MASALAH RUMAHTANGGA/PEMBUBARAN PERKAHWINAN

TALAK EDDAH FASAKH
RUJUK KHULUK

DISEDIAKAN OLEH:
USTAZAH NORRIJAH BINTI SAIDIN
GC PENDIDIKAN SYARIAH ISLAMIAH

SMK DATUK HAJI ABDUL KADIR

TALAK

• BAHASA
– cerai / melepaskan ikatan

• ISTILAH
- memutuskan ikatan perkahwinan dengan
lafaz talak , cerai atau yang mengandungi
makna keduanya

CONTOH LAFAZ TALAK

• “ Aku talakkan engkau “
• “ Aku ceraikan engkau “
• Talak juga boleh berlaku dengan

tulisan atau isyarat yang difahami.

HUKUM TALAK

HUKUM KETERANGAN
WAJIB
-Jika suami tak laksana kewajipan /
-Berlaku zalim kpd isteri

SUNAT - Bila isteri berakhlak buruk

HARAM -Jika cerai pada waktu diharamkan spt isteri haid,
MAKRUH hamil .
-Bertujuan menganiaya isteri

-Cerai isteri tanpa sebab /
-Cerai isteri soleh

SUAMI ISTERI

RUKUN TALAK

LAFAZ TALAK

SYARAT-SYARAT SAH TALAK

• Suami yang menjatuhkan talak
berakal, baligh dan tidak dipaksa.

• Perempuan yang diceraikan adalah
isteri yang sah.

• Lafaz yang digunakan mempunyai
maksud perceraian samada lafaz
sorih atau kinayah.

HIKMAH TALAK

• Memberi peluang kepada pasangan yang tiada
persefahaman untuk berpisah bagi memulakan
kehidupan baru.

• Ia memberi pengalaman dan pengajaran kepada
suami dan isteri. Mereka sedar kelemahan
masing-masing dan berusaha membaiki diri
dalam kehidupan rumahtangga pada masa akan
datang.

• Boleh mengurangkan tekanan.

• Dapat menyedarkan suami isteri tentang
kepentingan menghormati ajaran Islam.

JENIS TALAK

ASPEK HUKUM

TALAK YANG SESUAI TALAK YANG MENYALAHI
DGN SYARAK SYARAK

- TALAK 1 & 2 KETIKA ISTERI - TALAK 3 SEKALIGUS
SUCI DARI HAID , BELUM - KETIKA ISTERI HADI ,
DISETUBUHI.
TELAH DISETUBUHI

ASPEK KESAN

TALAK 1 & 2 YANG BELUM
TAMAT TEMPOH IDAH

SUAMI BOLEH RUJUK ISTERI
DLM TEMPOH IDAH

BAIN SUAMI TAK BOLEH KHULUK
SUGHRA RUJUK FASAKH
TAMAT IDAH
ISTERI KECUALI
AKAD BARU

BAIN SUAMI TAK BOLEH TALAK 3
KUBRA RUJUK ISTERI KECUALI

SELEPAS ISTERI
KAHWIN LAIN , SETUBUH

& CERAI

• Bilangan talak yang dibenarkan di dalam
Islam ialah tiga kali talak.

• Firman Allah yang bermaksud:
‘ Talak ( yang boleh dirujuk kembali hanya ) dua

kali. Sesudah itu ia boleh ( rujuk ) dan
memegang terus ( isterinya ) dengan cara
yang sepatutnya atau melaksanakan
(menceraikannya) dengan cara yang baik’.

TALAK TAKLIK

Talak yang disandarkan
kepada sesuatu syarat.

TALAK TAKLIK TERBAHAGI
KEPADA DUA :

• TAKLIK BIASA
• TAKLIK SECARA KHULUK

TAKLIK BIASA

• Talak yang dilafazkan dalam keadaan
biasa seperti suami b erkata kepada
isterinya :

• ‘ Jika engkau keluar dari rumah ini
maka engkau tertalak dengan satu
talak’.

• Talak ini hanya akan berlaku
sekiranya isteri tadi keluar dari
rumah suaminya.

TAKLIK SECARA KHULUK

• Satu taklik yang diamalkan di negara kita
dimana lafaz taklik telah tercatat dalam
surat nikah.

• Sekiranya suami mengingkarinya maka
talak boleh jatuh sekiranya isteri mengadu
kepada qadhi.

• Suami tidak boleh merujuk isterinya
semula melainkan dengan akad dan mahar
yang baru.

KESAN TALAK

• Perhubungan antara kedua-dua belah
keluarga menjadi renggang.

• Mendapat kemurkaan dan kutukan dari
Allah.

• Keharmonian dan kedamaian hidup dalam
masyarakat akan terjejas.

• Anak-anak akan kehilangan kasih sayang
dan mudah terjerumus ke dalam kegiatan
yang tidak sehat.

IDAH

• Bahasa : tempoh bilangan

• Istilah : tempoh menunggu bagi
seorang isteri utk mengetahui kesucian
rahimnya ,mematuhi perintah Allah
,/berdukacita atas kematian suami .

JENIS IDAH

CERAI HIDUP CERAI MATI

CERAI HIDUP

HAMIL HINGGA LAHIR ANAK
X HAMIL 3 KALI SUCI
( MASIH ADA HAID ) 3 BULAN
PUTUS HAID TIADA IDAH

BELUM SETUBUH

CERAI MATI

HAMIL HINGGA LAHIR ANAK
X HAMIL 4 BULAN 10 HARI
( MASIH ADA HAID )
PUTUS HAID

BELUM SETUBUH

SEBAB BERBEZA TEMPOH IDAH

• Idah bagi perempuan bercerai hidup
3 kali suci dapat bersihkan rahim perempuan

• Idah bagi perempuan bercerai mati
sebagai tanda perkabungan dan kesedihan

• Idah bagi perempuan yang belum disetubuh
tiada idah kerana rahimnya bersih dari benih
suami

HIKMAH IDAH

• Memastikan isteri tidak hamil dengan bekas
suaminya untuk mengelak berlaku
percampuran keturunan apabila ia berkahwin
dengan lelaki lain

• Memberi peluang suami isteri berfikir dan
menyesal atas perbuatan mereka

• Menzahirkan kepentingan dan kesucian
ikatan perkahwinan yang tinggi nilainya

• Memberi penghormatan kepada suami yang
meninggal dunia dan menjaga perasaan
keluarganya terutama isteri

HAK DAN STATUS ISTERI
SEMASA IDAH

Hak Hak Harta Dirujuk
tempat pakaian/m warisan
tinggal
akanan

Talak 1/2

Talak bain

Kematian
suami

HAK ISTERI SELEPAS IDAH

• Perempuan yang telah tamat idah :
- bebas dari sebarang ikatan dengan bekas
suami
- boleh berkahwin dengan lelaki yang lain
- tidak mendapat sebarang nafkah dari
bekas suaminya

RUJUK

• Bahasa : kembali
• Istilah : suami yang mengambil

semula isteri yang telah ditalak raje’
kepadanya ketika isteri masih eddah.

Dlm tempoh edah Suami –berakal,baligh

RUKUN RUJUK Talak raje,

Rujuk berlaku tanpa diikat Isteri –adalah isteri yg
dgn waktu & syarat tertentu ditalakkan

Kaifiat Rujuk

• Mestilah melafazkan kata-kata rujuk
kepada isterinya samada soreh/kinayah

• Cth Soreh – Kembalilah kepadaku
wahai Aminah

• Cth Kinayah – Marilah kita berbaik-baik
semula

HIKMAH RUJUK

•Bertepatan dengan fitrah manusia yang ingin kembali ke
pangkal jalan apabila melakukan kesilapan
•Suami isteri diberi peluang untuk pulihkan hubungan
•Suami isteri berkesempatan untuk perbaiki kelemahan yang
lalu
•Dapat memberi ketenteraman jiwa
•Dapat menyatukan semula keluarga yang berpecah

FASAKH

• BAHASA : BATAL

• ISTILAH :
Membatalkan akad perkahwinan dgn
sebab –sebab yg tertentu melalui kuasa
hakim atas permintaan isteri /suami

SEBAB FASAKH

1. SUAMI ADALAH MAHRAM
2. SUAMI / ISTERI MURTAD
3. SUAMI /ISTERI PELUK ISLAM
4. SUAMI X MAMPU / CUAI BERI

NAFKAH
5. SUAMI / ISTERI PERPENYAKIT YG

MERBAHAYA
6 LIAN
7 TIDAK SEKUFU/SETARAF

SUAMI / ISTERI
PERPENYAKIT

# GILA
# PENYAKIT KUSTA
# PENYAKIT SOPAK
# PENYAKIT YG MENGHALANG

PERSETUBUHAN

PROSES MENUNTUT FASAKH

• Apabila isteri menuntut fasakh ,
mahkamah akan menyiasat alasan
dan bukti yang dikemukakan .

• Jika sabit kesalahan dan tiada jalan
untuk perdamaian, mahkamah akan
membubarkan perkahwinan mereka.

KESAN FASAKH

• Suami isteri tidak boleh rujuk dalam tempoh idah

• Mereka boleh berkahwin semula dengan akad nikah
dan mahar yang baru

• Tidak mengurangi jumlah talak

• Talak suami tidak boleh berlaku ketika isteri dlm edah
fasakh

• Isteri tidak berhak mendapat mutah jikas dia yg
memohon fasakh

• Isteri tidak berhak mendapat nafkah kecuasli tempat
tinggal (walaupun hamil)

HIKMAH FASAKH

1. Memberi peluang kepada isteri membuat
tuntutan pembatalan perkahwinan

2. Mengelakkan kemudaratan yang ditanggung
isteri jika ikatan diteruskan

3. Peringatan kepada suami agar

bertanggungjawab menunaikan hak isteri

4. Menghindarkan suasana yang tidak baik
terhadap perkembangan fizikal, mental dan
emosi anak.

5. Menyelamatkan aqidah isteri dan anak apabila
suami murtad

KHULUK

Pengertian
Bahasa : Cabut /tanggal

Istilah : Perpisahan antara suami isteri
dgn bayaran (tukaran) tertentu kepada
suami melalui lafaz talak /khuluk

Cth lafaz/hukum

• Aku talak engkau dengan bayaran RM
10.000.00

• Hukum asal : Harus

Hukum yg lain

• Makruh • Haram
• Dilakukan tanpa
• Bila suami
tujuan syarie menzalimi isteri
supaya isteri
meminta khulu’

RUKUN KHULUK

# Suami = akil & baligh

# Isteri = Isteri yg bersetuju
membayar ganti rugi

# Bayaran ganti rugi yg dipersetujui

# Sighah = Ucapan khuluk

HIKMAH KHULUK

• Penghormatan kepada isteri supaya boleh
bertindak mengikut undang-undang
syarak.

• Mengelakkan kemungkinan berlaku
penderhakaan oleh isteri jika terpaksa
hidup bersama suami yang tidak disukai

• Mengelakkan sifat ego suami yang suka
menyalahgunakan kuasa sebagai ketua
keluarga

KESAN /AKIBAT

• Tidak boleh rujuk – akad baru
• Mengurangkan bilangan talak(suami)
• Isteri mesti mengeluarkan bayaran
• Tidak mendapat nafkah kecuali jika

hamil
• Berhak mendapat tinggal (eddah)

PERBEZAAN

TALAK FASAKH KHULUK

Kuasa suami Suami & isteri Hak isteri dgn
mempunyai bayaran
Boleh rujuk hak
( Talak 1/2) Tidak boleh
Tidak boleh rujuk
rujuk ( perlu akad
baru)
( perlu akad
baru)

PERBEZAAN

Talak Fasakh Khuluk
Hak suami
Hak suami dan isteri Hak isteri meminta
melalui hakim daripada suami

dengan persetujuan

Boleh talak sebanyak Tidak mengurangkan Mengurangkan
jumlah talak
3 kali jumlah talak
Isteri dikenakan
Tiada bayaran Tiada bayaran bayaran

Talak Raj’i boleh Tidak boleh rujuk Tidak boleh rujuk
rujuk kecuali akad baru. kecuali akad baru.

Isteri berhak dapat Tiada mat’ah jika Tiada mat’ah
mat’ah isteri minta fasakh