KERAJAAN BANI ABASIYYAH

SUMBANGAN DAN
PEMBAHARUAN KERAJAAN
BANI ABASIYYAH DALAM
BIDANG PENTADBIRAN

SHELRI, FARHANA, HANNAH, NAJIHAH

KERAJAAN BANI ABASIYYAH

Pengasas Abu al-Abbas Abdullah as-Saffah atau dikenali sebagai as-Saffah

Merealisasikan idea keturunan Bani Hasyim yang beranggapan
Tujuan Penubuhan tampok pemerintahan hanya layak disandang oleh keturunan mereka

Bilangan Khalifah / Diperintah oleh 37 orang khalifah dalam tempoh lebih 5 kurun, iaitu

Masa Pemerintahan bermula pada tahun 132H/750M hingga 650H/1258M

Pusat Pentadbiran Baghdad (ibu negara Iraq)

Sistem Pemilihan Mengamalkan sistem warisan atau sistem monarki (keturunan)
Khalifah

KEDUDUKAN BAGHDAD

SISTEM PENTADBIRAN

Khalifah Al-Wazir Ad-Dawawin

(Ketua Negara yang Perdana menteri yang Jabatan-jabatan kerajaan yang
bertindak sebagai bertindak sebagai ketua terletak di bawah pengawasan
pemimpin tertinggi pentadbir yang dibantu
dalam wilayah Islam) oleh menteri dan jabatan al-Kuttab (sekretariat)
Contoh jabatan pada zaman ini :
kerajaan jabatan audit, jabatan polis dan

pertahanan

KHALIFAH-KHALIFAH YANG TERKENAL PADA ZAMAN
ABBASIYYAH

Abu Abbas Abdullah as-Sufah Abu Ja'far Abdullah Al-Mansur

- Khalifah Abbasiyah yang pertama - Saudara kandung as-Saffah
- Memerintah selama 4 tahun 9 bulan - Memerintah selama 22 tahun
- Bermula tahun 132H/ 750M hingga
Sumbangannya:
136H/754M
- Menjadikan Baghdad sebagai ibu kota dan
Sumbangannya: membangunkannya

- Mengasaskan kerajaan Abbasiyah - Memperbaiki sistem cukai
- Menghapuskan pemberontakan - Membuat saliran
- Menyediakan pasar-pasar di tempat-tempat

yang strategik

KHALIFAH-KHALIFAH YANG TERKENAL PADA ZAMAN
ABBASIYYAH

Harun Ar-Rasyid Abu Ja’far Abdullah Al-Makmun

- Khalifah yang paling warak dan terkenal - Nama sebenarnya Abdullah Abu Al Abbas
- Memerintah selama 23 tahun satu setengah bulan al-Makmum
- bermula 170H/786M hingga 192H/ 809M.
- Putera Harun Ar-Rasyid
Sumbangannya: - Memerintah selama 20 tahun
- bermula 198H/813M hingga 218H/833M
- Memerintahkan al-Qadhi Abu Yusuf supaya menulis kitab
tentang percukaian hingga terhasilnya kitab al-Kharaj Sumbangannya:

- Mewujudkan jawatan Qahdi al-Qudha (ketua hakim) - Menggiatkan usaha penterjemahan pelbagai
- Menubuhkan baitul hikmah (pusat perkembangan ilmu bidang ilmu pengetahuan.

pengetahuan) - Menyediakan biasiswa kepada pelajar cemerlang.
- Menjadikan Baghdad sebagai pusat perdagangan, ilmu

pengetahuan dan kebudayaan
- . Membina banyak prasarana seperti rumah sakit,

farmasi dan pusat pengajian

PENTADBIRAN ● Khalifah merupakan kuasa tertinggi dalam
KERAJAAN BANI struktur kerajaan Abbasiyah

ABASIYYAH ● Khalifah berkedudukan autokratik dan semua
perintah berpunca daripadanya
(1) KEDUDUKAN
KHALIFAH ● Pada peringkat kemunduran Abbasiyah,
kedudukan khalifah terus dikekalkan kerana
ia dianggap punca kesahan kewibawaan
dan kuasa seseorang atau sesuatu jawatan.

