คู่มือปฏิบัติงาน (Work Manual) เรื่อง การทดสอบแรงดึง (Tensile Test).

คมู่ อื ปฏิบัติงาน (Work Manual)
เรือ่ ง การทดสอบแรงดงึ (Tensile Test).
กองควบคุมคุณภาพ กรมพฒั นาการช่าง กรมอทู่ หารเรอื

ผ้รู ับผดิ ชอบ อตั รา เรือเอก
ทบทวนโดย (๑) ตำแหน่ง : ประจำแผนกทดสอบวัสดุ กองควบคุมคุณภาพ กรมพัฒนาการ
ทบทวนโดย (๒) ชา่ ง กรมอูท่ หารเรือ
นาวาเอก วิทยา เอ้ือประเสรฐิ
อนมุ ัติโดย ตำแหน่ง : หน.ทดสอบวัสดุ กองควบคุมคณุ ภาพ กรมพัฒนาการช่าง
กรมอู่ทหารเรอื
นาวาเอก ยทุ ธนา ดวงจนั ทร์
ตำแหน่ง : รอง ผอ.กองควบคุมคุณภาพ กรมพัฒนาการช่าง
กรมอู่ทหารเรอื าาเอกตำแหน่ง กอง
นาวาเอก สมศกั ดิ์ คงโชติ
ตำแหน่ง : ผอ.กองควบคมุ คุณภาพ กรมพฒั นาการช่าง กรมอู่ทหารเรอื

เอกสารเลขท่ี : ฉบบั ท่ี : แก้ไขคร้ังท่ี :
วันที่บงั คบั ใช้ :
สถานะเอกสาร

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เรื่อง การทดสอบแรงดึง แกไ้ ขครงั้ ท่ี : .ฉบบั ท:ี่ .
เอกสารเลขที่ : หนา้ ของ
กคภ.กพช.อร. วันทบี่ ังคับใช้

สารบญั

หวั ข้อ หน้า
๑. วัตถุประสงค์ ๓
๒. แผนผังขั้นตอนกระบวนงาน ๓
๓. ขอบเขต ๕
๔. หนา้ ที่ความรับผดิ ชอบ ๕
๕. คำจำกดั ความ ๘
๖. ขัน้ ตอนการปฏิบัตงิ าน ๘
๗. กฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อกำหนดท่เี กยี่ วข้อง ๑๐
๘. การจัดเก็บและการเข้าถึงเอกสาร ๑๐
๙. ระบบการติดตามและประเมินผล ๑๐

เอกสารฉบบั นเ้ี ปน็ ของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใชภ้ ายนอก หรือทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ ับอนญุ าต ๒

คู่มือการปฏิบตั ิงาน เร่อื ง การทดสอบแรงดึง แกไ้ ขครงั้ ที่ : .ฉบับท:่ี .
หนา้ ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขท่ี :
วันทีบ่ งั คบั ใช้

๑. วัตถุประสงค์

เพ่ือใช้เป็นคู่มือประกอบการปฏิบัติงานของแผนกทดสอบวัสดุฯ ในเรื่องการทดสอบแรงดึง (Tensile Test)

ให้เป็นไปตามมาตรฐานกำหนด มปี ระสิทธิภาพ มขี ัน้ ตอน และระยะเวลา ได้อยา่ งถูกต้อง

๒. แผนผงั ข้ันตอนกระบวนงาน (Work Flow) การทดสอบแรงดงึ (Tensile Test)

ท่ี ผังกระบวนการ รายละเอียดงาน ข้อกำหนดและตวั ชี้วดั ทส่ี ำคญั ผ้รู บั ผิดชอบ
ระยะเวลา ขอ้ กำหนด

๑. เร่มิ ตน้ เสมยี นแผนกทดสอบวัสดฯุ รบั ใบสั่งงาน ๑๐ นาที เสมียนแผนก
และตัวอย่างชิ้นงานจากแผนกวเิ คราะห์ ทดสอบวสั ดฯุ

งานชา่ งฯ

รับใบสั่งงาน และ

ตัวอยา่ งชน้ิ งาน

ทดสอบ

๒. จนท.ท่ีได้รับมอบหมายงานพร้อม ๒๐ นาที ตามมาตรฐานท่ี จนท.ทดสอบ

เคร่ืองมือวัดทำการตรวจสอบชิ้นงาน กำหนด หรอื ตาม แผนกทดสอบ

ตรวจสอบ ตัวอย่างเบ้ืองต้น หากช้ินงานตัวอย่าง หน่วยงานทส่ี ง่ วัสดุ

ประเภท และ ขนาดไม่ได้ตามมาตรฐานของการ ทดสอบแจ้งมา
ขนาดมติ ิ ทดสอบหรือการตัดเก็บช้ินงานไม่ถูกวิธี
ช้ินงานไ ่มสามารถทดสอบไ ้ด ของตวั อยา่ ง จะไม่สามารถทำการทดสอบได้

ช้นิ งาน ช้นิ งานสามารถทดสอบได้

แจง้ แผนก
วิเคราะห์งานชา่ ง

และสง่ คนื

1

เอกสารฉบบั นเี้ ปน็ ของ กคภ.กพช.อร. หา้ มนำไปใช้ภายนอก หรอื ทำซำ้ โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต ๓

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เร่ือง การทดสอบแรงดงึ แก้ไขคร้ังท่ี : .ฉบับท:่ี .
หน้า ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขท่ี :
วันทบ่ี งั คบั ใช้

๓. นำชิ้นงานตัวอย่างมาข้ึนรูปให้เป็นไป ๑ วัน ตามมาตรฐานท่ี จนท.ทดสอบ

เตรียมช้ินงานทดสอบ ตามแบบของมาตรฐานท่ีกำหนดมา กำหนด หรอื ตาม แผนกทดสอบ
อย่างน้อยจำนวน ๒ ช้ินงาน หนว่ ยงานทีส่ ง่ วัสดุ

ทดสอบแจ้งมา

2

ที่ ผงั กระบวนการ รายละเอียดงาน ข้อกำหนดและตวั ช้วี ดั ที่สำคญั ผรู้ บั ผิดชอบ
ระยะเวลา ข้อกำหนด

๔. 2 เตรียมเครื่องทดสอบแรงดึงให้พร้อม ๔๕ นาที ตามมาตรฐานที่ จนท.ทดสอบ

ก่อนเร่ิมทำการทดสอบ กำหนด หรือตาม แผนกทดสอบ

เตรียมเครื่องทดสอบแรงดงึ ขณะเร่ิมทำการทดสอบไปจนถงึ เสร็จสน้ิ หนว่ ยงานท่ีส่ง วัสดุ
การทดสอบ ตอ้ งสังเกตและบนั ทึกคา่ ทดสอบแจ้งมา

ตา่ งๆ ลงในตารางบันทึกคา่ และคู่มอื การใช้

ทำการทดสอบ เครอ่ื งทดสอบแรง
ดงึ AMSLER

่ผานเกณ ์ฑกำหนด บันทกึ และ ไมผ่ า่ นเกณฑก์ ำหนด
ตรวจสอบ
ผลการ
ทดสอบ

๕. ทำการทดสอบซ้ำ ๓๐ นาที ตามมาตรฐานที่ จนท.ทดสอบ
กำหนด หรอื ตาม แผนกทดสอบ
ทดสอบครัง้ ที่ 2 หนว่ ยงานทีส่ ่ง วัสดุ
และบันทกึ ผล ทดสอบแจ้งมา
และค่มู ือการใช้
เคร่ืองทดสอบแรง
ดงึ AMSLER

เอกสารฉบบั นเี้ ป็นของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใช้ภายนอก หรอื ทำซำ้ โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต ๔

คู่มือการปฏิบตั ิงาน เรอ่ื ง การทดสอบแรงดงึ แก้ไขคร้งั ท่ี : .ฉบบั ท:่ี .
หนา้ ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขที่ :
วันที่บังคับใช้

๖. สรปุ และรายงานผลการทดสอบสง่ ๒๐ นาที แบบฟอร์ม หน.ทดสอบ
แผนกวิเคราะห์งานชา่ ง เอกสาร วัสดฯุ
สรปุ ผลการทดสอบ ตรวจสอบของ เสมยี นแผนก
กคภ.กพช.อร. ทดสอบวัสดฯุ
ทดสอบทดสอบ
จบการทดสอบแรงดึง
รายงานผลการทดสอบ

๗.
1

สิ้นสุด ทดสอบคร้งั แรก ๑ วนั ๑ ชม.
รวมระยะเวลา ๓๕ นาที

ทดสอบครงั้ ท่ี ๒ ๕๐ นาที

๓. ขอบเขต
คมู่ ือประกอบการปฏิบัติงานทดสอบแรงดึง (Tensile Test) ใช้สำหรับการปฏิบัติงานของ แผนกทดสอบวัสดุ

กคภ.กพช.อร. ในการหาคา่ คณุ สมบตั ทิ างกลของโลหะ
- สินคา้ หรือบริการ การทดสอบหาค่า Tensile Str. ค่า Yield Str. และคา่ % Elongation ของโลหะ
- ผรู้ บั บรกิ ารภายใน/ภายนอก นขต.อร. /คณะกรรมการตรวจสอบการซอ่ มและสรา้ งเรอื / นขต.ทร.

๔. หน้าท่คี วามรบั ผิดชอบ
๔.๑ แผนกทดสอบวัสดุฯ มีหน้าที่ ทดสอบ ทดลอง การแล่นประสาน การสั่นสะเทือนโครงสร้าง และ

สว่ นประกอบตัวเรือ คุณสมบตั ิพัสดุด้วยกรรมวิธีทางฟิสิกส์ รวมท้ังการค้นควา้ ปรับปรุงเกี่ยวกบั ยาง พลาสติก
ไม้ คอนกรีต ดิน และทรายทำแบบโลหะ

๔.๒ หน.ทดสอบวสั ดุ มีหน้าทด่ี งั น้ี
๔.๒.๑ ปกครองบังคับบัญชาและรับผดิ ชอบการปฏบิ ตั งิ านของแผนกทดสอบวัสดุ
๔.๒.๒ บริหาร และกำกับการปฏบิ ตั งิ านของผู้ใตบ้ ังคับบัญชา ตลอดจนการประสานงานหนว่ ยที่
เกี่ยวข้อง เพอ่ื ให้ภารกิจทดสอบวสั ดุ ลลุ ว่ งไปดว้ ยความเรยี บร้อยตามทก่ี ำหนด อยา่ งมีประสิทธภิ าพ
ปลอดภัย และถูกต้องตามมาตรฐาน
๔.๒.๓ เสนอแนะ จัดทำโครงการและงบประมาณ
๔.๒.๔ ให้คำแนะนำ และเปน็ ที่ปรึกษางานทางวชิ าการ รวมทั้งตรวจสอบ และรบั รองผลงาน

