ภูมิปัญญาท้องถิ่นอำเภอภูกามยาว ปี63

คานา

ภูมิปัญญาชาวบ๎าน หรือภูมิปัญญาท๎องถิ่น หมายถึง ความร๎ูที่เกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา
ผํานกระบวนการการศึกษา สังเกตวิเคราะห์ จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความร๎ูที่ประกอบกันข้ึนมา
จากความร๎ูเฉพาะหลายๆเร่ือง ความรู๎ดังกลําวไมํได๎แยกยํอยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาจํางๆอาจกลําว
ไว๎วํา ภูมิปัญญาท๎องถ่ินจัดเป็นพื้นฐานขององค์ความรู๎สมัยใหมํ ท่ีชํวยในการเรียนร๎ู การแก๎ปัญหา การจัดการและ
การปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท๎องถ่ินเป็นความร๎ูที่มีอยํูท่ัวไปในสังคม ชุมชน และในตัวของ
ผ๎ูรู๎เอง หากมีการสืบเพื่อค๎นคว๎าเพ่ือการศึกษา และนามาใช๎ก็จะเป็นท่ีร๎ูจักกัน เกิดการยอมรับถํายทอด และพัฒนา
ไปสํูคนรนํุ ใหมตํ ามยุคตามสมัยได๎

ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอภูกามยาว ได๎จัดทาข๎อมูลเรื่องทาเนียบภูมิปัญญา
ทอ๎ งถน่ิ ฉบับนข้ี น้ึ เพอื่ รวบรวมประวตั ิและผลงานของบุคคลในสาขาตาํ งๆทเี่ ป็นผูส๎ บื ทอดมรดกทางศิลปวัฒนธรรมและ
ประเพณีของชุมชน ในเขตอาเภอภูกามยาว เพ่ือเป็นข๎อมูลสารสนเทศสาหรับผู๎ท่ีศึกษาค๎นคว๎าและสนใจ อันจะเป็น
ประโยชนแ์ ละตระหนกั ถึงความสาคญั ในคุณคาํ ของมรดกทางด๎านศลิ ปวฒั นธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ภูมิปัญญา
ท๎องถ่นิ และมีสํวนรํวมในการจรรโลงและรักษาไวส๎ บื ตอํ ไป

คณะผ๎ูจัดทาต๎องขอขอบคุณ คณะทางานท่ีมีสํวนเก่ียวข๎องทุกทําน ท่ีทาให๎เอกสารสาเร็จด๎วยดี หากทํานพบ
ข๎อข๎อบกพรํองและข๎อเสนอแนะใดๆในการพัฒนาทาเนียบภูมิปัญญาท๎องถ่ิน ให๎มีความสมบูรณ์โปรดแจ๎งศูนย์
การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอภูกามยาว เพ่ือได๎พัฒนาปรับปรุงตํอไป

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอภกู ามยาว
กมุ ภาพนั ธ์ 2563

สารบญั

เร่อื ง หนา้
1.ขอ้ มลู ภมู ิปัญญาท้องถ่นิ ตาบลห้วยแก้ว
1
ยาแผนโบราณ 5
การตี มดี 8
ยาแผนโบราณ ตาราหมอเมอื ง 11
ดนตรี พื้นบา๎ น 15
การจกั สานพน้ื บา๎ น 22
ยาต๎มสมนุ ไพร 25
สมุนไพรยาผง 29
การทาบาศรี 33
การเลํนดนตรีพ้นื บ๎าน
2.ขอ้ มูลภมู ิปญั ญาท้องถนิ่ ตาบลดงเจน 35
การทอผ๎า 38
หมอเปา่ กระดูก 41
การจักสานพน้ื บ๎าน 44
การตีมีด 47
การเลีย้ งผงึ้ 50
เศรษฐกจิ พอเพยี ง 53
การจักสาน 57
พรมเชด็ เทา๎ 62
นา้ พริกลาบแมํจันนวล
3.ข้อมูลภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ตาบลแมอ่ ิง 70
ดนตรีพ้ืนบา๎ น 73
การทาเคร่ืองจักสาน 79
เครื่องจักสาน 82
บายศรี สขูํ วัญ 87
ผา๎ มัดย๎อมชโิ บริ

1

1.ชุดข้อมูลคลังปัญญาผสู้ ูงอายุตาบล...........ห้วยแก้ว...............อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา
ชือ่ ภูมปิ ัญญา….ยาแผนโบราณ ตาราหมอเมือง
รหัสภูมิปญั ญา (รหสั ท่หี นํวยงานตง้ั ขึ้นเพื่อใช๎คุมแฟ้มเอกสาร)….
สาขาคลังภูมิปัญญา....ด๎านการแพทยแ์ ละสาธารณสุข และด๎านศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี
สาขาของภูมิปัญญาท๎องถิ่น...สาขาการแพทย์แผนไทย

ขอ้ มูลพนื้ ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปญั ญาทอ้ งถิน่ /บุคคลคลังปัญญา
ช่ือ.......พํอแก๎วมูล......นามสกลุ .....บัวเงิน..............วันเดือนปเี กิด.....30 เม.ย. 2484
ท่ีอยํปู จั จุบัน(ทสี่ ามารถตดิ ตอํ ได)๎ บา๎ นเลขท.ี่ .....125....หมํูที.่ .....13.....ตาบล........หว๎ ยแกว๎ ..................
อาเภอภูกามยาว จงั หวดั พะเยา รหัสไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท.์ ............ไมมํ ี..........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พิกัดทางภูมิศาสตร์ คํา X.......19 23 ' 36" N.............คํา Y……99 59 10 E ………………………..

กรณเี ป็นกลมุ่ ทางปัญญา ข้อมลู พน้ื ฐาน รายกลุ่ม ( เปน็ รายบคุ คล )
ชอื่ กลํมุ .....................ผปู๎ ระสานงานกลุํม....................
ช่ือ.............นามสกลุ ......วนั เดอื นปีเกิด.....
ที่อยูํปัจจุบัน(ท่ีสามารถติดตอํ ได)๎ บ๎านเลขที่..........หมูํท.่ี ..........ตาบล.........
อาเภอภูกามยาว จงั หวัดพะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท.์ ......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ดั ทางภมู ิศาสตร์ คํา X..........................................................คํา Y……………………………..

ความเป็นมาของบุคคลคลงั ปญั ญา
เป็นภูมิปัญญาด๎านยาแผนโบราณ และยาหมอเมือง ของพํอแก๎วมูล บัวเงิน ชาวบ๎านกาดถีกลาง หมูํ 13

ตาบลห๎วยแก๎ว อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา แตํเดิมคุณตาแก๎วมูล เป็นคนบ๎านแมํใส ตาบลบ๎านตํุน อาเภอเมือง
พะเยา และได๎อพยพย๎ายถ่ินฐาน มาหาความอุดมสมบูรณ์ ที่บ๎านกาดถี ตาบลห๎วยแก๎ว ตั้งแตํปี พ.ศ.2517 ยาแผน
โบราณของคุณตา ที่ใช๎รักษาโรค อาทิเชํน เบาหวาน ความดันโลหิต ไขมัน โรคงูสวัด โรคอีสุกอีใส และโรคอื่นๆอีก
หลายแขนง ยาบารุงกาลงั ทม่ี ีการสบื ทอดมาจากบรรพบุรษุ คณุ ตาแก๎วมลู ได๎สืบทอดวชิ าความร๎ูมาจาก พํอแมํของคุณ
ตา เพราะสมัยกอํ นยงั ไมํมโี รงพยาบาล การเดนิ ทางก็ไมไํ ดส๎ ะดวกสบายอยํางทุกวันน้ี การสืบทอดวาชาของคุณตาเร่ิม
จากการสังเกตพํอแมํ ท่ีมีวิชาความร๎ูด๎านนี้ และภูมิฟักรักจาเอา คุณตา มีคูํมือท่ีเป็นอักษรล๎านนา(ภาษาเมือง) บาง
ตารากจ็ าได๎เองเลย บางตาราก็ต๎องเปดิ คูํมอื ดู เปน็ การรกั ษาเปน็ รายๆไป แตสํ ํวนมาแล๎วจะจาได๎ คุณตาจาช่ือสมุนไพร
ไดเ๎ กอื บทกุ ชนดิ สมนุ ไพรบางชนิดใกล๎สญู พันธ์ กไ็ ดน๎ ามาปลกู ไว๎ท่บี า๎ น บางชนิดก็ยงั มพี อหาได๎ในป่า บนภูเขา ภูมิ

2
ปญั ญาของคณุ ตาแกว๎ มลู ยังรวมไปถงึ การดูฮวงจุย๎ หรือวันดี วนั เสยี การขึ้นบ๎านใหมํ การปลูกบ๎าน และพิธีการตํางๆ
ทางโบราณอกี มากมาย คณุ ตาแก๎วมูลเคยเปน็ แพทยแ์ ผนไทยประจาตาบล เม่ือปี พ.ศ. 2523
จุดเด่นของภูมิปัญญา

เป็นภูมิปญั ญาท่ีไมสํ ามารถถํายทอดกนั ได๎งํายๆ ต๎องอาศัยความชานาญ และการจดจาเป็นอยาํ งดี และ
สมุนไพรโบราณทใ่ี ช๎รักษาโรคสมยั ใหมํได๎ เชํนโรคความดัน เบาหวาน ยาแกพ๎ ิษ ยาถอนพิษ

วตั ถดุ ิบทใ่ี ชป๎ ระโยชน์ในผลติ ภัณฑ์ท่เี กิดจากภมู ปิ ัญญา ซ่งึ พน้ื ท่ีอ่นื ไมํมีได๎แกํ
สมุนไพรพืน้ บา๎ นของแตลํ ะท๎องถิน่ ท่ีมีไมํเหมือนกัน เชนํ ชุดยาแก๎ถอนพิษ ยาลา๎ งพิษ

รายละเอียดของภูมิปัญญาท๎องถ่ิน (ลักษณะภูมิปัญญา/รูปแบบ/วิธีการ/เทคนคิ ท่ีใช๎/ภาพถาํ ยหรือภาพวาดประเกอบ/
พัฒนาการผลติ ภัณฑห์ รอื ผลงาน /กระบวนการสรา๎ งภูมปิ ัญญา/ลักษณะการใช๎ประโยชนจ์ ากภมู ิปญั ญาที่เกดิ ขึ้น

ยังไมมํ ีการถํายทอดไปสบูํ ุคคลอน่ื หรอื ถํายทอดภูมปิ ญั ญาไปสํูลกู หลาน เพราะไมมํ ีใครที่สามารถจดจาตารา
ทางยาแผนโบราณได๎

รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น (ทส่ี ะท้อนความน่าเช่ือถือ การ

ยอมรับผ่านบุคคล/ชมุ ชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลขิ สิทธ์ิ ส่ือดจิ ิทลั /เอกสารเผยแพร่ แผน่

พับ คลปิ (VDO)

ยงั ไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเํ ฉพาะในชมุ ชน

มกี ารเผยแพรผํ ํานสอื่ มวลชนและสอื่ อนื่ อยํางแพรหํ ลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครงั้ จานวน.................คน

/ มีการนาไปใช๎ โดย รพ.สต.ตาบลห๎วยแก๎ว นาไปใช๎ ในพ้ืนที่..................คน นอกพืน้ ท.่ี ............คน

อืน่ ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลกั ษณะของภมู ิปัญญาท๎องถิ่น การพัฒนาตํอยอดภมู ปิ ัญญาใหเ๎ ป็นนวัตกรรม คุณคาํ (มูลคํา) และความภาคภมู ใิ จ

ภมู ปิ ญั ญาท๎องถิ่น/นวัตกรรมท่ีคิดคน๎ ข้ึนมาใหมํ

ภมู ิปัญญาท๎องถิน่ ดั้งเดิมไดร๎ ับการถํายทอดมาจาก บรรพบรุ ษุ

ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถิ่นท่ีได๎พัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดิมคือ……..-……………….
การพัฒนาตํอยอดคือ…แพทย์สมัยใหมํได๎นายาแผนโบราณ มาใช๎ควบคูํกับการรักษา เป็นแพทย์แผนไทย ที่สามารถ
นามาประยุกตใ์ ช๎ควบคกํู ัน โดยโรงพยาบาลสํงเสรมิ สุขภาพตาบลห๎วยแกว๎ อาเภอภกู ามยาว จังหวัดพะเยา ….
รายละเอยี ดเพ่ิมเตมิ (สามารถใสขํ อ๎ มูล ลงิ คว์ ีดีโอ หรือเวป็ ไซตท์ ีเ่ กยี่ วข๎อง)

3

ภาพถ่ายบุคคล และอปุ กรณ์/เคร่อื งมือ/สิ่งท่ีประดิษฐ์ (ช้ินงานหรือผลงาน)
- รูปภาพเจา้ ของภูมิปญั ญา.......(สามารถนาไฟลร์ ปู ภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด)้

-รูปภาพภมู ปิ ัญญา....(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบันทึกลงระบบคอมพิวเตอร์ได)๎

4

ช่อื สกลุ ผ๎ูบันทึกข๎อมูล.....นางสาวภทั รญิ า อปุ วรรณ์.......เบอร์ตดิ ตํอ/Line ID……086-1193966……..
หนวํ ยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วันที่ บนั ทกึ ข๎อมลู ......4 กุมภาพันธ์ 2563.................

