ไทลื้อ ตำ ร า อ า ห า ร ชั ย ณ ร ง ค์ ค น ต ร ง ร ว บ ร ว ม ตำ ร า สู ต ร อ า ห า ร ไ ท ลื้ อ บ้ า น ป า ง ส้ า น ตำ บ ล ย อ ด อำ เ ภ อ ส อ ง แ ค ว จั ง ห วั ด น่ า น
บ้า บ้ นปางส้า ส้ นเริ่มริ่ก่อตั้ง ตั้ ขึ้น ขึ้ เมื่อ มื่ วัน วั ที่ 15 กุม กุ ภาพัน พั ธ์ พุทธศักราช 2362 ได้มีผู้ มี ค ผู้ นเดินทางโดยเท้ามาก่อตั้ง ตั้ โดยสัญ สั จรผ่า ผ่ นเส้น ส้ ทาง น่า น่ น-เชีย ชี งราย โดยผ่า ผ่ นบ้า บ้ นแหน(พัก พั ค้างคืนที่บ้า บ้ นแหน) ผ่า ผ่ นบ้า บ้ นต่าต้นส้า ส้ น ผ่า ผ่ นบ้า บ้ นปางสา ผ่า ผ่ นบ้า บ้ นสบรัก รั ถึงบ้า บ้ นปางปุก(พัก พั ค้างคืนที่บ้า บ้ นปางปุก) ผ่า ผ่ นบ้า บ้ นใหม่ส ม่ องแคว ผ่า ผ่ นบ้า บ้ นสองแคว ผ่า ผ่ นบ้า บ้ งปางไฮ ถึงบ้า บ้ นปางกอม(นอนพัก พั บ้า บ้ นปางกอม) ผ่า ผ่ น บ้า บ้ นสบพาง ผ่า ผ่ นบ้า บ้ นวัง วั เสาและได้เดินทางขึ้น ขึ้ น้ำ พางเข้า ข้ มาบ้า บ้ นปางส้า ส้ น ใช้ร ช้ ะยะ เวลา 4 วัน วั 3 คืน สำ หรับ รั เส้น ส้ ทางเดินผ่า ผ่ นมีปมี างพัก พั นอนค้างคืน จะขึ้น ขึ้ ดอยกู้ มี ปางพัก พั นอนพัก พั ผ่อ ผ่ นที่ริมริน้ำ ฮ้วยต้นงุ้นที่จะขึ้น ขึ้ ดอยกู้ ลายรัก รั อักษรที่ต้นส้า ส้ นคำ ว่า ว่ ส้า ส้ นอยู่ที่ ยู่ ที่ ริมริน้ำ ปางพัก พั นอน ได้เริ่มริ่เรีย รี กกันว่า ว่ บ้า บ้ นปางส้า ส้ น รายชื่อ ชื่ ผู้ที่ ผู้ ที่ มาจับ จั จองและก่อตั้ง ตั้ หมู่บ้ มู่ า บ้ นปางส้า ส้ น มีร มี ายชื่อ ชื่ รายนามดังนี้ 1.นายขัด ขั ชมภู มาจากบ้า บ้ นแฮ๊ะ อำ เภอท่าวัง วั ผา จัง จั หวัด วั น่า น่ น 2.นายทะณ๊ะ ชมภู มาจากบ้า บ้ นสบหนอง อำ เภอท่าวัง วั ผา จัง จั หวัด วั น่า น่ น 3.นายขัด ขั น้อ น้ ย นัน นั ตา มาจากบ้า บ้ นแฮ๊ะ อำ เภอท่าวัง วั ผา จัง จั หวัด วั น่า น่ น (ผู้ค ผู้ นเหล่านี้ไนี้ ด้เป็น ป็ ผู้ริ ผู้ เริริ่มริ่เข้า ข้ มาจับ จั จองที่ดินทำ สวน ทำ ไร่ ปลูก ลู พริกริ ปลูก ลู ข้า ข้ ว บุกเบิกบินา (ทั้ง ทั้ หมด 3 ครอบครัว รั)) แต่เดิมชาวบ้า บ้ นปางส้า ส้ นได้อาศัยอยู่ใยู่ นเขตตำ บลยอด อำ เภอปง จัง จั หวัด วั เชีย ชี งราย ต่อมาได้มีช มี าวบ้า บ้ นจากบ้า บ้ นหนองบัว บั อำ เภอท่าวัง วั ผา จัง จั หวัด วั น่า น่ น มาใน เดือน มีน มี าคม พุทธศักราช 2487 และได้ตั้ง ตั้ ถิ่นฐานตั้ง ตั้ แต่ตอนนั้น นั้ มาจนถึง ปัจ ปั จุบัน บั จนถึงปัจ ปั จุบัน บั นี้ พุทธศักราช 2566 ตอนนี้เ นี้ป็น ป็ เวลา 204 ปี ไทลื้อ ป ระวั ติ ค วา ม เ ป็ น ม า บ้ า น ป า ง ส้ า น
