รายงานโครงงานการงานอาชีพ

รายงานโครงงานการงานอาชพี
เรื่อง ทร่ี องหวดนึงข้าว

น.ส.ณัฐธิดา โดย
อินทมนต์ เลขที่ 32 ชัน้ ม. 6/15

ครูทป่ี รึกษา
คุณครูวนิดา บุญพเิ ชฐวงศ์

โรงเรียนสตรีราชนิ ูทศิ สานักงานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษามัธยมศกึ ษาเขตท่ี 20
รายงานฉบับนีเ้ ป็ นส่วนประกอบของโครงงานการงานอาชีพ

บทที่ 1

บทนา

ทมี่ าและความสาคัญของงาน

ความเป็นมา:เจา้ ของภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน หวดน่งึ ขา้ วเหนียวคณุ ตา สภุ าพ ติ
นานพ มีอาชีพทานาทาสวน ซง่ึ คณุ ตาไดเ้ รยี นรูก้ ารทาหวดน่งึ ขา้ วเหนียวนีม้ าจากป่ ู
ย่า ตา ยาย ญาตพิ ่ีนอ้ ง ซง่ึ คณุ ตาจะทาตอนท่ีวา่ งจากการทานาและทาสวน เป็นการ
ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์ และทาเพ่อื ไวใ้ ชใ้ นครวั เรอื นและนาไปจาหน่ายเพ่ือหา
รายไดแ้ ละท่ีสาคญั คณุ ตาบอกวา่ จะทาตอ่ ไปเพราะเป็นภมู ิปัญญาท่ีสืบทอดตอ่ กนั มา
เป็นรุน่ ๆ

ท่ีรองกน้ หวด เป็นท่ีทราบดีแลว้ วา่ คนอีสานรบั ประทานขา้ วเหนียวเป็นสว่ น
ใหญ่ของภาคอีสาน ในการน่งึ ขา้ วเหนียว ตอ้ งประกอบไปดว้ ย ขา้ วเหนียว,หมอ้ นึง่
,หวดใสข่ า้ ว, และสว่ นประกอบท่ีสาคญั ของหวดกค็ อื "ท่ีรองกน้ หวด"ถา้ ไมม่ ีกน้ หวด
แลว้ น่งึ ขา้ วเหนียวไมไ่ ด้ เพราะวา่ เมด็ ขา้ วจะไหลลงในหมอ้ นึง่ ขา้ ว

ลกั ษณะท่ีรองกน้ หวด :จกั ตอกสานสลบั กนั ไปมา ใหเ้ ทา่ กนั กบั กน้ หวด สาน
เป็นวงกลมและขอบของกน้ หวดใชผ้ า้ เศษเย็บขอบกน้ หวดลอ้ มรอบกน้ หวดปอ้ งกนั
ตอกไมไ้ ผห่ ลดุ ออกจากกนั

จุดมุ่งหมายของโครงงาน

1.สามารถทาเป็นอาชีพเสรมิ หารายไดเ้ สรมิ ได้ สามารถตอ่ ยอดเป็นธรุ กิจได้

2.เพ่ือทาใหค้ นปัจจบุ นั รูจ้ กั วธิ ีการทาท่ีรองหวดนง่ึ ขา้ ว

สมมตฐิ าน
ท่ีรองหวดน่งึ ขา้ วสามารถทาไดง้ า่ ยๆท่ีบา้ น ไมต่ อ้ งใชอ้ ปุ กรณเ์ ยอะ และ

