62410039-ขยะทะเล

ก

คำนำ

E-book เล่มน้ีเป็นส่วนหน่ึงของวิชานิเวศทางทะเลและการทอ่ งเท่ียวเชิงนิเวศ
Marine Ecology and Ecotourism รหสั วชิ า 30910159 การสืบคน้ ขอ้ มูลการจดั พมิ พน์ ้ีผจู้ ดั ทา
ไดท้ าการศึกษาวตั ถุประสงคเ์ พื่อใหท้ ราบถึงปัญหาขยะในทอ้ งทะเลและเพ่อื การศึกษาปัญหา
ขยะในทอ้ งทะเลพร้อมแนวทางการแกป้ ัญหา

ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ E-book เล่มน้ีจะเป็นประโยชนต์ อ่ ผทู้ ่ีใชศ้ ึกษาคน้ ควา้ เพ่ิมเติมท่ีจะได้
นาเน้ือหาจาก E-book เลม่ น้ีไปใชใ้ นการศึกษาและหวงั วา่ จะไดร้ ับความรู้ไมม่ ากก็นอ้ ยใน E-
book เลม่ น้ี แต่ถา้ หากมีขอ้ ผดิ พลาดประการใดกข็ ออภยั ไว้ ณ ที่น้ีดว้ ย

ผจู้ ดั ทา

นางสาววรรณิษา เกา รหัสนิสิต 62410039

สารบญั ข
หนา้
ขยะทะเล
ผลกระทบของขยะทะเลต่อสตั วท์ ะเลและระบบนิเวศ 1
สถานการณ์ขยะทะเลในประเทศไทย 3
แนวทางการแกไ้ ขปัญหาขยะในทะเล 5
อา้ งอิง 6
8

1

ขยะทะเล

ขยะทะเล คือ ของเสียที่เกิดจากมนุษยท์ ่ีถูกทิง้ ลงสู่ทะเลท้งั ทางตรง และทางออ้ ม โดยต้งั ใจและไม่ไดต้ ้งั ใจ ซ่ึงขยะดงั กลา่ ว
เป็นขยะพลาสติกมีน้าหนกั เบาและไม่สามารถยอ่ ยสลายไดใ้ นเวลาท่ีส้ันจึงถกู พดั พาไปในทท่ี ่ีห่างไกลจากแหลง่ กาเหนิด
โดยคลื่น ลม กระแสน้า และน้าข้นึ น้าลง ขยะพลาสติกส่วนใหญ่ประกอบดว้ ยของใชใ้ นชีวติ ประจาวนั เช่น ถุง ขวด ภาชนะ
ใส่อาหาร และวสั ดุท่ีใชใ้ นการบรรจหุ ีบห่อ รวมท้งั ผลิตภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม เช่น สายรัด แผน่ พลาสติก หมวกนิรภยั และ

เคร่ีองมือประมง เช่น แห อวน ลอบ

แหลง่ กาเนิดของขยะทะเล

1. แหลง่ บนบก ไดแ้ ก่
-ขยะบนบกที่ไม่ไดร้ ับการจดั เก็บและบาบดั อยา่ งถูกตอ้ ง ท่ีถูกพดั พาไปกบั แมน่ ้า ลาคลอง
-หลุมฝังกลบขยะ(land-fills)ท่ีมีการจดั การไม่ถกู ตอ้ ง
-ขยะจากระบบระบายน้า (discharge from storm water drains)
-การทิ้งขยะบนชายหาดและบริเวณชายฝ่ังจากกิจกรรมการท่องเที่ยวและอ่ืนๆ
-ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ เช่น น้าท่วม สืบนามิ

2

-ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ เช่น น้าทว่ ม สืบนามิ

2. แหลง่ ในทะเล ไดแ้ ก่
-การทาประมงและอุตสาหกรรมการประมง (fishing industry)
--การเดินเรือพาณิชยแ์ ละทอ่ งเที่ยว (commercial and recreational shipping)
-การทาเหมืองแร่ (offshore mining and extraction)
-การทิง้ ขยะลงสู่ทะเลโดยผิดกฎหมาย (illegal dumping at sea)

3

ผลกระทบของขยะทะเลต่อสตั วท์ ะเลและระบบนิเวศ

ผลกระทบต่อสัตวท์ ะเล

สัตวท์ ะเลหลายชนิดขยะจะกินพลาสติกโดยเขา้ ใจผดิ คิดวา่ เป็นอาหาร ขยะดงั กล่าวจะมี
ผลกระทบต่อระบบทางเดินอาหาร รวมท้งั ทาใหส้ ตั วข์ าดอาหารและอาจถึงตายในท่ีสุด นอกจาก
การกินพลาสติกแลว้ ขยะพลาสติกยงั เป็นอนั ตรายโดยการถูกรัด (entangled)และทาใหบ้ าดเจบ็