ชาวไทลื้อบ้า บ้ นปางส้า ส้ นเป็น ป็ กลุ่ม ลุ่ ชาติพัน พั ธุ์ที่ ธุ์ ที่ ทานข้า ข้ วเหนีย นี ว เป็น ป็ หลัก เช่น ช่ เดียวกับกลุ่ม ลุ่ ชาติพัน พั ธุ์อื่ ธุ์ อื่ นๆ ส่ว ส่ นอาหารที่นิยนิม รับ รั ประทานมัก มั จะเป็น ป็ แกงผัก ผั ประกอบจากผัก ผั หรือ รื พืชพ พื รรณ ธรรมชาติ หรือ รื อาหารที่หาได้ง่าย เช่น ช่ เห็ด ห็ หน่อ น่ ไม้ ไข่ม ข่ ดแดง สาหร่า ร่ ยน้ำ จืด จื ส่ว ส่ นพืช พื ผัก ผั สวนครัว รั ทั่ว ทั่ ไป มัก มั จะปลูก ลู ตามข่ว ข่ งบ้า บ้ น ใช้พ ช้ ริกริแกงเป็น ป็ เครื่อ รื่ งปรุงหลัก ประกอบด้วย พริกริเกลือ ตะไคร้ หอม กระเทียม หากเป็น ป็ อาหารประเภทหน่อ น่ ไม้ จะใส่น้ำ ส่ น้ำ ปู๋ ลงไปด้วย เช่น ช่ ยำ หน่อ น่ ไม้ แกงหน่อ น่ ไม้ เป็น ป็ ต้น ไทลื้อ ภู มิ ปั ญ ญ า อ า ห า ร บ้ า น ป า ง ส้ า น
อาหารประเภทน้ำ พริก
น้ำ พริกน้ำ ผัก เป็นน้ำ พริกที่ทำ ที่ ทำมาจากผักกาดเขียวแก่นำ มาดอง ด้วยข้าวเหนียวและเกลือทำ ให้มีรสเปรี้ยว แล้วจึงนำ น้ำ ดองและผัดกาดดองเรียบร้อยแล้วไปปรุงรส ทำ เป็นน้ำ พริกที่มี ที่ มี ลักษณะขลุกขลิกเลยเป็น"น้ำ พริกน้ำ ผัก" รับประทานคู่กับ ผัดสดและหน่อไม้ต้ม
น้ำ พริกน้ำ ผัก ส่วนผสม ผัก ผั กาดขิ่วขิ่ดอง 1 ถ้วยตวง พริกริป่น ป่ 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ผัก ผั ชีซ ชี อย 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ ผัก ผั กาดขิ่วขิ่ดอง(น้ำ ผัก ผั ) ตักใส่ถ้ ส่ ถ้ วย นำ พริกริป่น ป่ เกลือ ผสมลงในน้ำ ผัก ผั นำ ผัก ผั ชีที่ ชี ที่ หั่น หั่ แลงผสมลงในน้ำ ผัก ผั 1. 2. 3.
น้ำ พริกน้ำ ปู๋ น้ำ ปู๋ หรือ น้ำ ปู เป็นเครื่องปรุงรสที่สำ ที่ สำคัญในอาหาร ไทยภาคเหนือ ทำ จากปูนา โดยนำ ปูนาที่ล้ ที่ ล้ างสะอาด ใส่ครกตำ กับตะไคร้ เพื่อดับกลิ่นคาว อาจใส่ใบขมิ้น ใบมะกอกหรือใบฝรั่งด้วยก็ได้ น้ำ ที่ไที่ ด้นำ มากรอง กากออก นำ มาเคี่ย คี่ วให้ข้น ใส่เกลือ น้ำ มะกรูด น้ำ ปู๋ ที่เ ที่ คี่ย คี่ วจนได้ที่แ ที่ ล้วจะเป็นสีดำ
น้ำ พริกน้ำ ปู๋ ส่วนผสม น้ำ ปู๋ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ พริกริชี้ฟ้ชี้ า ฟ้ จี่ 4 เม็ด ม็ พริกริจินจิดา 4 เม็ด ม็ กระเทียมจี่ 2 กลีบ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ พริกริจี่ กระเทียมจี่ มาปอกให้เ ห้ รีย รี บร้อ ร้ ย นำ พริกริกระเทียม เกลือ โขลกให้ล ห้ ะเอียด นำ น้ำ ปู๋ม ปู๋ าคลุก ลุ เคล้ากับพริกริที่ตำ ไว้ 1. 2. 3.
