ALAT MUSIK DAERAH BANJAR
BAHASA SENI DAN BUDAYA BANJAR
UNTUK SD/MI KELAS VI
ALAT MUSIK KURUNG-KURUNG
A. LATAR BELAKANG
Musik kurung-kurung cuma ada di dairah padalaman
dimana rapun paring tipis banyak didapati. Kampung
Jangkung, Kabupatin Tabalung, wadah musik kurung-
kurung bakambang di kalangan panduduk.
Alat musik tradisional kurung-kurung ngini biasanya
dimainakan wayah batanam banih/ manugal gasan
panyumangat sawaktu batanam banih, sabab iramanya
kawa disasuaiakan lawan garakan mamasukakan banih
ka dalam luang tanah.
Wayah ngini musik kurung-kurung kada cuma
dimainakan wayah manugal wan mangatam haja, tapi
bisa jua pada acara bakawinan karasmin rakyat,
tarutama gasan mahibur pangantin batatai atawa
maantar pangantin lalakiannya karumah pangantin
bibiniannya. Bisa jua dipergelarkan dalam satu
pertandingan antara kampung sasudah mangatam.
Nang manjadi ukuran kamanangan dalam
partandingan ngini adalah kanyaringan, kamarduan
bunyi wan kada rusak, sawaktu dibunyiakan dalam
partandingan. Wan jua katahanan, kamampuan
mahantak dari bubuhan pamainnya.
B. DAIRAH PANYEBARANNYA
1. Disa Jakung, kabupatin Tabalong (kurang labih 3 km
Kuta Tanjung)
2. Kabupaten Hulu Sungai Tengah, Kota Barabai
(disambat Hilai)
3. Kabupaten Banjar, kota Martapura
C. BENTUK MUSIK KURUNG-KURUNG
Musik kurung-kurung babantuk instrumental wan
dimainakan sacara ansambal. Pamainnya sakurang-
kurangnya 5 urang satiap urang mamingkuti sabuting
kurung-kurung cuma bisa mambunyiakan satu nada.
Kanapa jadi pamain musik paling sadikit 5 urang?
Sabab tangga nada nang dipakai adalah pentatonis.
Cara mamainakan kurung-kurung nang ngini yaitu
dihantak katanah atawa kakayu nang sudah
disadiaakan (kurung-kurung hantak) kurung-kurung
nang ngini tardiri dari satu set nang masing-masing ada
ngarannya wan dibunyiakan sacara tingkah maningkah
dalam satu kalumpuk (regu). Tiap urang mahantakakan
sasuai wan irama lagu nang dilaguakan.
Ngaran tiap buting nang tagabung dalam satu set nitu:
1. Gorok
2. Tangkup tinggi
3. Tangkup rendah
4. Perindu tinggi
5. Perindu rendah
6. Binti tinggi
7. Binti randah
Uji kompetensi
Jawabakan tatakunan di bawah ngini lawan jawaban a,
b, c dan d nang bujur!
1.Di daerah mana tadapat musik kurung-kurung ...
a. padesaan
b. padalaman
c. parkampungan
d. parkutaan
2. Alat musik kurung-kurung dimainakan wayah ....
a. batanan banih
b. upacara adat
c. upacara baayun mulud
d. batamat Qur'an
3. Apa nang dimainakan wayah batanam banih ....
a. suling
b. gitar
c. kurung-kurung
d. gandang
4. Di mana daerah panyabaran alat musik kurung-
kurung ....
a. Banjarbaru
b. Balikpapan
c. Pontianak
d. Kabupaten Banjar, kuta Martapura
5. Musik kurung-kurung babantuk....
a. sagitiga
b. kutak
c. instrumental
d. bundar
6. Musik kurung-kurung dimainkan secara ....
a. saurangan
b. ansambal
c. badua
d. barsamaan
7. Barapa orang nang paling sadikit bamain nusik
kurung-kurung ....
a. 3 urang
b. 4 urang
c. 1 urang
d. 5 urang
8. Kayanapa cara mamainakan musik kurung-kurung
a. dihantak katanah
b. ditapak
c. ditiup
d. dipatik
9. tangga nada nang dipakai musik kurung-kurung
adalah ....
a. diatonis
b. mayor
c. minor
d. pentatonis
10. berikut ngini nang bukan marupakan ngaran alat
musik kurung-kurung adalah ....
a. golok
b. binti randah
c. perindu rendah
d. tangkup tinggi
Jawapakan tatakunan ngini bujur-bujur!
1. Di Kalimantan Salatan, di mana haja biasanya ada musik
kurung-kurung?
Jawapakan:
1.Nang ngapa bahan utama gasan maulah kurung-kurung?
Jawapakan:
3. Nang kaya apa caranya mamainakan musik kurung-
kurung?
Jawapakan:
4. Biasanya wayah pabila urang mamainakan musik kurung-
kurung?
Jawapakan:
5. Sakurang-kurangnya barapa urang pamain kurung-
kurung?
Jawapakan:
6. Nangapa maksud manugal nitu?
Jawapakan:
7. Nangapa parsamaan manugal nitu wan mamainakan alat
musik kurungkurung?
Jawapakan:
8. Barapa nada nang bisa dikaluarakan ulih sabuting kurung-
kurung?
Jawapakan:
9. Nangapa haja nang jadi ukuran kamanangan wayah
partandingan kurung-kurung?
Jawapakan:
10. Amun di Barabai kurung-kurung nitu disambat nangapa?
Jawapakan: