GazetaGUMed_2020_maj

ROK 30 MAJ 2020 NR 5 (353) ISSN 2657-4640

G A Z E TA G UMed

MIESIĘCZNIK GDAŃSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO kontynuacja Gazety AMG

2020 MIĘDZYNARODOWYM ROKIEM
PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Temat numeru
Nursing Now - Międzynarodowy Rok Pielęgniarki i Położnej, cz. 1 20

Gazeta GUMed Zastępca Przewodniczącego Warunki prenumeraty
Rady Programowej
Miesięcznik Gdańskiego Wiesław Makarewicz Cena rocznej prenumeraty krajowej
Uniwersytetu Medycznego (11 zeszytów) wynosi 100 zł,
Rada Programowa pojedynczy numer – 9 zł.
Wydawca Antoni Nasal
Gdański Uniwersytet Medyczny Barbara Kochańska Należność za prenumeratę należy wpłacać na
ul. M. Skłodowskiej-Curie 3a Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska konto Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
80-210 Gdańsk z dopiskiem prenumerata Gazety GUMed
Redakcja i korekta językowa
Adres redakcji Joanna Śliwińska Santander Bank Polska S. A.
ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk Jolanta Świerczyńska-Krok Oddz. Gdańsk
telefon: 58 349 15 37 76 1090 1098 0000 0000 0901 5327
e-mail: [email protected] Skład i opracowanie graficzne
www.gazeta.gumed.edu.pl Izabela Szeibelis-Deskiewicz Redakcja zastrzega sobie prawo niewykorzy-
stania materiałów niezamówionych, a także
Redaktor naczelna Współpracownicy prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz
Małgorzata Omilian-Mucharska Janusz Limon zmiany ich tytułów.
Paweł Kabata
Przewodniczący Marek Bukowski Wyrażane opinie są poglądami autorów
Rady Programowej Zbigniew Wszeborowski i nie zawsze odzwierciedlają stanowisko
Bolesław Rutkowski Agata Knurowska redakcji oraz władz Uczelni
Paweł Sudara
Koncepcja i opracowanie graficzne okładki
Druk Izabela Szeibelis-Deskiewicz
Bernardinum Sp. z o.o.
ul. Biskupa Dominika 11, 83-130 Pelplin

Nakład
630 egzemplarzy

DOSTOJNEMU JUBILATOWI
PROFESOROWI

ANTONIEMU HLAVATEMU,

wieloletniemu kierownikowi
Katedry i Kliniki Ortopedii AMG,

wspaniałemu lekarzowi,
nauczycielowi i wychowawcy
wielu pokoleń studentów i lekarzy,

Z OKAZJI 100-LECIA URODZIN

płynące z głębi serca życzenia
dobrego zdrowia,

radości i pogody ducha

składa

Redakcja Gazety GUMed

SPIS TREŚCI MAJ 2020

Z ŻYCIA UCZELNI 29 Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Promocji Zdrowia
30 Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego
04 Wybory 2020 – Informacja Uczelnianej Komisji Wyborczej 31 Zakład Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycznego
Ewa Bryl
32 Wywiad – Zawód, powołanie czy pasja?
04 Jak zmienić pipetę w suwmiarkę z Moniką Łęgosz rozmawiała Małgorzata Omilian-Mucharska
05 Przyłbice od PG dla UCMMiT
37 Przestrzegać procedur, uważać, nauczyć się żyć w zagrożeniu
Maciej Dzwonnik, Joanna Śliwińska Arkadiusz Kuźmiński
06 Studenci produkują maski ochronne 3D
40 Pielęgniarstwo po męsku
Joanna Śliwińska, Jarosław Meyer-Szary Daniel Kasprowicz, Bartosz Pryba
07 Telemedycyna w dobie pandemii
43 Florencja Nightingale – twórczyni
Łukasz Mański nowoczesnego pielęgniarstwa
08 Centrum testowe COVID-19 drive-thru przy IMMiT GUMed Hanna Grabowska

Joanna Śliwińska POLECAMY CZYTELNIKOM
10 Nauczanie w czasach zarazy
46 Książki w czasach zarazy
Jerzy Dziewiątkowski Janusz Springer
12 Zdalni i profesjonalni
VARIA
Anna Kuciejczyk, Magda Warzocha
49 Szybka ścieżka Koronawirusy – konkurs
NAGRODY – SUKCESY – NOMINACJE
FELIETON
14 Kolejni badacze z grantem Horyzont 2020
15 Sukces naukowców GUMed w pierwszym konkursie 50 Być jak Forrest
Paweł Kabata
ABM na wsparcie niekomercyjnych badań klinicznych
Joanna Śliwińska DZIAŁ STUDENCKI – RemediuM
16 Grant z programu COST
17 Przedstawiciele Uczelni w zespole doradczym MNiSW 51 Felieton studencki – Perspektywy pracy w zawodzie
17 Nowy konsultant z zakresu genetyki klinicznej Maciej Wenta
w województwie pomorskim
Janusz Limon 52 Felieton studencki – Obyś żył w ciekawych czasach
Agata Knurowska
18 KADRY GUMed
54 Kwarantanna 2k20
18 NAGRODY JUBILEUSZOWE UCK Jan Lauer

18 NEKROLOGI PUBLIKACJE

KONFERENCJE 54 Głos z GUMed w dyskusji naukowej o COVID-19

19 O sytuacji zawodowej pielęgniarek i położnych Z KART HISTORII

TEMAT NUMERU – NURSING NOW 55 Profesor Stefan Angielski w 90-lecie urodzin | cz. 2
– MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH Zakład Biochemii Klinicznej – wielkie przeobrażenia
lat 60. i 70.
20 Kampania Nursing Now oraz polskie pielęgniarstwo Jerzy Rogulski
w strukturach międzynarodowych
Aleksandra Gaworska-Krzemińska, Angelika Jakubowska, Z WILNA DO GDAŃSKA
Katarzyna Gross-Issajewicz
59 Sylwester Gołąbowski (1909-1981)
PREZENTACJE ZAKŁADÓW PIELĘGNIARSTWA GUMed Wiesław Makarewicz

22 Zakład Zarządzania w Pielęgniarstwie
24 Zakład Pielęgniarstwa Anestozjologicznego

i Intensywnej Opieki
26 Zakład Pielęgniarstwa Internistyczno-Pediatrycznego
27 Zakład Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego

04 Z ŻYCIA UCZELNI

Informac ja
Uczelnianej Komisji Wyborczej

Senat Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego uchwalił 20 kwiet- głosowało 296 członków KE, co stanowi ponad 83% składu KE.
nia 2020 r. zmiany do Statutu GUMed umożliwiające dalsze dzia- W wyniku tajnego głosowania przewodniczą KE została wybra-
łania Uczelnianej Komisji Wyborczej. na dr hab. Aleksandra Gaworska-Krzemińska, a zastępcą – prof.
dr hab.Tomasz Bączek.
Przyjęte zostały możliwości zorganizowania wyborów w innych
formach niż zebrania wyborcze, czyli możliwość zarządzenia gło- Senat przyjął również poprawkę do Statutu GUMed umożli-
sowania bez zwołania zebrania wyborczego: przy użyciu środków wiającą UKW samodzielną zmianę terminarza czynności wybor-
porozumiewania się na odległość albo przez głosowanie w lokalu czych. Komisja drogą głosowania mailowego zatwierdziła nastę-
wyborczym. Zarządzenie głosowania w lokalu wyborczym albo pujący terminarz: wybory rektora do dnia 15 czerwca br., wybory
przy użyciu środków porozumiewania się na odległość wymaga do Senatu do 30 czerwca br. Zgodnie ze Statutem GUMed Prze-
wskazania okresu,w którym głosujący będą mogli oddać swój głos. wodniczący KE prowadzi wybory rektora.

Zmiany te dotyczą m.in. głosowania w przedmiocie wyboru Przewodnicząca UKW przedstawi Senatowi 27 kwietnia br.
przewodniczącego Kolegium Elektorów i jego zastępcy oraz zgłoszoną kandydaturę na rektora. Po zaopiniowaniu przez Senat,
głosowania w przedmiocie wyboru rektora oraz członków Senatu. kandydaturę wskaże Rada Uczelni. Dopiero po tej decyzji UKW
będzie mogła oficjalnie ogłosić kandydata na funkcję rektora.
Przewodnicząca UKW, decyzją Uczelnianej Komisji Wyborczej,
zarządziła 21 kwietnia 2020 r. głosowanie Kolegium Elektorów, W czerwcu br. UKW planuje rozpoczęcie procedury wybor-
w celu dokonania wyboru przewodniczącego Kolegium Elekto- czej w celu wyborów Senatorów na kadencję 2020-2024. Spo-
rów i jego zastępcy bez zwoływania zebrania wyborczego. Tajne sób wyborów będzie zależał od sytuacji epidemiologicznej.
głosowanie przeprowadzono w dniach od 23 kwietnia br.od godz.
9:00 do 24 kwietnia br. do godz. 9:00 przy użyciu systemu an- PROF. DR HAB. EWA BRYL
kietowego zarządzanego przez dr. Jarosława Furmańskiego. Za- Przewodnicząca Uczelnianej Komisji Wyborczej

Jak zmienić pipetę
w suwmiarkę

Prof. dr hab. Wojciech Kamysz, kierownik Katedry Chemii materiał ze strony kamush.com
Nieorganicznej zaangażował się w tworzenie projektów na po-
trzeby walki z epidemią COVID-19. Ideą miniprojektów, które publikowane są online, jest możliwość
samodzielnego wykonania.Na stronie kamush.com sukcesywnie
Dotychczas ze swoim zespołem zrealizował projekty: przyłbi- pojawiają się nowe realizacje wraz z kompletem dokumentacji
cy opartej o okulary korekcyjne, maski z worka do odkurzacza, technicznej oraz wskazówkami. – Zależy nam, aby pomysły,
szyby ochronnej, słupka „stój/idź” i adapterów do masek do- które udostępniamy były łatwe w odtworzeniu, nawet w do-
posażonych w filtr elektrostatyczny stosowany w respiratorach. mowych warunkach – dodaje prof. Kamysz. – Od momentu,
kiedy rozpoczęliśmy publikowanie naszych pomysłów zauważy-
– Braliśmy też udział w tworzeniu koncepcji urządzenia do liśmy wzmożony ruch odwiedzin na stronie internetowej. Jeśli
suszenia kombinezonów. Obecnie próbujemy wykonać pro- macie Państwo ciekawy pomysł, zapraszamy do kontaktu.
totypy osłon mikroskopów stomatologicznych – mówi prof.
Wojciech Kamysz.

GAZETA GUMed maj 2020

Z ŻYCIA UCZELNI 05

Przyłbice od PG dla UCMMiT

Trzysta przyłbic ochronnych dla personelu Uniwersytec- mogą być bardziej zaawansowane technologicznie oraz trwal-
kiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni sze, to czas potrzebny na wyprodukowanie jednego z elemen-
wykonali pracownicy Wydziału Mechanicznego Politechniki tów przyłbicy to nierzadko kilka godzin. Jeśli nasze przyłbice
Gdańskiej. Pomysł na konstrukcję przyłbic wyszedł od wy- się sprawdzą, będziemy produkować kolejne i przekazywać je
wodzącego się z tego Wydziału prof. Dariusza Mikielewicza, innym szpitalom – dodaje.
prorektora PG ds. organizacji i rozwoju za konstrukcję i wy-
konanie przyłbic odpowiadali z kolei: Sławomir Klimkiewicz, Materiały przekazano 10 kwietnia br. do Uniwersyteckiego Cen-
Sławomir Sommer i Wojciech Połubok, pracownicy Wydzia- trum Medycyny Morskiej i Tropikalnej (UCMMiT) Gdańskie-
łu Mechanicznego. go Uniwersytetu Medycznego, który jest jednym z wiodących
szpitali wyznaczonych do leczenia chorych na COVID-19.
– Zależało nam na czasie i przygotowaniu przyłbic w jak naj-
większej liczbie i w najszybszy możliwy sposób – tłumaczy – Dziękujemy pracownikom Politechniki Gdańskiej za pomoc
Wojciech Połubok, dyrektor administracyjny Wydziału Me- i wsparcie tak potrzebne w czasie rozprzestrzeniającej się epide-
chanicznego. – Ze skonstruowanych na Wydziale przyłbic bę- mii – mówi prof. Marcin Renke, dyrektor UCMMiT. – Środ-
dzie korzystać przede wszystkim personel pomocniczy Szpitala, ki ochrony osobistej są jedną z najpilniejszych potrzeb każdego
który nie ma bezpośredniego kontaktu z pacjentami, ale tak ze szpitali. Podarowane przyłbice z pewnością pomogą w za-
jak każdy pracownik placówki medycznej potrzebuje ochrony pewnieniu bezpieczeństwa tym, którzy są na pierwszej linii fron-
przed potencjalnym zakażeniem koronawirusem – dodaje. tu – naszym lekarzom, pielęgniarkom, ratownikom medycznym
oraz pozostałym przedstawicielom systemu ochrony zdrowia.
Przyłbice składają się m.in. ze specjalnej folii służącej wcze-
śniej do nadruków (i używanej przy prezentacjach na wykła- Przyłbice są z powodzeniem używane przez wolontariuszy
dach dla studentów), elastycznej gumy oraz gumowej gąbki pracujących na co dzień w pierwszym Centrum testowym
na rancie (podnoszącej komfort noszenia przyłbicy), a także COVID-19 drive-thru, które od 10 kwietnia br. funkcjonuje
materiałów dodatkowych: aluminiowo-skórzanych profili przy Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej GUMed.
i warstwy ochronnej przy zszywkach (chroniącej czoło użyt-
kownika przed zadrapaniami). MGR MACIEJ DZWONNIK
Rzecznik prasowy PG
– Nasze przyłbice mają prostą i nieskomplikowaną konstruk-
cję, dzięki czemu można było wykonać ich stosunkowo więcej DR N. HUM. JOANNA ŚLIWIŃSKA
niż na przykład poprzez drukarki 3D – tłumaczy Wojciech fot. materiały PG Rzecznik prasowy GUMed
Połubok. – Jakkolwiek konstrukcje przyłbic z takich drukarek

GAZETA GUMed maj 2020

06 Z ŻYCIA UCZELNI

Studenci produkują przyłbice ochronne 3D

Gotowe przyłbice | fot. Zuzanna Grochecka – Wypróbowaliśmy 12 pobra-
nych z Internetu i udoskonalo-
nych prototypów, zanim zdecy-
dowaliśmy się na model, który
odpowiada naszym potrzebom
– tłumaczy Marlon Souza Luis.
– Ostateczny projekt został
przygotowany po opracowaniu
6 różnych wersji w ciągu ostat-
nich 3 dni, w oparciu o opinie
otrzymane od użytkowników,
którzy już korzystali z naszych
przyłbic jako pierwsi, tj. specja-
listów z kardiologii dorosłych,
kardiologii dziecięcej, pediatrii
onkologicznej, radiologii i per-
sonelu ochotniczego.

Blisko 200 przyłbic ochronnych dla służb medycznych przy- Jak podkreślają twórcy, pracują na drukarkach 3D firmy
datnych w walce z koronawirusem wyprodukowali dotych- Zortrax, ponieważ ich konfiguracja jest prosta, proces jest
czas studenci kierunku lekarskiego Gdańskiego Uniwersytetu niezawodny, a jakość druku od dobrej do doskonałej.
Medycznego. Wykorzystują do tego drukarki 3D oraz umie-
jętności praktyczne wyniesione z fakultetu prowadzonego – Obecna przepustowość wynosi około 24 zestawy osłon na
przez dr. Jarosława Meyera-Szarego z Kliniki Kardiologii okulary dziennie. Każdy jest modułowy i pozwala na ponow-
Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca. Inicjatorami przedsię- ne użycie, ponieważ osłonę twarzy można wymienić na nową
wzięcia są studenci V r. kierunku lekarskiego ED – Marlon – wyjaśnia Marlon Souza Luis. – Okulary można również
Souza Luis i Agastya Patel oraz Zuzanna Grochecka, łatwo zdezynfekować.
studentka VI r. kierunku lekarskiego.

– Cieszę się, że absolwenci naszego niedawnego fakultetu na
temat zastosowania w medycynie technologii drukowania 3D
mogli w tak krótkim czasie wykorzystać w praktyce nabyte
umiejętności i wiedzę, niosąc wielką pomoc w walce z pande-
mią COVID-19 – mówi dr Jarosław Meyer-Szary.

Przyłbice powstają w Pracowni druku 3D Kliniki Kardio-
logii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca GUMed. Do tej
pory powstawały tu głównie modele serca wykorzystywane
w edukacji pacjentów i studentów, a także do szkolenia leka-
rzy przed nietypowymi zabiegami.

– Produkcja ochronnego sprzętu medycznego jest dla nas no-
wością. Stanowi jednak doskonały przykład zalet technologii
druku 3D – jego ogólnej wszechstronności oraz możliwości
tworzenia, testowania i ulepszania kilku wersji prototypów
w ciągu jednego dnia – dodaje dr Jarosław Meyer-Szary.

Marlon Souza Luis | fot. Paweł Sudara

GAZETA GUMed maj 2020

Z ŻYCIA UCZELNI 07

Szerząca się pandemia spowodowała nie tylko bezpośrednie epidemiologicznej w kraju i regionie. Niestety, wykorzystali
zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, ale także zamknięcie wie- już własne zasoby filamentu, tj. materiału termoplastycznego,
lu fabryk sprzętu medycznego i przerwanie łańcucha dostaw. z którego powstają maski ochronne, na zakup kolejnych bra-
Wynikający z tego niedobór sprzętu ochrony osobistej stał się kuje dedykowanych środków. Ogromną pomocą byłby również
powszechnym problemem, z którym od początku epidemii zakup dodatkowych drukarek – każda znacząco zwiększyłaby
zmagały się szpitale nie tylko w naszym kraju, ale i na całym przepustowość Pracowni, co może już niedługo mieć ogromne
świecie. Społeczność druku 3D starała się sprostać temu wyzwa- znaczenie. Gdyby ktokolwiek chciał wesprzeć ich pracę, moż-
niu. Dzięki udostępnionym w sieci internetowej wzorom osłon na dokonywać wpłat na ten cel poprzez serwis https://zrzutka.
twarzy, masek, częściom do respiratorów, a nawet całym proto- pl/wtbehh.
typom respiratorów, można je pobierać, modyfikować według
indywidualnych potrzeb i powielać na własny użytek. DR N. HUM. JOANNA ŚLIWIŃSKA
Rzecznik prasowy GUMed
Nadzorujący pracę dr J. Meyer-Szary, jak i studenci widzą ro-
snące potrzeby, związane z dynamicznym rozwojem sytuacji DR JAROSŁAW MEYER-SZARY
Klinika Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca

Telemedycyna w dobie pandemii

Pomimo trudnej sytuacji epidemiologicznej w Polsce Cen- Mgr Łukasz Mański
trum Chorób Rzadkich Uniwersyteckiego Centrum Klinicz-
nego, szpitala GUMed, koordynowane przez prof. dr hab. odkrztuszanie. Ważnym elementem są również ćwiczenia
n. med. Jolantę Wierzbę – we współpracy z Kliniką Rehabili- wzmacniające i funkcjonalne, które zostały zaprezentowa-
tacji pod kierownictwem dr hab. n. med. Dominiki Szalewskiej ne m.in. na lalce terapeutycznej. W trakcie wideokonferencji
– zainicjowało nową formę rehabilitacji – warsztaty online dla pracownicy Kliniki odpowiadali na pytania oraz przedstawiali
pacjentów z chorobą Duchenne’a. uczestnikom zindywidualizowane zalecenia fizjoterapeutyczne.

Już od kilku lat Centrum obejmuje kompleksową opieką gru- Telerehabilitacja dzieci jest nową, wcześniej niestosowaną
pę około 100 pacjentów poniżej 18 roku życia z dystrofią mię- w szerszym zakresie formą telemedycyny. Korzyści pły-
śniową Duchenne’a. W ostatnim czasie został radykalnie ogra- nące z ułatwionego w ten sposób dostępu do specjalistycznej
niczony dostęp do usług fizjoterapii z uwagi na zapobieganie opieki medycznej mogą zredukować ogólne koszty leczenia
oraz ograniczanie rozpowszechniania zakażeń wirusem SARS- oraz polepszyć jakość usług czy opieki medycznej, między
-CoV-2. Wychodząc naprzeciw potrzebom tej grupy pacjentów, innymi fizjoterapii. Dzięki współpracy całego zespołu spe-
pracownicy Kliniki Rehabilitacji: mgr Łukasz Mański, dr n. med. cjalistów będzie można nadzorować oraz realizować tę formę
Agnieszka Sobierajska-Rek i dr n. med. Joanna Jabłońska-Bru- kompleksowego leczenia na większą skalę.
dło wraz z koordynatorem akcji z ramienia Centrum, mgr Kata-
rzyną Witkowską, przeprowadzili dwugodzinne warsztaty fizjo- MGR ŁUKASZ MAŃSKI
terapeutycznew formie wideokonferencji, które odbyły 28 marca Pracownik samodzielnego zespołu fizjoterapeutów UCK
br. Mgr Ł. Mański i dr n. med. A. Sobierajska-Rek są również
pracownikami samodzielnego zespołu fizjoterapeutów UCK.

Podczas zajęć przedstawione zostały zasady prawidłowej rehabi-
litacji, wspomagającej m.in. utrzymanie możliwej samodzielno-
ści w codziennym funkcjonowaniu oraz sprawności oddechowej
na najwyższym poziomie – kluczowej w przypadku chłopców.
Zostały również zaprezentowane możliwe strategie utrzymania
zakresów ruchomości, co jest istotne dla wydłużenia możliwości
chodzenia czy zmniejszenia asymetrii, która doprowadza do za-
burzeń postawy ciała. Przedstawiono podstawy terapii oddecho-
wej mając na uwadze potrzebę utrzymania ruchomości klatki
piersiowej i pojemości życiowej płuc, zapobiegając tym samym
zaleganiu wydzieliny w drogach oddechowych i ułatwiając jej

GAZETA GUMed maj 2020

08 Z ŻYCIA UCZELNI

Centrum testowe COVID-19 drive-thru
przy IMMiT GUMed

DR N. HUM. JOANNA ŚLIWIŃSKA zmniejszamy ryzyko zakażenia pacjentów, którzy zgłaszają
Rzecznik prasowy GUMed się z innymi dolegliwościami – podkreślił wojewoda pomor-
ski Dariusz Drelich. – W ostatnim czasie podjęliśmy rów-
Przy Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej (IMMiT) nież szereg innych działań w tym obszarze – uruchomiliśmy
10 kwietnia br. powstało Centrum testowe COVID-19 dri- kolejne dwa mobilne zespoły wymazowe (mamy już ich
ve-thru. Oznacza to, że podczas badania pacjent pozostaje w województwie 9) oraz polowe izby przyjęć przed 23 szpi-
cały czas w swoim samochodzie, ograniczając do minimum talami w Pomorskiem.
kontakty międzyludzkie, tak istotne w czasie panującej
epidemii. Utworzenie i funkcjonowanie Centrum nie by- Z badania mogą skorzystać wyłącznie pacjenci, którzy wcze-
łoby możliwe bez wsparcia ze strony wojewody pomorskie- śniej zostali zarejestrowani i zakwalifikowani do badania.
go Dariusza Drelicha, który przeznaczył na ten cel środki Kwalifikacja odbywa się pod numerem telefonu 58 349 18 88.
w kwocie 35 000 zł, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epide- Badanie zakwalifikowanego pacjenta jest bezpłatne.
miologicznej w Gdańsku, Uniwersyteckiego Centrum Me-
dycyny Morskiej i Tropikalnej, a także władz Gdańskiego – Pacjent, który zaobserwował u siebie niepokojące obja-
Uniwersytetu Medycznego i studentów GUMed, którzy wy: podwyższoną temperaturę ciała (powyżej 38oC), utratę
jako wolontariusze pracują w punkcie pobierania wyma- węchu i smaku, kaszel i przypuszcza, że może być zakażony
zu oraz obsługują infolinię. W pierwszym tygodniu funk- koronawirusem SARS-CoV-2 powinien skontaktować się
cjonowania Centrum przyjęto ponad 300 pacjentów, wśród z infolinią – tłumaczy dr Maciej Grzybek z Zakładu Parazy-
których potwierdzono 2 przypadki zakażenia SARS-CoV-2. tologii Tropikalnej Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikal-
nej GUMed. – Podczas rozmowy operator zada kilka pytań
– Zorganizowanie punktu testowego COVID-19 przy In- i na ich podstawie zakwalifikuje do wykonania testu na obec-
stytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej GUMed ma na ność koronawirusa SARS-CoV-2.
celu zmaksymalizowanie efektów w walce z koronawirusem.
Stwarzając takie rozwiązania, odciążamy izby przyjęć oraz Osoba zakwalifikowana do badania przyjeżdża do Centrum,
które znajduje się w Gdyni przy ul. Powstania Styczniowego
9B (na parkingu przed wejściem głównym). Wjazd do IM-
MiT możliwy jest wyłącznie dla aut osobowych. Pacjenci, któ-
rzy zdecydują się na inną formę transportu (rower, komunika-
cja miejska, pieszo itd.), nie zostaną dopuszczeni do badania.

GAZETA GUMed maj 2020

Z ŻYCIA UCZELNI 09

– Należy mieć przy sobie dokument tożsamości z numerem Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny wraz
PESEL – dodaje dr Maciej Grzybek. – Następnie zostanie z Uniwersyteckim Centrum Medycyny Morskiej i Tropikal-
wykonany pomiar temperatury i pobrany wymaz z nosogar- nej GUMed odpowiada za koordynację i wsparcie kwalifikacji
dzieli, który jest bezpieczną, standardową procedurą medyczną. pacjentów do badania, jak również za wykonywanie i koordy-
nację samego procesu przeprowadzania badań molekularnych
Pobrany i zabezpieczony materiał zostanie przekazany przez w laboratoriach COVID-19 województwa pomorskiego.
kuriera do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Gdańsku celem wykonania badania molekularnego. Bada- DR N. HUM. JOANNA ŚLIWIŃSKA
nie metodą RT-PCR pozwala stwierdzić obecność materiału Rzecznik prasowy GUMed
genetycznego wirusa w badanej próbie, co pozwala określić
czy pacjent jest zakażony koronawirusem SARS-CoV-2. fot. Marcin Tymiński / PUW

Po pobraniu wymazu pacjent wraca do domu, gdzie czeka na
wynik, który przekaże mu telefonicznie pracownik Państwo-
wej Inspekcji Sanitarnej.

Inicjatywę utworzenia mobilnej izby przyjęć przy Uniwersy-
teckim Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej GUMed
bardzo pozytywnie ocenia oraz wspiera Pomorski Państwowy
Wojewódzki Inspektor Sanitarny.

– Takie rozwiązanie pozwoli na przyspieszenie poboru mate-
riału do badań molekularnych oraz przyczyni się do zmniej-
szenia ryzyka zakażenia wśród innych pacjentów UCMMiT
wirusem Sars-CoV-2. Przyjęte rozwiązanie pozwoli również
znacząco odciążyć rutynową pracę izby przyjęć UCMMiT –
wyjaśnia Tomasz Augustyniak, Pomorski Państwowy Woje-
wódzki Inspektor Sanitarny.

