หน่วยที่ 1
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับธุรกิจซื้อขายสินค้า
ธุรกิจซ้อื ขายสนิ คา้ คอื ธรุ กิจประเภทซอ้ื มาขายไป
มีลกั ษณะ คอื กิจการซ้ือสนิ คา้ สาเร็จรูปจาก
ผมู้ าอนื่ มาจาหน่าย
มิได้ทาการผลติ เอง โดยอาจจะขายปลีกหรือขายส่ง
ให้กับบรษิ ทั ห้างร้าน และบคุ คลธรรมดา
สินคา้ (Goods) หรอื ผลิตภัณฑ์ (Product)
หมายถงึ สงิ่ ของทม่ี ตี ัวตน จับตอ้ งได้เคลอ่ื นย้ายได้
สามารถนาเอาไปเป็นกรรมสทิ ธิไ์ ด้ ในอดตี จะมกี ารใช้
สินคา้ แลกเปลีย่ นกัน แต่ปจั จบุ ันใชเ้ งนิ ตราแลกเปลยี่ น
ในธรุ กิจซอ้ื ขายสนิ ค้า สินคา้ หรือผลติ ภัณฑ์ เป็นสิ่งท่ี
สามารถตอบสนองความตอ้ งการของผบู้ ริโภคได้ โดยมี
วัตถุประสงคใ์ นการหากาไร หรอื อาจกลา่ วไดว้ ่า สินค้า
คือ สิ่งของทกี่ จิ การจาหน่ายน่นั เอง เช่น เครือ่ งสาอาง
เส้อื ผ้า รองเทา้ รถยนต์ เครือ่ งคอมพวิ เตอร์ เปน็ ต้น
1. สนิ คา้ ที่มีลกั ษณะไม่ถาวร คือ ใชง้ านได้ไม่นานหรอื ใช้แล้วหมดไป ได้แก่ สนิ ค้า
อุปโภคบริโภค เชน่ น้ามนั พชื ผงซกั ฟอก สบู่ ยาสีฟนั เครอ่ื งสาอาง เปน็ ตน้ หรือ
วัสดุสานกั งาน เช่น ดนิ สอ ปากกา น้ายาลบคาผดิ ลวดเย็บกระดาษ กระดาษถ่าย
เอกสาร เปน็ ต้น
แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท คือ
2. สินค้าท่มี ีลกั ษณะถาวร คือ ใช้แลว้ ไมห่ มดไป แตจ่ ะเสอ่ื มสภาพลงเร่ือย ๆ
และเม่ือถงึ เวลาระยะเวลาหนึง่ เกินกว่า 1 ปี ก็จะหมดอายกุ ารใชง้ าน ได้แก่
รถยนต์ รถจกั รยานยนต์ เคร่ืองปรับอากาศ เคร่ืองคอมพิวเตอร์ กล้องถา่ ยรูป
เครอื่ งพิมพ์ เครอื่ งถ่ายเอกสาร เฟอรน์ เิ จอร์ เป็นตน้
ในการดาเนนิ ธุรกิจซอ้ื ขายสนิ ค้า จาเป็นอยา่ งย่ิงท่ีจะต้องมีสนิ คา้ ไว้ในครอบครองอย่างเพียงพอไม่
นอ้ ยหรอื มากเกินไป
• หากมีสินค้าน้อยเกินไปอาจทาให้สินค้าขาดมือ ไม่มีหรือไม่พอจาหน่าย อาจมีผลกระทบต่อกิจการ
เช่น อาจเสยี ส่วนแบ่งในตลาด หรอื ขาดความนา่ เช่ือถอื ในทางตรงกันข้าม
• หากมีสินค้าไว้มากเกินไป นอกจากเงินทุนจะจมในสินค้าแล้ว จะทาให้เกิดสินค้าล้าสมัย และอาจทา
ให้มีค่าใชจ้ ่ายสงู เกินความจาเปน็ ซ่ึงจะส่งผลต่อราคาสนิ ค้าตอ่ หน่วยใหม้ ีราคาสูงตาม
ดังนั้น ผู้บริหารจะต้องมีความรู้และประสบการณ์ทางด้านบริหารจัดการท่ีจะทาให้มีสินค้าใน
ปริมาณที่เหมาะสมเพียงพอต่อการจาหน่าย การจัดซ้อื และการบริหารจัดการเกี่ยวกับสินค้าคงคลังจึงเป็น
ส่งิ ทส่ี าคัญอย่างหน่งึ ในการประกอบธุรกจิ
