GUMed_2019_marzec

TAJEMNICE Z MUZEALNEJ PÓŁKI 51

TAJEMNICE Z MUZEALNEJ PÓŁKI

dr Marek Bukowski Bardzo często pisząc o historii GUMed autorzy W lipcu 1960 r. prof. Włodzimierz Mozołowski,
Muzeum GUMed posługują się dość ogólnym stwierdzeniem do- kierownik Katedry i Zakładu Chemii Fizjologicz-
tyczącym zaangażowania pracowników i stu- nej (dziś Biochemii), a jednocześnie entuzjasta
dentów w rozwój Uczelni. Troska o Alma Mater i niestrudzony propagator pracy naukowej prze-
może przybrać różnorodne formy. Współcześnie kazał na ręce ówczesnego rektora AMG prof.
zagadnienie to stanowi przedmiot zawodowej, Mariana Górskiego kolekcję książek, do której
instytucjonalnej troski władz Uniwersytetu, po- dołączył zwięzły list przewodni. Szczęśliwym tra-
szczególnych jednostek i organizacji. Niekiedy fem zachował się on w oryginale i dziś możemy
przybiera postać na pozór spontanicznej, acz- go przypomnieć.
kolwiek przemyślanej inicjatywy poszczególnych
grup lub osób. Kolekcję książek z gabinetu Rektora, uzupełnio-
ną o nowsze pozycje, być może jeszcze niekom-
W lutym 2019 r. obchodzić będziemy 70-lecie pletną, wciąż jednak uzupełnianą, można oglą-
chirurgii uniwersyteckiej w Gdańsku, nie tak dać w Muzeum GUMed.
dawno taki sam jubileusz świętował Oddział Sto-
matologiczny. Jednocześnie rozpoczynamy nowy Warto również raz jeszcze zacytować list prof.
rozdział w dziejach GUMed – obowiązywanie Mozołowskiego – Będę bardzo rad, jeśli zbiór
Ustawy 2.0, jak i przenosiny do nowoczesnego przyczyni się do uwydatnienia działalności na-
kompleksu Centrum Medycyny Nieinwazyjnej, szej Akademii. Niezależnie od dat i rocznic, war-
zmieniające w sposób istotny mapę Szpitala. to dbać o drobiazgi, z jakich składa się uniwersy-
teckie życie. Być może za kolejnych kilkadziesiąt
Tajemnice muzealnej półki, niezmiennie zawie- lat będzie można dzięki temu wrócić do pierw-
szone pomiędzy starym a nowym, ukazują bo- szych dni marca 2019 r.
gactwo wydarzeń, charaktery i postawy ludzi,
fascynujący świat oczywistych na pierwszy rzut
oka przedmiotów. Powracamy do przeszłości
szukając tego, co nas z nią łączy.

Każdego 8 dnia miesią-
ca na stronie interne-
towej Uczelni ukazuje
się artykuł z cyklu Ta-
jemnice z muzealnej
półki. W październiku
br. wszystkie eksponaty
opisane w cyklu zostaną
zaprezentowane na wy-
stawie towarzyszącej
inauguracji roku akade-
mickiego.

52 GAZETA GUMed marzec 2019

Z WILNA DO GDAŃSKA NR 29

TAISA MERDI (1915-2008)

