คู่มือการดำเนินงานความปลอดภัยในสถานศึกษา

คู่มือการดำเนินงาน

ความปลอดภัยในสถานศึกษา

ศูนย์ความปลอดภัย
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1



คำนำ

คู่มือการดำเนินงานความปลอดภัยในสถานศึกษา ของศูนย์ความ
ปลอดภัยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต1
(ศป.สพป.สน.1) เล่มนี้จัดทำขึ้น เพื่อให้โรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขต
พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 ใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติ
งานด้านความปลอดภัยในสถานศึกษา โดยมีเป้ าหมายให้นักเรียน ครู
และบุคลากรทางการศึกษาได้รับการปกป้ อง คุ้มครอง ดูแล ช่วยเหลือ
เยียวยา มีความมั่นคงและปลอดภัยซึ่งเป็นไปตามนโยบายความปลอดภัย
ของกระทรวงศึกษาธิการและสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
โดยในคู่มือการดำเนินงานเล่มนี้ประกอบด้วย ความสำคัญและวัตถุประสงค์
ของความปลอดภัยในสถานศึกษา องค์ ความรู้ด้านความปลอดภัย การเสริม
สร้างความปลอดภัย การติดต่อสื่อสาร และการกำกับ ติดตามและประเมิน
ผลสถานศึกษาปลอดภัย ศูนย์ความปลอดภัยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 (ศป.สพป.สน.1) หวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือเล่ม
นี้ จะอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงาน ให้กับสถานศึกษาในสังกัด
และผู้ปฏิบัติได้เป็นอย่างดี ขอบคุณคณะทำงานทุกท่านที่ได้ร่วมกันจัดทำ
คู่มือการดำเนินงานความปลอดภัยในสถานศึกษาเล่มนี้จนสำเร็จลุล่วง

ศูนย์ความปลอดภัยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
(ศป.สพป.สน.1)

พฤษภาคม 2565



สารบัญ หน้ า

เรือ่ ง 1
คำนำ 1
1
สารบัญ 2

ส่วนที่ 1 บทนำ 2
4
หลักการและเหตุผล
วัตถุประสงค์ 4
เป้ าหมาย 6
ตัวชี้วัดความสำเร็จ 7
7
ส่วนที่ 2 องค์ ความรู้ด้านความปลอดภัย
12
ความรู้ด้านความปลอดภัย 12
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง 14
15
ส่วนที่ 3 การเสริมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา 16

ขอบข่ายความปลอดภัยสถานศึกษา
มาตรการความปลอดภัยสถานศึกษา
โครงสร้างการบริหารจัดการความปลอดภัยสถานศึกษา
ขั้นตอนการดำเนินงานความปลอดภัยสถานศึกษา

ส่วนที่ 4 การติดต่อสื่อสาร

ช่องทางการติดต่อสื่อสาร
หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

ส่วนที่ 5 การกำกับ ติดตามและประเมินผล

เอกสารอ้างอิง

รายชื่อคณะทำงาน

การดําเนินงานศนู ยค วามปลอดภัย
สาํ นกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
1. หลักการและเหตุผล
1. ยุทธศาสตรชาติ ดานท่ี ๑ การจัดการศึกษาเพื่อความม่ันคงของสังคมและประเทศชาติ
มีวัตถุประสงคหลักในการเสริมสรางความม่ันคงในชวี ิตของคนทุกชวงวัย จากภัยคุกคามในรูปแบบใหม อาทิ
อาชญากรรมและความรุนแรงในรูปแบบ ตาง ๆ ยาเสพติด ภัยพิบตั จิ ากธรรมชาติ ภัยจากโรคอบุ ตั ใิ หม เปนตน
2. กระทรวงศกึ ษาธกิ ารไดมี นโยบาย Quick Win ๗ วาระเรงดวน ขอท่ี 1 ความปลอดภัยของผูเรียน
กระทรวงศึกษาธิการมองเห็นภัยท่เี กดิ แกนักเรียนครู และบคุ ลากรทางการศึกษา ท่ีเกิดขึ้นซ้ําและสงผลกระทบ
ตอสภาพรางกายและจิตใจในหลายปท่ีผานมา เชน ภัยจากการคุกคามทางเพศ ภัยจากการกลั่นแกลงรังแก
(Bully) รวมถึงภัยที่เกิดจากโรคอุบัติใหม เปนผลใหเปนอุปสรรคตอการเรียนรแู ละสวัสดิภาพชีวิตของนักเรียน
ครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา
3. สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน (สพฐ.) ไดพัฒนาระบบการแจงเหตุความไมป ลอดภัย
ขึ้น ใชช่ือวาศูนย “MOE SAFETY CENTER” โดยใชห ลัก Digital Based Management เปนรูปแบบ วิธกี าร
หรือกระบวนการในการดูแลชวยเหลือนักเรียน ครแู ละบุคลากร ทางการศึกษา หรือประชาชนท่ัวไป สามารถ
เขาถงึ ระบบ MOE Safety Center เม่ือมีความรูสึกไมป ลอดภยั และมคี วามประสงคจ ะรอ งทุกข
4. สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 ไดจัดตั้ง “ศูนยความปลอดภัย
สํานกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1” ใชช ื่อยอวา ศป.สพป.สน.1 เพ่ือใหการบริหาร
จัดการ ตามมาตรการ 3 ป ไดแก ปองกัน ปลูกฝง และปราบปราม ใหเกิดความปลอดภัยใหมากท่ีสุดและ
สามารถประสานสงตอ การชวยเหลือกับหนว ยงานดา นความมนั่ คงและหนว ยงานราชการอื่นๆ ท่ีเก่ยี วของ