น้ำ พริกน้ำ หน่อ น้ำ พริกน้ำ หน่อ เป็นน้ำ พริกที่มี ที่ มี ลักษณะข้นถึง ขลุกขลิก น้ำ หน่อ ซึ่งเป็นส่วนผสมหลัก คือหน่อไม้ ดิบที่ขู ที่ ขู ดอ่อนๆ ดองประมาณ 2 วัน และนำ มา เคี่ย คี่ วให้งวด ชนิดของพริกที่นิ ที่นิยมใช้คือ พริกดิบ หรือพริกหนุ่ม จะเป็นพริกชี้ฟ้า ฟ้ หรือพริกดิบพันธุ์ ใดก็ได้ ถ้าชอบเผ็ด ให้ใช้พริกชี้ฟ้า ฟ้
น้ำ พริกน้ำ หน่อ ส่วนผสม หน่อ น่ ไม้ด ม้ อง 1 ถ้วยตวง พริกริชี้ฟ้ชี้ า ฟ้ จี่ 4 เม็ด ม็ พริกริจินจิดา 4 เม็ด ม็ กระเทียมจี่ 2 กลีบ หอมแดงซอย 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ น้ำ มัน มั หมู 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ หน่อ น่ มาดองมาต้มเพื่อ พื่ ลดความเปรี้ย รี้ วและ ความเค็ม แล้วนำ ไปล้างให้ส ห้ ะอาด นำ พริกริเกลือ กระเทียม มาโขลกให้ล ห้ ะเอียด นำ หน่อ น่ ไม้ที่ ม้ ที่ ต้มไว้แ ว้ ล้วมาโขลกรวมกับพริกริที่ ตำ ไว้ ตั้ง ตั้ กะทะ เทน้ำ มัน มั หมูลงไป เทหอมแดงซอย ผัด ผั จนมีสี มี เ สี หลืองทองและมีก มี ลิ่นหอม นำ หน่อ น่ ไม้ที่ ม้ ที่โขลกไว้ม ว้ าลงมาผัด ผั เพื่อ พื่ เพิ่มพิ่ความ หอมของน้ำ พริกริ 1. 2. 3. 4. 5.
น้ำ พริกน้ำ มะกู้ มะกู้ หรือ “พระเจ้าห้าพระองค์” จัดเป็นพันธุ์ไม้ โบราณอีกชนิดหนึ่งของไทยที่ห ที่ ายาก เพราะ ลักษณะของผล รูปกลม ๆ รี ๆ แบ่งเป็นพู 5 พู แต่ละพูมีรูปคล้ายพระเรียงรอบผล ห้าองค์หันพระ เศียรชนกันตรงศูนย์กลาง
น้ำ พริกมะกู้ ส่วนผสม มะกู้ 1/2 ถ้วยตวง พริกริชี้ฟ้ชี้ า ฟ้ จี่ 4 เม็ด ม็ พริกริจินจิดา 4 เม็ด ม็ กระเทียมจี่ 2 กลีบ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ มะกู้ม กู้ าคั่ว คั่ ในกะทะให้มี ห้ ก มี ลิ่นหอม นำ พริกริเกลือ กระเทียม มาโขลกให้ล ห้ ะเอียด น้ำ มะกู้ที่ กู้ ที่ คั่ว คั่ แล้วมาโขลกกับพริกริ 1. 2. 3.
น้ำ พริกมะกอก เมนูนี้ถือว่าเป็นอาหารคลีนฉบับชาวบ้านปางส้าน ที่เ ที่ รียบง่ายไม่ยุ่งยากเลย โดยจะใช้ผักพื้นบ้านที่ป ที่ ลูก เอาไว้มานึ่งกินกับน้ำ พริกมะกอก มะกอกที่พู ที่ พู ดถึงนี้เป็น มะกอกป่า ป่ เม็ดใหญ่ รสชาติจะออกเปรี้ยว เปลือกมีรส ฝาดปนหวาน เมื่อกินเข้าไปแล้วกลืนน้ำ ลายจะให้รส หวานชุ่มคอ
น้ำ พริกมะกอก ส่วนผสม มะกอกจี่ 3 ลูก ลู กระเทียมจี่ 2 กลีบ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ผัก ผั ชี 4 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ มะกอกป่า ป่ มาจี่ใจี่ ห้พ ห้ อสุก สุ นำ พริกริเกลือ กระเทียม มาโขลกให้ล ห้ ะเอียด น้ำ มะกอกที่จี่ไจี่ ว้แ ว้ ล้วมาโขลกกับพริกริ นำ ผัก ผั ชีซ ชี อยมาคลุก ลุ เคล้าร่ว ร่ มกับน้ำ พริกริ 1. 2. 3. 4.
ตำ หวาย ตำ หางหวาย เป็นอาหารประจำ ถิ่น โดยนำ หางหวายไปเผาไฟพอสุก นำ พริกหนุ่ม กระเทียม หอมแดง มาเผาไฟ แกะเปลือกแล้วนำ ไปโขลกให้ ละเอียด นำ หางหวายเผาไปโขลกกับเครื่องปรุงให้ เข้ากัน
ส่วนผสม ตำ หวาย ขั้นตอนการทำ หวายเผา 400 กรัม รั หอมแดง 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ กระเทียม 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ พริกริจินจิเขีย ขี วจี่ 6 เม็ด ม็ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ นำ หางหวายไปเผา แล้วปอกเอาไส้ข้ ส้ า ข้ งในอ่อนๆ นำ พริกริกระเทียม ไปจีใจี ห้มี ห้ ก มี ลิ่นหอม แล้วปอกให้ เรีย รี บร้อ ร้ ย นำ พริกริกระเทียม เกลือ โขลกรวมกัน นำ หวายที่ได้โด้ ขลกรวมกับพริกริ ซอยหอมแดงลงไปแล้วโขลกให้เ ห้ ข้า ข้ กัน 1. 2. 3. 4. 5.
อาหารประเภท ส้า/ยำ
ส้มผักกาด
ส้มผักกาด ส่วนผสม ผัก ผั กาดขิ่วขิ่ดอง 3 ถ้วยตวง งาดำ คั่ว คั่ (ตำ ) 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ พริกริป่น ป่ 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ มะเขือ ขื แจ้ 1 ลูก ลู ขั้นตอนการทำ นำ ผัก ผั กาดขิ่วขิ่ดองเทใส่อ่ ส่ อ่ างผสม นำ เกลือ พริกริป่น ป่ คลุก ลุ เคล้ากับผัก ผั กาดขิ่วขิ่ดอง ให้เ ห้ ข้า ข้ กัน นำ งาดำ ไปคั่ว คั่ ให้ห ห้ อม แล้วตำ พอหยาบๆ นำ มาคลุก ลุ ผสมกับผัก ผั กาดขิ่วขิ่ดอง ซอยมะเขือ ขื แจ้ล จ้ งไป คลุก ลุ เคล้าให้เ ห้ ข้า ข้ กัน 1. 2. 3. 4. 5.
ส้ามะเขือ ส้ามะเขือ ชื่อ“มะเขือแจ้” เป็นภาษาเรียกทาง ภาคเหนือ เป็นลูกสีเหลือง นำ มาซอยบางๆ และ ปรุงรส คำ ว่า “ส้า” คือการนำ มาปรุง จึงเรียก ว่าส้ามะเขือนั่นเอง
ส่วนผสม ส้ามะเขือ ขั้นตอนการทำ มะเขือ ขื แจ้ 400 กรัม รั หัว หัปลี 300 กรัม รั พริกริป่น ป่ 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ หอมแดง 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ถั่ว ถั่ ลิลงป่น ป่ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ งาดำ ป่น ป่ หยาบ 6 ช้อ ช้ นโต๊ะ ผัก ผั ชีฝชี รั่ง รั่ 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ น้ำ ปู๋ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ กะปิ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ นำ มะเขือ ขื หัว หัปลี มาปอกแล้วนำ มาสับ สั ให้ล ห้ ะเอียด นำ หัว หัปลีและมะเขือ ขื ทีซอยและสับ สั ละเอียดไปคั้น คั้ กับ น้ำ ให้ม ห้ ะเขือ ขื อ่อนตัว หั่น หั่ หอมแดง ผัก ผั ชีฝชี รั่ง รั่ให้ล ห้ ะเอียด นำ ถั่ว ถั่ ลิสง และงาไปคั่ว คั่ ตำ หยาบๆ นำ ส่ว ส่ นผสมทุก ทุ อย่า ย่ งลงอ่างผสม ปรุง รุ รสด้ว ด้ ย พริกริป่น ป่ เกลือ กะปิ น้ำ ปู๋ 1. 2. 3. 4. 5. 6.
ตำ เตา/ยำ เตา ตำเตา เป็นเมนูอาหารเหนือ ที่ใที่ ช้วัตถุดิบหลักคือ สาหร่ายน้ำ จืด หรือ เตา เป็นอาหารที่มี ที่ รสชาติ กลมกล่อม หอมกลิ่นเครื่องเทศและสมุนไพรต่าง ๆ เป็นเมนูที่มี ที่ ประโยชน์หลายอย่าง เช่น มีคุณค่าทาง ด้านทางโภชนาการหลาย ๆ อย่าง มีสรรพคุณทางยา จากเครื่องเทศและสมุนไพรต่าง ๆ
ตำ เตา ส่วนผสม เตา(เทา) 500 กรัม รั พริกริป่น ป่ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ กระเทียม 3 กลีบ เกลือ 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ มะเขือ ขื แจ้ 1 ลูก ลู ข่า ข่ (สับ สั ละเอียด) 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ ผัก ผั แพว(สับ สั ละเอียด) 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ สาระแหน่(น่ สับ สั ละเอียด) 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ เตามาล้างทำ ความสะอาดให้เ ห้ รีย รี บร้อ ร้ ย นำ เตามาสับ สั ให้พ ห้ อหยาบ นำ ข่า ข่ สาระแหน่ ผัก ผั แพว มาสับ สั ให้ล ห้ ะเอียด นำ กระเทียมมาโขลก นำ เตาลงไปโขลกรวมกับ กระเทียม น้ำ พริกริป่น ป่ เกลือ ปรุง รุ ลงในตำ เตา ใส่ผั ส่ ก ผั ที่สับ สั ละเอียดลงไป คลุก ลุ เคล้าให้เ ห้ ข้า ข้ กัน 1. 2. 3. 4. 5. 6.
