Chuong Trinh ODP

Chuyện Bây Giờ Mới Kể

Người Việt tại Wichita thời 75 -78 - bài 1 - Ngày 02.03.2018

- Năm 1975
Vào khoảng hạ tuần tháng 9 năm 1975, người viết lái xe đến khu trung
tâm thành phố thì thấy một hai người giống người Á châu đứng trước
sân nhà. Người viết ngừng xe lại và đến thăm hỏi ... thì ra là một gia
đình Việt Nam mới đến định cư được mấy ngày. Gia đình này trên 10
người, gồm 4 anh em ruột, hai anh lớn đã có vợ. Qua gia đình này được
biết thông tin hãng MBPXL bảo trợ gần 40 người từ trại tị nạn đến
và làm việc tại hãng này. Ngoài gia đình này, một số khác mà phần
lớn ở vào tình trạng "độc-thân-tại-chỗ", cư ngụ tại khu chung cư
đường New York - Matthewson. (tuy đã lập gia đình nhưng khi vội vã
bỏ nước ra đi không mang theo được vợ con).
Trong số những người mới đến nói trên, người viết gặp lại người quen
cũ, cùng làm việc tại tỉnh HN trước đây. Đó là anh Hồ Văn Hiệp, trước
1975 anh là Trung tá từng làm quận trưởng quận Củ Chi, sau về làm
quận trưởng quận Đức Hòa.
Vì số người tạm trú tại 4 trại tị nạn còn đông (tên các trại đã viết tại
email trước), trong khi đó số gia đình Mỹ, nhà thờ Mỹ, hoặc các xí
nghiệp nhận định cư người tị nạn giảm dần, cho nên USCC trung ương
yêu cầu các giáo phận đứng ra đón nhận người tị nạn và USCC trả
lương cho nhân viên phụ trách chương trình định cư. Bởi lý do trên kể
từ ngày 1.10.1975 người viết đảm nhận công tác định cư người ti nạn
thuộc cơ quan USCC.
Người viết được cấp văn phòng trong trụ sở của Cơ Quan Bác Aí Công
Giáo (437 N. Topeka), và để dễ bề di chuyển, người viết được phía
cơ quan Red Cross thành phố cho mượn chiếc xe van để làm phương
tiện hoạt động. ( Gia đình người viết 4 người, được nhà thờ Đức Mẹ
Hằng Cứu Giúp bảo trợ - Ngày 01.07.1975 nhận việc làm phụ giúp
cho chương trình hot meal dành cho người già tại Perpertual Help Center
và tại Claver Center , do Red Cross tài trợ - chương trình do cơ quan
Bác Ái quản lý. Đó là việc dọn dẹp vệ sinh trung tâm sau giờ hot meal
để có chỗ cho các nhóm khác sinh hoạt. Ngoài ra phụ với bà thư ký
Center làm các việc không tên, như chở đồ dùng cho văn phòng, quay

ronéo các bulletin ...)
Công việc định cư do USCC ấn định gồm tìm kiếm nhà cửa và tìm
kiếm việc làm cho người tị nạn, tránh không đưa người tị nạn hưởng
trợ cấp welfare. Về nhà cửa cho mướn vào thời gian này nhiều nhà
không trang bị đồ dùng cơ bản như bộ bàn ăn, giường nằm. Còn
bếp, tủ lạnh, và máy lạnh một số nhà không có vì người mướn trước
đã mang đi.(máy sưởi thì nhà nào cũng đều có).
Để chuẩn bị ..., người viết nhờ bà phụ trách phòng tiếp tân và trực điện
thoại tại cơ quan gửi thư đến các nhà thờ Công giáo, nhờ loan tải thông
tin trên các bulletin của các nhà thờ Công giáo trong thành phố, để xin
các giáo dân nếu ai có bộ bàn ghế , giường, nệm, tủ lạnh, hay bếp nấu
cũ, bỏ đi không sài đến thì cho cơ quan để chuyển đến người tị nạn.
Trường hợp ai có các đồ dùng nêu trên, thì có thể một là tự chuyên chở
đến cơ quan, hoặc phone báo tin, thời sẽ có người đến nhận.
Trở về với nhóm người Việt mới đến, trong các cuộc gặp mặt ăn nhậu
cuối tuần với nhóm "độc -thân-tại-chỗ" làm tại hãng MBPXL, nhiều
nhu cầu được nêu ra, nào muốn bảo lãnh vợ con, muốn thay đổi nghề
nghiệp, muốn làm hãng máy bay ... ,và về câu chuyện hãng MBPXL
không cho lên thớt (cầm dao) để được lương cao cũng là nỗi ưu tư ...
Người viết cho rằng việc đầu tiên cần làm là lôi kéo được nhiều người
về Wichita sinh sống thì mới có số đông dân cư, để rồi mới hy vọng có
nhiều người tiếp tay vào cuộc vận động cho các nguyện vọng đã nêu
ra. Vấn đề cấp thiết là vận động làm sao để hãng MBPXL cho một sô
người cầm dao xẻ thịt bò, để có việc làm cho người đến sau.
Người viết chia sẻ thông tin về số người Việt cư ngụ tại Wichita tính
đến 20.12.1975 là 274 người ( kể cả nhóm 19 người đã kể tại email
trước, bao gồm người già và trẻ em, kể cả một số gia đình bên
Lutheran Social Services bảo trợ) nếu như các anh được lên thớt thì sẽ
có nhiều người được nhận vào. Các anh là những người tiên phong để
tạo niềm tin cho giới chủ nhân đánh giá từ tinh thần, đến năng lực làm
việc của người lao động Việt Nam. Công việc cắt thịt cần nhiều người,
còn công việc khác như chạy máy xay humberger, xếp thịt bỏ vô thùng,
hoặc quét dọn, chẳng những cần rất ít người mà lương lại thấp hơn
người cầm dao.

Một khi có nhiều người định cư tại Wichita thì mới dễ vận động các
việc khác như vận động xin vô thường trú để xin vào làm tại các hãng
máy bay, hay muốn mang vợ con các anh đến Mỹ đoàn tụ thì cần nhiều
người, nhiều nơi tiếp tay. Vì "nhiều tay mới vỗ nên kêu " và vì " con
không khóc, mẹ không cho bú" ngôn từ này tuy phát xuất từ Việt Nam
nhưng cũng thích hợp tại nước Mỹ.
Một vài người trong nhóm hoài nghi về ý kiến của người viết ...Nhưng
với người viết, chuyện nghi ngờ... là chuyện thường tình, vì sau chiến
tranh niềm tin của người Việt đã bị thui chột, không tin vào các lời nói
suông, không tin vào các lời hứa hẹn "ba bò chín trâu" ...mà chỉ muốn
nhìn thấy việc làm thực tế, cụ thể trước mắt mà thôi.
Anh Hồ Văn Hiệp lên tiếng giới thiệu công việc của người viết trước
đây, là một dân cử gốc nhà binh, đã có kinh nghiệm vận động quần
chúng trong quá khứ ... Ngoài việc mướn xe đò chở cả 100 cụ làng Việt
kiều hồi hương (quận Củ Chi, tỉnh HN) về phủ Quốc Vụ Khanh xin
tiền đào kinh, còn vận động đưa dân về định cư bên kia bờ sông Vàm
cỏ Đông (quận Đức Hòa, tỉnh HN).
Trước ngày lễ Giáng Sinh 1975 khoảng 7 ngày, người viết xin cha Giám
Đốc Cơ quan Bác Ái (Rev. Larson) viết thiệp chúc Giáng sinh gửi đến
trưởng phòng nhân viên của hãng MBPXL là Mr. Cunningham. Ngoài
lời chúc còn gửi lời cám ơn ban giám đốc đã nhận nhiều người Việt vào
làm việc tại hãng. Người viết cầm thiệp chúc và mua thêm hộp kẹo đến
xin gặp ông Trưởng phòng Nhân viên. Người viết trao thiệp chúc
Noel cho nhân viên tại phòng tiếp tân, và nhờ trao cho ông Trưởng
phòng để xin gặp mặt, sau đó ông ta đồng ý gặp người viết.
Nhân dịp này người viết đề nghị ông ta cho một sô người cao, to lên
thớt, nếu không được thì cho họ trở về làm công việc cũ, có thể thì cho
họ làm giấy cam kết nếu có tai nạn xảy ra thì sẽ không thưa kiện hãng.
Sau đó người viết đem câu chuyện đến gặp ông Cunnningham kể lại
cho nhóm anh HVHiệp nghe, kế đến nhân ngày đầu năm nhóm anh Hiệp
đến gặp ban giám đốc hãng để xin cho một số người được cầm dao. Ít
lâu sau thì hãng chấp thuận cho một số người cầm dao, và từ đó hãng
nhận thêm nhiều người Việt.

Việc tổ chức Tết Bính Thìn 1976 người viết cũng đem ra chia sẻ với
anh em nhóm này. Một vài người trong nhóm khuyên không nên tổ chức
Tết, vì thấy người khác có đầy đủ vợ con thì sẽ đau khổ thêm...

