บทที่ 1 พฤติกรรมกล้าแสดงออกคืออะไร

กจิ กรรมพัฒนาพฤติกรรมกล้าแสดงออก
บทท่ี 1 พฤตกิ รรมกล้าแสดงออก

พฤติกรรมกล้าแสดงออก คืออะไร
เราเคยไดย้ ินคนพดู ว่า "คุณตอ้ งกล้าแสดงออกมากกว่าน!้ี " แต่จรงิ ๆ แล้วกล้าแสดงออกคืออะไร

กันแน่ ความกล้าแสดงออกเปน็ รปู แบบการส่ือสาร ความสามารถในการแสดงความรสู้ ึก ความคิด ความเช่ือ และ
ความคิดเห็นของคณุ อยา่ งเปดิ เผยท่ีไม่ละเมดิ สิทธ์ขิ องผ้อู ่ืน รูปแบบการส่ือสารอน่ื ๆ ท่คี ุณอาจเคยได้ยินมา ได้แก่
การก้าวร้าว ซึง่ เปน็ รปู แบบท่ีละเมิดสทิ ธ์ิของผูอ้ น่ื และการไมโ่ ตต้ อบเมื่อเราละเมดิ สิทธ์ขิ องเราเอง คุณอาจเคยได้
ยินเรือ่ ง passive-aggressive นีค่ ือจดุ ทใ่ี ครบางคนกาํ ลังกา้ วร้าวโดยอ้อม ตัวอยา่ งเช่น บางคนอาจโกรธแตพ่ วกเขา
ไม่แสดงทา่ ทีก้าวร้าวด้วยการตะโกนหรือตี แต่จะส่งเสยี งงอแงหรอื กระแทกประตแู ทน

ความเช่อื เก่ยี วกบั ความกลา้ แสดงออก
มีความเชื่อมากมายเกี่ยวกับความกล้าแสดงออก บางคนใช้สิ่งเหล่านี้เพื่อสนับสนุนสาเหตุที่พวกเขาไม่ควร

พยายามและกล้าแสดงออกมากขึ้น ควรพิจารณารายละเอียดเพิ่มเติมเหล่านี้ ในโมดูลที่ 3 “การคิดอย่างมั่นใจ
ยิ่งขึ้น” เราจะพิจารณาเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีคิดที่หยุดเราไม่ให้กล้าแสดงออก แล้วดูว่าเราจะเปลี่ยนความคิดนี้ได้
อย่างไร
ความเชื่อที่ 1: “ความกลา้ แสดงออกก็เหมอื นกบั การกา้ วร้าว”

บางคนทกี่ ้าวร้าวคดิ ว่าพวกเขากําลงั กล้าแสดงออกเพราะพวกเขาจะบอกความตอ้ งการของพวกเขาว่าคือ
อะไร เปน็ ความจริงทกี่ ารส่อื สารท่แี สดงออกถงึ ความกลา้ แสดงออกและกา้ วร้าวเก่ยี วข้องกับการระบุความต้องการ
ของคณุ อยา่ งไรก็ตาม มขี อ้ แตกตา่ งท่ีสาํ คัญมากระหว่างการระบุความตอ้ งการของคุณอยา่ งแน่วแน่และการพดู เชงิ
รกุ มีความแตกต่างในคาํ ท่ีใช้ น้ําเสยี งทใี่ ช้ และภาษากายทใ่ี ช้ เราจะพดู ถึงความแตกต่างเหลา่ น้ีโดยละเอียดใน
หวั ขอ้ เก่ยี วกับลกั ษณะทางวาจาและอวจั นภาษาของรปู แบบการสื่อสารแต่ละรปู แบบ
ความเช่ือที่ 2: “ถ้าฉนั กล้าแสดงออก ฉันจะไดใ้ นสง่ิ ที่ฉันตอ้ งการ”

การกล้าแสดงออกไม่ได้หมายความว่าคุณจะได้ในสิ่งที่ต้องการเสมอ อันที่จริงการกล้าแสดงออกไม่
รับประกันผลลัพธ์ใดๆ เลย การกล้าแสดงออกเป็นการแสดงออกถึงตัวตนในแบบที่เคารพทั้งความต้องการของคุณ
และความต้องการของผู้อื่น บางครั้งนี่หมายความว่าคุณได้ในสิ่งที่คุณต้องการ บางครั้งคุณจะไม่ได้รับสิ่งที่คุณ
ต้องการเลย และบางครั้งคุณกจ็ ะประนปี ระนอมกับผ้อู นื่