5

2.ชุดข้อมูลคลังปัญญาผู้สูงอายตุ าบล...........หว้ ยแก้ว...............อาเภอภูกามยาว จังหวดั พะเยา
ช่อื ภูมิปัญญา….การตีมดี ...............
รหัสภูมิปัญญา (รหัสท่ีหนํวยงานต้งั ขึ้นเพือ่ ใชค๎ ุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ัญญา....ด๎านอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม .....................
สาขาของภูมิปัญญาท๎องถ่ิน...อตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม

ข้อมูลพ้นื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปญั ญาท้องถิน่ /บคุ คลคลงั ปญั ญา
ชือ่ .......นายพรม......นามสกลุ .....ราไพ..............วันเดือนปเี กดิ .....25 ม.ค. 2500
ท่อี ยํูปจั จุบัน(ที่สามารถติดตํอได๎)บา๎ นเลขที่......200....หมํทู .่ี .....15.....ตาบล........หว๎ ยแกว๎ ..................
อาเภอภกู ามยาว จังหวัดพะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศพั ท์.............089-5570657.......................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พกิ ดั ทางภูมิศาสตร์ คํา X.......19 24 ' 06" N.............คาํ Y……99 59 ' 07" E ………………………..

กรณีเป็นกล่มุ ทางปัญญา ข้อมลู พ้นื ฐาน รายกลมุ่ ( เปน็ รายบุคคล )
ชื่อกลมํุ .....................ผูป๎ ระสานงานกลมํุ ....................
ช่ือ.............นามสกุล......วนั เดอื นปีเกดิ .....
ทอี่ ยปํู ัจจบุ ัน(ท่ีสามารถติดตํอได)๎ บา๎ นเลขท่ี..........หมํูที.่ ..........ตาบล.........
อาเภอภกู ามยาว จงั หวดั พะเยา รหัสไปรษณีย์ 56000
โทรศพั ท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ดั ทางภูมิศาสตร์ คํา X..........................................................คํา Y……………………………..

ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปัญญา
เป็นภมู ปิ ัญญาด๎านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม นายพรม ราไพ อายุ 63 ปี ชาวบ๎านกาดถีเหนือ เดิมเป็นคน

บ๎านเจน ตาบลดงเจน และได๎มาแตํงงานมีครอบครัวที่บ๎านกาดถี ตาบลห๎วยแก๎ว ตั้งแตํอายุ 17 ปี นายพรมประกอบ
อาชีพทานาเปน็ อาชพี หลัก และมีอาชพี ตมี ีด ตเี คียว จอบ เสียม เปน็ อาชีพเสริม นายพรม ได๎มีความร๎ูเร่ืองการตีมีดมา
จากพํอแมํ ตายาย ในสมัยกอํ นที่นานพรมเป็นเด็ก พอํ แมกํ ็มอี าชพี ตีมีด ตเี หล็กขาย ซ่ึงมีช่ือเสียงของชาวอาเภอภูกาม
ยาว ตํอมานายพรมมคี รอบครัว ก็ได๎นาเอาวิชาความรู๎ทไ่ี ดจ๎ ากพํอแมํ มาลองทาเอง ตอนแรกๆก็ลองผิดลองถูก ทาได๎ดี
บ๎าง ล๎มเหลวบ๎าง หลายครั้ง จนเกิดความชานาญในท่ีสุด ด๎วยข้ันตอนและวิธีการท่ีตนคิดค๎นข้ึนมา ปัจจุบัน มีรายได๎
ประจาจากการตีเครือ่ งมืออุปกรณท์ างการเกษตร คอื เคยี วเกีย่ วขา๎ ว เสยี ม และจอบ นายพรมประกอบอาชีพการตีมีด
มาเป็นเวลากวาํ 50 ปี จึงทาใหม๎ ีความชานาญ ในการเลอื กเหลก็ ท่ีจะนามาตมี ดี

6
จุดเด่นของภูมิปัญญา

เป็นภูมิปญั ญาทีส่ ามารถถาํ ยทอดกันได๎ถ๎ามีความพยายามและให๎ความสนใจ เพราะตอ๎ งอาศยั ความชานาญ
และการมเี ทคนิคในข้ันตอนการทา และกระบวนการไดม๎ าซ่งึ การตเี หลก็

วัตถดุ บิ ทใ่ี ชป๎ ระโยชนใ์ นผลติ ภัณฑท์ เ่ี กิดจากภมู ปิ ญั ญา ซึ่งพ้ืนที่อ่นื ไมํมไี ด๎แกํ
เปน็ อาชพี ทางภูมปิ ญั ญาที่ต๎องใชค๎ วามชานาญเฉพาะดา๎ น และไมสํ ามารถฝึกฝนเองได๎ ต๎องเกดิ จากการเรียนร๎ู

และการถาํ ยทอดจากผ๎ูมีประสบการณ์โดยตรง

รายละเอียดของภูมิปญั ญาท๎องถิ่น (ลกั ษณะภูมิปญั ญา/รปู แบบ/วิธีการ/เทคนิคท่ใี ช๎/ภาพถํายหรือภาพวาดประเกอบ/

พฒั นาการผลิตภัณฑห์ รือผลงาน /กระบวนการสร๎างภมู ิปัญญา/ลักษณะการใชป๎ ระโยชน์จากภมู ปิ ญั ญาท่ีเกิดขน้ึ

ยังไมํมีการถาํ ยทอดไปสูํบคุ คลอ่นื หรือถํายทอดภูมิปญั ญาไปสํูลกู หลาน เพราะลูกหลานไปเรยี นตํางถิ่น และ

ประกอบอาชีพอยํางอืน่ มีแตํนายพรมและภรรยาทีส่ ามารถทาได๎ และมีความชานาญ

รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ (ทส่ี ะทอ้ นความนา่ เชอื่ ถือ การ

ยอมรับผ่านบคุ คล/ชุมชน/องคก์ ร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบียนลิขสิทธิ์ สอ่ื ดิจิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผ่น

พับ คลปิ (VDO)

/ ยงั ไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรํเฉพาะในชุมชน

มกี ารเผยแพรํผํานสื่อมวลชนและสื่ออ่ืนอยํางแพรํหลาย

/ มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน...4......ครั้ง จานวน.......20.......คน

มีการนาไปใช๎ ในพื้นท.่ี .................คน นอกพน้ื ท่.ี ............คน

อน่ื ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลกั ษณะของภมู ปิ ัญญาท๎องถิ่น การพัฒนาตํอยอดภูมปิ ญั ญาให๎เปน็ นวตั กรรม คุณคาํ (มูลคํา) และความภาคภูมิใจ

ภมู ิปญั ญาทอ๎ งถนิ่ /นวัตกรรมทค่ี ิดค๎นขน้ึ มาใหมํ

/ ภูมปิ ญั ญาทอ๎ งถนิ่ ดงั้ เดมิ ไดร๎ บั การถํายทอดมาจาก บรรพบรุ ุษ

ภมู ิปญั ญาท๎องถน่ิ ท่ีได๎พัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดิมคือ……..-……………….
การพัฒนาตํอยอดคือ…อาจจะมีการให๎คนในชุมชนมาเรียนร๎ูรํวมกัน เพื่อสืบทอดภูมิปัญญาไปสูํลูกหลาน มีการ
ประทบั ตราสญั ลกั ษณ์ ไว๎บนเครื่องมอื ทม่ี ีการตี เพอื่ เปน็ การการันตวี ํา อุปกรณม์ าจากร๎านไหน และใครเปน็ ผูผ๎ ลติ ….

รายละเอยี ดเพิม่ เตมิ (สามารถใสขํ อ๎ มูล ลิงคว์ ีดีโอ หรือเว็ปไซตท์ ่ีเกย่ี วข๎อง)

7

ภาพถ่ายบุคคล และอุปกรณ์/เครอื่ งมือ/สิ่งทปี่ ระดษิ ฐ์ (ช้ินงานหรือผลงาน)
- รปู ภาพเจ้าของภมู ิปญั ญา.......(สามารถนาไฟล์รูปภาพมาบนั ทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได)้

-รูปภาพภูมปิ ญั ญา....(สามารถนาไฟลร์ ูปภาพมาบันทึกลงระบบคอมพิวเตอร์ได)๎

ช่อื สกุลผ๎บู นั ทึกข๎อมลู .....นางสาวภทั ริญา อุปวรรณ.์ ......เบอร์ตดิ ตํอ/Line ID……086-1193966……..
หนํวยงาน/สถานศกึ ษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วนั ท่ี บนั ทึกข๎อมูล......4 กมุ ภาพันธ์ 2563.................

8

3.ชุดข้อมูลคลังปญั ญาผ้สู ูงอายุตาบล...........หว้ ยแก้ว...............อาเภอภูกามยาว จังหวดั พะเยา
ชื่อภมู ิปัญญา….ยาแผนโบราณ ตาราหมอเมือง
รหัสภูมิปญั ญา (รหัสท่หี นํวยงานตั้งข้ึนเพื่อใชค๎ ุมแฟ้มเอกสาร)….
สาขาคลงั ภูมปิ ญั ญา....ด๎านการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ........................
สาขาของภมู ิปัญญาทอ๎ งถ่ิน...สาขาการแพทย์แผนไทย.......................

ขอ้ มูลพ้นื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถน่ิ /บุคคลคลงั ปญั ญา
ชื่อ..........นายเทอ๎ ...............นามสกลุ .....เผาํ เครอื่ ง..............วนั เดอื นปีเกิด.....15 ก.ย. 2483
ทีอ่ ยูปํ ัจจุบนั (ท่ีสามารถติดตํอได)๎ บ๎านเลขที.่ .....205....หมํทู ี.่ .....8.....ตาบล........หว๎ ยแก๎ว..................
อาเภอภกู ามยาว จงั หวดั พะเยา รหัสไปรษณยี ์ 56000
โทรศพั ท.์ ............ไมมํ ี..........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พิกดั ทางภมู ิศาสตร์ คํา X.......19 24 ' 05" N.............คาํ Y……99 59' 07" E ………………………..

กรณีเป็นกลมุ่ ทางปญั ญา ข้อมูลพ้นื ฐาน รายกลุม่ ( เป็นรายบุคคล )
ชื่อกลํุม.....................ผ๎ปู ระสานงานกลุมํ ....................
ช่ือ.............นามสกุล......วันเดอื นปีเกิด.....
ทีอ่ ยูํปจั จุบนั (ทส่ี ามารถตดิ ตอํ ได๎)บา๎ นเลขที.่ .........หมทูํ ่.ี ..........ตาบล.........
อาเภอภกู ามยาว จงั หวัดพะเยา รหัสไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์ คํา X..........................................................คํา Y……………………………..

ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปัญญา
เป็นภูมิปัญญาดา๎ นยาแผนโบราณ และยาหมอเมือง ของพอํ เท๎อ เผาํ เครื่อง ชาวบ๎านกาดกลาง หมูํ 8 ตาบลห๎วยแก๎ว

อาเภอภกู ามยาว จังหวดั พะเยา แตํเดมิ คณุ ตาเท๎อเคยไปเรียนเอาตาหรับยาแผนโบราณด๎วยกันกับคุณตาแก๎วมูล บัวเงิน บ๎าน
กาดถีใต๎ หมํู 13 ยาแผนโบราณของคุณตา ที่ใช๎รักษาโรค อาทิเชํน โรคกระเพาะ ปวดแขน ปวดขา โรคริดสีดวง และโรคฤดู
ของผห๎ู ญงิ และโรคอื่นๆอีกหลายแขนง ยาบารงุ กาลัง ทมี่ ีการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ คุณตาเท๎อ เผําเคร่ือง ได๎สืบทอดวิชา
ความรู๎มาจาก พํอแมํของคุณตา และไปเรียนเอาวิชาจากบรรพบุรุษ เพราะสมัยกํอนยังไมํมีโรงพยาบาล การเดินทางก็ไมํได๎
สะดวกสบายอยํางทุกวันนี้ การสืบทอดวาชาของคุณตาเริ่มจากการสังเกตพํอแมํ ที่มีวิชาความร๎ูด๎านนี้ และภูมิฟักรักจาเอา
คุณตา มีคูํมือเป็นความจาของคุณตา ไมํมีการจดเป็นรายลักอักษร ตารายาแตํละอยําง คุณตาจะเอาสมุนไพรแตํละชนิดมา
ผสมกันเอง และก็จะร๎ูด๎วยสรรพคุณของสมุนไพรแตํละชนิด คุณตาจาชื่อสมุนไพรได๎เกือบทุกชนิด สมุนไพรบางชนิดใกล๎สูญ
พนั ธ์ ก็ไดน๎ ามาปลูกไว๎ท่บี ๎าน บางชนิดกย็ ังมีพอหาได๎ในป่า บนภูเขา

9

จุดเดน่ ของภูมิปัญญา
เป็นภูมปิ ญั ญาที่ไมสํ ามารถถํายทอดกันไดง๎ ํายๆ ต๎องอาศยั ความชานาญ และการจดจาเป็นอยํางดี และสมุนไพร

โบราณทใ่ี ช๎รักษาโรคควบคํูกบั ยายแผนปจั จบุ ันได๎

วตั ถุดบิ ทใี่ ช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑ์ทเ่ี กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซึ่งพ้ืนที่อืน่ ไม่มีไดแ้ ก่
สมนุ ไพรพน้ื บา๎ นของแตํละท๎องถ่นิ ทม่ี ีไมํเหมือนกัน เชนํ ชดุ ยาแก๎ถอนพิษ ยาลา๎ งพษิ ยาแก๎โรคกระเพาะ และยาทา

แท๎งสาหรบั สตรี

รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาท๎องถนิ่ (ลกั ษณะภมู ิปัญญา/รปู แบบ/วิธกี าร/เทคนคิ ท่ีใช๎/ภาพถํายหรอื ภาพวาดประเกอบ/
พฒั นาการผลิตภณั ฑห์ รอื ผลงาน /กระบวนการสรา๎ งภูมปิ ัญญา/ลกั ษณะการใชป๎ ระโยชน์จากภูมปิ ญั ญาท่ีเกิดข้นึ

ยังไมํมีการถํายทอดไปสบํู คุ คลอ่นื หรือถํายทอดภมู ิปญั ญาไปสูํลกู หลาน ลกู หลานไปทางานอยตํู ํางจงั หวัด และไมํมี
ใครท่ีสามารถจดจาตาราทางยาแผนโบราณได๎

รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาท้องถ่ิน (ท่สี ะทอ้ นความนา่ เชือ่ ถือ การยอมรับ

ผา่ นบุคคล/ชุมชน/องค์กร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบียนลขิ สทิ ธิ์ ส่ือดิจิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พับ คลปิ (VDO)

ยังไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรํเฉพาะในชมุ ชน

มีการเผยแพรํผํานสอ่ื มวลชนและสอ่ื อื่นอยํางแพรํหลาย

มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครั้ง จานวน.................คน

/ มกี ารนาไปใช๎ โดย รพ.สต.ตาบลห๎วยแก๎ว นาไปใช๎ ในพื้นที่..................คน นอกพ้นื ที่.............คน

อ่นื ๆ(ระบ)ุ

.............................................................................................