Người viết chia sẻ cảm nghĩ ...trước khi phát động cuộc vận động lớn,
hãy thử làm cuộc vận động nhỏ tại quê người là tổ chức Tết Bính
Thìn, qua việc tổ chức Tết đầu tiên tại Wichita, để biết xem liệu có bao
nhiêu người tham dự. Thành phần tham dự sẽ mời đồng bào và gia đình
Mỹ bảo trợ cư ngụ khắp tiểu bang về tham dự với "covered- dish" đủ
cho gia đình và người bảo trợ ( nhờ bảo trợ lái xe về tham dự ). Về
khách mời thì sẽ mời Đức Giám Mục, bà Thị Trưởng, người phụ trách
định cư USCC giáo phân Dodge City, Sister Levita, Mục sư phụ trách
định cư bên Lutheran Social Services, viên chức lo hồ sơ sở welfare của
người Việt, viên chức sở Job services , một sô bạn bè bên Red Cross và
ký giả bên tờ Wichita Eagle-Beacon. Cơ quan cung cấp gà chiên, bột
khoai tây nấu, bia và nước ngọt uống miễn phí. Cho nên ai thích thì
xin mời tham dự, còn ai không thích tham dự thì ... Nếu các anh tham
dự, vì các anh trong tình trạng độc thân, không cần mang theo gì cả, vì
người viết đã nhờ được hơn chục gia đình cung cấp thêm thực phẩm
dành cho khách mời.
Ngày Tết Bính Thìn 1976 số người tham dự rất đông, nhân cơ hội này
người viết lên tiếng thông báo ai muốn tái định cư tại Wichita thì xin
liên lạc về văn phòng để người viết tiện bề sắp xếp: Từ việc mướn
nhà cửa, tìm kiếm đồ dùng trong nhà, và tìm kiếm việc làm.

Còn tiếp
DV

Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,

Bài 2 - Ngày 05.03.2018

- Năm 1976

Sau ngày Tết Bính Thìn 1976, qua việc thông báo ai muốn di chuyển
về thành phố thì phone về văn phòng. Sau đó số người ngỏ ý muốn rời
bỏ bảo trợ khá đông ( người thì nêu lý bảo trợ bắt làm việc nhiều,
người thì việc nông trại không phù hợp, và vì tỉnh lẻ buồn quá ...)

Ngoài số gia đình tái định cư sau ngày 20.12.1975, trung ương USCC
thông báo đầu năm 1976, Mỹ nhận định cư người tị nạn đang tạm cư
tại các trại tị nạn bên Thái Lan. ( 4 trại tạm cư tại Mỹ: Camp Pendleton,
California,- Eglin Air Force Base, Florida, - Fort Indiantown Gap,
Pennsylvania - và Fort Chaffee, Arkansas đã đóng cửa.)

Số là, sau khi CSVN tiến chiếm Miền Nam ngày 30.04.1975, phía CSBV
đưa quân qua Lào, cùng với lực lượng Pathet Lào lật đổ chính quyền
Hoàng Gia Lào. Cho nên một số người bỏ chạy sang Thái Lan, ngoài sô
người Lào, còn có số người Hmong, dưới trướng của Tướng Vang Pao
và một số người Việt Nam cũng được nhận cho định cư tại Mỹ.

Phía anh em " đôc-thân-tại-chỗ " đã viết tại email trước (khoảng trên
20 người vợ con còn kẹt lại VN, và khoảng 10 người chưa lập gia đình-
tất cả số này toàn là thành phần cựu quân nhân) làm việc tại hãng
MBPXL thì đã được cho cầm dao. Qua các cuộc ăn nhậu cuối tuần,
anh em nhờ người viết tìm hiểu thông tin về việc muốn học Anh Ngữ
vào buổi tối, muốn học nghề thì học ở đâu, họ dạy những ngành nghề
gì ... Một sô anh em trong nhóm còn nhờ người viết tiếp tay trong việc
tìm kiếm nhà ở và đồ dùng cần thiết cho bạn bè tại các tiểu bang khác
muốn về đây cư ngụ, việc làm thì phía hãng MBPXL hứa nhận cho
vô làm. ( vì ban ngày phải đi làm, nên thời gian đi tìm hiểu rất hạn
chế). Người viết đồng ý đi tìm hiểu và tiếp tay tìm kiêm nhà cửa giúp
người mới đến là bạn bè người thân quen của nhóm " độc thân" này, kể
cả việc ra phi trường đón rước.

Gần đến ngày 30.4.1976, kỷ niệm một năm ngày bỏ nước ra đi, nhất là
để dễ dàng tìm kiếm việc làm cho người tj nạn, người viết đến gặp
phóng viên Barnett báo Wichita Eagle-Beacon ( đã giúp viết bài về Tết,

kèm phía dưới) , nhờ đến phỏng vấn trưởng phòng nhân viên hãng
MBPXL và phổ biến trên mặt báo các nhận xét về khả năng làm việt
của người tị nạn Việt Nam trong hãng. Người viết chia sẻ các khó khăn
trong công tác tìm kiếm việc làm cho người tị nạn, bởi các chủ nhân
chưa sẵn sàng nhận người tị nạn, còn nhiều hoài nghi về khả năng làm
việc của người tị nạn. Trong khi đó thì cơ quan trung ương không
muốn cho người tị nạn nhận trợ cấp Welfare. Còn về phía người tị nạn
chúng tôi, không muốn nhận trợ cấp xã hội mà chỉ muốn đi làm, họ
chấp nhận làm over time, chấp nhận làm cả ngày Thứ Bảy, Chủ Nhật.
Người tị nạn chúng tôi rất thông minh, chỉ nhìn qua là bắt chước làm
được ngay. Có nghĩa là người viết ca bài " con cá nó sống vì nước"... để
mong được sự tiếp tay từ phía báo chí.

Trở lại với ý nguyện của nhóm anh em " độc thân" nói trên, người viết
đề nghị Sơ Angela ( thuộc Perpetual Help/PPH Center, nơi mà người
viết làm việc trước đây) xin mở lớp học dạy tiếng Anh sau giờ hành
chính - Đề nghị Sơ James ( cũng tại PPH Center) dạy luyện thi GED cho
một số người có nhu cầu.
Người viết đến gặp ông William bên sở SRS (trợ cấp welfare, phụ
trách Asian clients) để tìm hiểu thông tin cần thiết, hướng dẫn làm sao
có được danh sách các hãng xưởng cần người làm, và điều kiện
...Người viết quen ông William vì mỗi khi có người trên 65 tuổi, không
có khả năng đi làm thì nạp hồ sơ xin trợ cấp, và người viết làm công
việc đưa rước và thông dịch.
Ông William giới thiệu người viết với một viên chức bên sở Job
Servcies tên Larry. Người viết hỏi thăm về các hãng xưởng cần người
làm mà không đòi điều kiện chuyên môn, về hãng máy bay cần những
thợ loại nào và điều kiện ra sao ...Ông Larry cho người viết tên và địa
chỉ một số hãng cần người lao động chân tay, còn việc làm tại các hãng
máy thì chưa được vì cần nghề chuyên môn, nhất là phải có thẻ thường
trú.

Hỏi về nghề chuyên môn, thì ông cho biết sơ qua ngành nghề mà các
hãng máy bay tuyển dụng, như xử dụng các loại máy cắt, khoan, tiện
hoặc kém lương, thời gian huấn luyện ngắn hơn thì làm sheet metal
worker. Hỏi về trường dạy các loại nghề nêu trên thì ông ta cho hay có
thể học tại trường Votech.

Năm 1976, trong số các hãng xưởng không đòi hỏi chuyên môn, có hãng
MBPXL là nhận nhiều người, còn hãng Kreonite ở khu trung tâm, hãng
giặt, hãng may phía Nam nhận số ít. Khu phía Tây có hãng mộc, hãng
Sanders là nhận nhiều người, còn nhiều khác hãng chỉ nhận 1 hoặc 2
người.

Về việc tìm kiếm nhà cửa, thì thường kiếm các khu chung cư tại khu
trung tâm cho thành phần có gia đình ít người . Đối với người tị nạn gia
đình đông người cần 2 phòng trở lên, nhất là từ trại tị nạn bên Thái
Lan mới đến, người viết đưa về khu North East (Oliver & 29th - khu
Mỹ đen , rẻ tiền và có đủ đồ dùng - và gần hãng MBPXL - Có thời gian
khu này có trên 50 gia đình, một thời gian sau khi ổn định, họ rời đi khu
khác theo sở thích). Tuy nhiên khu này vào các ngày cúối tuần cũng tụ
họp ăn nhậu, và cũng chia sẻ thông tin về cuộc sống, giống như khu độc
thân.

Các thông tin về các ngành nghề chuyên môn tại trường votech, và lớp
Anh ngữ và GED tại trung tâm PPH Center đã chia sẻ lại thông tin đến
anh em, để ai muốn thăng tiến, có nghành nghề ổn định thì tùy nghi
định đoạt . Cuối năm 1976 hãng MBPXL mở "ca hai" làm từ chiều đến
khuya, nên số người tham dự lớp học Anh ngữ đông hơn, và đã có một
hai người khá Anh ngữ học điều hành máy tiện tại trường votech để
chuẩn bị cho tương lai.

Xin mở ngoặc để viết vài hàng về hình ảnh về Têt Bính Thìn 1976-
Email trước có đoạn văn về vụ bà Thị Trưởng thành phố Wichita Connie
Peters mặc áo dài đến tham dự. Vì hầu hết số người nhận email đến
sau năm 1978, cho nên thiếu dẫn chứng cụ thể thời khó thuyết phục...
Để làm tin, kèm theo là hình ảnh... người viết nhờ phía nhà báo chụp
tấm photo bà Thị trưởng với cô thợ may áo dài hồi Tết Bính Thìn, 1976.
Còn tiếp

DV

Bài báo phía dưới copy từ báo Wichita Eagle-Beacon (1976)



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,

Bài 3 - Ngày 08.03.2018

- Năm 1977

Tính đến đầu năm 1977, con số người Việt định cư tại thành phố
Wichita đã đạt con số khoảng 1200 người, trong số này đa phần là tái
định cư, (chưa kể người Miên, Lào và Hmong). Để tiện lợi cho việc
loan tải thông tin đến người Việt trên toàn tiểu bang, người viết thực
hiện bản tin mỗi tháng một lần. Bản tin được đánh máy lên stencil
paper, đánh dấu, rồi quay rô-nê-ô để in thành nhiều bản (thời gian 40
năm trước thực hiện bản tin khá mất công). Địa chỉ của người tị nạn
thuộc giáo phận Wichita do người viết thiết lập, còn danh sách người
Việt ngoài Wichita, thì được các giáo phận Dodge City, Salina và
Kansas City cung cấp.

Nội dung bản tin chú trọng loan tải tin tức sinh hoạt, luật lệ, quyền lợi
của người tị nạn tại Mỹ. Về tin tức tại Việt Nam ghi lại bản tin tức từ
đài VOA và BBC (record rồi đánh máy lại - chỉ loan tải các tin thật cần
thiết).

* Sinh hoạt cộng đồng
Tết Đinh Tỵ 1977, cái Tết thứ hai của người Việt trên đất Mỹ cũng
được tổ chức giống như năm trước, người tham dự mang theo "covered-
dish", và qua bản tin người viết mời bà con về tham dự, (cơ quan Bác
Ái Công giáo cung cấp bia và nước ngọt uống miễn phí) . Ngoài việc tổ
chức Tết coi như là sinh hoạt mùa Đông ở trong nhà, người viết còn
tổ chức picnic về mùa hè tại Eberly Farm, coi như là sinh hoạt của
người Việt ngoài trời (phía Tây đường 21). Người viết yêu cầu người
tham dự mang theo "covered-dish", (tại farm này có sẵn các lò nướng
thịt), cơ quan cung cấp bia và nước ngọt uống miễn phí, và mướn ban
nhạc Nguyễn Lâm từ Kansas City về giúp vui.
Ngoài ra, người viết còn tổ chức các buổi nhảy đầm vào ban tối, mướn
phòng gym tại trường East High School (đường Douglas - nhạc
cassette) vô cửa tự do. Người tham dự mang "covered-dish", còn phía cơ
quan cung cấp bia và nước ngọt miễn phí. Một lý do tế nhị phải đi
mướn phòng gym là vì các phòng gym tại PPH center, và phòng gym tại

nhà thờ chính tòa, tuy xử dụng không phải trả tiền, nhưng vì gần khu
nhà dân cư, sợ gây tiếng ồn ào sau 10 giờ tối, bất tiện... ( Ghi chú:
Thời gian vào khoảng cuối thập niên 80, khu học chính không còn cho
mướn gym hay hội trường tại các trường học nữa, bởi người mướn
không để ý đến vấn đề vệ sinh sau khi xử dụng. Về vấn đề cung cấp
bia, nước ngọt qua cái Tết đầu tiên, người viết học hỏi được kinh
nghiêm..., nên các cuộc tổ chức sau đó, như dịp Tết, picnic, nhảy đầm
người viết chọn bia hơi thay thế cho loại lon / can, để việc dọn dẹp
đỡ vất vả. )

* Đạo đạt nguyện vọng xin vô thường trú
Qua các buổi sinh hoạt tập thể, cũng như các cuộc gặp mặt ăn uống
cuối tuần với nhiều nhóm, có nhiều ý kiến, nhiều ước muốn được nêu
ra, nhưng khả năng của người viết thì hạn hẹp. Cho nên người viết
chọn việc làm nào mà có sự đồng thuận cao nhất. Vấn đề xin vô thường
trú được nhiều người quan tâm mong muốn, và là nhu cầu cấp thiết
nhất, để hầu có giấy tờ xin vào làm tại các hãng xưởng có tính
chuyên môn.
Vào mùa hè 1976, một phái đoàn thuộc Bộ Xã Hội Liên Bang đến
thăm cơ quan để tìm hiểu về tình hình định cư người tị nạn tại thành
phố. Người viết đem nguyện vọng xin vô thường trú của người tị nạn
chia sẻ với phái đoàn, để xin can thiệp với Chính quyền Liên Bang từ
Hành pháp đến Lập pháp, cho phép các người tị nạn đang cầm giữ thẻ
I.94 sớm được vô thường trú, để có cơ hội xin làm các công việc
chuyên môn và ổn định hơn. Ngoài ra, xin cho thành phần không có
khả năng đi làm, cao tuổi, đang hưởng chương trình trợ cấp xã hội, xin
gia hạn thời gian trợ cấp, vì luật hiện hành giới hạn 2 năm.
Phía phái đoàn hứa can thiệp, nhưng sang đến năm 1977 vẫn chưa thấy
thay đổi tình trạng di trú dành cho người tị nạn.

Do đó người viết dự trù tổ chức cuộc tập họp tại Wichita, và mời đồng
bào cư ngụ trên toàn tiểu bang về tham dự, để cùng đạo đạt nguyện
vọng xin vô thường trú, và mời Đại Biểu vùng thuộc Bộ Xã Hội Liên
Bang về tham dự.
Ngày 10.04.1977, một cuộc tập hợp của đồng bào trên toàn tiểu bang để
cùng bày tỏ nguyện vọng xin vô thường trú được tổ chức tại hội

trường, trường trung học tư thục Công giáo Kapaun Mt. Carmel (đường
East Central). Trước là để kỷ niệm hai năm ngày rời quê hương Việt
Nam, sau là đạo đạt nguyện vọng... Đại diện Bộ Xã Hội Liên Bang về
tham dự và nhận thỉnh nguyện thư trước sự hiện hiện đông đảo của
người Việt. ( Ông LHQ đọc bản tiếng Việt, anh LTQ <cựu quận
trưởng> đọc bản Anh ngữ. Ngoài ra, gần đến ngày 30.4, phía đài
truyền hình số 10 muốn làm phóng sự về người tị nạn cư ngụ tại
thành phố, người viết lại giới thiệu anh LTQ với phóng viên của đài, để
phỏng vấn và thâu hình. Gia đình anh LTQ mới dọn về thành phố từ tỉnh
lẻ).
Sau ngày này (10.04.77), người viết thảo thỉnh nguyện thơ (Anh ngữ) in
sẵn gửi đến đồng bào toàn tiểu bang, để yêu cầu mỗi người ký tên gửi
thư đến văn phòng Nghị sĩ và Dân biểu Liên Bang Hoa kỳ ( thuộc bang
Kansas), để xin cứu xét cho người tị nạn Việt Nam được vô thường trú.
Trong thư kêu gọi đồng bào tiếp tay, qua bản "THÔNG BÁO số 15 ngày
28.04.1977", có đoạn văn viết như sau:
" 2 năm sống tại Hoa Kỳ, là 2 năm chất chứa đầy nhung nhớ, thương
đau... Vì làm sao quên được dĩ vãng..., vì cha mẹ, anh em, bạn bè còn đó,
nhưng ở mãi tận Việt Nam...Nhưng liệu chúng ta có thể giúp họ gì khi
bản thân chúng ta còn bấp bênh ...
...Chúng tôi tha thiết xin qúi vị cùng chúng tôi với 2000 người tị nạn tại
tiểu bang Kansas đồng loạt gửi thư đến các vị dân cử thuộc tiểu bang
hầu tạo một động lực mạnh mẽ thúc đẩy các vị này quan tâm ...
... Hai ngàn lá thư của đồng bào tiểu bang Kansas sẽ là những nỗ lực
thúc đẩy người cầm quyền sớm thỏa mãn nguyện vọng của chúng ta.
Xin qúi vị hãy hàng động ngay, đừng do dự: mỗi người một lá thư gửi đi
là nguyện vọng của chúng ta nhất định thành công, trở ngại của chúng
ta nhất định phải được san bằng."
Còn tiếp
DV
Kèm photo bản văn kêu gọi đồng bào gửi thỉnh nguyện thư (28.04.1977)
nêu trên copy từ chính bản, và tờ bìa bản Thông Báo số Xuân Mậu-Ngọ,
1978 phía dưới.