4

ผลกระทบต่อระบบนิเวศ

ระบบนิเวศและทรัพยากรเกิดความสูญเสีย เช่น การตายของปะการัง เนื่องจากมีอวนจานวนมาก
ปกคลมุ ในแนวปะการัง การติดอวนของสตั วท์ ะเลจนตายหรือติดเช้ือ ท้งั น้ียงั ทาใหเ้ กิดการ
แพร่กระจายของชนิดพนั ธุ์ต่างถิ่น โดยการติดมากบั ขยะที่ลอ่ งลอยอยใู่ นน้าจากพ้นื ที่หน่ึงไปยงั
อีกพ้ืนที่หน่ึง

ผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม
ขยะทะเลสร้างความเสียหายใหก้ บั การเดินเรือ การประมง และสตั วท์ ะเลจานวนมาก รวมถึง
นิเวศบริการท้งั ในทะเลและชายฝ่ัง ซ่ึงส่งผลตอ่ รายไดท้ ้งั ที่มาจากการประมง และการท่องเท่ียว
ส่วนผลกระทบต่อสังคมรวมถึงผลกระทบตอ่ สุขภาพของคน เช่น การไดร้ ับบาดเจบ็ จากขยะ
บริเวณชายหาดและขยะทะเลพลาสติกขนาดเลก็ ที่สามารถเขา้ ไปปนเป้ื อนในห่วงโซ่อาหารท้งั
มนุษยแ์ ละสตั วท์ ะเล

5

สถานการณ์ขยะทะเลในประเทศไทย

ปัจจุบนั ยงั ไม่มีการเกบ็ ขอ้ มูลโดยตรงในเรื่องน้ีอยา่ งเป็นระบบ มีเพียงการประเมินปริมาณขยะ
ทะเลท่ีเกิดจากแหลง่ บนบกจากสถิติขยะมูลฝอยทว่ั ประเทศของกรมควบคุมมลพิษท่ีคาดวา่ จะลง
สู่ทะเล

รูปท่ี 1 สดั ส่วนของขยะชายหาดในประเทศไทย ต้งั แต่ พ.ศ. 2552-2558
(ดดั แปลงจาก สถาบนั วจิ ยั และพฒั นาทรัพยากรทางทะเล ชายฝั่งทะเล และป่ าชายเลน, 2559)
สถานการณ์การจดั การขยะมลู ฝอย ปี 2560

ปริมาณขยะมูลฝอยท่ีเกิดข้ึนทว่ั ประเทศประมาณ 27.40 ลา้ นตนั เพ่มิ ข้นึ ร้อยละ 1.26 จาก
ปี 2559 ที่มีปริมาณ 27.06 ลา้ นตนั แต่อตั ราการเกิดขยะมูลฝอยต่อคนลดลงจาก 1.14 กิโลกรัม/
คน/วนั ในปี 2559 เป็น 1.13 กิโลกรัม/คน/วนั ในปี 2560 โดยเป็นผลมาจากความร่วมมือของ
หน่วยงานทอ้ งถ่ิน ประชาชน และภาคเอกชนในการลดและใชป้ ระโยชน์จากขยะมูลฝอยและ
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค

6

แนวทางการแกไ้ ขปัญหาขยะในทะเล

กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เลง็ เห็นความสาคญั ของปัญหาขยะในทะเลที่นบั วนั จะส่งผล
กระทบรุนแรงข้ึนท้งั ต่อส่ิงมีชีวิตในทะเล ระบบนิเวศ และคุณภาพชีวิตของผคู้ น ส่วนส่งเสริม
การอนุรักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง มีแนวคิดท่ีจะ
ดาเนินการเก็บขยะชายหาดเพ่อื จดั กิจกรรมทาความสะอาดชายหาดสากล (International Coastal
Cleanup) อยา่ งเตม็ รูปแบบเป็นคร้ังแรกในปี 2551โดยจะยดึ แนวทางปฏิบตั ิและวธิ ีการดาเนินงาน
ตามกิจกรรมทาความสะอาดชายหาดสากลและมีเป้าหมายท่ีจะเก็บขอ้ มลู ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ
มากข้ึน และสร้างเครือข่ายจดั กิจกรรมรณรงคใ์ หค้ วามรู้เกี่ยวกบั ขยะในทะเล และขยายพ้นื ท่ีใน
การเก็บขยะในทะเล

7

กิจกรรมเก็บขยะบนชายหาด

กิจกรรมเก็บขยะในหมู่บา้ น

8

อา้ งอิง
www.mkh.in.th/index.php?option=com_content&view=article&id=309&Ite
mid=254&lang=th
https://sites.google.com/site/mofokglstlgzkgsoshendfh/kaekhi-khya-ni

จดั ทาโดย
นางสาววรรณิษา เกา รหสั นิสิต 62410039 คณะวิทยาศาสตร์และสงั คมศาสตร์
สาขาการบริหารทวั่ ไป

อาจารยผ์ สู้ อน
ดร.ศศิประภา ครองแดง