ลกั ษณะของภมู ปิ ญั ญาท๎องถิ่น การพฒั นาตํอยอดภูมิปญั ญาให๎เป็นนวตั กรรม คุณคาํ (มูลคาํ ) และความภาคภูมิใจ

ภูมปิ ัญญาท๎องถนิ่ /นวตั กรรมทคี่ ิดค๎นขึ้นมาใหมํ

/ ภมู ิปัญญาท๎องถนิ่ ดง้ั เดมิ ได๎รับการถาํ ยทอดมาจาก บรรพบรุ ษุ

ภูมิปญั ญาท๎องถนิ่ ท่ีไดพ๎ ัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดมิ คือ……..-……………….
การพัฒนาตํอยอดคือ…แพทย์สมัยใหมํได๎นายาแผนโบราณ มาใช๎ควบคํูกับการรักษา เป็นแพทย์แผนไทย ท่ีสามารถนามา
ประยกุ ตใ์ ชค๎ วบคํูกัน โดยโรงพยาบาลสํงเสริมสขุ ภาพตาบลห๎วยแกว๎ อาเภอภูกามยาว จังหวดั พะเยา ….
รายละเอียดเพิม่ เตมิ (สามารถใสขํ ๎อมูล ลิงค์วดี ีโอ หรือเวป็ ไซต์ทีเ่ กี่ยวข๎อง) .........................

10

ภาพถา่ ยบคุ คล และอุปกรณ์/เครือ่ งมอื /ส่ิงทป่ี ระดิษฐ์ (ช้ินงานหรอื ผลงาน)
- รปู ภาพเจ้าของภูมิปัญญา.......(สามารถนาไฟลร์ ปู ภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได้)

-รูปภาพภมู ปิ ัญญา....(สามารถนาไฟลร์ ปู ภาพมาบันทึกลงระบบคอมพิวเตอร์ได๎)

ช่อื สกุลผ๎ูบนั ทกึ ข๎อมูล.....นางสาวภัทรญิ า อปุ วรรณ์.......เบอรต์ ดิ ตํอ/Line ID……086-1193966……..
หนํวยงาน/สถานศกึ ษา......กศน.อาเภอภกู ามยาว........วันที่ บันทกึ ข๎อมลู ......4 กมุ ภาพนั ธ์ 2563................

11

4.ชดุ ข้อมูลคลังปญั ญาผู้สูงอายตุ าบล...........ห้วยแก้ว...............อาเภอภกู ามยาว จังหวัดพะเยา
ชอื่ ภูมิปัญญา….ดนตรีพนื้ บ้าน
รหสั ภมู ิปัญญา (รหสั ท่หี นํวยงานตัง้ ขน้ึ เพอ่ื ใช๎คุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลงั ภมู ิปัญญา....ด๎านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ........................
สาขาของภูมิปญั ญาทอ๎ งถนิ่ ...สาขาศิลปกรรม.......................

ข้อมูลพนื้ ฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปญั ญาท้องถิน่ /บคุ คลคลงั ปญั ญา
ชอื่ ..........นายผดั ...............นามสกลุ .....นิลสวทิ ..............วนั เดอื นปเี กดิ ..... 2493.............
ทอ่ี ยูปํ ัจจุบัน(ที่สามารถติดตํอได)๎ บ๎านเลขท.ี่ .....98....หมูทํ ่ี......6.....ตาบล........ห๎วยแก๎ว..................
อาเภอภกู ามยาว จังหวัดพะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท์.............084-3724362.........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พิกัดทางภูมศิ าสตร์ คาํ X.......19 21' 25" N.............คํา Y……99 59' 56" E ………………………..

กรณเี ปน็ กล่มุ ทางปญั ญา ข้อมูลพื้นฐาน รายกลุม่ ( เป็นรายบุคคล )
ชือ่ กลุํม.....................ผ๎ูประสานงานกลํุม....................
ชื่อ.............นามสกุล......วนั เดอื นปเี กดิ .....
ที่อยปํู ัจจุบัน(ทสี่ ามารถตดิ ตอํ ได๎)บา๎ นเลขที่..........หมูทํ .ี่ ..........ตาบล.........
อาเภอภูกามยาว จงั หวดั พะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พิกดั ทางภมู ศิ าสตร์ คาํ X..........................................................คํา Y……………………………..

ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา
เป็นภูมิปัญญาด๎านดนตรีพ้ืนบ๎าน ซะล๎อ ซอ ซึง เคร่ืองดนตรีล๎านนา นายผัด นิลสวิท เป็นคนบ๎านหาดแฟน หมํู 6

ตาบลหว๎ ยแก๎ว คุณตาผัด ได๎ฝึกการเลํนดนตรีมาจากพํอของคุณตา ซึ่งปัจจุบัน พํอคุณตาได๎เสียชีวิตไปแล๎ว คุณตาฝึกหัดเลํน
ดนตรีพื้นบ๎านมาตั้งแตํอายุ 7 ปี ซ่ึงพํอของคุณตาเองสมัยกํอน ก็เป็นนักดนตรีพ้ืนเมือง เลํนตามงานวัด และงานรื่นเริงตํางๆ
คุณตาผดั เองก็ได๎มีโอกาสติดตามไปด๎วย และอาศัยความจาในการเลํนดนตรี คุณตาเองไมํได๎มีความร๎ูในการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
เลย ไมไํ ด๎เรยี นหนงั สอื เขยี นหนังสือไมํได๎ ไมํรู๎จักตัวพยัญชนะ แตํสามารถจดจาเพลงและคีย์ของดนตรี ได๎ทุกชนิด โดยอาศัย
ความจาและความชานาญเฉพาะตัว ปัจจบุ ันคุณตาผดั ยงั คงรับงานตาํ งๆตามโอกาส สวํ นมากจะเป็นงานรื่นเริง และคุณตาผัด
ได๎มีโอกาสไปถํายทอดวิชาความรู๎ ให๎กับเด็กๆในโรงเรียนบ๎านอิงโค๎ง ตาบลห๎วยแก๎ว ทุกๆวันศุกร์ ในรายวิชาวัฒนธรรม
พืน้ บา๎ น ถอื เปน็ โอกาสดีทคี่ ณุ ตาผัดจะไดถ๎ ํายทอดวชิ าความรู๎ไปสํูคนรุํนหลังให๎ได๎จดจาและนาไปใช๎ และสืบทอดตํอไป หลาน
ของคุณตาวัย 5 ปี ก็กาลังฝกึ หดั เลํนซงึ ของคณุ ตา และเคร่อื งดนตรชี นดิ อนื่ ๆอีก ตามความถนัด

12
จดุ เด่นของภูมปิ ัญญา

เปน็ ภมู ปิ ัญญาทีส่ ามารถถํายทอดไดต๎ อํ คนรุนํ หลัง แตํต๎องอาศัยเวลา และการฝึกฝน เพราะเคร่ืองดนตรีแตํละชนดิ
ต๎องอาศัยความชานาญแตกตํางกันออกไป และมลี ูกหลานสืบทอดการเลํนดนตรี
วตั ถดุ บิ ท่ีใช๎ประโยชนใ์ นผลิตภณั ฑ์ท่เี กิดจากภมู ปิ ัญญา ซึ่งพ้ืนท่ีอน่ื ไมํมีได๎แกํ

เคร่ืองดนตรี ที่ใช๎เลํน คุณตาผัด เป็นคนทาเคร่ืองดนตรีเอง ทกุ ชนดิ เรม่ิ ต้งั แตํการหาอุปกรณ์ จนถึงการใสสํ าย และ
การประกอบเปน็ เคร่ืองดนตรี ซะล๎อ ซอ ซงึ

รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท๎องถน่ิ (ลกั ษณะภมู ิปญั ญา/รูปแบบ/วธิ กี าร/เทคนิคที่ใช/๎ ภาพถํายหรือภาพวาดประเกอบ/
พัฒนาการผลติ ภัณฑห์ รือผลงาน /กระบวนการสรา๎ งภมู ิปัญญา/ลักษณะการใชป๎ ระโยชน์จากภูมปิ ญั ญาที่เกิดขน้ึ

ภมู ิปญั ญาดา๎ นดนตรีพื้นบ๎าน มีการสบื ทอดโดยลกู หลาน และเดก็ นักเรยี นในโรงเรยี นบ๎านอิงโคง๎ ตาบลห๎วยแก๎ว ทา
ให๎ภูมิปัญญามีการถํายทอดไปสคูํ นรุํนหลงั

รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญาท้องถ่ิน (ทส่ี ะทอ้ นความน่าเชื่อถือ การยอมรับ

ผ่านบุคคล/ชมุ ชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบียนลิขสทิ ธ์ิ ส่ือดิจิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผ่นพบั คลปิ (VDO)

ยังไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใช๎เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรํเฉพาะในชมุ ชน

มกี ารเผยแพรํผํานสื่อมวลชนและสื่ออืน่ อยํางแพรํหลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครง้ั จานวน.................คน

/ มีการนาไปใช๎ โดย โรงเรยี นบา๎ นอิงโคง๎ นาไปใช๎ ในพนื้ ที.่ ......50......คน นอกพื้นท่.ี ............คน

อน่ื ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภมู ิปญั ญาให้เป็นนวตั กรรม คณุ คา่ (มูลคา่ ) และความภาคภมู ิใจ

ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถิ่น/นวัตกรรมท่ีคิดคน๎ ข้ึนมาใหมํ

/ ภูมิปัญญาท๎องถิ่นดงั้ เดมิ ได๎รบั การถํายทอดมาจาก บรรพบุรษุ

ภมู ิปัญญาท๎องถน่ิ ท่ีไดพ๎ ัฒนาและตํอยอด

แบบเดมิ คือ……..-……………….
การพัฒนาตํอยอดคือ…นักเรียนในโรงเรียนสามารถสืบทอดภูมิปัญญาด๎านดนตรีพ้ืนบ๎านไมํให๎หายไป โดยการให๎คุณตาผัด
เปน็ คุณครูพเิ ศษสอนดนตรี ในชัว่ โมงของวัฒนธรรมพ้นื บา๎ น ….
รายละเอียดเพ่มิ เติม(สามารถใสํขอ๎ มูล ลงิ คว์ ดี โี อ หรือเวป็ ไซตท์ ่เี ก่ยี วข๎อง) .........................

13

ภาพถา่ ยบคุ คล และอุปกรณ/์ เครอ่ื งมือ/ส่ิงที่ประดษิ ฐ์ (ช้ินงานหรือผลงาน)
- รูปภาพเจา้ ของภมู ิปัญญา.......(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบนั ทกึ ลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด)้

14

-รปู ภาพภูมิปัญญา....(สามารถนาไฟลร์ ูปภาพมาบันทึกลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด้)

ชือ่ สกุลผู้บันทึกขอ้ มูล.....นางสาวภัทริญา อปุ วรรณ์.......เบอรต์ ดิ ตอ่ /Line ID……086-1193966……..
หนว่ ยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วนั ท่ี บนั ทกึ ข้อมลู ......4 กุมภาพันธ์ 2563................

15

ชุดขอ้ มลู คลังปัญญาผู้สูงอายุตาบล...........หว้ ยแก้ว...............อาเภอภกู ามยาว จังหวดั พะเยา
ชื่อภมู ปิ ัญญา….การจกั สารพ้นื บ้าน
รหัสภมู ิปญั ญา (รหสั ที่หนํวยงานต้ังขึ้นเพอื่ ใช๎คุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ญั ญา...........ดา๎ นอุตสาหกรรมและหัตถกรรม........................
สาขาของภมู ปิ ัญญาท๎องถิน่ .........อตุ สาหกรรมและหัตถกรรม.......................