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,

Bài 4 - Ngày 11.03.2018

- Năm 1977 (tiếp theo)
* Sinh hoạt tôn giáo
Ngoài các sinh hoạt chung như các cuộc họp mặt Tết, picnic, nhảy đầm
đã kể, còn có sinh hoạt riêng thuộc phạm vi tôn giáo cũng được tổ chức
theo nhu cầu.
- Lễ Phật đản 1977 - Thể theo yêu cầu của qúi cụ, qúi ông bà bên
Phật giáo, (ý kiến phát xuất từ một số cụ trong nhóm người Việt tại
Lào) nhờ người viết tìm địa điểm để qúi cụ tổ chức lễ Phật Đản
( tháng Tư năm Đinh Tỵ / tháng 6.1977), và nhờ loan tin trên bản tin để
mời người đồng đạo trong và ngoài thành phố tham dự.
Vì vậy, người viết xin linh mục chánh xứ cho phép xử dụng trung
tâm Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp / PPH Center (đường N. Market) để làm
địa điểm tổ chức lễ Phật đản, đồng thời loan tải thông tin về ngày, giờ,
địa điểm tổ chức lễ Phật Đản năm 1977 trên bản tin, và mời đồng bào
Phật tử xa gần trên toàn tiểu bang về tham dự.
- Phía người theo đạo Công giáo, người viết cũng nhận được yêu
cầu tổ chức lớp học xưng tội rước lễ lần đầu, và xin giáo phận cho
phép linh mục Viêt Nam về dâng Thánh lễ ngày Chủ Nhật, vì đa phần
không hiểu các lời kinh, sách Thánh bằng tiếng Anh.
- Vào mùa hè 1977, một lớp học xưng tội rước lễ lần đầu được tổ chức,
cha Giám đốc cơ quan đồng ý việc nhờ hai thầy thuộc chi dòng Đồng
Công về dậy kinh cho các em với thời gian hai tháng, và do các anh
LTQ, HTS và ông CTH phụ trách. Địa điểm là Claver Center (một nhà
thờ đã đóng cửa, và chương trình hot meal đã chấm đứt. Center này
trước đây người viết phụ trách việc dọn dẹp sau khi sinh hoạt đã viết
nơi bài đầu ).
- Về Thánh lễ ngày Chủ Nhật, tòa Giám Mục cho phép một linh mục
Việt Nam được về Wichita cử hành Thánh lễ mỗi tháng một lần. Linh

mục PĐĐ từ Kansas City nhận lời mời về Wichita cử hành Thánh lễ
hàng tháng cho đồng bào theo đạo Công giáo. Để phụ giúp các việc
trong Thánh lễ, như xướng kinh, nguyện ngắm, đọc sách Thánh, một số
người gồm ông CTH và hai anh HTS, PVC đảm nhận. Về địa điểm
hành lễ, cha chánh xứ thuộc giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp cho
mượn nhà thờ (cũng là cha xứ bảo trợ gia đình người viết). Người viết
trách nhiệm việc mở, đóng cửa dọn dẹp vệ sinh trong, ngoài nhà nhờ,
và nhà vệ sinh sau Thánh lễ.
* Kết quả cuộc vận động xin vô thường trú
Cuối tháng 10. 1977 lưỡng viện quốc hội thông qua dự luật Hamilton
Fish H.R. 7796 nhằm cho phép người tị nạn sau 2 năm thuộc qui chế
tạm dung / parolee (I.94), được phép làm đơn xin vô qui chế thường
trú / permanent (I.551), và chương trình trợ cấp người tị nạn gia hạn
thêm 4 năm. Sau đó dự luật được Tổng Thồng Carter ký ban hành.
Theo luật lệ muốn vô thường trú phải làm đơn, trong khi Wichita thuộc
trách nhiệm về cơ quan Di Trú văn phòng đặt tại Kansas City (thời gian
này chưa có văn phòng INS tại Wichita). Người viết đi Kansas City gõ
cửa cơ quan INS, để xin, nếu có thể cử nhân viên về Wichita làm các
thủ tục cấp thẻ. ( Một viên chức thuộc văn phòng Bộ Xã Hội Liên Bang,
vùng 7 trụ sở tại Kansas City, mà người viết quen khi ông ta cùng phái
đoàn HHS trung ương đến Wichita 1976 < đã viết tại bài 2>, nhờ ông
ta giới thiệu với giới chức bên sở INS. Ngoài ra, năm 1980 khi quốc hội
soạn thảo nhằm bổ túc và thay thế một số điều khoản về luật di trú
và tị nạn, viên chức này để cử người viết đại diện tiểu bang , cùng với
khoảng 80 người thuộc nhiều cơ quan trên toàn nước Mỹ phụ trách
việc định cư người tị nạn Đông Á, Đông Âu và Phi châu tham gian
đóng góp ý kiến cho ủy ban soạn thảo tại Hoa Thịnh Đốn. Sau khi
được quốc hội lưỡng viện thông qua, Tổng Thống Carter ký ban hành
ngày 17.03.1980, và có hiệu kể từ ngày 01.04.1980 có tên là Refugee Act
of 1980).

Khi gặp viên chức thuộc cơ quan INS, họ yêu cầu người viết cho
biết về số người tham dự và địa điềm làm thẻ. Về địa điểm, người
viết đề nghị phòng học hoặc phòng gym thuộc nhà thờ chính tòa (tòa
nhà cạnh số 437 N. Topeka), còn về số người tham gia sẽ nộp danh
sách sau. Để biết số người muốn lập thẻ thường trú tại Wichita, người
viết lại gửi thư thăm dò ý kiến. Trường hợp ai không muốn làm thẻ tại

địa phương thì đến văn phòng sở Di trú tại Kansas City.
Qua bản tin "Thông Báo số 18 ngày 27.10.1977", trong thư gửi đồng
bào về việc thăm dò ý kiến xin cơ quan INS cử nhân viên về Wichita
làm thẻ, có đoạn văn viết như sau:
" Ngày 10. tháng 4 năm 1977 tại hội trường Mt. Carmall với 750 người
tham dự, chúng ta đã cùng đồng ý đưa 2 vấn đề ra để tranh đấu: 1 *
Xin vô thường trú nhân, 2 *Xin tiếp tục chương trình trợ cấp cho người
tị nạn ...
Tháng 5.1977 mỗi người 1 lá thơ thỉnh nguyện gửi đi và đến nay kết
quả là ...
Nếu chúng ta đi Kansas City thì sẽ mất rất nhiều thì giờ, nên chúng tôi
đề nghị xin nhân viên Sở Di Trú về Wichita phát đơn, nhận đơn và lập
thẻ thường trú. Nhưng chúng tôi không biết sẽ phải mời về mấy ngày
và bao nhiêu người lập thẻ thường trú tại Wichita.
Để trả lời câu hỏi này, xin qúi vị điền vào tờ giấy in kèm và gửi trả lại
cho chúng tôi để chúng tôi chiết tính đề nghị ."
Còn tiếp.

DV

Kèm photo thư trả lời của Thống đốc tiểu bang Kansas " Enclosed is
the message requested for your February Vietnamese newsletter", đề ngày
24.01.1978. Người viết đề nghị Thống Đốc gửi thư chúc Xuân Mậu
Ngọ, 1978 đến người tị nạn Việt Nam để người viết loan tải trên bản
tin số xuân, tháng 2. 1978 (nội dung sẽ ghi lại vào email sau), và kèm
copy thơ thăm dò ý kiến ngày 28.10.1977 trích đoạn nêu trên; chụp từ
chính bản. Copy hai bản chụp phía dưới:



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,

Bài 5 - Ngày 14.03.2018

- Năm 1978
* Hãng máy bay nhận người Việt
Nhằm gia tăng số người tại thành phố, nên cần có nhiều người Việt
được vô làm tại các hãng xưởng mà công việc mang tính chuyên môn,
mới hy vọng có " nhiều người về Wichita sinh sống ..., để rồi có nhiều
người tiếp tay vào cuộc vận động cho các nguyện vọng ..." như đã viết
tại email trước.
Vào đầu năm 1978, ngay sau ngày luật di trú mới có hiệu lực một số ít
người Việt đã tự động đi Kansas city làm thẻ xanh. Một người do gia
đình Mỹ bảo trợ can thiệp đã được hãng Cessna nhận vào làm tại hãng
này, và anh ta cho hay hãng Cessna cần tuyển thêm người. Người viết
đến gặp ông Larry bên cơ quan Job Services, vì lần gặp trước đây ông
có hứa ... Người viết dẫn 5 người khả năng Anh ngữ tàm tạm đến xin
ông ta, nhờ giới thiệu vô hãng Cessna. Ba người trong số này đang học
lớp sheet metal, hai người còn lại mới từ bang khác dọn đến (tất cả đều
đã có thẻ xanh). Sau khi ông ta phone cho hãng và trao thư giới thiệu,
người viết chở 5 người này đến hãng Cessna trao thư cho phòng nhân
viên .
Khi tiếp xúc với phòng nhân viên, nơi đây trao cho mỗi người 1 lá đơn,
điền xong nộp lai. Sau khi phỏng vấn, hãng nhận 3 người đang học tại
votech, còn hai người mới di chuyển đến họ cho phỏng vấn lại vào
tuần sau. Nhân dịp này người viết yêu cầu hai người mới đến làm quen
với 3 người đã được hãng nhận vô làm, để học hỏi và chuẩn bị cho
cuộc tái phỏng vấn vào tuần sau. Ngoài ra người viết cũng nhờ 3
người được nhận vô làm cố gắng hoàn thành tốt công việc, tạo uy tín,
để từ khả năng làm việc của nhóm đầu tiên này, hy vọng hãng có thể
nhận thêm nhiều người Việt vô làm.
Khoảng tháng 10.1978 hãng Cesna trúng thầu, điều kiện thu nhận dễ
dàng, không khó khăn như thời gian đầu, nên số người Việt từ nhiều
nơi di chuyển về Wichita và được nhận vô làm tại hãng Cessna mỗi

ngày mỗi nhiều hơn (sau này hãng Cesna đổi tên) .