• หน่วยงานทร่ี บั ผดิ ชอบหรอื ดแู ลลกู ค้า เช่น คลงั สินคา้ จดั ทาใบขอซื้อสง่ ให้ฝา่ ยจดั ซือ้
• ฝ่ายจดั ซ้อื พจิ ารณา และขออนมุ ตั ิผู้บริหาร ถ้าได้รับอนุมตั ิ จะจดั ทาใบส่ังซ้ือสนิ คา้
ส่งให้ผู้ขาย ถ้าไม่ไดร้ บั อนุมตั ิ ส่งเรอ่ื งคนื หนว่ ยงานทีข่ อซอื้ ในขั้นตอนที่ 1
• เมือ่ ผู้ขายไดร้ บั ใบส่ังซ้อื สินคา้
• หากซ้อื เปน็ เงินสดจะจัดเตรียมสนิ ค้าและสง่ ใหผ้ ู้สั่งซอ้ื พรอ้ มใบกากบั ภาษี/ใบเสรจ็ รบั เงิน
• หากซอ้ื เปน็ เงินเชื่อ จะสง่ เรอื่ งใหฝ้ ่ายเครดิตพจิ ารณา หากไดร้ ับอนมุ ัติก็จะจัด
เตรียมสนิ ค้าและสง่ ให้ผูส้ งั่ ซ้อื พรอ้ มใบกากบั ภาษี/ใบกากับสนิ คา้ /ใบสง่ ของหาก
ไม่ไดร้ ับอนมุ ตั ิจะแจ้งใหผ้ ซู้ ้ือทราบ
• เม่ือผ้สู ่งั ซอ้ื ได้รบั สนิ คา้ จาต้องมีการตรวจสอบ ปรมิ าณ คุณภาพ และคณุ ลกั ษณะของสนิ คา้ วา่
ถูกตอ้ งตรงกบั ท่ีต้องการหรือไม่ และจัดทาใบรับสนิ คา้ เพ่ือบนั ทึกรายละเอยี ดของสนิ ค้า
ในปัจจุบันเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจาวันมากข้ึน
การติดต่อสื่อสารจึงทาได้ง่ายและมีหลายวิธี ดังน้ันการสั่งซื้อสินค้าจึงเป็นไปอย่าง
สะดวกรวดเร็ว สาหรับกิจการขนาดเล็กหรือกิจการเจ้าของคนเดยี ว การส่ังซ้อื สินค้า
จะไม่ยุ่งยาก เพราะส่วนใหญ่เจ้าของกิจการจะเป็นผู้ดาเนินการเอง ไม่มีขั้นตอน
ยุ่งยาก เพราะสามารถตัดสินใจไดด้ ้วยตนเอง
1. สงั่ ซ้ือโดยตรงกบั ผูป้ ระกอบการหรอื ผขู้ าย
2. สัง่ ซื้อทางโทรศัพท์
3. ส่ังซื้อทางโทรสาร
4. สั่งซ้ือทางจดหมายอิเลก็ ทรอนกิ ส์
5. สั่งซ้ือทาง Facebook/line
6. สัง่ ซือ้ ทางเวบ็ ไซต์
เงือ่ นไขเกยี่ วกบั การให้เครดติ และสว่ นลดเงนิ สด (Credit terms and cash discounts) คอื
ข้อตกลงระหว่างผูซ้ ้ือสนิ คา้ และผู้ขายสินคา้ เกย่ี วกบั เง่อื นไขการชาระเงินหรอื ระยะเวลาในการใหเ้ ครดติ
รวมทงั้ ส่วนลดเงินสดเพือ่ ใหผ้ ้ซู ื้อสินคา้ และผู้ขายสนิ คา้ ได้รบั ความพงึ พอใจและประโยชน์สงู สุด
ลาดบั เง่อื นไข ความหมาย หมายเหตุ
1 N/30 ใหผ้ ้ซู ื้อสินค้าชาระหนใี้ หผ้ ขู้ ายสนิ คา้ ภายใน 30 วันนับจากวันท่ีปรากฏในใบกากับสินค้า/ใบกากับภาษี
2 2/10, N/30 ให้ผซู้ ื้อสินค้าชาระหนใ้ี หผ้ ขู้ ายสนิ คา้ ภายใน 30 วันนับจากวนั ทีป่ รากฏในใบกากับสนิ ค้า/ใบกากบั ภาษี
แต่หากชาระหนภี้ ายใน 10 วนั นบั จากวันเดยี วกนั จะให้ส่วนลด 2%
3 N/EOM ให้ผซู้ ื้อสินคา้ ชาระหนใ้ี หผ้ ู้ขายสนิ คา้ ภายในส้ินเดอื นของเดือนทีซ่ ้ือสนิ ค้า