เอกสารฉบบั นเี้ ปน็ ของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใชภ้ ายนอก หรอื ทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต ๕

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เรอื่ ง การทดสอบแรงดงึ แก้ไขครงั้ ท่ี : .ฉบบั ท:ี่ .
หน้า ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขที่ :
วันทบ่ี ังคบั ใช้

๔.๒.๕ ดูแลเคร่อื งมอื เคร่ืองใช้ ตลอดจนอุปกรณต์ ่างๆ และสถานที่ ท่อี ยู่ในความรบั ผิดชอบใหอ้ ยู่ใน
สภาพเรียบร้อยและพร้อมใช้
๔.๒.๖ ดแู ลการฝึกหดั ศึกษาของผู้ใตบ้ งั คับบญั ชา
๔.๓ ประจำแผนก น.ท. คนที่ ๑ มีหนา้ ที่ดังนี้
๔.๓.๑ ช่วยเหลอื หัวหน้าแผนกในการปกครองบงั คับบญั ชาเจ้าหนา้ ท่ีในแผนก
๔.๓.๒ รบั ผดิ ชอบการปฏิบัติงาน ตลอดจนประสานงานกับหนว่ ยท่เี ก่ียวขอ้ งเพ่ือให้การทดสอบ
คณุ สมบตั ิทางฟสิ ิกส์ และถูกต้องตามมาตรฐานอย่างมีประสิทธภิ าพ และถูกต้องตามมาตรฐาน
๔.๓.๓ ดูแลเครอื่ งมอื ใชใ้ นการทดสอบให้อยู่ในสภาพร้อม
๔.๔ ประจำแผนก น.ท. คนที่ ๒ มหี น้าที่ดังน้ี
๔.๔.๑ รับผิดชอบการปฏิบตั งิ านเกีย่ วกบั การทดสอบคณุ สมบัติ และการวเิ คราะห์หาสว่ นผมทางเคมี
ของวสั ดุ ตลอดจนงานทีเ่ กย่ี วกบั การทดสอบ และวเิ คราะห์โดยกรรมวิธที างเคมี
๔.๔.๒ ประสานงานกบั หนว่ ยทเี่ ก่ยี วข้องเพ่ือให้การทดสอบเปน็ ไปด้วยความเรียบร้อยและถูกตอ้ ง
๔.๔.๓ จัดทำเอกสารเก่ียวกับมาตรฐานของวสั ดเุ พื่อการทดสอบ
๔.๔.๔ เสนอแนะให้คำแนะนำและประสานงานกับหนว่ ยท่ีเก่ียวขอ้ งในเรอ่ื งคณุ สมบตั ิ วสั ดุทจ่ี ะใชใ้ น
การซ่อม สรา้ ง และจดั หา
๔.๔.๕ ปฏบิ ัติงานอนื่ ๆ ตามท่ีไดร้ ับมอบหมาย
๔.๕ ประจำแผนก น.ท. คนท่ี ๓ มหี นา้ ทด่ี ังน้ี
๔.๕.๑ รับผดิ ชอบการปฏิบัตงิ าน ตลอดจนการประสานกับหน่วยทเ่ี กยี่ วข้องเพื่อใหก้ ารปฏบิ ัติงานใน
หนา้ ทท่ี ีเ่ กีย่ วกับการแล่นประสาน การทดสอบโดยวิธีไม่ทำลาย และการตรวจสอบด้วยเทคนคิ พเิ ศษ
ตา่ ง ๆ ลลุ ่วงไปด้วยความเรยี บร้อยตามท่ีกำหนด อย่างมีประสทิ ธภิ าพ และถกู ต้องตามมาตรฐาน
๔.๕.๒ ดแู ลเครือ่ งมอื เคร่ืองใช้ในการทดสอบให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้จัดทำเอกสารเกี่ยวกบั มาตรฐาน
ของวัสดุเพื่อการทดสอบ
๔.๕.๓ ปฏิบัตงิ านอื่นๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
๔.๖ ประจำแผนก น.ต. คนที่ ๑ มีหนา้ ทดี่ งั น้ี
๔.๖.๑ ปฏิบัติงานเปน็ ผู้ชว่ ย น.ท.คนท่ี ๑ ในการทดสอบคุณสมบตั ิทางฟิสิกส์ และทางกลของวัสดุ
๔.๖.๒ ปฏิบัติงานเก่ยี วกับการค้นควา้ ทดลอง ปรับปรุงคุณสมบัติของยางและพลาสติก ตลอดจนการ
ประสานงานกบั หนว่ ยทีเ่ กยี่ วขอ้ งเพอ่ื ให้การปฏบิ ตั งิ านในหนา้ ทที่ ่เี กี่ยวกับยางและพลาสติก ลลุ ่วงไป
ดว้ ยความเรยี บร้อยตามทีก่ ำหนดอย่างมปี ระสิทธภิ าพ
๔.๖.๓ จัดทำเอกสารเกย่ี วกับมาตรฐานของวสั ดเุ พ่ือการทดสอบ
๔.๖.๔ ปฏิบัติงานอื่นๆ ตามท่ีได้รับมอบหมาย
๔.๗ ประจำแผนก น.ต. คนท่ี ๒ มหี นา้ ทด่ี ังนี้