Phía anh em bên MBPXL ngại ngùng chưa muốn thay đổi, vì thời gian
này lương mới vào làm nghề sheet metal thấp hơn lương bên MBPXL,
nên nhiều người ở lại để vừa làm tại hãng MBPXL vừa đi học Anh
ngữ, học nghề chuyên môn, nhiều nhất là nghề tiện.

Mùa hè 1978 Hãng Boeing nhận 3-4 người đang làm tại hãng Sanders
( deburr càng bánh xe máy bay ). Đến cuối năm 1978 đã có khoảng 7- 8
người vô làm Boeing với nghề tiện, trong số này có 2 người học tại
votech, số còn lại từ tiểu bang khác đến (Mùa hè 1979, người viết thôi
không làm công việc định cư tại cơ quan Công giáo nữa, vì được nhận
vô làm việc tại sở Xã Hội, trụ sở tại Wichita, thuộc Bộ Xã Hội Tiểu
bang).

* Sở INS chấp thuận cử nhân viên về Wichita
Sau khi người viết nhận lại các bản thăm dò, và thiết lập danh sách số
người muốn làm thẻ tại Wichita khoảng 1100 người. Người viết cầm
danh sách đi Kansas city để xin sở INS cử nhân viên về Wichita.
Người viết trao danh sách và địa điểm đề nghị là phòng gym cạnh cơ
quan Bác Ái Công giáo. Sau khi thảo luận trao đổi một số thông tin, họ
đồng ý và cho biết thời gian khởi đầu từ tháng 5.1978 ( Thủ tục để hoàn
tất công việc làm thẻ xanh chia làm 3 giai đoạn, và vì cần thời gian làm
thủ tục giai đoạn I, như chụp hình, lăn tay, điền phiếu an ninh để nộp
cho sở Cảnh sát địa phương, rồi chờ kết quả sưu tra từ phía Cảnh sát,
sau đó nhân viên sở Di trú lo thủ tục giai đoạn phỏng vấn và cấp thẻ.
Một số người cần thẻ trước, họ đã lập thẻ tại Kansas City ngay khi
luật có hiệu lực).

Trong bản tin đầu tháng 2. 1978, người viết thông báo đến đồng bào các
giai đoạn lập thẻ thường trú để chuẩn bị. (kèm bản chụp phía dưới)
* Giám Mục Wichita và Thống đốc chúc xuân Mậu Ngọ, 1978

Như đã viết tại email trước, sau đây là trích đoạn nội dung.
Thư chúc xuân của Thống Đốc bang Kansas

" Đây là dịp đặc biệt cho tôi với tư cách là Thống Đốc tiểu bang

Kansas gửi đến đồng bào Việt Nam lời chào mừng nồng nhiệt
nhất của tôi, qúi vị là những người đã định cư ở nơi
mà chúng ta cùng nghĩ rằng Kansas là một nơi tốt để sinh sống.
Tôi tin tưởng rằng qúi vị sẽ tìm thấy nơi đồng bào, bạn hữu ở
đây lòng nhiệt thành và sự sẵn sàng giúp đỡ qúi vị cách này hay
cách khác vào những lúc khó khăn nhất. / It is a great peronal

honor for me, as Governor of Kansas, to have this opportunity to extend
my warmest welcome to Vietnamese who have settle in what we think is a
great place to live -- Kansas. I am confident that you will find the people
here warm, friendly, and willing to assist you in whatever way they can
with what most certainly has been a difficult time for you ..." Robert F.
Bennett.

Thư chúc xuân của Giám mục giáo phận Wichita

" Đây là dịp tốt cho tôi được chuyển lời chúc lành đầu năm đến
đồng bào Việt Nam những người đã đến Kansas và chọn nơi
này làm quê hương. Trong nền văn hóa của quê hương Việt
Nam, TẾT là ngày có nhiều kỷ niệm, cổ tục. Hãy giữ lấy nên
văn hóa ấy khi sinh sống tại quốc gia Hoa Kỳ này. Nền văn
minh ấy quí vị có thể đóng góp vào gia sản chung của chúng
ta. Di sản ấy nó đến từ nhiều quốc gia, từ nhiều dân tộc, như
dân tộc qúi vị chẳng hạn. CHÚC MỪNG NĂM MỚI. Giám Mục

David Maloney.

Còn tiếp

DV
Kèm thư chúc xuân Mậu Ngọ-1978 của Giám Mục giáo phận
Wichita phía dưới.



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978

Bài 6 - Ngày 17.03.2018

- Năm 1978 (tt. 1)
* Vận động xin cho các gia đình ly tán được đoàn tụ
Nguyện vọng đoàn tụ gia đình, không chỉ xuất phát riêng với nhóm "
độc-thân-tại-chỗ" như đã viết trước đây, mà còn có thêm hàng chục
người từ nhiều tiểu bang khác di chuyển đến, họ cũng mong muốn
xin chính phủ cho thân nhân của họ được đoàn tụ. Về trường hợp vợ
chồng đầy đủ có mặt tại Mỹ, nhưng con cái còn nhỏ kẹt lại tại Việt
Nam có trên chục gia đình, họ cũng mong ước làm sao cho con cái của
họ được đến Mỹ...
Qua các buổi họp mặt cuối tuần với nhiều nhóm, khi bàn về việc vận
động xin cho các gia đình ty tán được đoàn tụ, một vài người cho rằng
bên Cali, bên Texas, hay bên Hoa Thịnh Đốn người ta đông, người ta
không vận động, còn mình ở thành phố nhỏ này thì liệu có hy vọng gì,
sợ là công dã tràng... Cũng có câu hỏi nêu ra về sự hăng say của người
viết, rằng có phải là mượn cớ để kiếm danh hay kiếm chức chủ tịch...
(người viết cùng gia đình đầy đủ 4 người, định cư tại Wichita từ
ngày 23.06.1975).
Như đã viết :" ..., chuyện nghi ngờ là chuyện thường tình, vì sau
chiến tranh niềm tin của người Việt đã bị thui chột, không tin vào các
lời nói suông, không tin vào các lời hứa hẹn " ba bò chín trâu" ...mà chỉ
muốn nhìn thấy việc làm thực tế,..." (bài 1)
Anh em nêu lên các khó khăn, nghi ngờ, không phải là vô lý, bởi thế, để
làm an lòng những người trong hoàn cảnh, hầu cùng tiếp tay vào cuộc
vận động đoàn tụ. Người viết đi Cali nhân cuộc tập họp đầu tiên của
người tị nạn tại Nam Cali vào ngày 30.4.1977, do LM Đỗ Thanh Hà tổ
chức, để tìm hiểu tình hình tại chỗ, vì " thà rằng thắp lên ngọn đèn cầy,
còn hơn ngồi đó mà nguyền rủa bóng đêm". Nhưng khi đối diện với đám
đông tại Nam Cali, mắt thấy tai nghe, nhiều đề tài được các diễn giả
thay nhau lên khán đài hô hào ..., nhưng lại không nêu ra được việc làm
cụ thể, để kêu gọi đồng bào tiếp tay phục vụ nguyện vọng thiết thực

liên quan đến cuộc sống...( thời gian 30.04.1977 tình trạng cư trú của
người Việt còn mang qui chế tạm dung). Cho nên một năm sau ngày đi
Cali...

Ngày 30.04.1978, nhân kỷ niệm 3 năm ngày bỏ nước ra đi (30.04 1975),
người viết dự tính tổ chức một cuộc họp mặt nhằm kêu gọi đồng bào
toàn bang Kansas về tham dự, để cùng nêu thỉnh nguyện, ngõ hầu xin
cho các gia đình ly tán được đoàn tụ. Công việc qủa là phức tạp và khó
khăn, để hoàn thành việc đạo đạt nguyện vọng đoàn tụ, cần tiến hành
nhiều giai đoạn. Vì là việc chung, không phải là việc của một nhóm
người, nhất là số người có gia đình đầy đủ chiếm số đông. Để tránh
bớt sự chống đối, và tránh bị cho là coi thường sự hiểu biết của đồng
bào, việc đầu tiên là phải trưng cầu ý kiến trước khi tiến hành ...

Qua bản tin Thông báo số 4/78 ngày 06.04.1978 trong thư thăm dò ý
kiến đồng bào, có đoạn văn viết như sau :
"
BA NĂM MÒN MỎI TRÔNG, CHỜ,
NGƯỜI CÙNG RUỘT THỊT LÀM NGƠ SAO ĐÀNH.