4 2/10 EOM ให้ผซู้ อ้ื สินคา้ ชาระหนี้ใหผ้ ู้ขายสนิ คา้ ภายในส้นิ เดอื นของเดอื นถัดไป แต่หากชาระหน้ีภายในวันที่ 10
ของเดอื นถัดไป จะใหส้ ว่ นลด 2%
2.1 ส่วนลดการคา้ (Trade discount) คือ สว่ นลดทจี่ ูงใจใหผ้ ู้ซื้อสนิ คา้ ซอ้ื สนิ ค้าในปรมิ าณมาก ๆ
โดยผขู้ ายสินค้าจะกาหนดเกณฑก์ ารให้สว่ นลดไว้ลว่ งหนา้ เปน็ จานวนเงิน หรืออัตรารอ้ ยละจากราคา
สินค้าทต่ี ง้ั ไวห้ รอื เกิดจากการตอ่ รองกนั ระหว่างผซู้ อื้ สนิ คา้ และผู้ขายสินคา้ เชน่
- ซอื้ ไม่เกิน 50 ชิน้ คิดชน้ิ ละ 18 บาท
- ซื้อ 51-100 ช้นิ คดิ ชนิ้ ละ 16.50 บาท
- ซอ้ื 101-200 ช้ิน คิดชนิ้ ละ 14.00 บาท
ส่วนลดการค้าเปน็ รายการที่ไม่ต้องบนั ทึกบัญชีทงั้ ในสมดุ บัญชีของผู้ซอื้ สนิ ค้าและผู้ขายสินค้าท้ัง
2 ฝ่ายจะบนั ทึกด้วยจานวนสุทธิ
ด้านผ้ซู ้อื สนิ ค้า ด้านผูข้ ายสินคา้
เดบติ ซ้อื สินค้า XX เดบติ เงนิ สด/ลูกหน้ีการค้า XX
เครดิต ขายสินค้า
เครดิต เงินสด/เจ้าหนก้ี ารค้า XX XX
ตวั อยา่ งที่ 1 ร้านค้าแหง่ หน่งึ กาหนดราคาสินคา้ ไว้ 8,000 บาท ใหส้ ว่ นลด 10%
ใหท้ า 1. คานวณสว่ นลดการค้าและราคาทีซ่ อื้ ขายจริง
2. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป
1. คานวณสว่ นลดการคา้ และราคาทีซ่ ้อื ขายจริง
ราคาสนิ คา้ 8,000 บาท
หัก สว่ นลดการคา้ (8,000 x 10 %) 800 บาท
ราคาที่ซื้อขายจริง ( 8,000 – 800 ) 7,200 บาท
ดา้ นผซู้ อื้ สนิ ค้า ดา้ นผูข้ ายสนิ คา้
เดบติ ซอ้ื สนิ คา้ 7,200 เดบิต เงินสด/ลกู หนี้การค้า 7,200
เครดติ เงินสด/เจ้าหนก้ี ารคา้ 7,200
เครดติ ขายสนิ ค้า 7,200
2.2 สว่ นลดเงินสด (Cash discount) คอื สว่ นลดทีจ่ งู ใจให้ผซู้ ือ้ สนิ คา้ ชาระหนี้ใหผ้ ู้ขายสนิ ค้าโดยเร็วหรือ
ก่อนวันครบกาหนดตามที่ตกลงกัน ส่วนลดเงินสดเป็นรายการท่ีต้องบนั ทึกบญั ชีท้ังในสมุดบญั ชีของผู้ซื้อ
สินค้าและผขู้ ายสนิ ค้า
ทางดา้ นผู้ซ้อื สนิ ค้า เรียกว่า ส่วนลดรับ (Purchase discount)
ทางดา้ นผขู้ ายสินค้า เรยี กว่า สว่ นลดจ่าย (Sales discount
1. วธิ ีบนั ทกึ จานวนเต็ม (Gross Method) วธิ นี ี้จะบันทกึ รายการซือ้ สินคา้ โดยใชจ้ านวนเงนิ เตม็ ตาม
ใบกากบั สนิ คา้
2. วิธบี นั ทกึ จานวนสทุ ธิ (Net Method) วธิ นี ีจ้ ะบันทึกรายการซ้ือสินคา้ โดยใชจ้ านวนเงนิ ตามใบกากบั
สนิ ค้า หกั ด้วยส่วนลดเงินสดทีจ่ ะได้รบั เมื่อชาระหนภ้ี ายในกาหนดเวลา
1. วธิ ีบนั ทึกจานวนเตม็ (Gross Method) วธิ ีน้จี ะบนั ทกึ รายการซ้ือสินค้าโดยใช้
จานวนเงินเตม็ ตามใบกากับสนิ ค้า
