วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ป.6 แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า 1

วงจรปดิ

วงจรเปดิ

วงจรเปดิ



“เปน็ แบบไหนนะ” “เรามาช่วยกนั หา
คาตอบกันเถอะ”

เซลล์ไฟฟ้า คือ แหล่งกาเนิดกระแสไฟฟ้า
หรือแหล่งจ่ายกระแสฟ้าแบบหนึ่งที่ใช้
ปฏกิ ิรยิ าเคมีทาใหเ้ กิดกระแสไฟฟ้าได้

การนาเซลล์ไฟฟา้ หลาย ๆ เซลล์ มาเรียงตอ่ กันเพยี งแถวเดียว

1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์

เซลลไ์ ฟฟา้ 3 เซลล์ = 1.5 + 1.5 + 1.5 = 4.5 โวลต์

ทาใหก้ ระแสไฟฟ้าเดนิ ไปทศิ ทางเดยี ว โดยใหข้ วั้ บวกของ
เซลลไ์ ฟฟ้าเซลลห์ นึง่ ตอ่ กบั ขั้วลบของอีกเซลลห์ นึ่งเรยี งกันไปเร่ือย ๆ

ทาให้มีพลังงานไฟฟา้ ในวงจรมากขน้ึ

เม่ือใชถ้ า่ นไฟฉาย 1 ก้อน ตอ่ เขา้ กบั หลอดไฟฟ้า
ปรากฏว่าหลอดไฟฟา้ สวา่ งเลก็ นอ้ ย

1.5 โวลต์

เซลลไ์ ฟฟา้ 1 เซลล์ = 1.5 โวลต์

เมื่อใชถ้ า่ นไฟฉาย 2 ก้อน ตอ่ เข้ากบั
หลอดไฟฟา้ ปรากฏวา่ หลอดไฟฟา้ สว่าง
เลก็ นอ้ ย

1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์

เซลลไ์ ฟฟ้า 2 เซลล์ = 1.5+ 1.5 โวลต์ = 3 โวลต์

เมอ่ื ใชถ้ า่ นไฟฉาย 3 กอ้ น ต่อเข้ากับหลอดไฟฟา้
ปรากฏว่าหลอดไฟฟา้ สวา่ งเพม่ิ ขน้ึ อกี

1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์

เซลล์ไฟฟ้า 3 เซลล์ = 1.5 + 1.5 + 1.5 โวลต์ = 4.5 โวลต์

เมือ่ ใชถ้ า่ นไฟฉาย 4 กอ้ น ตอ่ เข้ากบั หลอด
ไฟฟา้ ปรากฏวา่ หลอดไฟฟา้ สวา่ งมากทส่ี ดุ

1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์ 1.5 โวลต์

เซลล์ไฟฟ้า 4 เซลล์ = 1.5 + 1.5 + 1.5 +1.5 โวลต์ = 6 โวลต์

เซลลไ์ ฟฟ้าทพี่ บได้ทวั่ ไปมหี ลายแบบ เช่น

เซลลไ์ ฟฟ้าแบบกระดมุ เซลล์ไฟฟ้าแบบก้อนมกั ใช้ใน
นิยมใชใ้ นนาฬกิ าข้อมอื รีโมตคอนโทรลตา่ ง ๆวิทยุ ถ่านไฟฉาย

ในเซลล์ไฟฟา้ ทกุ แบบจะมีข้วั ไฟฟา้ 2 ข้ัว คือ

ขั้วบวก (+) ขว้ั ลบ (-) เมอ่ื ต่อวงจรไฟฟา้ ครบ วงจรกระแสไฟฟ้า
จากแหลง่ กาเนิดไฟฟา้ จะเคลื่อนที่จาก
ข้ัวบวกผ่านอปุ กรณไ์ ฟฟา้ กลบั เข้าสู่ข้วั ลบ
ในทศิ ทางเดยี ว

การเคลอื่ นท่ีของกระแสไฟฟ้า

การใชป้ ระโยชน์

ถ่านไฟฉาย 1 กอ้ น = เซลลไ์ ฟฟา้ 1 เซลล์

เซลล์ไฟฟา้ หลาย ๆ เซลล์ ท่ีตอ่ เข้ากนั เรียกว่า แบตเตอร่ี ซ่งึ มหี ลายชนดิ เชน่

แบตเตอรก่ี ลอ้ งถา่ ยภาพ แบตเตอรโ่ี ทรศพั ทม์ อื ถอื
แบตเตอรี่รถยนต์

เราสามารถนาความรู้เกยี่ วกับการตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนกุ รมไปประยกุ ตใ์ ชใ้ น
ชวี ิตประจาวันได้ เนือ่ งจากมอี ปุ กรณไ์ ฟฟ้าหรือเครอ่ื งใช้ไฟฟา้ ต่าง ๆ ทต่ี ้องใชเ้ ซลล์ไฟฟา้