(2) DASAR TERBUKA

● Kerajaan Abbasiyah didukung oleh ● Walaupun pada peringkat awal khalifah
pelbagai bangsa terutamanya Abbasiyah daripada keturunan Arab
bangsa Arab dan Parsi serta tetapi yang memantapkan kedudukan
bangsa-bangsa lain. khalifah ialah bangsa berketurunan
Parsi

(3) SISTEM BIROKRASI

● Sistem birokrasi mencontohi ● Jawatan yang penting ialah
Kerajaan Sasanid dengan majoriti wazir yang menjadi ketua
pegawai diambil daripada kelas seluruh jentera pentadbiran.
Mawali.

● Beberapa jabatan telah ditubuhkan
seperti jabatan akaun, jabatan cukai
dan jabatan pos

(4) PUSAT & WILAYAH

● Pentadbiran wilayah diserah ● Kedudukan amir bergantung
kepada seorang gabenor atau amir kepada kebolehannya dan
yang dilantik dengan persetujuan hubungan dengan kerajaan
wazir untuk menguruskan hal-hal pusat
kerajaan

● Amir-amir tertakluk ● Setiap wilayah juga mempunyai
kepada pengawasan jabatan pos sendiri dan amir
Diwan al-Barid. wajib melaporkan semua hal
ehwal

(5) KEHAKIMAN

● Dalam urusan kehakiman, segala ● Hal-hal sivil yang berkaitan dengan
urusannya diserahkan kepada orang bukan Islam terserah kepada
ketua agama mereka sendiri
ulama- ulama yang dilantik oleh manakala hal orang Islam diuruskan
ketua hakim oleh kadi.

● Pelantikan hakim berasaskan
beberapa syarat;

LELAKI ISLAM BERFIKIRAN BERPENGALAMAN
DEWASA WARAS DALAM BIDANG ILMU

PENGETAHUAN

(6) SISTEM ● Al Makmum mewarisi pemerintahan bapanya
PERWARISAN DASAR Abu Jaafar Al-Mansur

PEMERINTAHAN ● Beliau meneruskan kegemilangan pentadbiran dan
keintelektual yang telah dilaksanakan bapanya.

TERIMA KASIH

SUMBANGAN DAN
PEMBAHARUAN
KERAJAAN ABASIYYAH

(EKONOMI)

Nadhirah - Nazirah - Husna - Zareefa

KHALIFAH ABU JAAFAR AL-MANSUR

❏ MEMINDAHKAN PUSAT PEMERINTAHAN DARI DAMSYIK KE
BAGHDAD

● Pembina kota Baghdad - Khalifah Abu Jaafar al-Mansur
● Terletak di Sungai Dajlah (Tigris)
● Terbina dalam bentuk bulatan dan mempunyai 4 pintu
● Di kelilingi benteng kukuh
● Di tengahnya dibina istana serta Masjid Jamik Al-Mansur

KEISTIMEWAAN BAGHDAD DARI SEGI EKONOMI

Kedudukan Baghdad Di Baghdad terdapat Di Baghdad juga terdapat
yang strategik sebuah pasar yang ladang-ladang pertanian
dan ternakan serta sebuah
menjadikan laluan dikenali sebagai “suk pasar yang di kenali sebagai
perdagangan timur Baghdad yang menjadi
“suk Al-Baqar
dan barat tumpuan pedagang
Farsi

SUMBER KEWANGAN LAIN-LAIN

UTAMA ● Zakat
● Kharraj
● Perdagangan ● Ghanimah
● Fai’
● Pertanian ● Jizyah
● Perindustrian ● ‘Usyur

USAHA KERAJAAN ABBASIYAH UNTUK MEMAJUKAN
SEKTOR PERTANIAN

01 Membina saliran air 02 Melebarkan sungai dan
terusan

03 Membina empangan 04 Membuka tanah pertanian

05 Membuat penyelidikan ● Wilayah pertanian : Mesir, Syam,
dalam bidang pertanian Iraq, Yaman, Maghribi, Khurasan
dan Andalus

● Hasil pertanian: Bijiran, buahan,
sayuran dan ternakan.