อาหารประเภท นึ่ง
ห่อนึ่งไก “ไก” เป็นภาษาไทลื้อหมายถึง “สาหร่าย” เป็นคำ ภาษากลาง แต่ถ้าไปอยู่ในชนเผ่าไทลื้อ เขาเรียกกันว่า “ไก” มีพบเห็นตามโขดหิน เจริญเติบโตอยู่ใต้ท้องน้ำ ใสๆ ที่ก ที่ ระแสน้ำ ไหลเอื่อยๆ กับความลึก 30-50 เซนติเมตร ก็จะได้เห็นเส้นสีเขียวๆ สายยาวๆ นี่แหละคือ “สาหร่าย ไก”
ส่วนผสม ห่อนึ่งไก ขั้นตอนการทำ ไก(สาหร่า ร่ ยน้ำ จืด จื ) 500 กรัม รั น้ำ ใบย่า ย่ นา 3 ถ้วยตวง พริกริแห้ง ห้ 15 เม็ด ม็ เกลือ 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ หอมแดง 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ใบมะกรูด รู 10 ใบ ตะไคร้ 2 หัว หั นำ ไกมาไซร้ทำ ร้ ทำ ความสะอาด เอาเศษใบไม้ วัช วั พืช พื ที่ติดไก ออกให้ห ห้ มด แล้วล้างน้ำ สะอาดให้เ ห้ รีย รี บร้อ ร้ ย นำ ไกมาขย้ำ กับเกลือ เพื่อ พื่ ให้น้ำ ห้ น้ำ ฝาดของไกออก และให้ มัน มั อ่อนตัว แล้วปั้นน้ำ ออกให้ห ห้ มด น้ำ พริกริตะไคร้ หอมแดง มาโขลกรวมกันให้ล ห้ ะเอียด แล้วซอยใบมะกรูด รู เตรีย รี มไว้ นำ ใบย่า ย่ นางมาขยี้กั ยี้ กั บน้ำ เมื่อ มื่ ได้น้ำ ด้ น้ำ ใบย่า ย่ นางแล้วให้นำ ห้ นำ เครื่อ รื่ งแกงที่ตำ ไว้ล ว้ งผสมกัน นำ ไกที่ได้ม ด้ าฉีกลงในน้ำ ใบย่า ย่ นางแล้วคลุก ลุ เคล้าให้เ ห้ ข้า ข้ กัน นำ มาห่อ ห่ ใบตอง แล้วนึ่ง นึ่ ดูจ ดู ากสีใสี บตองให้มี ห้ ลั มี ลั กษณะสี เหลืองถือว่า ว่ ใช้ไช้ ด้ 1. 2. 3. 4. 5. 6.
อาหารประเภท ผัด
เกี๋ย กี๋ วเตา
ส่วนผสม เกี๋ย กี๋ วเตา เตา 500 กรัม รั เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ หอมแดงซอย 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ น้ำ มัน มั พืช พื 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ เตามาล้างทำ ความสะอาดให้เ ห้ รีย รี บร้อ ร้ ย นำ เตามาสับ สั พอหยาบๆ นำ เกลือคลุก ลุ เคล้ากับเตา ตั้ง ตั้ กะทะเทน้ำ มัน มั พืช พื ลงไป ใช้ไช้ปกลางค่อนไปอ่อน นำ หอมแดงซอยลงไปผัด ผั ให้สี ห้ เ สี หลือง และมีก มี ลิ่น หอม นำ เตาลงไปเจีย จี วในกะทะ หากมัน มั แห้ง ห้ ไปสามารถ เติมน้ำ ลงไปเล็กน้อ น้ ยได้ต ด้ ามความชอบ เมื่อ มื่ สุก สุ แล้วจัด จั เสริฟริกับพริกริแห้ง ห้ ทอด หรือ รื พริกริป่น ป่ ก็ได้ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
คั่วผักกูด ผักกูด เป็นชื่อของผักชนิดหนึ่งที่อ ที่ ยู่ในตระกูล"เฟิร์ฟิร์ น" ซึ่งมนุษย์สามารถนำ มาปรุงเป็นอาหารได้ นอกจากจะนำ มาเป็นอาหารได้แล้วยังนำ มาเป็น สมุนไพร ได้อีกด้วย ผักกูดมักจะขึ้นอยู่ตามริมน้ำ หรือ พื้นที่ชุ่ ที่ ชุ่มน้ำ มากกว่า ใน ป่า ป่ ทึบ มักพบบ่อยเพราะเป็นช่วงเจริญเติบโตใน ฤดูฝน
ส่วนผสม คั่วผักกูด ผัก ผั กูด กู 300 กรัม รั หอมแดง 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ กระเทียม 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ พริกริจินจิดาแดง 3 เม็ด ม็ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ น้ำ มัน มั หมู 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ น้ำ มะขามเปีย ปี ก 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำ นำ ผํก ผํ กูก กู มาเด็ด ด็ ความยาวประมาณ 2 นิ้วนิ้แล้วไป ล้างทำ ความสะอาดให้เ ห้ รีย รี นร้อ ร้ ย นำ พริกริหอมแดง กระเทียม มาหั่น หั่ ให้พ ห้ ร้อ ร้ ม นำ น้ำ มัน มั หมูเทลงกระทะแล้วนำ พริกริหอมแดง กระเทียม ลงผัด ผั ให้มี ห้ ก มี ลิ่นหอม นำ ผัก ผั กูด กู ลงไปผัด ผั โดยใช้ไช้ฟกลางค่อนไปแรง พรุ่ง รุ่ รสด้ว ด้ ยเกลือและน้ำ มะขามเปีย ปี ก ผัด ผั ต่ออีกประมาณ 3 นาที 1. 2. 3. 4. 5. 6.