สามารถหาอปุ กรณไ์ ดต้ ามทอ้ งถ่ินนนั้ ๆ
ขอบเขตการศกึ ษาค้นคว้า

สามารถทาท่ีรองหวดน่งึ ขา้ วไดด้ ว้ ยตนเอง
ประโยชนแ์ ละคุณค่าของงาน

1.ไดร้ บั รูเ้ ก่ียวกบั วิธีทาท่ีรองหวดนง่ึ ขา้ ว
ระยะเวลาในการดาเนินงาน

ระหวา่ งวนั ท่ี 27 สงิ หาคม – 30 กนั ยายน 2563

บทท่ี 2
เอกสารทเี่ กย่ี วข้อง

1.อปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการประดษิ ฐ์

2.ไมไ้ ผ่

1.อุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการประดษิ ฐ์

1.จกั ตอกไมไ้ ผใ่ หบ้ าง

2.ผา้ เศษใชส้ าหรบั เยบ็ ลอ้ มรอบกน้ หวด

3.เข็มและดา้ ย

2.ไมไ้ ผ่

ไมไ้ ผ่ คอื เป็นไมท้ ่ีขนึ้ งา่ ยและเตบิ โตเรว็ ขนึ้ ไดด้ ีในทกุ สภาวะอากาศดารงอยไู่ ด้
ในพืน้ ดนิ ทกุ ชนิด ท่ีสาคญั คือ ไผเ่ ป็นพนั ธไุ์ มท้ ่ีอานวยประโยชนห์ ลายประการ ทงั้
ประโยชนท์ างตรงและทางออ้ ม และเป็นพืชท่ีลาตน้ ก่ิงมีลกั ษณะแปลกสวยงาม ไผ่
เป็นไมท้ ่ีตายยาก ถา้ ไผอ่ อกดอกเม่ือใดจงึ จะตาย แตก่ ็ยากมากและนานมากท่ีไผจ่ ะ
ออกดอก ไมไ้ ผม่ ีประโยชนม์ ากกบั คนเราคนเราสามารถนาไมไ้ ผม่ าสรา้ งบา้ นท่ีอยู่
อาศยั และทาเครอ่ื งจกั สานอ่นื ๆอกี มากมายสาหรบั ไมไ่ ผน่ นั้ ใชไ้ ดท้ กุ สว่ นตงั้ แต่ หน่อ
ลาตน้ ใบ ราก เย่ือไผ่ ขยุ ไผ่ มีประโยชนใ์ ชส้ อยในชีวติ ประจาวนั ในปัจจบุ นั เรา
สามารถนาไมไ้ ผม่ าจกั รสานทาเป็นอาชีพหารายไดใ้ หแ้ ก่ครอบครวั และยงั เป็นงานท่ี
เราสง่ ออกไปขายอยนู่ อกประเทศสาหรบั คนไทยเราแลว้ งานท่ีใชฝ้ ีมือถือวา่ เป็นงานท่ี
ประณีตระเอียดและสวยงามมาก

สรรพคุณของไผ่

1. ดา้ นการอนรุ กั ษธ์ รรมชาติ ปอ้ งกนั การพงั ทลายของดนิ ตามรมิ ฝ่ัง ชว่ ยเป็น
แนวปอ้ งกนั ลมพายุ ชะลอความเรว็ ของกระแสนา้ ป่ าเม่ือฤดนู า้ หลากกนั ภาวะนา้ ทว่ ม
ฉบั พลนั ใหค้ วามรม่ รน่ื ใชป้ ระดบั สวน จดั แตง่ เป็นมมุ พกั ผอ่ นหยอ่ นใจในบา้ นเรอื น

2. ประโยชนจ์ ากลกั ษณะทางฟิสกิ ส์

จาก ความแขง็ แรง ความเหนียว การยืดหด ความโคง้ งอ และการสปรงิ ตวั ซง่ึ เป็น
คณุ ลกั ษณะประจาตวั ของไมไ้ ผ่ เราสามารถนามนั มาใชเ้ ป็นวสั ดเุ สรมิ ในงานคอนกรตี
และเป็นสว่ นตา่ งๆ ของการสรา้ งท่ีอยอู่ าศยั แบบประหยดั ไดเ้ ป็นอยา่ งดีอีกดว้ ย

3. ประโยชนจ์ ากลกั ษณะทางเคมีของไมไ้ ผ่ เนือ้ ไผใ่ ชบ้ ดเป็นเย่ือกระดาษ เสน้
ไยใชท้ าไหมเทียม เนือ้ ไผบ่ างชนิดสามารถสกดั ทายารกั ษาโรคได้ ใชใ้ นงาน
อตุ สาหกรรมนานาชนิด