ความเชอ่ื ท่ี 3: “ถ้าฉนั กลา้ แสดงออก ฉนั ตอ้ งกลา้ แสดงออกในทกุ สถานการณ์”
การทําความเข้าใจวิธีการกล้าแสดงออกจะทําให้คุณมีทางเลือกว่าเมื่อใดควรกล้าแสดงออก ไม่ได้

หมายความว่าคุณต้องกล้าแสดงออกในทุกสถานการณ์ คุณอาจตระหนักได้ในบางสถานการณ์ว่าการแสดงออก
ไม่ใช่วิธีที่เป็นประโยชน์มากที่สุดในการแสดงพฤติกรรม ตัวอย่างเช่น หากคุณอยู่ในบาร์และมีคนเริ่มก้าวร้าวหรือ
รุนแรง การกล้าแสดงออกอาจทําให้คุณตกอยู่ในความเสี่ยงเนื่องจากอีกฝ่ายไม่มีเหตุมีผล ในกรณีนี้ คุณอาจ
ตดั สนิ ใจว่าแนวทางที่ไม่โต้ตอบน้ันมปี ระโยชนม์ ากทสี่ ุด การเรียนรู้ที่จะกล้าแสดงออกคือการให้ทางเลอื กกับตวั เอง!

ผลของความไม่มัน่ ใจ
ผลกระทบหลักของการไม่มั่นใจคืออาจทําให้เห็นคุณค่าในตนเองตํ่า หากเราสื่อสารในลักษณะที่ไม่โต้ตอบ

เราจะไม่พูดในสิ่งที่เรารู้สึกหรือคิดจริงๆ ซึ่งหมายความว่าเราสามารถตกลงและตอบสนองความต้องการหรือความ
ต้องการของคนอื่นได้มากกว่าของเราเอง ซึ่งอาจส่งผลให้ขาดจุดมุ่งหมายและรู้สึกว่าไม่สามารถควบคุมชีวิตเราเอง
ได้

หากเราไม่แสดงออกอย่างเปิดเผย และปิดบังความคิด ความรู้สึกของเรา สิ่งนี้จะทําให้เรารู้สึกตึงเครียด
เครียด วิตกกังวล หรือไม่พอใจ นอกจากนี้ยังสามารถนําไปสู่ความสัมพันธ์ที่ไม่แข็งแรงและไม่สบายใจ เราจะรู้สึก
เหมอื นคนใกลต้ วั ไม่รจู้ กั เราจริงๆ

การขาดความกล้าแสดงออกเป็นเรื่องปกติมากในความหวาดกลัวทางสังคม คนที่เป็นโรคกลัวการเข้าสังคม
มักจะคดิ ว่าคนอื่นกําลังใช้วจิ ารณญาณและวิพากษว์ ิจารณ์พวกเขา และจะหลกี เลี่ยงสถานการณท์ างสงั คม

หากเราสื่อสารในลักษณะก้าวร้าวไปเรือ่ ย ๆ ในทส่ี ุดเราจะสูญเสียเพื่อนฝูง และผู้คนจะสูญเสียความเคารพ
ในตัวเรา อกี ครง้ั น้อี าจนําไปสูค่ วามนับถือตนเองตาํ่

มีงานวิจัยจํานวนมากที่ตรวจสอบผลกระทบด้านลบของการขาดความกล้าแสดงออก นั่นคือการไม่
แสดงออกหรือก้าวร้าว คนที่กล้าแสดงออกมากกว่ามีแนวโน้มที่จะหดหู่น้อยลงและมีสุขภาพที่ดีข้ึน คนที่กล้า
แสดงออกนอ้ ยกวา่ มแี นวโน้มทจี่ ะใชส้ ารเสพตดิ มากข้ึน

เรากลายเป็นคนไม่กล้าแสดงออกไดอ้ ยา่ งไร?
ความกล้าแสดงออกเป็นพฤติกรรมที่เรียนรู้และรูปแบบการคิด เราทุกคนเกิดมากล้าแสดงออก ทารก

