BAB 1 PENYELESAIAN MASALAH SECARA INVENTIF

BAB 1
PENYELESAIAN MASALAH
SECARA INVENTIF

DISEDIAKAN OLEH: PN SYAKIROH BT SUIB

1.1 PENGENALPASTIAN MASALAH

MASALAH •Masalah yang dapat
BUKAN diselesaikan tanpa
INVENTIF mempunyai kesan
sampingan

MASALAH •Masalah yang mempunyai
INVENTIF kesan sampingan apabila
usaha penambahbaikan
berlaku

1.1.1 Mengenal Pasti Masalah Bukan
Inventif dan Inventif

A. MASALAH BUKAN INVENTIF

Situasi Berhadapan Keperluan
kehidupan dengan dalam

seharian pelbagai situasi membuatg
keputusan

Melatih Memperoleh
pemikiran pengalaman
menjadi
matang baru

Contoh 1: Masalah bukan Inventif

1. Pisau yang hendak digunakan untuk
memotong ikan sudah tumpul.

2. Apa yang perlu dilakukan?

Pisau perlu diasah

3. Kaedah penyelesaian ini tidak mewujudkan
kesan sampingan

Pisau tumpul Pisau diasah

TIADA KESAN Pisau menjadi tajam
SAMPINGAN dan dapat digunakan

Pisau tidak Pisau Pisau
dapat tumpul diasah

memotong ikan

Pisau
menjadi

tajam

Contoh 2 : Masalah bukan Inventif

1. Butang baju/seluar tercabut.
2. Apakah yang perlu dilakukan?

???????

Contoh 2 : Masalah bukan Inventif

1. Tayar basikal pancit.
2. Apakah yang perlu dilakukan?



Aktiviti 1

Situasi/masalah Penyelesaian Kesan sampingan

1. Tayar basikal pancit Mengepam tayar basikal TIADA, Tayar basikal dapat
berfungsi dengan baik
2. Mentol tidak menyala Membeli mentol baru
3. Jam dinding tidak TIADA, mentol dapat
berfungsi Menggantikan dengan menyala semula
bateri baru
TIADA, jam dinding dapat
berfungsi semula

1.1.1 Mengenal Pasti Masalah Bukan
Inventif dan Inventif

B. MASALAH INVENTIF

Contoh 1: masalah Inventif

Proses penyelesaian masalah inventif banyak digunakan dalam industri.
Masalah lain yang timbul dalam industri akan diubah suai mengikut
cadangan penyelesaian masalah inventif

Masalah Kesimpulan… Masalah
selesai
Meja tidak dapat Penambahbaikan
menampung dilakukan
beban yang
berat Kaki meja Meja menjadi ADA Kesan
ditukarkan kukuh sampingan
kepada kaki besi

Timbul kesan sampingan iaitu
meja menjadi berat dan

memerlukan lebih bilangan orang
untuk mengangkat dan
mengalihkan meja

Contoh 2 : Masalah Inventif

Masalah Penambahbaikan Masalah
dilakukan selesai

Cuaca Panas Memasang alat Suhu yang panas Ada Kesan
menyebabkan pendingin hawa dapat sampingan
suhu di dalam
rumah meningkat diturunkan.. Rasa
dan menjadi lebih selesa

panas

Timbul kesan sampingan iaitu bil
elektrik akan meningkat.

Contoh 3 : Masalah Inventif

Masalah Penambahbaikan Masalah
dilakukan selesai

Penutup balang Penutup baling Biskut tidak Ada Kesan
kuih yang tidak ditambah baik lemau, kerana sampingan
pentutup telah
ketat
menyebabkan ketat

biskut lemau

Timbul kesan sampingan iaitu
penutup balang terlalu ketat
hingga sukar untuk kanak-kanak
membuka penutup tersebut

Aktiviti 2

Situasi Penambahbaikan Kesan sampingan
1. Cuaca panas menyebabkan
suhu di dalam rumah meningkat Memasang alat ADA. Bil elektrik akan
dan menjadi panas pendingin hawa meningkat
2. Pensel yang digunakan untuk
melukis telah tumpul Mengasah pensel ADA. Pensel menjadi
3. Meja tidak dapat menampung dengan alat pengasah semakin pendek
beban yang berat pensel
ADA. Meja menjadi
Menukarkan kaki meja semakin berat
dengan kaki besi

1.1.2 Menerangkan Proses Penyelesaian
Masalah Bukan Inventif dan Inventif

A. MASALAH BUKAN INVENTIF

Penyelesaian masalah Bukan Inventif
mengikut jadual carta alir

• Situasi 1:
• Rajah di bawah menunjukkan
keadaan kipas angin di dalam bilik
Alice yang menyebabkan
kepanasan, walaupun kelajuan kipas
ditetapkan pada kelajuan maksimum.