เอกสารฉบับนเี้ ปน็ ของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใช้ภายนอก หรือทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต ๖

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เรือ่ ง การทดสอบแรงดึง แกไ้ ขครงั้ ท่ี : .ฉบับท:่ี .
หนา้ ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขท่ี :
วันทบี่ ังคับใช้

๔.๗.๑ ปฏบิ ัตงิ านเปน็ ผู้ชว่ ย น.ท.คนท่ี ๒ เกย่ี วกับการวเิ คราะหค์ ุณสมบัติ และสว่ นผสมทางเคมี
ประสานงานกับหนว่ ยที่เกยี่ วขอ้ งในการปฏิบัติงาน
๔.๗.๒ จัดทำเอกสารและจัดเกบ็ ข้อมลู ตลอดจนจดั หาและจัดทำวสั ดมุ าตรฐานในการทดสอบ
๔.๗.๓ จัดทำงบประมาณทีเ่ กี่ยวกับการวิเคราะห์ทางเคมปี ระจำปี
๔.๗.๔ ปฏิบัติงานอน่ื ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
๔.๘ ประจำแผนก น.ต. คนท่ี ๓ มหี นา้ ท่ีดงั น้ี
๔.๘.๑ ปฏบิ ัติงานเก่ียวกบั การพฒั นา แนะนำการแล่นประสาน ทดสอบความเหมาะสมของลวด
ประสาน และปฏบิ ตั ิงานในเรื่องทเ่ี ก่ียวกับการสนั่ สะเทือน และการทดสอบโดยวธิ ไี มท่ ำลาย ตลอดจน
การประสานงานกบั หน่วยที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การปฏบิ ัติงานในหน้าท่ขี องการแล่นประสานให้ลลุ ่วงไป
ดว้ ยความเรียบร้อยตามทกี่ ำหนดอย่างมีประสิทธภิ าพ
๔.๘.๒ ควบคุมการปฏบิ ตั งิ าน ตลอดจนการประสานงานกบั หน่วยท่เี ก่ียวขอ้ งเพ่ือให้การปฏบิ ตั ิงานใน
หน้าท่ีทเี่ กย่ี วกับไม้ และคอนกรตี ลุลว่ งไปดว้ ยความเรยี บร้อยตามทก่ี ำหนดอยา่ งมีประสิทธภิ าพและ
ถูกต้องตามมาตรฐาน
๔.๘.๓ ปฏบิ ตั ิงานอ่ืนๆ ตามท่ีได้รบั มอบหมาย
๔.๙ ประจำแผนก ร.อ. คนท่ี ๑ มีหนา้ ท่ดี ังน้ี
๔.๙.๑ ช่วยเหลอื ประจำแผนก น.ต.คนท่ี ๑ เก่ยี วกับการปฏบิ ตั ิงานในหน้าท่ีทางฟสิ ิกส์ และทางกล
และปฏิบัตงิ านเก่ยี วกบั การค้นควา้ ทดลอง ปรบั ปรงุ คณุ สมบตั ขิ องยางและพลาสติก ให้ลลุ ว่ งไปดว้ ย
ความเรยี บร้อยตามที่กำหนดอย่างมีประสิทธิภาพ
๔.๙.๒ ให้ขอ้ เสนอแนะในเรื่องการปฏบิ ัตงิ านและอื่น ๆ
๔.๙.๓ ปฏิบตั งิ านอน่ื ๆ ตามที่ได้รบั มอบหมาย
๔.๑๐ ประจำแผนก ร.อ. คนท่ี ๒ มีหน้าที่ดงั น้ี
๔.๑๐.๑ ชว่ ยเหลอื ประจำแผนก น.ต.คนที่ ๓ ปฏิบตั ิงานเกี่ยวกบั การทดสอบของโลหะลวดประสาน
แนะนำความเหมาะสมของโลหะลวดประสาน แนะนำเคร่ืองมือแล่นประสาน และแกป้ ญั หาท่ีเกิดจาก
การแล่นประสาน และปฏิบตั ิงานคน้ ควา้ ทดลองคุณสมบตั ิของไม้และคอนกรีต คณุ สมบัตขิ องดนิ และ
ทรายทำแบบหล่อ ตลอดจนประสานงานในหน้าที่ท่เี กย่ี วกับไมแ้ ละคอนกรตี ลุล่วงไปดว้ ยความ
เรียบรอ้ ยตามท่กี ำหนดอย่างมีประสิทธภิ าพ
๔.๑๐.๒ ให้ขอ้ เสนอแนะในเร่ืองการปฏบิ ัติงานและอื่น ๆ
๔.๑๐.๓ ปฏิบตั ิงานอนื่ ๆ ตามทไ่ี ด้รับมอบหมาย
๔.๑๑ เจ้าหน้าทีท่ ดสอบ พ.จ.อ.(พ) มหี นา้ ทด่ี งั นี้
๔.๑๑.๑ ช่วยเหลอื ประจำแผนก ในการวิเคราะห์คุณสมบัติ และส่วนผสมทางเคมีของวสั ดุ
๔.๑๑.๒ รวบรวม เก็บรักษาข้อมลู และผลการวเิ คราะห์ต่าง ๆ

เอกสารฉบับนเี้ ป็นของ กคภ.กพช.อร. หา้ มนำไปใช้ภายนอก หรือทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ ับอนญุ าต ๗