ร้องไห้เมื่อต้องการอะไร พวกเขาจะแสดงอารมณ์ได้อย่างอิสระ จากนั้นจึงค่อย ๆ ปรับพฤติกรรมให้เข้ากับการ
ตอบสนองที่ได้รับจากสิ่งแวดล้อม กล่าวคือ คําตอบที่พวกเขาได้รับจากครอบครัว เพื่อนฝูง เพื่อนร่วมงาน ผู้มี
อํานาจ ฯลฯ ตัวอย่างเช่น หากครอบครัวหรือกลุ่มเพื่อนของคุณจัดการกับความขัดแย้งด้วยการตะโกนและ การ
โต้เถียง คุณอาจได้เรียนรู้ที่จะจัดการกับความขัดแย้งในลักษณะนั้น หรือถ้าครอบครัวของคุณสอนคุณว่าคุณควรทํา
ให้คนอื่นพอใจก่อนตัวคุณเอง คุณอาจจะพบว่ามันยากที่จะมั่นใจเกี่ยวกับความต้องการของคุณ หรือถ้าครอบครัว

หรือกลุ่มเพื่อนฝูงของคุณเชื่อว่าคุณไม่ควรแสดงอารมณ์เชิงลบ และเมินเฉยหรือเยาะเย้ยคุณหากคุณทําเช่นนั้น คุณ
จะเรียนรูท้ ่ีจะไม่แสดงอารมณเ์ ชิงลบได้อยา่ งรวดเร็ว
คําถามบางข้อที่อาจเป็นประโยชน์ในการถามตัวเอง เมื่อคุณกําลังคิดว่าคุณจะเป็นคนไม่กล้าแสดงออกได้อย่างไร
ได้แก่: o ครอบครวั ของคณุ จดั การกับความขดั แย้งอยา่ งไร

o พวกเขาทาํ อะไรเม่อื พวกเขาไมเ่ หน็ ด้วยกับใครบางคนหรือไมพ่ อใจกบั คนอน่ื
o พอ่ แมข่ องคุณสอนให้คุณจัดการกับความขัดแยง้ อย่างไร
o ข้อความของพวกเขาคืออะไร
o คุณเรียนรู้ทจ่ี ะได้สงิ่ ทต่ี อ้ งการโดยไม่ขอโดยตรงด้วยวธิ ใี ด (เช่น ร้องไห้ ตะโกน ขม่ ขู่ ฯลฯ)
o คณุ ยงั คงใชว้ ิธีเหลา่ นเี้ พ่อื ให้ได้สิ่งทีค่ ุณตอ้ งการในวนั นห้ี รือไม่
ดังที่คุณเห็นจากตัวอย่างข้างต้น มักมีเหตุผลที่ดีและมีเหตุผลที่ทําให้เราไม่กล้าแสดงออก ในฐานะเด็กและ
วัยรุ่น เราเรียนรู้ที่จะประพฤติตนในแบบที่เหมาะกับเราในขณะนั้น หากเรากล้าแสดงออกต่อพ่อแม่หรือเพื่อนที่
ก้าวร้าว อาจทําให้เรามีปัญหา เราจึงเรียนรู้ที่จะอยู่อย่างเงียบ ๆ หรือเราอาจได้เรียนรู้ที่จะก้าวร้าวเพื่อเอาตัวรอด
และมีแนวโน้มว่าสมาชิกในครอบครัวและเพื่อน ๆ ที่เราเรียนรู้สิ่งนี้จากการเรียนรู้พฤติกรรมของพวกเขาจากคนอ่ืน
ด้วย เป็นสิ่งสําคัญที่คุณจะต้องไม่โทษตัวเองหรือครอบครัวของคุณที่ขาดความแน่วแน่ ตอนนี้คุณได้ตัดสินใจทําลาย
วงจรนี้แล้วเรียนรู้วิธีคิดและประพฤติตนใหม่ ซึ่งหมายความว่าคุณจะไม่ส่งต่อพฤติกรรมที่ไม่ช่วยเหลือเหล่านี้ให้กับ
ครอบครัวและเพื่อนของคณุ

อะไรท่ีจะหยดุ เราไม่ให้กล้าแสดงออก
มหี ลายปจั จยั ทีส่ ามารถหยดุ เราไม่ให้กลา้ แสดงออก เชน่

