หน่วยที่ 6 จ้างแรงงาน จ้างทำของ

บทท่ี จ้างแรงงาน
6 จ้างทาของ

สาระการเรยี นรู้

1. สญั ญาจ้างแรงงาน
- ความหมายและลักษณะของสญั ญาจ้างแรงงาน
- สิทธิและหน้าท่ีในสัญญาจ้างแรงงาน
- การระงบั ลงของสัญญาจ้างแรงงาน
2. สัญญาจ้างทาของ
- ความหมายและลักษณะของสัญญาจ้างทาของ
- สทิ ธิและหน้าทใี่ นสัญญาจ้างทาของ
- การระงบั แห่งสัญญาจ้างทาของ

1. สญั ญาจ้างแรงงาน

ความหมายและลักษณะของสญั ญาจ้างแรงงาน

สัญญาจ้างแรงงาน คือ สัญญาซ่ึงบุคคลคนหนึ่งท่ีเรยี กว่า
ลูกจ้าง ตกลงจะทางานให้แก่บุคคล อีกคนหน่ึงที่เรยี กว่า นายจ้าง
และนายจ้างตกลงจะให้สินจ้างแก่ลูกจ้างตลอดเวลาที่ทางานให้
โดยมีลักษณะดังน้ี

1. งานที่ต้องใช้กาลังความคิดมากกว่ากาลังกายก็จัดอยู่ใน
สญั ญาจ้างแรงงาน

2. สนิ จ้างในสัญญาจ้างแรงงานไม่จาเปน็ ต้องเป็นเงนิ เสมอไป
3. สัญญาจ้างแรงงานเป็นสัญญาที่ไม่มีแบบ ดังน้ัน แม้ตกลง
ด้วยวาจาก็สมบูรณ์
4. สญั ญาจ้างแรงงานเป็นสญั ญาเฉพาะตัว ซึ่งเกิดจากการไว้
เน้ือเช่ือใจในตัวบุคคลโดยเฉพาะ

1. สัญญาจ้างแรงงาน

สทิ ธแิ ละหน้าทใ่ี นสญั ญาจ้างแรงงาน

สิทธขิ องนายจ้าง
1. นายจ้างมีสิทธิเรยี กให้ลูกจ้างทางานตามที่ตกลงกันไว้

และมีสิทธิที่จะออกคาสั่งหรอื ใช้อานาจบังคับบัญชาโดยชอบ
ด้วยกฎหมาย

2. นายจ้างมีสิทธิโอนสิทธิของตนให้แก่บุคคลภายนอกเมื่อ
ลูกจ้างยินยอม

3 . น า ย จ้ า ง มี สิ ท ธิ บ อ ก เ ลิ ก สั ญ ญ า ห า ก ลู ก จ้ า ง ใ ห้
บุคคลภายนอกมาทางานแทนโดยที่นายจ้างไม่ยินยอม

4. นายจ้างมีสทิ ธิบอกเลิกสญั ญาได้หากลกู จ้างขาดงานโดย
ปราศจากเหตุผลอันสมควร

5. นายจ้างมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ถ้าลูกจ้างแสดงเจตนา
ไว้วา่ เป็นผ้มู ีฝีมือแต่ปรากฏว่าไรฝ้ ีมือ

1. สัญญาจ้างแรงงาน

สทิ ธแิ ละหน้าทใ่ี นสญั ญาจ้างแรงงาน

หน้าท่ีของนายจ้าง
1. นายจ้างมีหน้าท่จี ่ายสนิ จ้างให้แก่ลูกจ้าง
2. นายจ้างมีหน้าที่ออกใบรบั รองการทางานใหล้ ูกจ้าง
3. นายจ้างมีหน้าทร่ี ว่ มรบั ผดิ ในการทาละเมิดของลูกจ้าง
หากการกระทาของลกู จ้างนั้นเปน็ ไปในทางการที่จ้าง
4. นายจ้างมีหน้าที่จ่ายค่าเดินทางกลับภูมิลาเนาแก่ลูกจ้างที่
ได้มาจากต่างถ่ินเมื่อสิ้นสุดสัญญาจ้าง และการสิ้นสุดน้ีไม่ใช่
ความผิดของลกู จ้าง

1. สญั ญาจ้างแรงงาน

สทิ ธแิ ละหน้าทใี่ นสญั ญาจ้างแรงงาน

สทิ ธขิ องลกู จ้าง
1. ลูกจ้างมีสทิ ธิได้รบั สนิ จ้าง
2. ลกู จ้างมีสทิ ธิใหบ้ ุคคลภายนอกทางานแทนตนได้
หากนายจ้างยินยอม
3. ลูกจ้างมีสทิ ธิได้รบั ใบรบั รองการทางานจากนายจ้าง
4. ลูกจ้างมีสิทธิได้รบั ค่าเดินทางกลับภูมิลาเนาแก่ลูกจ้างที่
ได้มาจากต่างถ่ินเมื่อสิน้ สุดสัญญาจ้าง และการส้นิ สดุ น้ีไม่ใช่
ความผิดของลูกจ้าง