ขอ้ มูลพน้ื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ /บคุ คลคลงั ปญั ญา
ช่อื ..........นายชื่น...............นามสกุล.....สงิ ห์แก๎ว..............วันเดอื นปเี กิด..... 7 พ.ค.2477.............
ท่ีอยปูํ จั จุบัน(ทส่ี ามารถติดตํอได๎)บา๎ นเลขท่.ี .....27....หมทํู .่ี .....6.....ตาบล........ห๎วยแกว๎ ..................
อาเภอภกู ามยาว จังหวดั พะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์.............ไมํมโี ทรศพั ท์.........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พิกดั ทางภูมศิ าสตร์ คาํ X.......19 21' 26" N.............คํา Y……99 59' 51" E ………………………..

กรณเี ปน็ กลมุ่ ทางปัญญา ข้อมลู พน้ื ฐาน รายกลุม่ ( เป็นรายบคุ คล )
ชอ่ื กลํมุ .....................ผ๎ูประสานงานกลํุม....................
ช่ือ.............นามสกุล......วนั เดอื นปเี กดิ .....
ทอี่ ยูปํ จั จุบนั (ทสี่ ามารถตดิ ตอํ ได๎)บา๎ นเลขที่..........หมํูท.่ี ..........ตาบล.........
อาเภอภูกามยาว จงั หวัดพะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ัดทางภูมศิ าสตร์ คาํ X..........................................................คํา Y……………………………..

ความเปน็ มาของบคุ คลคลังปัญญา
เป็นภูมปิ ญั ญาด๎านการจักสานหตั ถกรรมพ้ืนบา๎ น เครื่องจักสานตํางๆ อาทิเชํน สํุมไกํ ข๎อง ไซ กระบุง ตะกร๎า คุณตา

ชื่น นิลสวทิ เป็นชาวบ๎านหาดแฟน หมูทํ ่ี 6 ตาบลหว๎ ยแกว๎ คณุ ตาเริม่ ทาอาชพี จกั สานมาตัง้ แตํสมัยเป็นเด็กประมาณอายุ 9 ปี
สมัยกํอน คุณตาเป็นเด็กเล้ียงควาย เอาควายเข๎าไปเลี้ยงในป่าในหุบเขา ไมํได๎มีของเลํน พํอของคุณตาชื่น ก็ได๎สานปลา
ตะเพียนให๎คุณตาได๎เลํน และคุณตาช่ืนก็ได๎จาเอาการสานเร่ิมจากสานปลาตะเพียน และเป็นสาน ไม๎ไผํ สานกระบุง และ
พัฒนามาเรื่อยๆ จนสามารถสานเครื่องมือท่ีใช๎จับสัตว์น้าได๎ เชํน ไซ ตุ๎มปลาไหล เป็นต๎น และ สานสํุมไกํ ตํอมาคุณตาก็ได๎
พฒั นาฝีมือมาเร่อื ยๆ และสานเครื่องใช๎ เชํน กระบุงตักน้า ปัจจุบัน การสืบทอดการจักสานยังไมํมีการถํายทอดไปสํูลูกหลาน
เพราะคุณตาอาศัยอยํูคนเดียว ลูกหลานไปทางานตํางถ่ิน ไมํกลับมาบ๎านแล๎ว ลาพังเพียงคุณตาเองก็แกํชรามากแล๎ว คุณตา
จกั สานทาไว๎ใชเ๎ อง และขายบ๎างบางโอกาส
จดุ เดนํ ของภมู ิปัญญา

16
เป็นภมู ปิ ัญญาที่สามารถถํายทอดไดต๎ อํ คนรนุํ หลงั แตํต๎องอาศยั เวลา และการฝึกฝน เพราะยงั ไมํมคี นในหมบํู ๎านหรือผู๎ทส่ี นใจ
มาเรยี นเอาวิชาจากคณุ ตาชนื่ ไว๎ เกรงวาํ ในอนาคตวชิ าเหลํานีก้ ค็ งจะหายไปถ๎าไมมํ คี นรํุนหลังสบื ทอด

วตั ถุดิบทีใ่ ชป้ ระโยชน์ในผลติ ภณั ฑ์ท่ีเกดิ จากภูมปิ ัญญา ซ่ึงพืน้ ที่อื่นไม่มไี ด้แก่
วัตถดุ บิ ทใี่ ชจ๎ กั สาน เป็นไมไ๎ ผํ ท่สี ามารถหาไดใ๎ นพ้นื ที่ เพราะสวํ นใหญํทางภาคเหนือเปน็ ป่าเขาและมไี มไ๎ ผํอยเูํ ป็น

จานวนมาก

รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถ่นิ (ลักษณะภูมิปัญญา/รปู แบบ/วธิ กี าร/เทคนิคท่ีใช้/ภาพถ่ายหรือภาพวาดประเกอบ/
พฒั นาการผลิตภัณฑ์หรือผลงาน /กระบวนการสร้างภมู ิปัญญา/ลักษณะการใช้ประโยชน์จากภูมิปญั ญาท่เี กิดขน้ึ

ยังไมมํ ีการพฒั นาผลติ ภณั ฑ์ เพยี งแตเํ ปน็ การทาไวใ๎ ชเ๎ อง และขายบา๎ งบางโอกาส ตามแตํทีม่ อี อร์เดอรส์ งั่ เข๎ามา

รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาทอ้ งถนิ่ (ที่สะทอ้ นความน่าเช่อื ถือ การยอมรบั

ผา่ นบคุ คล/ชุมชน/องค์กร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลขิ สิทธิ์ ส่ือดิจทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พับ คลิป (VDO)

/ ยงั ไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใช๎เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเํ ฉพาะในชุมชน

มกี ารเผยแพรํผํานส่อื มวลชนและส่ืออ่ืนอยํางแพรหํ ลาย

มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครงั้ จานวน.................คน

/ มกี ารนาไปใช๎ ในพนื้ ที่.......10......คน นอกพืน้ ท่ี.............คน

อน่ื ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลักษณะของภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน การพฒั นาต่อยอดภูมปิ ญั ญาให้เปน็ นวตั กรรม คุณค่า (มูลคา่ ) และความภาคภมู ิใจ

ภมู ิปญั ญาทอ๎ งถน่ิ /นวัตกรรมท่คี ิดคน๎ ข้นึ มาใหมํ

/ ภมู ิปัญญาท๎องถิ่นด้ังเดิมได๎รับการถาํ ยทอดมาจาก บรรพบรุ ุษ

ภมู ปิ ญั ญาท๎องถ่ินที่ได๎พัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดมิ คือ……..-……………….
การพฒั นาตอํ ยอดคอื …ไมํมีการสบื ทอด และพฒั นา ….
รายละเอียดเพมิ่ เตมิ (สามารถใสขํ อ๎ มลู ลงิ ค์วดี ีโอ หรือเวป็ ไซต์ที่เกยี่ วข๎อง) .........................

17

ภาพถา่ ยบคุ คล และอุปกรณ์/เครอ่ื งมือ/สิ่งที่ประดษิ ฐ์ (ช้ินงานหรือผลงาน)
- รูปภาพเจ้าของภมู ิปญั ญา.......(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด้)

-รปู ภาพภมู ิปญั ญา....(สามารถนาไฟล์รูปภาพมาบนั ทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได)๎

18

ชอื่ สกุลผูบ้ ันทกึ ข้อมลู .....นางสาวภัทรญิ า อุปวรรณ์.......เบอร์ตดิ ตอ่ /Line ID……086-1193966……..
หน่วยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภกู ามยาว........วันท่ี บันทกึ ข้อมูล......4 กุมภาพนั ธ์ 2563................

19

ชุดขอ้ มูลคลงั ปญั ญาผู้สูงอายตุ าบล...........ห้วยแกว้ ...............อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา
ชื่อภมู ิปัญญา….การจกั สารพืน้ บา้ น
รหสั ภูมิปญั ญา (รหัสที่หนวํ ยงานตง้ั ขึ้นเพอ่ื ใช๎คุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ัญญา...........ด๎านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม........................
สาขาของภูมิปัญญาท๎องถิน่ .........อตุ สาหกรรมและหัตถกรรม.......................

ข้อมูลพื้นฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถน่ิ /บุคคลคลังปัญญา
ชอ่ื ..........นายเงิน...............นามสกุล.....ทา๎ วศร.ี .............วันเดอื นปีเกิด..... 10 ม.ค.2469.............
ท่อี ยํูปจั จุบนั (ทีส่ ามารถติดตอํ ได)๎ บา๎ นเลขท.ี่ .....28....หมํทู ่ี......6.....ตาบล........ห๎วยแก๎ว..................
อาเภอภูกามยาว จงั หวดั พะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศพั ท์.............081-1629184.........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พกิ ดั ทางภูมิศาสตร์ คํา X.......19 21' 27" N.............คํา Y……99 59' 50" E ………………………..

กรณีเป็นกลมุ่ ทางปญั ญา ข้อมลู พื้นฐาน รายกลมุ่ ( เป็นรายบคุ คล )
ชือ่ กลํมุ .....................ผู๎ประสานงานกลุํม....................
ชอ่ื .............นามสกลุ ......วนั เดอื นปีเกดิ .....
ท่ีอยปํู ัจจบุ นั (ทสี่ ามารถติดตํอได)๎ บ๎านเลขที่..........หมูํท.่ี ..........ตาบล.........
อาเภอภูกามยาว จงั หวัดพะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ัดทางภูมิศาสตร์ คาํ X..........................................................คาํ Y……………………………..

ความเปน็ มาของบุคคลคลังปญั ญา
เป็นภูมิปัญญาด๎านการจักสานหัตถกรรมพ้ืนบ๎าน เครื่องจักสานตํางๆ อาทิเชํน กระบุง ตะกร๎า ข๎อง ไซ ตุ๎มปลาไหล

คุณตาเงิน ท๎าวศรี อายุ 95 ปี เป็นชาวบ๎านหาดแฟน หมูํที่ 6 ตาบลห๎วยแก๎ว คุณตาเร่ิมทาการจักสานมาตั้งแตํสมัยเป็นเด็ก
ประมาณอายุ 11 ปี สมัยกํอน คุณตาเป็นญาติพี่น๎องกับคุณตาชื่น นิลสวิท ซ่ึงก็เป็นภูมิปัญญาด๎านจักสานด๎วยกัน คุณตาเงิน
ได๎ฝึกการจักสานมาจากพํอของคุณตา และพํอของคุณตาช่ืน เพราะสมัยกํอนคุณตาเงินและคุณตาชื่นเลํนด๎วยกัน คุณตาเงิน
เรม่ิ จากการสานตะกรา๎ ใสํของ เพอ่ื หาบข้ึนบนภูเขาไปทาไรํ และตํอมาก็พัฒนามาเป็นกระบุงตักน้า และเป็นอุปกรณ์จับปลา
คือตุม๎ จบั ปลาดุก ตอนน้ัน คุณตาทาขาย มีรายได๎ เพราะคนสมัยกํอนยังมีการหาปลาโดยวิธีทางธรรมชาติ แตํปัจจุบัน คุณตา
ไมไํ ด๎ทาขายแลว๎ เพราะคุณตาแกํชรามากๆสายตาไมํมี จงึ ไมไํ ดท๎ าขาย ทาเพยี งไว๎ใช๎บางอยาํ งเทํานน้ั
จดุ เดนํ ของภมู ิปัญญา

20
เปน็ ภูมิปัญญาทสี่ ามารถถาํ ยทอดไดต๎ อํ คนรุํนหลัง แตตํ ๎องอาศยั เวลา และการฝกึ ฝน เพราะยงั ไมํมีคนในหมูบํ ๎านหรือ
ผท๎ู ่สี นใจมาเรยี นเอาวชิ าจากคุณตาชน่ื ไว๎ เกรงวาํ ในอนาคตวิชาเหลาํ นกี้ ค็ งจะหายไปถ๎าไมํมีคนรนุํ หลังสบื ทอด

วัตถุดบิ ท่ีใชป้ ระโยชน์ในผลิตภณั ฑท์ เ่ี กดิ จากภูมปิ ัญญา ซ่ึงพืน้ ที่อื่นไม่มีได้แก่
วัตถุดบิ ท่ใี ชจ๎ ักสาน เป็นไม๎ไผํ ที่สามารถหาไดใ๎ นพน้ื ท่ี เพราะสํวนใหญทํ างภาคเหนือเปน็ ปา่ เขาและมไี มไ๎ ผํอยเํู ป็น

จานวนมาก

รายละเอียดของภูมิปัญญาท๎องถิ่น (ลกั ษณะภมู ิปญั ญา/รูปแบบ/วิธีการ/เทคนิคทีใ่ ช/๎ ภาพถํายหรือภาพวาดประเกอบ/
พัฒนาการผลิตภัณฑ์หรอื ผลงาน /กระบวนการสร๎างภูมปิ ัญญา/ลักษณะการใช๎ประโยชน์จากภมู ิปญั ญาที่เกิดขน้ึ

ยังไมมํ ีการพฒั นาผลติ ภัณฑ์ เพยี งแตเํ ป็นการทาไว๎ใช๎เอง และขายบา๎ งบางโอกาส

รปู แบบและลักษณะการถาํ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรํภมู ปิ ญั ญาท๎องถ่ิน (ทส่ี ะท๎อนความนําเช่ือถือ การยอมรับผาํ น

บุคคล/ชมุ ชน/องคก์ ร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลิขสิทธ์ิ สอ่ื ดจิ ทิ ลั /เอกสารเผยแพรํ แผํนพบั คลิป (VDO)

/ ยงั ไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเํ ฉพาะในชมุ ชน

มกี ารเผยแพรผํ ํานสือ่ มวลชนและส่ืออนื่ อยํางแพรํหลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........คร้งั จานวน.................คน

/ มกี ารนาไปใช๎ ในพ้ืนท่ี.......10......คน นอกพน้ื ท.่ี ............คน

อนื่ ๆ(ระบุ)

................................................................................. ............