Centrum testowe COVID-19 drive-thru powstało Jest to projekt interdyscyplinarny, a jego realizacja
z inicjatywy naukowców Instytutu Medycyny Mor- możliwa była dzięki zaangażowaniu i wsparciu ze
skiej i Tropikalnej Gdańskiego Uniwersytetu Me- strony wojewody pomorskiego Dariusza Drelicha,
dycznego, który jest wiodącą jednostką w kraju oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojewódzkiej
Europie Środkowo-Wschodniej w zakresie chorób Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku,
pasożytniczych i tropikalnych. Instytut dysponuje Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej
wieloletnią tradycją i doświadczeniem, wysoce wy- i Tropikalnej, władz i studentów Gdańskiego Uni-
kwalifikowaną kadrą oraz zapleczem, które umożli- wersytetu Medycznego, Policji oraz Wojska Obrony
wiło utworzenie tak unikatowej na Pomorzu jednost- Terytorialnej.
ki wspomagającej służby sanitarno-epidemiologiczne
w walce z COVID-19. Funkcjonowanie Centrum możliwe jest dzięki za-
angażowaniu studentów Gdańskiego Uniwersytetu
Centrum funkcjonuje w systemie zmianowym, sie- Medycznego kierunków lekarskiego (IV, V i VI rok)
dem dni w tygodniu. Infolinia obsługiwana jest pod oraz pielęgniarstwa (II rok), którzy w ramach wolon-
numerem telefonu 58 349 18 88 od poniedziałku do tariatu w systemie zmianowym obsługują infolinię
piątku w godz. 9-14, a w weekendy w godz 12-15. oraz punkt poboru materiału. Pracę studentów ko-
Punkt pobrań wymazu otwarty jest od poniedział- ordynuje i nadzoruje dr Maciej Grzybek, pełnomoc-
ku do piątku w godz. 10-16, a w weekendy w godz. nik Rektora GUMed ds. strategii rozwoju IMMiT,
13-16. W Centrum pracują wolontariusze, którzy przy wsparciu dyrektora UCMMiT prof. Marcina
mają ograniczone moce, dlatego codziennie rejestro- Renke oraz dyrektor IMMiT dr hab. Katarzyny
wanych jest maksymalnie 70 osób. Sikorskiej.

GAZETA GUMed maj 2020

10 Z ŻYCIA UCZELNI

Nauczanie w czasach zarazy

DR JERZY DZIEWIĄTKOWSKI
Zakład Anatomii i Neurobiologii

Tym razem nie Miłość… według G.G. Marquez'a, a Naucza- Rysunki studentów wysyłane w ramach ćwiczeń z anatomii
nie w czasach zarazy według kadry dydaktycznej Zakładu
Anatomii i Neurobiologii. Przyjęliśmy, że oprzemy się o zaplanowany kalendarz zajęć,
w którym ćwiczenia z anatomii z elementami neurobiologii
Chyba nikt nie przypuszczał, że z dnia na dzień obecność ko- przypadają dwa razy w tygodniu, a wykłady – raz. Dzięki temu
ronawirusa postawi nas przed faktem dokonanym – zmianą studenci mieliby choć jedną rzecz – ilość spotkań z nami – nie-
sposobu nauczania – z klasycznego, tradycyjnego w prosekto- zmienną. Należało jeszcze przydzielić zadania osobom zaanga-
rium z preparatami – na nauczanie na odległość. Na anatomii żowanym w proces dydaktyczny odpowiednio do pensum.
dość szybko zdaliśmy sobie sprawę, że pracując z obiektami
trójwymiarowymi w prosektorium stosunkowo łatwo będzie Z wykładami poszło błyskawicznie. Posiadając kanał na
nam przestawić się na obiekty dwuwymiarowe (obrazy). YouTube, używając wbudowanego audiowizualnego sprzętu na
W końcu w oparciu o nie można, przynajmniej w umyśle, All-in-One, można bez problemu przeprowadzić transmisję live
taką trójwymiarową rekonstrukcję przeprowadzić. Ponadto na niepublicznym (przeznaczonym tylko dla osób posiadających
zachęcając studentów do pracy z atlasami i tłumacząc zależ- link) kanale. Przy moim zamiłowaniu do robienia (nie zawsze
ności pomiędzy topografią trójwymiarowych narządów a ich prostych) schematów na tablicy w czasie wykładu, koniecznym
obrazami uzyskanymi dzięki technikom RTG, CT czy MRI, było stworzenie w bibliotece Zakładu Anatomii prostego stu-
częściowo przygotowywaliśmy się na tę rekonstrukcję. dia, składającego się z komputera rejestrującego obraz ze ścien-
nego ekranu, który byłby tam rzucany z projektora. Właściwie
Przed wybuchem epidemii wszystko wyglądało jak na wykładzie, z jedną tylko, ale wielką
w Moodlach GUMed dostępnych dla wykładowcy różnicą – nie było niestety widać tych setek par
i aktywnych było w około 50 oczu starających się (mam nadzieję) podążać za tokiem wykładu.
kursów, obecnie liczba ich Ta tylko jedna różnica była jednak bardzo istotną – zamiast niej
zwiększyła się do około 600*. mogła towarzyszyć mi tylko wiedza, ile osób zalogowanych jest
w danym momencie do tego kanału live. Trzy kolejne wykła-
*na podstawie danych uzyskanych dy spotykałem się więc wirtualnie w poniedziałek rano tylko ze
z Sekcji ds. Projektów Internetowych świadomością, że po drugiej stronie ktoś patrzy i słucha.

Za natychmiastową decyzją o zmianie sposobu nauczania Przyszła kolej na prof. Janusza Morysia, który w międzyczasie
przyszły od razu propozycje konkretnych rozwiązań. Z moim znalazł i przetestował inne narzędzie prezentacyjne – aplikację
wieloletnim już doświadczeniem e-learningowym i nie mniej- Screencast-o-matic i z niej zaczął z dobrym skutkiem korzystać.
szym prof. Janusza Morysia wiedzieliśmy, jakich dostępnych
w Moodlach narzędzi należałoby użyć. Czekało nas sporo pra-
cy – na szybkie uruchomienie zajęć online czekało prawie 700
studentów kierunku lekarskiego na obu oddziałach: polskoję-
zycznym i anglojęzycznym.Tych 700 studentów (podzielonych
odpowiednio na 35 i 25 grup) spotykało się z nami 3 razy
w tygodniu, teraz trzeba było stworzyć system, który pozwo-
liłby na równie systematyczne przekazywanie wiedzy.

GAZETA GUMed maj 2020

Z ŻYCIA UCZELNI 11

mi preparatów – "ze szpilkami" (średnio około 20 obrazów na
każde ćwiczenie); dr Jan Henryk Spodnik z dr Justyną Sidor-
-Kaczmarek pracujący z pytaniami testowymi w języku pol-
skim i angielskim (średnio około 70 pytań na każde ćwiczenie)
oraz prof. Janusz Moryś, który przygotował krótkie pytania
problemowe (średnio około 20 pytań na każde ćwiczenie).

Kilka dni po odbyciu zajęć poszczególni asystenci rozpisani
zgodnie z planem oceniają swoje grupy: zarówno część prak-
tyczną, jak i odpowiedzi na pytanie problemowe, umieszcza-
jąc nie tylko liczbę przyznanych punktów, ale również ko-
mentarz dotyczący popełnionych przez studentów błędów.

Ponieważ anatomia to obrazy, to dzięki możliwościom pakietu
Moodle mogliśmy oczekiwać od studentów własnoręcznie wy-
konanych i sfotografowanych schematów. Nawiasem mówiąc
– takie schematy są niekiedy przykładem niespotykanej wprost
kreatywności i znakomicie prezentują wiedzę studenta dotyczącą
określonego zagadnienia. Chociaż z drugiej strony – widać też
jak na dłoni studentów, którzy ograniczają się do skopiowania tre-
ści z Internetu, nie bardzo zastanawiając się nad ich zawartością.

Zrzut ekranu kursu na platformie Moodle Patrząc z perspektywy studenta – daliśmy każdemu z osob-
na możliwość uczestniczenia (wirtualnego) w wykładzie
Kolejnym wyzwaniem było zorganizowanie ćwiczeń. Chęć z podglądem wydrukowanej wersji PDF i zapoznania się z ma-
zachowania różnorodności form dydaktycznych przy dużej teriałami (i ewentualnymi pozycjami z piśmiennictwa) przygo-
ilości tematów wymagała zintegrowanej pracy zbiorowej. Ty- towującymi do każdych, odbywających się dwa razy w tygodniu,
powe, dostępne atlasy anatomiczne to ładne, artystyczne i po- ćwiczeń. Daliśmy studentowi możliwość sprawdzenia swojej
prawne merytorycznie zbiory bardzo kolorowych obrazków; wiedzy teoretycznej w teście wielokrotnego wyboru, wiedzy
choć posiadają one potężne walory dydaktyczne – to jednak praktycznej – w rozpoznawaniu i nazywaniu prawidłowymi
(przyznaje to większość studentów) nie mają tak wiele wspól- mianami wyznakowanych szpilkami struktur oraz sprawdzenia
nego z tym, co widzimy na preparatach anatomicznych umiejętności rozwiązywania zagadnień problemowych.
w prosektorium. Postanowiliśmy więc nieco przybliżyć stu-
dentom ten obraz – przygotowaniem materiałów graficznych Prawie cała obsługa pakietu Moodle dla kursów Ćwiczenia
na praktyczny wstęp na każde ćwiczenie zajął się dr hab. Sła- z anatomii głowy oraz Head Anatomy – exercises przypadła
womir Wójcik. Obrazy te zostały opatrzone opisem, który w udziale mi (z pomocą prof. J. Morysia). Doszła jeszcze do
z dostępnych materiałów przygotowywał prof. Janusz Moryś tego obsługa logistyczna zajęć – mailingi, newsy.
(dla oddziału polskojęzycznego) i ja (dla oddziału angloję-
zycznego). Niekiedy do opisu, dla osób bardziej zaintereso- Program przedmiotu anatomia z elementami neurobiologii musi
wanych, dołączane były również pozycje piśmiennictwa. zostać zrealizowany. Obejmuje on również sprawdzenie zdobytej
przez studentów wiedzy praktycznej i teoretycznej – zaliczeniami
Następny etap to opracowanie sprawdzianów dla studentów. cząstkowymi i egzaminem końcowym. To, co tym kursem e-le-
Asystenci prowadzący swoje studenckie grupy dostali zadanie arningowym studentom oferujemy, to możliwość zdobycia wie-
przygotowania dwa razy w tygodniu zestawów składających się dzy drogą systematycznej pracy – bo tylko taka, jak wiemy, może
z: (1) pięciu pytań testowych wielokrotnego wyboru, (2) dwóch przynieść oczekiwany skutek. Pozostaje nam więc przygotowanie
zdjęć preparatów anatomicznych, z których każde zawierało zaliczeń obiektywnie sprawdzających wiedzę, w formie zbliżonej
3 "szpilki" do rozpoznania oraz (3) jednej propozycji pytania do tej, z którą mają do czynienia przez ostatnie tygodnie.
problemowego, jakie zwykle zadaje się w czasie regularnych
ćwiczeń. Gromadzeniem i przygotowywaniem powyższych Chciałbym również nadmienić, że poza kursami z zasadnicze-
materiałów zajęli się: dr Katarzyna Majak pracująca z obraza- go przedmiotu anatomia z elementami neurobiologii / Gross
anatomy with neuroscience zaoferowaliśmy również studen-
tom kursy w formie online z przedmiotów fakultatywnych –
preparatyka anatomiczna / Anatomical dissection prowadzony
przez dr. Jana Spodnika oraz Famous anatomists prowadzony
przez dr. hab. Sławomira Wójcika.

GAZETA GUMed maj 2020

12 Z ŻYCIA UCZELNI

Nie obeszło się bez problemów: przeciążenie serwera, niekiedy sytuacji. Od lat korzystamy z kursów umieszczanych w sys-
problemy z internetowym połączeniem czy występujące czasa- temie Moodle, więc to dla nas nie nowość, ale, co ważniejsze
mi w jednym czasie duże nagromadzenie się aktywności e-le- – ogłoszenie epidemii zbiegło się „na szczęście”z zakończeniem
arningowej. Na szczęście Sekcja ds. Projektów Internetowych pracy z najważniejszymi preparatami (szyja, klatka piersiowa
zawsze służy pomocą i w razie problemów – szybko stara się je oraz jama brzuszna i miednica). Pozostała bowiem do realizacji
rozwiązywać, za co należy się jej wielkie podziękowanie. anatomia głowy i ośrodkowego układu nerwowego. Jednak nie
możemy czuć się komfortowo w sytuacji, w której nasi studenci
Poza przypadkami, negatywnych odbiorów, nasze zaangażo- nie mogą naocznie oglądać preparatów i w sposób bezpośredni
wanie i wysiłek spotkały się głównie z akceptacją i pewnego dyskutować i wyjaśniać wątpliwości z prowadzącym zajęcia.
rodzaju docenieniem w opinii studentów; przynajmniej takie
indywidualne oceny do naszych skrzynek mailowych docie- W żadnej też mierze aktywność e-learningowa nie zastąpi bezpo-
rają. Z naszej strony życzylibyśmy sobie, aby studenci z moż- średniego kontaktu nauczyciela i ucznia, nawet u nas w prosekto-
liwości, jakie im oferujemy – przecież dla swojej przyszłości, rium, nie wspominając o przedmiotach klinicznych, gdzie relacja
a nie dla ocen, skorzystali. pacjent – student – nauczyciel wydaje się być podstawową.

W tym nieszczęściu, jakim jest epidemia i wynikające z niej DR JERZY DZIEWIĄTKOWSKI
ograniczenia, nasz Zakład znalazł się w stosunkowo dobrej Zakład Anatomii i Neurobiologii

Zdalni i profesjonalni

DR N. SPOŁ. ANNA KUCIEJCZYK stwierdzić, że zespół Studium Praktycznej Nauki Języków
Kierownik Studium Praktycznej Obcych świetnie sprostał wyzwaniu nauczania zdalnego.
Nauki Języków Obcych Pierwsza lekcja online na wideoczacie odbyła się już 14 mar-
ca dla studentów zaocznych i była udaną próbą dostosowania
Współpraca się do wymogów i ograniczeń wynikających z sytuacji. Od 16
marca wszystkie lektoraty odbywały się zgodnie z obowiązu-
MGR MAGDA WARZOCHA jącym planem zajęć poszczególnych kierunków.
Studium Praktycznej Nauki
Języków Obcych Jako nauczyciele języków obcych wiemy doskonale, iż nie moż-
na uczyć bądź uczyć się języka bez bezpośredniego kontaktu
Od kilku tygodni my – nauczyciele Studium Praktycznej Na- studenta z lektorem. Naszym celem jest takie prowadzenie
uki Języków Obcych dzielnie stawiamy czoła sytuacji, która zajęć zdalnych, aby studenci mieli okazję do używania języka
spowodowała, że zajęcia z języków obcych, prowadzone do- w praktyce, przyswajali materiał, a jednocześnie mieli szansę na
tąd w salach dydaktycznych GUMed przeniosły się na ekrany jego praktyczne zastosowanie. Ponadto, zależy nam na kontak-
laptopów, komputerów, smartfonów i zagościły w domowym cie z naszymi studentami, podtrzymywaniu relacji z nimi w tym
zaciszu zarówno lektorów, jak i naszych studentów. trudnym dla wszystkich czasie. Kontakt audiowizualny (dzięki
Hangouts, Zoom, Skype, Discord) połączony z możliwościami,
Gdy w środę, 11 marca trwały jeszcze ostatnie ćwiczenia ze jakie dają dziś czaty, platforma Moodle, Extranet, Facebook – to
studentami w salach lekcyjnych, zespół Studium odbywał już dzisiejszy obraz zajęć w Studium. Niemal 100% naszych lekto-
pierwsze narady nad możliwościami, którymi na szybko dys- ratów odbywa się z użyciem co najmniej kilku z tych narzędzi.
ponował każdy z nas, aby proces kształcenia językowego mógł
trwać mimo wszystko i przebiegać jak najbardziej skutecznie. Problemy techniczne (nie-wiem-czemu-to-nie-działa), bolące
Następne dwa dni to była prawdziwa burza mózgów: Jakie plecy (w bezruchu od kilku godzin), podrażnione uszy (od słu-
narzędzia są dostępne? Jak działają? Co można robić? Jakie chawek) i wysiadający głos (po ośmiu i więcej godzinach) to ty-
są ograniczenia? Czy damy radę się tego nauczyć? Czy damy
radę tak uczyć? Niewiadomych było wiele, ale dzięki ogrom-
nemu zaangażowaniu (również naszych bardziej technolo-
gicznie zaawansowanych znajomych, przyjaciół, partnerów,
dzieci), niezwykłej otwartości na nowe wyzwania i wzajem-
nej koleżeńskiej współpracy możemy z całą pewnością dziś

GAZETA GUMed maj 2020

Z ŻYCIA UCZELNI 13

powe dolegliwości lektora przy pracy zdalnej. Studium Języków Obcych naszej Uczelni bardzo po-
Czasami bywa trudno, nowy tryb pracy wyma- ważnie podeszło do tematu e-learningu. Podczas gdy
ga dużo więcej energii, innego rodzaju przy- katedry dopiero odkrywały plusy i minusy wykładów
gotowania, dostosowania treści do możliwości online, Studium z powodzeniem prowadziło już za-
zdalnego przekazu, opracowanie koncepcji jęcia. Lekcje odbywają się w 10-osobowych grupach,
weryfikacji wiedzy studentów (trzeba wresz- dzięki czemu nie ma zbędnego zamieszania. Ćwiczenia
cie „oswoić”tę platformę). Jednak to, co w tym prowadzone są w sposób podobny do zajęć na Uczel-
okresie najbardziej nas jako zespół zbudowało, ni, czyli nastawione są na praktykę oraz przyswajanie
to nasi studenci. Mnogość pozytywnej energii, wiedzy. Zajęcia przebiegają w przemiłej atmosferze,
jaką nas obdarzają każdego dnia, ich entuzja- pozwalają oderwać się od otaczającej nas nieprzyjem-
styczne opinie na temat naszego działania nej rzeczywistości i poczuć się tak samo, jak na Uczelni.
i pracy, poważne podchodzenie do zadanych
ćwiczeń i praca w trakcie lekcji online – to Gabriel Pesta, student I roku zdrowia środowiskowego
ogromna nagroda za nasz wysiłek. Frekwen-
cja jest rewelacyjna wszędzie, nawet gdy I am very happy that in this unique situation the Uni-
część studentów z grup English Division versity still provides a possibility to keep up with the
funkcjonuje obecnie w innych strefach cza- material and learn from home. Time-wise, online lear-
sowych, nieobecność należy do rzadkości. ning was actually very beneficial since we could learn
the material from home and not have to take the time
Co wyniesiemy z doświadczenia kwarantanny jako nauczyciele to commute to the campus. The only issue was with
języków? Przede wszystkim to, że można jako zespół, mimo the practical classes it was sometimes difficult to learn
wielu przeszkód, przy wzajemnym wsparciu zbudować w krót- and understand the material on certain topics.
kim czasie coś, co jest skuteczne, ma sens i przynosi dydak-
tycznie niezłe efekty. Ponadto, cenny jest nowy wymiar relacji Yasaman Hajipour, studentka II roku
ze studentami, których widzimy w kamerach w ich własnych Master of Pharmacy
domach, często w obecności najbliższych (rodziców, dziadków,
rodzeństwa, dzieci), ze zwierzakami na rękach, z gitarą, ale I was skeptical about online learning at the begin-
również chorych i kaszlących, jednak obecnych i z wykonaną ning but with time I got conquered by the new pos-
perfekcyjnie pracą domową. W takich chwilach czujemy, że sibilities it offered. It is a unique experience.
stajemy się sobie nawzajem bliżsi jako członkowie gumedowej
społeczności. Ta przynależność do jednej drużyny daje poczu- Łukasz Biegański, student I roku English Division
cie siły we wspólnym pokonywaniu trudów kwarantanny i ła-
twiej, zarówno nam, jak i studentom, dać z siebie ile tylko się da.

Dziękujęmy całemu zespołowi Studium Praktycznej Nauki
Języków Obcych za ogromny trud, wielokrotne przezwycię-
żanie własnych i technicznych słabości oraz profesjonalizm
w każdym calu.

DR N. SPOŁ. ANNA KUCIEJCZYK,
MGR MAGDA WARZOCHA

Razem z grupą jesteśmy bardzo zadowoleni z zajęć.
Wideokonferencja umożliwia bezpośredni kontakt,
w łatwy sposób nasza prowadząca może nam za-
prezentować różne materiały, np. wyświetlić pre-
zentację. Często zdarzają się też niespodziewani
goście, dzięki czemu podczas wideorozmowy nie
brakuje śmiechu, co dodatkowo rozluźnia atmosferę
w związku z nową formą ćwiczeń.

Waldemar Kowalski, student I roku kier. lek.

GAZETA GUMed maj 2020

14 Z ŻYCIA UCZELNI | NAGRODY – SUKCESY – NOMINACJE

Zajęcia z języka angielskiego w medycynie w wersji Dzięki sprawnej organizacji z pomocą platformy Han-
online odbywają się na platformie Hangouts. Dzięki gouts, zajęcia z języka angielskiego należą do bardziej
temu, że prowadzone są w mniejszych grupach niż lubianych wśród studentów. Kameralna atmosfera oraz
zwykle, łatwiej jest porozumieć się przez komunikator. możliwość rozmowy twarzą w twarz w zaciszu własnych
Struktura zajęć do złudzenia przypomina te odbywają- domów zwiększają aktywność podczas prowadzonych
ce się w SPNJO GUMed. Podczas zajęć czytamy teksty dyskusji. SPNJO wykorzystuje również inne uczelniane
i wykonujemy zadania ze skryptu. Dostajemy również środki kształcenia, jak np. platforma Moodle, co pozwa-
zadania do wykonania w domu. Odbywają się też te- la studentom zapoznać się z jej szerokimi możliwościa-
sty ze znajomości słówek na platformie Moodle. Trze- mi, często lepiej niż podczas innych zajęć. Choć zajęcia
ba też powiedzieć, że forma zajęć, z wykorzystaniem trwają o połowę krócej ze względu na przymus technicz-
kamerek i mikrofonów umożliwia wirualne spotkanie ny, to efekt kształcenia zdaje się być zwiększony dzięki
z prowadzącym i grupą, co zawsze wyzwala uśmiechy efektywnemu zarządzaniu czasem przez prowadzących,
na twarzach i pobudza rozmowy. dzięki czemu studenci nie czują się po lekcjach angiel-
skiego zmęczeni. Osobiście jestem bardzo zadowolony
Marcin Wieczorek, student II roku kier. lek. z tak prowadzonych zajęć i należą one do jednych z le-
piej prowadzonych, a przez to szeroko cenionych.
Komentarze i fotografie zebrała Magda Warzocha
Wiktor Friedrich, student II roku kier. lek.

KOLEJNI BADACZE
Z GRANTEM HORYZONT 2020

Gdański Uniwersytet Medyczny jako członek konsorcjum Dr Maciej Bobowicz
badawczego otrzymał finansowanie w ramach Programu
Ramowego Badań i Innowacji Horyzont 2020 w konkur- demickich z Polski, Hiszpanii, Włoch, Szwecji i Litwy
sie Artificial Intelligence for Health Imaging. Liderem kli- oraz piętnaście instytucji badawczych oraz firm z Europy
nicznym międzynarodowego projektu A European Cancer i Stanów Zjednoczonych. Liderem międzynarodowego
Image Platform Linked to Biological and Health Data for konsorcjum projektowego jest Uniwersytet Barceloński.
Next-Generation Artificial Intelligence and Precision Medi- Łączna wartość dofinansowania z Horyzontu 2020 to
cine in Oncolog, o akronimie EuCanImage, jest dr Maciej prawie 10 mln euro, z czego GUMed otrzyma na swoje
Bobowicz z Katedry Chirurgii Onkologicznej. Projekt działania ponad 250 tys. euro. EuCanImage to kolejny,
otrzymał najwyższą możliwą ocenę tj. 15/15 w zakresie 6 już projekt w ramach programu Horyzont 2020, w któ-
doskonałości naukowej, prognozowanego wpływu, jakości rym bierze udział GUMed.
i możliwości implementacji.

Celem projektu jest stworzenie europejskiej platformy
z ponad 25000 przypadków klinicznych w zakresie no-
wotworów piersi, jelita grubego i wątroby. W pełni zano-
nimizowane dane kliniczne, badania radiologiczne, dane
z zakresu badań genetycznych i molekularnych posłużą do
stworzenia nowych modeli diagnostycznych i predykcyj-
nych w oparciu o rozwiązania z zakresu sztucznej inteli-
gencji i uczenia maszynowego. Badanie będzie realizowane
w jednostkach Uczelni: II Zakładzie Radiologii, Klinice
Chirurgii Onkologicznej, Klinice Chirurgii Ogólnej, Kli-
nice Onkologii i Radioterapii oraz Zakładzie Patomorfo-
logii. W projekt zaangażowanych jest pięć ośrodków aka-

GAZETA GUMed maj 2020

NAGRODY – SUKCESY – NOMINACJE 15

SUKCES NAUKOWCÓW
GUMed W PIERWSZYM
KONKURSIE ABM NA WSPARCIE
NIEKOMERCYJNYCH BADAŃ
KLINICZNYCH

Gdański Uniwersytet Medyczny, obok Warszawskiego oraz Dyrekcji Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego
Uniwersytetu Medycznego, jest wnioskodawcą największej w Gdańsku i Działu Badań Klinicznych i Naukowych
liczby projektów, które uzyskały dofinansowanie Agencji UCK kierowanego przez Agnieszkę Ryniec.
Badań Medycznych (ABM) na wsparcie niekomercyjnych
badań klinicznych. W pierwszej edycji konkursu pozytyw- – Ogromnie cieszy mnie ten niewątpliwy sukces naszych
nie oceniono aż 5 projektów badawczo-naukowych zgło- naukowców, zwłaszcza że nie mieliśmy zbyt dużego do-
szonych przez naukowców GUMed o łącznej wartości świadczenia w aplikowaniu o tego rodzaju środki – pod-
83 700 340,56 zł: kreśla prof. Edyta Szurowska, prorektor ds. klinicznych
Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. – Dzięki dobrej
· Dual Antithrombotic Therapy with Dabigatran and Tica- i ścisłej współpracy wysokiej klasy badaczy z profesjonalnie
działającą administracją będziemy mogli z powodzeniem
grelor in Patients with Acute Coronary Syndrome and Non- realizować tak ważne i unikatowe badania.
-valvular Atrial Fibrillation Undergoing Percutaneous Co-
ronary Intervention (ADONIS-PCI), lider prof. Miłosz Najwyżej ocenionym wnioskiem badaczy z naszej Uczel-
Jaguszewski z I Katedry i Kliniki Kardiologii, dofinanso- ni i zarazem drugim najwyżej ocenionym wnioskiem ze
wanie w kwocie 13 180 818,30 zł wszystkich, które uzyskały dofinansowanie Agencji Badań
Medycznych, jest projekt, którego liderem jest prof. Mi-
· Wczesne leczenie rituximabem dzieci z idiopatycznym zespo- łosz Jaguszewski.

łem nerczycowym / ang. ERICONS – Early RITUXIMAB – Celem projektu jest opracowanie nowej strategii terapeu-
in Childhood Onset Nephrotic Syndrome, lider prof. Alek- tycznej z użyciem dwóch leków – dabigatranu i tikagreloru
sandra Żurowska, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym (OZW) i mi-
Nefrologii i Nadciśnienia, dofinansowanie w kwocie gotaniem przedsionków – mówi prof. M. Jaguszewski. – Mi-
11 960 320 zł gotanie przedsionków występuje u ok. 20-30% pacjentów
z OZW trafiających do Pracowni Hemodynamicznych,
· Radiation-Free Therapy for the Initial treatment of Good gdy musimy implantować stent. Obecnie nie ma rekomen-
dacji do łączenia nowych doustnych leków przeciwzakrze-
prognosis early non-bulky HL, defined by a low Metabolic powych z grupy NOAC (dabigatran) z nowymi silnymi
Tumor Volume and a negative interim PET after 2 chemothe- lekami przeciwpłytkowymi (tikagrelor) u pacjentów z mi-
rapy cycles (RAFTING-2019), lider prof. Jan Maciej Za- gotaniem przedsionków, u których musimy udrożnić na-
ucha, kierownik Katedry i Klinki Hematologii i Transplan- czynie wieńcowe i zabezpieczyć je za pomocą implantacji
tologii, dofinansowanie w kwocie 19 859 259,16 zł stentu. U tych chorych osób musimy zastosować subopty-
malny, starszy lek przeciwpłytkowy – klopidogrel. Obecnie,
· Ocena skuteczności stosowania metoprololu w zapobieganiu z racji istotnej redukcji zgonów z przyczyn sercowo-naczy-
niowych, po zastosowaniu nowego silnego leku przeciw-
kardiomiopatii oraz zgonów sercowych u pacjentów z dystro- płytkowego (tikagrelor) i jednoznacznej rekomendacji do
fią mięśniową Duchenne’a, lider dr hab. Joanna Kwiat- stosowania nowych leków przeciwpłytkowych, w tym ti-
kowska, kierownik Katedry i Kliniki Kardiologii Dziecię- kagreloru u pacjentów z OZW, stajemy przed dylemantem,
cej i Wad Wrodzonych Serca, dofinansowanie w kwocie co zrobić w grupie pacjentów z migotaniem przedsionków,
17 904 943,10 zł którzy dodatkowo muszą przewlekle stosować inny lek sil-
nie rozrzedzający krew. Bezpieczeństwo i skuteczność no-
· Farmakologiczne leczenie reperfuzyjne udarów niedokrwien- woczesnej strategii terapeutycznej tikagrelor + dabigatran
nie została udowodniona w badaniu klinicznym o odpo-
nych mózgu u pacjentów przyjmujących doustne antykoagu-
lanty, lider prof. Bartosz Karaszewski, kierownik Kate-
dry Neurologii, dofinansowanie w kwocie 20 795 000 zł.

Przygotowanie tak wysoko ocenionych wniosków nie było-
by możliwe bez wsparcia administracyjnego ze strony nowo
utworzonej Sekcji Niekomercyjnych Badań Klinicznych
GUMed, podległej prorektor ds. klinicznych, w składzie: dr
Magdalena Leszczyńska-Wiloch i mgr Piotr Kraszewski

GAZETA GUMed maj 2020

16 NAGRODY – SUKCESY – NOMINACJE

wiedniej sile. Ciekawym elementem badania ADONIS-PCI wo-Wschodniej. Do Agencji w terminie konkursowym
jest zastosowanie niższej dawki tikagreloru w OZW w grupie wpłynęło 78 wniosków o łącznej wartości blisko 1,5 mld zł.
badanej pacjentów stosujących dabigatran, co w przypad- Najwięcej wniosków złożono w obszarze onkologii oraz
ku pozytywnego wyniku badania może w istotny sposób kardiologii.
wpłynąć na wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kar-
diologicznego. Do oceny merytorycznej zostało skierowanych 77 wnio-
sków z obszarów: pediatrii, neonatologii, neurologii, he-
Projektem GUMed o najwyższej kwocie finansowania jest matologii, radioterapii, onkologii oraz kardiologii. Całko-
wniosek przygotowany pod kierownictwem prof. Bartosza wita wartość budżetów projektów skierowanych do oceny
Karaszewskiego, który otrzyma środki finansowe w wyso- merytorycznej wynosiła 1 293 791 816,28 zł.
kości 20 795 000 zł.
– Tak duże zainteresowanie konkursem i blisko piętna-
– W ramach projektu przetestujemy schemat kilkuetapowej stokrotne przekroczenie alokowanego budżetu pokazuje
terapii dla pacjentów w ostrej fazie udaru niedokrwienne- silny mandat i potrzebę powstania Agencji Badań Me-
go spowodowanego zamknięciem średnich i małych tęt- dycznych – podsumowuje dr Radosław Sierpiński, pre-
nic mózgu, którzy przed udarem czynnie przyjmowali tzw. zes Agencji.
doustne antykoagulanty – wyjaśnia prof. B. Karaszewski,
główny ekspert medyczny MZ ds. udaru. – Upraszczając, Mając na uwadze ogromne zapotrzebowanie na podej-
w pierwszym etapie zablokujemy działanie tego anty- mowanie niekomercyjnych badań klinicznych oraz wy-
koagulantu, który pacjent przyjmuje, a w drugim podamy soki poziom naukowy konkursu Prezes Agencji Badań
leczenie trombolityczne. Jest to najliczniejsza grupa cho- Medycznych podjął decyzję o podniesieniu pierwotnej
rych z udarem mózgu, w której pomimo odpowiednio alokacji konkursu ze 100 mln zł do 462 997 769,97 zł.
wczesnej reakcji (pogotowie – oddział udarowy), nie moż- Zwiększenie alokacji do wskazanego poziomu pozwoli
na w tej chwili wdrożyć postępowania tzw. reperfuzyjnego na sfinansowanie 28 projektów z następujących obsza-
(przywracającego mózgowy przepływ krwi), to znaczy nie rów: kardiologii (10 projektów), onkologii (8 projektów),
można zaproponować pacjentowi żadnej metody terapeu- pediatrii (5 projektów), neurologii (3 projekty) oraz he-
tycznej mogącej radykalnie poprawić jego/jej rokowanie. matologii (2 projekty).

To dotychczas pierwsze tak duże wsparcie dla niekomer- oprac. DR N. HUM. JOANNA ŚLIWIŃSKA
cyjnych badań klinicznych w skali całej Europy Środko- Rzecznik prasowy GUMed

GRANT Z PROGRAMU COST Dr hab. Elżbieta Senkus-Konefka

Konsorcjum, którego członkiem jest dr hab. Elżbieta dr Patrick Derksen z UMC Utrecht. COST jest najdłużej
Senkus-Konefka z Katedry i Kliniki Onkologii i Ra- trwającym europejskim programem wspierającym mul-
dioterapii otrzymało grant w programie COST na projekt tilateralną współpracę pomiędzy badaczami, inżynierami
zatytułowany LOBSTERPOT. Jego celem jest wielopozio- naukowcami oraz przedstawicielami małych i średnich
mowa koordynacja badań nad najczęściej występującym przedsiębiorstw z Europy.
nowotworem u kobiet – zrazikowym rakiem piersi, który
stanowi około 10-15% ogółu zachorowań i dotyka rocznie
około 25 000 chorych w Europie. Projekt LOBSTERPOT
ma stworzyć platformę do współpracy dla naukowców róż-
nych dziedzin, m.in.: epidemiologów, genetyków, biologów,
klinicystów, bioinformatyków przy jednoczesnym kontak-
cie ze środowiskiem pacjenckim. Wszystko to ma przyczy-
nić się do opracowania ulepszonych metod diagnostycznych
i terapeutycznych dla chorych na zrazikowego raka piersi.

W projekcie biorą udział grupy badawcze z ośmiu kra-
jów europejskich i Stanów Zjednoczonych. Liderem jest

GAZETA GUMed maj 2020

NAGRODY – SUKCESY – NOMINACJE 17

PRZEDSTAWICIELE UCZELNI Prof. Radosław Owczuk, kierownik Katedry i Kliniki
W ZESPOLE DORADCZYM MNiSW Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz dr hab. Tomasz
Smiatacz, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych weszli
w skład Zespołu doradczego do spraw działań związa-
nych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem
COVID-19.

Dr hab. Tomasz Smiatacz Prof. Radosław Owczuk Zadaniem Zespołu będzie: przygotowywanie i przedsta-
wianie ministrowi Nauki i Szkolnictwa Wyższego infor-
macji o sytuacji epidemicznej wywołanej zachorowaniami
na COVID-19 i rekomendacji w tym zakresie; przygoto-
wywanie i przedstawianie ministrowi informacji o bada-
niach naukowych związanych z epidemią wywołaną za-
chorowaniami na COVID-19 oraz analizowanie potrzeb
związanych ze wspieraniem prowadzonych w Polsce badań
naukowych dotyczących wirusa SARS-CoV-2, a także
przedstawianie ministrowi rekomendacji w tym zakresie.

NOWY KONSULTANT
Z ZAKRESU GENETYKI
KLINICZNEJ W WOJEWÓDZTWIE
POMORSKIM

Dr hab. n. med. Beata Lipska-Ziętkiewicz została powo- Dr hab. B. Lipska odbiera nagrodę dla młodych naukow-
łana przez Ministra Zdrowia na funkcję konsultanta woje- ców Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie; czer-
wódzkiego z zakresu genetyki klinicznej.Piszący te słowa był wiec 2014 r.
poprzednim konsultantem przez okres 20 lat (1999-2019).
PodoNet. Jest zapraszana jako wykładowca na konferencje
Dr hab. n. med. B. Lipska-Zienkiewicz ukończyła z wy- krajowe i zagraniczne. Opublikowała 37 artykułów z ob-
różnieniem Wydział Lekarski naszej Uczelni w roku 2002. szaru genetyki klinicznej, w tym wytyczne kliniczne
Stopień doktora uzyskała w 2008 r., a doktora habilitowa- z zakresu diagnostyki molekularnej w nefrologii.
nego w roku 2015. Ma specjalizację z pediatrii (2009 r.) oraz
genetyki klinicznej, którą uzyskała z wyróżnieniem w 2014 r. Mam dużą satysfakcję, że wykształciłem naukowo i kli-
nicznie osobę, która aktywnie tworzy nowoczesną genety-
Pracuje w Katedrze i Zakładzie Biologii i Genetyki Me- kę kliniczną w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym.
dycznej naszej Uczelni. Jest konsultantem UCK z zakresu
genetyki klinicznej oraz od 2019 r. kierownikiem Poradni oprac. PROF. DR HAB. JANUSZ LIMON
Genetycznej UCK. Członek rzecz. PAN; członek czynny PAU

Odbyła kilka staży zagranicznych w znanych ośrodkach
genetyki człowieka w Europie, USA i Japonii. W ramach
Europejskiej Sieci ds. Chorób Rzadkich (European Refe-
rence Networks ERNs) jest konsultantem ds. diagnostyki
molekularnej genetycznie uwarunkowanych chorób nerek.
Od wielu lat współpracuje z Uniwersytetem w Heidelber-
gu, będąc koordynatorem genetycznym wieloośrodkowe-
go rejestru chorych na steroidooporny zespół nerczycowy

GAZETA GUMed maj 2020

18 KADRY GUMed | NAGRODY JUBILEUSZOWE UCK | NEKROLOGI

Kadry GUMed

TYTUŁ NAUKOWY ORAZ STANOWISKO PROFESORA ZMIANY W ZAKRESIE PEŁNIONYCH FUNKCJI
OTRZYMALI: KIEROWNIKÓW JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH
W GRUPIE NAUCZYCIELI AKADEMICKICH:
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Rafał Bartoszewski
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Miłosz Jaguszewski Z dniem 1.04.2020 r. dr. hab. Łukaszowi Kasce powierzono
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Arkadiusz Piotrowski funkcję kierownika Katedry Chirurgii Ogólnej.
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Marcin Renke
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Paweł Winklewski ZMIANY NA STANOWISKACH KIEROWNICZYCH
W GRUPIE PRACOWNIKÓW NIEBĘDĄCYCH
STANOWISKO ADIUNKTA POWIERZONO NAUCZYCIELAMI AKADEMICKIMI

dr. n. farm. Marcie Bauer Z dniem 17.03.2020 r. pracę w Uczelni zakończyła mgr Lu-
cyna Kwiatkowska – audytor wewnętrzny kierujący zespołem
pracowników w Sekcji Audytu.

JUBILEUSZ DŁUGOLETNIEJ PRACY OBCHODZĄ:

20 lat dr n. chem. Katarzyna Czarnobaj 25 lat dr hab. Andrzej Gołębiewski
Mariola Krause prof. dr hab. n. med. Romuald Lango

Nagrody 25 lat Ilona Ciesielska
Jubileuszowe UCK Marta Kulpa
Halina Mynarczyk


30 lat Krystyna Kwiatosz
Mariola Lampart

JUBILEUSZ DŁUGOLETNIEJ PRACY OBCHODZĄ: 35 lat Mirosława Fularczyk
Alicja Ostrowska
20 lat Sylwia Józefowicz
Aldona Kwiatkowsk a Teresa Schuchardt
Magdalena Mierzej ewska
Kamila Rudnicka 45 lat Andrzej Wiewióra
Marzena Złotowska

Z żalem zawiadamiamy, że 14 KWIETNIA 2020 R. ZMARŁA

8 KWIETNIA 2020 R. ZMARŁA DR N. FARM.

ANNA PARCZEWSKA KRYSTYNA WIERZCHOWSKA-RENKE

Radca prawny, zatrudniona w Zapole Radców Prawnych Emerytowany adiunkt Katedry i Zakładu Biologii i Botaniki
Akademii Medycznej w Gdańsku w okresie od 1 stycznia Farmaceutycznej, zasłużony nauczyciel akademicki oraz wycho-
1988 r. do 5 stycznia 1999 r. wawca wielu pokoleń farmaceutów. W latach 1994-1995 pełniła
obowiązki kierownika Katedry Biologii i Botaniki Farmaceu-
tycznej Wydziału Farmaceutycznego, a z Uczelnią i Katedrą
związana była tod 1959 r. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi
w 1981 r., Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
w 2003 r. oraz Medalem Zasłużonemu AMG w 1995 r.

GAZETA GUMed maj 2020

KONFERENCJE 19

O sytuacji

zawodowej

pielęgniarek

i położnych

II Konferencja Nasza przyszłość w rękach pracodawców – fot. Paweł Sudara
sytuacja zawodowa pielęgniarek i położnych w wojewódz-
twie pomorskim zorganizowana przez Zakład Zarządzania niezbędne w czasie rozmów kwalifikacyjnych. Wykład Jak
w Pielęgniarstwie oraz Studenckie Koło Naukowe przy Za- wygląda praca w misyjnym ośrodku zdrowia na Madagaskarze?
kładzie Zarządzania w Pielęgniarstwie odbyła się 18 lutego wygłosił mgr Daniel Kasprowicz, absolwent kierunku dietety-
br. w Auditorium Primum im. prof. Olgierda Narkiewicza. ka, obecnie student kierunku pielęgniarstwo.
Wydarzenie patronatem honorowym objął rektor Gdańskie-
go Uniwersytetu Medycznego prof. Marcin Gruchała oraz Sponsorami spotkania było Towarzystwo Ubezpieczeń Inter Pol-
Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku. Konfe- ska oraz Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku.
rencję otworzył prof. Jacek Bigda, prorektor ds. rozwoju
i organizacji kształcenia. Rok 2020 został ogło-

Sytuacja zawodowa pielęgniarek i położnych została przed- szony przez Światową
stawiona w dwóch perspektywach. Spojrzenie ze strony
uczelni wyższej zaprezentowała dr hab. Aleksandra Gawor- Organizację Zdrowia
ska-Krzemińska, prodziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu, dy-
rektor Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa. Perspektywę Międzynarodowym
samorządową przedstawiła przewodnicząca Okręgowej Izby
Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku mgr Anna Czarnec- Rokiem Pielęgniarki
ka wraz z zastępcą rzecznika odpowiedzialności zawodowej
mgr Mariolą Rusińską. i Położnej. W lu-

W wydarzeniu uczestniczyli pracodawcy z największych tym Ministerstwo
podmiotów leczniczych województwa pomorskiego: Uni-
wersyteckiego Centrum Klinicznego, Szpitali Copernicus Zdrowia uroczyście
w Gdańsku, Szpitali Pomorskich, Szpitala Dziecięcego Po-
lanki w Gdańsku, Szpitala Aresztu Śledczego w Gdańsku, zainaugurowało Mię-
Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikal-
nej w Gdyni, Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych dzynarodową Kam-
w Starogardzie Gdańskim oraz ze Szpitali Specjalistycz-
nych w Kościerzynie, Kartuzach i Prabutach. Wystąpienia panię Nursing Now
pracodawców dotyczyły obsady pielęgniarskiej i położniczej
w poszczególnych placówkach i deficytów kadry, systemu Kira Gryning Polska, której celem
wynagradzania i podnoszenia kwalifikacji, procesu adaptacji
zawodowej oraz wsparcia personelu pielęgniarskiego przez fot. Angelika Jakubowska jest przede wszystkim
opiekunów medycznych. Poszczególne podmioty konkuru-
ją ze sobą pod względem oferowanej pensji podstawowej, podniesienie prestiżu
ścieżki rozwoju kariery oraz dodatkowych benefitów.
pielęgniarstwa i zwią-
Przy stanowiskach informacyjnych studenci mieli okazję
porozmawiać z dyrektorami ds. pielęgniarstwa lub przed- zanych z nim zawodów, a także uhonorowanie wkła-
stawicielami działów kadr i zdobyć pierwsze doświadczenia
du tych grup zawodowych w zdrowie społeczeństwa.

W ramach Kampanii Nursing Now studentka
GUMed z trzeciego roku kierunku pielęgniarstwo
Kira Gryning została polską twarzą projektu ENSA
– European Nursing Students Association.

GAZETA GUMed maj 2020

20 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Kampania Nursing Now
oraz polskie pielęgniarstwo
w strukturach międzynarodowych

DR HAB. ALEKSANDRA W 2030 r. potrzebnych będzie 9 milionów pielęgniarek. Zmie-
GAWORSKA-KRZEMIŃSKA niające się potrzeby ludzi w XXI wieku nadają pielęgniarkom
Dyrektor Instytutu Pielęgniarstwa jeszcze większą rolę niż pełniona do tej pory. Starzejące się spo-
i Położnictwa, prodziekan Wydziału łeczeństwa potrzebują nowych rodzajów usług pielęgniarskich
Nauk o Zdrowiu z IMMiT – większego nastawienia na pielęgniarstwo społeczne, opiekę
domową i prewencję chorób np. zakaźnych, co aktualnie ma
Współpraca szczególne znaczenie. Pielęgniarstwo powinno wykorzystywać
w tych celach nowe technologie, ale jednocześnie pamiętać
MGR ANGELIKA JAKUBOWSKA o holistycznym podejściu do pacjenta i skoncentrowaniu dzia-
Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Promocji Zdrowia łań na jego osobie. Od pielęgniarek oczekuje się także zaan-
gażowania w role liderów. To wymaga ich odpowiedniego
MGR KATARZYNA GROSS-ISSAJEWICZ docenienia i włączenia w podejmowanie politycznych decyzji.
Zakład Zarządzania w Pielęgniarstwie Nursing Now ma zapewnić pielęgniarkom udział w kształto-
waniu polityki zdrowotnej oraz szerszy dostęp do stanowisk
Nursing Now kierowniczych. Poza rozszerzeniem wpływów, pielęgniarki
uzyskałyby lepszy dostęp do edukacji i szkoleń oraz do dzie-
W 2002 r. w Wielkiej Brytanii powstał niezależny fundusz lenia się badaniami i osiągnięciami naukowymi w celu two-
charytatywny nazwany imieniem Sir Henry'ego Burdetta.The rzenia nowych, lepszych rozwiązań dla praktyki zawodowej.
Burdett Trust for Nursing wspiera pracę pielęgniarek, projekty Nursing Now ma zachęcać liderów z obszaru ochrony zdrowia
liderów pielęgniarstwa, znacząco poprawia poziom opieki nad do inwestowania w pielęgniarstwo i wprowadzania nowych
pacjentami dzięki zgromadzonym funduszom. Fundacja ta modelów pielęgnowania, które zmaksymalizują wpływ pielę-
we współpracy z Międzynarodową Radą Pielęgniarek (ICN) gniarek na poprawę światowego zdrowia oraz równego dostę-
oraz Światową Organizacją Zdrowia (WHO) w 2018 r. roz- pu do opieki zdrowotnej.
poczęła 3-letni program Nursing Now, którego celem jest po-
prawa zdrowia w skali globalnej poprzez podniesienie statusu Obecnie istnieje 645 grup promujących Nursing Now w 120
i prestiżu zawodowego pielęgniarek na całym świecie. Bardzo państwach świata. W Polsce kampania zainicjowana została
ważne jest podkreślenie ogromnej roli pielęgniarek i położ- 5 lutego 2020 r. w Ministerstwie Zdrowia w obecności m.in.
nych w systemach ochrony zdrowia na całym świecie, zwłasz- samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych, środowiska
cza w sferze promocji zdrowia i współudziału w leczeniu pa- akademickiego oraz Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego,
cjentów. W większości krajów pielęgniarki i położne stanowią które wchodzi w struktury Międzynarodowej Rady Pielę-
co najmniej połowę wszystkich medycznych pracowników. gniarek. Dodatkowo rok 2020 został ogłoszony przez WHO
Kampania ma wpływać na polityków oraz wspierać bezpo- Międzynarodowym Rokiem Pielęgniarki i Położnej. Data ta
średnio same pielęgniarki, aby przewodziły nowemu ruchowi, zbiega się z dwusetną rocznicą urodzin Florence Nightingale,
budowały go i uczyły o nim. Twarzą brytyjskiej kampanii jest a miesiąc urodzenia prekursorki współczesnego, profesjonalne-
księżna Cambridge Catherine Middleton, co świadczy o za- go pielęgniarstwa wpłynął na fakt, że majowy numer Gazety
angażowaniu decydentów we wspieranie pielęgniarek. GUMed otrzymał temat przewodni Nursing Now.

Jednym z głównych powodów zainicjowania kampanii Nur- Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie
sing Now jest niedobór kadr pielęgniarskich na całym świecie.
Wspomniane powyżej Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie
(PTP) jest profesjonalnym stowarzyszeniem naukowym,
którego celem jest rozwój praktyki pielęgniarskiej w oparciu

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 21

Polska pielęgniarska kadra kierownicza wraz z liderami środowiska podczas konferencji promującej m.in. Nursing Now;
Warszawa, luty 2020 r.

o dowody naukowe oraz zapewnienie najwyższych stan- Międzynarodowa Rada Pielęgniarek
dardów opieki zdrowotnej i dostępności do świadczeń pie-
lęgniarskich dla polskiego społeczeństwa. Cele PTP reali- Polskie pielęgniarstwo od pierwszych lat kształtowania
zowane są poprzez działania w zakresie rozwoju podstaw tożsamości i autonomii zawodu było włączone w struktury
badawczych dla profesji, rozwoju standardów kształcenia, międzynarodowe. Utworzenie Polskiego Towarzystwa Pielę-
legislacji i praktyki zawodowej pielęgniarek oraz rozwijanie gniarskiego w 1957 r. umożliwiło przyjęcie go w 1961 r. do
szerokiej współpracy krajowej i międzynarodowej. Polskie Międzynarodowej Rady Pielęgniarek – International Coun-
Towarzystwo Pielęgniarskie jest stowarzyszeniem ogólnokra- cil of Nurses (ICN). ICN skupia ok. 130 krajowych zrzeszeń
jowym, dostępnym dla wszystkich, którzy chcą pracować na pielęgniarskich. Jej celem jest zapewnienie jakości opieki
rzecz rozwoju zawodu pielęgniarki/pielęgniarza. Przynależ- pielęgniarskiej oraz wywieranie wpływu na światową polity-
ność do PTP jest dobrowolna. Zgodnie ze Statutem, członka- kę dotyczącą ochrony zdrowia. Jej członkiem może być tylko
mi Stowarzyszenia mogą być studenci pielęgniarstwa, osoby jedno stowarzyszenie z danego kraju. Organizacja ma swoją
posiadające prawo wykonywania zawodu pielęgniarki oraz siedzibę w Genewie w Szwajcarii.
osoby działające na rzecz rozwoju pielęgniarstwa.
ICN zajmuje się:
Prezesem Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego jest
dr n. o zdr. Grażyna Wójcik z WUM. Stowarzyszenie liczy · wymianą doświadczeń zawodowych,
obecnie 17 oddziałów terenowych w całej Polsce. W skład · pomocą w rozwoju pielęgniarstwa w krajach
oddziałów wchodzą koła, które działają na poziomie szpitali,
uczelni lub innych struktur lokalnych, a ich zadania i cele wy- przynależących do organizacji,
znaczają potrzeby tego środowiska.
· przeprowadzaniem badań nad organizacją pracy,
Kierunki działalności PTP: · szkoleniami,
· dbaniem o etykę zawodową,
· rozwój pielęgniarstwa jako nauki i umacnianie pozycji · metodami pielęgnowania i ochrony zdrowia ludności

pielęgniarstwa, oraz warunkami socjalno-bytowymi,

· rozwój praktyki zawodowej opartej na dowodach naukowych, · współpracą z innymi organizacjami międzynarodowymi
· rozwój standardów kształcenia przed- i podyplomowego
jak WHO, EFN, MCK, OECD itp.,
pielęgniarek,
· reprezentowaniem spraw pielęgniarstwa na forum między-
· promowanie działań na rzecz dobra pacjenta i rozwoju
narodowym.
systemu opieki zdrowotnej,
Ciałem zarządzającym ICN jest Rada Narodowych Re-
· inicjowanie, prowadzenie i upowszechnianie wyników badań prezentantów Stowarzyszeń Pielęgniarskich. Przez wiele
lat narodowym reprezentantem była dr hab. A. Gaworska-
naukowych w zakresie pielęgniarstwa i nauk pokrewnych, Krzemińska (2007-2017). Ostatnie spotkanie Rady odbyło
się podczas Kongresu ICN w czerwcu 2019 r. w Singapurze.
· reprezentowanie polskiego pielęgniarstwa w organizacjach Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie reprezentowała wówczas
prezes PTP dr n. o zdr. Grażyna Wójcik oraz mgr piel. Kata-
i strukturach międzynarodowych, rzyna Gross-Issajewicz z Zakładu Zarządzania w Pielęgniar-
stwie GUMed, która przejęła to zadanie po swojej szefowej.
· działalność w zakresie ochrony dziedzictwa i tradycji

zawodu pielęgniarki,

· współpraca z pielęgniarskimi stowarzyszeniami

specjalistycznymi.

GAZETA GUMed maj 2020

22 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Europejska Federacja Przedstawiciele PTP są stałym członkiem EFN, pełnili tak-
że ważne stanowiska w strukturach Zarządu EFN. Zgroma-
Stowarzyszeń Pielęgniarek dzenia EFN odbywają się co pół roku w różnych miejscach
Europy. Ostatnie walne zgromadzenie odbyło się w Atenach
Kolejną organizacją, z którą współpracuje PTP jest Europej- 17-18 października 2019 r. Polskę reprezentowali: prezes PTP
ska Federacja Stowarzyszeń Pielęgniarek – European Fede- dr n. o zdr. Grażyna Wójcik, mgr piel. Angelika Jakubowska
ration of Nurses Assotiation (EFN). Głównym zadaniem i z Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego i Promocji Zdrowia
celem EFN jest zwiększenie znaczenia pielęgniarstwa w Unii GUMed, przewodnicząca Gdańskiego Koła Polskiego Towa-
Europejskiej, transformacja europejskiego pielęgniarstwa rzystwa Pielęgniarskiego oraz Bartosz Pryba, student I roku
oraz szukanie rozwiązań w obecnych problemach tej dziedzi- studiów II° na kierunku pielęgniarstwo, przewodniczący SKN
ny. Organizacja ta jest uznana przez Komisję Unii Europej- Promocji Zdrowia, który został wybrany na członka zarządu
skiej za oficjalne przedstawicielstwo pielęgniarek, ma swoją głównego European Nusring Students Association na kaden-
stałą siedzibę w Brukseli. Przedstawiciel Federacji jest stałym cję 2019-2020.
konsultantem w Radzie Europy. Ma ogromny wkład m.in. w
powstawanie dyrektyw UE w zakresie standardów kształce- DR HAB. ALEKSANDRA GAWORSKA-KRZEMIŃSKA,
nia czy uznawania kwalifikacji zawodowych. EFN ma obec- MGR ANGELIKA JAKUBOWSKA,
nie ponad milion członków w całej Europie.
MGR KATARZYNA GROSS-ISSAJEWICZ

Prezentacje Zakładów
Pielęgniarstwa GUMed

INSTYTUT PIELĘGNIARSTWA I POŁOŻNICTWA

Instytut PiP został utworzony w 2019 r., przejmując zada- · badania naukowe w pielęgniarstwie/położnictwie,
nia wcześniej funkcjonującej (od 2003 r.) Katedry Pielę- · informacja naukowa,
gniarstwa. W skład Instytutu wchodzi siedem Zakładów, · praktyka pielęgniarska oparta na dowodach naukowych,
a obowiązki dyrektora pełni dr hab. A. Gaworska-Krzemińska. · pielęgniarstwo w perspektywie międzynarodowej,
· etyka zawodu pielęgniarki/położnej,
Zakład Zarządzania · bezpieczeństwo pacjenta.

w Pielęgniarstwie Kierownikiem Zakładu jest dr hab. n. o zdr. Aleksandra Ga-
worska-Krzemińska, absolwentka Wydziału Pielęgniarstwa
Pracownicy zatrudnieni w Zakładzie realizują zajęcia dy- Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz studiów podyplo-
daktyczne dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjo- mowych z zakresu Zarządzania Szpitalem UJ, Biostatystyki UJ,
narnych, pierwszego i drugiego stopnia, na kierunkach: pie- Pedagogiki UG oraz wielu szkoleń i kursów podyplomowych
lęgniarstwo, w tym NED, położnictwo, analityka medyczna w Polsce i za granicą. Była stypendystką UE oraz Hope Project
oraz na kierunku lekarskim, w tym ED. z zakresu zarządzania ochroną zdrowia w Szwecji, Holandii,
Anglii, Niemczech i na Węgrzech. Reprezentowała polskie pie-
W ramach działalności dydaktycznej prowadzone są następu- lęgniarstwo w strukturach Międzynarodowej Rady Pielęgniarek
jące przedmioty: (ICN) oraz Europejskiej Grupie Pielęgniarek Badaczy. Pełniła
funkcję redaktor naczelnej Problemów Pielęgniarstwa, wicepre-
· zarządzanie w pielęgniarstwie/położnictwie, zesa PTP, przewodniczącej Rady Naukowej PTP. Jest inicjato-
· organizacja pracy pielęgniarki/położnej, rem i współtwórcą wprowadzenia w Polsce uprawnień do wy-

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 23

pisywania recept przez pielęgniarki i położne oraz terminologii żających referencyjną
ICNP. Pełni funkcję konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie terminologię ICNP®
pielęgniarstwa. Jej główne zainteresowania naukowe dotyczą oraz stosujących apli-
właściwej organizacji pracy oraz wpływu środowiska pracy na kację Dorothea!
funkcjonowanie zdrowotne i społeczne personelu medycznego,
szczególnie zaburzeń wynikających z pracy zmianowej. Tematyka badawcza
pracowników jednost-
Zajęcia z zakresu zarządzania i organizacji pracy oraz bezpie- ki skupia się m.in. wo-
czeństwa pacjenta na różnych kierunkach nauczania prowadzi kół zagadnień:
także dr n. med., mgr piel. Katarzyna Kretowicz, adiunkt.
Jest absolwentką Akademii Medycznej w Lublinie i UG, jest · badanie fizykalne
kierownikiem praktyk zawodowych na kierunku pielęgniar-
stwo, promotorem i recenzentem prac magisterskich. Jej w pielęgniarstwie,
główne zainteresowania skupiają się wokół zarządzania
w pielęgniarstwie, jakości opieki oraz psychologii organiza- · bezpieczeństwo far-
cji pracy. Jest też opiekunem Studenckiego Koła Naukowego
przy Zakładzie Zarządzania w Pielęgniarstwie, członkiem makoterapii w prakty-
Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku i prze-
wodniczącą Komisji Kształcenia przy ORPiP w Gdańsku. ce pielęgniarskiej, Dr hab. n. o zdr. Aleksandra Gawor-
ska-Krzemińska, kierownik Zakładu
Studenckie Koło Naukowe · proces pielęgnowania, Zarządzania w Pielęgniarstwie
· diagnoza pielęgniarska,
przy Zakładzie Zarządzania · międzynarodowa

w Pielęgniarstwie klasyfikacja praktyki

Głównym celem Koła jest aktywne uczestniczenie w życiu pielęgniarskiej (ICNP®),
naukowym Uczelni oraz inicjowanie i wspieranie działalności
naukowo-badawczej, w szczególności dotyczących historii pie- · czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego.
lęgniarstwa i zarządzania w pielęgniarstwie. Aktywności Koła
skupiają się wokół wydarzeń organizowanych na Uczelni, Pracownicy:
z których najważniejszym jest konferencja Nasza przyszłość
w rękach pracodawców – Sytuacja zawodowa pielęgniarek i po- dr n. med., mgr piel. Hanna Grabowska, absolwentka Wy-
łożnych w województwie pomorskim – organizowana w tym działu Pielęgniarstwa Uniwersytetu Medycznego w Pozna-
roku po raz drugi. Koło ma na swoim koncie kilka publikacji niu oraz studiów podyplomowych Pacjent i jego środowisko,
dotyczących fotografii dnia pracy, konfliktu w organizacji pracy specjalistka w zakresie nauczania pielęgniarstwa, posiada
pielęgniarskiej, poczucia koherencji oraz oceny jakości opieki. uprawnienia trenera z zakresu Międzynarodowej Klasyfikacji
Praktyki Pielęgniarskiej ICNP® oraz z zakresu oceny stanu
zdrowia i badania fizykalnego, członkini Rady ds. e-Zdrowia
w Pielęgniarstwie przy Centrum Systemów Informacyjnych
Ochrony Zdrowia w Warszawie oraz Polskiego Towarzystwa
Pielęgniarskiego (PTP);

dr n. o zdr., mgr piel. Agata Flis, absolwentka Wydziału Pie-
lęgniarskiego Akademii Medycznej w Bydgoszczy, specjalistka
w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego, członkini PTP;

W strukturach Zakładu znajdują się dwie pracownie: Pra- dr n. o zdr., mgr piel. Władysław Grabowski, absolwent Wy-
cownia Teorii i Podstaw Pielęgniarstwa oraz Pracownia Pe- działu Pielęgniarstwa UM w Poznaniu, posiada uprawnienia
dagogiki i Dydaktyki Medycznej. trenera z zakresu oceny stanu zdrowia i badania fizykalnego,
członek PTP oraz Zespołu Programowego Centrum Kształ-
Pracownia Teorii cenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie
opracowującego program kursu specjalistycznego Wywiad
i Podstaw Pielęgniarstwa i badanie fizykalne (2014 r.);

Zadania dydaktyczne Pracowni realizowane przez pracow- mgr piel. Katarzyna Gross-Issajewicz, absolwentka Oddzia-
ników jednostki dotyczą w szczególności podstaw opieki łu Pielęgniarstwa GUMed, specjalistka w dziedzinie pielę-
pielęgniarskiej, pielęgniarstwa transkulturowego oraz ba- gniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki medycznej,
dania fizykalnego. Pracownia w swoich zasobach posiada narodowy reprezentant z ramienia PTP w Międzynarodowej
sale ćwiczeń wyposażone w nowoczesny sprzęt dydaktyczny, Radzie Pielęgniarek (ICN);
w tym: symulatory, fantomy, trenażery oraz modele niezbęd-
ne w procesie kształcenia przyszłego personelu medycznego. mgr piel. Katarzyna Pietrzak, absolwentka Oddziału Pielę-
Pracownia jest jedną z pierwszych jednostek w Polsce wdra- gniarstwa GUMed, w trakcie szkolenia specjalizacyjnego
w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego.

GAZETA GUMed maj 2020

24 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Pracownia Pedagogiki dzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki
i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kie-
i Dydaktyki Medycznej runkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną.

Pracownicy zajmują się działalnością dydaktyczną na stu- Pracownicy jednostki biorą także udział w pracach organów
diach I i II°, konsultacyjną i naukowo-badawczą, skoncentro- wewnętrznych powoływanych przez Rektora GUMed, takich
waną wokół następujących zagadnień: jak: Zespół ds. Efektów Kształcenia, Zespół ds. ECTS, Ko-
misja Dyscyplinarna. Ponadto współpracują ze szkołami oraz
· edukacja prozdrowotna i edukacja terapeutyczna, placówkami oświatowymi w Gdańsku, które stanowią bazę
· dydaktyka medyczna, do zajęć praktycznych dla studentów. Współpraca ta, oprócz
· aktywizujące techniki nauczania, wykorzystywane w procesie upowszechniania wiedzy prozdrowotnej, pozwala także pro-
mować pielęgniarstwo i położnictwo wśród dzieci i młodzieży.
edukacji podopiecznych,
Pracownicy:
· higiena pracy głosem,
· terapia logopedyczna. dr n. med. Hanna Nowakowska, mgr pedagogiki, logopeda,
pielęgniarka, adiunkt. Jej zainteresowania naukowe skupiają
Wyniki badań prezentowane są podczas konferencji nauko- się wokół problematyki teorii oraz praktyki dydaktyki jako
wych organizowanych w GUMed i innych ośrodkach akade- subdyscypliny pedagogiki, eksperymentów i alternatyw
mickich, a także publikowane jako materiały o charakterze w edukacji prozdrowotnej i terapeutycznej podopiecznych
naukowym i dydaktycznym (podręczniki, materiały meto- pielęgniarek i położnych;
dyczne). Wpisują się one w główny nurt badań pedagogicz-
nych i społecznych. dr n. med. Maria Mielnik, absolwentka Wydziału Wokalno-
-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdań-
Działalność dydaktyczno-konsultacyjna obejmuje nadzór nad sku w klasie prof. Zofii Janukowicz-Pobłockiej i Podyplomo-
przebiegiem dydaktyki w zakresie kształtowania kompetencji wego Studium Logopedycznego przy UG. Jako logopeda od
pedagogicznych. Członkowie Pracowni sprawują również lat zajmuje się terapią dorosłych chorych neurologicznych
opiekę nad pracami licencjackimi i magisterskimi z zakre- z zaburzeniami mowy w Klinice Rehabilitacji UCK. Od 2010
su edukacji prozdrowotnej, edukacji terapeutycznej, higieny roku jest również pracownikiem Zakładu Zarządzania w Pie-
pracy głosem oraz terapii logopedycznej. Ważnym aspektem lęgniarstwie. Prowadzi zajęcia dotyczące technik emisji głosu,
podejmowanych działań jest czuwanie nad realizacją ścież- rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami mowy na kierunkach
ki przygotowania pedagogicznego dla studentów studiów II fizjoterapia, pielęgniarstwo i położnictwo.
stopnia. Przygotowanie pedagogiczne oznacza nabycie wie-

ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA ANESTEZJOLOGICZNEGO
I INTENSYWNEJ OPIEKI

Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej znaniu oraz studiów podyplomowych z zakresu Zarządzania
Opieki jest najmłodszym zakładem mieszczącym się w struk- Firmą w Opiece Zdrowotnej PG, Przygotowania do wykony-
turach Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa GUMed (wcze- wania zawodu nauczyciela z przedmiotów zawodowych UB.
śniej pracownicy funkcjonowali w ramach Zakładu Pielę- W 2013 r. otrzymała nagrodę Life Keeper nadaną przez
gniarstwa Ogólnego). Został utworzony w 2017 r. na wniosek Serbskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Intensywnej Opieki
dr hab. Wioletty Mędrzyckiej-Dąbrowskiej. Tworzą go ludzie (UINARS). Od 2015 r. jest członkiem Critical Care Docto-
pełni pasji i zaangażowania w proces kształcenia studentów. ral European Nurses Group (Critical Care DEN) działającej
przy EfCCNa. Trzykrotny członek Komitetu Naukowego
Kierownikiem Zakładu jest dr hab. n. o zdr. Wioletta Mę- kongresów organizowanych przez EfCCNa. Recenzent
drzycka-Dąbrowska, specjalistka w dziedzinie pielęgniar- w czasopismach naukowych: Journal of Pain Research, Journal
stwa anestezjologicznego i intensywnej opieki. Absolwentka of Nursing Management, Pain Medicine. Pełni funkcję konsul-
Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Po- tanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjo-

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 25

logicznego i intensywnej opieki. Naukowe zainteresowania kardiochirurgicznym.
koncentruje na szeroko rozumianych problemach pacjentów W ramach działalności
w stanie zagrożenia życia. dydaktycznej prowa-
dzone są przedmioty
Pracownicy: z zakresu pielęgniarstwa
anestezjologicznego
dr n. med., mgr piel. Katarzyna Kwiecień-Jaguś, specja- i intensywnej opieki na
listka pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensyw- kierunku pielęgniar-
nej opieki, sekretarz Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek stwo, położnictwo oraz
Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki, oddział Pomor- Nursing English Di-
ski. Ukończyła studia podyplomowe Post-Diploma Studies vision. Nauczanie tak
In Bussines Administration, Menedżer Projektu Nauko- wysokospecjalistycz-
wo-Rozwojowego. Jest nauczycielem akademickim, wy- nych przedmiotów nie
kładowcą oraz opiekunem staży różnych form kształcenia byłoby możliwe, gdyby
podyplomowego personelu pielęgniarskiego. W polu jej nie współpraca wielu Dr hab. n. o zdr. Wioletta
zainteresowań naukowych znajdują się: intensywna terapia, specjalistów z dzie- Mędrzycka-Dąbrowska,
RKO, ergonomia i organizacja pracy, środowisko pracy per- dziny anestezjologii kierownik Zakładu Pielęgniar-
sonelu pielęgniarskiego, psychologia stresu; i intensywnej terapii, stwa Anestezjologicznego
w tym również prak- i Intensywnej Opieki
dr n. o zdr., mgr piel. Katarzyna Lewandowska, absolwent- tyków pielęgniarstwa.
ka Oddziału Pielęgniarstwa GUMed, specjalistka w dziedzi- Ten złożony proces
nie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki. jest możliwy dzięki współpracy z Kliniką Anestezjolo-
Członek grupy roboczej działającej przy PTPAiIO. Nauczy- gii i Intensywnej Terapii, której kierownikiem jest prof.
ciel akademicki oraz praktyk pielęgniarstwa na Oddziale Radosław Owczuk i pielegniarką oddziałową mgr Ewą
Intensywnego Nadzoru Pooperacyjnego. Swoje zaintereso- Morzuch. Ważną postacią wspierającą edukację persone-
wania naukowe wiąże z nowoczesnymi formami monito- lu pielęgniarskiego na każdym etapie kształcenia była prof.
rowania w anestezjologii i intensywnej terapii, pracą z pacjen- Maria Wujtewicz, poprzedni wieloletni kierownik Kliniki
tem neurotraumatologicznym, symulacjami medycznymi jako Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
nowoczesnymi formami kształcenia pielęgniarek i położnych;
W nauczaniu większości przedmiotów kadra wykorzystuje
mgr piel. Katrzyna Czyż-Szypenbejl, absolwentka Oddzia- nowoczesne formy kształcenia personelu pielęgniarskiego
łu Pielęgniarstwa GUMed, specjalistka w dziedzinie pielę- w postaci zajęć symulowanych czy zajęć e-learningowych.
gniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki. Członek Pracownicy sięgają po innowacyjne aplikacje niezbędne
grupy roboczej działającej przy PTPAiIO. W obszarze jej w pracy pielęgniarki oraz nowoczesne narzędzia pracy tj. ta-
zainteresowań naukowych znajduje się praca z pacjentem blety, które są nieodłącznym atrybutem codziennej praktyki
personelu pielęgniarskiego w krajach wysokorozwiniętych
Zespół Zakładu Pielęgniarstwa Anestezjologicznego w tym Finlandii, Szanghaju oraz Stanów Zjednoczonych.
i Intensywnej Opieki. Od lewej: mgr piel. Katarzyna
Czyż-Szypenbejl, dr hab. Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska, Charakteryzując działalność naukową Zakładu, podkreślić
dr Katarzyna Kwiecień-Jaguś, dr Katarzyna Lewandowska należy jego dynamiczny rozwój. Przykładem są liczne pu-
blikacje zespołowe o zasięgu międzynarodowym, jak rów-
nież wysoka pozycja Zakładu w rankingu jednostek WNoZ
GUMed. Współpraca krajowa jest poszerzona o współpra-
cę zagraniczną, w tym: z University of Barcelona, Klaipėda
State University of Applied Sciences, Corso di Laurea in In-
fermieristica Università degli Studi di Milano. Wspomniane
placówki bardzo aktywnie współuczestniczą w realizacji pro-
jektów badawczych, które są filarem działalności naukowej
jednostki. Obecnie pod opieką dr hab. Wioletty Mędrzyc-
kiej-Dąbrowskiej realizowanych jest kilka projektów rozpraw
doktorskich. W tym roku akademickim została obroniona
pierwsza praca doktorska (dr Katarzyny Lewandowskiej),
która ze względu na bardzo ważną i nietypową tematykę,
a także znaczny dorobek naukowy autora, uzyskała wyróżnie-
nie RWNoZ z IMMiT.

GAZETA GUMed maj 2020

26 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA INTERNISTYCZNO-PEDIATRYCZNEGO

Zakład Pielęgniarstwa Internistyczno-Pediatrycznego od 2003 r. Dr hab. n. med. Andrzej Chamienia, ka-Dubiela. Celem
do 2019 r. funkcjonował jako Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego. kierownik Zakładu Pielęgniarstwa oraz zadaniem Koła
Internistyczno-Pediatrycznego jest: szerzenie wiedzy
Kierownikiem Zakładu jest dr hab. n. med. Andrzej Chamie- z zakresu pierwszej
nia związany z Oddziałem Pielęgniarstwa, a później z Wydzia- pomocy wśród dzieci
łem Nauk o Zdrowiu od początku jego istnienia. W Zakładzie i młodzieży, rozwi-
pracuje zespół pielęgniarski, który tworzą: dr n. med. Anna Ste- janie zainteresowań
fanowicz-Bielska, dr n. o zdr. Aneta Kołodziejska, dr n. med. związanych z me-
Anna Małecka, mgr piel. Malwina Nowogrodzka i mgr piel. dycyną ratunkową
Magdalena Słomion oraz zespół lekarski, który tworzą: dr hab. studentów kierunku
med. Jolanta Wierzba, prof. dr hab. n. med. Anna Liberek, pielęgniarstwo, udział
dr n. med. Karolina Śledzińska i prof. dr hab. n. med. Prze- w wydarzeniach, ta-
mysław Rutkowski. kich jak: Biała Sobo-
ta, Piknik na Zdro-
W Zakładzie Pielęgniarstwa Internistyczno-Pediatryczne- wie, Dni Otwarte
go funkcjonuje Pracownia Pielęgniarstwa Pediatrycznego GUMed oraz aktyw-
i Pracownia Pielęgniarstwa Internistycznego. W ramach ne uczestnictwo
działalności dydaktycznej realizowanej jako: wykłady, semi- w konferencjach na-
naria, zajęcia praktyczne, ćwiczenia, praktyka zawodowa i sa- ukowych.
mokształcenie – prowadzone są następujące przedmioty:
Zakład współpracuje z Polską Federacją Edukacji w Diabeto-
· pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne, logii i Foundation of European Nurses in Diabetes, Fundacją
· Pediatrics and pediatric nursing, Wspierania Rozwoju Ja też i Fundacją Parent Project Muscu-
· diabetologia i pielęgniarstwo diabetologiczne, lar Dystrophy. Pielęgniarki zatrudnione w Zakładzie współ-
· specjalistyczne problemy zdrowotne dziecka chorego, pracują z Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek
· farmakologia kliniczna, i Położnych w Warszawie oraz Okręgową Izbą Pielęgniarek
· interna i pielęgniarstwo internistyczne, i Położnych w Gdańsku. Biorą czynny udział w kształceniu
· Internal medicine and internal nursing, podyplomowym pielęgniarek, pełniąc funkcję wykładowców,
· nefrologia i pielęgniarstwo nefrologiczne, opiekunów staży i kierowników specjalizacji (dr Anna Ste-
· ratownictwo medyczne, fanowicz-Bielska – wykładowca, opiekun staży i kierownik
· Medical emergency, szkolenia specjalizacyjnego z pielęgniarstwa pediatrycznego;
· podstawy ratownictwa medycznego. dr Anna Małecka-Dubiela – wykładowca, opiekun staży
i kierownik kursu specjalistycznego dla pielęgniarek i położ-
W ramach Zakładu działają także Studenckie Koła Naukowe nych – resuscytacja krążeniowo-oddechowa; Magdalena Sło-
Pielęgniarstwa Pediatrycznego i Pielęgniarstwa Medycyny mion – wykładowca w ramach szkolenia specjalizacyjnego
Ratunkowej. Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa z pielęgniarstwa pediatrycznego). Dr Anna Małecka-Dubiela
Pediatrycznego powstało w 2006 r. Opiekunem Koła jest jest członkiem i przewodniczącą Państwowej Komisji Egza-
dr Anna Stefanowicz-Bielska. Celem i zadaniem Koła jest: minacyjnej ze szkolenia specjalizacyjnego z pielęgniarstwa
poszerzanie wiedzy studentów z zakresu pediatrii i pielę- ratunkowego oraz z pielęgniarstwa anestezjologicznego
gniarstwa pediatrycznego, tworzenie projektów badawczych, i intensywnej opieki. Dr Anna Stefanowicz-Bielska jest
prowadzenie badań naukowych i przygotowanie publikacji, współautorem programów kursów specjalistycznych: Opie-
udział w konferencjach naukowych, udział w Pikniku na ka nad dziećmi i młodzieżą z cukrzycą, Edukator w cukrzycy,
Zdrowie, nawiązywanie współpracy z Kołami Naukowymi Opieka nad osobami z cukrzycą stosującymi terapię ciągłego pod-
Pielęgniarstwa Pediatrycznego innych Uczelni i z innymi ko- skórnego wlewu insuliny CPWI dla pielęgniarek i położnych.
łami naukowymi GUMed, wolontariat na rzecz dzieci cho- Jest też sekretarzem i członkiem zarządu Polskiej Federacji
rych i ich rodziców, prowadzenie edukacji zdrowotnej oraz Edukacji w Diabetologii oraz ukończyła moduł 1 i 2 szkolenia
integracja studentów z różnych kierunków studiów. podyplomowego FEND European Nurses Diabetes Collabo-
rative University Programme w King's College w Londynie
Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Medycyny Ratun- uzyskując Postgraduate Certificate in Diabetes-Clinical Care
kowej powstało w 2004 r.; jego opiekunem jest dr Anna Małec- and Management. Od 2012 r. pełni funkcję przewodniczącej

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 27

Komisji ds. pielęgniarstwa ratunkowego, a od 2016 r. jest Zespół lekarski realizuje zadania dydaktyczne w zakresie kli-
konsultantem krajowym w dziedzinie pielęgniarstwa ra- nicznych aspektów przedmiotów prowadzonych przez Za-
tunkowego. kład, głównie na kierunkach pielęgniarstwo i położnictwo, ale
również na takich kierunkach studiów jak ratownictwo czy
Oprócz działalności dydaktyczno-naukowej oraz społecznej zdrowie publiczne. Wspólnie z pozostałymi pracownikami,
na rzecz środowiska, pielęgniarki z Zakładu Pielęgniarstwa lekarze zatrudnieni w Zakładzie angażują się w działalność
Internistczno-Pediatrycznego aktywnie pracują w Klini- naukową: dr hab. Jolanta Wierzba prowadzi badania w za-
kach Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku: kresie rzadkich zespołów genetycznych u dzieci; prof. Anna
dr Anna Stefanowicz-Bielska i dr Aneta Kołodziejska Liberek zajmuje się m.in. schorzeniami wątroby u dzieci;
w Klinice Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii, dr Anna prof. Przemysław Rutkowski i dr hab. Andrzej Chamienia
Małecka-Dubiela w Klinicznym Oddziale Ratunkowym, są zaangażowani w badania dotyczące wybranych zagadnień
Magdalena Słomion w Klinice Pediatrii, Nefrologii i Nad- z zakresu diagnostyki i terapii przewlekłej choroby nerek,
ciśnienia oraz Malwina Nowogrodzka w Klinice Nefrologii, także w związku z dynamicznie rozwijającym się programem
Transplantologii i Chorób Wewnętrznych. przeszczepiania nerek w gdańskim ośrodku.

ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNEGO

Zakład Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego wcho- W strukturze zakładu
dzi w skład struktury Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa znajdują się:
GUMed. Kierownikiem Zakładu od 2013 r. jest prof. dr hab.
n. med. Krzysztof Łukaszuk, którego głównym obszarem · Pracownia umie-
zainteresowań naukowych jest niepłodność i zapłodnienie
pozaustrojowe. Jest członkiem licznych towarzystw nauko- jętności w Opiece
wych w tej dziedzinie. Zakład kształci studentów kierunku Neonatologicznej,
położnictwo.
· Pracownia umie-
Kierownikiem kierunku jest dr n. med. Jolanta Olszewska,
mgr prawa i administracji, lic. poł., specjalistka w zakresie jętności w Opiece
opieki przed- i okołoporodowej oraz pielęgniarstwa gineko- Ginekologicznej,
logicznego. Od 2017 r. pełni ona także rolę konsultanta wo-
jewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa położniczo-gine- · Pracownia umiejętno-
kologicznego; jest również rzecznikiem prasowym Polskiego
Towarzystwa Położnych. ści Technik Położni-
czych i Prowadzenia
Najważniejszym zadaniem na kierunku położnictwo jest Porodu.
działanie zgodne z celami strategicznymi Uczelni i kształ-
cenie studentów na poziomie studiów licencjackich i magi- W Zakładzie organi- Prof. dr hab. med. Krzysztof
sterskich w sposób najlepiej przygotowujący do wykonywania zowane są spotkania Łukaszuk, kierownik Zakładu
zawodu położnej, położnego, przed którym stoją dzisiaj nowe Studenckiego Koła Pielęgniarstwa Położniczo-Gine-
wyzwania współczesnego położnictwa, neonatologii i gineko- Naukowego Przyszłe kologicznego
logii oraz coraz większa konkurencja na rynku pracy. Położne. Członkowie
Koła czynnie uczest-
Projekty badawcze pracowników Zakładu skupiają się przede niczą w akcjach promocyjnych GUMed, takich jak: Piknik na
wszystkim na szeroko rozumianym zdrowiu kobiet od doj- Zdrowie czy Dni Otwarte, a także w konferencjach nauko-
rzewania do senium, zdrowiu reprodukcyjnym, problemach wych. Opiekunem Koła jest mgr Katarzyna Turoń, zawodowo
niepłodności oraz niepowodzeniach w rozrodzie i opieką ho- związana z Kliniką Ginekologii, Ginekologii Onkologicznej
listyczną nad kobietami od chwili narodzin do śmierci. i Ginekologii Endokrynologicznej. Realizuje zajęcia praktycz-
ne ze studentami położnictwa i pielęgniarstwa. Uczestniczy
w projekcie Podnoszenie jakości i rozszerzenie kształcenia stu-
dentów pielęgniarstwa i położnictwa w odpowiedzi na współ-
czesne zagrożenia zdrowotne, jako opiekun praktyk zawodo-
wych dla studentów pielęgniarstwa.

GAZETA GUMed maj 2020

28 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Kadrę dydaktyczną Zakładu Pielęgniarstwa Położniczo-Gi- rze czynny udział w akcjach promocyjnych i profilaktycznych
nekologicznego tworzą profesjonaliści, którzy skupiają się na organizowanych na rzecz lokalnej społeczności. Ponadto jest
przekazywaniu wiedzy i umiejętności na najwyższym pozio- członkiem Akademickiego Polskiego Towarzystwa Położ-
mie oraz zgodnie z obowiązującym standardem kształcenia. nych, Oddział Gdańsk, gdzie pełni funkcję skarbnika. Do-
Zespół rozwija się także naukowo poprzez udział w krajowych datkowo pracuje jako położna w Klinice Neonatologii UCK;
i zagranicznych konferencjach oraz prowadzenie projektów ba-
dawczych. Do zespołu ZPPG należą także: dr n. med., mgr poł. Anna Michalik, adiunkt. Zawodowo
zainteresowana tematyką okołoporodową oraz diagnostyką
dr n. o zdr., mgr poł. Agnieszka Czerwińska-Osipiak, pra- prenatalną;
cuje na stanowisku adiunkta; prowadzi zajęcia dydaktyczne
na kierunkach: położnictwo, pielęgniarstwo i psychologia mgr poł. Joanna Moćkun, doktorantka GUMed, instruktorka
zdrowia. Jest współautorką pierwszego w skali województwa fitness. Ukończyła kurs praktyczno-teoretyczny Diagnostyka
programu zdrowotnego pt. Karmienie naturalne dziecka jako USG w ginekologii i położnictwie z elementami diagnostyki
profilaktyka niekorzystnych wpływów środowiska realizowa- sutka dla ginekologów. W plebiscycie organizowanym przez
nego przez Szpital Specjalistyczny św. Wojciecha w latach Uczelniany Samorząd Studencki GUMed otrzymała tytuł
2011-2013, finansowanego ze środków Miasta Gdańsk. Po- honorowy Amicus Studentis 2017 Wydziału Nauk o Zdrowiu.
siada certyfikat edukatora do spraw laktacji, tytuł położnej Zawodowo związana z Oddziałem Neonatologii i Intensyw-
specjalistki w dziedzinie organizacji i zarządzania. Od roku nej Terapii Noworodka Szpitala Specjalistycznego św. Wojcie-
jest recenzentem w czasopiśmie Pielęgniarstwo XXI wieku; cha w Gdańsku;

mgr pedagogiki Beata Frankowicz-Gasiul, spec. promocji mgr poł. Jakub Pietrzak, doktorant GUMed, specjalista pielę-
zdrowia, starszy wykładowca. Jako opiekun praktyk zawodo- gniarstwa położniczo-ginekologicznego. Uczestniczy w progra-
wych z przedmiotów: podstawy opieki położniczej oraz po- mie Baltic Sea Network Summer School. W 2018 r. otrzymał
łożnictwo i opieka położnicza tworzy ich syllabusy, pilotuje subwencję na finansowanie zadań badawczych dla młodych na-
przebieg poprzez hospitacje, a także przygotowuje sprawozda- ukowców. Zawodowo położny koordynujący trakt porodowy
nia. Jest konsultantem profilaktyki nowotworu gruczołu pier- w Klinice Położnictwa UCK, gdzie prowadzi zajęcia praktyczne
siowego (współpraca z AVON), prowadząc akcję edukacyjną z przedmiotu techniki położnicze i prowadzenie porodu;
w tym zakresie oraz naukę samobadania. W ramach projektu
zespołowego prowadzi badania nad ewaluacją kompetencji mgr piel. Hanna Popowicz, zatrudniona na stanowisku asy-
polskiej położnej na podstawie wybranych epok historycznych. stenta. Jest specjalistą w dziedzinie pielęgniarstwa neonato-
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Położnych. Jako prak- logicznego. Otrzymała wyróżnienie Złoty Czepek za działal-
tykująca położna pracuje w Klinice Położnictwa UCK; ność na rzecz środowiska pielęgniarek i położnych przyznane
przez Okręgową Radę Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku.
dr n. o zdr. Justyna Kamińska, mgr ekonomii, lic. poł., ad- Zawodowo związana z Copernicus Podmiot Leczniczy Sp.
iunkt w grupie pracowników dydaktycznych. Ukończyła kurs z o.o., gdzie pracuje na Oddziale Intensywnej Terapii Nowo-
teoretyczno-praktyczny Instruktor Symulacji Medycznych. rodka w zespole wyjazdowym karetki „N”. W Zakładzie reali-
W 2015 r. otrzymała dyplom od studentów kierunku położ- zuje zajęcia z przedmiotów intensywnego nadzoru w opiece
nictwo dla najsympatyczniejszego opiekuna roku. Wiele lat neonatologicznej i pediatrycznej oraz podstaw pielęgniarstwa.
związana zawodowo ze Szpitalem św. Wojciecha w Gdańsku, Bierze również czynny udział w kształceniu podyplomowym
w którym otrzymała nagrodę za wzorową pracę w ochronie pielęgniarek poprzez prowadzenie wykładów na specjalizacji
zdrowia. Bierze czynny udział kształceniu pielęgniarek i po- neonatologicznej;
łożnych, pełniąc funkcję kierownika szkolenia specjalistyczne-
go w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego; mgr poł. Anna Szablewska, asystent. W 2016 r. ukończyła
studia podyplomowe w zakresie psychoonkologii klinicznej.
mgr pedagogiki, lic. poł. Małgorzata Galuchowska-Go- Prowadzi badania naukowe dotyczące socjodemograficz-
stomska, zatrudniona na stanowisku wykładowcy. Prowadzi nych i medycznych przyczyn wcześniactwa. W 2014 r. uho-
zajęcia z przedmiotu podstawy opieki położniczej, w tym: pod- norowana medalem Primus Inter Pares dla najlepszych absol-
stawy opieki położniczej, podstawy pielęgniarstwa oraz techni- wentów GUMed. Zatrudniona w Copernicus Podmiot
ki położnicze i prowadzenie porodu; Leczniczy Sp. z o.o., gdzie prowadzi zajęcia ze studentami
pielęgniarstwa i położnictwa na Oddziale Ginekologii;
mgr zdrowia publicznego, lic. poł. Marzena Strahl posiada
tytuł położnej specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa neona- mgr Lucyna Wójcicka, członek Polskiego Towarzystwa Po-
tologicznego. Jako członek zespołu badawczego realizuje ba- łożnych, Oddział Akademicki w Gdańsku. Ukończyła studia
dania w zakresie ewaluacji kompetencji polskiej położnej na podyplomowe z przygotowania pedagogicznego. Pełni obo-
podstawie wybranych epok historycznych oraz poziomu wie- wiązki opiekuna koła naukowego Przyszłe Położne i bierze
dzy i zachowań żywieniowych wśród kobiet ciężarnych. Bie- czynny udział w akcjach promocyjnych Uczelni.

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 29

ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA SPOŁECZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA

Działalność Zakładu mgr piel. Marzanna Mziray, starszy wykładowca, specja-
Pielęgniarstwa Spo- listka w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego oraz za-
łecznego i Promocji chowawczego. Ukończyła studia podyplomowe z pedagogiki
Zdrowia opiera się na merytorycznej, socjoterapii i psychoonkologii. Jest autorką
przygotowaniu studen- oraz współautorką wielu publikacji w czasopismach polskich
tów do: rozpoznawania i zagranicznych. Promotorka licznych prac licencjackich. Ma
zagrożeń i uwarunko- 34-letni staż jako praktyk zawodowy w jednostkach ochrony
wań zdrowia człowieka zdrowia o profilu internistycznym, paliatywnym i geriatrycz-
i zbiorowości, identyfi- nym. Głównym obszarem jej zainteresowań jest ocena związ-
kacji potrzeb z zakre- ku między stanem odżywienia, polipragmazją a ryzykiem
su promocji zdrowia, upadków u osób po 60 roku życia;
profilaktyki i edukacji
zdrowotnej, opraco- mgr piel. Danuta Postrożny, starszy wykładowca, specjalist-
wywania, wdrażania, ka pielęgniarstwa chirurgicznego. Jest autorem publikacji oraz
Dr n. med. Regina Żuralska, kie- koordynacji i realizacji uczestnikiem konferencji o zasięgu krajowym. Swoje zainte-
rownik Zakładu Pielęgniarstwa programów promocji resowania naukowe skupia wokół identyfikowania problemów
Społecznego i Promocji Zdrowia zdrowia i profilaktyki społeczno-zdrowotnych oraz funkcjonowania osób starszych.
oraz środowiskowej Uczestniczy i prowadzi szkolenia podyplomowe dla środowiska
opieki pielęgniarskiej pielęgniarskiego. Prowadzi działalność pozaakademicką współ-
w miejscu zamieszkania pacjenta i w społeczności lokalnej, pracując jako członek Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego;
w tym w środowisku pracy i nauki. Obejmuje również szerokie
zagadnienia z zakresu geriatrii oraz rehabilitacji i pielęgnowa- mgr piel. Paula Kaszubowska, instruktor; jej praca zawodowa
nia osób niepełnosprawnych. Pracownicy ZPSiPZ biorą udział oraz naukowa koncentruje się wokół problematyki pacjenta
w różnych projektach, jednym z nich był międzynarodowy pro- w środowisku domowym i jego rodziny, a także dziecka zdro-
jekt pt. Interactive learning an careing in comunity realizowany wego i szczepień ochronnych. W trakcie specjalizacji z pielę-
w ramach programu Leonardo da Vinci w latach 2007-2009. gniarstwa rodzinnego;

Kierownikiem jest dr n. med. Regina Żuralska – adiunkt, mgr poł. Monika Stramska, instruktor; w trakcie specjalizacji
pielęgniarka, psycholog i psychoterapeuta. Ukończyła studia z położnictwa rodzinnego.
podyplomowe z m.in.: psychologii klinicznej, psychologii
transportu, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, promocji Przedmioty realizowane przez Zakład:
zdrowia, biologii. Jest certyfikowanym nauczycielem dyplo-
mowanym i nauczycielem akademickim. Członek Polskiego · promocja zdrowia,
Towarzystwa Psychologicznego i Polskiego Stowarzyszenia · promocja zdrowia psychicznego,
Terapeutów Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. Au- · psychologia wychowawcza,
torka ponad 80 prac naukowych. Wykładowca z pasją – cechu- · geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne,
je się wyjątkowym oddaniem wobec studentów m.in. poprzez · rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych,
udzielanie im bezpłatnych konsultacji psychologicznych. · podstawowa opieka zdrowotna w tym pielęgniarstwo

Pracownicy: rodzinne i opieka domowa,

mgr piel. Angelika Jakubowska, asystent, kierownik praktyk · farmakologia i ordynowanie produktów leczniczych,
zawodowych, opiekun Studenckiego Koła Promocji Zdro- · Primary Health Care (Nursing English Division).
wia, koordynator projektu Ministerstwa Zdrowia i Unii Eu-
ropejskiej na lata 2017-2021. Autorka i współautorka kilku
publikacji naukowo-badawczych. Przewodnicząca Oddziału Przy Zakładzie działa Studenckie Koło Naukowe Promocji
Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego na terenie Pomorza. Zdrowia, którego przewodniczącym jest Bartosz Pryba. Dzia-
Promotorka prac licencjackich. Jej głównym obszarem zain- łalność Koła skupia się na rozwijaniu i pogłębianiu wiedzy z za-
teresowań jest praca z pacjentem i jego rodziną w środowisku kresu zdrowia publicznego i promocji zdrowia; koordynowaniu
domowym chorego, edukacja zdrowotna oraz promocja zdro- i udziale w realizacji działań prozdrowotnych, edukacji i porad-
wia. W trakcie specjalizacji z pielęgniarstwa rodzinnego; nictwa zdrowotnego; współudziale w organizowaniu i realizacji
kampanii prozdrowotnych na rzecz mieszkańców Gdańska oraz
przygotowaniu studentów do prowadzenia prac badawczych.

GAZETA GUMed maj 2020

30 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA CHIRURGICZNEGO

Kierownikiem Zakładu

Pielęgniarstwa Chirur-

gicznego jest dr n. med.

Janina Książek, specjalist-

ka pielęgniarstwa chirur-

gicznego, przewodnicząca

Terenowego Oddziału Sto-

warzyszenia Pielęgniarek

Onkologicznych w Gdań- Od prawej: mgr Sylwia Terech-Skóra, dr Renata Piotrkowska,
dr Piotr Jarzynkowski, dr Agnieszka Kruk
sku, wiceprezes Stowarzy-
Chirurgicznego, corocznie organizuje dla studentów inspirujące
szenia Walki z Rakiem wejścia do bloków operacyjnych trójmiejskich szpitali, co ma za
zadanie nie tylko pobudzać zainteresowania studentów, ale tak-
Płuca w Gdańsku, pro- że zachęcać do podejmowania pracy w tej trudnej specjalności;

Dr n. med. Janina Książek, dziekan WNoZ w latach mgr piel. Sylwia Terech-Skóra, specjalistka pielęgniarstwa
chirurgicznego, członek Polskiego Towarzystwa Leczenia
kierownik Zakładu Pielę- 2012-2016, wieloletnia Ran (PTLR) i European Wound Management Association
(EWMA), zajmuje się problematyką leczenia ran i żywienia
gniarstwa Chirurgicznego pielęgniarka oddziałowa pozajelitowego pacjentów, uczestniczka międzynarodowych
warsztatów Zakażenia miejsca operowanego – eksperci szkolą eks-
w Klinice Chirurgii Klatki pertów w Europejskim Instytucie Chirurgii (ESI) w Hamburgu.

Piersiowej UCK, opiekun Z Zakładem współpracują także mgr piel. Magdalena Leyk-
-Kolańczak, specjalistka pielęgniarstwa chirurgicznego, pie-
Koła Naukowego Pielęgniarstwa Chirurgicznego. Dr Janina lęgniarka stomijna, uczestniczyła w kursie Foundations for
Practice Development in Stoma Care organizowanym przez Bir-
Książek uczestniczyła w tworzeniu Samorządu Pielęgniarek mingham City University, odbyła staż szkoleniowy w Klinice
Stomijnej w Szpitalu św. Marka w Londynie, jest członkiem
i Położnych w Gdańsku – była członkiem prezydium i okrę- Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych (PTPS),
Wound, Ostomy and Continence Nurses Society (WOCN),
gowej Rady. Jest też członkiem kapituły przyznającej nagro- World Council of Enterostomal Therapists (WCET), gdzie
od 2015 r. pełni funkcję międzynarodowego delegata.
dę im. Aliny Pieńkowskiej i uczestniczką programu Erasmus
W ramach działalności dydaktycznej zespół Zakładu Pielę-
Staff Mobility, współautorką cyklu szkoleń dla pielęgniarek gniarstwa Chirurgicznego realizuje zajęcia dydaktyczne dla
studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych (studia
w zakresie udziału w badaniach klinicznych i immunoterapii I i II stopnia, ED) w zakresie takich przedmiotów jak: pie-
lęgniarstwo chirurgiczne; onkologiczne; endoskopia; opieka
oraz stypendystką Princess Margaret Hospital w Toronto. i edukacja terapeutyczna w ranach przewlekłych i przetokach;
opieka pielęgniarska w chorobach przewlekłych układu odde-
Kadra Zakładu to osoby zdeterminowane, aby kształcić nowe chowego; opieka pielęgniarska nad pacjentem ze schorzenia-
pokolenia pielęgniarek, to profesjonaliści zajmujący się lecze- mi naczyń i chorobami krwi. Pracownicy Zakładu nauczając,
niem i pielęgniarstwem zarówno w ujęciu praktycznym, jak nieustannie się rozwijają naukowo – publikują, biorą udział
i teoretycznym, wśród nich są także: w krajowych i zagranicznych konferencjach, prowadzą projek-
ty naukowe dotyczące jakości życia pacjentów w okresie oko-
prof. dr hab. Marek Dobosz, specjalista chirurgii ogólnej łooperacyjnym, organizacji pracy personelu pielęgniarskiego
i gastroenterologii, ordynator Oddziału Chirurgii Ogólnej, Ga- bloków operacyjnych i pracowni endoskopowych z zakresu
stroenterologicznej i Żywienia Szpitala Wojewódzkiego im. M. opieki nad pacjentem onkologicznym.
Kopernika w Gdańsku. Od 2006 r. profesor tytularny. Członek
wielu towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych;

dr n. med., mgr piel. Renata Piotrkowska, specjalistka pielę-
gniarstwa onkologicznego, zawodowo związana z Kliniką Kar-
diochirurgii i Chirurgii Naczyniowej UCK, członek Polskiego
Towarzystwa Pielęgniarskiego (PTP), członek Polskiego Sto-
warzyszenia Pielęgniarek Onkologicznych (PSPO), odznaczona
Złotym czepkiem, uczestniczka programu Erasmus Staff Mobility;

dr n.med.,mgr piel.Agnieszka Kruk,specjalistka pielęgniarstwa
onkologicznego, absolwentka studium Psychoonkologii GUMed;
zawodowo związana z Kliniką Chirurgii Klatki Piersiowej UCK,
członek Stowarzyszenia Walki z Rakiem Płuca w Gdańsku;

dr n. o zdr., mgr piel. Piotr Jarzynkowski, członek PTP, zaan-
gażowany we współpracę z Kołem Naukowym Pielęgniarstwa

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 31

ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA NEUROLOGICZNO-PSYCHIATRYCZNEGO

Zakładem od 2007 r. kie- dr n. med., mgr piel. Przemysław Domagała, jest autorem
publikacji oraz uczestnikiem konferencji o zasięgu krajowym
ruje prof. dr hab. n. med. i międzynarodowym. Swoje zainteresowania naukowe kon-
centruje wokół psychofizjologii stresu oraz socjologicznych
Jarosław Sławek. Od aspektach pielęgniarstwa. Prowadzi zajęcia z pielęgniarstwa
psychiatrycznego dla kierunków pielęgniarstwo i położnic-
tego czasu wypromowa- two. Jest opiekunem III roku kierunku Nursing English
Division. Jest również recenzentem czasopisma Journal of
nych zostało 7 doktorów Clinical Psychology;

oraz 1 doktor habilito- mgr. piel. Edyta Karcz, starszy wykładowca. Prowadzi za-
jęcia dydaktyczne z zakresu pielęgniarstwa psychiatrycznego
wany. Prof. J. Sławek jest na kierunku pielęgniarstwo i położnictwo. Promotorka prac
licencjackich. Głównym obszarem jej zainteresowań jest sto-
autorem wielu publikacji sowanie przymusu bezpośredniego w praktyce pielęgniarskiej;

w czasopismach polskich dr hab. n. o zdr. Emilia Sitek jest specjalistą psychologii
klinicznej w zakresie neuropsychologii. W swojej pracy zaj-
i zagranicznych, autorem muje się przede wszystkim osobami z zaburzeniami funkcji
językowych i poznawczych w przebiegu chorób neurozwy-
rozdziałów i redaktorem rodnieniowych. W 2018 r. opublikowała, wspólnie z dr hab.
Anetą Domagałą monografię pt. Choroba Alzheimera – zabu-
wielu podręczników w ję- rzenia komunikacji językowej. Prowadzi zajęcia dydaktyczne
na studiach magisterskich psychologia zdrowia i na studiach
Prof. dr hab. n. med. Jarosław zyku polskim i angielskim, podyplomowych psychologia kliniczna. Wspólnie z prof. Ja-
rosławem Sławkiem od 6 lat organizuje interdyscyplinarną
Sławek, kierownik Zakładu w tym dwutomowego konferencję naukowo-szkoleniową NEURODEGENERA-
CJE poświęconą diagnostyce i terapii w chorobach neuro-
Pielęgniarstwa Neurologiczno- dzieła pt. Choroba Par- zwyrodnieniowych;

-Psychiatrycznego kinsona i inne zaburzenia dr n. med. Jarosław Dulski jest specjalistą neurologii i adiunk-
tem w Zakładzie Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycz-
ruchowe. Obecnie pełni nego. Od początku swojej drogi naukowej i zawodowej pasjo-
nuje się neurologią, w szczególności zaburzeniami ruchowymi.
funkcję prezesa ZG Pol- Jego główne zainteresowania to objawy pozaruchowe w choro-
bie Parkinsona i innych zaburzeniach ruchowych oraz medy-
skiego Towarzystwa Neurologicznego, prezesa Polskiej Rady cyna snu. Publikuje w czasopismach krajowych i zagranicznych,
w ubiegłym roku obronił z wyróżnieniem rozprawę doktorską.
Mózgu i redaktora naczelnego Polish Journal of Neurolo- Na co dzień zajmuje się m.in. terapiami infuzyjnymi w choro-
bie Parkinsona, leczeniem głęboką stymulacją mózgu choroby
gy & Neurosurgery wraz z prof. Z. Wszołkiem z Mayo Parkinsona i innych zaburzeń ruchowych, leczeniem toksyną
botulinową dystonii i spastyczności poudarowej.
Clinic w USA.
Zakład Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycznego
Pracownicy: przez wiele lat był w parametryzacji jednostek uczelni klasy-
fikowany w ścisłej czołówce. Aktywność dydaktyczna Zakła-
dr n. med., mgr piel. Marcelina Skrzypek-Czerko, specjalist- du obejmuje nie tylko pielęgniarki, ale także fizjoterapeutów,
ka w zakresie pielęgniarstwa neurologicznego, adiunkt. Absol- ratowników medycznych, techników elektroradiologii czy
wentka European Academy of Nursing Science. Jest koordy- studentów psychologii zdrowia, a od 4 lat także studentów
natorem kierunku pielęgniarstwo English Division. Prowadzi anglojęzycznych.
zajęcia dydaktyczne z zakresu pielęgniarstwa neurologicznego
na studiach polsko- i anglojęzycznych. Promotorka oraz recen-
zentka licznych prac licencjackich oraz magisterskich. Jej głów-
ne zainteresowania naukowe koncentrują się wokół problema-
tyki udaru mózgu oraz SM. Jest krajowym koordynatorem
QASC Europe Project i członkiem steering committee, współza-
łożycielką i od 10 lat przewodniczącą Polskiego Towarzystwa
Pielęgniarek Neurologicznych. Należy do Rady Naukowej cza-
sopisma The Journal of Neurological and Neurosurgical Nursing;

dr n. med., mgr piel. Anna Roszmann, specjalistka pie-
lęgniarstwa neurologicznego, adiunkt. Jest koordynatorem
wydziałowym programu Erasmus+. Prowadzi zajęcia dydak-
tyczne z zakresu pielęgniarstwa neurologicznego na studiach
polsko- i anglojęzycznych. Promotorka oraz recenzentka prac
licencjackich oraz magisterskich. Jej wieloletnia praca zawo-
dowa (22 lata) oraz naukowa koncentrują się wokół problema-
tyki pacjentów z chorobami ruchowymi, szczególnie z chorobą
Parkinsona. Od 2017 r. zajmuje się prowadzeniem i koordyno-
waniem opieki pielęgniarskiej nad pacjentami leczonymi tera-
piami infuzyjnymi w Polsce (Duodopa i Apomorfina);

GAZETA GUMed maj 2020

32 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

W ramach działalności dydaktycznej zespół Zakładu realizu- · psychologia zdrowia (psychologia emocji i motywacji; języ-
je zajęcia dydaktyczne dla studentów studiów stacjonarnych
i niestacjonarnych, I i II° oraz ED: koznawstwo; podstawy psycholongwistyki i neurolingwistyki;
neurologia kliniczna dorosłych; podstawy diagnostyki neu-
· pielęgniarstwo (opieka pielęgniarska nad chorym psychicz- ropsychologicznej; diagnoza psychologiczna: diagnoza psy-
chologiczna dzieci i młodzieży; podstawy logopedii i neuro-
nie i jego rodziną; zagadnienia neurologiczne oraz problemy logopedii dla psychologów; diagnostyka różnicowa zaburzeń
opieki pielęgniarskiej; geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne; wzrokowo-przestrzennych; diagnostyka różnicowa zaburzeń
neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne; pielęgniarstwo pamięci; diagnostyka różnicowa funkcji wykonawczych; neu-
psychiatryczne; opieka pielęgniarska nad chorym psychicz- rologiczna diagnostyka różnicowa chorób zwyrodnieniowych;
nie i jego rodziną; zagadnienia neurologiczne oraz problemy zaburzenia kalkulii; przesiewowa ocena funkcji poznawczych
opieki pielęgniarskiej), w różnych kontekstach klinicznych; diagnostyka różnicowa
zaburzeń językowych).
· pielęgniarstwo ED (Geriatrics and geriatric nursing; Palliative

care; Psychiatry and psychiatric nursing; Rehabilitation and
care of disabled people; Neurology and neurological nursing),

· elektroradiologia (diagnostyka elektromedyczna),
· położnictwo (psychiatria i pielęgniarstwo),

Zawód, powołanie czy pasja?

Wywiad z mgr Moniką Łęgosz przeprowadziła
Małgorzata Omilian-Mucharska

Monika Łęgosz „Góralka”

Mgr piel., położna, specjalista pielęgniarstwa ope-
racyjnego, kieruje Blokiem Operacyjnym w Uniwer-
syteckim Centrum Klinicznym; nagrodzona przez
Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku
dyplomem za wzorową pracę w ochronie zdrowia
w 2013 r. oraz odznaką Złoty Czepek w 2016 r. za dzia-
łalność na rzecz pielęgniarek i położnych

Mgr Monika Łęgosz | fot. Sylwia Mierzewska / UCK

Kiedy narodził się pomysł, aby wydać „pielęgniarski” Skąd u małej dziewczynki taki właśnie pomysł?
numer Gazety GUMed i zaczęłam szukać osoby, która
wykonuje swój zawód z pasją, odesłano mnie do „Gó- Zainspirowała mnie moja sąsiadka, która właśnie rozpoczęła
ralki” – szefowej Bloku Operacyjnego w Uniwersytec- naukę w Studium Położnych w Krakowie. Opowiadała mi
kim Centrum Klinicznym... o tym, jak kąpią lalki na zajęciach, zapowiadała, że wkrótce
będzie w szpitalu zajmować się prawdziwymi noworodkami,
Rzeczywiście, wiele osób zna mnie jako „Góralkę” – tak na- odbierać porody. Wtedy postanowiłam, że i ja chcę zostać
zwano mnie, kiedy przyjechałam nad morze z Krynicy Gór- położną. Przez wszystkie lata edukacji dążyłam do tego celu.
skiej, aby zrealizować swoje największe marzenie z dzieciń-
stwa. Mając 6 lat postanowiłam bowiem, że zostanę położną.

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 33

Rozdanie dyplomów położnej, 1999 r. Zespół pielęgniarski podczas pożegnania jednej z koleżanek

Jak zatem wyglądała ta ścieżka? że jest w Gdańsku Szpital Akademicki – Instytut Położnic-
twa i Chorób Kobiecych. Postanowiłam napisać CV, udać się
Już w szkole średniej – Technikum Gastronomicznym – za- z nim do Kadr, aby (podobnie jak w innych miastach) złożyć
biegałam o możliwość odbywania zajęć praktycznych na swoją aplikację. Ku mojemu zdziwieniu kadrowe odesłały
Oddziale Położnictwa. Każdy wolny czas spędzałam na Sali mnie do Przełożonej, w innych szpitalach, np. w Krakowie
Porodowej, byłam podekscytowana, kiedy położne pozwalały od razu słyszałam odpowiedź – nie ma szans, obecnie nie
mi mierzyć obwód brzucha, wymiary miednicy, wpisywać do ma miejsc.
księgi przyjęcie czy wyniki badań infekcyjnych.

Pomimo, iż moja mama bardzo nie chciała, abym wybrała ten Przełożona pielęgniarek i położnych Instytutu Położnictwa
zawód, rozpoczęłam naukę w Studium Położnych w Limano- Mirosława Jarominiak, miała wątpliwości czy przyjadę na
wej. Był to wspaniały czas, podobały mi się wszystkie przedmio- drugi koniec Polski. Ja nie miałam żadnych! Kilka dni po roz-
ty. Jednak po odbyciu na ostatnim semestrze dwutygodniowych mowie o pracę zadzwoniła i poinformowała mnie, że zaczy-
zajęć na bloku operacyjnym, odkryłam moją prawdziwą życio- nam od 1 października na bloku operacyjnym jako położna
wą pasję. Wiedziałam, że jest to coś, co na pewno chcę robić w operacyjna – instrumentariuszka. Wiedziałam wtedy, że to
życiu. W ramach nagrody za aktywne uczestnictwo, mogłam jest moje przysłowiowe 5 minut i muszę spróbować. W tym
na koniec asystować razem z pielęgniarką operacyjną do zabie- roku mija 20 lat mojej przygody na bloku operacyjnym.
gu. Oczywiście niewiele z niego pamiętam – przede wszystkim
szwy, które nawlekane były na „bose igły” oraz wielką szafę Jakie były początki pracy w Szpitalu? W kim znalazła
z narzędziami niesterylnymi w magazynie sprzętu, gdzie pielę- Pani największe wsparcie?
gniarki operacyjne same składały zestawy na kolejny dzień.
Pamiętam pierwszy dyżur, kiedy koleżanka Ania Brylow-
Pamiętam, jak pod hotel pielęgniarek przyjeżdżał POL- ska instruowała mnie, jak po kolei szyje się warstwy powłok
TRANSPLANT i koleżanki udawały się do pracy, a ja im skórnych, jakie narzędzia stosuje się do zabiegów operacyj-
zazdrościłam, bo jeszcze nie byłam pielęgniarką. Wiedzia- nych – oczywiście w tamtych czasach to przede wszystkim
łam, kończąc studium, że z pewnością będę kształcić się dalej. była chirurgia otwarta. Tłumaczyła, jakie szwy stosujemy do
Moim marzeniem było zdobycie tytułu magistra pielęgniar- zespoleń naczyniowych, jelitowych, jaki szew na skórę. Ale
stwa, już wtedy brałam pod uwagę wyjazd do większego cennych uwag i wskazówek było oczywiście wiele. Powinnam
ośrodka akademickiego. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych wymienić wszystkie moje koleżanki, które pracowały dłużej
– w moich okolicach – były trudności ze znalezieniem pracy niż ja, ponieważ kształcenie na bloku operacyjnym pielęgnia-
w szpitalu, a o bloku operacyjnym mogłam tylko marzyć. Kil- rek/położnych oparte jest przede wszystkim na mentorkach
kanaście miesięcy nie pracowałam w zawodzie. – doświadczonych koleżankach. Muszę podziękować Bożenie
Pierzowskiej za to, że była bardzo wymagająca: charakteryzo-
Jak zatem trafiła Pani do Gdańska? wała ją kindersztuba, nigdy nie czułam się urażona jej uwa-
gami, kiedy widziała, że robię coś nieprawidłowo, szeptała na
Wybrałyśmy się z moją koleżanką Krysią na weekend do ucho albo, wyprzedzając myśli operatora, podpowiadała, bym
Trójmiasta, wcześniej sprawdziłam w książce telefonicznej, „zabłysnęła wiedzą”.

GAZETA GUMed maj 2020

34 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Warsztaty laparoskopowe we Świętokrzyskim Centrum Z prof. Zbigniewem Śledzińskim, byłym kierowni-
Onkologii, Kielce 2018r. kiem Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej
i Transplantacyjnej oraz Barbarą Bodus, pielęgniarką
operacyjną BO CMI

Moja położna oddziałowa Jadwiga Niemkiewicz była dla rownik dr hab. Dariusz Wydra w naszej Klinice Ginekologii
mnie wzorem do naśladowania jako osoba zarządzająca – wy- jako jednej z pierwszych w Polsce rozpoczął wykonywanie za-
magała, ale była sprawiedliwa i zawsze stała za nami murem, biegów onkologicznych metodą małoinwazyjną – laparoskopo-
nie raz dostałyśmy reprymendę. Jakiś czas temu zaprosiłyśmy wą. Pojawiły się wysoce specjalistyczne narzędzia do laparosko-
ją na Blok Operacyjny do CMN (oczywiście za zgodą dyrek- pii, do zamykania naczyń, sprzęt endoskopowy, bez których nie
cji), aby zobaczyła, jakie mamy teraz warunki pracy na bloku: byłoby możliwe wykonanie takich procedur. Wszyscy musieli-
sale operacyjne, sprzęt, śluzę przyjmowania pacjenta, maga- śmy szkolić się z obsługi sprzętu, który nie raz sprawiał i nadal
zyny śluzy personelu. Tego nie było „na Klinicznej”– była pod sprawia trudności, gdyż bardzo szybko się eksploatuje. Bo prze-
wrażeniem komfortu, jaki jest na nowym bloku. cież niemożliwe jest zatrzymanie postępu medycyny na danym
poziomie, ciągle dążymy do tego, by być lepszym. Zabiegi trwa-
Pamiętam do dzisiaj cenne uwagi moich koleżanek, a przede ły wiele godzin i nie każda z moich koleżanek z chęcią przyj-
wszystkim Małgosi Barskiej, która przekazywała mi, co mowała tę zmianę, jednak wiadomo, że było to nieuniknione.
w mojej pracy będzie najistotniejsze. Wszystkie troszczyły się Obecnie większość zabiegów wykonuje się laparoskopowo.
również, abym unikała konfliktów, a pracę na bloku w niektó-
rych aspektach porównywały do pracy w wojsku. I rozwijała się Pani dalej naukowo i zawodowo?

Czy chodziło o dyscyplinę, w sensie podporządkowa- Skończyłam studia, kurs kwalifikacyjny, studia podyplomo-
nia się z góry ustalonym regułom? we, specjalizację z pielęgniarstwa operacyjnego. Kiedyś nawet
miałam plan zdobyć stopień doktora. Po skończeniu studiów
Tak. Obowiązują nas procedury, określony sposób pracy i kolej- magisterskich w 2006 r. profesor Janusz Emerich, ówczesny
ność poszczególnych etapów. Pielęgniarki operacyjne powinny kierownik Kliniki Ginekologii, zaproponował mi nawet te-
„wyprzedzać myśli operatora”. Po przyjściu do pracy, przygoto- mat rozprawy doktorskiej – Analiza przebiegu ciąży i porodu
wujemy salę operacyjną, zestawy narzędzi, wyroby medyczne, u kobiet po wyłuszczeniu mięśniaków macicy, teraz gdybym
niezbędny sprzęt walidujemy – każdy wie, co należy do jego miała podjąć się takiego wyzwania na pewno byłaby to tema-
obowiązków. Dopiero możemy pójść do pokoju socjalnego tyka bloku operacyjnego.
i zjeść śniadanie, a potem na salę operacyjną, na której zdarza
się, że spędzamy wiele godzin asystując do jednego zabiegu. Po 11 latach pracy zostałam położną koordynującą na bloku
operacyjnym na Klinicznej. Nie zdawałam sobie sprawy, jak
Co w pracy na bloku operacyjnym sprawiało Pani naj- trudna, ważna i odpowiedzialna jest to funkcja. Z jednej stro-
większą satysfakcję? ny dobrze jest awansować na swoim gruncie, z drugiej nie jest
łatwo stanąć w pozycji lidera wśród swojego zespołu.
Bardzo chętnie, z całym poświęceniem, uczyłam się asystować
do bardzo dużych onkologicznych zabiegów. W UCK w Klini- Pani życie zawodowe nabrało rozpędu, a macierzyń-
ce Ginekologii wykonywane są procedury i zabiegi, które nie są stwo nie stanęło na drodze do kolejnego awansu?
powszechne w innych szpitalach. Ginekologia to również chi-
rurgia – chirurgia onkologiczna. Zawsze byłam dumna, z tego, Tak, mam dwóch synów – 13-letniego Mikołaja i 4-letniego
że mogę pracować w takim ośrodku. Kilka lat temu obecny kie- Jasia, jestem szczęśliwą mamą i żoną. Dziękuję mojemu mę-

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 35

Z synami ‒ Mikołajem i Janem Jak odnajduje się Pani w pozycji osoby zarządzającej?

żowi, który rozumie, że praca jest dla mnie ważna, (blok ope- Kierownik to osoba, która wyznacza cele i koordynuje wszystkie
racyjny to moje „trzecie dziecko”), za to, że mnie tak wspiera działania, dopasowując zależności – można powiedzieć, że „ukła-
(nawet potrafi na cito podrzucić coś, co jest mi niezbędne do da puzzle”, a najważniejszą rolę pełnią wszyscy pracownicy bloku:
pracy). W ciąży nie jest możliwa praca na bloku ze względu przede wszystkim pielęgniarki operacyjne i anestezjologiczne
na zagrożenia. Będąc w pierwszej ciąży co najmniej raz oraz personel pomocniczy. Zarządzanie tak dużym blokiem to
w miesiącu przyjeżdżałam jednak, aby pomóc pielęgniarce przede wszystkim ścisła współpraca z klinikami, zwłaszcza
oddziałowej we wprowadzeniu danych wykorzystania bloku. z Kliniką Anestezjologii. Cieszę się, że mam okazję, aby na ła-
Pamiętam, jak po pierwszym porodzie zabrałam do domu mach Gazety GUMed ich docenić i podziękować za współpra-
maleńkiego Mikołaja i analizę bloku operacyjnego! Będąc cę: prof. Radosławowi Owczukowi; pielęgniarkom anestezjolo-
w drugiej ciąży cały czas pracowałam. Było to możliwe, gdyż gicznym, ich oddziałowej Ewie Morzuch; moim pielęgniarkom
byłam pielęgniarką koordynującą. Po pierwszej ciąży na L-4 koordynującym – Dorocie Baranowskiej, Ewie Główczewskiej,
kolejna wizja nudów przerażała mnie. Ostatniego dnia pracy Marii Milewczyk; koordynatorce bloku Justynie Czeberkus
napisałam maila, że od jutra będę na dłuższym urlopie – prof. i wszystkim pielęgniarkom oraz położnym operacyjnym; sekre-
K. Preis, kierownik Kliniki Położnictwa odpisał – nareszcie! tarce; dyspozytorkom bloków; magazynierkom. Jestem dumna,
Ciągle upominał mnie, że z brzuchem mam nie biegać tylko że mogę kierować takim zespołem! Jestem też wdzięczna dyrek-
chodzić wolno, ale ja nie potrafiłam zwolnić tempa. cji UCK, że zaufała mi i powierzyła taką funkcję.

Pewnego dnia po powrocie z drugiego urlopu macierzyń- Na czym polega praca pielęgniarki operacyjnej?
skiego zastępca dyrektora naczelnego ds. logistyki medycz-
nej Adam Sudoł zaprosił mnie na rozmowę i zaproponował W systemie kształcenia pielęgniarek bardzo mało miejsca po-
objęcie stanowiska kierownika bloku operacyjnego. Było to święcono pielęgniarstwu operacyjnemu. Z kolei w kształceniu
bardzo duże wyzwanie, do którego podeszłam nie bez obaw. położnych przez wiele lat nie było w ogóle w programie zajęć
W podjęciu decyzji wspierała mnie moja przełożona Ana- z dziedziny pielęgniarstwa operacyjnego, nasza Uczelnia od
stasia Kalogridou, która powiedziała, że wyzwania trzeba ubiegłego roku wprowadziła takie zajęcia. Pielęgniarki, któ-
przyjmować, że powinnam spróbować, a jeżeli nie będę się re poznają pracę na bloku operacyjnym często rezygnują lub
spełniać, to zawsze mogę być znowu pielęgniarką odcinko- wybierają inne dziedziny pielęgniarstwa, przeraża je bowiem
wą na bloku. ilość specjalności i różnorodność sprzętu, wielogodzinne asy-
stowanie do zabiegów. To dziedzina pielęgniarstwa, która jest
Był to duży stres i wyzwanie. Nigdy wcześniej w tym Szpi- tak samo piękna, co trudna.
talu na takim stanowisku nie pracowała pielęgniarka. Nowe
kliniki, o których dotychczas nie miałam pojęcia, nowy ze- GDYBYM PONOWNIE STANĘŁA
spół, z którego tak mało osób znałam – przerażało mnie to.
Jednak pomimo, iż była to nowa funkcja, otoczona prawdzi- PRZED DECYZJĄ, JAKI WYBRAĆ
wymi profesjonalistami czułam się bezpiecznie. Pracują ze
mną bowiem wspaniałe pielęgniarki operacyjne, na których ZAWÓD, Z PEWNOŚCIĄ
zawsze mogę polegać – ekspertki w dziedzinach, w których
najczęściej asystują. POWTÓRZYŁABYM SWÓJ WYBÓR

Pielęgniarka operacyjna nie tyko asystuje do zabiegów, to
można powiedzieć jest tylko połowa jej pracy. Dodatkowo
należy do niej przygotowanie przed zabiegiem całego sprzętu
na sali operacyjnej, odpowiedniego zestawu narzędzi, wyro-
bów medycznych, szwów, płynów, leków. Musi też uruchomić
i sprawdzić poprawność działania urządzeń obsługiwanych
podczas zabiegu – pracę pielęgniarki operacyjnej obecnie czę-
sto porównuje się z pracą np. inżyniera, który obsługuje wyso-
ce specjalistyczny sprzęt. Pielęgniarka operacyjna dopuszcza
także do pracy salę operacyjną po dekontaminacji.

Praca ta różni się zupełnie od pracy pielęgniarki pracującej
bezpośrednio z pacjentem na oddziale. Za pacjenta na bloku

GAZETA GUMed maj 2020

36 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

operacyjnym odpowiedzialność ponosi cały sztab ludzi: nad DO METY PRZYBYWA SIĘ PO TO,
utrzymaniem funkcji życiowych czuwa zespół anestezjo-
logiczny – lekarz anestezjolog z pielęgniarką, natomiast za BY ZNÓW WYRUSZYĆ DALEJ...
część chirurgiczną odpowiada zespół operujący. Pielęgniarka
operacyjna liczy też co najmniej trzykrotnie narzędzia, musi się i wdrażamy nowe procedury oraz zabezpieczenia zarów-
przewidywać działania operatora, wymaga to dużego skupie- no na Bloku Operacyjnym CMN, jak i CMI. Dotyczą one
nia i koncentracji na tym, co chirurg będzie od niej wymagał pielęgniarek operacyjnych na sali (asystującej i pomagającej)
na kolejnym etapie zabiegu. oraz zgodnie z wytycznymi – dodatkowej pielęgniarki tzw.
łącznikowej pomiędzy strefą brudną (czyli salą operacyjną)
Społeczeństwo tak naprawdę ma małą wiedzę na temat trudnej a strefą czystą – magazynami sprzętem, korytarzami, które
i stresującej pracy pielęgniarek operacyjnych, które funkcjonują ewentualnie dodatkowo będą potrzebne. Szkolimy się z za-
często pod presją czasu i w sytuacji zagrożenia życia pacjenta. stosowania środków ochrony indywidualnej – jak bezpiecznie
Praca w różnych zespołach operacyjnych, z różnymi charakte- ubrać kombinezon do zabiegu, ale najważniejsze jak rozebrać.
rologicznie osobami bywa też nie lada wyczynem. Często przez Po instruktażu przeprowadzonym przez pielęgniarki epide-
to pielęgniarki operacyjne czują się niedoceniane, a przecież miologiczne, sami kilka razy ćwiczyliśmy, aby nabrać wprawy,
również bez nas niemożliwe byłoby wykonanie operacji. wkrótce bowiem może staniemy przed faktem dokonanym,
jakim jest styczność z zakażonym pacjentem na Bloku.
Dodatkowo bycie pielęgniarką operacyjną na bloku
wielospecjalistycznym w takim rozbudowanym szpi- Jestem bardzo wdzięczna moim koleżankom za wsparcie, za
talu klinicznym, jakim jest UCK musi być sztuką? każdy pomysł oraz chęć polepszania i sprawne wdrażanie no-
wych rozwiązań na naszym Bloku Operacyjnym.
Rzeczywiście bycie pielęgniarką operacyjną na bloku specja-
listycznym to jedno, a być pielęgniarką operacyjną na bloku Przy okazji chciałabym podziękować im też za wkład
operacyjnym wielospecjalistycznym – jest to naprawdę zada- w przygotowanie i zorganizowanie bloku do nowo wdrożo-
nie bardzo trudne. Wykonywane są tu zdecydowanie bardziej nego programu przeszczepienia wątroby.To dzięki ich wiedzy,
różnorodne procedury niż w tradycyjnym podmiocie leczni- notatkom i fotografiom przywiezionym z dwutygodniowego
czym. Pielęgniarka operacyjna na bloku wieloprofilowym musi szkolenia w Szpitalu na Banacha w Warszawie udało się od-
posiadać znajomość technik operacyjnych różnych dziedzin powiednio wyposażyć salę operacyjną w narzędzia, stoliki in-
chirurgii i wszystkich istotnych aspektów dotyczących róż- strumentariuszki, podesty, wyroby medyczne, leki…
nych specjalizacji, np.: ułożenia pacjenta na stole operacyjnym,
zastosowania odpowiednich udogodnień, wykorzystywanego Dziękuję im też za ich poświęcenie, profesjonalizm, zaanga-
sprzętu, instrumentarium, leków, wyrobów medycznych itp. żowanie, za cały wkład pracy, jaki przez ostatnie lata wniosły
Z Bloku Operacyjnego CMI korzysta aż 10 klinik, spotyka- np. w przeprowadzkę z ul. Klinicznej z bloku operacyjnego
my się tu również z zabiegami centrum urazowego, urazami Kardiochirurgii i organizację sal w CMN oraz za każdy nowy
wielonarządowymi, a także przeszczepianiem narządów. pomysł wniesiony w rozwój pielęgniarstwa operacyjnego na
Bloku Operacyjnym UCK.
Dodam tylko, że Blok Operacyjny UCK składa się z 26 sal
operacyjnych zlokalizowanych w trzech miejscach: CMI (16 Dziękuję serdecznie za rozmowę i życzę dalszej satys-
sal), CMN (8 sal), 2 sale na trakcie porodowym w CMN służą fakcji z pracy Pani i całemu zespołowi bloków opera-
cesarskim cięciom i innym procedurom w położnictwie. Na blo- cyjnych CMI i CMN, a szczególnie wszystkim pielę-
ku CMI pracuje 56, a bloku CMN 36 pielęgniarek/położnych gniarkom i położnym operacyjnym.
operacyjnych. Jestem pełna podziwu dla pielęgniarek, które tu
dyżurują – ich organizacji, wiedzy, reagowania w sytuacji zabie-
gów operacyjnych natychmiastowych – są po prostu wspaniałe!

I wydawało się, że jest zgrany, kompetentny zespół
i wszystkie procedury są już opracowane, gdy nagle
nastała epidemia…

Obecnie wirus SARS-CoV-2 stawia przed nami nowe wy-
zwania. Pielęgniarki koordynujące z dnia na dzień, kilkakrot-
nie musiały zmienić harmonogramy pracy, zorganizować do-
datkowe obsady, dyżury. Trzeba było ograniczyć ilość sprzętu
na sali do minimum, spisać zasady i sposób postępowania na
sali operacyjnej przed zabiegiem i po nim. Wszyscy uczymy

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 37

Przestrzegać procedur, uważać,
nauczyć się żyć w zagrożeniu

MGR PIEL. ARKADIUSZ KUŹMIŃSKI Po odprawie każdy stara się znaleźć czas na zapoznanie z no-
Pielęgniarz w KOR UCK, wymi procedurami, które aktualizowane są w systemie Szpitala.
ratownik medyczny Należy zwrócić uwagę, że często procedura aktualna dwa dni
wcześniej już została zastąpiona przez nową – zaktualizowaną
Epidemia wirusa SARS-CoV-2 w Polsce nagle zmieni- lub zmienioną na inną. Przykładem jest procedura dotycząca
ła podejście społeczeństwa do zawodów pielęgniarki, stosowania środków ochrony indywidualnej. W początkach
ratownika medycznego oraz lekarza – zawodów do trwania pandemii każda z osób, która miała mieć bliższy kon-
niedawna niedocenianych zarówno przez rządzących takt z osobą podejrzaną o zakażenie koronawirusem ubierała
oraz przez większą część obywateli. Zmianie uległy się w kompletny kombinezon jednoczęściowy, maskę FFP-3,
też priorytety wśród personelu medycznego, w tym gogle ochronne oraz przyłbicę i w takim stroju zajmowała się
pielęgniarskiego. Pojawiły się nowe obawy, nowe pro- chorym. Obecnie procedury zostały zmienione i dostosowane
cedury, pomysły i inwencje, aby w maksymalny spo- do najnowszych wytycznych WHO, wytycznych konsultanta
sób zabezpieczyć się przed zagrożeniem płynącym ze krajowego ds. epidemiologii i chorób zakaźnych oraz możliwo-
strony wirusa. Jak wygląda obecnie nasza praca? ści sprzętowych placówki. Po zapoznaniu się z obowiązującymi
procedurami, pozyskujemy bezpośrednie informacje od pozosta-
Jestem pielęgniarzem i pracuję w oddziale ratunkowym w Uni- łego personelu, które dotyczą stosowania nowych, wdrożonych
wersyteckim Centrum Klinicznym oraz dodatkowo w jednej danego dnia procedur oraz możliwości sprzętowych na dyżurze.
z prywatnych placówek zapewniających całodobową pomoc
medyczną i wyjazdową. W każdym z miejsc jestem narażony Nowe obawy
w różnym stopniu na kontakt z wirusem SARS-CoV-2.Większe
zagrożenia czyhają na pracujących w szpitalu, o wiele mniejsze Pielęgniarki i pielęgniarze pracujący „na pierwszej linii fron-
w prywatnej placówce,dlatego skupiać się będę na pracy w szpitalu. tu”, podobnie jak pozostały personel, muszą się liczyć z nie-
bezpieczeństwem wynikającym z wysoko prawdopodobnego
Nowe procedury kontaktu z koronawirusem. Zagrożenie to będzie nam to-
warzyszyć przez najbliższe nie tylko tygodnie, ale miesiące
Pojawienie się koronawirusa w naszym życiu codziennym wy- i być może lata, dlatego do nowych standardów zabezpiecze-
musiło wprowadzenie nowych oraz przeanalizowanie dotych- nia siebie trzeba będzie się przyzwyczaić. Należy przestrzegać
czasowych szpitalnych procedur epidemiologicznych. Każdy procedur, uważać i nauczyć się żyć w zagrożeniu, do którego
z dyżurów zaczyna się odprawą, w której zgodnie z obecnie zwłaszcza po wielu latach praktyki zawodowej nie jesteśmy
obowiązującym zarządzeniem, może uczestniczyć maksymal- przyzwyczajeni lub zaczęliśmy pewne zagrożenia bagatelizo-
nie 5 osób z zachowaniem znacznych odległości. Na każdej wać. Łatwiej znoszą to z pewnością osoby młode i bez baga-
rannej odprawie omawiane są trudności związane z przebie- żu rodzinnego, trudniej osoby posiadające rodzinę, dzieci lub
giem dyżuru oraz problemami dotyczącymi postępowania wiek, który stwarza dodatkowe zagrożenie dla życia.
zespołu terapeutycznego z pacjentem z podejrzeniem SARS-
-CoV-2. Jako jeden z nielicznych Szpitali dalej możemy mó- Dodatkowo z powodu migracji personelu pomiędzy placówka-
wić (stan na 17 kwietnia br.) jedynie o pacjentach z podejrze- mi medycznymi, dochodzi jeszcze jedno zagrożenie – ryzyko
niem, gdyż żaden z pacjentów placówki nie był zweryfikowany zakażenia ze strony współpracownika. Zagrożenie płynie więc
jako „pacjent pozytywny”. Zgłaszane problemy i wątpliwości zarówno od pacjentów, jak i od personelu. Dlatego uważać
zawsze próbują być rozwiązywane przez pielęgniarkę oddzia- należy na każdym kroku, tym bardziej, że docierają do nas
łową lub przekazywane są dalej m.in. ordynatorowi oddziału. kolejne niepokojące dane dotyczące zakażeń wśród persone-
lu medycznego. Zgodnie z informacjami przekazanymi opinii
publicznej przez Główny Inspektorat Sanitarny 2 kwietnia
2020 r. obecność wirusa stwierdzono u 461 osób personelu

GAZETA GUMed maj 2020

38 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Arkadiusz Kuźmiński i pielęgniarka Joanna Pastuszko Personel przygotowany do badania chorego z podejrze-
podczas dyżuru w obszarze izolacyjno-obserwacyjnym niem SARS-CoV-2 w strefie konsultacji internistycznej
KOR UCK

medycznego, 106 osób było poddanych hospitalizacji, a 355 Pielęgniarka powinna zachowywać czujność już od pierwszego
osób przebywało w izolacji domowej. Ponadto należy zazna- kontaktu z pacjentem wdrażając zasadę „ograniczonego zaufa-
czyć, że około 4577 pracowników medycznych poddanych nia”. Dokładny, ale jednocześnie szybki wywiad medyczny oraz
zostało kwarantannie domowej, a 186 osób znajdowało się przesiewowe badanie w TRIAGE mogą już dużo powiedzieć
w kwarantannie zbiorowej. Oznacza to, że co szósta zaka- o potencjalnie zarażonym pacjencie. Ważne są też informacje
żona osoba koronawirusem jest członkiem zespołu tera- przekazywane przez Zespół Ratownictwa Medycznego i rze-
peutycznego, co stanowi około 15,6% wszystkich zakażeń telność tych informacji. Hasło #niekłammedyka w TRIAGE
(liczba zachorowań w tym czasie w Polsce wynosiła 2946 dotyczy zarówno pacjentów, jak też personelu zespołów wyjaz-
przypadków). Należy nadmienić, że szybkich testów dla per- dowych. Na etapie TRIAGE chory może być uznany, za „praw-
sonelu medycznego jeszcze nie wykonuje się rutynowo, a na dopodobnie” chorego na COVID-19 i skierowany do izolacji
pobranie wymazu oraz na wynik potencjalnie zakażeni znani lub uznany, za potencjalnie osobę wolną od wirusa. Wytyczne
mi medycy czekali po 2-3 dni. dla TRIAGE obejmują zwrócenie uwagi na takie objawy jak:
gorączka, duszność, objawy grypopodobne, kontakt z osoba-
Nowa organizacja pracy mi izolowanymi, pozytywny wywiad epidemiologiczny. Na
obecnym etapie powrót z wyjazdów zagranicznych nie jest
Pielęgniarki w oddziale ratunkowym pracują na kilku bardzo wyznacznikiem choroby. Obawiamy się już zachorowań we-
ważnych odcinkach – są to: TRIAGE, obszar konsultacji (in- wnątrzkrajowych. W przypadku stwierdzenia podejrzenia cho-
ternistycznej, chirurgicznej, neurologicznej i pediatrycznej), ry zabezpieczany jest maską, następnie kierowany jest do jednej
obszar zabiegowo-resuscytacyjny z salą reanimacyjną, obszar z sal izolacji i tam oczekuje na badanie w odpowiedniej kolej-
obserwacyjny oraz obszar krótkiej intensywnej terapii. Do- ności nadawanej zgodnie z TRIAGE. W pozostałych przypad-
datkowo w ramach walki i przeciwdziałania rozprzestrzenia- kach pacjent wraca do poczekalni, gdzie czeka na wezwanie.
niu się koronawirusa stworzone zostały trzy izolatki, z czego
jedna z możliwością podłączenia chorego do respiratora. Po- W gabinecie izolacji wykonywane są kolejne procedury me-
wstał również nowy oddział – obserwacyjno-izolacyjny z 11 dyczne związane z badaniem podmiotowym pacjenta, bada-
miejscami dla chorych, którzy oczekują na wynik pobranego niem lekarskim, badaniem pielęgniarskim, Wykonywane jest
wymazu z nosogardzieli. Personel każdego z tych obszarów dojście dożylne i pobierana jest krew do badań laboratoryjnych.
był stopniowo zwiększany z 9 do 11 pielęgniarek (i ratow- Na tym etapie pobiera się też wymaz z nosogardzieli, który
ników medycznych), w każdym jest też inna specyfika pracy wysyłany jest do laboratorium molekularnego. Całość proce-
oraz różne natężenie zagrożenia związanego z kontaktem dur diagnostycznych trwa najczęściej do 40 minut (nie wlicza-
z SARS-CoV-2. jąc czasu na diagnostykę obrazową). W tym czasie wdrażane
jest również wstępne leczenie, a pacjent przekazywany jest do

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 39

oddziału obserwacyjno-izolacyjnego. Transportowany jest
osobną windą przez pracowników transportowych odpowied-
nio zabezpieczonych zgodnie z procedurami szpitalnymi.

