NOTA PERNIAGAAN TINGKATAN 5

BAB 1 : PENGURUSAN SUMBER MANUSIA

DEFINISI : Pengurusan sumber manusia ialah satu usaha pembangunan tenaga kerja dalam
organisasi untuk menarik, membangun dan mengekalkan tenaga pekerja yang berprestasi
tinggi.

KEPENTINGAN PENGURUSAN SUMBER MANUSIA
 Memastikan sumber manusia sentiasa mencukupi
 Memastikan sumber manusia diberikan latihan yang cukup dan terkini
 Memastikan pengagihan sumber manusia secara berkesan
 Memastikan kenajikan pekerja sentiasa dijaga
 Memastikan prestasi sumber manusia sentiasa dipantau
 Memastikan tahap motivasi pekerja sentiasa tinggi

PERANAN PENGURUSAN SUMBER MANUSIA DALAM SESEBUAH
PERNIAGAAN
HURAIAN CONTOH
FAKTA  Menggunakan teknik Menjalankan sesi
1. KEPERLUAN temuduga dalam
PEKERJA, MEREKRUT merekrut dan proses proses pemilihan
PEKERJA, KONTRAK pemilihan yang boleh pekerja.
PEKERJAAN DAN menarik calon berkelayakan
DESKRIPSI TUGAS menyertai sesebuah Memaklumkan KPI
perniagaan. setiap kumpulan
2. MEMBANGUNKAN  Menghuraikan bidang tugas pekerja yang perlu
PASUKAN MENCAPAI dengan jelas supaya pekerja dicapai untuk
SASARAN menjalankan tugas dengan melihat
cekap. kecemerlangan tugas
3. PRESTASI PASUKAN  Mewujudkan semangat Mengadakan Kursus
berpasukan Motivasi
4. LATIHAN  Setiap pekerja berusaha
PENINGKATAN mencapai KPI pasukan Menyediakan
KENDIRI sebagai petunjuk prestasi program latihan
pencapaian kerja. amali kepada pekerja
 Prestasi pasukan akan baharu
mempengaruhi kuantiti dan
kualiti pengeluaran
 Meningkatkan prestasi dan
motivasi pasukan melalui
latihan dan kursus.

 Program latihan dan
pembangunan diberi secara
berterusan

 Program latihan dan
pembangunan yang
dijalankan dapat
meningkatkan kemahiran

dan pengetahuan yang

khusus

5. MEMBENTUK  Persekitaran kerja yang Kemudahan pejabat
PERSEKITARAN KERJA
YANG POSITIF DAN selesa dapat meningkatkan yang lengkap dan
HARMONI
produktiviti, motivasi dan mesra pengguna
6. PEMANTAPAN
BUDAYA kepuasan bekerja menjadi keselesaan
PROFESIONAL
 Persekitaran kerja yang untuk bekerja
7. MENGGALAKKAN
KREATIVITI DAN harmoni dapat memberi
INOVASI
ruang menjana idea yang
8. PEMBERIAN
INSENTIF MUNASABAH baru

9. PEMBERHENTIAN  Amalan kerja yang beretika, Konsep pengurusan
PEKERJA
berintegriti dan Jepun Kaizen

mementingkan

kecemerlangan dapat

wujudkan budaya

profesional

 Budaya profesional dapat

menjamin perkhidmatan

yang terbaik kepada

pelanggan

 Menggalakkan Biasiswa pendidikan

pembangunan bakat pekerja untuk menyambung

bagi menambahkan pengajian khusus

kepakaran dalam bidang tugas

 Pekerja yang kreatif dan mereka

inovatif diberi ganjaran dan

penghargaan sebagai

motivasi kerja mereka

 Fungsi ganjaran kepada Caruman KWSP /

pekerja adalah untuk PERKESO

meningkatkan pencapaian

prestasi, motivasi dan

kesetiaan pekerja

 Ganjaran yang sesuai dapat

mewujudkan persekitaran

yang harmoni

 Perniagaan perlu ada sistem Penamatan kontrak

pemberhentian yang perkhidmatan seperti

sistematik supaya tiada persaraan atau

pembaziran sumber manusia pemecatan

 Pekerja yang menamatkan

perkhidmatan atau

diberhentikan perlu

diberikan ganjaran atau

pampasan yang setimpal

sebagai tanda penghargaan

atas sumbangan khidmat

mereka

ASPEK PENGELOLAAN SUMBER MANUSIA DALAM PEMBANGUNAN
PERNIAGAAN

1. PENEMPATAN PEKERJA DAN FASILITI
H1 : Penempatan pekerja adalah mengikut kemahiran, kebolehan, minat dan
pengalaman pekerja serta keperluan perniagaan.
H2 : Menggunakan kemudahan yang sesuai bagi meningkatkan kecekapan bekerja.
C : Tukang jahit memerlukan mesin jahit elektrik untuk mempercepatkan aktiviti
menjahit

2. STANDARD PROSEDUR OPERASI TUGAS (SOP)
H1 : SOP merupakan dokumen arahan bertulis untuk menyeragamkan pelaksanaan
tugas.
H2 : SOP dapat memastikan kerja yang dilakukan mengikut piawaian dan
mengurangkan risiko bahaya kepada pekerja
C : Pekerja pembinaan perlu memakai topi keselamatan ketika berada di tapak projek.

3. SISTEM PENGGAJIAN
H1 : Sistem penggajian yang yang kompetitif dapat meningkatkan motivasi pekerja
H2 : Jika sistem penggajian tidak adil, kesetiaan pekerja akan terganggu.
C : Seorang pekerja yang berpengalaman dan berkemahiran tinggi akan dapat gaji
yang yang lebih tinggi.

4. PENGHARGAAN DAN HUKUMAN
H1 : Pekerja yang berprestasi tinggi perlu diberli penghargaan
H2 : Pekerja yang bermasalah boleh diberi amaran dan diambil tindakan untuk
memperbaiki prestasi kerja.
C : Pekerja yang cemerlang di beri anugerah Anugerah Perkhidmatan Cemerlang

5. PENYELESAI MASALAH
H1 : Menjadi orang tengah sekiranya berlaku masalah perselisihan faham
H2 : Sentiasa adakan perbincangan secara berterusan bagi menggalakan komunikasi
Berkesan
C : Jika berlaku konflik antara pekerja, pengurusan sumber manusia
bertanggungjawab menyelesaikannya.