ลกั ษณะของภมู ิปญั ญาทอ๎ งถ่ิน การพฒั นาตํอยอดภูมปิ ญั ญาให๎เป็นนวัตกรรม คุณคํา (มลู คํา) และความภาคภมู ิใจ

ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถนิ่ /นวตั กรรมท่คี ิดค๎นข้ึนมาใหมํ

/ ภมู ปิ ญั ญาท๎องถ่ินดั้งเดมิ ไดร๎ ับการถํายทอดมาจาก บรรพบรุ ษุ

ภูมปิ ัญญาท๎องถิ่นที่ไดพ๎ ัฒนาและตํอยอด

แบบเดมิ คือ……..-……………….
การพฒั นาตํอยอดคอื …ไมมํ กี ารสืบทอด และพฒั นา ….
รายละเอียดเพิม่ เติม(สามารถใสํขอ๎ มูล ลงิ คว์ ดี โี อ หรือเว็ปไซต์ทเี่ ก่ยี วข๎อง) .........................

21

ภาพถา่ ยบคุ คล และอปุ กรณ/์ เครื่องมือ/สิ่งที่ประดิษฐ์ (ชิ้นงานหรือผลงาน)
- รปู ภาพเจ้าของภูมิปญั ญา.......(สามารถนาไฟลร์ ูปภาพมาบนั ทึกลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด้)

-รปู ภาพภมู ิปญั ญา....(สามารถนาไฟลร์ ปู ภาพมาบันทึกลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด)้

ช่ือ สกุลผบู้ นั ทกึ ข้อมูล.....นางสาวภัทริญา อปุ วรรณ.์ ......เบอร์ติดต่อ/Line ID……086-1193966……..
หนว่ ยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วันท่ี บนั ทึกข้อมูล......4 กมุ ภาพันธ์ 2563................

22

ชุดข้อมลู คลงั ปัญญาผู้สูงอายุตาบลห้วยแก้ว อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา
ช่อื ภูมปิ ัญญา ยาตม้ สมุนไพร
รหสั ภูมิปัญญา (รหัสที่หนวํ ยงานต้ังข้ึนเพือ่ ใช๎คุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลงั ภมู ปิ ัญญา ด๎านการแพทย์และสาธารณสขุ
สาขาของภมู ิปัญญาท๎องถิ่น สาขาการแพทยแ์ ผนไทย

ข้อมูลพ้นื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ /บคุ คลคลงั ปัญญา
ชอื่ นายบญุ สํง นามสกลุ ไชยพรม วนั เดือนปเี กิด 17 มกราคม 2477
ที่อยปํู จั จุบนั (ท่ีสามารถตดิ ตํอได๎)บา๎ นเลขท่.ี .........หมํูท.ี่ ..........ตาบล.........
อาเภอภกู ามยาว จังหวดั พะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์ 093-0451901 โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ดั ทางภมู ิศาสตร์ คํา X: 99 องศา 58’36 คํา Y: 19 องศา 17’12

ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา
ไดร๎ บั ความร๎มู าจากบดิ าและมารดา

จุดเดนํ ของภูมิปัญญา
สามารถรักษาโรคแก๎ปวดสารพัดโรค

วตั ถุดบิ ท่ใี ช๎ประโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ เ่ี กิดจากภมู ปิ ัญญา ซ่ึงพ้นื ที่อ่ืนไมํมไี ด๎แกํ
- ไมส๎ มุนไหร ไม๎สกั ไม๎กาสอง ไม๎ขเี้ ล็กป่า ไม๎จาว ไม๎กาง ไมฝ๎ าง ไมม๎ ะดูก
- ตะกร๎า
- นา้ 7 ปี๊บ

23
รายละเอยี ดของภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ (ลกั ษณะภูมิปัญญา/รุปแบบ/วธิ ีการ/เทคนคิ ทีใ่ ช/้ ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาดประเกอบ/
พฒั นาการผลติ ภัณฑ์หรอื ผลงาน /กระบวนการสรา้ งภมู ิปัญญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชน์จากภมู ปิ ัญญาท่ีเกิดข้ึน
1. สูตรยาตม๎ สมนุ ไพรแก๎ปวดหลงั

สวํ นผสม คือ ไมส๎ ัก ไม๎กาสอง ไม๎ขเี้ ล็กป่า ไมจ๎ าว ไม๎กาง ไม๎ฝาง ไมม๎ ะดูก หัวเช๎าเยน็ ข๎าวเจ๎าป้กึ
นาทง้ั หมดไปตม๎
2. สตู รยาต๎มบารุงสายตา
สํวนผสม คือ ไม๎ฝางหนั เป็นชิ้นเล็กๆ ใสํเกลือเล็กน๎อย เละหมกั กบั นา้ ฝน

รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน (ที่สะท้อนความน่าเชอ่ื ถือ การยอมรับ

ผา่ นบคุ คล/ชุมชน/องคก์ ร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบียนลขิ สิทธิ์ สื่อดิจิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พับ คลิป (VDO)

ยังไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเํ ฉพาะในชุมชน

มกี ารเผยแพรผํ ํานสอ่ื มวลชนและส่ืออ่ืนอยํางแพรหํ ลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........คร้ัง จานวน.................คน

 มกี ารนาไปใช๎ ในพ้นื ท่.ี .................คน นอกพื้นท.่ี ............คน

อนื่ ๆ(ระบุ)

คนในชมุ ชนบา๎ นใหมํ หมํู 10 มารบั จา๎ งปลกู นา ไดท๎ ดลองชมิ แลว๎ ขอสตู เพ่ือนาไปตม๎ กินเอง

ลักษณะของภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภูมิปญั ญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ คา่ (มลู ค่า)และความภาคภมู ิใจ
ภมู ปิ ัญญาทอ๎ งถิ่น/นวัตกรรมทค่ี ิดค๎นข้นึ มาใหมํ

 ภูมิปญั ญาท๎องถิน่ ดง้ั เดิมไดร๎ ับการถํายทอดมาจาก
เปน็ ภูมปิ ญั ญาท๎องถิน่ ท่ีสบื ทอดมากจากบิดาและมารดา อาจารย์ศรีมลู ชยั พรม และแมํทอง ชยั พรม

ภมู ปิ ัญญาทอ๎ งถิน่ ท่ีได๎พัฒนาและตอํ ยอด
แบบเดมิ คือ
-
การพฒั นาตํอยอดคือ
-
รายละเอียดเพ่ิมเตมิ (สามารถใสํขอ๎ มูล ลงิ คว์ ีดีโอ หรือเวปไซดตท์ ีเ่ ก่ยี วข๎อง)
-

24

ภาพถา่ ยบคุ คล และอปุ กรณ์/เครื่องมอื /สิ่งทีป่ ระดิษฐ์ (ช้ินงานหรอื ผลงาน)
-รูปภาพเจา้ ของภูมิปญั ญา.......(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบนั ทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได)้

-รูปภาพภูมปิ ัญญา

ช่อื - สกลุ ผู้บันทกึ ข้อมูล นางสาววรวรรณ์ญา วิชัยศริ ิ เบอรต์ ิดต่อ/Line ID 0864299781
หน่วยงาน/สถานศึกษา กศน.ตาบลหว้ ยแก้ว วนั ท่ี บันทกึ ขอ้ มูล 03/02/63

25

ชดุ ข้อมูลคลังปัญญาผู้สงู อายตุ าบลห้วยแก้ว อาเภอภูกามยาว จงั หวัดพะเยา
ช่ือภมู ปิ ัญญา สมุนไพรยาผง/ยาลกู กร
รหัสภูมิปัญญา (รหัสทีห่ นํวยงานต้ังข้ึนเพ่อื ใช๎คุมแฟ้มเอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ัญญา ดา๎ นการแพทย์และสาธารณสุข
สาขาของภมู ปิ ัญญาทอ๎ งถ่นิ สาขาการแพทยแ์ ผนไทย

ข้อมูลพ้ืนฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถิ่น/บคุ คลคลังปัญญา
ชื่อ นายทอน นามสกลุ สิงหแ์ ก้ว วันเดอื นปเี กิด ปีเกดิ 2482
ทอ่ี ยูํปจั จบุ ัน(ทส่ี ามารถตดิ ตอํ ได)๎ บ๎านเลขที่ 88 หมํทู ่ี 3 ตาบลห๎วยแกว๎
อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา รหัสไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท์ 097-3105329 โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พิกดั ทางภูมิศาสตร์ คาํ X : 99 องศา 58’09 คาํ Y : 19 องศา 17’37

ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา
ได๎เรยี นวชิ ามาจากบิดาของภรรยาซึ่งเปน็ หมอชาวบ๎าน จงึ ไดเ๎ รียนรแ๎ู ละไดห๎ นงั สือเกี่ยวกับหมอชาวบ๎าน

จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญา
ใชส๎ มุนไพรในการรักษาโรคตาํ งๆได๎

วัตถดุ ิบทใ่ี ช๎ประโยชน์ในผลิตภัณฑท์ เ่ี กิดจากภมู ิปญั ญา ซงึ่ พน้ื ท่ีอืน่ ไมํมีได๎แกํ
สมุนไพรพนื้ บา๎ น ไดแ๎ กํ ฮดั สะกืน ใบปดิ ปวิ ขาว ใบปดิ ปิวแดง ใบขํา ใบปู่เลย ใบโบราขาว ใบโบราดา ใบสีเสอ้ื น๎อย

ใบสเี สอ้ื หลวง ใบเป้าตองแตก ใบเป้าหลวง ใบดอกรัก ใบผักกาด ใบบวั บก ใบฮอมเก่ียว

26
รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ (ลักษณะภูมิปญั ญา/รุปแบบ/วิธีการ/เทคนิคที่ใช/้ ภาพถ่ายหรอื ภาพวาดประเกอบ/
พฒั นาการผลติ ภณั ฑ์หรือผลงาน /กระบวนการสร้างภูมิปัญญา/ลักษณะการใช้ประโยชน์จากภูมปิ ญั ญาท่ีเกิดขน้ึ
1. ยาศรีมูล (ยาผง) แกอ๎ าการผดิ เดอื น ไฟไหม๎ น้ารอ๎ นลวก แมลงสัตวก์ ดั ตอํ ย

วิธใี ช๎ คือ - ละลายยาผงกับน้ามันงา ทาบรเิ วณท่เี ปน็ แผล
- ผสมยาผงกบั น้าอนํุ แก๎ปวดท๎อง

สวํ นผสม ให๎เอาฮดั สะกนื ใบปดิ ปวิ ขาว ใบปิดปวิ แดง ใบขํา ใบปู่เลย ใบโบราขาว ใบโบราดา ใบสเี สื้อนอ๎ ย ใบสี
เส้อื หลวง ใบเปา้ ตองแตก ใบเปา้ หลวง ใบดอกรัก ใบผกั กาด ใบบัวบก ใบฮอมเก่ียว

นาใบท้งั หมดตากแดดให๎แห๎ง เอามาตารวมกัน
จากนนั้ นามาผสมกบั น้าและตากแดด ตาอีกครัง้ จะไดย๎ าผงออกมา
2. ยารักษาฝตี ํมุ คัน
สวํ นผสม - ใบบวั บก + ขมิ้นชนั + ขา๎ วสารจ๎าว

- ตาให๎ละเอียด
- ฟอกท่ีฝีตมํุ คนั 1 คนื

รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญาท้องถน่ิ (ท่สี ะท้อนความนา่ เช่ือถือ การยอมรบั

ผา่ นบุคคล/ชมุ ชน/องคก์ ร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลิขสิทธิ์ สื่อดิจิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลิป (VDO)

ยังไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใช๎เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเํ ฉพาะในชุมชน

มกี ารเผยแพรํผํานสอื่ มวลชนและสื่ออน่ื อยํางแพรํหลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครั้ง จานวน.................คน

มีการนาไปใช๎ ในพนื้ ที.่ .................คน นอกพนื้ ท่ี.............คน

 อื่นๆ(ระบุ)

ทายาขาย

ลกั ษณะของภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน การพัฒนาต่อยอดภูมิปญั ญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า)และความภาคภมู ใิ จ

ภมู ิปัญญาทอ๎ งถ่ิน/นวัตกรรมที่คิดค๎นข้ึนมาใหมํ

 ภมู ิปัญญาท๎องถนิ่ ด้ังเดิมไดร๎ บั การถาํ ยทอดมาจาก

สบื ทอดมาจากบิดาของภรรยาและตาราหมอยาเกาํ มารวมกัน

ภูมปิ ัญญาทอ๎ งถ่นิ ที่ไดพ๎ ัฒนาและตํอยอด

แบบเดมิ คือ

......................

การพัฒนาตํอยอดคือ

.................................

รายละเอยี ดเพ่มิ เตมิ (สามารถใสขํ ๎อมูล ลิงคว์ ดี ีโอ หรือเวปไซต์ทเี่ ก่ียวข๎อง)

27

ภาพถ่ายบคุ คล และอปุ กรณ์/เคร่ืองมอื /ส่ิงท่ปี ระดษิ ฐ์ (ช้ินงานหรือผลงาน)
-รปู ภาพเจ้าของภมู ิปญั ญา

-รูปภาพภมู ิปัญญา

28

ช่อื สกุลผ้บู ันทกึ ข้อมลู นางสาววรวรรญ์ญา วิชยั ศิริ เบอรต์ ิดต่อ 0864299781
หนว่ ยงาน/สถานศกึ ษา..... กศน.อาเภอภกู ามยาว ....วันท่ี บันทกึ ข้อมลู .1/02/63.