• หากกิจการชาระหนี้ค่าสินค้าภายในกาหนดเวลาที่จะได้รับส่วนลด จะบันทึก
ส่วนลดไว้ในบญั ชีส่วนลดรับ
• หากผู้ชาระหน้ีเกินกว่ากาหนดเวลาท่ีจะได้รับส่วนลด ก็จะบันทึกรายการชาระหน้ี
ตามปกติ ถึงแม้ว่าซ้ือสินค้าจะมีความประสงค์จะรับส่วนลด แต่หากมีความจาเป็น
ไม่สามารถชาระหนี้ภายในกาหนดเวลาที่จะได้รับส่วนลดได้ ก็ถือเป็นเรื่องปกติของ
การทาการค้า ดงั นั้น วิธนี ้จี ึงเป็นวิธีท่นี ิยมใชท้ ว่ั ไป
ว.ด.ป ด้านผ้ซู ้อื สินคา้ ด้านผู้ขายสนิ คา้
เดบิต ลูกหนีก้ ารคา้ XX
วันทซี่ ื้อ/ เดบิต ซ้อื สินค้า XX
ขายสนิ ค้า เครดติ เจา้ หนก้ี ารคา้ XX เครดิต ขายสินคา้ XX
เดบติ เงินสด XX
วันทชี่ าระหนี้/ เดบิต เจ้าหนี้การคา้ XX
รบั ชาระหนี้ภายใน ส่วนลดจา่ ย XX
กาหนดเวลาได้รับ เครดติ เงนิ สด XX เครดติ ลูกหนกี้ ารคา้ XX
ส่วนลดเงนิ สด
สว่ นลดรบั XX เดบิต เงินสด XX
วันที่ชาระหนี้/ เครดติ ลกู หนีก้ ารค้า XX
รับชาระหนี้เกิน เดบิต เจ้าหนี้การคา้ XX
กาหนดเวลาไดร้ บั เครดิต เงนิ สด XX
ส่วนลดเงนิ สด
การคานวณหรือการนับวันครบกาหนดชาระหน้ีเป็นส่ิงสาคัญท่ีท้ังสองฝ่ายจะต้องปฏิบัติให้
ตรงกันเพื่อใหท้ ั้งสองฝ่ายได้รบั ประโยชนส์ งู สดุ โดยมีวธิ กี ารคานวณวันครบกาหนด 2 กรณี ดงั นี้
1. กรณีนบั ต้งั แตว่ ันทม่ี ีการตกลงซ้อื ขายสนิ คา้ จนครบจานวนวนั ทีม่ กี ารตกลงกัน
2. กรณีนับวนั ถดั จากวันที่มกี ารตกลงซ้อื ขายสนิ คา้ จนครบจานวนวนั ทีม่ กี ารตกลงกนั
ตวั อยา่ งที่ 2 ร้านคา้ แหง่ หน่งึ กาหนดราคาสินค้าไว้ 8,000 บาท ใหส้ ่วนลด 10%
และลดให้อกี 2% เนอ่ื งจากผซู้ ้ือสนิ ค้าจ่ายเปน็ เงนิ สด
ให้ทา 1. คานวณวนั ครบกาหนด
2. คานวณวนั สุดท้ายทีจ่ ะไดร้ ับส่วนลดเงนิ สด
กรณีนบั ต้งั แต่วนั ทีม่ กี ารตกลงซ้อื ขายสินค้า จนครบจานวนวันที่มี
การตกลงกนั
1. คานวณสว่ นลดการคา้ และราคาท่ซี อ้ื ขายจรงิ
ราคาสินค้า 8,000 บาท
หกั ส่วนลดการค้า (8,000 x 10 %) 800 บาท
ราคาทซี่ ้ือขายจริง ( 8,000 – 800 ) 7,200 บาท
มกราคม 25X1 กุมภาพนั ธ์ 25X1
อ จ อ พ พฤ ศ ส อ จ อ พ พฤ ศ ส
1234 1
5 6 7 8 9 10 11 2345678
12 13 14 15 16 17 18 9 10 11 12 13 14 15
19 20 21 22 23 24 25 16 17 18 19 20 21 22
26 27 28 29 30 31 23 24 25 26 27 28
ตวั อยา่ งท่ี 3 เมือ่ วันที่ 2 สิงหาคม 25X1 ร้านคา้ แห่งหนง่ึ ขายสนิ คา้ ใหล้ กู คา้ รายหนงึ่
ราคา 10,000 บาท ใหส้ ว่ นลด 5% เงอื่ นไขการชาระเงิน N/30 ตอ่ มา
เม่ือวันที่ 31
สงิ หาคม 25X1 ผซู้ ้อื สินค้านาเงินมาชาระให้
ใหท้ า บันทกึ รายการในสมุดรายวันทวั่ ไป