6. STRUKTUR ORGANISASI
H1 : Struktur organisasi adalah untuk memberi penjelasan tentang tanggungjawab,
jawatan dan deskripsi tugas.
H2 : Mengagihkan sumber dengan cekap dan berkesan mengikut keperluan setiap

unit.
C : Carta Organisasi

KEBOLEHKERJAAN

DEFINISI : Kemahiran atau kebolehan yang dimiliki oleh pekerja yang membuatkan bakal
majikan berminat untuk menawarkan pekerjaan kepada mereka.

JENIS KEMAHIRAN KEBOLEHKERJAAN

KEMAHIRAN KERJA
BERKOMUNIKASI BERPASUKAN

INISIATIF DAN JENIS KEMAHIRAN PENGGUNAAN
KEUSAHAWANAN KEBOLEHKERJAAN TEKNOLOGII

TERKINI

PENYELESAIAN KEUPAYAAN PERANCANGAN
MASALAH PEMBELAJARAN DAN

PENGURUSAN
DIRI

KEPERLUAN KEMAHIRAN KEBOLEHKERJAAN

KELAYAKAN YANG
BERSESUAIAN

KEBERKESANAAN BERPENGALAMAN
MENCAPAI

SASARAN INDIVIDU
DAN PASUKAN
ATAU JABATAN

KEPERLUAN
KEMAHIRAN
KEBOLEHKERJAAN

BERPENGALAMAN PERPENGETAHUAN
DALAM INDUSTRI TENTANG PRODUK

TERTENTU DAN
PERKHIDMATAN

STRUKTUR ORGANISASI

JENIS2 STRUKTUR ORGANISASI

1. STRUKTUR  Digunakan secara meluas kerana mudah dibentuk dan
ORGANISASI dipraktikkan
BERDASARKAN
FUNGSI  Menempatkan individu mengikut kemahiran @ kepakaran
dalam fungsi tertentu.
Cth :

PENGURUS BESAR

Pengurus Pengurus Pengurus Sumber
Kewangan Pemasaran manusia

2. STRUKTUR  Perniagaan berskala besar yang mengeluarkan pelbagai jenis
ORGANISASI produk
BERDASARKAN
PRODUK  Individu bekerja ikut pengalaman @ kemahiran dalam produk
tertentu
3. STRUKTUR Cth :
ORGANISASI
PENGURUS
BESAR

Pengurus Pengurus Pengurus
Produk A Produk B Produk C

 Diwujudkan berdasarkan kawasan pasaran yang menjadi fokus
syarikat

BERDASARKAN  Memerlukan sejumlah kakitangan yang besar di ibu pejabat bagi
GEOGRAFI/ penyelarasan jabatan @ bahagian di pelbagai wilayah.
WILAYAH Cth:

4. STRUKTUR PENGURUS BESAR
ORGANISASI
BERDASARKAN Pengurus Pengurus Pengurus (Wilayah
PELANGGAN (Wilayah Utara) (Wilayah Selatan) Timur)

5. STRUKTUR  Diwujudkan berdasarkan keperluan dan kehendak pelanggan
ORGANISASI  Biasa wujud dalam organisasi yang menawarkan perkhidmatan
BERDASARKAN
MATRIKS Cth:

PENGURUS BESAR

Pelanggan A Pelanggan B - Pelanggan C -
Perkhidmatan Perkhidmatan
-Perkhidmatan nasihat pelaburan
Kaunter mesin ATM

 Dikenali sebagai sistem berbilang arahan
 Kombinasi struktur organisasi fungsi dan produk

Cth :

PENGURUS
BESAR

Pengarah Pengarah Pengarah
Projek Operasi Kewangan

Ekskutif
Projek A

Eksekutif
Projek B

SISTEM PENGGAJIAN BAGI SESEBUAH ORGANISASI

DEFINISI : Gaji ialah bayaran secara tetap yang dibayar oleh majikan kepada pekerja yang
menyumbang tenaga dalam sesebuah organisasi.

TUJUAN GAJI : Menarik pekerja berkhidmat dalam organisasi, mengekalkan pekerja yang
berpengalaman dan memotovasikan pekerja

Penggajian melibatkan dua komponen iaitu GAJI dan FAEDAH

GAJI FAEDAH
 Gaji Asas – Gaji yang diterima oleh  Caruman KWSP
 Caruman Perkeso
pekerja tanpa melibatkan sebarang  Komisen
pembayaran tambahan seperti elaun,  Biasiswa pendidikan
bonus, komisen dll. Gaji asas  Kemudahan Cuti
dibayar mengikut perjanjian  Kemudahan Perubatan

pekerjaan yang dibuat antara  Insurans Berkelompok
majikan dan pekerja.
 Upah – Upah merupakan bayaran
yang akan dibayar kepada pekerja
berdasarkan tempoh jam bekerja @
hari bekerja.
 Elaun – Bayaran tambahan yang
akan dibayar oleh majikan kepada
pekerja. Pemberian elaun
bergantung kepada jenis jawatan
yang disandang.

FAKTOR PENENTU SISTEM PENGGAJIAN

 Kemampuan Organisasi
 Bentuk dan Jenis Tugas
 Undang-undang dan Peraturan Kerajaan
 Ganjaran yang dibayar oleh pesaing
 Permintaan dan dan penawaran buruh
 Faktor lokasi

BAB 2 : PENGURUSAN SUMBER FIZIKAL DAN TEKNOLOGI

SUMBER FIZIKAL

DEFINISI : Aset yang berbentuk ketara atau nyata untuk dimanfaatkan oleh organisasi bagi
menjalankan perniagaannya.

JENIS2 SUMBER FIZIKAL

FAKTA HURAIAN CONTOH
1. BANGUNAN DAN
KEMUDAHAN  Bangunan adalah Bengkel Kereta

2. KILANG DAN MESIN tempat menjalankan

3. PERALATAN operasi perniagaan
TEKNOLOGI
 Kemudahan merujuk

kepada infrastruktur

yang membantu

pengurusan

perniagaan

 Kilang adalah tempat Kilang Tayar

memproses bahan

mentah kepada

produk siap

 Mesin merupakan

jentera pemprosesan

bahan mentah

 Peralatan yang Komputer, Telefaks

digunakan dalam

MAKLUMAT DAN operasi sesebuah
KOMUNIKASI
4. STOK perniagaan seperti

5. BAHAN MENTAH komputer, telefon

6. PRODUK SIAP  Dapat

mempercepatkan dan

memudahkan urusan

perniagaan

 Stok ialah barang Tayar

siap yang sedia untuk

dijual

 Ia disimpan di dalam

gudang dan

dipastikan sentiasa

mencukupi apabila

diperlukan

 Bahan mentah Getah

digunakan untuk

pengeluaran barang

untuk menghasilkan

barang lain @ barang

siap

 Bahan mentah perlu

dijaga kualiti dengan

baik supaya tidak

mudah rosak

 Produk siap ialah Perabot

barang akhir setelah

siap diproses dan

sedia untuk dijual.

 Barang ini terdiri

daripada barangan

keperluan dan

kehendak

PROSEDUR MENGURUS SUMBER FIZIKAL

PERLINDUNGAN INSURANS DAN PENYELENGGARAAN DAN BAIK
KESELAMATAN PULIH SECARA TERANCANG

 Perlindungan insurans perlu untuk  Penyelenggaraan baik pulih secara
menguruskan risiko kerugian dalam berkala dapat memastikan
perniagaan kelancaran produktiviti perniagaan

 Kelengakpan alat keselamatan  Sebarang kerosakan atau kecacatan
seperti pemadam api, CCTV, alat kepada mesin boleh dibaiki dengan
penggera perlu ada dalam premis segera.
perniagaan
 CONTOH : Ada jadual pemeriksaan
 CONTOH : Insurans Kebakaran, berkala terhadap mesin kilang
Insurans Kecurian

SUMBER TEKNOLOGI

JENIS-JENIS SUMBER TEKNOLOGI

FAKTA HURAIAN CONTOH
1. HARTA INTELEK
 Hasil kreativiti @ Lukisn, muzik, video
2. LESEN PERISIAN
ciptaan daya
3. KEMAHIRAN DAN
PENGALAMAN intelektual seseorang

 Tujuan mengurus

harta intelek adalah

untuk menjaga

perniagaan daripada

ancaman cetak

rompak, barangan

tiruan

 Perjanjian bertulis Lesen perisian MS Office

antara pemilik

dengan pengguna

perisian

 Penggunaan perisian

tanpa lesen adalah

kesalahan jenayah

 Kemahiran dan

pengalaman pekerja

penting supaya

kualiti dan prestasi

perniagaan terjamin

 Pekerja yang mahir

dan berpengalaman

dalam bidang yang

diceburi dapat

mengelak berlakunya

kesilapan semasa

menjalankan tugas

PROSEDUR MENGURUS SUMBER TEKNOLOGI

PATEN HAK CIPTA TERPELIHARA

 Paten adalah hak ekslusif untuk  Hak cipta adalah hak ekslusif kepada
suatu reka cipta sama ada berupa pencipta karya untuk mengawal
satu produk @ satu proses untuk penggunaan karya mereka untuk
menghasilkan sesuatu yang baharu tempoh masa tertentu

 Semua reka cipta yang hendak  Perlindungan hak cipta hanya boleh
dipatenkan mestilah yang belum diberikan kepada ekspresi idea yang
dizahirkan oleh mana-mana syarikat\ telah direkod atau telah dijadikan
bahan dizahirkan
 Pendaftaran paten penting kerana
hak cipta mereka akan dilindungi  Hak cipta terpelihara penting untuk
undang-undang mengelakkan karya tidak
disalahgunakan oleh pihak lain
 CONTOH : reka cipta tudung
Neelofa telah dipatenkan  CONTOH : Filem

BAB 3 – SUMBER PEMBIAYAAN PERNIAGAAN

JENIS-JENIS MODAL
 Wang Tunai
 Inventori
 Bangunan Kilang
 Jentera

JENIS SUMBER PEMBIAYAAN

SUMBER SUMBER
DALAMAN LUARAN

SIMPANAN PERIBADI BANK DAN INSTITUSI KEWANGAN
*Menggunakan wang simpanan i. Modal Permulaan
ii. Sewa beli
peribadi iii. Pajakan
iv. Pemfaktoran
MODAL DARIPADA v. Syer
KEUNTUNGAN (RIZAB) vi. Overdraf
*Rizab ialah keuntungan yang
diperoleh daripada hasil vii. Pinjaman perniagaan gadaian/Ar-Rahnu
pelaburan dan boleh dijadikan
sebagai modal pusingan AGENSI KERAJAAN
i. Bantuan modal
ii. Jaminan Kredit
iii. Geran penyelidikan dan

pembangunan

PEMBIAYAAN DARIPADA BANK DAN INSTITUSI KEWANGAN

SUMBER PEMBIAYAAN LUARAN HURAIAN
MODAL PERMULAAN  Pinjaman yang diberikan oleh pihak

SEWA BELI bank sebagai modal memulakan
PAJAKAN perniagaan
 Modal ini memberikan pinjaman
SYER berpenggal, pinjaman jangka pendek
OVERDERAF dan panjang
 Aktiviti menyewa asset dengan
tujuan membeli asset tersebut.
 Hak milik akan berpindah kepada
usahawan selepas semua ansuran
dijelaskan. CTH: Pinjaman rumah
 Membolehkan usahawan
menggunakan mesin atau jentera
dengan cara menyewa dari pihak
bank bagi tempoh tertentu.
 Bank mempunyai hak milik ke atas
mesin dan jentera tersebut

 Syer ialah bahagian modal sesuatu
perniagaan @ saham.

 Sesebuah perniagaan menerbitkan
syer bagi menambah modal.

 Kemudahan kredit yang disediakan
untuk pemegang AKAUN
SEMASA.

 Pemegang akaun semasa boleh
mengeluarkan melebihi jumlah

PINJAMAN PERNIAGAAN simpanan dalam akaun semasa
GADAIAN/AR-RAHNU setakat had yang ditetapkan.
 Faedah akan dikenakan ke atas
PEMFAKTORAN jumlah overdraf yang digunakan.
 Ar-Rahnu dari sudut syarak merujuk
kepada satu barang yang berharga
dijadikan sebagai cagaran bagi
mendapatkan pinjaman.
 Sekiranya pinjaman tidak dapat
dijelaskan, barang cagaran akan
menjadi hak milik Ar- Rahnu
 Kemudahan pembelian surat hutang
untuk sesebuah perniagaan
 Syarikat pemfaktoran akan membeli
invois pada harga diskaun
 Melalui kemudahan ini, peniaga
memindahkan tugas pengutipan
hutang daripada pelanggan kepada
syarikat pemfaktoran

PEMBIAYAAN DARIPADA AGENSI KERAJAAN

KEMUDAHAN KEWANGAN OLEH HURAIAN
AGENSI KERAJAAN
 Pembiayaan modal daripada agensi
BANTUAN MODAL kerajaan lebih mudah untuk
diperoleh
GERAN PENYELIDIKAN DAN
PEMBANGUNAN  Prosedur tidak rumit
 CTH : MAJLIS AMANAH
JAMINAN KREDIT
RAKYAT (MARA)
 Geran dan insentif penyelidikan dan

pembangunan menggalakkan
syarikat2 Malaysia untuk menjadi
lebih inovatif dalam menyesuaikan
teknologi bagi mencipta produk
baharu
 CTH : KEMENTERIAN SAINS,
TEKNOLOGI DAN INOVASI
(MOSTI)
 Jaminan yang diberi kepada
usahawan yang menghadapi
kesukaran mendapat pinjaman
daripada bank kerana cagaran dan
status kreditnya kurang baik
 CTH : AGRO BANK, TEKUN

KEKUATAN DAN KELEMAHAN JENIS PEMBIAYAAN UNTUK SESEBUAH
PERNIAGAAN

SUMBER PEMBIAYAAN DALAMAN KEKUATAN :
 Cepat dan ringkas untuk diuruskan
 Tidak melibatkan kos seperti faedah
atas pinjaman

SUMBER PEMBIAYAAN LUARAN KELEMAHAN :
A) BANK @ INSTITUSI KEWANGAN  Modal terhad
 Sukar menambah modal dalam
jangka masa yang singkat

KEKUATAN :
 Tempoh bayaran balik pinjaman dan
ansuran boleh mengikut kemampuan
peminjam
 Jumlah pinjaman boleh disesuaikan
dengan keperluan semasa

KELEMAHAN :
 Memerlukan penjamin
 Memerlukan cagaran dalam bentuk
harta @ aset tetap
 Tertakluk kepada syarat pinjaman
 Dikenakan faedah yang tinggi

B) AGENSI KERAJAAN KEKUATAN :
 Memberi pinjaman kepada peniaga
yang tidak mempunyai cagaran
 Jumlah pinjaman boleh disesuaikan
dengan keperluan semasa
 Tiada nilai faedah yang tinggi

KELEMAHAN :
 Persaingan yang sengit
 Jumlah pinjaman yang terhad
 Tertakluk kepada terma dan syarat

PROSEDUR MENDAPATKAN SUMBER PEMBIAYAAN

MENYEDIAKAN •Sediakan RP •Antara
RANCANGAN mengikut
PERNIAGAAN format perkara yang
sebagai dipertimban
pelan untuk
dapatkan gkan untuk
pembiayaan
membuat
MENDAPATKAN
KHIDMAT NASIHAT DARI pinjaman :

PEGAWAI BANK •a) kelayakan

•b) cagaran •Dokumen
yang lengkap
•c) had sebagai
pembiayaan sokongan spt
salinan kad
•d) kaedah pengenalan,
MpEeNmYEbDaIAyKaArNan rekod jualan
DObKaUliMkEN YANG

LENGKAP

dan belian,

lesen

perniagaan

dll

MENGHANTAR
PERMOHONAN UNTUK

DIPROSES

PERMOHONAN
DIPERTIMBANGKAN OLEH

BANK

MEMPEROLEH SURAT
KELULUSAN PEMBIAYAAN

MENANDATANGANI
KONTRAK PINJAMAN

BAB 4 – PENYATA KEWANGAN PERNIAGAAN

DEFINISI PENYATA KEWANGAN: Satu bentuk laporan yang menunjukkan
kedudukan kewangan ssebuah perniagaan bagui sesuati tempoh. Laporan kewangan ini
mengandungi maklumat keuntungan/kerugian perniagaan @ kedudukan nilai aset,
liabiliti dan ekuiti sesebuah perniagaan.

A. PENYATA PENDAPATAN : Penyata pendapatan terdiri daripada akaun perdagangan
(ada julan bersih dan kos jualan) dan akaun untung rugi (ada hasil dan belanja).

B. KUNCI KIRA2 : Penyata kedudukan kewangan menunjukkan harta dan hutang
perniagaan. Ada butiran ASET (Aset Semasa dan Aset Bukan Semasa), LIABILITI (Liabiliti
Semasa dan Liabiliti Bukan Semasa) dan EKUITI PEMILIK

C. PENYATA ALIRAN TUNAI : Menunjukkan -
 punca perolehan dan penggunaan dana/tunai bagi suatu tempoh tertentu.
 Ia melaporkan kegiatan aliran tunai perniagaan khususnya kegiatan operasi, pelaburan
dan kewangan.
 Menunjukkan keupayaan perniagaan untuk menjelaskan liabiliti semasa seperti
bayaran kepada pembekal dan gaji pekerja

1. BUTIRAN DALAM PENYATA PENDAPATAN

BIL. BUTIRAN HURAIAN

1 JUALAN BERSIH  Jumlah jualan ditolak dengan pulangan jualan
 Jualan Bersih = Jualan – Pulangan Jualan

2 KOS JUALAN  Kos dan belanja untuk membeli barang niaga
 Cth : inventori, belian, pulangan belian dan

angkutan masuk

3 BELIAN BERSIH  Jumlah perbezaan antara jumlah belian dengan

pulangan belian
 Belian Bersih = Belian – Pulangan Belian

4 KOS BELIAN  Jumlah kos barang dibeli setelah ditolak
dengan pulangan belian dan ditambahkan
dengan belanja atas belian iaitu angkutan
masuk, upah atas belian, insurans atas belian
dan duti import

 Kos Belian = Belian – Pulangan Belian +
Belanja Atas Belian

5 BELANJA  Kos yang dibayar dalam perniagaan
6 UNTUNG KASAR  Cth : bayaran insurans, gaji, sewa bangunan

7 UNTUNG BERSIH  Jumlah untung yang diperoleh selepas
mengambil kira belanja dan hasil yang
berkaitan dengan aktiviti utama perniagaan

 Untung kasar = Jualan bersih – Kos Jualan
 Jumlah pendapatan (hasil) melebihi jumlah

perbelanjaan (kos) dalam sesuatu tempoh

perakaunan

 Untung Bersih = Untung Kasar + Hasil -
Belanja

2. BUTIRAN DALAM PENYATA KUNCI KIRA-KIRA

BIL BUTIRAN HURAIAN

1 ASET BUKAN SEMASA  Aset perniagaan yang mempunyai tempoh
hayat penggunaan melebihi setahun dan tahap
kecairan rendah

 Cth : Kenderaan, mesin dan kelengkapan

2 ASET SEMASA pejabat
 Aset perniagaan yang bersifat tidak tahan lama

dan mempunyai tempoh penggunaan kurang

dari setahun dan tahap kecairan yang tinggi

 Cth : Inventori, tunai di tangan, deposit

semasa dan akaun belum terima

3 EKUITI PEMILIK  Modal yang dilaburkan untuk memulakan
perniagaan

 Cth : Modal Awal

4 LIABILITI BUKAN  Hutang perniagaan jangka panjang yang
SEMASA memerlukan tempoh melebihi satu tahun
kewangan untuk menjelaskannya

 Cth : Pinjaman bank, gadai janji dan

5 LIABILITI SEMASA pinjaman kerajaan
 Hutang perniagaan jangka pendek
 Cth : Akaun Belum Bayar dan overdraf

Bank

6 AMBILAN  Pemilik mengambil aset perniagaan (barang

@ tunai) untuk kegunaan peribadi

 Cth : Ambilan brang, aset @ tunai

3. BUTIRAN DALAM PENYATA ALIRAN TUNAI

BIL. BUTIRAN HURAIAN
1 BAKI B/B  Jumlah tunai @ simpanan yang dimiliki oleh
sesebuah perniagaan dalam bank @ di tangan
2 PENERIMAAN pada permulaan @ awal tempoh tertentu
 Cth : Modal permulaan dan terbitan
3 PEMBAYARAN saham
 Jumlah pendapatan dan sumber wang yang
4 LEBIHAN/ diterima dalam sesuatu bulan
(KURANGAN)  Cth : Jualan tunai, pinjaman dan
penerimaan daripada penghutang
 Jumlah perbelanjaan dan sumber wang yang
digunakan @ dibayar dalam sesuatu bulan
tertentu
 Cth: Kos Jualan, gaji, faedah dan sewa
 Lebihan berlaku apabila jumlah penerimaan
melebihi jumlah pembayaran

5 BAKI H/B  Kurangan berlaku apabila jumlah pembayaran
melebihi jumlah penerimaan

 Jumlah keseluruhan tunai di tangan dan di
bank pada akhir tempoh tertentu

 Cth : Baki h/b = (Baki b/b + jumlah
penerimaan) – Jumlah Pembayaran

D. KOS2 PENGELUARAN KOS BERUBAH
 Kos yang berubah mengikut tingkat
KOS TETAP
 Kos yg tidak berubah mengikut pengeluaran
 Cth: kos bahan mentah. Kos buruh
perubahan tingkat pengeluaran
 Jumlah kos tetap adalah sentiasa langsung seperti upah, duti atas
bahan mentah
sama wp pengeluaran bertambah @
berkurangan
 Cth : sewa, insurans dan bayaran
balik pinjaman

E. TITIK PULANG MODAL (TPM)
DEFINISI TPM : Satu kaedah @ teknik yang digunakan untuk merancang dan
mengetahui hasil yang diperolehi bersamaan dengan jumlah kos yang ditanggung.

TPM unit = Kos Tetap
Harga – Kos berubah seunit

CONTOH SOALAN TPM

Syarikat Zakaria ingin mengeluarkan 12 000 unit barang Y pada bulan April 2018.

Harga jualan seunit yang dirancang ialah RM60. Anggaran kos bagi pengeluaran tersebut

adalah seperti yang berikut :

Gaji pekerja RM 45 000

Kadar Bayaran RM 5 000

Kos tetap lain RM 2 500

Kos berubah RM 480 000

Anda dikehendaki untuk menghitung: [2
a) Kos tetap. [2
markah] [2
b) Kos berubah seunit. [2
markah] [2
c) Titik pulang modal (unit).
markah]
d) Titik pulang modal (hasil).
markah]
e) Keuntungan atau kerugian yang diperoleh pada bulan April 2018.
markah]

JAWAPAN
a) Kos tetap

Gaji pekerja + Kadar Bayaran + Kos tetap lain

= RM45 000 +RM5 000 + RM2 500 (1m)
= RM52 500 (1m)

b) Kos berubah seunit
Kos berubah / Unit pengeluaran
= RM480 000 / 12 000 (1m)
= RM40 (1m)

c) TPM (unit)
Kos Tetap

Harga Jualan seunit – Kos berubah seunit
= RM 52 500

RM60 – RM40 (1m)
= 2 625 unit (1m)

d) TPM (hasil)
TPM unit X Harga jualan
= 2 625 X RM60 (1m)
= RM157 500 (1m)

e) Untung / Rugi
(Hasil Jualan) – (Kos tetap + Kos Berubah)
= (12 000 X RM60) – (RM52 500 + RM480 000) (1m)@
= RM720 000 – RM532 500 (1m)
= RM187 500 (UNTUNG) (1m)

F. PIHAK YANG BERKEPENTINGAN KEPADA PENYATA KEWANGAN

SESEBUAH PERNIAGAAN

PIHAK BERKEPENTINGAN KEGUNAAN

1. PEMEGANG SAHAM/PEMILIK  Boleh mengetahui kedudukan
kewangan dan menentukan hala tuju
perniagaan

2. PELABUR  Dapat meyakinkan pelabur untuk
melabur dalam perniagaan

3. PIHAK PENGURUSAN  Menilai prestasi perniagaan
 Membuat pertimbangan untuk

pemberian ganjaran seperti bonus
dan dividen

4. PEMBIAYA/INSTITUSI  Mengetahui kemampuan perniagaan
KEWANGAN membayar hutang

5. PEMBEKAL/VENDOR  Menilai keupayaan dan kecekapan
pengurusan hutang sebelum
memberi kemudahan kredit

G. MENGANALISIS KEPENTINGAN PENYATA KEWANGAN TERHADAP
OPERASI KEWANGAN SESEBUAH PERNIAGAAN

 Analisis dibuat terhadap penyata pendapatan dapat membantu usahawan mengukur
prestasi perniagaan dan meningkatkan jumlah keuntungan

 Analisis bagi kunci kira-kira membantu usahawan mengetahui kedudukan aset dan
liabiliti serta membuat penilaian untuk perancangan masa hadapan

 Analisis terhadap TPM sebagai salah satu cara untuk membuat analisis terhadap
operasi perniagaan

H. MENTAFSIR PENYATA KEWANGAN MENGGUNAKAN NISBAH ASAS

A. ANALISIS NISBAH UNTUNG Mengukur kadar untung @ pulangan yang
diperloh perniagaan

(I) PERATUSAN MARGIN UNTUNG  Mengukur keuntungan setiap ringgit
KASAR jualan bersih