อาหารประเภท แกง
อ็อกปาจะหลิ ปาจะลิ = ปลาช่อนขนาดเล็ก ปาจะเลาะ = ปลาช่อนขนาดกลาง ปาก่อ = ปลาช่อนขนาดใหญ่ ... คำ เรียก"ปลาช่อน"ของไทลื้อนั้นมีหลายคำ ตามขนาดของ ปลา แสดงให้เห็นว่าปลาช่อนนั้นเป็นปลาที่มี ที่ มี ถิ่นอาศัยอยู่่ตาม แหล่งน้ำ ของชาวไทลื้อมาแต่โบราณ จนมีคำ ใช้เรียกตามสาย พันธุ์ต่างๆ ที่มี ที่ มี ขนาดแตกต่างกันไป ทั้งที่เ ที่ ป็นปลาชนิดเดียวกัน
ส่วนผสม อ็อกปาจะหลิ ปลาช่อ ช่ น(ปลาจะหลิ) 300 กรัม รั ใบมะกรูด รู 5 ใบ โหระพา 5 ยอด ใบขมิ้นมิ้ซอย 2 ใบ กระเทียมสับ สั 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ พริกริขี้ห ขี้ นู 20 เม็ด ม็ กระเทียม 10 กลีบ หอมแดง 5 หัว หั ข่า ข่ หั่น หั่ 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขมิ้นมิ้หั่น หั่ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ตะไคร้ซ ร้ อย 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ กะปิ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นชา ขั้นตอนการทำ โขลกเครื่อ รื่ งแกงรวมกันให้ล ห้ ะเอียด เจีย จี วกระเทียมพอเหลือง ใส่เ ส่ ครื่อ รื่ งแกงลงผัด ผั ให้ หอม เติมน้ำ ประมาณ 1 ถ้วย พอน้ำ แกงเดือ ดื ด ใส่ปส่ ลาช่อ ช่ น ต้มให้ปห้ ลาสุก สุ ทั่ว ทั่ แล้วใส่ใส่ บมะกรูด รู ใส่ใส่ บโหระพา และใบขมิ้นมิ้คนให้เ ห้ ข้า ข้ กัน ปิดปิ ไฟ 1. 2. 3. 4. 5.
แกงผักกาดล่าง
ส่วนผสม แกงผักกาดล่าง ขั้นตอนการทำ ผัก ผั กาดเขีย ขี วกวางตุ้ง ตุ้ 400 กรัม รั หอมแดง 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ กระเทียม 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ พริกริสด 3 เม็ด ม็ เกลือ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ มะแขว่น ว่ 1/2 ช้อ ช้ นโต๊ะ นำ ผัก ผั กาดไปลางทำ ความสะอาดให้เ ห้ รีย รี นร้อ ร้ ย นำ พริกริกระเทียม หอมแดง โขลกรวมกัน ตั้ง ตั้ หม้อ ม้ ให้เ ห้ ดือ ดื ด แล้วเทพริกริที่ตำ ลงไปในหม้อ ม้ นำ ผัก ผั กาดลงลงไปในหม้อ ม้ โดยการใส่ผั ส่ ก ผั กาดลงไป ให้ต ห้ บก้านผัก ผั กาดด้ว ด้ ยเพื่อ พื่ ที่จะให้น้ำ ห้ น้ำ แกงและ เครื่อ รื่ งแกงซึง ซึ เข้า ข้ไปในผัก ผั กาด นำ มะแขว่น ว่ มาตำ แล้วเทลงไปในแกง ต้มต่อจนสุก สุ 1. 2. 3. 4. 5.
