หน่วยที่ 8 การเป็น
พลเมืองยุคดิจิทัล
(Digital Citizenship)
นายปาฎิมินทร์ บุญญาฤทธิ์
Digital Citizenship หมายถึง....
พลเมืองผู้ใช้งานสื่อดิจิทัลและสื่อสังคมออนไลน์ที่
เข้าใจบรรทัดฐานของการปฏิบัติตัวให้เหมาะสม
และมีความรับผิดชอบในการใช้เทคโนโลยี โดย
เฉพาะอย่างยิ่งการสื่อสารในยุคดิจิทัลเป็นการ
สื่อสารที่ไร้พรมแดน
การเป็นพลเมืองในยุคดิจิทัล ต้องมีทักษะ
ที่สำคัญกี่ประการอะไรบ้าง
ทักษะที่สำคัญ 8 ประการ
(1) ทักษะในการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง (Digital Citizen Identity)
(2) ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตัว (Privacy Management)
(3) ทักษะในการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี(Critical Thinking)
(4) ทักษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ (Screen Time Management)
(5) ทักษะในการรับมือกับการคุกคามทางโลกออนไลน์(Cyberbullying Management)
(6) ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูล
(7) ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ (Cybersecurity
Management)
(8) ทักษะในการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม (Digital Empathy)
ISTE ย่อมาจาก....
International Society
for Technology in
Education
องค์ประกอบของความเป็น
พลเมืองดิจิทัล สามารถแยกกี่
มิติอะไรบ้าง
4 มิติ ได้แก่
(1) มิติการรักษาอัตลักษณ์และข้อมูลส่วนบุคคล
(2) มิติของกิจกรรมบนสื่อสังคมดิจิทัล
(3) มิติทักษะและความสามารถในสภาพแวดล้อมดิจิทัล
(4) มิติจริยธรรมทางดิจิทัล
คุณลักษณะพึงประสงค์
ของพลเมืองดิจิทัล ได้แก่
(1) เข้าใจในการเข้าถึงเทคโนโลยีสารสนเทศของผู้อื่น
(2) เป็นผู้ประกอบกิจการ – ผู้บริโภคที่มีความซื่อสัตย์
(3) เป็นผู้ส่งสาร – รับสารที่มีมารยาท
(4) เคารพต่อกฎหมายและกฎระเบียบ
(5) ใช้เทคโนโลยีให้เหมาะสมต่อสุขภาพ
Digital literacy หมายถึง
ทักษะในการนำเครื่องมือ อุปกรณ์ และ
เทคโนโลยีดิจิทัลที่มีอยู่ใน
ปัจจุบัน อาทิ คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ แทปเลต
โปรแกรมคอมพิวเตอร์ และสื่อออนไลน์ มาใช้
ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ในการสื่อสาร การ
ปฏิบัติงาน และการทำงานร่วมกัน หรือใช้เพื่อ
พัฒนา
กระบวนการทำงาน หรือระบบงานในองค์กร
ให้มีความทันสมัยและมีประสิทธิภาพ
ทักษะความเข้าใจและใช้เทคโนโลยีดิจิทัล จงบอกประโยชน์ของการพัฒนา DIGITAL
ครอบคลุมความสามารถ กี่มิติ ได้แก่อะไร LITERACY สำหรับข้าราชการ มีอะไรบ้าง
บ้าง
(1) ทำงานได้รวดเร็วลดข้อผิดพลาดและมีความ
4 มิติ ได้แก่ มั่นใจในการท างานมากขึ้น
การใช้ (Use) (2) มีความภาคภูมิใจในผลงานที่สามารถ
เข้าใจ (Understand) สร้างสรรค์ได้เอง
การสร้าง (create) (3) สามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในการท างานได้
เข้าถึง (Access) เทคโนโลยีดิจิทัล ได้อย่างมี มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ประสิทธิภาพ (4) สามารถระบุทางเลือกและตัดสินใจได้อย่างมี
ประสิทธิภาพมากขึ้น
(5) สามารถบริหารจัดการงานและเวลาได้ดีมาก
ขึ้น และช่วยสร้างสมดุลในชีวิตและการ
ทำงาน
คุณลักษณะของการ (1) Digital citizen identity: ความสามารถในการสร้างและจัดการในการระบุตัวตนด้วย
เป็นพลเมืองดิจิทัล ความซื่อสัตย์ทั้งในโลกออนไลน์และออฟไลน์
ได้แก่อะไรบ้าง
(2) Screen time management: ความสามารถในการจัดการเวลาในโลกออนไลน์ การ
จัดการเวลาเพื่อภารกิจที่หลากหลาย และการจัดการเวลาและก ากับตัวเองในการท ากิจกรรม
ในสื่อ
สังคมออนไลน์
(3) Cyberbullying management: ความสามารถในการตรวจจับสถานการณ์การกลั่น
แกล้งบนอินเทอร์เน็ตและจัดการกับสถานการณ์อย่างชาญฉลาด