 Semakin tinggi margin, semakin baik
kedudukan syarikat

Formula : Untung kasar X 100%
Jualan Bersih

(II) PERATUSAN MARGIN UNTUNG  Mengukur keuntungan setiap ringgit
BERSIH jualan bersih

 Semakin tinggi margin, semakin

cekap pengurusan operasi

Formula : Untung Bersih X 100%
Jualan Bersih

(III) PERATUSAN UNTUNG TOKOKAN  Keberkesanan perniagaan mengawal
harga jualan dan kos untuk
memaksimumkan keuntungan

 Jika peratusan lebih tinggi, maka
harga jualan yang dikenakan adalah
lebih baik dari syarikat lain

Formula : Untung Kasar X 100%

Kos Jualan

(IV) PERATUSAN PULANGAN ATAS  Mengukur pulangan atas setiap
MODAL ringgit modal yang dilabur

 Nilai peratusan yang tinggi
menunjukkan pelaburan yang baik

Formula : Untung Bersih X 100%
Modal Awal

B. ANALISIS NISBAH KECAIRAN  Keupayaan aset dengan mudah
dalam bentuk tunai tanpa
menjejaskan nilai aset.

 Ia menunjukkan keupayaan syarikat
untuk menukarkan ke dalam bentuk
tunai untuk tempoh yang singkat.

 Kecairan yang tinggi menunjukkan
kemampuan perniagaan
mendapatkan tunai untuk membayar
hutang dalam tempoh yang singkat

(I) NISBAH SEMASA  Mengukur kemampuan syarikat
untuk membayar pinjaman jangka

C. ANALISIS NISBAH KECEKAPAN pendek dengan menggunakan aset
(I) PUSING GANTI STOK semasa
Formula : Aset Semasa
(II) PUSING GANTI ASET
Liabiliti Semasa
 Menentukan kecekapan pihak

pengurusan mengendalikan stok
untuk menjana keuntungan

 Menggambarkan kekerapan
pusingan stok dalam setahun

 Mengukur keupayaan firma menjual
barangan dalam tempoh tertentu

 Lagi tinggi kadarnya, maka lebih
cekap pengurusan stok

Formula : Kos Jualan Barangan
Stok Purata

 Kecekapan perniagaan dalam
menggunakan aset untuk menjana
jualan.

 Nisbah yang lebih tinggi adalah baik
kerana kecekapan pengurusan aset

Formula : Jualan Bersih
Jumlah Aset

BAB 5 : PERSEDIAAN MENJADI USAHAWAN

A. CIRI2 KEPERIBADIAN USAHAWAN
1. Berani Mengambil Risiko
2. Kreatif dan Inovatif
3. Tabah
4. Yakin Diri dan Optimistik
5. Berinisiatif dan Bertanggungjawab
6. Komitmen yang Tinggi
7. Pandai Mengambil Peluang
8. Berfikiran Positif Untuk Berjaya
9. Kebolehan Menentukan Visi dan Misi
10. Berani Untuk Gagal
11. Semangat Sepasukan
12. Berdikari
13. Fleksibel

B. KEKUATAN DIRI USAHAWAN

KEMAHIRAN FOKUS
PEMBANGUNAN TENAGA
KARAKTER DIRI
DAN
TUMPUAN

KEKUATAN PERHUBUNGAN
BAIK DENGAN

PASANGAN

MENYELESAIKAN KEUPAYAAN
MASALAH KECIL MEMBINA
TERLEBIH DAHULU JENAMA

C. KELEBIHAN MENJADI USAHAWAN

DIRI KELUARGA MASYARAKAT NEGARA
 Memperkenalka
 Membentu  Mempunyai  Memenuhi
k diri kelebihan yg keperluan n produk
sentiasa dapat dan tempatan ke
berfikiran diwarisi dari luar negara

positif, satu generasi kehendak  Wujud
berdisiplin ke generasi masyarakat kerjasama
 Wujud  Memupuk  Memberikan serantau
sikap minat pelbagai
berdikari keusahawana produk dan  Wujud
 Sumber n dalam perkhidmata pengaliran
pendapatan keluarga n masuk modal
diri dan  Membuka asing
keluarga peluang
pekerjaan

D. FAKTOR2 PENYUMBANG UNTUK MEMULAKAN PERNIAGAAN
I. MODAL

 Satu permulaan bagi perniagaan.
 Cth : wang tunai, alatan @ stok

II. KEMAHIRAN
 Usahawan perlu ada pengetahuan dan kemahiran tertentu
 Cth : kemahiran pengurusan kewangan, pemasaran produk dan teknologi maklumat

III. LOKASI YANG SESUAI
 Perancangan lokasi penting untuk menentukan kos yang akan dikeluarkan dan
menentuukan lokasi itu berpotensi untuk meraih keuntungan
 Ciri-ciri Lokasi yang baik
i) Tempat yang mempunyai tumpuan ramai
ii) Berhampiran dengan pelanggan dan pembekal
iii) Terdapat kemudahan infrastruktur
iv) Mudah dikunjungi

IV. STOK

 Barang yang disimpan untuk dijual.

 Stok yang mencukupi akan membantu kelancaran sesebuah perniagaan

STOK BERGERAK PANTAS STOK BERGERAK PERLAHAN
 Stok yang dapat dijual dengan cepat  Mengambil masa yang lama untuk
 Berisiko rendah kerana kepantasan dijual
jualan dapat mengelakkan masalah  Berisiko tinggi kerana stok mudah
stok luput, busuk @ rosak rosak @ ketinggalan zaman jika
 Cth : barang makanan @ barang dibiarkan terlalu lama
keperluan harian  Cth : perabot dan kereta mewah

V. LATIHAN
 Melalui kursus dan latihan, usahawan dapat mengaplikasikan ilmu yang dipelajari
 Latihan penting kepada usahawan untuk membuat perancangan jangka panjang untuk
mengembangkan perniagaan sedia ada dan menerapkan etika perniagaan yang positif

VI. PEMASARAN

 Strategi @ proses yang berkesan menyalurkan barang dan perkhidmatan daripada

pengeluar kepada pengguna.