4. การใชไ้ มไ้ ผใ่ นผลติ ภณั ฑห์ ตั ถกรรม และอสุ าหกรรม แบง่ ออกได้ ดงั นี้
ผลติ ภณั ฑเ์ ครอ่ื งจกั สานจากเสน้ ตอก ไดแ้ ก่ กระจาด กระบงุ กระดง้ กระเชา้ ผลไม้
ตะกรา้ จา่ ยตลาด ชะลอม ตะกรา้ ใสข่ ยะ กระเป๋ าถือสตรี เขง่ ใสข่ ยะ เครอ่ื งมือจบั
สตั วน์ า้ เชน่ ขอ้ งใสป่ ลา ลอบ ไซ ฯลฯ

ผลติ ภณั ฑจ์ ากลาตน้ และก่ิงของไมไ้ ผ่ ไดแ้ ก่ เกา้ อี้ โต๊ะ ชนั้ วางหนงั สอื ทาดา้ มไม้
กวาด ไมเ้ ทา้ คนั เบด็ ราวตากผา้ โครงสรา้ งบา้ นสว่ นตา่ งๆ ทาแคร่ น่งั รา้ นก่อสรา้ ง
ทอ่ สง่ นา้ รางนา้

ผลติ ภณั ฑจ์ ากเนือ้ ไมไ้ ผ่ ไดแ้ ก่ ถาดใสข่ นม ทพั พีไม้ ตะเกียบ ไมเ้ สยี บอาหาร

กรอบรูป ไมก้ า้ นธปู ไมพ้ าย ไมเ้ กาหลงั เครอ่ื งดนตรี พืน้ บา้ น ไมบ้ รรทดั

ผลติ ภณั ฑท์ ่ีไดจ้ ากไผซ่ ีกไดแ้ ก่ โครงโคมกระดาษ โครงพดั โครงรม่ ลกู ระนาด

คนั ธนู พืน้ มา้ น่งั แผงตากปลา สมุ่ ปลา สมุ่ ไก่

5. ประโยชนท์ างดา้ นการบรโิ ภค เชน่ การนาหน่อไมไ้ ผม่ าทาเป็นอาหาร ไมว่ า่
จะเป็นซบุ แกง ตม้ หรอื นามาดองจิม้ นา้ พรกิ

โทษของต้นไผ่

ขอ้ เสยี หรอื จดุ ดอ้ ยของไมไ้ ผ่ ไมไ้ ผถ่ ือเป็นวสั ดทุ ่ีคนสว่ นใหญ่ใชเ้ ป็นเครอ่ื งมือ เครอ่ื งใช้
กนั มานาน แตใ่ นทางสถาปัตยกรรมสมยั ใหมแ่ ลว้ ถือวา่ มีการพฒั นาไปชา้ มาก ไม่
คอ่ ยมี การใชแ้ ละพฒั นาอย่างตอ่ เน่ืองเทา่ ใด เน่ืองจากมกั จะใชก้ บั การก่อสรา้ ง หรอื
ผลติ ภณั ฑช์ ่วั คราว และ ราคาถกู จงึ เป็นภาพพจนท์ ่ีไมด่ เี ป็นภาพท่ีอยอู่ าศยั ของคนจน
ไป

บทท่ี 3
อุปกรณ์ และ วิธีการดาเนินการ
1.อุปกรณ์
1.จกั ตอกไมไ้ ผใ่ หบ้ าง
2.ผา้ เศษใชส้ าหรบั เยบ็ ลอ้ มรอบกน้ หวด
3.เข็มและดา้ ย
2.วธิ ีการดาเนินการ
1.ประชมุ วางแผนการดาเนินงาน
2.ออกแบบอปุ กรณ์
3.การประดษิ ฐอ์ ปุ กรณ์

ขัน้ ตอนการประดษิ ฐ์
1.จกั ตอกไมไ้ ผใหบ้ าง

ภาพท1ี่ แสดงการจกั ตอกไมไ้ ผ่ใหบ้ าง

2.การสานท่ีรองขา้ วกน้ หวดสานเป็นลายขดั หรอื ลายสองก็ไดต้ ามถนดั
จากนนั้ ก็นากน้ หวดมาทาบลงบนท่ีสานไว้ แลว้ วาดตามขนาดของกน้ หวดจากนนั้ ก็ใช้
กรรไกรตดั

ภาพที่ 2 แสดงการสานไมไ้ ผ่

3.แลว้ นาผา้ มาเยบ็ เป็นขอบเพ่ือปอ้ งกนั การหลดุ ลยุ่ ของไมไ้ ผ่

บทท่ี 4
ผลการดาเนินงาน
จากการทดลองงานประดษิ ฐ์ ท่ีรองหวดน่งึ ขา้ ว โดยการนาไปทดลองหารน่งึ
ขา้ วเหนียว ผลท่ีไดจ้ ากการสงั เกตลกั ษณะของกน้ หมอ้ คือไมม่ ีขา้ วหลน่ ลงกน้ หมอ้

และจาการสงั เกตลกั ษณะของขา้ วคือขา้ วเหนียวสกุ พอดี เน่ืองจากการสานของไมไ้ ผ่
ไมถ่ ่ีและไมห่ า่ งกนั เกินไป

บทที่ 5
สรุป อภปิ รายผลการดาเนินการ
สรุปผลการดาเนินการ
จากการทดลองประดษิ ฐ์ท่ีรองหวดน่งึ ขา้ ว สรุปผลการทดลองตามจดุ มงุ่ หมาย
ของโครงงานดงั นี้

1.ไดท้ ่ีรองหวดน่งึ ขา้ ว ท่ีสามารถรองขา้ วไมใ่ หห้ ลน่ ลงกน้ หมอ้ ได้

2.ไดข้ า้ วท่สี กุ พอดี เน่ืองจากการสานหวดไมถ่ ่ีเกินไป

3.เป็นแนวทางในการประกอบอาชีพหลกั และอาชีพเสรมิ ไดใ้ นอนาคต และให้
ผอู้ ่ืนสามารถศกึ ษาและพฒั ณาตอ่ ไปในอนาคตได้

อภปิ รายผลการดาเนินการ
จากโครงงานการงานอาชีพ ท่ีรองหวดนง่ึ ขา้ ว สามารถใชง้ านจากส่งิ ประดษิ ฐ์

ไดจ้ รงิ และผลจากการใชง้ านท่ีรองหวดนง่ึ ขา้ ว โดยการนาไปรองหวดน่งึ ขา้ ว เพ่ือน่ึง
ขา้ ว ทาใหข้ า้ วไมห่ ลน่ ลงกน้ หมอ้ และขา้ วสกุ พอดีกิน

ข้อเสนอแนะ
1.การสานตอกไมค่ วรสานถ่ีเกินไปเพราะอาจทาใหข้ า้ วไมส่ กุ ได้ และไมค่ วร

สานหา่ งเกินไป เพราะอาจทาใหข้ า้ วหลน่ ลงกน้ หมอ้

2.ตอกท่ีนามาสานควรจกั ตอกใหบ้ าง ไมบ่ างเกินหรอื หนาเกินไป

3.ผา้ ขาวท่ีนามาเย็บเก็บขอบไมไ้ ผค่ วรเป็นผา้ ท่ีสะอาด

ประโยชนท์ ไี่ ดร้ ับ
1.ไดร้ บั ความรูเ้ ก่ียวกบั การทาท่ีรองหวดนง่ึ ขา้ ว
2.ไดร้ บั ขา้ วท่ีสกุ พอดีกิน และ ขา้ วไมห่ ลน่ ลงกน้ หมอ้
3.ผอู้ ่ืนสามารถนาความรูท้ ่ีไดไ้ ปทาท่ีรองหวดน่งึ ขา้ วไดจ้ รงิ และสามารถใชง้ าน

ไดเ้ อง หรอื เสรมิ สรา้ งรายไดเ้ สรมิ หรอื ทาเป็นอาชีพหลกั ได้