TRÔNG ai: Vợ, chồng, con cái, cha mẹ...
CHỜ gì : ĐOÀN TỤ.
Ngày 10.04.1977 tại hội trường Mt Carmal school... nhất loạt mỗi người
1 lá thư gửi nhà cầm quyền xin qui chế thường trú... Có được kết qủa
này là do sự quyết tâm và đoàn kết của mọi người. ...
Chả nhẽ chúng ta cứ mãi thụ động, đã 3 năm rồi đã có ai trả lời cho
chúng ta biết NGÀY ẤY CÓ ĐOÀN TỤ. ...Tại sao chúng ta không hỏi
ngay nhà cầm quyền BAO GIỜ CÁC ÔNG CHO CHÚNG TÔI ĐOÀN
TỤ?
Chúng ta hỏi được không? Xin thưa được, ai đánh thuế, ai bỏ tù khi đặt
câu hỏi này. Nếu có bị tù tội thì chính kẻ viết lời van xin này sẽ đi tù
trước.
Chúng ta hỏi được không? Xin thưa được, dễ mà, kinh nghiệm có sẵn,
lại mỗi người 1 lá thư gửi đi như năm qua. Nhưng không dễ nếu chỉ có
người của Kansas, mà phải cần có những người tỵ nạn trên toàn nước

Mỹ cùng gửi đi, thì lời thỉnh cầu mới có giá trị, và mới có câu trả lời
thỏa đáng.

Vậy thì chúng ta viết thư làm sao, nội dung thế nào và hỏi ai? Xin qúi
vị chỉ bảo dùm và gửi về, chúng tôi đúc kết để lấy ý kiến chung cho vấn
đề ĐOÀN TỤ GIA ĐÌNH. "

Trong việc chuẩn bị cho ngày phát động, về việc "hỏi ai", người viết
mời Dân Biểu Liên bang Dan Glickman (đơn vị 4th Kansas) tham dự.
Trong thư trả lời ngày 13.04.1978, ông Dân Biểu xác nhận đến tham dự
" I shall be most happy to join with you at 12:15 and give the address" tổ
chức vào ngày 30.04.1978. Kèm bản chụp thơ của ông Dân Biểu, và
copy thư trưng cầu ý kiến ngày 06.04.1978.
Còn tiếp
DV

Người Việt tại Wichita: 1975-1978,

Bài 7, ngày 20.03.2018
- Năm 1978 (tt. 2)

* 30.4, ngày nêu nguyện vọng đoàn tụ

Ngay sau khi nhận được thư của Dân Biểu Dan Glickman, xác nhận sẽ
đến tham dự ngày nêu nguyện vọng hầu xin cho các gia đình ly tán
được đoàn tụ. Người viết cầm thư đến bốn, năm nhóm để chia sẻ ...,
trong đó có nhóm " tiên khởi" nêu ra ý nguyện đoàn tụ là nhóm " độc
thân tại chỗ", để cùng thảo luận, lấy ý kiến các bước cần tiến hành
sau ngày 30.04.1978.

Để chuẩn bị các bước tiếp theo (sau ngày 30.04.1978), người viết nhờ
anh em gửi thư đến bạn bè đang sinh sống tại các tiểu bang khác, yêu
cầu xé danh sách người Việt trên niên giám điện thoại, và địa chỉ các
tiệm thực phẩm Việt Nam nơi thành phố cư ngụ, rồi gửi về Wichita.
Để một khi phổ biến lá thư kêu gọi, sẽ dựa vào địa chỉ in trên niên giám
điện thoại để gửi thư, yêu cầu những người trong hoàn cảnh, và những
ai quan tâm đến vấn đề nhân đạo này, xin tiếp tay với đồng bào Kansas,
cùng vận động xin cho các gia đình ly tán được đoàn tụ.

Cuộc vận động lần này không giống như lần trước, khi vận động xin vô
thường trú năm 1977 liên hệ trực tiếp đến quyền lợi của người tị nạn,
nên được nhiều người tán đồng. Nhưng cuộc vận động lần này lại
khác, mục đích thuộc quyền lợi của các gia đình ly tán ... Cho nên đã có
sự ngần ngại, và nghi ngờ ... cho rằng người viết lợi dụng đám đông
để lập hội, lập đoàn... Vì thế người viết, nhờ anh em giải thích ... nếu
không làm đúng mục đích, không theo đúng chương trình đề ra thì cứ
việc công khai lên tiếng phản đối và rời hội trường.

Ngày 30.04.1978, tại rạp hát Nomar (đường N. Market) một cuộc tập
họp của đông đảo đồng bào quan tâm đến vấn đề xin cho các gia đình
ly tán được đoàn tụ đã diễn ra. Ông Lý Hữu Quân đọc bản tiếng Việt

(cựu SQ phủ ĐUTƯTB, có gia đình đầy đủ), Ông Hồ Văn Hiệp (cựu
Trung tá Quận trưởng, vợ con kẹt lại Việt Nam) đọc bản tiếng Anh.
Trong phần thỉnh nguyện có đoạn văn viết như sau : ( Bản thảo thỉnh
nguyện đã được mang ra thăm dò ý kiến trước ngày này, link bản văn
phía dưới)
" Thưa ông Dân Biểu. ...

- Xin ông cho chúng tôi biết: Chúng tôi phải làm gì để có ĐOÀN TỤ
GIA ĐÌNH.
- Xin ông cho chúng tôi biết: Ở Liên Hiệp quốc hai đại sứ của hai nước
(Mỹ-Việt) có dự định trao vấn đề đoàn tụ cho Liên Hiệp Quốc lo liệu
hay không? ...

Nếu một hai năm nữa, vấn đề được chấp thuận, xin ông đệ nạp một dự
luật lên quốc hội do chính ông bảo trợ, để cho phép người Việt được
nhập cảnh Hoa Kỳ với lý do ĐOÀN TỤ... Một khi thành công... MỘT
TRIỆU người Việt di cư trên toàn thế giới sẽ hô to : Ông Dan Glickman
MUÔN NĂM.

Chúng tôi cũng kính xin ông chuyển dùm những câu hỏi nêu trên đến
ông Chủ Tịch Ủy Ban Ngoại Giao Thượng Viện, Ông Chủ Tịch Ủy
Ban Ngoại Giao Hạ Viện, và ông Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ."

- Phần đáp từ của ông Dân Biểu, xin đọc trích đoạn bài phóng sự loan
tải trên báo Wichita Eagle-Beacon ngày 01 May 1978 (copy bài báo kèm
phía dưới).

" War Still Devides Vietnamese Families

An and Hanh Le had to leave behind their six children including a year old
daughter when they fled Vietnam nearly three years ago.

The Ve Tran family has five children with them in Wichita but four more
all of grade- school age remain in Vietnam.

The two families are among about 15 refugee Vietnamese families living
in Wichita who have at least one immidiate family member in Vietnam,
according to Bich Dao, coordinator of Indochinese refugees for the
Catholic Diocese of Wichita.

Sunday three years to the day after the fall of Saigon, several hundred
Vietnamese met with Rep. Dan Glickman D-Kan at the Nomar theater to
discuss family reunification.

" I recognize that your primary personal concern is with reuniting
families which the tragedy of the war and rush to seek freedom in all too
many cases tore apart" Glickman told the gathering. ...
The U.S. doesn't have diplomatic relations with Vietnam and is reluctant
to work through a third country to seek the release of families of refugees.
Glickman said. ...

Dao said he was neither encouraged nor discouraged by Glickman's
remarks. 'We will see' he said. "

Kèm bản chụp bài báo tiếng Anh và link: Bản thảo thỉnh nguyện ĐTGĐ
1978 trích đoạn nêu trên.
Còn tiếp
DV

Copy bản chụp bài báo trên tờ The Wichita Eagle-Beacon ngày 01.05.1978
phía dưới



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,
Bài 8 - Ngày 22.03.2018

- Năm 1978 (tt. 3)
* Tháng 05.1978 - phổ biến lá Thư Đoàn Tụ
Sau ngày 30.04.1978, nhờ sự tiếp tay của nhiều nhóm, nên bạn bè của
các nhóm này từ nhiều tiểu bang đã cung cấp danh sách trên niên giám
điện thoại của người Việt thuộc nhiều thành phố tại Mỹ. Khoảng trên
6000 địa chỉ của người Việt cũng được một sô bạn bè phụ giúp ghi
chép, hoặc đánh máy lại, để tiện bề dán lên các lá thư hầu gửi đến từng
địa chỉ. Số các tiệm thực phẩm Việt Nam có khoảng 70 địa chỉ, thêm
vào đó, linh mục NVT Chủ Tịch Cộng Đồng Giáo sĩ Tu sĩ VN tại HK
cho danh sách tên, địa chỉ của trên 300 linh mục Việt Nam cư ngụ tại
Mỹ. Về phía hội đoàn Việt Nam, bạn bè làm việc tại Bộ Xã Hội Liên
Bang cho tên địa chỉ của khoảng 500 hội đoàn Việt Nam ghi danh tại
Bộ Xã Hội.
Người viết in năm mươi ngàn Lá Thư Đoàn Tụ (50.000) và gửi đến
các địa chỉ nêu trên qua đường bưu điện, nhằm kêu gọi những người
trong hoàn cảnh, những người quan tâm đến vấn đề đoàn tụ, xin tiếp tay
cắt lá thư in sẵn, và gửi về ông Bộ Trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Ngoài hình ảnh về ngày 30.04.1978 và lời kêu gọi, còn kèm theo các
thư của:
- Ông Thống Đốc Bang Kansas:" ... Nếu có thể giúp được gì cho qúi vị,
xin cho tôi biết ( trang 2) - và thư của 2 TNS Liên bang, thuộc bang
Kansas :
- Thượng Nghị sĩ Bob Dole (Ứng viên Phó TT mùa 1976):" ... bằng mọi
cách tôi sẽ giúp qúi vị".
- Thượng nghị sĩ James B. Pearson: " ... Tôi cam kết sẽ ủng hộ qúi vị "
Về nội dung lá thư kêu gọi, xin trích đoạn:
" Lá thư này đột ngột đến với qúi vị không ngoài một mục đích kết thân
giữa những người Việt đang lạc lõng trước 200 triệu người Hoa Kỳ.

Qúi vị chắc rằng cũng muốn biết chúng tôi định làm một cái gì to lớn, vĩ
đại? Không, chúng tôi không dám có những ước mộng to lớn, vì
chúng tôi chỉ là những người tầm thường.
Chúng tôi không có văn phòng, không tòa soạn, không cơ sở, mà chỉ có
hộp thơ liên lạc nhỏ bé: Hộp Thơ Đoàn Tụ.
Chúng tôi cũng không có tuyên ngôn, không cương lĩnh, không lời phi lộ,
mà chỉ có lời xin: XIN ĐƯỢC ĐOÀN TỤ GIA ĐìNH.
Nhưng chúng tôi phải xin ai, và ai có đủ thẩm quyền chấp thuận cho
đoàn tụ? ...
Kính xin qúi vị cùng hai ngàn đồng bào tiểu bang Kansas chúng tôi, hợp
lực để lên tiếng kêu gọi lòng nhân đạo của những người có thẩm quyền
giúp chúng ta giải quyết vấn đề này. Vì chúng tôi nghĩ rằng đây là ước
muốn chung của người Việt, không riêng chỉ có đồng bào Kansas. ...
Kính xin ông bà, anh chị em, hãy lấy lá thư in sẵn đính kèm, đồng loạt
gửi lên ông Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ... Xin qúi vị hãy làm ngay,
đừng chần chừ... chúng ta làm một tiếng kêu lớn, tiếng khóc lớn, để
người mẹ chính quyền chú ý đến nguyện vọng của chúng ta, vì tục ngữ
Mỹ có câu :
'The squeaking wheel gets the oil ', và tục ngữ Việt Nam có câu tương tự:
' Con không khóc thì mẹ không cho bú'. ..." .

Còn tiếp
DV

Kèm bản chụp Lá Thư Đoàn Tụ tháng 5 năm 1978 phía dưới



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,

Bài 9 - Ngày 23.03.2018

- Năm 1978 (tt.4)

* Tháng 5 - 9 / 1978 - Phản ứng về cuộc vận động đoàn tụ

Tháng 5. 1978, ngoài việc gửi năm mươi ngàn Lá Thư Đoàn Tụ đến
người Việt để xin mỗi người 1 thư gủi Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ,
người viết còn nhờ ông Dân biểu Dan Glickman chuyển thư thăm dò ý
kiến đến các viên chức thuộc cơ quan Hành pháp và Lập pháp Hoa Kỳ.
Việc này đã được công khai lên tiếng tại rạp hát Nomar ngày
30.04.1978, đoạn văn đó như sau :

"Chúng tôi cũng kính xin ông chuyển dùm những câu hỏi nêu trên đến
ông Chủ Tịch Ủy Ban Ngoại Giao Thượng Viện, Ông Chủ Tịch Ủy
Ban Ngoại Giao Hạ Viện, và ông Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ."

Sau đây là trích đoạn các thư trả lời và các nhận xét phê bình từ các viên
chức và các bài báo liên quan đến vấn đề đã nêu ra trên Lá Thư Đoàn
Tụ:" Làm sao để có đoàn tụ gia đình" ... ( ghi lại theo ngày tháng trên
thư trả lời, và bài báo... bản chụp kèm phía cuối bài)

* Về phía các viên chức, cơ quan Hoa Kỳ:

- Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ - Chief: Correspondence Management Division-
22.05.1978.

" ... We in the Department share your deep concern about the plight of
those refugees who have been separated from their families, and we are
now in consultation with Congress regarding the provision of a more
permanent and long-range program for Indochinese refugees...."

- Chủ Tịch Ủy Ban Ngoại Giao Thượng Viện John Sparkman -
23.05.1978.

"... any action to reunify the families is at this point in time dependent
upon the policies of the Socialist Republic of Vietnam... the prospects are
not good for reunification. ... I hope that as time proceeds, constructive

steps might be taken by everyone concerned to achieve a reunion of
family."

- Chủ Tịch Ủy Ban Ngoại Giao Hạ Viện Clement J. Zablocki -
06.06.1978.

" Your feeling on this tragic matter are certainly understaindable and I
offer my sympathy to the divided families. ... You may be sure of my
continuing attention to the many issues relating to the Indochina refugees,
including the important question of facilitating refugee entry into the
United States."

- Cựu Tổng Thống Nixon - 06.09.1978.

" ... I hope that the current administration will take positive steps to deal
with this problem in any negotiations with the present government in
Vietnam. This humanitarian issue is certainly one which even a
Communist government should not be able to ignore."

* Về phía tôn giáo - Thư của Giám Mục TTK Hội Đồng GMHK -
13.06.1978

Người viết gửi thư đến Giám Mục Chủ Tịch Hội Đồng Giám Mục Hoa
Kỳ, để xin chỉ định một ngày đặc biệt, để toàn thể giáo dân Hoa Kỳ
cầu nguyện cho các gia đình ly tán được đoàn tụ . Tuy nhiên qua thư trả
lời của Giám Mục Tổng Thư Ký, phía Hội Đồng Giasm Mục Hoa Kỳ
chỉ chấp thuận lời cầu nguyện theo ý chỉ ...

" ...Arcbishop Quinn has asked me to reply to your letter....I will ask our
Liturgy office to prepare some general intercession along these line,
however, with the thought that these might be made available to local
Ordinaries". (copy bản chụp linh phía dưới)

* Về phía báo chí Việt Nam tại Hoa Kỳ

- Tờ Việt Nam Hải Ngoại (SD, Cali) - Tháng 7.1978

" ... Công Sản khôn ngoan đánh đòn tình cảm bằng cách nêu lên vấn đề
" đoàn tụ gia đình". ... Một vài dân biểu Mỹ cũng được kéo vào cuộc. ...
muốn cho các gia đình đoàn tụ theo đúng "nhân đạo",... Mỹ hãy đặt

quan hệ ngoại giao với " chính phủ " VN đi đã..." ( kèm bản chụp link
bài viết phía dưới)

- Tờ Trắng Đen (LA, Cali) - Tháng 09.1978

" Trắng Đen : Ông Nguyễn Nam Kha và một số bằng hữu yêu cầu ông
ĐTB lên tiếng giải tỏa những thắc mắc của đồng bào; yêu cầu cựu
Trung tá Hồ Văn Hiệp, ông Nguyễn Hữu Quân v.v....cho biết rõ hơn về
các điều tai nghe mắt thấy. ...
Lời tòa soạn: Một lần nữa, Trắng Đen xác định quan điểm: Vận động
Đoàn Tụ Gia Đình là chơi dao hai lưỡi ... Dưới đây là tiếng chuông thứ
ba của ông Nguyễn Nam Kha nêu ý kiến rất ôn tồn yêu cầu ông ĐTB lên
tiếng... Trắng Đen.
Kansas ngày 20.08.1978 - Hai tờ báo Trắng Đen 113 và 120 có đề cập
đến chương trình đoàn tụ của một vài người đã và đang phát động tại
tiểu bang .... Ông Bích đã đốt giai đoạn để làm theo ý kiến riêng của
ông. Hơn nữa những thư từ liên lạc với chính quyền Mỹ đăng trong bản
tin Đoàn tụ thật sự họ chưa hứa hẹn gì cho việc đoàn tụ. ...
Ngoài ra, nghĩ cũng cần nêu ra để đồng bào được rõ thêm...Ông là
người khởi xướng thành lập hội Người Việt ở đây. Hội trưởng là ông
Hồ Văn Hiệp (cựu Trung tá), hội phó là ông ..."