 Tujuan pemasaran :

i. meningkatkan jualan produk dan memperolehi keuntungan yang

tinggi

ii. melakukan penjenamaan semula

memastikan produk yang dihasilkan sampai kepada pengguna

 Dua faktor penting dalam strategi perniagaan :

i. SASARAN PASARAN

Usahawan mengetahui tentang ciri-ciri dan kehendak kumpulan

pengguna tertentu untuk memasarkan barang @ perkhidmatan dengan

lebih berkesan.

ii. CAMPURAN PEMASARAN

PRODUK TEMPAT
 Barang @ perkhidmatan yang  Strategi tempat dan saluran agihan
ditawarkan kepada pengguna untuk menyalurkan produk @
perkhidmatan kepada pengguna

HARGA PROMOSI
 Penetapan harga perlu mengambil  Komunikasi yang digunakan untuk
kira semua kos yang terlibat dan memberitahu dan memujuk
berpatutan pengguna membeli produk @
perkhidmatan
 Kaedah Promosi : Pengiklanan,
Jualan langsung, Promosi jualan dan
publisiti

VII. BANTUAN PROFESIONAL
 Sokongan berbentuk kewangan dan bukan kewangan oleh agensi kerajaan dan badan
berkanun kepada usahawan
i. Bantuan kewangan dalam bentuk pinjaman modal dan subsidi. Cth : MOSTI,
MARA, BSN
ii. Bantuan khidmat nasihat dan rundingan untuk melengkapkan diri dengan
kemahiran usahawan. Cth : UDA, UUM

E. KELEBIHAN BERNIAGA SEBAGAI SATU PELUANG KERJAYA
1. MATLAMAT PERIBADI

 Mencari rezeki bagi menyara kehidupan diri dan keluarga
 Membentuk peribadi yang positif seperti yakin diri, tabah dan optimistik
 Kejayaan perniagaan boleh mendatangkan kepuasan kepada usahawan kerana

berkorban masa, tenaga dan wang kepada perniagaan itu
2. OBJEKTIF PERNIAGAAN

 Menyediakan peluang pekerjaan dalam pelbagai bidang
 Kadar pengangguran dapat dikurangkan

 Memenuhi keperluan dan lkehendak masyarakat dengan menawarkan barang dan
perkhidmatan

 Membangunkan ekonomi negara

3. KEBERUNTUNGAN PERNIAGAAN
 Mendapat sumber manusia yang yang mempunyai kepakaran dan berpengalaman
 Meluaskan pasaran
 Penggunaan peralatan dan teknologi terkini
 Melaksanakan tanggungjawab sosial
 Memantapkan imej perniagaan
BAB 6 PERSEDIAAN MEMULAKAN PERNIAGAAN

A. AKTA BERKAITAN SESEBUAH ENTITI PERNIAGAAN

AKTA PENDAFTARAN AKTA PERKONGSIAN AKTA SYARIKAT 2016
PERNIAGAAN 1956 LIABILITI TERHAD
2012

 Perniagaan yang  PLT ialah perniagaan  Dua jenis syarikat
dijalankan bertujuan alternatif yang yang berhad menurut syer
untuk mendapatkan menggabungkan ciri2 yang boleh
keuntungan perlu sebuah syarikat dan ditubuhkan di bawah
didaftarkan dengan perkongsian akta ini ialah
SSM dan tertakluk di konvensional. Syarikat
bawah akta ini. Persendirian dan
Syarikat Awam
 Cth : Perniagaan
Milikan Tunggal dan
Perniagaan
Perkongsian

B. PROSEDUR PENDAFTARAN SESEBUAH ENTITI PERNIAGAAN
1. PROSEDUR PENDAFTARAN PERNIAGAAN MILIKAN TUNGGAL DAN
PERKONGSIAN

1. Mendapat 2. Mengiri 3. Menghantar
kelulusan nama Borang borang
tersebut
perniagaan Pendaftaran
yang akan Perniagaan bersama2
digunakan (Borang A) dokumen
sokongan
beserta fi
pendaftaran ke

SSM

2. PROSEDUR PEMERBADANAN SYARIKAT PERSENDIRIAN

1. Permohonan 2. Permohonan 3. Notis 4. Perlantikan
carian nama pemerbadanan Pemerbadanan setiausaha syarikat
syarikat Syarikat akan
syarikat dikeluarkan oleh hendaklah
menggunakan dilakukan dalam
SSM apabila tempoh 30 hari
Borang dokumen yang
Pendaftaran selepas
Sesebuah Syarikat diserahkan pemerbadanan
(Seksyen 14) di sempurna dan sesebuah syarikat
bawah Akta
Syarikat 2016 mematuhi
prosedur yang

ditetapkan

3. PROSEDUR PEMERBADANAN SYARIKAT AWAM

1. Permohonan 2. Permohonan 3. Notis
carian nama syarikat pemerbadanan Pemerbadanan
Syarikat akan
syarikat dikeluarkan oleh
menggunakan
Borang Pendaftaran SSM apabila
Sesebuah Syarikat dokumen yang
(Seksyen 14) di
bawah Akta Syarikat diserahkan
sempurna dan
2016 mematuhi prosedur
yang ditetapkan

C. PERBEZAAN ANTARA ENTITI PERNIAGAAN

PERKARA PERNIAGAAN SYARIKAT PLT
Akta Perkongsian
Akta yang Akta Pendaftaran Akta Syarikat 2016 Liabiliti Terhad
mengawal selia Perniagaan 1956 2012
Sumbangan
Sumbangan modal Sumbangan pemilik Sumbangan saham pekongsi
Pemilik perniagaan @ pekongsi Pemegang saham Pekongsi yang
Pemilik perniagaan membuat
@ rakan kongsi sumbangan modal
Liabiliti terhad
Liabiliti peribadi Liabiliti Tidak terhad Liabiliti terhad 2 – tiada had
Bilangan pemilik @ Pemilikan tunggal : Syarikat maksimum
pemegang saham seorang Persendirian : 2 – 50
orang Pekongsi
Tanggungjawab Perkongsian : 2 – 20
pengurusan orang Syarikat Awam : 2 –
perniagaan tiada had maksimum
Pemilik perniagaan Lembaga Pengarah
@ rakan kongsi

D. TANGGUNGJAWAB YANG PERLU DIPATUHI OLEH USAHAWAN SETELAH
MENDAFTARKAN PERNIAGAAN

 Mempamerkan sijil perakuan pendaftaran dan lesen perniagaan di tempat yang boleh
dilihat dengan jelas

 Mempamerkan papan tanda perniagaan mengikut spesifikasi yang ditetapkan oleh
pihak berkuasa tempatan

 Nama dan nombor pendaftaran perniagaan tertera pada dokumen rasmi perniagaan
seperti resit, invois dan nota serahan

 Memperbaharui sijil peakuan pendaftran bila2 masa sebelum tempoh 30 hari selepas
pemerbadanan sesebuah syarikat