1. สัญญาจ้างแรงงาน

สทิ ธแิ ละหน้าทใี่ นสญั ญาจ้างแรงงาน

หน้าท่ีของลกู จ้าง
1. ลูกจ้างต้องทางานที่ตกลงไว้ในสัญญา และต้องทา
งานด้วยตนเอง เวน้ แต่นายจ้างจะยินยอมให้ลูกจ้างหาผู้
ทางานแทนตน
2. ลูกจ้างต้องมีความสามารถตามที่ตนรับรองว่ามี
คุณสมบัติและฝมี ือ
3. ลูกจ้างต้องทางานตามคาส่ังของนายจ้าง จะละเลย
หรอื ละทง้ิ งานเสียมิได้

1. สญั ญาจ้างแรงงาน

การระงบั ลงของสญั ญาจ้างแรงงาน

สัญญาจ้างแรงงานอาจระงับลงได้ในกรณีดังต่อไปนี้

1. เมื่อครบเวลาทก่ี าหนดไว้ตามสัญญาโดยจะกาหนดเป็น
ชั่วโมง วัน เดือนหรอื เป็นปกี ็ได้

2. เมื่อนายจ้างไล่ลกู จ้างออกจากงาน
3. เมื่อมีการโอนสิทธิของตนแก่บุคคลภายนอกโดยอีก
ฝ่ายไม่ยินยอม
4. เมื่อลูกจ้างตายสัญญาจ้างระงับ แต่ถ้านายจ้างตาย
สัญญาจะระงับหรอื ไม่ก็ได้ ข้ึนอยู่กับว่า โดยสภาพแล้วความ
เปน็ นายจ้างมีความสาคัญต่อการจ้างงานหรอื ไม่
5. เมื่อค่สู ัญญาใชส้ ิทธิบอกเลิกสัญญา

2. สัญญาจ้างทาของ

ความหมายและลักษณะของสญั ญาจ้างทาของ

สัญญาว่าจ้างทาของ คือสัญญาซึ่งบุคคลหน่ึงเรยี กว่าผู้รบั จ้างตกลงรบั จะทาการสิ่งใด
ส่ิงหนึ่งจนสาเรจ็ ให้แก่บุคคลอีกคนหนึ่งเรยี กว่า ผู้ว่าจ้าง และผู้ว่าจ้างตกลงจะให้สินจ้างเพื่อ
ผลสาเรจ็ แห่งการทีท่ าน้ัน โดยมีสาระสาคัญดังนี้

1. สัญญาจ้างทาของ เป็นสัญญาท่ีเน้นผลสาเรจ็ ของ
งานไม่ใชแ่ รงงานของผูร้ บั จ้าง
2. ผวู้ ่าจ้างไม่ต้องรบั ผิดรว่ มกับผู้รบั จ้างในผลแห่งการ
ละเมิดต่อบุคคลภายนอก
3. ผู้รบั จ้างไม่ได้อยู่ในความควบคุม บังคับบัญชาของ
ผู้ว่าจ้าง และผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิจะส่ังงานหรอื บงการผู้
รบั จ้าง
4. สัญญาจ้างทาของเป็นสัญญาท่ีไม่มีแบบ ดังน้ันแม้
ตกลงด้วยวาจาก็สมบูรณ์

2. สญั ญาจ้างทาของ

สทิ ธแิ ละหน้าทใี่ นสญั ญาจ้างทาของ

สทิ ธขิ องผูว้ ่าจ้าง 1. ผวู้ า่ จ้างมีสทิ ธเิ อาสัมภาระทีเ่ หลือจากการทางานคืน
2. ผวู้ ่าจ้างมีสิทธิตรวจตราการทางานได้
3. ผู้ว่าจ้างมีสิทธิเลิกสัญญาจ้างได้แต่ต้องจ่ายค่าสินไหม
ทดแทน
4. ผู้วา่ จ้างมีสทิ ธนิ างานใหบ้ ุคคลนอกทา
5. ผ้วู ่าจ้างมีสิทธิลดค่าจ้าง หรอื ยึดหน่วงสินจ้าง หากผ้รู บั จ้างส่ง
มอบงานล่าชา้ หรอื งานทท่ี าชารุดบกพรอ่ ง
6. ผู้ว่าจ้างมีสิทธิไม่จ่ายค่าจ้าง หากผู้ว่าจ้างหาสัมภาระมาให้ผู้
รบั จ้างทา แต่การท่ีจ้างนั้นพังทลายลง โดยไม่ใช่ความผิดของผู้
วา่ จ้าง
7. ผู้ว่าจ้างมีสิทธิห้ามมิให้มีผู้รบั จ้างช่วงได้หากงานที่จ้างนั้นคา
นึงถึงความรูค้ วามสามารถของผู้รบั จ้าง

2. สัญญาจ้างทาของ

สทิ ธแิ ละหน้าทใ่ี นสญั ญาจ้างทาของ

หน้าท่ีของผ้วู ่าจ้าง 1. หน้าที่ที่รบั ผิดในความเสียหายที่ผู้รบั จ้างก่อขึ้น เพราะได้
ทาไปตามคาสั่งของผู้ว่าจ้าง เช่น ผู้ว่าจ้างให้ลดวัสดุในการ
ก่อสรา้ งลงทาให้อาคารถล่ม เชน่ นี้ผูว้ ่าจ้างก็ต้องรบั ผดิ

2. ผู้ว่าจ้างต้องรบั มอบงานที่ว่าจ้างน้ันแม้ว่าจะได้รบั มอบ
งานเนิ่นชา้

3. ผูว้ ่าจ้างมีหน้าท่จี ่ายสินจ้างโดยจ่ายเมอ่ื งานเสรจ็ หรอื จ่าย
ตามขอ้ ตกลงก็ได้

2. สญั ญาจ้างทาของ

สทิ ธแิ ละหน้าทใ่ี นสญั ญาจ้างทาของ

สิทธขิ องผรู้ บั จ้าง 1. ผู้รบั จ้างมีสิทธิได้รบั ค่าจ้างเมื่อผู้ว่าจ้างรบั มอบงานโดยไม่อิด
เอื้อนแม้วา่ การสง่ มอบนั้นจะล่าช้า
2. ผู้รบั จ้างมีสิทธิท่ีจะให้บุคคลภายนอกรบั จ้างช่วงอีกทอดหนึ่ง
ได้เว้นแต่จะมีขอ้ หา้ มไว้

หน้าที่ของผรู้ บั จ้าง

1. ผรู้ บั จ้างมีหน้าที่เอาสัมภาระที่เหลือจากการทางานคืนแก่ผวู้ า่ จ้าง
2. หากมีขอ้ ตกลงให้ผรู้ บั จ้างเป็นผูห้ าสัมภาระ
3. ผู้รบั จ้างต้องใหผ้ ูว้ ่าจ้างมีอานาจตรวจตราการทางานทีจ่ ้าง
4. ถ้ามิได้มีกาหนดไว้เป็นอย่างอื่น ผู้ว่าจ้างต้องรบั ผิดในงานท่ีชา
รุดบกพรอ่ งท่ปี รากฏขนึ้ ภายใน 1 ปีนับแต่วนั สง่ มอบ

2. สญั ญาจ้างทาของ

การระงบั แห่งสญั ญาจ้างทาของ

สัญญาจ้างทาของอาจระงับลงได้ในกรณีดังต่อไปนี้

1. มีการส่งมอบงานแล้วเสรจ็ ตามสญั ญา
2. สัมภาระหรอื งานที่จ้างให้ทาวินาศพังทลายก่อนส่งมอบโดย
ไม่ใช่ความผดิ ของฝา่ ยใด
3. ผู้รบั จ้างตายหรอื ตกเป็นผู้ไม่สามารถจัดการงานที่รบั จ้างได้
ผรู้ บั จ้างตายหรอื ตกเป็นผู้ไม่สามารถจัดการงานทร่ี บั จ้างได้
4. ระงับลงโดยการใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาของคู่สัญญาฝ่ายใด
ฝา่ ยหน่ึง
5. ผู้วา่ จ้างใช้สิทธิบอกเลิกสญั ญา ในกรณีท่ีการจ้างยังทาไม่แล้ว
เสรจ็ และได้ชดใชค้ ่าสินไหมทดแทนแก่ผู้รบั จ้างเรยี บรอ้ ยแล้ว

สรุป

สัญญาจ้างแรงงานและสัญญาจ้างทาของเป็นการจ้างให้บุคคลอ่ืน
ทางานให้โดยมีจุดมุ่งหมายต่างกัน สัญญาจ้างแรงงานเน้นถึงการได้ใช้กาลัง
กายและกาลังสติปญั ญาภายใต้การบังคับบัญชาของนายจ้าง สิทธิหน้าท่ีของ
นายจ้างและลูกจ้างจึงมุ่งเน้นไปท่ีการส่ังการหรอื การบังคับบัญชา และการ
รว่ มรบั ผดิ รว่ มกันระหว่างนายจ้างกับลูกจ้าง

ซึ่งจะแตกต่างจากสัญญาจ้างทาของ ซ่ึงผู้ว่าจ้างมุ่งเน้นเฉพาะความ
สาเรจ็ ของงาน กฎหมายจึงไม่ได้กาหนดเรอ่ื งอานาจการบังคับบัญชาระหว่าง
ผู้วา่ จ้างกับผู้รบั จ้างตลอดจนบทบัญญัติเกี่ยวกับความรบั ผิดรว่ มของผู้ว่าจ้าง
อันเกิดจากการละเมิดของผรู้ บั จ้างต่อบุคคลภายนอก