W oddziale obserwacyjno-izolacyjnym pacjent trafia do jed-
noosobowej sali, gdzie prowadzone jest leczenie oraz oczeku-
je się na wynik pobranego wymazu.

Środki ochrony indywidualnej liwe podczas trwania całego dyżuru, ale jednocześnie jest to
niezbędne by zminimalizować możliwość zakażenia się wi-
Badanie chorych w gabinetach izolacyjnych wymusza zabez- rusem. Jest to uciążliwe podczas trwania całego dyżuru, ale
pieczenie personelu w środki ochrony indywidualnej. Na po- jednocześnie jest to niezbędne by zminimalizować możliwość
czątku były to kombinezony jednoczęściowe, obecnie są to: zakażenia się wirusem.
fartuch barierowy, maska FFP 3, gogle lub przyłbica, 2 pary
rękawic diagnostycznych, czepek. Dużą inwencją twórczą wykazuje się cały personel pielęgniar-
ski, prawie na każdym dyżurze zgłaszając swoje uwagi i pomy-
Każda czynność przy chorym, którą należy wykonać powinna sły ułatwiające pracę. Pielęgniarki i pielęgniarze szukają rów-
być z góry zaplanowana, aby zminimalizować czas przeby- nież rozwiązań w Internecie na stronie Ministerstwa Zdrowia
wania z chorym w przestrzeni jednej sali oraz by ograniczyć oraz uzyskują pomocne informacje z innych placówek
konieczność przemieszczania się i zużywania masek oraz ochrony zdrowia w Polsce. Dzięki takiej wymianie spostrze-
fartuchów ochronnych. Należy pamiętać, że praca w dodat- żeń każdego dnia praca staje się łatwiejsza i bezpieczniejsza.
kowych ochronach indywidualnych stwarza liczne problemy:
zaczynając od komunikacji werbalnej i niewerbalnej (niewy- Po zakończeniu dyżuru należy jeszcze pamiętać o własnej
raźna mowa, brak możliwości przekazywania komunikatów dekontaminacji – skorzystaniu z prysznica i przebraniu się
mimiką twarzy), zaburzenia wynikające z obserwacji chorego w prywatne ubranie.
przez podwójne ochrony wzroku (i często parujące gogle),
a kończąc na pewnych czynnościach manualnych. Proble- Z pacjentami potencjalnie zakażonymi wirusem SARS-CoV-2
mem bywa też wzrastająca temperatura ciała pod ubraniem będziemy spotykali się w Szpitalu przez dłuższy czas, a w dal-
ochronnym i brak możliwości np. podrapania się kiedy zaczy- szej perspektywie zapewne będziemy traktowali koronawirusa
na swędzieć jakaś część ciała. podobnie jak inne wirusy, z którymi mieliśmy już kontakt
w przeszłości – oswoimy się i przyzwyczaimy. Należy jednak
Przy wykonywaniu czynności medycznych jest potrzebna pamiętać, aby rutyna nie zabiła w nas czujności i dbania o bez-
druga osoba, która może dostarczać do „strefy brudnej” nie- pieczeństwo swoje oraz innych osób, by wypracowane obecnie
zbędne przedmioty, leki i sprzęt wymagane w danej chwili nawyki weszły nam w krew, przez co każdy z przepracowanych
przy pacjencie, których nie posiadaliśmy. Średnio przy jed- dni będzie bardziej bezpieczny. Wiem, że prawdopodobień-
nym chorym od chwili przyjęcia do Szpitala kończąc na uzy- stwo wysłania mnie jako pielęgniarza lub kogoś z bliskiego
skaniu negatywnego wyniku zużywa się minimum: otoczenia zawodowego do zakażonego pacjenta to tylko kwe-
stia czasu. Od nas oraz od szczerości pacjentów zależy jak sobie
• 20 czepków, z tym zagrożeniem poradzimy.
• 30 masek ochronnych różnego typu – od chirurgicznych
MGR PIEL. ARKADIUSZ KUŹMIŃSKI
poprzez FFP-2 i FFP-3,
• 20 fartuchów różnego typu,
• 50 par rękawiczek ,
• 5 przyłbic,
• 5 par gogli ochronnych.

Nowa rzeczywistość

Większość strefy stanowiącej oddział obserwacyjno-izolacyj-
ny można uznać za obszar potencjalnie stanowiący zagrożenie.
Obecna sytuacja wymaga od personelu ciągłej uwagi i sto-
sowania ochrony dróg oddechowych w postaci masek FFP-2
i FFP-3 oraz dezynfekcji rąk i miejsca pracy. Jest to uciąż-

GAZETA GUMed maj 2020

40 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Pielęgniarstwo po męsku

MGR DANIEL KASPROWICZ Kolejny problem – pacjenci i ich rodziny najpierw mylą nas
Misjonarz świecki, dietetyk, z „doktorami”, potem okazuje się, że nie ufają naszym kom-
absolwent GUMed, student petencjom, często są zawstydzeni w naszym towarzystwie
II roku pielęgniarstwa (IOS) (miłą niespodzianką jest fakt, że zdecydowanie rzadziej takie
reakcje spotykają nas ze strony lekarzy). Współpracowniczki
LIC. PIEL. BARTOSZ PRYBA nazywają nas „rodzynkami” i właśnie takie podejście sprawia,
Student studiów II stopnia że chęć studiowania i wykonywania tego zawodu, przez po-
na kierunku pielęgniarstwo, czątkowo pełnych chęci mężczyzn, wysycha niczym winogro-
przewodniczący SKN no w suszarni rodzynek.
Promocji Zdrowia
Męska wartość dodana
Pielęgniarstwo to kierunek dla odważnych mężczyzn.
I tylko częściowo chodzi tu o samą specyfikę wyko- Czy jest tylko ta zła, zardzewiała stygmatyzacją strona meda-
nywanego zawodu, czyli pracę z chorym człowiekiem lu? By stać się prawdziwym pielęgniarzem trzeba ukończyć
w trudnych warunkach i z dużym obciążeniem fizycz- studia wyższe, zdać egzaminy dyplomowe i szkolić się każ-
nym i psychicznym. Mężczyzna w tym zawodzie musi dego roku. Później stajemy się profesjonalnymi i wykształco-
przełamać szereg stereotypów i zmierzyć się z kryty- nymi pracownikami ochrony zdrowia, których obecność
ką oraz drwiącymi uwagami już na początku tej drogi, w tym systemie posiada niewątpliwie wartość dodaną. Mę-
czyli na studiach. Później może być tylko lepiej, choć skość to przede wszystkim dojrzałość, odróżniająca męż-
często zdarza się, że jest jeszcze gorzej. czyznę od chłopca, opiekuńczość oparta na zapewnianiu
bezpieczeństwa oraz siła, nie tylko fizyczna. To także więk-
Kłody pod nogi sza odporność na stres i decyzyjność w sytuacjach nagłych
oraz koncentracja na zadaniu. Komplet tych kompetencji
Wszystko ma swój początek w nomenklaturze, a ta dalej po- miękkich jest niezwykle pożądany w procesie pielęgnowa-
ciąga za sobą feminizacje zawodu, jego stereotypowe postrze- nia chorego człowieka. To zupełnie inny emocjonalny pakiet
ganie przez społeczeństwo, następnie stosunek pacjentów, i podejście, które sprawiają, że pacjent może poczuć się pew-
współpracowników czy nawet nauczycieli akademickich. nie w naszych rękach. Można również zauważyć, że obec-
O ile coraz łatwiej przebijają się do ogólnego stosowania koń- ność mężczyzn w zespole pielęgniarskim stanowi pewnego
cówki żeńskie, o tyle nie jest to takie proste w drugą stronę. rodzaju dopełnienie i pracę bardziej holistyczną.
Perspektywa studenta pielęgniarstwa i czynnego zawodowo
pielęgniarza jest dość zbieżna – już na początku występują Mgr Daniel Kasprowicz | fot. Dominika Karpińska
problemy z nazewnictwem. Drogie studentki…, tak czę-
sto brzmią słowa powitania wykładowców, którzy po kilku
chrząknięciach z sali dodają – O! I mamy panów na roku. Pa-
nowie się chyba nie pogniewają, jak będę mówić pielęgniarki.

Drugie zderzenie z rzeczywistością – nie uczymy się etyki
pielęgniarskiej, a etyki zawodu pielęgniarki. Nie reprezentują
nas izby pielęgniarskie, a izby pielęgniarek i położnych. Nie
zabezpiecza nas ustawa o zawodach pielęgniarskich, a ustawa
o zawodzie pielęgniarki i położnej. Co więcej, to nie jest Mię-
dzynarodowy Rok Personelu Pielęgniarskiego i Położniczego,
a Międzynarodowy Rok Pielęgniarek i Położnych.

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 41

Czas na zmiany

Niech do refleksji nad obecnością, a na-

wet znaczeniem mężczyzn w tym zawo-

dzie skłoni spotkanie studentów pielę-

gniarstwa z krajów europejskich w czasie

dorocznego walnego zebrania Europej-

skiego Stowarzyszenia Studentów Pielę-

gniarstwa (ang. European Nursing Students

Association, ENSA), które miało miejsce

w Atenach w październiku 2019 roku. Na

dwudziestu dwóch obecnych delegatów

Studenci pielęgniarstwa – nowo wybrany zarząd główny ENSA; trzynaście osób stanowili przedstawiciele

z prawej Bartosz Pryba | fot. Karolinta Lenk (UJ) płci męskiej, przyszli pielęgniarze. Podczas plenum wybrano

zarząd główny składający się głównie z mężczyzn, co wywo-

Pielęgniarz w Polsce łało konflikt na arenie międzynarodowej i sprzeciw innych
światowych organizacji pielęgniarskich. Mężczyźni obecni

w pielęgniarstwie i położnictwie chcą zatem zmienić postrze-

Dlaczego jednak trudno nam zmienić obraz pielęgniarstwa ganie tych zawodów i znaleźć w nim miejsce dla siebie.

w Polsce, które nadal jest postrzegane jako zawód zarezer- Męska kompozycja rady wymusiła swego rodzaju zerwanie

wowany przede wszystkim dla kobiet. Społeczeństwo kojarzy z status quo, ale żadna zmiana – zwłaszcza w tradycyjnym

mężczyzn z innym zestawem cech osobowościowych, a media środowisku – nie jest bezbolesna. Ustanowienie męskiego

kreują go jako umięśnionego drwala z brodą, który nie pasuje zarządu bez odpowiednich działań byłoby bezcelowe, stąd

do wizji człowieka sprawującego opiekę nad kimś schorowa- też należy edukować społeczeństwo lokalnie i globalnie, ale

nym. Gdzie miejsce na empatię, cierpliwość i delikatność przede wszystkich działać i pokazywać się w środowisku.

w dobie postrzegania ideału jako skrywającego się pod wieloma

twarzami Graya? Czy zatem 7182 zarejestrowanych w polskich Kiedyś faktycznie to Florencja Nightingale i Mary Jane

izbach pielęgniarzy dryfuje gdzieś pomiędzy tymi opiniami? Seacole wyznaczały standardy pielęgniarstwa. Teraz mamy

inne czasy, ale podobne aspiracje, by pracować w zgranym i

Sama też Izba Naczelna reklamuje się jako organizacja zrze- profesjonalnym zespole. Dlaczego więc nie dążyć do zmian

szająca pielęgniarki i położne, a w oficjalnej notce prasowej na lepsze? Pierwszym krokiem, który ułatwiłby wszystkim

z 5 lutego br. na swojej stronie internetowej oznajmiła, że ce- identyfikację zawodu pielęgniarza, byłaby konsekwentna

lem kampanii Nursing Now jest podniesienie prestiżu – chcia- rewolucja w nazewnictwie. Język jest elastyczny, żywy i nie-

łoby się dodać „tylko” – pielęgniarki. Wiele pielęgniarskich ustannie ewoluuje. Dlaczego w Polsce obchodzimy Między-

towarzystw naukowych pod tą akcją podpisuje się również narodowy Rok Pielęgniarki i Położnej, kiedy Francja, Hisz-

hasztagiem #zawódpielęniarka, by wzmocnić swoją pozycję pania i Rosja, a tym samym wszystkie kraje posługujące się

w kształtowaniu polityki zdrowotnej państwa. Ale czy na tym językami wspomnianych państw, przeżywają Rok Personelu

polegać miała ta inicjatywa? Pielęgniarskiego i Położniczego? Dlaczego nie poszliśmy

za tym trendem? I choć tej nomenklatury zmienić już nie

Media społecznościowe także nie są środowiskiem sprzyjają- jesteśmy w stanie, to nadal możemy podjąć się innych mo-

cym męskiemu pielęgniarstwu, choć mogłyby spełniać niezwy- dyfikacji. Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa GUMed

kłą rolę w budowaniu tej marki. Po wpisaniu #malenurse w wy- mógłby nauczać przedmiotu etyka pielęgniarska, gdyby Mi-

szukiwarkę Instagrama czy Youtuba nie sposób natknąć się na nisterstwo Zdrowia zechciało zmienić nazwę przedmiotu

sporą liczbę zdjęć osób niehetoronormatywnych, którzy uznani w standardach nauczania. Podobnej transformacji mogłyby

są za influenserów, dzięki dużej liczbie subskrybentów. Kreują dokonać izby, zjazdy oraz wszystkie instytucje działające na

oni ten zawód dość nietypowo, sprawiając, że niezdecydowany, rzecz rozwoju polskiego pielęgniarstwa. Być może pomył-

wybierający swoją ścieżkę życia Kowalski może się niekiedy ki wykładowców byłyby już tylko wspomnieniem. Potrzeba

wycofać. Pozytywnymi przykładami są takie profile, jak Nurse też silnego głosu w mediach, tych tradycyjnych i społeczno-

Stefan, Nurse Blake czy Jeff Fallout, którzy z humorem ściowych, studentów pielęgniarstwa i aktywnych zawodowo

prezentują zarówno sytuacje z życia akademickiego, jak rów- pielęgniarzy, którzy dotarliby do niezdecydowanych jeszcze

nież z pracy na oddziale. Zachęcają, pokazują realia, ułatwiają maturzystów rozważających tę ścieżkę zawodową.

studiowanie i pracę przez ciekawe wskazówki. Warto obejrzeć

również wystąpienie TEDx Seana Mortona, pielęgniarza i wy- Rok temu Ministerstwo Zdrowia wraz z Naczelną Radą Pie-

kładowcy akademickiego, który prezentuje świetną przemowę lęgniarek i Położnych rozpoczęło kampanię promującą zawód

To męski świat: kwestiowanie stereotypów pielęgniarskich. publikując na swoich stronach internetowych film o muzeum

GAZETA GUMed maj 2020

42 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

pielęgniarstwa, który okazał się wielkim falstartem i kpiną
medialną. Trzeba ten wizerunek zmienić i pokazać, że pie-
lęgniarstwo to profesjonalizm, pasja, renoma i przyszłość.
To także zawód nieograniczony sfeminizowanymi ramami
i przede wszystkim praca dla odważnych, zarówno kobiet,
jak i mężczyzn.

MGR DANIEL KASPROWICZ,
LIC. PIEL. BARTOSZ PRYBA

rys. Alina Boguszewicz

Florencja Nightingale
– twórczyni nowoczesnego

pielęgniarstwa

PIERWSZĄ IDEĄ, JAKĄ
PAMIĘTAM – A TAKŻE OSTATNIĄ
– BYŁO PIELĘGNIARSTWO

Florencja Nightingale

Florencja Nightingale to najbardziej popularna
i szanowana na całym świecie pielęgniarka. Uzna-
wana jest za twórczynię nowoczesnego profesjonal-
nego pielęgniarstwa, pionierkę badań naukowych
w pielęgniarstwie oraz inicjatorkę zawodowego
kształcenia pielęgniarek. Z okazji dwusetnej rocz-
nicy jej urodzin Światowa Organizacja Zdrowia oraz
Międzynarodowa Rada Pielęgniarek (MRP) ogłosi-
ła rok 2020 Rokiem Pielęgniarki i Położnej.

Florencja Nightingale w młodości Kim była Florencja Nightingale?
źródło grafiki – https://www.sjogrenscambs.co.uk/in-the-
-footsteps-of-florence-nightingale/ Florencja Nightingale urodziła się 12 maja 1820 r. we Flo-
rencji (została nazwana na cześć miejsca urodzenia, w którym
jej rodzice spędzali podróż poślubną). Pochodziła z zamożnej,
arystokratycznej rodziny angielskiej. Dorastała i spędziła życie
w Anglii, mieszkając w Derbyshire, Hampshire i Londynie.

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 43

Jak na ówczesne czasy była

wszechstronnie wykształconą

kobietą. Jej edukacją kierował

ojciec – Wiliam Shore Nightin-

gale – człowiek światły i wielki

społecznik. Florencja biegle

posługiwała się językiem fran-

cuskim, niemieckim, włoskim,

a także łaciną i greką. Ponadto

studiowała nauki przyrodnicze,

historię, filozofię i matematykę.

Interesowała się muzyką i sztu-

kami plastycznymi, przejawiała

zdolności literackie. Od naj-

wcześniejszych lat cechowała ją Florencja Nightingale podczas wojny krymskiej | źródło grafiki – https://www.artfund.org

bystrość umysłu oraz siła charak-

teru. Wychowywana była w libe-

ralnym i unitariańskim domu.

Była głęboko religijna, ale równocześnie bardzo tolerancyjna panujących w szpitalach angielskich na Krymie wstrząsnęły

w stosunku do wierzeń innych ludzi. Nigdy nie była zaintere- opinią publiczną. Nightingale zaproponowała ministrowi wojny

sowana pełnieniem tradycyjnych ról przypisywanych kobietom zorganizowanie opieki pielęgniarskiej. Dokładnie w tym samym

tamtych czasów, nie chciała powielać schematów przyjętych czasie ów minister (a jednocześnie jej bliski znajomy) – lord Sid-

w jej sferach za naturalną kolej rzeczy, obejmujących zamążpój- ney Herbert – zwrócił się do Florencji z identyczną propozycją.

ście, prowadzenie domu, posiadanie dzieci. Florencja wolała czy- Przyjmując ją Florencja zastrzegła sobie prawo zatrudniania

tać wielkich filozofów i angażować się w poważny dyskurs poli- pielęgniarek oraz kierowania ich pracą. Nightingale otrzymała

tyczny i społeczny ze swoim ojcem. Była pierwszą kobietą, która nominację na stanowisko przełożonej oddziału pielęgniarek

została wybrana do Królewskiego Towarzystwa Statystycznego. w angielskim szpitalu wojskowym w Turcji i w październiku

1854 r. opuściła Londyn zabierając ze sobą 38 pielęgniarek.

Stosunkowo wcześnie (już jako dziecko) interesowała się

zagadnieniami społecznymi, przejawiając troskę o ubogich, W Skutari (na przedmieściach Konstantynopola) zastała

chorych, wykluczonych. W wieku 20 lat prosiła rodziców ogromny chaos i bardzo trudne warunki pracy. Główny bu-

o wyrażenie zgody na naukę pielęgniarstwa, co spowodo- dynek szpitalny mieścił się w dawnych wojskowych koszarach

wało kategoryczny sprzeciw z uwagi na niepochlebne opi- tureckich, w dużych salach pełnych robactwa leżeli ranni oraz

nie dotyczące kobiet parających się opieką nad chorymi chorzy na tyfus i cholerę. Budynek pozbawiony był kanalizacji,

w ówczesnych szpitalach. Podczas licznych podróży Floren- za to otoczony wielkimi dołami kloacznymi. Ranni żołnierze

cja poznawała warunki pracy szpitali i domów opieki, między byli brudni, leżeli w zesztywniałych od krwi mundurach. Ni-

innymi we Włoszech, Francji, Szwajcarii, Grecji. Niemniej ghtingale rozpoczęła pracę od walki z brudem, wprowadziła

najważniejszym miejscem okazało się Kaiserswerth nad porządek, czystość, ścisły podział pracy wśród personelu szpi-

Renem, gdzie pastor Teodor Fliedner prowadził założony tala i pielęgniarek.

przez siebie i żonę szpital, w którym pracowały szkolone tam

diakonisy protestanckie. Ośrodek wzbudził wielki zachwyt Florencja – surowa i bezwzględna wobec niedbalstwa – na-

Florencji i umocnił ją w podjętej wcześniej decyzji zostania potkała niechęć ze strony lekarzy wojskowych, którzy nie

pielęgniarką. Stanowił wręcz punkt zwrotny w jej życiu. chcieli pogodzić się z nowymi porządkami. Jednak w czasie

dwóch miesięcy Nightingale zmieniła warunki panujące

Opór rodziny trwał jednak jeszcze kilka lat. Dopiero w 1853 r. w szpitalu, zorganizowała pralnie, 5 kuchni, zadbała

matka wyraziła zgodę na objęcie przez Florencję stanowiska o czyste posłania i bieliznę. Oddzieliła rannych od zakaźnie

przełożonej w Domu Zdrowia dla nauczycielek w Londynie. chorych. Powoli uzyskała zaufanie i uznanie lekarzy. Sama

W 1854 r. – podczas epidemii cholery w Londynie – brała obchodziła sale chorych, zwłaszcza w nocy (z nieodłączną

aktywny udział w pielęgnowaniu chorych. lampką, która stała się symbolem pielęgniarstwa na świecie),

przebywała przy ciężko chorych, a także przy umierających,

Wojna krymska pisała listy dyktowane przez żołnierzy do ich bliskich. Wy-
kazała także zrozumienie dla potrzeby prowadzenia prac

naukowych przez lekarzy, zorganizowała dla nich salę sek-

Po wybuchu wojny między Rosją a Turcją (sprzymierzoną cyjną. Efektem jej pracy był osiągnięty po pół roku spadek

z Francją i Anglią), wiadomości o bardzo złych warunkach śmiertelności z 42% do 2%.

GAZETA GUMed maj 2020

44 NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ

Czas reform

Po powrocie do Anglii (w lipcu 1856 r.) Florencja Nightingale
przedstawiła królowej Wiktorii wielkie niedociągnięcia w zakre-
sie szpitalnictwa i stanu sanitarnego w wojsku oraz wskazała na
konieczność utworzenia komisji do poprawy tej sytuacji. Przygo-
towała liczący 800 stron memoriał Uwagi o zdrowotności, wydaj-
ności i administracji sanitarnej w armii brytyjskiej. Florencja dzia-
łała również na rzecz reformy szpitalnictwa cywilnego.Oddzielnie
zajęła się szpitalami dziecięcymi. We wszystkich swoich pracach
bardzo dużą uwagę zwracała na konieczność izolacji chorych
zakaźnie i zachowanie czystości. Wypowiadała się w sprawach
socjalnych robotników, walki z nierządem, opowiadała się za na-
daniem kobietom prawa głosu i wyboru do parlamentu. Królowa
Wiktoria wyraziła uznanie dla jej działalności ofiarując wysadza-
ną diamentami broszkę z napisem „Błogosławieni Miłosierni”
(w 1856 r.) oraz przyznając Królewski Czerwony Krzyż (w 1883 r.).

Nightingale Training School Portret Florencji Nightingale (H. Lenthall, 1856)
wizerunek znajduje się na kartce pocztowej
Społeczeństwo, a przede wszystkim rodziny żołnierzy i oni sami (dostępnej w Muzeum FN w Londynie)
zebrali fundusz, który ofiarowali do dyspozycji Nightingale, ona
zaś przeznaczyła go na szkolenie pielęgniarek. W 1860 r., pomi- pielęgniarska jest oparta na prawach i dowodach naukowych.
mo sprzeciwu wielu lekarzy oraz dam z ówczesnego towarzy- W jej opinii istnieje stała potrzeba rozwoju naukowego pielę-
stwa, założyła pierwszą zawodową świecką szkołę pielęgniarek gniarstwa i kształcenia pielęgniarek. Pielęgniarstwo to zawód
przy szpitalu św. Tomasza w Londynie. Kurs początkowy trwał i profesja całkowicie świecka, głęboko humanitarna, której
rok. Od 1900 r. okres kształcenia wydłużono do 3 lat dla kan- celem jest pomaganie człowiekowi, aby mógł lepiej żyć lepiej
dydatek z przygotowaniem (dam z towarzystwa, które płaciły i zachować lub przywrócić zdrowie. Pielęgniarstwo jest powo-
za naukę), z czego rok obejmował tzw. kurs wstępny, a 2 kolejne łaniem, a wykonywanie zawodu wymaga od pielęgniarki bar-
lata – praktykę w szpitalu św. Tomasza. Kurs dla zwykłych kan- dzo wysokiego poziomu moralnego. W opiece nad chorym
dydatek trwał 4 lata (rok nauki na kursie wstępnym i 3 lata stażu za kluczowe uznała zapewnienie świeżego powietrza, światła,
w szpitalu). Szkoła była prowadzona według zasad i programu ciepła, czystości, diety, spokoju, uwalnianie od lęku. Podkreśla-
opracowanego przez Nightingale. Jej system kształcenia stwa- ła znaczenie indywidualnego podejścia, szacunku i ujęcia ho-
rzał warunki i zachęcał pielęgniarki do prowadzenia celowej listycznego. Zawarła je i szczegółowo opisała w podręczniku
obserwacji, gromadzenia materiałów i ich analizowania. Uwagi o pielęgniarstwie – czym ono jest a czym nie jest.