ว.ด.ป. ด้านผ้ซู อ้ื สินคา้ ด้านผูข้ ายสินคา้
25X1 ส.ค. 2 เดบิต ซ้ือสินค้า 9,500 เดบติ ลกู หนีก้ ารคา้ 9,500
เครดิต เจา้ หน้ีการค้า 9,500 เครดิต ขายสินคา้ 9,500
31 เดบติ เจ้าหนก้ี ารค้า 9,500 เดบติ เงนิ สด 9,500
เครดิต เงินสด 9,500 เครดติ ลูกหนี้การคา้ 9,500
ตัวอย่างที่ 4 เมอื่ วันท่ี 6 มนี าคม 25X1 ร้านคา้ แหง่ หนึ่งขายสินคา้ ใหล้ ูกคา้ รายหน่งึ
ราคา 6,000 บาท ให้สว่ นลด 5% เง่ือนไขการชาระเงิน 2/10, N/30
ต่อมาเม่ือวันที่ 16 มีนาคม 25X1 ผู้ซื้อสนิ คา้ นาเงนิ มาชาระให้
ให้ทา 1. บันทึกรายการในสมุดรายวันทว่ั ไป
ว.ด.ป. ด้านผซู้ ือ้ สินค้า ดา้ นผู้ขายสนิ ค้า
25X1 ม.ี ค. 6 เดบิต ซอ้ื สินค้า 5,700 เดบติ ลูกหน้ีการค้า 5,700
เครดติ เจา้ หน้กี ารค้า 5,700 เครดติ ขายสนิ ค้า 5,700
16 เดบติ เจ้าหนี้การค้า 5,700 เดบิต เงินสด 5,586
เครดิต เงนิ สด 5,586 สว่ นลดจา่ ย 114
สว่ นลดรบั 114
เครดติ ลกู หน้ีการค้า 5,700
1. เงอ่ื นไขเกยี่ วกับคา่ ขนสง่ สนิ ค้าสาหรบั การซอ้ื ขายสนิ ค้าในประเทศ มี 2 เงื่อนไข คอื
1.1 FOB shipping point (Free on board shipping point) คือเงื่อนไขท่ีกาหนดให้ ส่งมอบ
สินค้าต้นทาง เงื่อนไขนี้ผู้ซ้ือสินค้าจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าขนส่งสินค้าจากต้นทาง (หมายถึงท่าเรือ/
สถานีขนส่ง/สถานีรถไฟ/สนามบิน) ถึงร้านค้าของผู้ซ้ือหรือสถานที่ที่ผู้ซื้อสินค้ากาหนด ค่าใช้จ่ายส่วนนี้
ถือเปน็ ค่าขนสง่ (Delivery Expense) หรอื คา่ ขนส่งเขา้ (Freight-In/Transportation-In)
2. เงอ่ื นไขเกยี่ วกบั ค่าขนส่งสินคา้ สาหรับการซื้อขายสินคา้ ระหว่างประเทศ มี 3 เงื่อนไขคอื
2.1 FOB (Free on board) คอื เงอ่ื นไขทกี่ าหนดให้ส่งมอบสนิ คา้ ตน้ ทาง เงื่อนไขนีผ้ ู้
ซอ้ื สนิ ค้าจะเป็นผ้รู ับผิดชอบคา่ ระวางหรอื คา่ ขนสง่ สินคา้ จากต้นทาง
2.2 C&F (Cost and Freight) คอื เงอื่ นไขท่ีกาหนดให้ส่งมอบสินคา้ ปลายทาง เงอ่ื นไข
นี้ ผู้ขายสินค้าจะเปน็ ผ้รู บั ผิดชอบคา่ ระวางหรอื ค่าขนส่งสนิ คา้ จากตน้ ทาง
2.3 CIF (Cost Insurance and Freight) คือเงือ่ นไขทก่ี าหนดให้สง่ มอบสินคา้
ปลายทาง เง่ือนไขนผี้ ้ขู ายสนิ คา้ จะเป็นผรู้ ับผิดชอบค่าระวางหรือค่าขนสง่ สินคา้ จากตน้ ทาง เงื่อนไข
ลักษณะนจี้ ะ ประกอบด้วยคา่ สินคา้ คา่ เบ้ียประกนั ภยั และค่าระวางหรอื คา่ ขนส่งสนิ ค้าไว้ดว้ ยกัน
เง่ือนไข FOB shipping point : กรณีผ้ซู ้ือสนิ คา้ จา่ ยค่าขนส่ง ผขู้ ายสินค้า