DIWAN AL-MAK

Jabatan yang mengendalikan
urusan pengairan dan saliran

FAKTOR YANG MENYEBABKAN AKTIVITI PERNIAGAAN DAN
PERDAGANGAN MENJADI PESAT

Pembukaan 1 Perkembangan industri
wilayah-wilayah baru yang
2 perkapalan memudahkan
banyak memberi ruang pergerakan para pedagang
pasaran perniagaan

Sarjana-sarjana Islam 3 4 Kemahiran Orang Arab dalam
menjelaskan hukum-hakam bidang perniagaan sejak
zaman Jahiliah
perniagaan

LANGKAH POSITF YANG DIAMBIL KERAJAAN ABBASIYAH UNTUK
MENGGIATKAN AKTIVITI PERDAGANGAN

Pembinaan pusat-pusat perniagaan yang
dilengkapi dengan perigi di jalan-jalan
utama

Mengetatkan kawalan keselamatan untuk
mengelakkan daripada perompak dan lanun

Membina rumah-rumah api untuk panduan
kapal-kapal perdagangan

PELABUHAN YANG MENJADI TUMPUAN AHLI PERNIAGAAN

BAGHDAD BASRAH INTHOKIAH
AMMAN
KAHIRAH ISKANDARIAH

SUMBANGAN PARA SARJANA DALAM
MENGGIATKAN AKTIVITI PERDAGANGAN

● Imam Bukhari - Karang bab khusus berniaga – Bab al-Buyuk

● Al-Kasani – membincangkan tentang syarikat dan hukum hakam
nya dalam kitabnya Badau al-Sanaik

● Mohammad bin Hasan Al-Shaibani- membincangkan secara
mendalam tentang perniagaan serta pandangan syarak
terhadapnya dalam kitab – Al-Makasib

SUMBER KEWANGAN KERAJAAN ABBASIYAH

ZAKAT Kadar harta yang dikeluarkan oleh orang Islam terhadap
KHARAJ harta-harta tertentu yang mencukupi nisab.
GHANIMAH
JIZYAH Cukai tanah milik orang bukan Islam atau cukai ke atas tanah
FIK milik orang Islam yang diperolehi melalui peperangan
USYUR
Harta rampasan perang 4/5 (80%) daripadanya diberi kepada
para pejuang Islam

Bayaran yang dikenakan ke atas orang bukan Islam yang
mendiami negara Islam.

Harta yang diperolehi melalui jalan perdamaian daripada pihak
musuh setelah pihak musuh menyerah kalah

1/10 kadar bayaran tetap yang dikenakan ke atas kapal
perdagangan bukan Islam yang telah singgah di pelabuhan Islam
untuk tujuan perniagaan

BAITUL MAL

Ialah institusi
kewangan pada
masa kerajaan

Abbasiyah

PERANAN SAHIB BAITUL MAL

(PENGURUS PERBENDAHARAAN NEGARA)

Mengurus Mengurus
pendapatan negara belanjawan negara

TUGAS DIJALANKAN OLEH

Diwan al-Kharaj Diwan al-Nafakah
(Jabatan Hasil) (Jabatan Kewangan)

AKAUN BAITUL MAL
DIURUS OLEH

Diwan al Usul Diwan al-Azimah
(Jabatan dalam negeri) (Jabatan audit negara)

PERANAN BAITUL MAL

Mengurus sumber-sumber Mengawal belanjawan negara
pendapatan negara
● Perbelanjaan negara dikawal oleh
● Baitulmal bertanggungjawab Baitulmal melalui Dewan
mengurus dan menjana An-Nafaqah (Jabatan Kewangan).
pendapatan negara
menerusi Dewan Al-Kharaj ● Dewan ini menguruskan
(Jabatan Hasil) yang pendapatan dan perbelanjaan
menguruskan kutipan cukai untuk semua jabatan dan
seperti Al-Kharaj, Al-Jizyah, kakitangan kerajaan.
Al- Usyur, dan Zakat

KESAN PEMBANGUNAN
EKONOMI TERHADAP RAKYAT

Umat Islam menikmati Pendapatan negara yang
taraf hidup yang tinggi tinggi telah disalurkan untuk

Memberi banyak menyediakan prasarana
peluang pekerjaan seperti tali air, jalan, masjid,

kepada rakyat sekolah

Rakyat Abbasiyah dipandang
tinggi dan dihormati oleh
umat luar

TERIMA
KASIH

CREDITS: This presentation template was
created by Slidesgo, including icons by Flaticon

and infographics & images by Freepik.

SUMBANGAN DAN
PEMBAHARUAN KERAJAAN
ABBASIYYAH DALAM BIDANG

PENDIDIKAN

ANIS.SHAHIRAH.MIRAH.AIN

❏ Perkembangan pendidikan menjadi asas terpenting
bagi kerajaan Abbasiyyah.

❏ Kota Baghdad merupakan pusat Kecemerlangan ilmu
yang terulung.

❏ Jabir bin Hayyan,Ibnu Haitam,Al-Battani,Ibn Sina,
Al-Khawarizmi dan Al-Idrisi = Sarjana muslim yang
terkenal pada zaman Abbasiyah

SLIDESMANIA.COM

● Perkembangan pendidikan zaman Abbasiyyah lebih pesat dari kerajaan

Umaiyyah.

● Sebab : Zaman Umaiyyah banyak pemberontakan berlaku khususnya

Perkembangan dari Syiah
pendidikan ● Para Khalifah Umaiyyah menumpukan perhatian dalam penyebaran

Islam dan membuka wilayah-wilayah baru.

● Sebaliknya pada zaman Abbasiyyah, kerajaan Islam telah kukuh(2/3

dunia) dan usaha lebih tertumpu kepada mengukuhkan sistem

pendidikan dan ekonomi.

Faktor utama perkembangan ilmu pengetahuan pada zaman Abbasiyyah

Usaha dan Kestabilan Kewujudan Hubungan diplomatik
galakan para politik dan prasana antara kerajaan
kewangan
khalifah pendidikan yang Abbasiyyah dengan
kerajan baik negara-negara luar
Abbasiyyyah

Aktiviti Dasar kerajaan Kedudukan Baghdad
penterjemahan Abbasiyah yang yang menjadi pusat
pelbagai ilmu mengutamakan ilmu
keilmuan dan
pengetahuan perdagangan
antarabangsa

MASJID Institusi Pendidikan PUSAT PENGAJIAN
pada zaman
➔ Bukan sekadar tempat Abbasiyyah ➔ Dibina di atas tanah milik persendirian,
ibadah bahkan pusat wakaf atau milik kerajaan oleh khalifah,
penyebaran ilmu menteri atau orang kaya
pengetahuan
➔ Sumber kewangan pusat pengajian
➔ Halaqah-halaqah ilmu diambil daripada hasil tanah-tanah wakaf
sering diadakan dan perbendaharaan negara

➔ Contoh: Masjid Jami’ ➔ Contoh: Madrasah Nizomiyah dibina pada
al-Mansur (154 H) dibina 475H/ 1092M oleh Nizom al-Mulk
oleh Khalifah Abu Ja’far
al-Mansur ➔ Melahirkan ulama’ terkemuka seperti Abu
Imad al-Asfahani, Abu Ishak al-Syirazi
ISTANA KHALIFAH dan Imam Ghazali

➔ Lokasi para ulama’ PERPUSTAKAAN
bermuzakarah dan
menyampaikan ilmu ➔ Baitul Hikmah di Baghdad dibina oleh Khalifah Harun ar-Rasyid
pengetahuan ➔ Darul Hikmah di Mesir dibina oleh Khalifah al-Hakim Biamrillah
➔ Kegiatan Baitul Hikmah dalam pendidikan:
➔ Contoh: Khalifah Mu’tadhilu
Billah (289/ 902 M) i, Pusat pertemuan para sarjana
menyediakan sudut-sudut ii. Pusat penterjemahan
tertentu di istana untuk para iii. Pusat sumber
sarjana Islam menyampaikan iv. Pusat penyelidikan ilmiah
ilmu v. Pusat latihan para ilmuan
➔ Banyak karya sarjana tempatan serta karya terjemahan daripada
bahasa Parsi, Yunani, Cina dan India
➔ Khalifah al-Makmun mengambil inisiatif membawa masuk
khazanah-khazanah karya Yunani yang diambil dari Pulau Cyprus dan
Istanbul

Bidang Ilmu yang Diterokai Pada Zaman Abbasiyyah

Ilmu berteraskan wahyu Ilmu berteraskan akal

● Ilmu tafsir ● Ilmu matematik
● Ilmu hadis
○ Trigonometri, algebra, geometri, logaritma
○ Kemunculan pakar-pakar hadis dan karyanya ○ Memperkenalkan sistem angka dalam abjad arab dan
dikenali sebagai Kutubu Sittah
bilangan sifar dalam sistem angka
● Ilmu feqah
● Ilmu tauhid ● Ilmu falak