ความเชื่อที่เอาชนะตนเอง เราอาจมีความเชื่อที่ไม่จริง และคําพูดเกี่ยวกับตนเองเชิงลบเกี่ยวกับการกล้าแสดงออก
ซึง่ มกั เปน็ สาเหตุสําคัญของการกระทาํ ทไี่ มก่ ล้าแสดงออก ตัวอยา่ งของความเชือ่ ดังกลา่ วคอื :

o ความไมใ่ สใ่ จ หยาบคาย และเห็นแก่ตัว
o ถ้าฉันมัน่ ใจในตวั เอง ฉนั อาจะทําใหค้ นอน่ื เสยี ใจและทาํ ลายความสัมพนั ธ์
o ถ้าฉันพดู ในส่ิงที่ฉนั คดิ มันคงน่าอายมาก
เรียนรู้ได้ในบทที่ 3 “การคิดอย่างมั่นใจมากขึ้น” มีตัวอย่างเพิ่มเติมเกี่ยวกับความเชื่อที่ไม่ช่วยเหลือเหล่าน้ี
และสอนวิธคี ดิ ในลกั ษณะท่ีแนว่ แนม่ ากขนึ้

ขาดทักษะ: อาจเป็นเพราะเราไม่มีทักษะทางวาจา และการแสดงออกทางร่างกาย เราอาจเห็นคนอื่นกล้าแสดงออก
และชื่นชมพฤติกรรมของพวกเขา แต่ไม่รู้ว่าตัวเองจะเป็นแบบนั้นได้อย่างไร เราจะตรวจสอบเทคนิคการแสดงความ
กล้าแสดงออกเฉพาะในบทที่ 4 “ประพฤติตนในทางทีแ่ นว่ แน่มากขึน้ ”

ความวิตกกังวลและความเครียด: อาจเป็นไปได้ว่าเรารู้วิธีที่จะกล้าแสดงออก แต่เรากังวลมากจนพบว่าเราไม่
สามารถแสดงพฤติกรรมดังกล่าวได้ เราอาจจะเครียดมากจนยากที่จะคิดและทํา เราจําเป็นต้องเรียนรู้วิธีจัดการกับ
ความวิตกกังวล และลดความเครียดทางร่างกายในร่างกายของเรา ซึ่งสามารถเรียนรู้ได้ในบทท่ี 5 "การลดความตึง
เครียดทางกายภาพ" และจะแนะนําการออกกําลังกายบางอย่างเพื่อลดความตึงเครียดทางกายภาพในร่างกายของ
คุณ

การประเมินสถานการณ์: อาจเป็นเพราะเราไม่สามารถบอกได้ว่าควรใช้พฤติกรรมใดในสถานการณ์ใด มี
ขอ้ ผิดพลาดหลกั 3 ประการท่ผี คู้ นสามารถทาํ

1. เราอาจเข้าใจผิดวา่ การยนื ยนั อยา่ งแน่วแนเ่ ปน็ การรุกราน
2. เราอาจเข้าใจผดิ ว่าการไม่ยอมรบั เปน็ ความสุภาพ
3. เราอาจเข้าใจผิดวา่ การไม่ยืนยันเปน็ ประโยชน์
คณุ จะไดเ้ รยี นรเู้ ทคนคิ บางอยา่ งในการจัดการกบั ขอ้ ผดิ พลาดเหลา่ นีใ้ นบทท่ี 3 “การคดิ อยา่ งมัน่ ใจมากขน้ึ ”

อิทธิพลทางวัฒนธรรมและช่วงของอายุ: เช่น ในบางวัฒนธรรมความกล้าแสดงออกไม่มีคุณค่าเท่าในสังคมตะวันตก
หากคุณมาจากวัฒนธรรมเหล่านี้ คุณควรเพิ่มนํ้าหนักข้อดีและข้อเสียเกี่ยวกับการกล้าแสดงออกในสถานการณ์
เฉพาะ คุณอาจพบว่าข้อดีของการใช้ชีวิตตามค่านิยมทางวัฒนธรรมของคุณมีค่ามากกว่าข้อดีของการกล้า
แสดงออก คนรุ่นเก่าอาจพบว่าเป็นการยากที่จะกล้าแสดงออก ครั้งหนึ่งผู้ชายเคยถูกสอนว่าการแสดงออกทาง
อารมณ์นั้นอ่อนแอ ผู้หญิงถูกสอนว่าการแสดงออกถึงความต้องการหรือความคิดเห็นของพวกเขานั้นก้าวร้าว ความ
เชือ่ ตลอดชีวติ เช่นนี้อาจเปลีย่ นยาก แตเ่ ปลย่ี นได้

คุณม่ันใจแค่ไหน
อาจเป็นเรื่องยากที่จะรู้ว่าเรากล้าแสดงออกแค่ไหน ในบางสถานการณ์เราอาจรู้สึกว่าสามารถกล้า