ไมต่ ้องบนั ทึกรายการ
ผูซ้ ้ือสินคา้
เดบติ ค่าขนสง่ เข้า XX
เครดติ เงนิ สด XX
เงื่อนไข FOB shipping point : กรณีผ้ขู ายสนิ คา้ จ่ายค่าขนส่งแทน-ซ้อื ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด/เงนิ เชอ่ื
ผซู้ ้ือสินคา้ ผูข้ ายสินค้า
เดบติ ค่าขนสง่ เข้า XX เดบติ ลูกหน้ีการคา้ -ผู้ซอ้ื สินคา้ XX
เครดติ เจา้ หนกี้ ารคา้ -ผ้ขู ายสินค้า XX เครดิต เงินสด XX
เงื่อนไข FOB destination : กรณีผ้ขู ายสินค้าจา่ ยค่าขนส่ง ผูข้ ายสนิ ค้า
ผ้ซู อื้ สนิ ค้า
เดบติ คา่ ขนส่งออก XX
ไม่ตอ้ งบนั ทกึ รายการ เครดติ เงนิ สด XX
เง่อื นไข FOB destination : กรณีผู้ซอื้ สินค้าจา่ ยค่าขนสง่ แทน(ซ้อื ขายสินคา้ เป็นเงินสด)
ผ้ซู ือ้ สินค้า ผขู้ ายสินคา้
เดบิต ลกู หนก้ี ารคา้ -ผขู้ ายสนิ ค้า XX เดบิต คา่ ขนสง่ ออก XX
เครดิต เงินสด XX เครดิต เจา้ หนีก้ ารคา้ -ผซู้ ื้อสนิ คา้ XX
เงื่อนไข FOB destination : กรณผี ู้ซ้อื สนิ คา้ จา่ ยคา่ ขนส่งแทน(ซื้อขายสินคา้ เป็นเงินเช่อื )
ผ้ซู อื้ สนิ ค้า ผขู้ ายสินคา้
เดบิต เจ้าหนีก้ ารคา้ -ผู้ขายสนิ คา้ XX เดบติ ค่าขนส่งออก XX
เครดติ เงินสด XX เครดิต ลูกหนีก้ ารคา้ -ผูซ้ อื้ สินค้า XX
ตวั อย่างที่ 5 ต่อไปนีเ้ ปน็ รายการซือ้ ขายสนิ คา้ ของรา้ นโนบิตะ ระหวา่ งเดือน เมษายน 25X1
25X1 1 ซอ้ื สินค้าจากร้านโอชินราคา 9,000 บาทเป็นเงินเชอื่ ได้สว่ นลดการคา้ 10 %
เม.ย. เง่อื นไข N/30 FOB shipping point
5 ขายสนิ ค้าให้ร้านราเมนราคา 14,000 บาทเปน็ เงนิ เชื่อ ให้สว่ นลดการค้า 5 %
เงอ่ื นไข 2/10,N/30 FOB destination
10 จา่ ยคา่ ขนส่งสินคา้ ทีข่ ายเมอื่ วนั ท่ี 5 เมษายน 25X1 จานวน 600 บาท
15 รับชาระหนจ้ี ากรา้ นราเมนทงั้ หมด
20 รบั แจง้ จากร้านโอชนิ ว่าได้จ่ายค่าขนส่งสินค้าจานวน 720 บาท
29 ชาระหนใี้ หร้ ้านโอชินทัง้ หมด
ใหท้ า บันทกึ รายการในสมุดรายวนั ท่ัวไป
สมุดรายวนั ทว่ั ไป หน้า 1
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต.
เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. 8,100 -
เม.ย. 1 ซ้อื สนิ คา้ 9,000-(9,000 X 10%) 8,100 - 13,300 -
เจ้าหนีก้ ารคา้ -รา้ นโอชิน 13,300 - 600 -
ซ้ือสนิ คา้ เปน็ เงนิ เช่อื 600 -
5 ลูกหน้ีการคา้ -รา้ นราเมน
ขายสนิ ค้า14,000-(14,000X5%)
ขายสนิ คา้ เป็นเงินเช่อื
10 คา่ ขนส่งออก
เงนิ สด
จา่ ยคา่ ขนส่งสนิ ค้า
สมุดรายวนั ทัว่ ไป หน้า 2
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต.
เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต.
13,300 -
เม.ย. 15 เงนิ สด (13,300 –266) 13,034 -
266 - 720 -
สว่ นลดจ่าย (13,300x 2%)
720 - 8,820 -
ลกู หน้กี ารค้า-ร้านราเมน
8,820 -
รบั ชาระหนี้จากรา้ นราเมนทง้ั หมด
20 ค่าขนส่งเข้า
เจ้าหนกี้ ารค้า-รา้ นโอชนิ
ร้านโอชนิ จ่ายค่าขนส่งแทน
29 เจ้าหน้กี ารค้า-รา้ นโอชนิ (8,100+720)
เงนิ สด
จา่ ยชาระหน้ใี ห้รา้ นโอชนิ ทงั้ หมด
การส่งคนื สนิ คา้ ถอื เป็นเร่อื งปกตขิ องการซอ้ื ขายสนิ คา้ มสี าเหตขุ องการสง่ คืนสินค้ามีหลายสาเหตุ เช่น รุ่น/
แบบ/สี/ขนาดของสินคา้ ไม่ตรงตามท่ผี ้ซู ้ือสินค้าต้องการ สนิ คา้ ล้าสมัย สนิ คา้ ชารดุ เสยี หาย
วิธีปฏิบัติ ในบางกรณีผู้ขายสินค้าจะส่งสินค้าใหม่มาเปลี่ยนให้ แต่บางกรณีผู้ขายสินค้าไม่
สามารถส่งสินค้ามาเปลี่ยนให้ เนื่องจากไม่มีสินค้า หรืออาจเป็นเหตุผลอ่ืน หรืออาจไม่รับคืนสินค้าแต่ลด
ราคาสินคา้ ให้
ก า ร บั น ทึ ก บั ญ ชี ท า ง ด้ า น ผู้ ซ้ื อ สิ น ค้ า จ ะ บั น ทึ ก ไ ว้ ใ น บั ญ ชี ส่ ง คื น สิ น ค้ า แ ล ะ จ า น ว น ท่ี ไ ด้ ล ด
(Purchases returns and allowances) เรียกสัน้ ๆ วา่ ส่งคนื สนิ ค้า
ส่วนการบันทึกบัญชีทางด้านผู้ขายสินค้า จะบันทึกไว้ในบัญชีรับคืนสินค้าและจานวนท่ีลดให้
(Sales returns and allowances) เรียกสัน้ ๆ ว่ารบั คนื สินคา้
ทางด้านผู้ซื้อสนิ ค้าจะบันทึกรายการเมื่อได้รบั ใบลดหน้หี รอื ใบหกั หนี้ (Credit memorandum
form) จากผขู้ ายสนิ คา้ หรอื บนั ทกึ รายการทันทกี กรณีทีผ่ ้ซู ื้อสนิ ค้าเป็นผ้จู ดั ทาใบขอลดหน้ี (Debit
memorandum form) แลว้ ส่งใหผ้ ู้ขายสนิ คา้ เพอ่ื ขอลดหนี้
ทางด้านผขู้ ายสินค้าจะบนั ทึกรายการเม่ือทาใบลดหนห้ี รอื ใบหกั หน้ีให้ผูซ้ อ้ื สนิ คา้
ทางดา้ นผซู้ ้อื ทางด้านผ้ขู าย
กรณีซื้อขายสินคา้ เงนิ สด เดบิต รับคนื สินค้า XX
เครดิต เงนิ สด XX
เดบิต เงนิ สด XX
เครดติ ส่งคืนสินค้า XX เดบิต รับคืนสนิ ค้า XX
เครดติ ลกู หนีก้ ารคา้ -ผูซ้ ้ือสนิ ค้า XX
กรณซี ื้อขายสนิ ค้าเงนิ เชื่อ
เดบิต เจา้ หน้ีการคา้ -ผขู้ ายสินค้า XX
เครดติ สง่ คืนสนิ คา้ XX
ตวั อยา่ งท่ี 6 ต่อไปน้เี ป็นรายการซ้ือขายสนิ ค้าของร้านอศั วินมา้ ขาว ระหวา่ งเดอื น มถิ นุ ายน 25X1
25X1 2 ซื้อสินค้าจากหา้ งหนุ้ ส่วนจากดั นกน้อย ราคา 16,000 บาทเปน็ เงินเชอื่ ไดส้ ว่ นลดการค้า 3% เง่อื นไข
เม.ย. N/45 FOB destination
6 สง่ สินคา้ คืนหา้ งหุน้ สว่ น จากัด นกน้อย ราคาสนิ ค้า 2,000 บาท เนอ่ื งจากรุ่นไมต่ รงตามท่ีสง่ั ซ้อื
7 ขายสนิ คา้ ใหบ้ รษิ ทั ลักกี้ จากดั ราคา 21,000 บาท เป็นเงินเชื่อ ให้สว่ นลดการคา้ 10%
เง่อื นไข 2/10,N/60 FOB destination