Zadania szkoły były jasno określone: przygotować pielęgniar- Pielęgniarka – jej zdaniem – powinna zawsze kierować się
ki zdolne do podjęcia pionierskiej pracy reformatorskiej, do dobrem chorego, budzić zaufanie i być godną zaufania, trak-
tworzenia i rozwijania systemu pielęgniarstwa w szpitalu, tować jednakowo wszystkich ludzi oraz okazywać w stosun-
pielęgnowania chorych i uczenia innych. Swoim wychowan- ku do nich wyrozumiałość. Według Florencji Nightingale
kom twórczyni nowoczesnego pielęgniarstwa stawiała bardzo pielęgniarka powinna posiadać odpowiednie wykształcenie,
duże wymagania, a w procesie kształcenia obowiązywały dwie prawy charakter i wysoki poziom kulturalny. Powinna być
podstawowe zasady: szkolenie miało się odbywać w specjalnie również bystra, obdarzona umiejętnością obserwacji, indy-
do tego przystosowanym szpitalu, a uczennice zobowiązane widualnym podejściem do każdego chorego, rozwiniętym
zostały do zamieszkania w internacie w celu zapewnienia ich poczuciem odpowiedzialności i umiejętnością organizowania
należytego rozwoju moralnego oraz zdyscyplinowania. pracy. Wprawdzie nie żądała całkowitego poświęcenia się, ale
chciała, aby pielęgniarstwo było traktowane jako zawód wy-
Pielęgniarstwo i pielęgniarka różniający się swoją ideowością.

wg koncepcji Nightingale W swoim pamiętniku napisała – Mogłabym być pisarką, kobietą
zamężną lub siostrą szpitalną. Jej rezygnacja z małżeństwa nie
Zdaniem Nightingale pielęgniarstwo stanowi naukę, sztukę, wynikała bynajmniej z braku takiej możliwości. Biografowie opi-
profesję. Jest to dziedzina odrębna i autonomiczna, a praktyka

GAZETA GUMed maj 2020

NURSING NOW ‒ MIĘDZYNARODOWY ROK PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ 45

sywali co najmniej trzech mężczyzn, którzy składali jej propozy- PIŚMIENNICTWO
cję małżeństwa. Florencja uważała jednak, że idealne pielęgniar-
stwo to takie, któremu poświęcić się należy całkowicie, zatem [1] Babilas D. Wiktoria znaczy zwycięstwo. Kulturowe oblicza brytyjskiej kró-
realizacja równolegle powinności wynikających z małżeństwa lowej. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012: 82-85.
i rodzicielstwa stanowić mogą zagrożenie dla tak pojmowanego
ideału. I to właśnie pielęgniarstwu poświęciła się bez reszty… [2] Bogusz J. (red.). Encyklopedia dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa
1982: 240-241.
Podsumowanie
[3] Maksymowicz A. Zagadnienia zawodowe pielęgniarstwa na tle histo-
Wielką zasługą Florencji Nightingale – „Pani z lampką”– jest rycznym. PZWL, Warszawa 1977: 36-39.
podniesienie pielęgniarstwa świeckiego do godności zawodu
i uznanie potrzeby systematycznego szkolenia pielęgniarek. [4] Nixon K. Florence Nightingale. Pitkin Guide. Pitkin Publishing,
Jej działalność miała ogromny wpływ na kształtowanie się Londyn 2018.
i rozwój pielęgniarstwa w innych krajach Europy i w Ameryce
Północnej. Postawa etyczna Florencji Nightingale, jej umiejęt- [5] Poznańska S. Pielęgniarstwo wczoraj i dziś. PZWL, Warszawa 1988: 52-63.
ności zawodowe, nadawanie odpowiedniej rangi uprawianemu [6] Poznańska S. Istota wielkiej teorii/ koncepcyjnego modelu pielęgniar-
zawodowi podważało stare i zakorzenione pojęcie, że pielę-
gniarstwo jest zawodem niegodnym uczciwej kobiety. Umoż- stwa F. Nightingale. W: Górajek-Jóźwik J. (red.). Filozofia i teorie pielę-
liwiło zmianę poglądów i powolne odchodzenie od stereoty- gniarstwa. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007: 273-287.
pów dotyczących pielęgnowania, ujmowanego w kategoriach [7] Szenajch W. Trzy pielęgniarki. Biblioteka pielęgniarki. Tom 2. PZWL,
prostych i często mało znaczących czynności. Oprócz prac Warszawa 1974: 11-119.
związanych z organizacją i kierowaniem szkołą, opracowała [8] Florence Nightingale biography [Internet]. [cytowane 31 marca 2020].
wiele projektów reform związanych ze stanem wojskowej Dostępne na https://www.florence-nightingale.co.uk/florence-nightinga-
i cywilnej służby zdrowia oraz higieny, co stanowiło jej pasję. le-biography/
[9] Florence Nightingale [Internet]. Encyclopaedia Britannica. [cytowane
Chociaż Florencja Nightingale zmarła 13 sierpnia 1910 r. w wie- 31 marzec 2020]. Dostępne na https://www.britannica.com/biography/
ku 90 lat, jej dziedzictwo trwa nadal. Dwa lata po jej śmierci, w Florence-Nightingale
1912 r., Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ustano- [10] Alexander KL. Florence Nightingale [Internet]. National Women’s Hi-
wił Medal Florencji Nightingale, który nadawany jest zasłużo- story Museum Website. [cytowane 31 marca 2020]. Dostępne na https://
nym w okresie wojny lub pokoju pielęgniarkom oraz bohaterskim www.womenshistory.org/education-resources/biographies/florence-ni-
sanitariuszkom i wolontariuszkom. W 1929 r. została utworzona ghtingale
(przez MRP) Międzynarodowa Fundacja im. Florencji Nightin-
gale, popularyzująca i finansująca projekty badawcze w zakresie
pielęgniarstwa. Ponadto, od 1965 r., w dniu jej urodzin obchodzo-
ny jest Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek.

Królowa Wiktoria do tej pory bywa często porównywana z Flo-
rencją Nightingale, a opinie, którą z nich należy uznać za naj-
bardziej wpływową kobietę epoki są podzielone. Reformatorka
pielęgniarstwa działała z upoważnienia i za zgodą królowej, a jej
osobisty heroizm mieścił się w ramach funkcjonowania struktur
państwowych, znacznie bardziej niż chociażby innej bohaterskiej
pielęgniarki z czasów wojny krymskiej – Mary Seacole.

oprac. DR HANNA GRABOWSKA
Zakład Zarządzania w Pielęgniarstwie,
Pracownia Teorii i Podstaw Pielęgniarstwa

Tematyka Nursing Now – Rok Pielęgniarki i Po- Plakat okolicznościowy Muzeum Florencji Nightingale
łożnej będzie kontynuowana w Gazecie GUMed w Londynie | źródło grafiki – https://www.florence-ni-
nr 6/2020. Zapraszamy do lektury czerwcowego ghtingale.co.uk/
numeru pisma!

GAZETA GUMed maj 2020

46 POLECAMY CZYTELNIKOM

Książki w czasach zarazy

LEK. JANUSZ SPRINGER Zachęcam też, by decydując się na zakup drogą internetową,
Katedra Medycyny Ratunkowej, szukać wybranej książki w małych, niezależnych księgarniach.
Zakład Prewencji i Dydaktyki; Pozostając zamknięte dla czytelników, nasze ulubione lokalne
Wydawnictwo GUMed księgarnie są jedną z ofiar aktualnej pandemii. Polecam serwis
Książka na telefon, udostępniający listę lokalnych księgarń ob-
Stosując się do oficjalnych zaleceń krajowych i europejskich sługujących wysyłkę zamówień.
instytucji zdrowia oraz służb epidemiologiczno-sanitarnych,
pozostajemy w domach. Pracujemy i uczymy się zdalnie, zre- Dziennik roku zarazy
zygnowaliśmy z dodatkowych aktywności, wreszcie mamy
czas, na którego brak często narzekaliśmy. Dla jednych jest to A Journal of the Plague Year
okazja, aby nadgonić zaległości w pracy naukowej, dla innych Daniel Defoe (1722 r.)
dobry moment, by zająć się bardziej przyziemnymi sprawami,
jak np. dokładne sprzątanie mieszkania lub remont. Ale jest W latach 1665-1666 epidemia
jeszcze odmienny scenariusz – brak pomysłów, co nagle zro- dżumy siała spustoszenie w Lon-
bić z taką ilością wolnego czasu. Pozwolę sobie zaproponować dynie, pochłaniając jedną czwartą
wypełnienie, przynajmniej jego części, dobrą lekturą. jego ówczesnej ludności. Wiemy,
że autor de facto nie był świad-
Aktualna pandemia wirusa SARS-CoV–2 nie jest pierwszym kiem tych zdarzeń. Jednakże na
tego typu zdarzeniem na świecie, ani niestety nie jest ostat- podstawie dokumentów histo-
nim. Przypominał o tym dr hab. Tomasz Smiatacz, kierownik rycznych udało mu się stworzyć wiarygodny obraz życia w tych
Kliniki Chorób Zakaźnych podczas wykładu na temat koro- trudnych czasach z perspektywy kupca.
nawirusa oraz w opublikowanym niedawno eseju [1]. Epide-
mie towarzyszą ludzkości od wieków, a temat ten pojawia się Maska Czerwonego Moru
w literaturze niemal wszystkich kontynentów. Pisarze fascy-
nują się zarazami, które wpłynęły na losy miast lub państw, (lub Maska śmierci szkarłatnej)
z których pochodzą. W tle niektórych fabuł są faktyczne za-
razy i wydarzenia, które znamy ze źródeł historycznych, ale The Masque of the Red Death
wiedza o epidemiach z przeszłości zainspirowała też wielu Edgar Allan Poe (1842 r.)
pisarzy, by w swoich wyobraźniach opracować zupełnie nowe
i nieznane zagrożenie mikrobiologiczne. Amerykański mistrz opowiadania jako formy literackiej oraz
jeden z ojców horroru opisuje życie w kwarantannie jako pró-
Podczas gdy zespoły naukowców opracowują leki i szcze- bę uniknięcia śmierci z powodu panującej epidemii. Nietuzin-
pionki, a lekarze wdrażają schematy leczenia, pisarze skupia- kowy styl, zwany gotyckim, pełen alegorii. Pomimo krótkiej
ją na innym kontekście epidemii – szerszym i uniwersalnym, treści, autorowi udało się wpleść ciekawy wątek socjologiczny
a z drugiej strony bardziej osobistym. Niezależnie czy w opo- dotyczący klas społecznych.
wieści pojawia się epidemia dobrze znanego nam patogenu,
czy całkowicie zmyślonego, lektura zmuszają nas do zasta- Biały koń, biały jeździec
nowienia się nad ludzkimi postawami, relacjami, emocjami
i potrzebami, które stają się bardziej wyraziste w obliczu wy- Pale Horse, Pale Rider
zwania, jakim jest epidemia śmiertelnej choroby. Katherine Anne Porter (1939 r.)

Poniżej przedstawiam zaledwie kilkanaście dzieł literackich, Częściowo biograficzna nowela
w których epidemia gra jedną z głównych ról. Zdaję sobie o młodej kobiecie, która zakocha-
sprawę, że dla niektórych osób czytanie powieści na temat ła się w żołnierzu czekającym na
epidemii w chwili przebywania w izolacji właśnie z tego po- mobilizację. W tle I wojna świa-
wodu może nie być pomysłem na relaks, tylko raczej sposo- towa oraz pandemia hiszpańskiej
bem na dodatkowy stres lub lęk. Dlatego proszę potraktować grypy, zwanej potocznie hiszpanką.
to jako luźną propozycję, a nie gwarancję mile spędzonego
czasu lub zalecenie lekarskie.

GAZETA GUMed maj 2020

POLECAMY CZYTELNIKOM 47

Dżuma Journal of the Plague Years

La Peste Norman Spinrad (1988 r.)
Albert Camus (1947 r.)
Jak w większości utworów Spinrad, w tej dystopijnej powieści
Metaforyczny obraz ludzkości science-fiction nie brakuje kontrowersji oraz krytyki politycz-
walczącej z epidemią tytułowej no-społecznej. Tym razem opowieść o tajemniczej zarazie
dżumy, pustoszącej miasto Oran przenoszonej drogą płciową służy jako tło do krytyki rządu
w Algierii latach 40. minionego Stanów Zjednoczonych za jego konserwatywne podejście do
wieku. Autor przedstawia i ana- kryzysu HIV/AIDS w latach 80. minionego wieku.
lizuje różne reakcje mieszkańców
na sytuację. Książka o wielu płaszczyznach, zawiera wystarcza- Dziecięcy ogród
jąco wiele aluzji, aby doczekać się na przestrzeni dekad wielu
całkowicie odmiennych interpretacji. The Child Garden
Geoff Ryman (1989 r.)
"Andromeda” znaczy śmierć
Jak w większości utworów Spinrad, w tej dystopijnej powieści
The Andromeda Strain science-fiction nie brakuje kontrowersji oraz krytyki politycz-
Michael Crichton (1969 r.) no-społecznej. Tym razem opowieść o tajemniczej zarazie
przenoszonej drogą płciową służy jako tło do krytyki rządu
W powieściach Michaela Crichtona wątki medyczne i biotech- Stanów Zjednoczonych za jego konserwatywne podejście do
nologiczne często są podstawą fabuły. Nie powinniśmy się temu kryzysu HIV/AIDS w latach 80. minionego wieku.
dziwić, ponieważ autor był z wykształcenia lekarzem.Tym razem
grupa naukowców podejmuje się walki z epidemią wywołaną Beauty Salon
przez pozaziemski mikroorganizm o kryptonimie „Andromeda”.
Salón de belleza
Bastion Mario Bellatin (1994 r.)

The Stand Tajemnicza zaraza dotyka duże
Stephen King (1978 r.) miasto, ale co ciekawe chorują tylko
mężczyźni. Narrator, czyli fryzjer
W tajnym laboratorium wojskowym w Stanach Zjednoczonych prowadzący tytułowy salon piękno-
opracowano niezwykle zaraźliwy oraz śmiercionośny szczep wi- ści oferuje pomoc chorym, którzy
rusa grypy. Kordon sanitarny okazuje się nieskuteczny i zaraza nie mają gdzie się podziać. Na stro-
rozprzestrzenia się po terytorium kraju. Ci którzy przeżyli są nach tej pozornie krótkiej noweli,
zagubieni w postapokaliptycznym świecie. Czy zwycięży mi- autor stara się zmusić czytelników do przemyśleń na temat trak-
łość i braterstwo czy najbardziej prymitywne instynkty? towania ludzkiego ciała w obliczu ubóstwa, choroby oraz śmierci.

Miłość w czasach zarazy Miasto ślepców

El amor en los tiempos del cólera Ensaio sobre a Cegueira
Gabriel Garcia Marquez (1985 r.) José Saramago (1995 r.)

Znana i bardzo lubiana powieść Kolejna na tej liście książka au-
kolumbijskiego laureata Na- torstwa laureata literackiej Na-
grody Nobla na temat trwającej grody Nobla. Najbardziej zna-
przez dziesięciolecia miłości. ny portugalski pisarz opowiada
Natomiast w tle panuje wspo- o epidemii zarazy powodującej
mniana w oryginalnym hisz- ślepotę. Jedną z reakcji władz
pańskim tytule epidemia cholery. jest decyzja o przymusowym
Co ciekawe, w wywiadach Autor zamknięciu pierwszej grupy chorych w nieczynnym szpitalu
zaznaczył, że jedną z inspiracji do napisania tej powieści był psychiatrycznym. Według krytyków książka ta jest wstrzą-
Dziennik roku zarazy Daniela Defoe’a. sającym studium kondycji ludzkiej.

GAZETA GUMed maj 2020

48 POLECAMY CZYTELNIKOM

Oryks i Derkacz Severance

Oryx and Crake Ling Ma (2018 r.)
Margaret Atwood (2003 r.)
Grzybicza choroba zakaź-
Pierwsza część z trylogii Mad- na wywodząca się z chińskiego
dAddam jest wizją przyszłości, miasta Shenzhen dziesiątkuje
ostrzeżeniem i jednocześnie hi- Nowy Jork. Zgodnie z aktual-
storią miłosną.Miejscem akcji jest nym signum temporis, młoda
bujnie zarośnięte miasto, które pracownik nowojorskiej redakcji
opustoszało na skutek pandemii z pokolenia Y (vel “millenialsi”)
wywołanej przez niekontrolowa- dokumentuje opustoszałe me-
ne eksperymenty biomedyczne. tropolis na swoim blogu. Poruszająca i pełna specyficznej
satyry opowieść o rodzinie, wkraczaniu w dorosłość oraz
The Children’s Hospital o więziach, które motywują nas, aby robić więcej niż tylko
przetrwać. Trudno nie zauważyć podobieństw do bieżącej
Chris Adrian (2006 r.) sytuacji z pandemią SARS-CoV–2.

Specjalista pediatrii połączył Księga M
swoje wykształcenie medyczne
oraz wyobraźnię, aby stworzyć The Book of M
obraz życia w szpitalu dziecię- Peng Shepherd (2018 r.)
cym, który jest jedyną oazą na
Ziemi zatopionej przez ulewę Ten debiut został mianowany
rodem ze Starego Testamentu. w 2018 r. przez niektórych kryty-
Na nieszczęście dla personelu ków za najlepszą powieść gatun-
i małych pacjentów, na terenie szpitala wybucha tajemnicza ku science fiction/fantasy. W jednej
zaraza o nazwie „the Botch”. Książka prowokuje czytelnika z ról głównych jest tajemnicza
do zastanowienia się nad sensem życia, śmierci lub niewytłu- zaraza, która powoduje, że zara-
maczalnych zdarzeń. Oryginalny styl Autora został nazwany żone osoby najpierw tracą swój
przez krytyków „medyczno-magicznym realizmem.” cień, a potem wspomnienia.

Stacja Jedenaście The Old Drift

Station Eleven Namwali Serpell (2019 r.)
Emily St. John Mandel (2014 r.)
Uznany przez wpływowych
Kolejna książka na tej liście kr ytyków za jedną z najlep-
uhonorowana prestiżową Na- szych książek roku 2019, debiut
grodą im. Arthura C. Clarke’a. literacki młodej pisarki pocho-
Autorka opisuje wydarzenia dzącej z Zambii. Napisana
mające miejsce na przestrzeni z rozmachem książka, w której
wielu lat, przez co pokazuje jak przeplatają się emocjonalne
wyglądało życie postaci przed i niepozbawione humoru po-
i po pandemii, która zdziesiątkowała ludzkość. W odróż- stacie, jak i wątki historii Zambii, piętna kolonializmu
nieniu od innych powieści z tego gatunku, Stacja Jedenaście oraz wciąż trwającej tam epidemii AIDS.
skupia uwagę czytelników na roli sztuki w ich życiu oraz
w tożsamości całej naszej cywilizacji. Warto! oprac. LEK. JANUSZ SPRINGER

PIŚMIENNICTWO

[1] Smiatacz T. It didn’t have to happen this way – what COVID-19 tells
us about translational medicine. Eur J Transl Clin Med 2020;(3)1. Do-
stępny na https://ejtcm.gumed.edu.pl/articles/60

GAZETA GUMed maj 2020

VARIA 49

SZYBKA ŚCIEŻKA
KORONAWIRUSY
KONKURS

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju zaprasza Polskiej tarczy antywirusowej: poprawy bezpie-
do udziału w swoim flagowym konkursie Szybka czeństwa biologicznego i ochrony społeczeństwa
Ścieżka, tym razem w wydaniu tematycznym Ko- oraz wsparcie jego funkcjonowania w stanach za-
ronawirusy. Konkurs dedykowany jest wszyst- grożenia epidemiologicznego.
kim innowatorom (firmom, niezależnie od wiel-
kości oraz ich konsorcjom, także z jednostkami 2. Nabór w konkursie wystartuje 6 maja br. i potrwa
naukowymi), którzy są w stanie zaproponować, do 31 grudnia br. Ocena wniosków odbędzie się
a później wdrożyć rozwiązania zapobiegające w rundach, co pozwoli na szybsze przekazanie
skutkom COVID-19. środków innowatorom.

1. NCBR na ten cel przeznacza 200 mln zł z Programu DODATKOWE INFORMACJE
Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Trzy podstawo-
we obszary tematyczne, w które wpisywać powin- Więcej informacji dostępnych jest na stronie NCBiR.
ny się zgłaszane do dofinansowania projekty, są to:
KONTAKT
• Diagnostyka – urządzenia do szybkiego wykry-
wania obecności koronawirusa, Zainteresowanych wnioskowaniem zapraszamy
do kontaktu z Biurem Projektów.
• Leczenie – badania nad wykorzystaniem istnieją-
cych lub nowych leków, a także prace nad szcze-
pionką,

• Profilaktyka – działania prewencyjne ogranicza-
jące rozprzestrzenianie się pandemii (w tym ko-
ronawirusa SARS-CoV-2) oraz działania na rzecz

GAZETA GUMed maj 2020

50 FELIETON

Być jak Forrest

DR PAWEŁ KABATA wanymi priorytetami. Pogubionego w gąszczu wymyślanych
Adiunkt w Katedrze i Klinice na siłę procedur, stanowisk i leżących na pograniczu absurdu
Chirurgii Onkologicznej GUMed regulacji, które często legitymizują głównie trwanie ich twór-
ców na swoich stanowiskach. Świata pełnego chłodnego wy-
Jest takie miejsce w stanie Utah w Ameryce, gdzie w promie- rachowania, w którym medycyna i leczenie zostały brutalnie
niach zachodzącego słońca, za rozgrzanym pustynnym hory- sprowadzone do rangi realizacji procedur czy też „procesu za-
zontem, na swoim chromowanym Harleyu, przy dźwiękach sadniczego”, a o tym co i jak będziemy robić zaczęły decydo-
gitary Bruce’a Springsteena marzy zniknąć każdy brodaty wać względy dalece niemedyczne. Świata, w którym zabrakło
miłośnik samotnych podróży. To Monument Valley – zna- miejsca na to, co nieopłacalne i niechciane ze względu na małą
na z obrazków dolina, gdzie wśród bezkresnych czerwonych „chodliwość”. Wśród nienaturalnego blichtru, rozpalanego co-
piasków, pojedyncza nitka prostej i płaskiej jak stół drogi bie- raz bardziej wymyślnymi tytułami, nieograniczonym samoza-
gnie w kierunku strzelistych piaskowcowych turni.To miejsce dowoleniem i sprzedajnym koleżeństwem zdawało się, że gra-
magiczne. Ale znane nie tylko z projekcji marzeń niedoszłych nice się skończyły i nic nie jest w stanie tej maszyny zatrzymać.
renegatów na przymusowych korpowakacjach, lecz także
z bardzo ważnej sceny z życia Forresta Gumpa, jednego A oto los postanowił inaczej. Włączył mikronowej wielkości
z filmowych bohaterów, któremu w momentach zadumy i re- hamulec i otumanił nietykalnych. I może to dobrze. Bo nagle
fleksji poświęcam całkiem sporo uwagi. To właśnie tam, na okazało się, że wiele rzeczy może odzyskać swoje pierwotne
uboczu jezdni, obok stoiska z rękodziełem seniorek z plemie- znaczenie. Że utracona wartość to wcale nie jest to, czego nie
nia Navaho stoi drewniany znak. Pod powiewającą na wietrze zarobisz, ale to z czego przez lata sami się okradaliśmy. Za-
amerykańską flagą widnieje napis, który oznajmia, że w tym ślepieni gonitwą, ciągłą walką i dążeniem w jakimś kierunku
właśnie miejscu wspomniany bohater ukończył swój, trwający nagle zostaliśmy zmuszeni do odkrycia no nowo czym są wię-
3 lata, 2 miesiące, 14 dni i 16 godzin bieg. Bieg, którego celu zy, wspólny czas i zwykła ludzka empatia. Ile blokowanych la-
próżno było szukać. Który trwał tylko po to, żeby trwać. Bez tami rozwiązań nagle okazało się możliwych do realizacji. Ile
przyczyny, bez planu, bez żadnej konkretnej wizji. Bieg, który zapomnianych pomysłów zyskało drugie życie. Ile pokazało
skończył się równie szybko i nieoczekiwanie, co zaczął. się szans, by w końcu znormalnieć. Mimo że jako społeczeń-
stwo wyjdziemy z tego poturbowani – z kryzysem za pasem
i lękiem o przyszłość, to jednak gdzieś tam na horyzoncie
w końcu wychyli się słońce.

To miejsce ostatnio zaczęło mi wracać w pamięci. Przecho- Możliwe, że gdy przeczytacie te słowa, kurz już dawno opad-
dząc niepokojąco pustymi, jak na środek dnia, szpitalnymi nie. Życie wróci do normy, a trybiki machiny znów ruszą
korytarzami czy też zerkając przez okno na wyludnioną ulicę, w swą podróż po obwodzie tego samego okręgu. Możliwe, że
widziałem je oczami wyobraźni – z jednej strony odwiedzo- okaże się, jak bardzo naiwny byłem w swych izolacyjnych ma-
ne przez tysiące ludzi, rozpoznawane na zdjęciach i filmach rzeniach. Ale mimo wszystko właśnie tego Wam i sobie życzę.
przez kolejne miliony, a jednocześnie zaskakująco puste i ci- By być jak Forrest w Monument Valley. By w ostatnim mo-
che, jakby nikt, poza siwobrodym kowbojem, nie miał tam ni- mencie umieć powiedzieć Zmęczyłem się. Chyba pójdę do domu.
gdy zawitać. I może to kwestia nienormalności całej sytuacji, Bo, choć kiepski ze mnie biegacz, to wiem, że kiedy bieg trwa
w której obecnie wszyscy się znaleźliśmy – tęsknoty za swo- za długo, gdy zaczyna braknąć sił, to mamy tylko dwa wyjścia
bodą przemieszczania czy nagle odebranej możliwości wybo- do wyboru – możemy albo zwolnić, albo upaść.
ru tego, gdzie chcemy w danym momencie być. Możliwe też,
że zalany koronaszumem umysł szuka bezpiecznego ujścia facebook.com szczegóły licencji
dla kłębiących się myśli. Ale z drugiej strony, może właśnie to /chirurgpawel podane są na stronie
jest wizja nowej rzeczywistości, w której czy tego chcemy, czy
nie, będziemy musieli się odnaleźć. instagram.com https://creativecommons.org/
/chirurgpawel licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Bo chyba nikogo nie powinno dziwić, że w postpandemicz-
nych realiach wiele rzeczy nie wróci do swojej poprzedniej
postaci. Że możemy właśnie być świadkami zmierzchu świata
w wersji, jaką do tej pory znaliśmy. Rozpędzonego do granic
możliwości, nakręcanego własną inercją i doraźnie produko-

GAZETA GUMed maj 2020