Taisa Merdi Urodziła się 15 grudnia 1915 r. w Łunińcu na USB. Zamknięcie Uniwersytetu przez władze litew-
Polesiu. Jej ojcem był Cyryl Szarowarow, matką skie z dniem 15 grudnia 1939 r. uniemożliwiło jej
 Helena z Kononowiczów. W latach 1925-1934 formalne zakończenie studiów i odebranie dyplo-
uczęszczała do Gimnazjum Humanistycznego mu. Podczas okupacji bolszewickiej, a następnie
w Pińsku, gdzie w 1934 r. uzyskała świadectwo niemieckiej pracowała wraz z mężem jako siła
maturalne i w tym samym roku podjęła studia na pomocnicza lekarza w Ośrodku Zdrowia w miej-
Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Bato- scowości Suderwie, w powiecie wileńskim. Po za-
rego w Wilnie. W 1939 r. ukończyła studia i uzy- kończeniu wojny, oboje z mężem zdecydowali się
skała absolutorium. Tuż przed wybuchem wojny w czerwcu 1946 r. na ekspatriację w nowe granice
29 sierpnia 1939 r. zawarła związek małżeński Polski i osiedlili się w Gdańsku. W Akademii Lekar-
z Mieczysławem Merdi, lekarzem, absolwentem skiej w Gdańsku 8 sierpnia 1946 r. otrzymała dy-
plom lekarza i podjęła z dniem 1 września 1946
roku zatrudnienie, początkowo jako wolontariusz-
ka w organizującym się na bazie Kliniki Chirurgii
ALG, kierowanej przez prof. Kornela Michejdę,
Oddziale Chirurgii Stomatologicznej. Pracownika-
mi tego Oddziału, którego kierownikiem była dr
Irena Semadeni-Konopacka już w okresie jego or-
ganizacji byli lekarze: Janina Krzyżanowska-Adam-
czewska, Wanda Pawłowska, Taisa Merdi i Maria
Miłodrowska. W grudniu 1946 r. powołano na
bazie tego Oddziału Chirurgii Stomatologicznej
20-łóżkową Katedrę i Klinikę Chirurgii Stomato-
logicznej Wydziału Lekarskiego. Rok akademicki
1947/48 rozpoczęto szkoląc przyszłych stomato-
logów w Oddziale Lekarsko-Dentystycznym Wy-
działu Lekarskiego Akademii Lekarskiej w Gdań-
sku, później nazwanym Oddziałem Stomatologii.
Funkcjonowały już wówczas w jego ramach 4
stomatologiczne jednostki dydaktyczne: Zakład
Chirurgii Stomatologicznej, Zakład Stomatologii
Zachowawczej, Zakład Protetyki Stomatologicz-
nej i Zakład Ortodoncji (uruchomiony w 1951 r.).

W Klinice Chirurgii Stomatologicznej lek. Taisa
Merdi od 1 września 1947 r. otrzymała stanowi-
sko asystenta, a w 1949 r. przeszła na stanowisko
starszego asystenta. Specjalizację II stopnia
w zakresie chirurgii szczękowej uzyskała 22 grud-
nia 1952 r. W marcu 1964 r. otrzymała stopień
naukowy doktora na podstawie pracy Zmiany
w obrazie elektroforetycznym białek surowicy
krwi w złamaniach szczęk i z dniem 1 paździer-
nika 1964 r. objęła w Klinice stanowisko adiunk-
ta. Na tym stanowisku pozostawała zatrudniona aż
do przejścia na emeryturę z dniem 31 maja 1976 r.

Z WILNA DO GDAŃSKA 53

Skład osobowy ALG Kierownik Kliniki Chirurgii Szczękowej w latach Stomatologicznego. Bierze czynny udział w posie-
w roku akademickim 1950-1969 Oddziału Stomatologicznego Wydzia- dzeniach naukowych Kliniki. Jest dobrym dydak-
1947-1948 łu Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku tykiem, rozumnym uczynnym i wymagającym.
prof. M. Jarosz w sporządzonej opinii tak charak-
 teryzował jej sylwetkę: Pracownik wybitnie war- Dr Taisa Merdi była członkiem Polskiego Towa-
tościowy, zdolna i sumienna, poświęca Klinice rzystwa Stomatologicznego (od 1952 r.), Pol-
wiele czasu poza godzinami służbowymi. Otacza skiego Towarzystwa Lekarskiego (od 1956 r.),
ją wielki szacunek i sympatia chorych, jako wy- Polskiego Towarzystwa Chirurgii Ortoped. (od
raz jej oddania w stosunku do nich. Zdolny ope- 1957 r.). Aktywnie działała społecznie w Związ-
rator, specjalnie doskonale opanowała leczenie ku Zawodowym Pracowników Służby Zdrowia
złamań i urazów szczękowych. Pracuje dużo na- poświęcając szczególnie wiele troski emerytom
ukowo, wygłaszała referaty oraz demonstrowa- i rencistom. Za jej działalność zawodową zosta-
ła chorych na zebraniach Polskiego Towarzystwa ła wyróżniona Złotym Krzyżem Zasługi (1974 r.),
Medalem za Zasługi dla Gdańska (1969 r.), Me-
dalem XXX-lecia PRL (1974 r.) i Złotą Odznaką
PTS (1975 r.).