คู่มือการปฏิบตั ิงาน เร่อื ง การทดสอบแรงดงึ แก้ไขคร้ังที่ : .ฉบบั ท:่ี .
หน้า ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขท่ี :
วันท่บี ังคับใช้

๔.๑๑.๓ เกบ็ รักษาข้อมลู และผลการวเิ คราะห์ต่าง ๆ
๔.๑๑.๔ เก็บรกั ษาวสั ดมุ าตรฐาน
๔.๑๑.๕ ปฏบิ ัตงิ านอื่นๆ ตามที่ได้รบั มอบหมาย
๔.๑๒ เจา้ หนา้ ทท่ี ดสอบ พ.จ.อ. คนที่ ๑ มหี นา้ ที่ดงั น้ี
๔.๑๒.๑ ช่วยเหลือประจำแผนก ในการทดลองคณุ สมบตั ิของโลหะในทางฟสิ ิกส์ และทางกล
๔.๑๒.๒ ทดลอง ค้นควา้ ปรับปรุงคุณสมบตั ิ ของยางและพลาสติก
๔.๑๒.๓ รวบรวม เกบ็ ข้อมูล และผลการทดลองต่าง ๆ
๔.๑๒.๔ ปฏบิ ตั ิงานอื่นๆ ตามท่ีไดร้ ับมอบหมาย
๔.๑๓ เจ้าหนา้ ที่ทดสอบ พ.จ.อ. คนท่ี ๒ มีหน้าทด่ี ังนี้
๔.๑๓.๑ ชว่ ยเหลือประจำแผนก ในการตรวจสอบ และควบคุมคุณภาพการแลน่ ประสาน
๔.๑๓.๒ ทดสอบคุณสมบัตขิ องไมแ้ ละคอนกรีต ดนิ ตลอดจนทรายทำแบบหล่อ
๔.๑๓.๓ รวบรวม เก็บข้อมลู และผลการทดสอบ
๔.๑๓.๔ ปฏบิ ัตงิ านอ่นื ๆ ตามที่ไดร้ บั มอบหมาย
๔.๑๔ เจา้ หน้าทที่ ดสอบ จ.อ. คนที่ ๑ มีหน้าทด่ี ังนี้
๔.๑๔.๑ ชว่ ยเหลือประจำแผนก ในการวิเคราะหค์ ุณสมบัติและส่วนผสมทางเคมี
๔.๑๔.๒ ดแู ล รกั ษาจัดเตรียมเคร่ืองมอื ทดสอบและชน้ิ ตวั อย่าง
๔.๑๔.๓ ปฏิบัติงานอื่นๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
๔.๑๕ เจา้ หนา้ ทีท่ ดสอบ จ.อ. คนที่ ๒ และ ๓ มหี นา้ ทด่ี ังน้ี
๔.๑๕.๑ ชว่ ยเหลือ พ.จ.อ.คนที่ ๑ ในการทดสอบหาคณุ สมบตั ิของโลหะในทางฟิสิกส์ และทางกล
๔.๑๕.๒ ดูแล รกั ษาจดั เตรยี มเคร่ืองมือทดสอบและช้ินตัวอย่าง
๔.๑๕.๓ ปฏบิ ัตงิ านอน่ื ๆ ตามทไ่ี ดร้ ับมอบหมาย
๔.๑๖ เจ้าหนา้ ท่ที ดสอบ จ.อ. คนท่ี ๔ มหี นา้ ทด่ี ังน้ี
๔.๑๖.๑ ชว่ ยเหลือ พ.จ.อ.คนที่ ๒ ในการตรวจสอบ และควบคุมคุณภาพการแลน่ ประสาน
๔.๑๖.๒ ดแู ล รักษาจัดเตรยี มเครอื่ งมือทดสอบและชิน้ ตวั อย่าง
๔.๑๖.๓ ปฏบิ ตั งิ านอ่นื ๆ ตามทไี่ ด้รบั มอบหมาย
๔.๑๗ เจา้ หน้าทท่ี ดสอบ จ.อ. คนท่ี ๕ มหี นา้ ท่ีดังนี้
๔.๑๗.๑ ช่วยเหลอื พ.จ.อ.คนท่ี ๒ ในการทดสอบ และหาคุณสมบัติของไม้ คอนกรตี และดิน
ตลอดจนทรายทำแบบหล่อ
๔.๑๗.๒ ดูแล รักษาจัดเตรยี มเคร่ืองมือทดสอบและชน้ิ ตวั อยา่ ง
๔.๑๗.๓ ปฏบิ ัตงิ านอื่นๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
๔.๑๘ เสมียน พ.จ.อ. มีหน้าทีด่ งั น้ี

เอกสารฉบับนเี้ ป็นของ กคภ.กพช.อร. หา้ มนำไปใชภ้ ายนอก หรอื ทำซำ้ โดยไมไ่ ดร้ บั อนญุ าต ๘

คู่มือการปฏิบตั ิงาน เรือ่ ง การทดสอบแรงดึง แกไ้ ขครง้ั ที่ : .ฉบับท:ี่ .
หนา้ ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขที่ :
วันท่บี ังคับใช้

๔.๑๘.๑ ดำเนนิ งานธุรการและงานสารบรรณ ดูแลรักษาอาคารสถานที่

๔.๑๘.๒ ทำหนา้ ทเี่ ปน็ หัวหนา้ เสมยี น จัดทำหมายกำหนดเวลาการโต้ตอบเร่ืองตา่ ง ๆ

๔.๑๘.๓ ตรวจสอบและคดั แยกหนังสอื แจกจ่ายหน่วยและผู้เกย่ี วขอ้ ง

๔.๑๘.๔ ดแู ลเกบ็ รักษา เบิกจ่ายเอกสาร วสั ดุ อุปกรณ์และเครื่องใช้ประจำสำนักงาน

๔.๑๘.๕ เสนอความต้องการงบประมาณ และค่าใช้จา่ ยตา่ ง ๆ

๔.๑๘.๖ แจกจา่ ยงานพิมพ์ งานสำเนาหนังสือราชการ

๔.๑๘.๗ ปฏบิ ตั งิ านอืน่ ๆ ตามทีไ่ ด้รบั มอบหมาย

๔.๑๙ เสมียน จ.อ. มีหน้าทดี่ งั น้ี

๔.๑๙.๑ ช่วยเหลือ พ.จ.อ. ดแู ลรกั ษาอาคารสถานที่

๔.๑๙.๒ รับ – สง่ เอกสาร และทะเบียนเอกสาร เข้า – ออก

๔.๑๙.๓ ตรวจสอบและคดั แยกหนังสือแจกจ่ายหน่วยและผู้เก่ียวขอ้ ง

๔.๑๙.๔ ดูแลเกบ็ รักษา เบิกจ่ายเอกสาร วัสดุ อปุ กรณ์ และเครื่องใชป้ ระจำสำนกั งาน

๔.๑๙.๕ พิมพ์และสำเนาหนังสอื ราชการ

๔.๑๙.๖ ปฏบิ ตั งิ านอื่นๆ ตามท่ีได้รบั มอบหมาย

๕. คำจำกดั ความ

การทดสอบแรงดึงเปน็ การทดสอบแบบทำลาย ด้วยแรงดึง เพ่ือหาความต้านแรงดึง (tensile stress) ความ

เคน้ คราก(yield stress) ขีดจำกดั ความยดื หยนุ่ (elastic limit) และความยืด(elongation)

๖. ขัน้ ตอนการปฏบิ ัติงาน

ข้ันตอน ระยะเวลาตาม รายละเอียดงานตามขั้นตอน หนว่ ยรบั ผดิ ชอบ
มาตรฐานงาน

เรม่ิ ตน้

๑ ๑๐ นาที เสมียนแผนกทดสอบวสั ดฯุ รบั ใบสง่ั งาน และตัวอยา่ งช้นิ งานจากแผนก แผนกทดสอบวสั ดุ

(คิดเปน็ ๑๐%) วเิ คราะห์งานชา่ งฯ นำเข้าระบบงานของแผนก และเสนอเรอ่ื งให้ กคภ.กพช.อร.

หน.ทดสอบวสั ดฯุ สัง่ การ

๒ ๒๐ นาที จนท.ท่ีได้รับมอบหมายงานพร้อมเครื่องมือวัดทำการตรวจสอบชิ้นงาน แผนกทดสอบวสั ดุ

(คิดเป็น ๒๐%) ตัวอย่างเบื้องต้น โดยทำการตรวจสอบ ชนิด ขนาด และวิธีการตัดให้ได้ กคภ.กพช.อร.

ตามมาตรฐานที่กำหนดถ้าใชแ้ กส๊ ต้องระวงั เรื่องความรอ้ นและตอ้ งตัดเผ่ือ

ระยะชิ้นงานเพิ่มด้านละ ๑ น้ิว หากตรวจสอบแล้วไม่ได้ตามเกณฑ์ที่

กำหนดท่จี ะทดสอบให้แจง้ แผนกวเิ คราะห์เพ่อื ดำเนนิ การตอ่ ไป

๓ ๑ วนั นำช้ินงานตัวอย่างมาข้ึนรูปให้เป็นไปตามแบบของมาตรฐานท่ีกำหนดมา แผนกทดสอบวสั ดุ

(คิดเปน็ ๖๐%) ตามข้ันตอนดังน้ี กคภ.กพช.อร.

-ตัดชิ้นงานตัวอย่างด้วยเครื่องเล่ือยสายพานให้มีขนาดใกล้เคียงแบบ

มาตรฐานมากที่สุด หากชิ้นงานมีขนาดใหญ่ควรตัดด้วยเครื่องตัดโลหะ

เอกสารฉบบั นเี้ ป็นของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใช้ภายนอก หรอื ทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต ๙

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เร่อื ง การทดสอบแรงดงึ แกไ้ ขคร้งั ที่ : .ฉบับท:่ี .
หน้า ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขท่ี :
วันที่บังคับใช้

แบบเล่ือยชักเพ่ือจะนำชิ้นงานขึ้นตัดบนเคร่ืองเล่ือยสายพานได้สะดวก
-นำชนิ้ งานตวั อยา่ งท่ีตดั มาวาดขนาดชน้ิ ทดสอบตามแบบมาตรฐานท่ี
กำหนดมา
-นำชน้ิ งานทดสอบทไ่ี ดว้ าดแบบแล้ว นำมาไสขนึ้ รูปดว้ ยเคร่อื งไสโลหะ
-ตกแต่งช้ินงานทดสอหลังจากการไส ใหไ้ ด้ขนาดตามทีก่ ำหนด ด้วยตะไบ
และแตง่ ผวิ ใหเ้ รียบ
-เมือ่ ไดช้ ้ินงานทดสอบตามทีก่ ำหนดแล้ว ให้นำมาขีดระยะทดสอบ(Gauge
length) ตามแบบมาตรฐานให้ชดั เจน
-บนั ทึกคา่ ขนาดมติ ิต่างๆของช้นิ งานทดสอบ

๔ ๔๕ นาท.ี เครอ่ื งทดสอบแรงดึงของแผนกทดสอบวสั ดฯุ เป็นแบบระบบไฮดรอลกิ แผนกทดสอบวสั ดุ
(คดิ เป็น ๘๐%) ตราอักษร AMSLER เครอื่ งทดสอบแรงดึง AMSLER มสี ปริง ๒ ขนาด กคภ.กพช.อร.
สปริงเลก็ ใช้ดึง ๐ – ๖๐๐๐ กก. สปรงิ ใหญ่ ๐ –๖๐๐๐๐ กก. ดงั นั้นก่อน
การทดสอบตอ้ งทราบวา่ ชน้ิ งานทดสอบนนั้ เปน็ มาตรฐานอะไรแลว้ นำมา
คำนวณหาค่าแรงดึงสงู สดุ เพอ่ื เปล่ยี นสเกล และสปริงใหอ้ ยู่ในยา่ นของ
การดึง เลอื กขนาดของปากจบั ชน้ิ งานทดสอบใหเ้ หมาะสมกับชนดิ และ
ขนาดของชนิ้ งานทดสอบ
ข้นั ตอนการเตรียมเคร่อื ง
-เลอื กสเกลหนา้ ปดั และขนาดสปริงของเครือ่ งทดสอบแรงดึงแผน่ เหล็ก
ใหเ้ หมาะสมกับช่วงแรงที่ใชใ้ นการดึง
-ปรบั หมนุ ปุ่มทีต่ คู้ วบคมุ ให้ตรงกับขนาดของสเกล และขนาดสปรงิ
-ใส่กระดาษกราฟ ปากกาเขยี นกราฟ และเชอื กส่งอาการท่บี ริเวณข้าง
เคร่ืองทดสอบแรงดงึ
-เปิดสวิทซไ์ ฟฟ้าเคร่อื งทดสอบแรงดงึ และเปิดสวทิ ซม์ อเตอร์ปั๊มไฮดรอลิก
ข้างตคู้ วบคุม
-เปิดวาล์วนำ้ มนั ไฮดรอลิกทีต่ คู้ วบคมุ เพอ่ื ตรวจสอบการทำงานของเครอื่ ง
ทดสอบว่าปกตหิ รอื ไม่ พร้อมท้งั หมุนเขม็ บอกคา่ แรงดึงทวนเข็มนาฬกิ า
จนเข็มไม่สามารถเดินตอ่ ไปได้ แลว้ หมุนเข็มกลบั มาทตี่ ำแหน่งศนู ย์
เริม่ การทดสอบ
นำชิ้นงานทตี่ อ้ งการทดสอบเขา้ เคร่ืองทดสอบแรงดงึ โดยใส่ชิ้นงานเขา้ กบั
ปากจับบนกอ่ นเดินมอเตอร์ใหแ้ ทน่ ปากจบั ชนิ้ งานทดสอบด้านบนเคล่อื นที่
ลง จนไดร้ ะยะทป่ี ากจบั ช้ินงานทดสอบดา้ นล่างสามารถจบั ชิน้ งานทดสอบ
ได้อย่างมั่นคง แล้วทำการกดปากจับช้นิ งานทดสอบดา้ นลา่ ง และหมุน
แทน่ ปากจบั ชน้ิ งานทดสอบด้านลา่ ง เพ่อื ให้ปากจับชิน้ งานแน่นขึน้ (หมนุ
ทวนเขม็ นาฬิกา) เมอื่ ติดตัง้ ช้นิ งานทดสอบแล้ว เปดิ วาลว์ น้ำมันไฮดรอลิก

เอกสารฉบับนเ้ี ป็นของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใชภ้ ายนอก หรอื ทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต ๑๐

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เรื่อง การทดสอบแรงดึง แกไ้ ขครัง้ ท่ี : .ฉบบั ท:่ี .
หน้า ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขที่ :
วันที่บงั คบั ใช้