○ Ulama’ Islam berusaha gigih untuk memurnikan ○ Ukur jarak bumi dan langit
aqidah masyarakat Islam ketika itu yang ○ Jadual pergerakan bulan dan bintang
terpengaruh dengan falsafah yunani yang mereka
jadikan rujukan dalam masalah aqidah. ● Ilmu kimia

SLIDESMANIA.COM ○ Mengasaskan fakta kimia berdasarkan eksperimen

● Ilmu fizik

○ Mencipta teori jirim, daya graviti dan pantulan cahaya dan
cermin mata

○ Menyukat kelajuan bunyi dan cahaya

● Geografi

○ Memberi ukuran yang tepat keluasan permukaan bumi
○ Menghasilkan peta dunia pertama berbentuk globe

● Ilmu perubatan

○ 2 buah hospital dibina di Bghdad
○ Menjelaskan kesan kuman dalam oenyakit
○ Cipta ubat untuk pelbagai penyakit kronik
○ Cipta picagari, ubat bius dan benang untuk jahit luka

pembedahan
○ Menemui pelbagai jenis penyakit seperti Rubela

SLIDESMANIA.COM CIPTAAN-CIPTAAN ILMUAN ISLAM

1 SISTEM ANGKA (AL-KHAWARIZMI)
2 ASTROLAB
3 JANAKUASA MEKANIKAL

4 PETA DUNIA (AL-IDRISI)

KEPENTINGAN ILMU SERTA KEPENTINGANNYA DALAM MEMBINA TAMADUN

1. Menjadi pemangkin kebangkitan kerajaan Islam di Eropah

2. Ilmu sains dan teknologi yang dikuasai orang Islam
dipindahkan ke Eropah hingga tercetusnya zaman
pembaharuan atau Renaissance

3. Karya ilmuan Islam diterjemahkan dalam bahasa Hebrew
dan latin

4. Ilmu pengetahuan adalah aset terpenting dalam mencapai
kemajuan dan kejayaan.

SLIDESMANIA.COM

SEKIAN,
TERIMA KASIH

SUMBANGAN DAN
PEMBAHARUAN KERAJAAN

ABBASIYAH

IKRAM -HUBUNGAN DIPLOMATIK-
RADHIAH

FATIN
WAFA

01 ISI KANDUNGAN 03

PENGENALAN 02 KESAN HUBUNGAN
DIPLOMATIK
HUBUNGAN LUAR KERAJAAN BANI
ABBASIYYAH DENGAN KERAJAAN LAIN

04

KESIMPULAN

01 PENGENALAN

PENGENALAN

Pada zaman Abbasiyah
berlaku perluasan kuasa dan
hubungan diplomatik dengan

Negara luar. Namun
hubungan ini lebih kepada
menjaga pengaruh kekuasaan
dan kedudukan kerajaan
Abbasiyah ke atas Negara

wilayahnya.

HUBUNGAN LUAR 02
KERAJAAN BANI
ABBASIYYAH DENGAN
KERAJAAN LAIN

Hubungan luar kerajaan
Abbasiyah

02 Hubungan Kerajaan
Karolonji

Hubungan Kerajaan 01
Umaiyah di Andalusia

03 Hubungan kerajaan

Byzantine

01 Hubungan kerajaan Umaiyah di Andalusia

Hubungan kerajaan Abbasiyah dengan Abdul Rahman berusaha untuk
kerajaan Umawiyah sentiasa tegang memisahkan syam daripada
disebabkan permusuhan. Hal ini jajahan Abbasiyah. Oleh itu, Abdul
menyebabkan ABDUL RAHMAN BIN Rahman telah menulis kepada
MU’AWIAH cuba melarikan diri pengikutnya di syam untuk melantik
daripada kerajaan Abbasiyah. Beliau anaknya Sulaiman sebagai
Berjaya menubuhkan kerajaan pemerintah Andalusia selepas
Umawiyah di Andalusia dan menjadikan kematiannya.
Qurtubah dan Cordova sebagai ibu
negeri. Kerajaan abbasiyah berjaya
mengepung sebahagian kawasan
Andalusia dan berjaya menewaskan
kerajaan Umawiyah.