2. วตั ถุประสงค
2.1 เพอ่ื สรา งความรูค วามเขาใจในการสงเสริมสนบั สนนุ ความปลอดภยั ในสถานศึกษา
2.2 เพอื่ สง เสรมิ สนบั สนนุ ความปลอดภยั ในสถานศกึ ษาอยางเปนระบบ
2.3 เพื่อสรา งความเขม แข็งในการสงเสริมสนับสนนุ ความปลอดภยั ในสถานศึกษา
2.4 เพื่อกํากับติดตาม นิเทศและประเมนิ ผลดา นความปลอดภยั ในสถานศกึ ษา
2.5 เพอ่ื รายงานผลการดาํ เนินการดา นความปลอดภัยตอ หนวยงานตน สังกดั

3. เปา หมาย
๓.1 นักเรยี น ครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาไดร บั ความคุมครองดูแลใหม ีความปลอดภยั
๓.2 สถานศกึ ษามีแผนความปลอดภยั ตามบรบิ ทของสถานศึกษา
๓.3 สถานศกึ ษามีการปฏบิ ัติทเ่ี ปน เลศิ ในการเสริมสรา งความปลอดภยั สถานศึกษาเพอ่ื การพฒั นา
อยางย่งั ยนื
๓.4 สถานศกึ ษากับหนวยงานตน สังกดั หนวยงานท่ีเก่ยี วของและภาคีเครือขายมีสวนรว มในการ
ดาํ เนินงานดานความปลอดภัยสถานศกึ ษา
3.5 สาํ นกั งานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาสกลนคร เขต 1 มแี ผนการกาํ กบั ติดตาม นเิ ทศและ
ประเมนิ ผลอยา งตอ เน่ือง

-2-
4. ตัวช้ีวดั ความสาํ เร็จ

๔.1 นักเรียน ครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาทกุ คนไดร ับความคุมครองดูแลใหมคี วามปลอดภัย
๔.2 สถานศกึ ษาทุกแหงมีแผนความปลอดภัยตามบรบิ ทของสถานศกึ ษา
๔.3 รอยละ 80 ของสถานศึกษามีการปฏิบัติทเ่ี ปน เลิศ ในการเสริมสรางความปลอดภัยสถานศึกษา

เพอ่ื การพัฒนาอยา งย่ังยนื
4.4 รอยละ 80 ใหค วามรวมมือระหวางสถานศึกษากับหนวยงานตน สังกดั หนวยงานท่ีเกีย่ วของ

และภาคีเครือขา ย มีสว นรวมในการดําเนินงานดา นความปลอดภยั สถานศกึ ษา
4.5 สถานศกึ ษารอ ยละ 80 ไดร บั การนเิ ทศ ติดตามและประเมินผลจากศูนยความปลอดภัย

สํานักงานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
5. กลยทุ ธการดําเนินงาน

กลยทุ ธท ่ี 1 ศนู ยค วามปลอดภัย
กลยทุ ธที่ 2 องคความรดู า นความปลอดภัย
กลยทุ ธท่ี 3 การเสรมิ สรา งความปลอดภยั สถานศึกษา
กลยทุ ธที่ 4 การตดิ ตอสื่อสาร รายงานเหตุ
กลยทุ ธที่ 5 การกํากับ ตดิ ตามและประเมินผล
6. ขนั้ ตอนการดําเนินงาน
กลยทุ ธที่ 1 ศนู ยความปลอดภัย

1.1 การจดั ตง้ั ศูนยค วามปลอดภัย
1. จัดต้ังศูนยความปลอดภยั ระดับเขตพืน้ ที่การศกึ ษาและระดับสถานศึกษา
2. แตงตง้ั คณะกรรมการ ระดับเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษาและระดบั สถานศกึ ษา
3. กาํ หนดผปู ระสานงานหลักในศูนยความปลอดภัยระหวา งสถานศกึ ษากบั
สาํ นักงานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษา
4. จัดทาํ แผนพัฒนาบคุ ลากรและผมู ีสว นเก่ียวของ

1.2 แนวทางการจัดต้ังศูนยค วามปลอดภยั
1. การแตงต้ังคณะกรรมการศนู ยความปลอดภยั
1.1 ระดบั เขตพื้นท่ีการศกึ ษา ประกอบดว ย
- ผอู าํ นวยการสาํ นักงานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษา เปนประธาน
- รองผูอ ํานวยการสํานกั งานเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษา เปนรองประธาน
- ผูอาํ นวยการกลุมบริหารบุคคล เปน กรรมการ
- ผูอาํ นวยการ กลุมนิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผล ฯ เปน กรรมการ
- ผูทรงคณุ วฒุ ิจากบคุ คลภายนอกจาํ นวน 1 คน เปนกรรมการ
- ผอู าํ นวยการ สถานศกึ ษาจํานวน 3 คน เปนกรรมการ
- ผอู าํ นวยการกลุม สงเสรมิ การจัดการศึกษา เปนกรรมการและเลขานกุ าร
- นกั วชิ าการศกึ ษาท่ีรบั ผิดชอบงานระบบดูแลชว ยเหลือนกั เรียน ผชู วยเลขานุการ
- นกั จิตวทิ ยาโรงเรยี นประจาํ สาํ นกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษา ผชู วยเลขานกุ าร