29

ชุดข้อมูลคลงั ปญั ญาผู้สูงอายุตาบลห้วยแก้ว อาเภอภกู ามยาว จังหวัดพะเยา
ชือ่ ภมู ปิ ัญญา การทาบายศรี
รหสั ภมู ปิ ัญญา (รหัสที่หนวํ ยงานต้ังข้นึ เพ่อื ใชค๎ ุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ัญญา....
สาขาของภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถ่ิน สาขาอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม

ข้อมูลพนื้ ฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /บุคคลคลงั ปัญญา
ชอื่ นางสภุ า นามสกลุ สิงห์แก๎ว วนั เดือนปีเกิด 6 มิถุนายน 2509
ทอ่ี ยูปํ จั จุบนั (ท่สี ามารถติดตํอได๎)บ๎านเลขที่ 236 หมทูํ ี่ 3 ตาบลห๎วยแก๎ว
อาเภอภูกามยาว จงั หวดั พะเยา รหัสไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท์ 086-3806463 โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พิกัดทางภูมศิ าสตร์ คาํ X: 99 องศา 58’09 คาํ Y: 19 องศา 17’38

ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปัญญา
เรยี นรู๎จากบิดา มารดา วดั และหนังสอื เพ่ิมความรูจ๎ ากการอบรมตาํ งๆจนเกงํ และประกอบอาชพี ได๎

จดุ เดนํ ของภมู ิปญั ญา
สามารถทาดอกไมส๎ ด ดอกไม๎แหง๎ ได๎

วตั ถุดบิ ทใ่ี ชป๎ ระโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์ที่เกิดจากภูมิปัญญา ซึง่ พ้ืนที่อื่นไมํมไี ด๎แกํ
- ดอกไมท๎ ๎องถิน่

30
- ใบไม๎หลายสี
- ริบบิ้น
- ใบตอง
รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาท๎องถน่ิ (ลักษณะภูมิปัญญา/รปุ แบบ/วธิ ีการ/เทคนิคท่ใี ช๎/ภาพถาํ ยหรือภาพวาดประเกอบ/
พัฒนาการผลติ ภณั ฑ์หรอื ผลงาน /กระบวนการสร๎างภมู ปิ ัญญา/ลักษณะการใชป๎ ระโยชน์จากภูมิปัญญาที่เกิดขึ้น

รปู แบบการทาบายศรใี บตองครั้งแรกทาได๎แบบเดยี วคือ แบบนว้ิ มือ มีการพฒั นาฝีมือจนทาไดห๎ ลายแบบ ได๎ประกวด
กระทงของหมูํ 3 ไดอ๎ นั ดับที่ 3

รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปญั ญาท้องถน่ิ (ที่สะทอ้ นความน่าเชื่อถือ การยอมรบั

ผ่านบุคคล/ชุมชน/องค์กร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบียนลิขสทิ ธ์ิ ส่ือดิจิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลปิ (VDO)

ยงั ไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรํเฉพาะในชุมชน

มกี ารเผยแพรํผาํ นสอื่ มวลชนและส่อื อื่นอยํางแพรํหลาย

มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........คร้งั จานวน.................คน

มกี ารนาไปใช๎ ในพื้นท.่ี .................คน นอกพน้ื ที.่ ............คน

อื่นๆ(ระบุ)

เคยสอนจีบผา๎ 41 หมบํู า๎ น

ลักษณะของภูมปิ ญั ญาท๎องถิ่น การพฒั นาตํอยอดภมู ิปัญญาให๎เปน็ นวตั กรรม คุณคาํ (มลู คาํ )และความภาคภมู ิใจ
ภูมิปัญญาท๎องถิน่ /นวตั กรรมทค่ี ิดคน๎ ขึ้นมาใหมํ
ภมู ปิ ญั ญาทอ๎ งถน่ิ ด้งั เดิมไดร๎ ับการถํายทอดมาจาก

---------------
 ภูมิปญั ญาท๎องถ่นิ ทีไ่ ด๎พัฒนาและตอํ ยอด
แบบเดิมคือ

ได๎รบั ความรู๎จากบดิ า มารดา การทาสวยไปวดั การทาบายศรแบบงาํ ยๆ หรือกระทง
การพฒั นาตํอยอดคือ

มกี ารเรยี นเพ่ิมจากแหลํงเรียนร๎ู การอบรมที่วัด การอํานหนังสอื
รายละเอยี ดเพิม่ เตมิ (สามารถใสํข๎อมลู ลงิ ค์วีดีโอ หรือเวปไซดต์ท่เี ก่ียวข๎อง)

หนังสือ เรื่อง สดุ ยอดการแขํงขนั ทาบายศรี เด็กไทย โดยอาจารย์เศรษฐมนั ตรี กาญจนกลุ

31

ภาพถา่ ยบคุ คล และอุปกรณ์/เครื่องมือ/ส่ิงที่ประดษิ ฐ์ (ช้ินงานหรอื ผลงาน)
-รูปภาพเจ้าของภมู ิปญั ญา

32

-รปู ภาพภมู ปิ ัญญา....(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบนั ทึกลงระบบคอมพิวเตอร์ได)้

ชื่อ สกุล ผบู้ นั ทึกข้อมลู นางสาววรวรรญญ์ า วิชัยศิริ เบอร์ตดิ ตอ่ 0864299781
หนว่ ยงาน/สถานศกึ ษา..... กศน.อาเภอภกู ามยาว ....วนั ที่ บนั ทกึ ข้อมลู .1/02/63.

33

10.ชุดข้อมลู คลังปัญญาผสู้ งู อายุตาบล ห้วยแกว้ อาเภอภกู ามยาว จังหวดั พะเยา

ช่อื ภูมปิ ญั ญา การเลํนดนตรีพนื้ บา๎ น
รหสั ภูมปิ ัญญา (รหสั ท่หี นวํ ยงานต้งั ขึ้นเพอ่ื ใช๎คุมแฟ้มเอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ัญญา ด๎านศลิ ปะ
สาขาของภูมปิ ัญญาท๎องถ่นิ สาขาศิลปกรรม

ขอ๎ มลู พืน้ ฐาน รายบคุ คล เจา๎ ของภมู ปิ ญั ญาท๎องถน่ิ /บุคคลคลงั ปัญญา
ช่อื นายประโยชน์ นามสกุล กอ๎ นคา วนั เดือนปีเกดิ 14 มิถุนายน 2517
ทอ่ี ยํูปจั จบุ ัน(ท่สี ามารถติดตํอได๎) บา๎ นเลขที่ 154 หมูทํ ี่ 3 ตาบล ห๎วยแกว๎
อาเภอภูกามยาว จังหวดั พะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศพั ท์ 090-3236778 โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ัดทางภมู ิศาสตร์ คํา X..19.2893601 ..คาํ Y…99.9704418..

ความเป็นมาของบุคคลคลงั ปัญญา
สืบสานการเลํนดนตรีพ้ืนบ๎าน เชนํ สะลอ๎ ซอ ซงึ ไดร๎ ับสบื ทอดมาจากบิดา ซงึ่ เปน็ ผร๎ู ๎ภู ูมปิ ญั ญา เร่อื งการสรา๎ ง

เครอ่ื งดนตรีซงึ

จุดเดํนของภมู ิปัญญา
เปน็ เอกลักษณ์ทางดนตรีพ้ืนบ๎านภาคเหนือท่ีมาต้งั แตโํ บราณ

วตั ถดุ ิบทีใ่ ชป๎ ระโยชนใ์ นผลิตภัณฑท์ เ่ี กิดจากภมู ิปญั ญา ซ่ึงพน้ื ที่อื่นไมํมีได๎แกํ
-

34

รายละเอียดของภูมิปญั ญาท๎องถิ่น (ลักษณะภมู ิปัญญา/รุปแบบ/วธิ กี าร/เทคนคิ ทีใ่ ช๎/ภาพถาํ ยหรอื ภาพวาดประเกอบ/

พฒั นาการผลติ ภณั ฑ์หรือผลงาน /กระบวนการสรา๎ งภูมิปัญญา/ลักษณะการใชป๎ ระโยชน์จากภูมิปญั ญาที่เกิดข้ึน

รปู แบบและลกั ษณะการถาํ ยทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพรํภมู ปิ ญั ญาท๎องถน่ิ (ที่สะท๎อนความนําเช่ือถือ การยอมรับผําน

บคุ คล/ชุมชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลขิ สิทธ์ิ สือ่ ดิจิทลั /เอกสารเผยแพรํ แผํนพับ คลปิ (VDO)

 ยังไมํเคยมกี ารเผยแพรํ / ใช๎เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรํเฉพาะในชมุ ชน

มีการเผยแพรผํ าํ นส่ือมวลชนและสื่ออ่ืนอยํางแพรหํ ลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........คร้งั จานวน.................คน

มกี ารนาไปใช๎ ในพืน้ ที.่ .................คน นอกพ้นื ท.ี่ ............คน

อนื่ ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลักษณะของภมู ิปัญญาท๎องถิ่น การพฒั นาตํอยอดภูมปิ ัญญาให๎เปน็ นวตั กรรม คุณคาํ (มูลคํา)และความภาคภูมิใจ

ภมู ปิ ญั ญาท๎องถนิ่ /นวัตกรรมที่คิดคน๎ ข้ึนมาใหมํ

 ภูมิปญั ญาท๎องถ่ินดง้ั เดิมไดร๎ บั การถาํ ยทอดมาจาก

---------------

ภมู ิปญั ญาทอ๎ งถ่ินที่ได๎พัฒนาและตํอยอด

แบบเดมิ คือ

......................

การพัฒนาตํอยอดคือ

.................................

รายละเอียดเพิม่ เติม(สามารถใสขํ อ๎ มลู ลิงค์วีดโี อ หรือเวปไซดตท์ ่เี ก่ยี วข๎อง)

.........................

ภาพถํายบุคคล และอปุ กรณ/์ เครอื่ งมือ/สิ่งท่ีประดิษฐ์ (ชนิ้ งานหรือผลงาน)

-รูปภาพเจา๎ ของภมู ปิ ัญญา

-รูปภาพภูมิปัญญา....เป็นความร๎ทู ส่ี ามารถเลนํ ดนตรีพื้นบ๎านได๎ สืบทอดมาจากบิดา….

ชื่อ สกลุ ผบู๎ ันทกึ ข๎อมูล นางสาววรวรรญ์ญา วชิ ัยศริ ิ เบอร์ตดิ ตํอ 0864299781
หนํวยงาน/สถานศึกษา..... กศน.อาเภอภกู ามยาว ....วนั ท่ี บันทกึ ข๎อมูล.1/02/63.

ภมู ปิ ัญญาขอ้ มูลของตาบลดงเจน

35

11.ชุดข้อมลู คลังปัญญาผสู้ ูงอายตุ าบล...........ดงเจน...............อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา
ชื่อภูมิปญั ญา….กาทอผ๎า
รหัสภมู ปิ ญั ญา (รหสั ทีห่ นวํ ยงานต้ังขึ้นเพ่อื ใชค๎ ุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลงั ภมู ิปัญญา...........ดา๎ นอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม........................
สาขาของภูมปิ ญั ญาทอ๎ งถ่นิ .........อตุ สาหกรรมและหัตถกรรม.......................

ข้อมูลพนื้ ฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ /บุคคลคลังปญั ญา
ชอื่ ..........นางพธุ ...............นามสกุล.....สอนใจ..............วันเดอื นปเี กิด.....................................................
ทอี่ ยํูปัจจบุ นั (ที่สามารถตดิ ตํอได๎)บา๎ นเลขที่......239...หมํทู ี่......7....ตาบล........ดงเจน..................
อาเภอภกู ามยาว จงั หวดั พะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท์............0828894749........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Face\[book………-………
พิกดั ทางภูมศิ าสตร์ คํา X..........598951........................คาํ Y…………2133046…………… E ………………………..

กรณีเป็นกลุม่ ทางปญั ญา ข้อมูลพืน้ ฐาน รายกลุม่ ( เป็นรายบคุ คล )
ชอ่ื กลมุํ ........ผ๎าทอรอํ งปอ.............ผู๎ประสานงานกลมุํ ...นางพุธ สอนใจ............
ชอ่ื .......นางพุธ ......นามสกุล....สอนใจ..วนั เดอื นปเี กิด.....
ทีอ่ ยปํู ัจจุบนั (ที่สามารถติดตอํ ได)๎ บ๎านเลขที่......239....หมํูที่....7.......ตาบล.........
อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท.์ .............. 0828894749...........โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พิกัดทางภมู ิศาสตร์ คํา X……598951........................คํา Y…………2133046....

ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา
การทอผ๎าในหมูํบ๎านรํองปอ หมูํที่ 7 ตาบลดงเจน อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา ได๎เริ่มมีการทอผ๎า

ต้ังแตํสมัยดั้งเดิมมาแล๎ว โดยมีชาวบ๎านรํองปอ(ไมํทราบชื่อ) เป็นผู๎ที่ทอมากํอนแตํก็เป็นการทอผ๎าพื้นเมือง การ
รวมเป็นกลุํมยังไมํมี ตํอมาเมื่อปี พ.ศ.2535 ได๎มีมูลนิธิศุภนิมิตเข๎ามาสนับสนุนการดาเนินงานพร๎อมจั ดตั้งกลุํม
ขึ้น และมูลนิธิศุภนิมิตได๎สนับสนุน กี่ทอผ๎าขนาดเล็ก พร๎อมทั้ง วัสดุในการทอผ๎า เชํน ด๎าย พร๎อมทั้งได๎จ๎างครู
เข๎ามาฝึกสอนการทอผ๎า จากนั้นในหมูํบ๎านก็ได๎รวมตัวกันทอผ๎า โดยผ๎าที่ทอจะเป็นลักษณะของผ๎าทอไทลื้อ แตํ
ความต๎องการในท๎องตลาดยังไมํดีเทําที่ควร จึงเปลี่ยนมาเป็นทอผ๎าขาวม๎าหลังจากนั้นมากลุํมก็ได๎สลายกลุํมลง
เพราะการบริหารจัดการ การหางบลงทุน การตลาด ไมํดีจึงทาให๎ต๎องเลิกล๎มกลุํมไป หลังจากนั้น เมื่อปี พ.ศ.
2547 ทางองค์การบริหารสํวนตาบลดงเจน ได๎ขับเคลื่อนให๎มีการตั้งกลุํมขึ้นมาอีก และได๎สนับสนุนงบประม าณ
ครั้งแรก จานวน 9,000 บาทและตํอๆมาก็ได๎สนับสนุนงบประมาณทุกปี ปีละ 5,000 -6,000 บาท จึงทาให๎
กลุํมได๎ขับเคลื่อนการดาเนินงานมาจนทุกวันนี้ และได๎มีหนํวยงานภาครัฐ เชํน เกษตร พัฒนาชุมชน ศูนย์
การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอภูกามยาว ได๎เข๎ามาสนับสนุนง บประมาณในการ

36

ดาเนินงานและหาวิทยากรมาในการทอผ๎า และปัจจุบันนี้ ได๎มีหนํวยงานตํางๆในพื้นที่ได๎สั่งทาผ๎าทอสีประจา
อาเภอ(สีชมพูแสด)เพ่ือดาเนินการตัดเป็นเสื้อให๎ข๎าราชการในพ้ืนท่ีใสํประจาวันอังคาร

จุดเดน่ ของภมู ิปญั ญา
เป็นภมู ปิ ญั ญาที่สามารถถาํ ยทอดไดต๎ อํ คนรํุนหลงั แตํต๎องอาศยั เวลา และการฝึกฝนใหเ๎ กดิ การชานาญและมีใจรักใน

การออกแบบผลิตภณั ฑ์ผา๎ ทอ
วตั ถุดบิ ท่ีใชป๎ ระโยชนใ์ นผลิตภณั ฑ์ท่เี กิดจากภมู ปิ ัญญา ซึ่งพ้นื ที่อื่นไมํมไี ด๎แกํ

วัตถดุ ิบทีใ่ ช๎ในการทอผ๎ามีผา๎ ฝ้าย ผ๎าไหมประดิษฐ์ และสธี รรมที่ใชใ๎ นการย๎อมสจี ากธรรมชาติ ได๎แก๎ ไมฝ๎ าง ดอก
ดาวเรือง เปลอื กมังคุด ทีส่ ามรถหาซอ้ื ได๎งําย
รายละเอียดของภูมปิ ญั ญาท๎องถ่ิน (ลักษณะภมู ิปญั ญา/รปู แบบ/วิธีการ/เทคนคิ ที่ใช/๎ ภาพถาํ ยหรอื ภาพวาดประเกอบ/
พัฒนาการผลติ ภัณฑห์ รือผลงาน /กระบวนการสรา๎ งภมู ปิ ัญญา/ลักษณะการใช๎ประโยชน์จากภูมปิ ญั ญาท่ีเกดิ ขนึ้

มกี ารพฒั นาการทอผา๎ และการแปรรปู ผลิตภณั ฑจ์ ากผ๎าให๎เปน็ เส้ือ ตดั เยบ็ เปน็ หมอน ผ๎าคุมไหลํ นาวสั ดจุ าก
ธรรมชาตมิ ายอ๎ มผา๎ เปน็ สีธรรมชาติได๎แกํไมฝ๎ าง เปลือกมังคุด ดอกดาวเรือง

รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น (ทส่ี ะท้อนความนา่ เชอื่ ถือ การยอมรบั

ผา่ นบุคคล/ชมุ ชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลขิ สิทธ์ิ สื่อดิจทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผ่นพบั คลปิ (VDO)

/ ยังไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบคุ คล / เคยเผยแพรํเฉพาะในชุมชน

/ มกี ารเผยแพรํผาํ นสอ่ื มวลชนและสอ่ื อืน่ อยํางแพรํหลาย

มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครง้ั จานวน.................คน

/ มกี ารนาไปใช๎ ในพนื้ ท.ี่ ......15......คน นอกพน้ื ท.ี่ ............คน

อื่นๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลกั ษณะของภูมปิ ัญญาท๎องถิ่น การพฒั นาตํอยอดภมู ปิ ัญญาให๎เป็นนวัตกรรม คุณคาํ (มูลคาํ ) และความภาคภูมิใจ

ภมู ิปญั ญาทอ๎ งถน่ิ /นวตั กรรมท่คี ิดค๎นขนึ้ มาใหมํ

/ ภูมปิ ญั ญาท๎องถน่ิ ด้ังเดมิ ไดร๎ ับการถํายทอดมาจาก บรรพบุรษุ

ภูมิปัญญาทอ๎ งถน่ิ ที่ได๎พัฒนาและตํอยอด

แบบเดิมคือ……..-……………….
การพัฒนาตอํ ยอดคอื …มีการพฒั นาผลติ ภัณฑ์ ใหม๎ ีความหลากหลาย ….
รายละเอยี ดเพมิ่ เติม(สามารถใสํขอ๎ มลู ลิงคว์ ดี ีโอ หรือเวป็ ไซตท์ ่ีเกีย่ วข๎อง) .........................

37

ภาพถา่ ยบคุ คล และอปุ กรณ์/เครือ่ งมอื /ส่ิงทปี่ ระดิษฐ์ (ชิ้นงานหรือผลงาน)

- รูปภาพเจา้ ของภมู ิปัญญา.......(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได้)

-รปู ภาพภมู ิปัญญา....(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด้)

ชอ่ื สกุลผบ๎ู นั ทกึ ข๎อมูล.....นางสาวสายสดุ า เผําฟู เบอร์ตดิ ตอํ /Line ID……086-4403801…….. 38
หนํวยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วนั ที่ บันทึกข๎อมลู .....1 กุมภาพันธ์ 2563................

12.ชดุ ข้อมลู คลงั ปัญญาผสู้ ูงอายุตาบล...........ดงเจน...............อาเภอภกู ามยาว จังหวดั พะเยา

ชื่อภมู ิปัญญา….หมอเปา่ กระดกู .....
รหสั ภูมิปญั ญา (รหสั ทีห่ นวํ ยงานตง้ั ข้นึ เพือ่ ใชค๎ ุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลงั ภูมิปัญญา...........ดา๎ นการแพทย์และสาธารณสุข............
สาขาของภมู ิปญั ญาท๎องถ่นิ .........ด๎านการแพทย์แผนไทย.......................

ข้อมูลพน้ื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /บคุ คลคลังปัญญา
ชอ่ื ..........นายหลดิ ...............นามสกลุ .......กันทะวงค.์ ...........วนั เดอื นปีเกดิ ..... 8 มีนาคม 2494.............
ทอ่ี ยูํปัจจุบนั (ทสี่ ามารถตดิ ตอํ ได)๎ บ๎านเลขท่.ี .19..หมทูํ ่ี......8....ตาบล........ดงเจน..................
อาเภอภกู ามยาว จังหวัดพะเยา รหัสไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท์..........0622939101.......................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พิกัดทางภมู ิศาสตร์ คํา X...........601475.................คํา Y………2128715…………… E ………………………..

กรณีเป็นกลมุ่ ทางปัญญา ข้อมลู พื้นฐาน รายกล่มุ ( เปน็ รายบุคคล )
ชอ่ื กลุํม.....................ผูป๎ ระสานงานกลมุํ ....................
ช่อื .............นามสกุล......วันเดอื นปีเกิด.....
ทีอ่ ยํูปัจจบุ ัน(ทสี่ ามารถตดิ ตอํ ได๎)บ๎านเลขท.่ี .........หมํูท่ี...........ตาบล.........
อาเภอภกู ามยาว จงั หวัดพะเยา รหัสไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ัดทางภมู ิศาสตร์ คํา X..........................................................คาํ Y……………………………..

ความเป็นมาของบุคคลคลงั ปัญญา
นายหลิด กันทะวงค์ อยูํบ๎านเลขที่ 19 ม.8 ตาบลดงเจน อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา ได๎รับการสืบทอดมาจาก

บิดาซ่ึงเป็นหมอเป่ากระดูกในสมัยกํอน ท่ีรักษาคนในหมูํบ๎านและคนใกล๎ ๆ หมํูบ๎านที่ร๎ูจักมารักษาจนหลายจากกระดูหัก
กระดกู แตกให๎หาย จนเปน็ ทีร่ จ๎ู กั กนั ในชมุ ชน จนถงึ ปัจจุบนั นี้
จุดเดํนของภูมิปัญญา

เป็นภมู ิปัญญาท่สี ามารถถาํ ยทอดได๎ตํอคนรนํุ หลัง สืบทอดจากบรรพบุรษุ
วตั ถุดบิ ท่ีใช๎ประโยชน์ในผลติ ภณั ฑ์ที่เกิดจากภมู ปิ ญั ญา ซึ่งพน้ื ท่ีอืน่ ไมํมีได๎แกํ

ดอกไมธ๎ ูปเทยี นในการบูชาและข้ึนขันในการรักษา

39

รายละเอยี ดของภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ (ลักษณะภูมปิ ัญญา/รูปแบบ/วธิ ีการ/เทคนคิ ทใี่ ช/้ ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาดประเกอบ/

พัฒนาการผลติ ภณั ฑห์ รอื ผลงาน /กระบวนการสร้างภูมิปัญญา/ลักษณะการใช้ประโยชนจ์ ากภมู ิปญั ญาทเี่ กิดขน้ึ

- วธิ กี ารรักษาโดยการเป่าตรงท่ีกระดูกหักหรือแตก จานวน 5 ครั้ง ข้นึ ไป จนกวําจะหายเจ็บ

รูปแบบและลกั ษณะการถํายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภํ ูมปิ ญั ญาทอ๎ งถ่ิน (ท่สี ะท๎อนความนําเชื่อถือ การยอมรับผําน

บุคคล/ชมุ ชน/องค์กร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบียนลิขสทิ ธิ์ สือ่ ดจิ ิทัล/เอกสารเผยแพรํ แผํนพบั คลิป (VDO)

ยังไมํเคยมีการเผยแพรํ / ใช๎เฉพาะบุคคล / เคยเผยแพรํเฉพาะในชุมชน

มีการเผยแพรํผาํ นส่ือมวลชนและสื่ออ่ืนอยํางแพรหํ ลาย

มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน..........คร้งั จานวน.................คน

/ มีการนาไปใช๎ ในพ้นื ที.่ ....100......คน นอกพืน้ ที.่ ......20......คน

อ่นื ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลกั ษณะของภูมปิ ญั ญาทอ๎ งถิ่น การพัฒนาตํอยอดภูมปิ ัญญาใหเ๎ ป็นนวัตกรรม คุณคาํ (มูลคาํ ) และความภาคภมู ิใจ

ภมู ิปญั ญาท๎องถน่ิ /นวตั กรรมทค่ี ิดค๎นข้นึ มาใหมํ

/ ภมู ิปัญญาท๎องถิ่นดง้ั เดิมไดร๎ ับการถาํ ยทอดมาจาก บรรพบรุ ุษ

ภูมิปญั ญาท๎องถนิ่ ท่ีได๎พัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดิมคือ……..-……………….
การพัฒนาตอํ ยอดคือ…มีการสบื ทอด ….
รายละเอยี ดเพ่ิมเติม(สามารถใสํข๎อมลู ลิงคว์ ดี โี อ หรือเว็ปไซตท์ ่เี ก่ยี วข๎อง) .........................

40

ภาพถา่ ยบคุ คล และอุปกรณ/์ เคร่อื งมือ/ส่ิงท่ปี ระดษิ ฐ์ (ชิ้นงานหรอื ผลงาน)
- รูปภาพเจา้ ของภูมิปญั ญา.......(สามารถนาไฟล์รูปภาพมาบนั ทึกลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด)้

-รูปภาพภมู ปิ ัญญา....(สามารถนาไฟลร์ ูปภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได้)

ชื่อ สกลุ ผู๎บนั ทึกข๎อมูล.....นางสาวสายสุดา เผําฟู เบอรต์ ิดตํอ/Line ID……086-4403801……..
หนวํ ยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภกู ามยาว........วันที่ บนั ทึกข๎อมูล......14 กมุ ภาพันธ์ 2563..........

41

13.ชุดข้อมูลคลงั ปัญญาผ้สู ูงอายุตาบล...........ดงเจน...............อาเภอภูกามยาว จงั หวดั พะเยา
ชือ่ ภูมปิ ัญญา….การจักสารพน้ื บ้าน
รหัสภมู ิปัญญา (รหัสท่หี นํวยงานตัง้ ข้ึนเพ่ือใช๎คุมแฟม้ เอกสาร)….
สาขาคลงั ภูมปิ ัญญา...........ด๎านอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม........................
สาขาของภูมิปัญญาท๎องถ่ิน.........อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม.......................

ข้อมูลพื้นฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น/บุคคลคลงั ปัญญา
ชือ่ ..........นายศรีนวล ...............นามสกลุ .......วงค์สม............วนั เดือนปเี กิด..... 2487.............
ทอี่ ยํูปจั จุบนั (ท่ีสามารถติดตอํ ได๎)บ๎านเลขท.ี่ ..188..หมทูํ ่.ี .....9.....ตาบล........ดงเจน..................
อาเภอภกู ามยาว จงั หวดั พะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท.์ .........0857101202.........................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พกิ ัดทางภูมิศาสตร์ คาํ X................599731..................คาํ Y………2124870……………… E ………………………..

กรณีเป็นกลุ่มทางปัญญา ข้อมูลพ้ืนฐาน รายกล่มุ ( เป็นรายบุคคล )
ช่ือกลมํุ .....................ผป๎ู ระสานงานกลมุํ ....................
ชอ่ื .............นามสกลุ ......วนั เดอื นปเี กดิ .....
ท่อี ยปูํ ัจจุบนั (ทสี่ ามารถตดิ ตอํ ได๎)บ๎านเลขท่ี..........หมทํู ่.ี ..........ตาบล.........
อาเภอภูกามยาว จงั หวัดพะเยา รหสั ไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท์.......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พิกัดทางภมู ศิ าสตร์ คํา X..........................................................คํา Y……………………………..

ความเปน็ มาของบุคคลคลังปญั ญา
นายศรีนวล วงคส์ ม เป็นคนบ๎านสันป่ากอก ม.9 ตาบลดงเจน อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา เมื่อกํอนมีอาชีพทา

นาและรับจ๎างทั่วไป และในสวนหลังบ๎านมีไม๎ไผํจานวนมากจึงได๎คิดจะเอาไม๎ไผํมาจักสานไว๎ใช๎ในครัวเรือนโดยไมํต๎องไปซ้ือ
เชนํ ตะกร๎าใสผํ ๎า เขงํ หมวก ทาขายบ๎างตามท่ีลูกคา๎ สง่ั จนถงึ ปจั จบุ นั นี้
จุดเดนํ ของภูมิปัญญา

เปน็ ภมู ปิ ญั ญาท่สี ามารถถํายทอดได๎ตอํ คนรํุนหลงั สามารถเรยี นร๎ไู ดง๎ ําย ตอ๎ งใช๎เวลาในการฝึกฝนใหเ๎ กิดความชานาญ
จะทาให๎การจัดสานออกมาสวยงาม
วัตถดุ บิ ท่ใี ช๎ประโยชน์ในผลิตภณั ฑ์ทเ่ี กิดจากภูมิปญั ญา ซึง่ พนื้ ที่อ่นื ไมํมไี ด๎แกํ

วัตถุดิบทีใ่ ชจ๎ ักสาน เปน็ ไมไ๎ ผํ ทีส่ ามารถหาได๎ในพน้ื ที่ เพราะสํวนใหญทํ างภาคเหนือเปน็ ป่าเขาและมีไม๎ไผํอยํเู ปน็
จานวนมาก

42

รายละเอยี ดของภูมิปัญญาท้องถ่นิ (ลกั ษณะภูมปิ ญั ญา/รูปแบบ/วิธีการ/เทคนิคทใ่ี ช้/ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาดประเกอบ/
พฒั นาการผลติ ภัณฑ์หรือผลงาน /กระบวนการสรา้ งภูมิปัญญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชนจ์ ากภูมปิ ัญญาที่เกิดข้ึน

ยงั ไมมํ ีการพฒั นาผลิตภณั ฑ์ เน่ืองจากเป็นการจักสานแบบพ้นื บ๎านทีใ่ ช๎กนั มายาวนาน

รูปแบบและลกั ษณะการถํายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรํภูมปิ ญั ญาทอ๎ งถิ่น (ท่ีสะท๎อนความนําเช่ือถือ การยอมรับผาํ น

บคุ คล/ชุมชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลิขสิทธิ์ สื่อดจิ ทิ ลั /เอกสารเผยแพรํ แผํนพบั คลปิ (VDO)

/ ยังไมเํ คยมีการเผยแพรํ / ใชเ๎ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเํ ฉพาะในชุมชน

มีการเผยแพรผํ ํานส่ือมวลชนและส่ืออ่นื อยํางแพรํหลาย

มีการดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน..........คร้ัง จานวน.................คน

/ มีการนาไปใช๎ ในพนื้ ที.่ .....20......คน นอกพื้นท.่ี ............คน

อ่นื ๆ(ระบุ)

.............................................................................................

ลกั ษณะของภมู ปิ ัญญาทอ๎ งถิ่น การพัฒนาตํอยอดภมู ปิ ญั ญาใหเ๎ ปน็ นวัตกรรม คุณคาํ (มูลคํา) และความภาคภมู ิใจ

ภูมิปัญญาท๎องถิ่น/นวัตกรรมทค่ี ิดค๎นข้ึนมาใหมํ

/ ภมู ปิ ญั ญาท๎องถนิ่ ดัง้ เดิมไดร๎ ับการถาํ ยทอดมาจาก บรรพบุรษุ

ภมู ปิ ญั ญาท๎องถ่ินท่ีไดพ๎ ัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดิมคือ……..-……………….
การพฒั นาตอํ ยอดคอื …ไมํมีการสบื ทอด และพัฒนา ….
รายละเอยี ดเพิ่มเตมิ (สามารถใสขํ ๎อมูล ลงิ ค์วีดีโอ หรือเว็ปไซตท์ เ่ี กีย่ วข๎อง) .........................

43

ภาพถ่ายบุคคล และอปุ กรณ์/เครอ่ื งมอื /สิ่งท่ปี ระดิษฐ์ (ชิ้นงานหรอื ผลงาน)
- รูปภาพเจ้าของภูมิปญั ญา.......(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบนั ทึกลงระบบคอมพิวเตอร์ได้)

-รปู ภาพภูมิปัญญา....(สามารถนาไฟลร์ ปู ภาพมาบันทึกลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด้)

ช่อื สกุลผบู๎ นั ทึกข๎อมลู .....นางสาวสายสดุ า เผําฟู เบอรต์ ดิ ตํอ/Line ID……086-4403801……..
หนวํ ยงาน/สถานศกึ ษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วันท่ี บนั ทกึ ข๎อมลู ......14 กมุ ภาพันธ์ 2563................

44

14.ชุดข้อมูลคลังปัญญาผ้สู ูงอายตุ าบล...........ดงเจน...............อาเภอภูกามยาว จังหวดั พะเยา
ชื่อภูมปิ ัญญา…การตีมดี ...
รหสั ภูมิปัญญา (รหสั ทห่ี นวํ ยงานตัง้ ขึ้นเพือ่ ใช๎คุมแฟ้มเอกสาร)….
สาขาคลังภูมปิ ญั ญา............อสุ าหกรรมและหตั ถกรรม......................
สาขาของภมู ิปัญญาทอ๎ งถิน่ .........สาขาอสุ าหกรรมและหตั ถกรรม.......................

ขอ้ มูลพ้ืนฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ /บุคคลคลงั ปัญญา
ชอ่ื ..........นายประสทิ ธิ.์ ..............นามสกลุ .......ถกู ใจ............วันเดือนปเี กดิ ..... 8 ธันวาคม 2508.....
ท่อี ยปูํ ัจจุบนั (ที่สามารถติดตํอได)๎ บ๎านเลขที่...173 .หมทํู ่ี......9.....ตาบล........ดงเจน..................
อาเภอภกู ามยาว จงั หวดั พะเยา รหัสไปรษณีย์ 56000
โทรศัพท.์ ....... 0973155489................โทรสาร...........-..............Line ID………-……..
E-Mail address……………-………………………Facebook………-………
พกิ ดั ทางภมู ิศาสตร์ คํา X..........599749..................คาํ Y…2124844………… E ………………………..

กรณเี ป็นกลมุ่ ทางปัญญา ข้อมูลพืน้ ฐาน รายกลุ่ม ( เปน็ รายบคุ คล )
ชื่อกลํุม.....................ผู๎ประสานงานกลํุม....................
ชอื่ .............นามสกลุ ......วันเดอื นปีเกิด.....
ทอี่ ยูํปจั จุบนั (ท่สี ามารถตดิ ตํอได)๎ บ๎านเลขท่ี..........หมูทํ ี.่ ..........ตาบล.........
อาเภอภกู ามยาว จงั หวัดพะเยา รหสั ไปรษณยี ์ 56000
โทรศัพท.์ ......................................โทรสาร.........................Line ID……………..
E-Mail address……………………………………Facebook………………
พกิ ัดทางภมู ศิ าสตร์ คํา X..........................................................คาํ Y……………………………..

ความเป็นมาของบุคคลคลังปัญญา
นายประสิทธ์ิ ถูกใจ อยูํบ๎าน สันป่ากอก 173 ม.9 ตาบลดงเจน อาเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา การตีมีดเป็นการ

เรียนรูจ๎ ากบดิ า เนื่องจากสมยั กํอนบิดามอี าชพี การตีมดี ไดส๎ บื ตํอมาจากบิดา และสงํ ขายใหก๎ ับลูกคา๎

จดุ เดน่ ของภูมิปัญญา
เปน็ ภมู ิปัญญาท่ีใชค๎ วามอดทนและศลิ ปะในการตมี ีดและออกแบบใหเ๎ หมาะสมกบั การนาไปใช๎

วตั ถดุ บิ ท่ใี ชป๎ ระโยชน์ในผลติ ภณั ฑ์ที่เกิดจากภูมิปญั ญา ซงึ่ พนื้ ท่ีอนื่ ไมํมไี ด๎แกํ
-

รายละเอยี ดของภูมปิ ญั ญาท๎องถ่ิน (ลกั ษณะภมู ิปญั ญา/รปู แบบ/วธิ กี าร/เทคนคิ ทใี่ ช๎/ภาพถํายหรอื ภาพวาดประเกอบ/
พฒั นาการผลิตภณั ฑห์ รือผลงาน /กระบวนการสร๎างภมู ปิ ัญญา/ลกั ษณะการใชป๎ ระโยชน์จากภูมปิ ัญญาท่ีเกดิ ขึ้น

วิธกี ารผลติ และเทคนิคในการตีมดี ให๎ออกมามีคณุ ภาพและใช๎ไดน๎ าน ขึ้นอยํูกับการเรยี นรู๎ทกั ษะและความชานาญ

45

รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น (ท่ีสะทอ้ นความนา่ เชื่อถือ การยอมรับ

ผ่านบุคคล/ชุมชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลขิ สิทธิ์ สื่อดจิ ทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลปิ (VDO)

/ ยังไมเํ คยมีการเผยแพรํ / ใช๎เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรํเฉพาะในชมุ ชน

มีการเผยแพรผํ ํานสื่อมวลชนและสือ่ อื่นอยํางแพรํหลาย

มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน..........ครงั้ จานวน.................คน

/ มีการนาไปใช๎ ในพ้ืนท่ี.......5......คน นอกพ้ืนท.่ี .....5.......คน

อื่นๆ(ระบ)ุ

.............................................................................................

ลกั ษณะของภมู ิปญั ญาท๎องถิ่น การพัฒนาตํอยอดภมู ปิ ญั ญาใหเ๎ ป็นนวัตกรรม คุณคาํ (มูลคาํ ) และความภาคภูมใิ จ

ภมู ปิ ญั ญาท๎องถิ่น/นวัตกรรมท่คี ิดคน๎ ขน้ึ มาใหมํ

/ ภูมปิ ญั ญาท๎องถิน่ ดง้ั เดิมได๎รบั การถํายทอดมาจาก บรรพบรุ ุษ

ภูมปิ ญั ญาท๎องถน่ิ ท่ีได๎พัฒนาและตอํ ยอด

แบบเดมิ คือ……..-……………….
การพัฒนาตํอยอดคือ…มกี ารพฒั นาตีเป็นมีดเล็กมีพกพา และจอบ และของมคี มท่ใี ชใ๎ นบ๎าน..
รายละเอยี ดเพม่ิ เติม(สามารถใสขํ อ๎ มลู ลิงคว์ ีดีโอ หรือเวป็ ไซตท์ ี่เก่ียวข๎อง) .........................

ภาพถา่ ยบุคคล และอุปกรณ์/เครอื่ งมือ/ส่ิงท่ปี ระดิษฐ์ (ช้ินงานหรือผลงาน)
- รูปภาพเจ้าของภมู ิปัญญา.......(สามารถนาไฟล์รปู ภาพมาบนั ทกึ ลงระบบคอมพิวเตอรไ์ ด)้

46

-รปู ภาพภูมิปัญญา....(สามารถนาไฟลร์ ูปภาพมาบันทกึ ลงระบบคอมพิวเตอร์ได้)

ช่อื สกุลผ๎บู นั ทกึ ข๎อมลู .....นางสาวสายสุดา เผาํ ฟู เบอร์ติดตอํ /Line ID……086-4403801……..
หนวํ ยงาน/สถานศึกษา......กศน.อาเภอภูกามยาว........วันที่ บันทึกข๎อมลู ......1 กุมภาพันธ์ 2563................

47