Hubungan Kerajaan Karolonji 02

● Kerajaan yang kuat terletak di laut anriatik iaitu di selatan Perancis pada zaman
sekarang. Pemimpin kerajaan ini ialah Raja Perancis yang bernama Raja Charlemagne
dan telah menjalin hubungan diplomatik dengan kerajaan Abbasiyah. Kedua-dua
kerajaan ini bertukar-tukar duta masing-masing khususnya pada zaman khlaifah Harun
Al-Rashid. Pemerintahan kerajaan Raja Charlemagne. Beliau menjalin hubungan baik
dengan negara islam seperti sering bertukar-tukar hadiah.

● Kerjasama antara Sharlaman dengan khalifah Harun Al-Rashid dibuat dengan 2 tujuan.
Iaitu memudahkan jalan untuk memerangi kerajaan Umawiyah bagi berdiri di Andalusia
sesuatupun disebabkan kerajaan Umawiyah memiliki kekuatan yang cukup besar dan
secara politik, Sharlaman memperoleh beberapa faedah dari Baghdad terutmanya
dalam keilmuan. Hal ini kerana Eropah dan orang kristian pada ketika itu dalam zaman
kegelapan ilmu.

03Hubungan kerajaan Byzantine

● Merupakan musuh tradisi karajaan islam sejak zaman berzaman. Permusuhan terhadap islam
bertambah hebat sejak islam tersebar di Negara-negara dibawa jajahan Byzentine seperti Syam,
Mesir dan Maghribi. Sejak era pertama kerajaan Abbasiyah lagi, telah berlaku pertempuran antara
kerajaan Abbasiyah dengan kerajaan Byzentine di sempadan utara Syam. Kerajaan Byzentine
juga berusaha untuk menggagalkan pembentukan kerajaan Abbasiyah pada awal penubuhannya
dengan mengutuskan bala tentera berkuda untuk memerangi islam.

● Keadaan yang berlaku memaksa khalifah Abu al-Abbas mengutuskan gabenornya di syam bagi
mematahkan serangan tersebut. Namun,hasratnya menemui kegagalan kerana beliau
meninggalkan dunia terlebih awal. Apadila al-Mansur dilantikmenjadi khalifah, beliautelah
berusaha untuk menguasai kembali kawasan yang dirampas leh kerajaan Byzentine. Usaha ini
telah menyebabkan beribu-ribu nyawa terkorban.

Beliau juga telah membina kekuatan di beberapa kawasanutama. Kawasan ini telah dibahagikan kepada 2
kawasan, iaitu: Kubu al-Jazariah, iaitu kawasan yang dikhaskan untuk mempertahankan kepulauan Furat
dan utara Iraq. Antara kawasan yang terpentingdi dalam kawasan ini ialah Maltiah,Masisah dan Kubu
syam yang terletak di barat kubu al-Jazariah. Kubu ini berfungsi untuk mempertahankan syam. Kekuatan
terpentingnya ialah Tarsus dan Adnah.

KESAN 03
HUBUNGAN
DIPLOMATIK

KESAN HUBUNGAN DIPLOMATIK

Mengeratkan Maharani Irene IV
hubungan dan melanggar
hentikan konflik perjanjian
yang berlarutan

Usaha menguasai Jalinan hubungan
Asia kecil yang baik

Dengan kebijaksanaan dan kewarakan KESIMPULAN
khalifah Harun al-Rasyid iaitu khalifah
yang memerintah kerajaan Abbasiyah Namun begitu, kerajaan
Abbasiyah dan Byzantine
kebaikan telah dapat diwujudkan pula adalah genting dan
melalui perjanjian dan
sering bermusuhan.
kerajaan-kerajaan yang lain juga dapat Selepas pemerintahan
memupuk semangat persaudaraan dan kerajaan Abbasiyah,
kerajaan Fatimiyyah
menjalinkan hubungan tanpa akan muncul dan berakhir
menyebabkan peperangan di antara dengan pemerintahan
satu sama lain seperti hubungan baik kerajaan Uthmaniyah.
di antara Perancis dapat di wujudkan
kerana kerajaan Perancis tidak mahu
kerajaan Abbasiyah berbaik-baik
dengan kerajaan Umayyah, Sepanyol

(Andalus).