ัสช้ินเล็กขนาดพอท่จี ะสามารถหอ่ สมุนไพรได้
นาสมนุ ไพร (เปลือกสม้ โอ อบเชย) หอ่ ด้วยผ้าขาวบาง มัดด้วยเชือกเป็นลูกเล็กๆ

ข้นั ตอนการออกแบบสติ๊กเกอร์ตดิ บนกระปกุ ยาดมของนักเรยี น

ข้นั ตอนการบรรจสุ มุนไพรลงกระปกุ ยาดม

ผลงานนักเรยี น