ยำ ไก่เมือง
ส่วนผสม ยำ ไก่เมือง ขั้นตอนการทำ ไกเมือ มื งต้ม 500 กรัม รั น้ำ ซุปต้มไก่ 3 ถ้วยตวง พริกริป่น ป่ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ ผัก ผั แพว 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ หอมแดง 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ใบขิงขิ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ สาระแหน่ 2 ช้อ ช้ นโต๊ะ ขมิ้นมิ้ 3 ช้อ ช้ นโต๊ะ ตะไคร้ 1 หัว หั นำ ไก่เมือ มื งลงไปต้มให้ห ห้ ม้อ ม้ โดยใส่ข ส่ มิ้นมิ้ตะไคร้ เกลือ ลงไปต้มให้สุ ห้ ก สุ นำ หอมแดง ผัก ผั แพว ใบขิงขิสาระแหน่ มาซอยเตรีย รี มไว้ ให้พ ห้ ร้อ ร้ ม นำ ไก่ที่ต้มสุก สุ มาฉีก แล้วเทลงไปในน้ำ ซุปต้มไก่ ปรุง รุ รสด้ว ด้ ยพริกริป่น ป่ เกลือ และใส่ส ส่ มุนไพรที่ซอย เตรีย รี มไว้ 1. 2. 3. 4.
อาหารประเภท ของหวาน
เชื่อมมะต๋าว มะต๋าว/ต๋าว เป็นพืชป่า ป่ ที่ส ที่ มัยก่อนมีอยู่มากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งจังหวัดที่มี ที่ มี เขตติดต่อกับ สาธารณะรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว อย่าง จังหวัดน่าน ผลเป็นทะลาย มีหลายแขนง ไม่มีก้าน ผล ฤดูกาลเก็บเกี่ย กี่ วต๋าวอยู่ในช่วงปลายฝนเดือน ตุลาคม ไปจนถึงเดือนมีนาคมของอีกปี
ส่วนผสม เชื่อมมะต๋าว มะต๋าว(ลูก ลู ชิดชิ ) 2 ถ้วยตวง น้ำ ตาลทรายขาว 1 ถ้วยตวง เกลือ 1 ช้อ ช้ นชา กะทิ 2 ถ้วยตวง น้ำ เปล่า 1/2 ถ้วยตวง ขั้นตอนการทำ นำ มะต๋าวมาต้มให้สุ ห้ ก สุ จะมีลั มี ลั กษณะนิ่มนิ่ข้า ข้ งใน หนึบ นึ ๆ นำ ไปล้างน้ำ เปล่าให้ส ห้ ะอาด เคียวนำ ตาลกับน้ำ เปล่า เทกะทิ และเติมเกลือ ลงไป เมื่อ มื่ ได้น้ำ ด้ น้ำ กะทิที่เคี่ยวไว้แ ว้ ล้ว นำ มะต๋าวลงไปต้ม กับน้ำ กะทิที่เคี่ยวไว้ปว้ ระมาณ 5 นาที 1. 2. 3. 4.
ขนมสะหล่ะอ่อน ขนมสะหล่ออ่อน เป็นขนมสูตรดั้งเดิมของบ้าน ปางส้านในสมัยอดีต เป็นขขนมที่นำ ที่ นำ วัตถุดิบที่ห ที่ าได้ ง่ายๆ ไกล้ตัวมาผสมกัน นำ มาเคี่ย คี่ วไฟแล้วนำ ไป นึ่ง นิยมทาทนในกลุ่มเด็กเล็กและผู้สูงอายุ เพราะ จะมีความนิ่มนวลของตัวขนม
ส่วนผสม ขนมสะหล่ะอ่อน สาคู 1 ถ้วยตวง แป้ง ป้ ข้า ข้ วจ้า จ้ ว 1/2 ถ้วยตวง น้ำ ตาลทรายขาว 1/2 ถ้วยตวง เกลือ 1 ช้อ ช้ นชา กะทิ 400 ml น้ำ เปล่า 100 ml ขั้นตอนการทำ ต้มสาคูใ คู นน้ำ เดือ ดื ด คนตลอดเวลาจนสาคูสุ คู ก สุ นำ สาคูไ คู ปล้างน้ำ ให้ส ห้ ะอาด นำ แป้ง ป้ ข้า ข้ วจ้า จ้ วผสมกับน้ำ เปล่า เทกะทิลงในหม้อ ม้ ตามด้ว ด้ ยน้ำ ตาลทรายขาว โดยใช้ไช้ฟกลาง นำ สาคูล คู งไปต้มกับน้ำ กะทิ เทแป้ง ป้ ที่ผสมไว้ล ว้ งไป คนจนเกิดความเหีย หี ว นำ มาห่อ ห่ ใบตอง นำ ขนมที่ห่อ ห่ แล้วไปนึ่ง นึ่ 20 นาที 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