-3-
มหี นา ที่
๑. จัดวางระบบการบริหารจัดการความปลอดภัยที่สอดคลองกับศูนยความ
ปลอดภัย สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน เพื่อใหการบริหารจัดการความปลอดภัยไดอยางมี
เอกภาพและมีประสิทธภิ าพ
๒. กําหนดแนวทางการดําเนินงานตามแผนการดําเนินงานความปลอดภัย
ของสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 ทีส่ อดคลอ งกับศนู ยความปลอดภัย สํานักงาน
คณะกรรมการการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน
๓. กํากับติดตาม ประเมินผล รายงาน และเสนอผลการดําเนินงาน ตอ
เลขาธิการคณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน
๔. แตงต้ังอนุกรรมการ คณะทํางาน หรือผูชวยเหลือการปฏิบัติงานความ
ปลอดภยั สาํ นกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาสกลนคร เขต 1 ตามความเหมาะสม
๕.ปฏบิ ัตงิ านอื่นตามท่ีไดรบั มอบหมาย
1.2 คณะกรรมการระดับสถานศึกษา ประกอบดว ย

ทปี่ รกึ ษา (จํานวนตามความเหมาะสม)
- ประธานคณะกรรมการสถานศกึ ษา
- นายกสมาคม
- ผอู าํ นวยการโรงพยาบาล (ถามี)
- ผกู าํ กับสถานตี ํารวจ (ถาม)ี
คณะกรรมการ
- ผูอ ํานวยการโรงเรยี น เปน ประธานกรรมการ
- รองผูอํานวยการโรงเรยี นหรือครู เปน รองประธานกรรมการ
- ครู เปนกรรมการ
- ครู เปนกรรมการและเลขานุการ

มหี นา ท่ี เสรมิ สรางความปลอดภยั จดั ใหม รี ูปแบบ หรือกระบวนการในการ
ดูแลชวยเหลือนักเรียน ใหเกิดการเรียนรูอยางมีคุณภาพมีความสุขและไดรับการปกปองคุมครองความ
ปลอดภัยทั้งดานรางกายและจิตใจจัดใหมีกิจกรรมเสริมสรางทักษะใหนักเรียนมีความสามารถในการดูแล
ตนเองจากภยั อันตรายตา ง ๆ ทา มกลางสภาพแวดลอมทางสงั คมทีเ่ ปล่ยี นแปลงตลอดเวลา

1.3 นโยบายดานความปลอดภัย
1.จัดทําแผนดานความปลอดภัยเพื่อลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติท่ีจะเกิดข้ึนใน
สพป.สกลนคร เขต 1 และสถานศกึ ษาในสังกัด
2. สง เสริม สนบั สนนุ ใหสถานศึกษาเตรียมความพรอม และการรบั มือจากภยั พิบัติ
โดยใหทกุ ภาคสว นในระดับพ้นื ที่ มีสว นรวมดาํ เนนิ การปอ งกันและลดความ
เส่ยี งจากภัยพบิ ัติ
3. สง เสริม สนับสนนุ ใหสถานศกึ ษาเขาใชงานในระบบฐานขอมลู เพอ่ื วางแผนลด
ความเสยี่ งและเพิ่มศกั ยภาพการจดั การภัยพิบตั ิในภาวะฉุกเฉนิ
4. วางแผนฟนฟู เยียวยาหลงั การเกิดเหตุ ใหสามารถตอบสนองตอความตองการ
ของผูประสบเหตุไดอยางท่วั ถึงและเปนธรรม รวมถึงกาํ หนดมาตรฐานการ
ตรวจสอบดานความปลอดภัย

-4-

กลยทุ ธที่ 2 องคค วามรดู า นความปลอดภยั
2.1 การใหขอมลู ขา วสารและการลดความรุนแรงของภัยท้งั 4 ดา น
1. พัฒนาผบู ริหารสถานศึกษา ครู และบุคลากรดานการศึกษาในการติดตามเฝา

ระวังภัยและคุม ครองนกั เรยี น ทง้ั ในและนอกสถานศึกษา
2. วิเคราะห วางแผน ปฏิบตั ิการ จัดกิจกรรมลดความเส่ียง และเตรยี มความ

พรอมรบั มือกับสถานการณทเ่ี กิดขน้ึ โดยปฏบิ ตั งิ านรว มกับภาคเี ครือขา ยทเ่ี ก่ียวของ
3. สรา งเครือขา ยในศนู ยค วามปลอดภัยเพื่อการเฝา ระวังและปองกนั ภัย

2.2 การพัฒนาดานกายภาพและสงิ่ แวดลอมในสถานศึกษา
1. ประเมินการบรหิ ารจัดการความเสีย่ งดานความปลอดภัยในสถานศกึ ษา
- สาํ รวจและระบพุ ื้นท่ีเสย่ี งในสถานศึกษา
- วเิ คราะหความเส่ียง ความไมป ลอดภัย และผลกระทบของภัยแตล ะ
ประเภท ในสถานศึกษา
-ประเมินระดับความเสี่ยงและกาํ หนดกลยุทธปองกันภัยเพ่ือลดผลกระทบ
ท่ีจะเกิดข้นึ
- เลอื กใชกลยุทธล ดความเสีย่ ง ตามบริบทของสถานศกึ ษา
2. พัฒนาดา นกายภาพและส่ิงแวดลอมในสถานศกึ ษาใหม ีความปลอดภยั
3. เสริมสรางความปลอดภัยในสถานศกึ ษา โดยการมีสว นรว มของขา ราชการ
ครูและบคุ ลากร ทางการศึกษา นักเรียน ผปู กครอง ชุมชนและภาคเี ครือขา ย

2.3 กฎหมายทเี่ กย่ี วของ
1. พ.ร.บ.คุม ครองเด็ก พ.ศ.2546
2. ระเบียบกฎหมายความผดิ ท่เี กีย่ วกบั เพศและความผิดตอเสรีภาพ
- พรากผูเยาว
- กระทาํ อนาจาร
- การขมขืนกระทําชาํ เรา
3. ระเบยี บกฎหมายความผิดเกี่ยวกบั ยาเสพตดิ ใหโ ทษ
4. ระเบียบกฎหมาย ความผิดเก่ยี วกบั การจราจรทางบกและการใชรถ

กลยทุ ธท่ี 3 การเสริมสรา งความปลอดภัยสถานศึกษา
3.1 ขอบขา ยความปลอดภัยของสถานศึกษา
ขอบขา ยความปลอดภยั ของสถานศกึ ษา 4 กลมุ ภัย ดงั นี้
1. ภยั ท่เี กดิ จากการใชค วามรุนแรงของมนุษย (Violence)
2. ภยั ทเี่ กิดจากอุบตั เิ หตุ (Accident)
3. ภัยทีเ่ กดิ จากการถกู ละเมดิ สิทธ์ิ (Right)
4. ภยั ที่เกิดจากผลกระทบทางสขุ ภาวะทางกายและจิตใจ (Unhealthiness)

โดยมอี งคป ระกอบดงั น้ี

-5-

1) ภัยที่เกดิ จากการใชค วามรนุ แรงของมนุษย (Violence)
1.1) การลว งละเมิดทางเพศ
1.2) การทะเลาะวิวาท
1.3) การกลั่นแกลงรังแก
1.4) การชมุ นุมประทว งและการจลาจล
1.5) การกอ วินาศกรรม
1.6) การระเบดิ
1.7) สารเคมีและวตั ถุอนั ตราย
1.8) การลอ ลวง ลกั พาตวั

2) ภัยทเี่ กิดจากอบุ ัติเหตุ (Accident)
2.1) ภัยธรรมชาติ
2.2) ภัยจากอาคารเรียน ส่งิ กอ สรา ง
2.3) ภยั จากยานพาหนะ
2.4) ภัยจากการจดั กิจกรรม
2.5) ภยั จากเครอ่ื งมอื อปุ กรณ

3) ภัยท่เี กิดจากการถกู ละเมดิ สิทธ์ิ (Right)
3.1) การถกู ปลอ ยปละ ละเลย ทอดทิ้ง
3.2) การคุกคามทางเพศ
3.3) การไมไ ดร บั ความเปนธรรมจากสังคม

4) ภัยทเ่ี กดิ จากผลกระทบทางสขุ ภาวะทางกายและจิตใจ (Unhealthiness)
4.1) ภาวะจิตเวช
4.2) ติดเกม
4.3) ยาเสพตดิ
4.4) โรคระบาดในมนุษย
4.5) ภยั ไซเบอร
4.6) การพนนั
4.7) มลภาวะเปนพิษ
4.8) โรคระบาดในสัตว
4.9) ภาวะทพุ โภชนาการ

-6-

3.2 มาตรการความปลอดภยั ของศนู ยความปลอดภัย (ศป.สพป.สน.1)
มาตรการความปลอดภัยของ ศป.สพป.สน.1 มุงเนนใหเกิดความปลอดภัยตอนัก

เรยี น ครู และบคุ ลากรทางการศึกษาอยา งย่ังยืน โดยเนน มาตรการที่เขมงวดในมาตรการ 3 ป ดังนี้
1. การปอ งกัน หมายถึง การดําเนินการเพื่อไมใ หเกิดปญหา อุปสรรค หรือ

ความไมปลอดภัย ตอนกั เรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยการสรางมาตรการปองกันจากปจจัยเส่ียงที่
อาจเกิดขึน้ ทั้งในและนอกสถานศึกษา ดงั น้ี