Berdasarkan rajah di sebelah, apakah jenis
penyelesaian masalah tersebut?

YA TIDAK 1. Kelajuan kipas sangat perlahan
walaupun kelajuan ditetapkan pada
tahap maksimum

a) Membersihkan/lap kipas tersebut
b) Membaiki kipas tersebut.
c) Menggantikan kipas yang baru

a) Membersihkan/ lap
kipas

4. Menggunkan kain
lembap untuk lap habuk

5. Kipas dapat berfungsi
mengikut kelajuan

Hari: Tarikh:

Aktitiviti 3 :Penyelesaian masalah Bukan
Inventif mengikut jadual carta alir

• Buku nota

• AKTIVITI 3:

• Situasi :

• Pelajar menghadapi masalah untuk
melintas jalan raya kerana kesesakan
jalan raya di hadapan sekolah.

TIDAK 1. Pelajar menghadapi masalah untuk
melintas jalan raya di hadapan sekolah
kerana kesesakan jalan raya

a) Memasang lampu isyarat
b) Membuat lintasan belang
c) Membina jejantas
d) Menyediakan pengawal lalu lintas.

c) Membina
jejantas

4. Membina jejantas di
hadapan sekolah

5. Pelajar dapat melintas jalan
YA raya dengan selamat

Bagaimana hendak Guna penebuk
membuat lubang lubang…
kecil pada kertas SELESAI
supaya kertas
senang disusun

TAPI.,.. Guna penebuk 2
Susah pula nak lubang…
tebuk 2 lubang pada SELESAI
kadar kedudukan

yang sama

TAPI… Bagaimana nak AKHIRNYA…. Masalah
pastikan 2 lubang tu selesai ..kertas dapat
berada pada disusun dengan kemas

kedudukan yang sama dan berada pada
dengan kertas yang kedudukan yang sama
seterusnya
rata

1.1.2 Menerangkan Proses Penyelesaian
Masalah Bukan Inventif dan Inventif

A. MASALAH INVENTIF

Fasa Penyelesaian masalah inventif

1.2 ANALISIS FUNGSI (Fasa 1)

1.2.1 Membuat hubung kait antara Produk dengan Objek
dari segi Fungsinya.

Tujuan:

❖Membantu mengenalpasti sistem yang ada pada
sesebuah produk.

❖Sistem ialah beberapa elemen yang berkait antara satu
sama lain dan saling mempengaruhi agar produk
berfungsi dengan baik dan sempurna.

❖ Konsep analisis fungsi :

▪ Produk

▪ Fungsi

▪ Objek

1.2.1 Membuat hubung kait antara Produk dengan Objek
dari segi Fungsinya.

PRODUK FUNGSI OBJEK

• Gabungan • Tugas yang • Menerima
beberapa dilakukan oleh kesan daripada
komponen produk untuk fungsi produk
yang merubah objek
membentuk sasaran
produk lengkap

Hubung kait antara produk, fungsi dan objek

Hubung kait antara produk, fungsi dan objek

PRODUK FUNGSI OBJEK

TOPI MEMEGANG KEPALA
KELEDAR
Melindungi kepala

Contoh beberapa produk, fungsi dan objek

Fungsi MEMEGANG sebuah buku bermaksud meja dijadikan fungsi sebagai
tempat untuk meletakkan buku.

Aktiviti 4: Fungsi ( Tindakan Objek (Penerima kesan)
Mengangkut Manusia
Produk (Sistem) Memegang Air
1. Motosikal Memegang Makanan
2. Gelas Memegang Manusia
3. Pinggan Memegang
4. Kerusi Memegang Dakwat/ink
5. Pen Kasut
6. Rak kasut
7.

1.1 PENGENALPASTIAN MASALAH

MASALAH •Masalah yang dapat
BUKAN diselesaikan tanpa
INVENTIF mempunyai kesan
sampingan

MASALAH •Masalah yang mempunyai
INVENTIF kesan sampingan apabila
usaha penambahbaikan
berlaku

1.2.1 Membuat hubung kait antara Produk dengan Objek
dari segi Fungsinya.

PRODUK FUNGSI OBJEK

• Gabungan • Tugas yang • Menerima
beberapa dilakukan oleh kesan daripada
komponen produk untuk fungsi produk
yang merubah objek
membentuk sasaran
produk lengkap

1.2.2 Melukis Sistem Fungsi
✓ Fungsi komponen ialah melaksanakan tugas yang tertentu bagi

melengkapkan sistem fungsi produk.
✓Komponen ialah bahagian kecil yang berfungsi menyokong

sesuatu produk

Tali kasut

Badan kasut

Tapak kasut

Komponen sebuah meja dan fungsinya

Meja memegang buku

Rangkaian fungsi terbentuk pada bahagian komponen meja, bermula dari :

a) Lantai yang memegang kaki meja
b) Skru pula memegang kaki meja supaya berada dalam keadaan stabil
c) Kaki meja yang stabil dapat memegang muka meja dengan baik.

Lantai ialah supersistem.
Supersistem ialah faktor persekitaran yang memberikan kesan tehadap produk.
Contoh supersistem:

a) Lantai
b) Cahaya
c) kelembapan

Membuat lukisan model fungsi



Produk Fungsi Objek

Meja memegang pasu bunga

Muka meja Pasu bunga Komponen Fungsi objek
paku Muka meja memegang Pasu bunga
Kaki meja memegang Muka meja
Kaki meja memegang
paku memegang Kaki meja/muka meja
Lantai
Kaki meja

Lantai

Lukisan Model Fungsi

Lantai Kaki meja Muka meja Pasu
bunga

Paku

Cawan memegang air kopi Komponen Fungsi objek
Penutup memegang cawan
Cawan memegang Air kopi

Tangan memegang Cawan

Lukisan Model Fungsi

Tangan Cawan Air kopi

Penutup

Hari: 2/2/2021 Kasut
m/s 8

Kerangka rak Muka rak Paku

• AKTIVITI 5

• Buku nota Lantai
• Situasi :

• Rajah di atas menunjukkan sebuah rak kasut.

a) Tuliskan hubung kait antara produk, fungsi dan objek.

b) Lengkapkan jadual komponen-komponen sebuah rak kasut.

c) Lukiskan model fungsi bagi sebuah rak kasut yang berada dalam
keadaan baik.

a) Produk Fungsi Objek m/s 10
memegang kasut
Rak kasut

b) Komponen Fungsi Objek
memegang Kasut
Muka rak memegang Muka rak
memegang Kerangka/ muka rak
Kerangka rak memegang
Paku Kerangka rak

Lantai

c) Kerangka rak Muka rak kasut

Paku

1.2.3 Membina Model Fungsi dengan Menggunakan Garisan Interaksi

➢Model fungsi menggambarkan keseluruhan hubung kait antara
komponen dengan kesannya dalam satu sistem.

1.2.3 Membina Model Fungsi dengan Menggunakan Garisan Interaksi
Situasi:

Meja yang digunakan oleh James untuk mengulangkaji pelajaran bergoyang dan
tidak stabil. Buku yang diletakkan di atas meja hampir terjatuh. James ternampak skru
yang mengikat kaki meja dan muka meja telah berkarat.
a) Lukiskan satu Lukisan Model fungsi yang bermasalah dengan menggunakan
Garisan Interaksi berdasarkan situasi di atas.

Kelembapan

A. Masalah Fungsi dan Punca Masalah
• DUA langkah untuk mencari punca masalah:
▪ Mengenalpasti masalah pada model fungsi
▪ Mengenalpasti pada komponen yang terlibat

Didapati skru yang memegang
muka meja dan kaki meja
mengalami masalah.

Aktiviti 6 • Rak kasut yang digunakan oleh Adam bergoyang dan

tidak stabil. Kasut yang diletakkan di atas rak kasut hampir
terjatuh. Adam ternampak skru yang mengikat muka rak
dengan kerangka rak banyak yang berkarat.

• Berdasarkan situasi di atas, bina satu model berfungsi bagi
sebuah rak kasut yang bermasalah

Kerangka rak Muka rak Kasut

Memegang

skru

B. Analisis Berantai Punca dan Kesan

• Tujuan analisis punca dan kesan Jenis Contoh
adalah untuk memahami dan Halangan Halangan
mengesahkan rantaian punca Semula Jadi
dan kesan bagi sesuatu Panas, hujan
masalah. Sains dan Fizik dan
Sifat Asas Objek
• Soalan akan ditanya beberapa kelembapan
kali sehingga punca masalah
dapat dikesan. Momentum,
graviti
• Soalan akan terhenti apabila
jawapan diperoleh. Kebolehan
manusia

B. Analisis Berantai Punca dan Kesan

Kesimpulannya meja tidak stabil
kerana skru yang memegang antara

kaki meja dan muka meja telah
berkarat dan patah kerana

kelembapan cuaca semula jadi
(supersistem)