10 จา่ ยคา่ ขนสง่ สินคา้ ทซ่ี อ้ื เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 25X1 จานวน 800 บาท
12 รับคนื สนิ ค้าจากบริษทั ลักกี้ จากดั ราคาสินค้า 3,000 บาท
17 รับชาระหน้ีจากบริษัท ลักกี้ จากดั ทงั้ หมด
22 จา่ ยคา่ ขนส่งสินคา้ ทข่ี ายเม่อื วันท่ี 7 มถิ ุนายน 25X1 จานวน 350 บาท
24 ซอ้ื สนิ ค้าเป็นเงินสดจากรา้ นตะวันฉาย ราคา 5,000 บาท ไดส้ ว่ นลดการค้า 3%
26 ส่งสินคา้ คนื รา้ นตะวันฉาย ราคา 1,000 บาทเนือ่ งจากสินค้ามรี อยบบุ ทางรา้ นไมร่ บั คนื
แต่ลดราคาสนิ ค้าให้ 300 บาท โดยจา่ ยเงินสดใหท้ ันที
28 ขายสินค้าเป็นเงินสดใหน้ ายสาราญ ราคา 1,200 บาท
30 นายสาราญนาสนิ คา้ มาคนื ราคา 200 บาท เน่อื งจากชารดุ ร้านจา่ ยเงนิ สดใหท้ ันที
ใหท้ า บันทึกรายการในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป
สมดุ รายวันทว่ั ไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต.
เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. 15,520 -
ม.ิ ย. 2 ซือ้ สนิ ค้า 16,000-(16,000 X 3%) 15,520 - 1,940 -
เจา้ หนกี้ ารคา้ -หจก.นกน้อย 1,940 - 18,900 -
ซื้อสนิ คา้ เป็นเงนิ เชื่อ 18,900 -
6 เจ้าหนี้การค้า-หจก.นกนอ้ ย
สง่ คนื สนิ คา้ 2,000-(2,000X3%)
ส่งคืนสนิ ค้า
7 ลูกหน้กี ารค้า บจก.ลักก้ี
ขายสินค้า 21,000-(21,000X10%
ขายสนิ ค้าเป็นเงินเช่ือ
สมุดรายวันทวั่ ไป หน้า 2
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต.
เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต.
800 -
มิ.ย. 10 เจา้ หน้ีการคา้ -หจก.นกน้อย 800 -
15,520 -
เงนิ สด 2,700 -
16,200 -
จ่ายค่าขนส่งสนิ ค้าแทน 15,876 -
324 -
12 รับคนื สนิ ค้า 3,000-(3000X10)
ลูกหนกี้ ารค้า บจก.ลกั กี้
รับคนื สนิ คา้
17 เงนิ สด (16,200 – 324)
สว่ นลดจ่าย (16,200x 2%)
*ลูกหนก้ี ารค้า-บจก.ลักก้ี
รบั ชาระหนจี้ ากรา้ นบจก.ลักกี้ท้งั หมด
สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 3
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต.
350 -
มิ.ย. 22 ค่าขนสง่ ออก 350 -
4,850 -
เงนิ สด 4,850 -
300 -
จ่ายคา่ ขนสง่ สินค้า 300 -
24 ซื้อสนิ คา้ 5,000-(5,000X3%)
เงนิ สด
ซอื้ สินค้าเปน็ เงินสด
26 เงนิ สด
ส่งคืนสินคา้
สง่ คืนสนิ คา้ ได้รบั เงินสดทันที
สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ 4
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วันที่ บัญชี บาท สต.
1,200 -
มิ.ย. 28 เงนิ สด 1,200 -
200 -
ขายสินค้า 200 -
ขายสินคา้ เปน็ เงนิ สด
30 รับคืนสินคา้
เงินสด
รับคืนสินค้า จา่ ยเงินสดให้ทันที
*18,900-2,700 = 16,200