1) การประเมินปจจัยเสยี่ งของสถานศกึ ษา
2) การกําหนดพ้ืนท่ีความปลอดภัย
3) การจดั ทาํ แผนความปลอดภัยสถานศกึ ษา
4) การจดั สภาพแวดลอ มและบรรยากาศของสถานศกึ ษา
5) การจัดโครงสรางบรหิ ารจดั การความปลอดภยั สถานศึกษา
6) การจดั โครงสรางขอมูลสารสนเทศความปลอดภัยสถานศกึ ษา
7) การสรา งการมีสว นรวมของสถานศกึ ษาและภาคเี ครือขาย
8) การจดั ระบบชองทางการสื่อสารดา นความปลอดภัยสถานศกึ ษา
9) การจดั ระบบคัดกรองและดูแลชว ยเหลือนกั เรยี น
10) การประเมนิ นกั เรียนรายบุคคล ดานรางกาย จิตใจ สังคม สติปญญา
และความตองการชวยเหลอื
2. การปลกู ฝง หมายถงึ การดําเนินการเก่ยี วกบั การเสรมิ สรา งความรู
ความเขาใจ จิตสํานึก และเจตคตทิ ี่ดีและการสรางเสรมิ ประสบการณเพื่อใหเกิดทักษะในการปองกันภัยใหแก
นักเรยี น ครู และบุคลากรทางการศึกษา ดงั นี้
1) การสรา งจิตสาํ นกึ ความตระหนัก การรับรู และความเขาใจดานความ
ปลอดภยั ใหกบั ตนเองและผูอ นื่
2) การจัดกิจกรรมสรางความรูความเขาใจ และพัฒนาองคความรู
เกีย่ วกบั ความปลอดภัย ใหแกนักเรียน ครู บคุ ลากรทางการศกึ ษา และผูปกครอง
3) การจัดกจิ กรรมเสริมสรางทักษะ ประสบการณ และสมรรถนะดา น
ความปลอดภัย ใหแกนักเรยี น
3. การปราบปราม หมายถึง การดําเนินการจัดการแกไขปญหา การชวย
เหลือเยยี วยา ฟน ฟู และดําเนินการ ตามขัน้ ตอนของกฎหมาย ไดแ ก
1) การจัดการแกไขปญหาความไมป ลอดภัยในสถานศกึ ษา
2) การชว ยเหลือ เยียวยา ฟน ฟู จติ ใจบุคคลผูป ระสบเหตุความไมปลอดภัย
3) การดําเนนิ การตามขั้นตอนของกฎหมายทเ่ี กี่ยวของ

-7-
3.3 โครงสรางการบริหารจดั การความปลอดภัย (ศป.สพป.สน.1)

3.4 ขนั้ ตอนการดาํ เนนิ งานความปลอดภัย (ศป.สพป.สน.1)
การดําเนนิ งานความปลอดภยั ของ (ศป.สพป.สน.1) มีขั้นตอนดงั น้ี

๑) การประเมินสภาพความเสย่ี งดา นความปลอดภัยและจัดลาํ ดับความเสย่ี ง
2) การจดั ทําแผนดาํ เนินการความปลอดภัย
3) การดําเนินการตามมาตรการ
๔) การดําเนินการตามขอบขายความปลอดภัย
๕) การกํากับ ติดตาม และประเมนิ ผล

-8-

กรณตี ัวอยา ง กรณีลวงละเมดิ ทางเพศ
การปองกัน

1. สาํ รวจนักเรยี นกลุมเสี่ยง และพนื้ ท่ที ่ีเปน จุดเส่ียง
2. เฝา ระวงั สงั เกตพฤติกรรม นักเรยี น และพัฒนาพ้นื ทเ่ี สย่ี ง ใหปลอดภยั
3. สรา งเครือขายเฝา ระวังทัง้ ในสถานศึกษาและชมุ ชน
4. จัดระบบการสอื่ สารเพอื่ รับสง ขอมูลดานพฤติกรรมนักเรียนทั้งใน

สถานศกึ ษาและชมุ ชน
การปลกู ฝง

1. จดั กิจกรรมสงเสริมความ ตระหนกั รแู ละเห็นคณุ คา ใน ตนเอง
2. จัดกจิ กรรมพัฒนาทักษะชีวติ
3. ฝกทกั ษะการปฏิเสธ และการเอาตัวรอดในสถานการณตา ง ๆ
การปราบปราม
1. เผยแพรป ระชาสมั พันธชองทาง ในการขอความชวยเหลือ
2. แตงตั้งคณะทํางานใหความชว ยเหลือเรงดวน ทส่ี ามารถ ใหความ

ชวยเหลือไดท ันเหตุการณ
3. แตงตัง้ คณะทํางานดานกฎหมายเพ่ือใหความชว ยเหลอื
4. ประสานภาคเี ครือขายเพ่ือการสง ตอที่เหมาะสม

กรณตี วั อยา ง กรณียาเสพติด
การปอ งกัน

1. สาํ รวจขอมูลนักเรียนกลุมเส่ียง
2. วิเคราะหนกั เรียนรายบคุ คล
3. กาํ หนดขอตกลงเพ่ือปฏิบัตริ ว มกัน
4. สรางเครอื ขา ยเฝา ระวังท้งั ในสถานศกึ ษาและชุมชน
5. จดั ระบบติดตอสือ่ สารเพ่ือรับสงขอ มูลพฤติกรรมอยางตอเนือ่ ง
การปลกู ฝง
1. สรา งความรูความเขา ใจถึงโทษภยั และผลกระทบของการตดิ ยาเสพตดิ
2. จดั กิจกรรมตอ ตา นยาเสพตดิ ในวันสําคญั ตาง ๆ อยา งสมาํ่ เสมอ
3. จดั กิจกรรมสง เสริมการการคิด วเิ คราะห และใชเวลาวา งใหเ ปนประโยชน
4. จัดกิจกรรมเสริมหลกั สูตรท่สี นองตอความสนใจของนักเรยี นอยา ง

หลากหลาย
การปราบปราม

1. แตง ต้ังคณะทาํ งานเพ่ือระงับเหตุท้งั ในสถานศึกษาและชุมชน
2. ประสานเครือขา ยการมสี ว นรวมเพื่อรวมแกป ญ หา
3. ดาํ เนนิ การตามระเบยี บ กฎหมาย โดยเนนการไกลเกล่ยี ประนปี ระนอม