แสดงออกได้อย่างเต็มที่ แต่ในสถานการณ์อื่น ๆ เราอาจพบว่าตนเองไม่ได้แสดงออกถึงความรู้สึกหรือความคิดของ
เราจริง ๆ และรู้สึกไม่สบายใจหรือหงุดหงดิ กบั ตัวเอง แบบฝึกหัดถดั ไปนี้สามารถช่วยให้คุณกาํ หนดได้วา่ มคี วามกลา้
แสดงออกแค่ไหน และชว่ ยใหค้ ุณกลา้ แสดงออกมากขน้ึ ในสถานการณท์ ี่คณุ ต้องการ

เรามีรายการสถานการณ์ต่าง ๆ ที่ต้องใช้ความกล้าแสดงออก ด้านบนเป็นกลุ่มคนที่แตกต่าง ให้คะแนน
สถานการณ์และกลุ่มคนแต่ละกลุ่มรวมกัน ตัวอย่างเช่น บางคนอาจพบว่าการชมเชยคนแปลกหน้าค่อนข้างง่ายโดย
ให้คะแนน 0 ในชอ่ งนี้ แต่มปี ญั หามากในการชมเชยผู้มอี าํ นาจ เชน่ ครอบครวั และใหค้ ะแนนชอ่ งนีท้ ่ี 4

กจิ กรรมใหค้ ะแนนความกลา้ แสดงออกในสถานการณ์ต่าง ๆ
ลงคะแนนต้ังแต่ 0 ถงึ 5

คะแนน 0 หมายความว่าคณุ สามารถกล้าแสดงออกได้อยา่ งไม่มีปัญหา

คะแนน 5 หมายความวา่ คุณไม่กล้าแสดงออกได้เลยในสถานการณน์ ้ี

ขอ้ เพื่อน เพือ่ นตา่ งเพศ ครอบครวั คนแปลกหน้า เพือ่ นรว่ มงาน แฟน พนกั งานขาย
ของ
ปฏิเสธ “ไม่”

ให้คาํ ชม

ขอความ
ช่วยเหลอื
แสดงความ
โกรธ
แสดงความรกั

พดู ในส่งิ ที่ตน
ต้องการ
วิจารณผ์ ู้อนื่

ถูกวิจารณ์

เรมิ่ พดู กบั ผูอ้ ืน่
กอ่ น และ
สามารถดําเนนิ
ไปได้เรอ่ื ย ๆ

เก็บคําตอบสําหรับแบบฝึกหัดนี้ไว้เพื่อใช้ในบทที่ 10 เมื่อคุณสร้างแผนการแสดงความกล้าแสดงออกของ
ตวั เอง คุณยังสามารถทําไดอ้ กี คร้งั เมือ่ คุณทําทง้ั 10 บทเสร็จแลว้ เพ่ือดวู า่ คณุ ได้พฒั นาความกล้าแสดงออกหรือไม่

สรุปบทท่ี 1

• ความกลา้ แสดงออกเป็นวธิ กี ารส่อื สารทีแ่ สดงออกถึงความตอ้ งการ ความคิดเหน็ และอารมณ์ โดยเคารพ
ในสิทธิของผู้อื่น มันแตกต่างจากพฤติกรรมก้าวร้าวที่ละเมิดสิทธิ์ผู้อื่น และพฤติกรรมที่ไม่โต้ตอบคือเราละเมิดสิทธิ์
ของตนเอง

• แม้ว่าเราจะกล้าแสดงออกในสถานการณ์ส่วนใหญ่ แต่ก็ยังมีบางสถานการณ์ที่เราพบว่ายากที่จะกล้า
แสดงออก

• พฤติกรรมที่ไมแ่ สดงออกสามารถนําไปสกู่ ารขาดความเชือ่ ถอื ในตนเอง
• เราทกุ คนล้วนแตเ่ กดิ มากลา้ แสดงออก แตเ่ ม่ือเตบิ โตขึ้น เราก็ไดเ้ รียนร้รู ปู แบบต่างๆ ของการส่อื สาร
• สภาพแวดล้อมของเราอาจทาํ ใหเ้ ราไมก่ ลา้ แสดงออก
• บางครั้งเราถือความเชื่อและสมมติฐานที่ไม่มีประโยชน์เกี่ยวกับตัวเรา คนอื่น และโลกที่อาจทําให้เราไม่
กลา้ แสดงออก