Còn tiếp
DV

Kèm bản chụp các thư và bài báo trích dẫn nêu trên, coi copy kèm phía
dưới và link: Thư TTK Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ,+bài báo:Việt Nam
Hải Ngoại - July 1978



Người Việt tại Wichita thời 1975 -1978,

Bài 10 - Ngày 24.03.2018

- Năm 1978 (tt.5)

* Kết qủa cuộc vận động và thỏa hiệp về chương trình đoàn tụ ODP
Để làm thành một bộ hồ sơ đoàn tụ, người viết tập trung các thư từ đã
liệt kê tại các email trước, tiêu biểu cho phía Hành Pháp, Lập Pháp và
tôn giáo Hoa Kỳ. Cộng thêm một số thư của vài cơ quan của Mỹ khác
và bài báo trên tờ Wichia Eagle tường thuật ngày khởi xướng cuộc vận
động đoàn tụ (30.04.78), coi như là phản ứng từ phía Mỹ. Trong bộ hồ
sơ này còn có các bài viết trên bẩy tờ báo tiếng Việt tại Mỹ thời bấy
giờ, có báo lên tiếng ủng hộ, cũng có báo bày tỏ sự nghi ngờ về mục
đích, về cách thức vận động đoàn tụ. Ngoài ra, trong bộ hồ sơ này còn
có thư của các hội đoàn gửi thư góp ý kiến thuận, nghịch lẫn lôn, và
thư từ của đồng bào, của người trong hoàn cảnh góp ý. Đặc biệt mỗi
lá thư góp ý..., người viết đều kèm theo bì thư của người gửi, với
nhật ấn của bưu điện, hầu làm bằng chứng về nơi chốn gửi thư, để
chứng tỏ vấn đề đoàn tụ không phải của riêng người Việt tại bang
Kansas, mà là vấn đề được sự quan tâm của cộng đồng Việt Nam tại
Hoa Kỳ. Làm đúng như điều đã ghi trong thư trưng cầu ý kiến đồng
bào Kansas ngày 06.04.1978 rằng "...cần có những người tỵ nạn trên
toàn nước Mỹ cùng gửi đi, thì lời thỉnh cầu mới có giá trị, và mới có câu
trả lời thỏa đáng."(bài 6)
- 20 tháng 9.1978

Trong phần phát biểu của ông Dân Biểu Dan Glickman (30.04.1978)
rằng :" The U.S. doesn't have diplomatic relations with Vietnam and is
reluctant to work through a third country to seek the release of families of
refugees. Glickman said."( bài 7). Với lời lẽ không mấy khích lệ này
của ông Dân biểu, người viết chẳng những không nản lòng, mà vẫn
tiến hành theo kế hoạch vận động đã định trước.

Để đi tìm câu trả lời cho câu hỏi đã nêu ra trong ngày họp mặt
30.04.1978, tại rạp hát Nomar rằng : " Ở Liên Hiệp quốc hai đại sứ
của hai nước (Mỹ-Việt) có dự định trao vấn đề đoàn tụ cho Liên Hiệp

Quốc lo liệu hay không? ". Cho nên vào ngày 20.09.1978, người viết
gửi đến ông Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc, bộ hồ sơ xin đoàn tụ bao
gồm phản ứng của hai phía Việt-Mỹ nêu trên, để xin cứu xét nguyện
vọng đoàn tụ của người Việt Nam tại Hoa Kỳ.

- 13 tháng 10.1978

Ông Đại biểu vùng thuộc cơ quan UNHCR cho biết, thể theo lời yêu
cầu của ông TTK Liên Hiệp quốc, gửi thư trả lời người viết và báo
tin: Cơ quan LHQ chấp nhận thỉnh nguyện của cộng đồng Việt
Nam tại Hoa Kỳ , và thiết lập hồ sơ vụ đoàn tụ " The Secretary-
General of the United Nations has asked me to reply ...The Office of
UNHCR stands by ready to ....regarding the reunification of family ...
Please be assure that... the Vietnamese community has received our
careful attention and made of record."- Thư ngày 13.10.1978 (kèm bản
chụp)

* 1979 -Thỏa hiệp về đoàn tụ ODP ra đời,

Bảy tháng sau ngày gửi thư xác nhận lập hồ sơ vụ đoàn tụ nêu trên
(13.10.1978), cơ quan UNHCR và nhà nước CSVN ký kết văn bản ngày
30.05.1979, nhằm cho phép các gia đình ly tán được đoàn tụ. Tiện đây,
người viết xin trích đoạn thỏa hiệp và về thủ tục xuất nhập cảnh cho
diện đoàn tụ ODP ghi trong báo cáo của ông TTK- LHQ gửi Đại Hội
đồng LHQ (11. 1979).

"Following the announcement on 12 January by the Government of Viet
Nam that it was prepared to grant exit visas to all Vietnamese, with the
exception of those in certain categories who, by written request, expressed
their wish to leave, and after discussions held at Hanoi between the
Vietnamese Government and UNHCR a Memorandum of Understanding
was concluded on 30 May 1979 between the Government and that Office
regarding a seven-point programme for the orderly departure from Viet
Nam of “family reunion and other humanitarian cases” -
( Trích:"UNHCR Procedure Orderly departures from Viet Nam" - bản văn
phía dưới).

* Năm 1979 - Cơ quan ODP của Mỹ ra đời

- Ngày 2.11.1979 - Cơ quan ODP của Mỹ hướng dẫn về hồ sơ bảo
lãnh diện đoàn tụ ODP.

Sau khi thỏa hiệp về chương trình ODP ra đời, phía Mỹ lập ra cơ quan
ODP, trụ sở đặt tại Bangkok, để giải quyết hồ sơ diện đoàn tụ (10 năm
sau, năm 1989 cũng giống như mục đích của UNHCR ghi trên:“family
reunion and other humanitarian cases”, cơ quan này giải quyết diện
nhân đạo, thuộc thành phần tù nhân cải tạo HO). Người viết gửi thư
đến cơ quan ODP, để tìm hiểu về thủ tục, các loại giấy tờ cần thiết về
hồ sơ bảo lãnh diện đoàn tụ gia đình theo qui định của nước Mỹ. Cơ
quan ODP của Mỹ mới thành lập gửi thư trả lời, xin trích đoạn :"
Thank you very much for your kind letter ... It was well received here,
since you are the first coordinator we know of to draft a form that will help
Vietnamese residents in the United States in their efforts to be reunited
with their relatives in Vietnam. Congratulation on your initiative and
excellent organiztion. ...

We are sorry that the procedure is so complicated, but we are must guard
against fraud, which is the reason for the procedure.

Again, congratulation on your execellent initiative. Keep up the good
work, as we both continue our efforts to reunite deserving family." (Thư
ngày 02.11.79, copy phía đưới)

- Ngày 13.12.1979 - Thư của ông Cao Ủy UNHCR tái cam kết về
chương trình đòan tụ.

Trích đoạn thư ngày 13.12.1979 của Đại Biểu vùng thuộc cơ quan
UNHCR bày tỏ quan điểm và tái xác nhận ...

"Sự phân ly của các gia đình mà người thân mỗi người một nơi là một
trong những bi kịch thảm thương nhất của người tị nạn ... Trong những
tháng gần đây có những tiến triển đáng khích lệ, dẫn đến sự gia tăng
về con số các gia đình được đoàn tụ, đặc biệt là người Việt Nam. Đoàn
tụ gia đình là một yếu tố quan trọng trong việc nhận người tị nạn ...
Đó là điều mà Cao ủy Tị nạn LHQ đang thực hiện và chắc chắn công
việc sẽ tiếp tục ." / The separation of families and their dispersal in
different part of the world is one of the most tragic features of refugee
situations. ... There have been many encouraging developments in recent
months which have resulted in an acceleration in the number of reunited

families, especially Vietnamese. Family reunification has been a factor
of major importance in admission of refugees ... It is a priciple to which
the UN High Commissioner for refugees is and will continue to be firmly
committed" . ( bản copy phía dưới )

- Ngày 31.12.1979 - Thư của Đại sứ Đặc Trách Chương trình Tị Nạn
Hoa Kỳ

Trích đoạn thư ngày 31.12.1979 - Người viết gửi thư đến Tổng Thống
Carter hầu xin gia tăng định số để đón nhận người từ Việt Nam ra đi
đoàn tụ với người thân tại Hoa Kỳ.

" President Carter has asked me to respond to your letter....We are
continuing to work with the United Nations High Commissioner for
refugees from camps in Southeast Asia and to begin an effective program
of orderly departure from Vietnam". (bản copy phía dưới)

Lời kết: Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày khởi xướng cuộc vận động
đoàn tụ thành công (1978-2018) người viết xin gửi lời cám ơn đến qúi vị
và đồng bào Wichita, những người đã tiếp tay đẩy mạnh mộng ước
đoàn tụ thành hiện thực, một nguyện vọng phát xuất từ người Việt
Nam tại thành phố Wichita, bang Kansas. Cũng nhân dịp này xin chuyển
đến qúi vị lời khen ngợi từ cơ quan ODP của Mỹ gửi đến qúi vị, và
đồng bào Wichita: " Congratulation on your initiative and excellent
organiztion" (bản văn phía dưới). Người viết cũng không quên gửi lời
cám ơn đến bạn đọc đã góp ý, chia sẻ cảm nghĩ, và chuyển tiếp đến
bạn bè xa gần loạt bài " Chuyện bây giờ mới kể " viết về các hoạt
động của người Việt tại Wichita của 40 năm về trước: Từ việc vận
động vô thường trú (10.04.1977), vận động xin cơ quan INS cử phái
đoàn về Wichita làm thẻ xanh (28.10.1977), đến việc vận động xin cho
các gia đình ly tán được đoàn tụ (30.04.1978). Qúi vị và đồng bào
Wichita đã đóng góp công sức lớn lao cho sự thành công của cả ba
cuộc vận động đã qua.

HẾT

DV

Kèm bản chụp các thư ghi trên phía dưới, và link hai bản văn trích dẫn
trên :LHQ chấp thuận thỉnh nguyện đoàn tụ 1978 - Và :UNHCR:
Procedures for Orderly Departure From Vietnam, 1979