ตามมาตรการจากเบาไปหาหนัก
4. ประสานการสงตอ เพ่อื ใหความชว ยเหลอื ทีม่ ีประสทิ ธภิ าพ

-9-

กรณตี วั อยา ง กรณีภัยไซเบอร (Cyber)
การปอ งกนั
1. สาํ รวจขอ มูลการใชง านระบบไซเบอรของนกั เรยี นรายคน
2. กําหนดขอ ตกลงเพอ่ื ปฏิบตั ิรวมกัน
3. สรา งเครอื ขายเฝาระวงั ท้ังในสถานศึกษาและชุมชน
4. จัดระบบตดิ ตอสอ่ื สารเพ่อื รบั สง ขอมูลพฤตกิ รรมอยา งตอเนื่อง
การปลกู ฝง
1. สรางความรูความเขา ใจถงึ ผลกระทบท่ีเกดิ จากการใชงานระบบ ไซเบอร โดย

ขาดวจิ ารณญาณ
2. จดั กิจกรรมสงเสรมิ การการคิด วเิ คราะห และใชเ วลาวางใหเปนประโยชน
3. จดั กิจกรรมเสริมหลักสตู รท่ีสนองตอ ความสนใจของนักเรียน อยางหลากหลาย
การปราบปราม
1. สาํ รวจขอ มลู การใชงานระบบไซเบอรข องนกั เรยี นรายคน
2. กําหนดขอตกลงเพื่อปฏิบตั ิรว มกัน
3. สรา งเครอื ขา ยเฝาระวงั ทัง้ ในสถานศึกษาและชมุ ชน
4. จดั ระบบติดตอ สื่อสารเพอื่ รบั สง ขอ มลู พฤตกิ รรมอยา งตอเนื่อง

กรณีตัวอยาง กรณีภยั ธรรมชาติ
การปอ งกนั
1. สาํ รวจขอมูลความเสี่ยงที่เกดิ จากภัยธรรมชาติ
2. จัดทําแผนปอ งกนั ภยั ทางธรรมชาติ
3. จดั ตรียมวสั ดุ อปุ กรณ เครื่องมอื ในการปอ งกันภัยธรรมชาติ
4. ซกั ซอ มการเผชญิ เหตภุ ัยธรรมชาติ
การปลูกฝง
1. สรา งความรคู วามเขาใจถึงปญหาและผลกระทบที่เกดิ จากธรรมชาตริ ูปแบบตา ง ๆ
2. จัดกจิ กรรมฝก ทักษะการเผชญิ ปญหาภัยธรรมชาติ
3. จัดกจิ กรรมสง เสรมิ การอนรุ กั ษท รัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอม
การปราบปราม
1. แตงต้งั คณะทํางานใหความชวยเหลือเรงดวน ท่ีสามารถใหความชวยเหลือได

ทันเหตุการณ
2. ตดิ ตอ ส่ือสารเครือขายการมสี ว นรวม เพ่อื รวมใหความชวยเหลือและแกปญหา
3. ประสานงานหนวยงานองคก ร เพือ่ ใหความชวยเหลอื เยยี วยา และฟนฟูจิตใจ

- 10 -

- 11 -

- 12 -

กลยุทธท่ี 4 การติดตอส่อื สาร การรายงานเหตุ
4.1 ชองทางการติดตอสือ่ สาร การรายงานเหตุ
1) รายงานเหตุผานระบบ ของ ศป.สพป.สน.1
- Google form
- E – mail: [email protected]
2) ระบบ MOE Safety Platform
- เว็บ: moesafetycenter.com
- Application: ระบบ IOS, Android
- Line: @MOESafetycenter
- Call center: 02 126 6565
3) ตดิ ตอดว ยตนเอง
4.2 แนวทางการดําเนินงาน
1. ในกรณีฉุกเฉินหรือรุนแรงใหรายงานตอตนสังกัดทราบทันที หรือภายใน 24

ชัว่ โมง ผานระบบ Google form โดยตดิ ตามพรอ มรายงานเปน ระยะ
2. รายงานในระบบแจงเหตุ MOE Safety Center
3. การชว ยเหลอื เรง ดว น มแี นวทางในการดาํ เนนิ งานดังนี้
1) คณะกรรมการท่ไี ดร บั แตงตัง้ ลงพื้นทีต่ รวจสอบสภาพปญหา ขอ เท็จจริง ใหการ

ชวยเหลือและสรางขวัญกําลังใจแกผูไดรับผลกระทบ ระดับสถานศึกษา ระดับเขตพื้นที่การศึกษา ระดับ
สาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

2) ประสานความรวมมือกับภาคีเครอื ขายท่ีเกี่ยวของ เพื่อใหผูไดรับผลกระทบ
ไดรับสิทธิประโยชนท ่พี ึงมี พึงได และสามารถใหก ารคมุ ครองชว ยเหลือไดอ ยางรวดเรว็

4. การเยยี วยา ฟน ฟู หลังจากสถานการณเ ขาสภู าวะปกติ
1) คณะกรรมการท่ีไดรับแตงตั้งลงพื้นท่ีเพ่ือกํากับติดตามเยย่ี มและสรางขวัญ

กําลงั ใจแกผ ไู ดร ับผลกระทบ
2) สรุปรวบรวมขอเท็จจริงของผูที่ไดรับผลกระทบจากการเกิดเหตุ ตลอดจน