Zmarła 26 grudnia 2008 r. i została pochowana na
Cmentarzu Centralnym Srebrzysko w Gdańsku.

Źródło: Archiwum Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego, Akta osobowe Taisy Merdi, teczka
nr 342/107.

opracował

PROF. DR HAB. WIESŁAW MAKAREWICZ

54 GAZETA GUMed marzec 2019

DZIEŃ ARABSKI W GUMed

 Wykład dotyczący Bliskiego Wschodu, pokaz tańca wspólnie, obdarzając członków rodziny godną
oraz poczęstunek. Za nami Dzień Arabski zorgani- podziwu czcią. W świecie arabskim duże zna-
dr Beata Abdallah- zowany przez Dział Umiędzynarodowienia Uczelni. czenie mają herbata i kawa. W Turcji wprowa-
-Krzepkowska Gościem wydarzenia, które odbyło się 24.01.2019 r. dzono prawo pozwalające kobietom na rozwód
była dr Beata Abdallah-Krzepkowska, adiunkt z mężem, jeżeli ten nie dostarcza jej wystarcza-
Kobiece stroje arab- w Zakładzie Orientalistyki i Językoznawstwa Ogól- jącej ilości kawy. Sama zaś kawa po arabsku to
skie, od lewej: nikab, nego na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, któ- nie tylko napój, ale cały rytuał związany z jej
tancerka belly dance, ra przybliżyła gościom kulturę i zwyczaje regionu. przygotowaniem. Zielone ziarna kawowe praży
burka oraz hidżab Atrakcją spotkania był pokaz tańca belly dance się na patelni, następnie miażdży w miedzianym
oraz poczęstunek składający się z arabskich dań. moździerzu, a następnie dodaje wodę i zaparza
 Można było także zapoznać się z tradycyjnymi np. z dodatkiem kardamonu lub innymi przypra-
strojami dla kobiet, a nawet je przymierzyć. wami. Pije się ją mocną, niesłodzoną, przelaną
do filiżanek do zaledwie 1/4 objętości.
Kultura arabska nie jest jednolita. Dzieli się na
przynajmniej trzy główne części – kulturę miesz- Interesy z Arabami bywają bardzo intratne, ale
kańców miast, kulturę pozamiejską oraz kulturę trzeba pamiętać o kilku podstawowych zasa-
nomadów, którą reprezentują Beduini. Nie wszy- dach. Najważniejszą z nich jest – najpierw za-
scy Arabowie to muzułmanie i nie wszyscy mu- ufanie, potem biznes. Potencjalni partnerzy
zułmanie to Arabowie. Wśród Arabów znacząco w interesach podczas pierwszych spotkań
przeważają oczywiście wyznawcy islamu, ale nie rozmawiają w ogóle o pieniądzach czy też
zdarzają się też chrześcijanie i judaiści. ewentualnym wspólnym przedsięwzięciu. Spę-
dzają czas, by lepiej się poznać, nabrać zaufania
Szczególne miejsce w arabskiej kulturze zajmu- i dopiero wtedy zadecydować o tym, czy w ogó-
je rodzina. Arabowie uwielbiają spędzać czas le przystąpić do negocjacji.

POLECAMY CZYTELNIKOM 55

POLECAMY CZYTELNIKOM

Zmalowane freski, „ ZAMALOWANE FRESKI ” budzą ciekawość tego co będzie się działo dalej.
Urszula Piskorzyńska; Jest to w dużym stopniu opis świata, który już
Wydawnictwo Promocja książki Zamalowane freski autorstwa dzisiaj nie istnieje. Odszedł wraz z następujący-
Bernardinum, 2018. dr Urszuli Piskorzyńskiej odbyła się 7 grudnia mi po sobie pokoleniami ludzi. Autorka zgodnie
ISBN 8381271703 2018 r. w Sopotece mieszczącej się w komplek- ze swoimi założeniami chce jak najwięcej infor-
sie nowego Dworca Głównego w Sopocie. Au- macji o tym przemijającym świecie pozostawić
torką niezmiernie ciekawej sagi rodzinnej jest w pamięci przyszłych pokoleń. Jak sama zdradziła
pochodząca z Czerska dr Urszula Piskorzyńska. podczas spotkania, głównym motywem napisa-
W mieście tym spędziła dzieciństwo oraz lata nia tej książki było przedstawienie dzieciom,
nauki w szkole podstawowej i średniej. W latach a w przyszłości wnukom wiadomości o korzeniach
1971-1977 studiowała na Wydziale Lekarskim rodziny, z której się wywodzą. W ostatnim czasie
naszej Alma Mater Gedanensis. Po rocznym sta- ukazało się także niemieckojęzyczne wydanie tej
żu, od 1978 r. była uczestniczką Studium Dokto- książki. Wzbudziło ono w szczególności ogrom-
ranckiego w Klinice Chorób Nerek AMG. W roku ne zainteresowanie wśród rozlicznych członków
1981 uzyskała pierwszy stopień specjalizacji rodziny, którzy w różnym etapie ostatniego stu-
z zakresu chorób wewnętrznych, a w roku 1986 lecia zamieszkali w Niemczech. Było to dla nich
stopień doktora nauk medycznych. Tematem jej odkrycie zupełnie nieznanych kart historii, a także
pracy doktorskiej, którą realizowała pod kierun- terenów, z których wywodziła się ich rodzina. Wielu
kiem profesora Andrzeja Manitiusa były zabu- z nich skłoniło to do podróżowania do Czerska i oko-
rzenia gospodarki lipidowej u pacjentów z prze- lic oraz odnajdywania śladów swoich przodków.
wlekłą chorobą nerek. W 1987 r. dr Piskorzyńska
zdecydowała się na wyjazd do Niemiec i osiadła Po zapoznaniu się z treścią mogę ją z czystym su-
wraz z rodziną w Hamburgu. Po odbyciu w latach mieniem polecić naszym Czytelnikom. Dodatko-
1988-1989 kursu językowego oraz zajęć z zakre- wym argumentem niech będzie fakt, że napisała
su propedeutyki dla lekarzy rozpoczęła pracę ją jedna z nas i dotyczy ona czasów oraz miejsc,
w Dialyse-Praxis Alter Teichweg w Hamburgu, które wiążą się z Pomorzem i są nam bliskie
w największej w Europie stacji dializ. W 2016 r. w czasie i przestrzeni.
przeszła na emeryturę, co pozwoliło na dzielenie
czasu pomiędzy Hamburg, Sopot, w którym na-
byli wraz z mężem piękne mieszkanie oraz Bory
Tucholskie. Warto dodać, że Ula Piskorzyńska
poza zbieraniem wspomnień lubi także malować
oraz śpiewać, głównie przy akompaniamencie
męża na gitarze. Próbki tego muzykowania mie-
liśmy okazję podziwiać, a także w nim czynnie
uczestniczyć podczas sopockiego spotkania.

Pora jednak wrócić do książki Zamalowane freski, opracował
która stanowi przykład swoistej sagi rodzinnej.
Autorka daje w niej opis skomplikowanych lo- PROF. DR HAB. BOLESŁAW RUTKOWSKI
sów niemiecko-polskiej rodziny zamieszkującej
tereny, które raz były polskie a raz niemieckie. Emerytowany kierownik Katedry i Kliniki
Przedstawione są kolejne pokolenia od czasów Nefrologii, Transplantologii i Chorób
sięgających początków dwudziestego wieku aż Wewnętrznych GUMed
do okresu współczesnego. Losy kolejnych człon-
ków rodziny przedstawione są na tle wydarzeń
związanych z pierwszą, a następnie drugą wojną
światową oraz czasami powojennymi. Kolejno
zaprezentowane są zmiany, które zachodziły
w Polsce w ostatnim dwudziestoleciu. Książka
napisana jest wartkim językiem i kolejne strony

Redakcja Czasopism
Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
ul. Dębinki 1
80 - 211 Gdańsk
gazeta @ gumed.edu.pl

www.gumed.edu.pl