 Mendaftarkan perubahan maklumat dalam masa 30 hari dari tarikh perubahan (jika
terdapat perubahan)

 Menamatkan pendaftaran perniagaan dalam tempoh 30 hari dari tarikh penamatan
perniagaan

E. DOKUMEN PERNIAGAAN YANG PERLU DISIMPAN

1. REKOD TRANSAKSI BANK - 2. REKOD JUALAN - Bil tunai,
Penyata bank resit, invois dan slip daftar

tunai

3. REKOD PEMBELIAN - Bil 4. REKOD KOS OPERASI (KOS
tunai, resit, invois, dan slip SELAIN KOS PEMBELIAN) - bil
pengangkutan, bil mengepos,
daftar tunai bil insurans, gaji dan utiliti

5. REKOD AMBILAN DAN
MODAL - Memo

F. JENIS2 DOKUMEN PERNIAGAAN

1. INVOIS  Dihantar oleh penjual kepada pembeliapabila
penjual membenarkan pembelimembeli
 barang niaga atau aset secarakredit.

Maklumat yang ada; nama dan alamatpembeli dan
penjual, tarikh urus niaga,nombor invois,
kuantiti dan harga, jumlahbelian, syarat
serahan dan bayaran dan K.& K. di K.

2. NOTA KREDIT  Disediakan dalam tiga salinan. Salinan
asaldihantar kepada pembeli dan
3. NOTA DEBIT salinanpendua disimpan oleh penjual

4. RESIT  Dihantar oleh penjual kepada pembeliuntuk
5. CEK memberitahu pembeli bahawahutangnya akan
6. BAUCAR PEMBAYARAN dikurangkan (akaundikreditkan)dihantar
7. BIL TUNAI / SLIP DAFTAR disebabkan oleh;
TUNAI 1.terdapat pulangan barang yang rosak,salah
8. MEMO jenama atau tidak berkualiti.
2.bayaran yang dikenakan terlebihdaripada
harga sepatutnya.
3. terdapat pulangan bekas kosong yangtelah
dikenakan bayaran dalam invois.
4. jumlah hutang terlebih kerana
salahpengiraan.
5. pembeli diberi elaun atau komisen.

 Dihantar oleh penjual kepada pembeliapabila
bayaran yang dikenakan dalaminvois
terkurang.

 Akaun pembeli akan didebitkan
untukmenambahkan harga pada invois
(hutangbertambah).Digunakan apabila;

1.Ada ketinggalan catatan dalam invois(kos
angkutan)
2.Bayaran yang dikenakan terkurang
3.Faedah dikenakan ke atas bayaranlewat oleh
pembeli
4.Jumlah hutang terkurang (kesilapanpengiraan)
5.Bayaran tambahan (pertukaranbarang)

 Dikeluarkan oleh penjual apabila
menerimabayaran daripada pembeli.

 Bukti penerimaan dan pembayaran yangtelah
dibuat.

 Cek digunakan untuk membuatpembayaran.
 Keratan cek digunakan sebagai rujukan

dansumber rekod.
 Dokumen dalaman yang disediakan

olehpeniaga untuk merekodkan segala
jenispembayaran.
 Bukti pembayran telah dibuat
 Dikeluarkan oleh penjual kepada
pembelibagi pembayaran untuk belian
barang niagadengan wang tunai atau cek.
 Bukti bagi aset yang dibeli secara tunai
atauperkhidmatan yang dibuat secara tunai.

 Digunakan untuk merekod pengeluaran
barang niaga atau wang untuk kegunaan

peribadi atau kegunaan perniagaan atau
memasukkan modal tambahan
dalamperniagaan.

BAB 7 : MERANCANG PENGENDALIAN PERNIAGAAN
DEFINISI : Rancangan Perniagaan ialah dokumen bertulis yang menerangkan
maklumat perniagaan secara terperinci
A. KEPENTINGAN MENYEDIAKAN RANCANGAN PERNIAGAAN

 Memberi peluang kepada usahawan menilai projek yang dirancang dengan teliti
 Merancang keperluan sumber perniagaan
 Menjangka risiko dan masalah yang timbul semasa melaksanakan projek perniagaan
 Memberi gambaran sama ada proejk yang dirancang berdaya maju atau tidak
 Meyakinkan pihak pelabur 2 bank

B. FORMAT RANCANGAN PERNIAGAAN

1. RINGKASAN EKSEKUTIF - Maklumat pemilik,
Modal permulaan, Nama perniagaan, Alamat
perniagaan, Bentuk perniagaan, Kegiatan utama
produk @ perkhidmatan dan nombor
pendaftaran

2.PENGENALAN - Tujuan Rancangan Perniagaan

3. LATAR BELAKANG PERNIAGAAN - Nama
perniagaan, Alamat, Nombor Telefon dan faksimili,
Bentuk perniagaan, Kegiatan utama perniagaan,
tarikh mula perniagaan, tarikh pendaftaran
perniagaan, nombor pendaftran, modal permulaan,
sumber pembiayaan, nama bank dan nombor akaun
bank

4. LATAR BELAKANG PEMILIK @ RAKAN KONGSI -
Nama penuh, Nombor KP, Tarikh lahir, umur, alamat
tetap. status perkahwinan, pengalaman, kemahiran,
kelulusan akademik dan nombor telefon

5. KEDUDUKAN TAPAK PROJEK - Lokasi perniagaan,
peta

6. OBJEKTIF PERNIAGAAN -
Sasaran Jualan, Sasaran
Untung, Sasaran Pelanggan

7. RANCANGAN PENTADBIRAN -
Carta Organisasi, Jadual spesifikasi
tugas, kadual imbuhan @ gaji serta
insentif dan senarai keperluan
pejabat

8. RANCANGAN OPERASI -Carta Alir
Proses,Keperluan Bahan Mentah,
Senarai Mesin dan peralatan, Susun
Atur Ruang Operasi, Perbelanjaan
operasi perniagaan dan pembahagian
tugas

9. RANCANGAN PEMASARAN -
Maklumat pesaing, Campuran
pemasaran, SWOT, Potensi untuk
meluaskan perniagaan, syer pasaran

10. RANCANGAN KEWANGAN -
Penyata Aliran Tunai, Penyata
Pendapatan dan Kunci Kira-kira

11. PENUTUP -
Rumusan dan
cadangan
terhadap
perniagaan yang
ingin dijalankan

12. LAMPIRAN -
Dokumen
sokongan, gambar
produk, sijil
perakuan
pendaftaran
perniagaan, lesen
perniagaan, kad
perniagaan dan
gambar kedai