ประเมินสภาพความเสยี หายจากผลกระทบ
3) ใหค ําปรึกษา แนะนําและประสานความรวมมือกับภาคีเครือขายที่เกี่ยวของ

เพ่อื เฝาระวังและปองกัน ไมใหเกดิ เหตุซํา้
4.3 หนว ยงานที่เกย่ี วขอ ง
1. โรงพยาบาลศนู ยส กลนคร
ท่ีอย:ู 1041 ธาตุเชงิ ชุม อําเภอเมอื งสกลนคร สกลนคร 47000
โทรศัพท 042 176 000

2. สถานีตาํ รวจภธู รเมืองสกลนคร
ท่อี ยู : 75, ถนนใจผาสขุ ตําบลธาตุเชงิ ชุม อาํ เภอเมืองสกลนคร
จงั หวดั สกลนคร 47000
โทรศัพท : 042 716 409

- 13 -

3. ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวดั สกลนคร
ทีอ่ ยู: 1913 อาคารศาลเยาวชนและครอบครวั ถนนศนู ยราชการ
อาํ เภอเมืองสกลนคร สกลนคร 47000
โทรศพั ท : 042 718 975

4. สถานพินจิ และคมุ ครองเดก็ และเยาวชน จังหวัดสกลนคร
ที่อยู : 359 หมู 3 บา นนาขาม ตาํ บลหวยยาง อาํ เภอเมืองสกลนคร
จ.สกลนคร 47000
โทรศัพท : 042 713 730

5. สาํ นกั งานพฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของมนุษยจ ังหวัดสกลนคร
ทีอ่ ยู : ศาลากลางจงั หวัดสกลนคร(หลังใหม) ช้ัน 1, ถนนศูนยราชการ,
ตาํ บลธาตุเชิงชมุ อาํ เภอเมือง จังหวดั สกลนคร 47000
โทรศพั ท : 042-717003

6. บา นพักเด็กและครอบครัวจงั หวัดสกลนคร
ทอ่ี ยู : 1914, ตาํ บลธาตนุ าเวง อําเภอเมือง จังหวดั สกลนคร, 47000
โทรศพั ท : 042 712 072

7. ศนู ยการศกึ ษาพเิ ศษประจาํ จงั หวัดสกลนคร
ที่อยู: 887/7 ซอยมรุมาศ สทุ ธาวาส อาํ เภอเมือง จงั หวดั สกลนคร, 47000
โทรศพั ท: 042 717 003

8. มลู นิธิพฒั นาสกลนครสูความยั่งยนื
ที่อย:ู 120 ถ. สุขเกษม ตาํ บล ดงมะไฟ อําเภอเมอื งสกลนคร สกลนคร 47000

9. ศูนยค ุม ครองคนไรทีพ่ ่ึงจงั หวดั สกลนคร
ทีอ่ ยู: ซอย มรุมาศ สทุ ธาวาส 1 อําเภอเมือง ถ.สุขเกษม ต.ธาตุเชิงชุม
อําเภอเมืองสกลนคร จ.สกลนคร 47000
โทรศพั ท : 042 711 195

10. สถานสงเคราะหเดก็ กําพรา บา นรมเยน็ วานรนิวาส
ที่อยู: เลขที่ 66 บานแหลมทอง หมูท ี่ 13 ตาํ บล วานรนวิ าส
อาํ เภอวานรนวิ าส สกลนคร
โทรศพั ท: 095 321 4698

- 14 -

11. ศนู ยฝนหยาดเดียวสกลนครมูลนธิ ฝิ นหยาดเดยี ว
ที่อยู: 74 หมู 11, ตาํ บลหว ยยาง อําเภอเมืองสกลนคร
จงั หวดั สกลนคร 47000
โทรศพั ท: 042 713 861

กลยุทธท่ี 5 การกํากบั นเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผล
ศูนยความปลอดภัยสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 ดําเนินการกํากับ
ติดตาม และประเมินผล การดําเนนิ งานความปลอดภัยของสถานศกึ ษา โดยการมีสวนรวมของภาคีเครือขาย
ตามแนวดําเนินการ มาตรการ แนวทางปฏิบัติ โดยยึดตัวช้ีวัดในการดําเนินการในทุกประเด็น มีการจัดทํา
เครอ่ื งมอื ในการกํากบั ตดิ ตาม และประเมนิ ผล ท่ีมีคุณภาพและครอบคลุม มีการจัดทําแผนการกํากับ ตดิ ตาม
และประเมินผลกําหนดปฏิทินดําเนินการ คัดเลือกสถานศึกษาที่มีผลการดําเนินการประสบผลสําเร็จเปนที่
ประจักษ ยกยอ งเชิดชูเกยี รติ สรปุ รายงาน และเผยแพรผ ลการดําเนินงานอยา งเปน ระบบ โดยดาํ เนินการ ดงั นี้
1. แตงตั้งคณะกรรมการกํากับ ติดตามและประเมินผลการดําเนินงานความปลอดภัยของ

สถานศกึ ษาโดยการมีสวนรวมจากทกุ ภาคสวน
2. ศึกษาแนวดําเนินการ มาตรการ แนวทางการปฏิบัติ และตัวช้ีวัดการดําเนินงานความปลอดภัย

ของสถานศกึ ษา
3. จัดทําแผนการกาํ กบั ติดตาม และประเมินผล การดาํ เนินงานความปลอดภยั ของสถานศกึ ษา
4. กําหนดปฏิทินในการดาํ เนินงานความปลอดภยั ของสถานศึกษาภาคเรยี นละ 1 คร้งั
5. จัดทําเคร่ืองมือในการกํากับ ติดตาม และประเมินผล การดําเนินงานความปลอดภัยของ

สถานศึกษาทีส่ อดคลอ งกับตวั ชว้ี ัดในการดําเนินงานความปลอดภัยของสถานศึกษา
6. ดําเนินการกาํ กับ ตดิ ตาม และประเมินผล การดําเนินงานความปลอดภัยของสถานศกึ ษา
7. สรุปผลการดาํ เนินงานความปลอดภยั ของสถานศกึ ษา ใหขอ เสนอแนะประเดน็ ท่ีเปน จดุ เดน

จุดควรพัฒนาพรอมแนวทางในการพัฒนาในปการศกึ ษาตอไป
8. คัดเลือกสถานศกึ ษาทีม่ ผี ลการดาํ เนนิ การประสบผลสําเร็จเปนทีป่ ระจักษ
9. ยกยอ งเชิดชเู กียรตสิ ถานศึกษาที่มีผลการดําเนนิ การประสบผลสําเรจ็ เปน ท่ปี ระจักษ
10. เผยแพรประชาสัมพันธผลการดาํ เนินงานความปลอดภยั ของสถานศึกษาในชองทาง

ทีห่ ลากหลาย

- 15 -



เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ./(2564)./คู่มือดำเนินงานความปลอดภัย
สถานศึกษา/(ม.ป.ป.)./กระทรวงศึกษาธิการ

- 16 -




รายชื่อคณะทำงาน

ที่ปรึกษา ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
ผู้อำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอภูพาน
1.นายไพรวัลย์ จันทะนะ รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
2.นายอเสกข์ อุปพงษ์ รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
3.นายวิทยา ชุมปัญญา รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1
4.นายสท้าน วารี
5.นางชรินดา พิมพบุตร

คณะทำงาน

1.นางสมบัติ แก้วมะ ผู้อำนวยการกลุ่มบริหารงานบุคคล
2.นายสมพร หลิมเจริญ ผู้อำนวยการกลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา
3.นางสาวอารมณ์ สุทธิอาจ ผู้อำนวยการกลุ่มการเงินและสินทรัพย์
4.นางพินทุมดี เหล่ากว้าง ผู้อำนวยการกลุ่มกฎหมายและคดี
5.นางสาววารุณี บารมี
6.นางญาณิชศา โชติธนผล ผู้อำนวยการกลุ่มนโยบายและแผน
7.นางนิราตรี รักษาภักดี ผู้อำนวยการกลุ่มตรวจสอบภายใน
8.นายนพดล วงศ์ กาฬสินธุ์ ผู้อำนวยการกลุ่มพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา
9.นางอรัญญา แสนสีแก้ว ผู้อำนวยการกลุ่มอำนวยการ
10.นายวิษณุ สุวรรณไตรย์ ผู้อำนวยการกลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา
11.นายจารึก ชาวันดี กลุ่มส่งเสริมทางไกลเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT)
12.นายอนุสิทธิ์ นามโยธา ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายธาตุเชิงชุม
13.นายธนุวัฒน์ สุภาอ้วน ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายไตรศิลา
14.นายกุศล ชุมปัญญา
15.นายมุงคุณ สีหามาตย์ ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายขมิ้นหนองลาด
16.นายวชิรพงศ์ วงศ์ มหาชัย ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายห้วยยางพังขว้าง
17.นายสนอง ศรีธรรมา ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายหนองหารหลวง
18.นายวิรัน บุญหงษ์ ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายถิ่นภูไท
19.นายประยงค์ อินธิกาย ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายกุสุมาลย์ 1
20.นายธีรพล ภูโทถ้ำ ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายกุสุมาลย์ 2
21.ว่าที่ พ.ต.กิตติศักดิ์ นามวงศ์ ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายตองโขบเหล่าโพนค้อสามัคคี
22.นางกษมน มังคละคีรี
23.นายทองอยู่ เพียรภายลุน ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายแมดด่านพลังวิทย์
24.นายศุภชัย บุญสิทธิ์ ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายโพนสามัคคี
25.นายเทพชินพัฒน์ หาดทวายกายจน์ ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายนาแก้วบ้านแป้ น
26.นายถนอม แพงคำฮัก ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายภูพานทอง
ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายภูผายล
ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายเต่างอย
ประธานศูนย์อำนวยการเครือข่ายกุดบาก

- 17 -




รายชื่อคณะทำงาน (ต่อ)

27. นายอรรฆเดช ภูกันดาน นักวิชาการศึกษา
28. นางวริญทิพย์ เครือทองศรี นักวิชาการศึกษา
29. นางสาวจุรีพร แสนนาม นักวิชาการศึกษา
30. นางรัตติยา แซ่โค้ว เจ้าพนักงานธุรการ
31. นายยุทธศักดิ์ อุส่าห์ เจ้าหน้ าที่ลูกเสือ
32. นางสาวภคพร เกษมสานต์ นักจิตวิทยาโรงเรียน ฯ
33. นายวิจักษณ์ อัศวาวุฒิ นักจัดการงานทั่วไป
34. นางสาวพิมผกา อยู่แร่ เจ้าหน้ าที่ธุรการ