หลายเซลลต์ ่อเขา้ ด้วยกัน จงึ จะทางานได้ เช่น

ไฟฉาย รโี มตเครอื่ งปรบั อากาศ

รถของเลน่

นาฬกิ าปลกุ

วทิ ยุ
นาฬิกาแขวน

คือ การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบเรยี งต่อกนั
โดยกระแสไฟฟ้าทผ่ี ่านหลอดไฟฟ้าแต่ละ
ดวง จะมีปรมิ าณเดยี วกนั เม่ือถอดหลอด
ไฟฟา้ ดวงใดดวงหน่งึ ออก จะทาใหห้ ลอด

ไฟฟ้าท่เี หลือดบั ทัง้ หมดเพราะทาให้
วงจรไฟฟ้าไมค่ รบวงจรและไมม่ กี ระแสไฟฟ้า

ไหลผ่าน

• การตอ่ วงจรไม่ยุ่งยากซับซ้อน
• สามารถเปิดหลอดไฟฟา้ ทกุ ๆ
ดวงในวงจรไดพ้ รอ้ มกัน

 หากหลอดไฟฟ้าดวงหนึง่
ชารุดหรือถูกถอดออกหลอดไฟฟ้า

ดวงทเี่ หลือจะดบั ทั้งหมด
(วงจรไฟฟ้าเปิด)

ใช้กบั การตอ่ หลอดไฟฟา้ ที่ต้องการใหส้ ว่างพรอ้ มกัน
เช่น
โคมไฟหรือไฟประดับตามสถานทตี่ ่าง ๆ
ไฟกะพริบตามงานรนื่ เริง
การต่อฟวิ ส์ภายในบา้ นหรอื ในอาคารสถานท่ี
ต่าง ๆ

คือ การตอ่ หลอดไฟฟา้ แตล่ ะดวงคร่อมกัน ทา
ใหม้ ีปรมิ าณกระแสไฟฟา้ แยกผา่ นแตล่ ะ

เสน้ ทางตามสายไฟฟา้ ทผ่ี ่านหลอดไฟฟ้าแต่
ละดวง เม่อื ถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหน่งึ ออก
จะไมม่ ีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ นเส้นทางน้นั แต่
เสน้ ทางอนื่ ยงั มกี ระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นอยู่ ทาให้

หลอดไฟฟ้าทเ่ี หลอื ยงั คงสวา่ งอยู่

หลอดไฟฟา้ ทุกดวงสวา่ งเทา่ กนั
เมื่อหลอดไฟฟา้ ดวงหนึง่ เสยี
หลอดไฟฟา้ ดวงอืน่ จะยังคงทางานได้
ตามปกติ
สามารถเปิดหรือปิดหลอดไฟฟา้
เฉพาะดวงที่ต้องการใช้งานได้

ต้องใช้อุปกรณ์ต่อหลอดไฟฟ้า
มากกวา่ แบบอนุกรม
วิธีการต่อหลอดไฟฟ้าซับซ้อน
มากกวา่ การต่อแบบอนกุ รม

 การต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนานถูกนามาใช้
ประโยชนก์ บั เครือ่ งใช้ไฟฟา้ ภายในบ้าน

โดยมีวิธีการต่อที่ซับซ้อนกว่าการต่อแบบ
อนกุ รม แต่มปี ระสิทธภิ าพในการใช้งานดีกวา่ เ พ ร า ะ

หากเครื่องใช้ไฟฟ้าชนิดหนึ่งมีปัญหา
เคร่อื งใช้ไฟฟ้าชนิดอืน่ จะยังคงใช้งานไดต้ ามปกติ

ตวั นาไฟฟา้ ฉนวนไฟฟา้

คอื วัสดุท่ยี อมใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ คือ วัสดทุ ไี่ มย่ อมใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลผา่ นหรือ
สว่ นใหญเ่ ป็นวัสดปุ ระเภทโลหะ เชน่ ไหลผ่านไดไ้ มด่ ี เชน่ พลาสติก ไม้ แก้ว ยาง ผา้

ทองแดง อะลมู เิ นยี ม พลาสตกิ ไม้ ผ้า

“เปน็ การตอ่ วงจรไฟฟา้ “เพราะการต่อวงจรไฟฟ้าแบบ
แบบขนานครบั ” ขนานทาให้เราสามารถเลอื กใช้
เครอ่ื งใช้ไฟฟ้าเครอ่ื งใดเคร่ืองหนึ่ง
ได้ตามตอ้ งการ เนอื่ งจากเมื่อสว่ น
ใดสว่ นหน่งึ ของวงจรไฟฟ้าขาดไป

เครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ อืน่ ๆ ยงั คง
สามารถทางานไดต้ ามปกติ”