ประมาณหนึง่ รอบครึ่ง เพ่ือใหช้ ้นิ งานทดสอบถูกดงึ ด้วยความเรว็ ที่

เหมาะสม ในระหวา่ งการดงึ ชนิ้ งานทดสอบ ให้ทำการบันทกึ จดุ ครากตวั

โดยสังเกตที่เขม็ จะเรม่ิ หยดุ และเข็มตกลงเล็กนอ้ ยทำการดึงจนกระทงั่

ชิน้ งานทดสอบขาดออกจากกันเปดิ วาล์วนำ้ มันไฮดรอลกิ ทางซ้ายมอื ของ

เครือ่ ง เพ่อื ให้กระบอกสบู เลือ่ นลงให้ไดร้ ะดับขดี แดงแล้วปดิ วาล์วนำ้ มันไฮ

ดรอลกิ เดนิ มอเตอรใ์ หแ้ ท่นปากจบั ช้ินงานทดสอบดา้ นบนเคลอ่ื นทีล่ ง เมือ่

ได้ระยะมอเตอรจ์ ะตดั เอง เก็บอุปกรณต์ า่ งๆ ท่ีนำมาใชใ้ นการทดสอบ

บันทกึ ผล

เมือ่ ดงึ ชนิ้ งานจนขาดแลว้ เขม็ สดี ำกจ็ ะกลบั ไปทีเ่ ลข 0 เขม็ สีแดงจะคงอยู่

ซ่งึ จะบอกคา่ แรงดึงสูงสดุ (Ultimate Point)ส่วนค่าแรงดงึ ขณะเรม่ิ คราก

ตัว(Yield Point)ได้บันทึกไวแ้ ล้วในระหว่ งดึง และนำช้ินงานทดสอบท่ีขาด

ออกจากกัน ต่อกันให้สนิทแลว้ ทำการวัดค่าระยะเพ่ือนำไปคำนวณหา

ค่า%Elongation แลว้ นำค่าตา่ งๆท่บี นั ทกึ ไดไ้ ปคำนวณหาคา่ Tensile

Str. ค่า Yield Str.และคา่ % Elongation เพอ่ื รายงานผล

๕ ๓๐ นาที ทดสอบคร้ังท่ี ๒ หากการทดสอบครั้งแรกไม่ผ่านเกณฑ์หรือมีเหตุขัดข้อง แผนกทดสอบวสั ดุ

(คดิ เป็น ๘๐%) จะต้องมีการทดสอบใหม่ กคภ.กพช.อร.

๖ ๒๐ นาที นำค่าท่ีคำนวณได้จากตารางบันทึกผลทำรายงานเสนอ หน.แผนกทดสอบ เสมียนแผนกทดสอบวสั ดุ

(คิดเป็น ๑๐๐%) วัสดุเพื่อสรุปผลการทดสอบ สง่ รายงานพรอ้ มสรุปผลการทดสอบให้แผนก หน.ทดสอบวสั ดุฯ

วเิ คราะห์งานช่างเพ่อื ดำเนนิ การต่อไป

สิน้ สดุ การทดสอบแรงดงึ (Tensile Test)

๗. กฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อกำหนดทเี่ ก่ยี วข้อง
๗.๑ มอร.
๗.๒ มพช.อร ๙๕๑๕-๐๐๐๑-๐๒๕๑
๗.๓ มาตรฐาน JIS Z 2201:1998
๗.๔ มาตรฐาน LLOYD
๗.๕ มาตรฐาน ASTM
๗.๖ คู่มือการใช้เคร่ืองทดสอบแรงดงึ AMSLER

๘. การจดั เก็บและการเขา้ ถงึ เอกสาร

๘.๑ การจดั เก็บ

ช่ือเอกสาร สถานท่เี ก็บ ผู้รบั ผิดชอบ การจดั เก็บ ระยะเวลา
- แฟ้มเอกสาร หลงั เสร็จส้ิน
ใบสงั่ งานจากแผนก ตู้เกบ็ เอกสารของ เสมยี นแผนก - ไฟลข์ ้อมลู ใน ดำเนินการ
เครอ่ื งคอมพวิ เตอร์
วเิ คราะห์งานช่างฯ แผนกทดสอบวสั ดุฯ หรอื จนท.ทไ่ี ดร้ บั

หมอบหมาย

เอกสารฉบบั นเ้ี ปน็ ของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใช้ภายนอก หรอื ทำซำ้ โดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต ๑๑

คูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เรือ่ ง การทดสอบแรงดึง แกไ้ ขคร้งั ท่ี : .ฉบบั ท:ี่ .
หนา้ ของ
กคภ.กพช.อร. เอกสารเลขท่ี :
วันท่ีบังคับใช้

แผ่นบันทึกผลการ ต้เู กบ็ เอกสารของ เสมยี นแผนก - แฟม้ เอกสาร หลังเสร็จสิ้น
ดำเนนิ การ
ทดสอบ แผนกทดสอบวัสดุฯ หรือ จนท.ที่ได้รับ - แฟม้ เอกสาร
- ไฟล์ข้อมูลใน หลงั เสร็จสิ้น
หมอบหมาย เคร่ืองคอมพิวเตอร์ ดำเนินการ

รายงานผลการ ตู้เก็บเอกสารของ เสมยี นแผนก

ทดสอบ แผนกทดสอบวสั ดุฯ หรือ จนท.ท่ีได้รับ

หมอบหมาย

๘.๒ ผมู้ สี ทิ ธิเข้าถงึ คือ แผนกทดสอบวสั ดุฯ

๙. ระบบการติดตามและประเมินผล
๙.๑ การติดตามและประเมินผลได้กำหนดผู้รบั ผิดชอบ ติดตามประเมินผลการดำเนินการของกระบวนการ

แล้วรวบรวมสรุปผล รายงานผลและข้อเสนอแนะการปรับปรุงต่อผู้บังคับบัญชา แล้วนำข้อเสนอแนะมา
ปรับปรุงกระบวนการ

๙.๒ ตวั ชว้ี ัด :
- ภาคผนวก

ตรวจถกู ตอ้ ง
น.อ.

(สมศักดิ์ คงโชติ)
ผอ. กคภ.กพช.อร.

ส.ค.๖๑

เอกสารฉบบั นเี้ ป็นของ กคภ.กพช.อร. ห้ามนำไปใช้ภายนอก หรือทำซ้ำโดยไมไ่ ดร้ ับอนญุ าต ๑๒