(4) Cybersecurity management: ความสามารถในการปกป้องข้อมูลโดยการสร้างความ
ปลอดภัยของรหัสผ่านและการจัดการการคุกคามทางไซเบอร์ที่มีความหลากหลาย
(5) Privacy management: ความสามารถในการจัดการข้อมูลส่วนบุคลที่เผยแพร่ในโลก
ออนไลน์อย่างมีวิจารณญาณเพื่อปกป้องความเป็นส่วนตัวของทั้งของตนเองและของผู้อื่น
(6) Critical thinking: ความสามารถในการจ าแนกข้อมูลที่เป็นจริงและข้อมูลที่เป็นเท็จ
เนื้อหาที่ดีและเนื้อหาที่เป็นอันตราย และการติดต่อออนไลน์ที่น่าเชื่อถือและน่าสงสัย
(7) Digital footprints: ความสามารถในการท าความเข้าใจธรรมชาติของร่องรอยทาง
ดิจิทัล ผลกระทบของร่องรอยทางดิจิทัลที่มีต่อชีวิตจริง และจัดการร่องรอยทางดิจิทัลด้วย
ความ
รับผิดชอบ
(8) Digital empathy: ความสามารถในการแสดงออกถึงความใส่ใจในความรู้สึกและความ
ต้องการในโลกออนไลน์ทั้งของตนเองและของผู้อื่น
ให้ศึกษาค้นคว้าที่มาของ คำว่า “New Normal” ใน
กาดำเนินชีวิตของพลเมืองยุคดิจิทัล
และนำเสนอข้อมูลด้วยโปรแกรมมัลติมีเดีย
คำว่า “New Normal” ในการด าเนินชีวิตของพลเมืองยุคดิจิทัล
เป็นค าศัพท์ทางธุรกิจและเศรษฐศาสตร์ ที่ถูกน ามาใช้ครั้งแรกในปี 2551 ในช่วงวิกฤตการณ์
ทางการเงินของสหรัฐฯ ที่เรารู้จักกันในชื่อ วิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ ซึ่งท าให้เกิด ภาวะเศรษฐกิจ
ถดถอยทั่วโลกในปี 2551-2555
โดยปกติแล้ว วิกฤตเศรษฐกิจจะมีรูปแบบค่อนข้างชัดเจนคือ เมื่อเติบโตไปได้ระยะหนึ่งจะมี
ปัจจัยท าให้เกิดฟองสบู่ พอวิกฤตผ่านพ้นไปเศรษฐกิจก็จะเริ่มฟื้ นตัว และกลับมาเติบโตได้อีกครั้ง
ในเวลาไม่นาน
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ ก็คือ เศรษฐกิจโลกไม่สามารถกลับไปเติบโตได้
ดีแบบเดิมอีก เนื่องจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น การพยายามกระตุ้นเศรษฐกิจมากเกินไปทั้งที่บาง
ประเทศมีหนี้สาธารณะสูงมาก
Bill Gross นักลงทุนในตราสารหนี้ ผู้ร่วมก่อตั้งบริษัท Pacific Investment Management
(PIMCO) ก็เลยให้นิยามถึงสภาวะเศรษฐกิจโลกที่ถดถอยลง และไม่สามารถกลับไปเติบโตได้ใน
ระดับเดิมอีกแล้ว ว่า New Normal
ซึ่งตัวอย่าง New Normal เห็นได้ชัดเจนที่สุดก็คือ เศรษฐกิจของจีน เศรษฐกิจจีนขยายตัว
มากกว่า 10% มาโดยตลอด แต่หลังจากมีวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ การเติบโตก็ลดลงต่อเนื่องจนถึงปี
2557 และเศรษฐกิจจีนก็ไม่เคยเติบโตเกิน 7% อีกเลย
ประธานาธิบดี สีจิ้นผิงก็เลยออกมาชี้แจงกับชาวจีนว่า ที่เศรษฐกิจจีนเติบโตเหลือแค่ 7%
ไม่ได้เป็นเพราะภาวะเศรษฐกิจถดถอย แต่เป็น New Normal ทางเศรษฐกิจของจีนในอนาคต
หลังจากนั้น ค านี้ก็ถูกน ามาใช้ในบริบทที่กว้างขึ้น ทั้งในแง่ของวัฒนธรรม วิถีชีวิต และ
พฤติกรรมของคนในสังคม
New Normal ที่จะ
เกิดขึ้น หลังจากนี้จะ
ส่งผลอะไรบ้าง?
พฤติกรรม ธุรกิจ และ การตลาด การใช้ชีวิต
คนจะยังคงมี social distancing กัน การตลาดแบบ experiential ดิจิทัลจะกลายเป็นความส าคัญหลักใน
ต่อไป ทั้งในแง่ของร่างกายและจิตใจด้วย marketing หรือการตลาดที่เน้นเรื่อง การดำรงชีวิต ไม่ใช่แค่คน Gen C แต่
ความ ภาพลักษณ์ อาจ คือคน
เชื่อใจกันที่เคยแสดงออกมาผ่าน ได้รับความนิยมน้อยลง เนื่องจากคน ทุกรุ่น ทุกวัย จะสามารถใช้งานดิจิทัลได้
Human Touch จะน้อยลง พยายามเลี่ยงที่จะรวมกลุ่มกัน หรืออยู่ใน อย่างคุ้นเคย
คนจะไม่สัมผัสกันโดยไม่จำเป็น ที่ที่คนเยอะ ๆ พอ เทคโนโลยีจะกลายเป็นเรื่องปกติในชีวิต
วัฒนธรรมในการทักทายของผู้คน โดย คนไม่ค่อยออกสังคมมากเท่าเมื่อก่อน ประจำวัน ทั้งการ work from home
เฉพาะหลายๆ ชาติในตะวันตกที่เคยจับ อาจทำให้มีความสนใจในเรื่องภาพ การสั่ง
มือ ลักษณ์ลดลงไปด้วย
สัมผัสตัวกัน จะเปลี่ยนแปลงไป คนจะหันมาให้ความสำคัญในความมั่นคง
ทั้งทางสุขภาพและการเงินมากขึ้น การ