ข้าวต้มหัวหงอก #ขนมหัวหงอก ข้าวต้มมัดที่เ ที่ รารู้จักกันดีรู้มั้ยว่า แค่นำ มาคลุกกับมพร้าวขูดก็กลายเป็นเมนูขนมหวานที่เ ที่ ก่าแก่ และโบราณของชาวล้านนาแล้ว ข้าวต้มมัดที่นำ ที่ นำ มาคลุก กับมะพร้าวขูดจะเรียกว่า ข้าวต้มหัวหงอกหรือขนมหัว หงอก
ส่วนผสม ข้าวต้มหัวหงอก ข้า ข้ วเหนีย นี ว 2 ถ้วยตวง ถั่ว ถั่ ลิสง 1 ถ้วยตวง น้ำ ตาลทรายขาว 1 ถ้วยตวง มะพร้า ร้ วขูด 400 กรัม รั ขั้นตอนการทำ นำ ข้า ข้ วเหีย หี ว และถั่ว ถั่ ลิสง แช่ 1 คืน นำ ข้า ข้ วเหีย หี วที่แช่ไช่ ว้ น้ำ ตาล และถั่ว ถั่ ลิสง คลุก ลุ เคล้าให้เ ห้ ข้า ข้ กัน นำ มาห่อ ห่ เป็น ป็ ข้า ข้ วต้มมัด มั นำ ไปต้ม 1 ชั่ว ชั่โมง นำ มะพร้า ร้ วไปนึ่ง นึ่ให้สุ ห้ ก สุ นำ ข้า ข้ วต้มมาคลุก ลุ กับมะพร้า ร้ วขูด 1. 2. 3. 4. 5. 6.
ขนมเกลือ ขนมเกลือ หรือเข้าหนมเกลือ เป็นขนมชนิดหนึ่งที่ทำ ที่ ทำจากข้าวเจ้า ส่วนผสมหลักมีข้าวเจ้าและเกลือ ถ้าชอบหวาน ให้ใส่น้ำ ตาล ถ้าชอบกะทิ ก็ใส่ไปด้วยก็ได้ มีคำ พูดว่า เข้าหนมเกลือ เบื่อบ่าว เป็นคำ พูดเชิงสัพยอกว่า หากไม่ ชอบหนุ่มคนใด ถ้าเขามาพูดเกี้ยว ก็ให้สาวนั้นเอาเข้าหนมเกลือให้บ่าว หรือชายหนุ่มผู้นั้นกิน เพราะขนมเกลือมีแต่ข้าว กินมากจะแน่นท้อง จนอาจจะพูดอะไรไม่ออก และอาจกลับบ้านไปเลย
ส่วนผสม ขนมเกลือ ข้า ข้ วจ้า จ้ ว 1 ถ้วยตวง น้ำ ตาลทรายขาว 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ เกลือ 1 ช้อ ช้ นโต๊ะ กะทิ 500 ml น้ำ เปล่า 300 ml ขั้นตอนการทำ นำ ข้า ข้ วจ้า จ้ วมาล้างให้ส ห้ ะอาด นำ ข้า ข้ วจ้า จ้ วมาต้มกับน้ำ เปล่า เทน้ำ ตาลททราย ขาวและเกลือต้มพร้อ ร้ มกับข้า ข้ ว ทยอยเทกะทิทีละน้อ น้ ย คนเป็น ป็ ระยะถี่ๆเพื่อ พื่ ไม่ ให้ไห้ หม้ก้ ม้ ก้ นหม้อ ม้ โดยใช้ไช้ฟกลาง คนขนมให้มี ห้ ลั มี ลั กษณะเเฉะ ให้ตั ห้ ตั วขนมสุก สุ ประมาณ 70% แล้วนำ มาห่อ ห่ กับใบตอง นำ ขนมที่ห่อ ห่ ไว้แ ว้ ล้วมานึ่ง นึ่ อีก 30 นาที 1. 2. 3. 4. 5.
ปราชญ์ผู้ให้ข้อมูล นางหลง ชมภู อายุ 64 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางจัน จั เป็ง ป็ ระลึก อายุ 60 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางไหล กิตติวัง วั อายุ 75 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางคำ หล้า ผาหลัก อายุ 73 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางมูล พิษพิมอญ อายุ 56 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางศรีอ รี วล ลำ คำ อายุ 78 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางอำ พี จัน จั ต๊ะยอด อายุ 70 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ นางบัว บัใย แก้วสุข สุ อายุ 64 ปี ปราชญ์ผู้ใผู้ห้ค ห้ วามรู้เ รู้ รื่อ รื่ งอาหารไทลื้อ
ผู้รวบรวมข้อมูล นายชัยณรงค์ คนตรง รหัสนักศึกษา 621123031 นักศึกษาชั้นปีที่ 4 ที่ สาขา คหกรรมศาสตร์ คณะ ครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย