The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by fireant26, 2022-09-11 23:41:50

Nhược Trần Truyện Ngắn

Nhược Trần Truyện Ngắn

Nhược Trần

Bức Tranh Trừu Tượng

vietmessenger.com

Đầu thế kỷ 21. Tôi ngồi nhìn gió. Gió có khác gì với gió mùa này
năm trước? Gió thổi làm gợn lăn tăn những đợt sóng một dòng
sông tật nguyền. Tôi ngồi nhìn gió và hư cấu đời mình. Rồi tự tra
vấn, một kỷ nguyên mới đã hình thành, quả đất vẫn chuyển động
nhịp nhàng từng khoảnh khắc những vòng xoay nghiệt ngã, loài
người sẽ đi về đâu? Họ vẫn thở, vẫn ăn, vẫn ngủ, vẫn yêu đương
làm tình như tôi đã từng yêu em?

°°°

Cuối thế kỷ 20.

Em ra đón tôi nơi phi trường. Nắng nhỏ từng giọt mồ hôi xuống mặt
đường nhựa. Loài người chen chúc nhau trong khỏang không gian
200 mét vuông chật chội. Em đã chờ tôi. Chờ tôi từ hơn 3 năm về
trước. Sài Gòn tạ lỗi những mảnh tình gãy đổ, chênh vênh. Chiều
dài 12 ngàn cây số thu hẹp trong một vòng tay. Em ghì tôi vào lòng.
Khóc...

Chồng em lánh mặt. Cố tình lánh mặt để em đón tôi về sống cùng
em 30 ngày hè ngắn ngủi. Và chúng tôi đã có những ngày thật mặn
nồng bên nhau.

°°°

Tôi trở lại Sài Gòn sau nhiều năm xa xứ. Tất cả đã đổi thay như thời
gian cào mòn vài vết thâm trên gương mặt của những con người hối
hả ngược xuôi trên đường phố. Tôi gặp em qua một bức tranh. Bức
tranh trừu tượng treo lơ lửng trong một gallery trên đường Đồng
Khởi.

Bức tranh sơn dầu, khổ 60/80. Bố cục cô đọng, gợi mở. Những
mảng màu u trầm đen trắng, đậm nhạt lấp lửng, chồng chồng lên
nhau toát lên một không gian ấm lạnh, sâu lắng, khốc liệt mà ma
quái, cuốn hút tâm trí người thưởng ngoạn. Tôi say sưa nhìn ngắm
bức tranh bằng cảm giác đê mê của người bay bổng trên thượng
giới. Hoặc về với địa ngục, nơi chốn vây khốn hồn người. Tôi

choáng váng một khoảnh khắc tê dại hai con ngươi đờ đẫn. Buổi
chiều. Sài Gòn cợt đùa tiếng huyên náo ngựa xe xuôi ngược. Tôi
tìm đến tác giả, người họa sĩ vẽ nên bức tranh tuyệt mỹ. Con hẻm
chật chội. Những vũng nước mưa còn đọng lại trên nền đất lồi lõm.
Căn nhà khuất sâu sau giàn hoa giâm bụt, cuối phố. Tôi bấm
chuông. Người phụ nữ đẹp, duyên dáng, gương mặt trong sáng
đượm vài nét u buồn nhìn tôi mỉm cười. Bàn tay, tấm áo lốm đốm
vài vết sơn ngả màu, loang lổ. Em mời tôi vào nhà. Căn phòng treo
đầy tranh. Vài khung bố đặt chồng lên nhau, xiêu vẹo. Những týp
màu nằm ngổn ngang bên cạnh giá vẽ đứng sừng sững nơi góc
xép. Thật bừa bộn căn phòng họa sĩ. Em pha một bình trà. Mời tôi
ngồi bệt xuống nền đất. Rồi lan man, chúng tôi loanh quanh những
câu chuyện sắc màu nghệ thuật. Hết một buổi chiều. Nắng liêu xiêu
gãy đổ dưới những vòm cây thành phố.

Em là họa sĩ nổi tiếng. Đã từng vẽ nhiều bức tranh giá trị. Đã dự
những cuộc triển lãm quan trọng trên thế giới. Gặp em lần này, qua
bức tranh trừu tượng, với tôi là một “biến cố” rất tình cờ. Quen em
qua bức tranh. Và vì bức tranh mà tôi và em đã buộc chặt vào nhau
như một định mệnh. Không làm sao có thể bứt lìa được.

Biển Vũng Tàu đêm rằm tháng tám đẹp mượt mà như da con gái
dậy thì. A’nh trăng vằng vặc treo lơ lửng trên bầu trời huyền ảo.
Những đợt sóng trắng xóa vỗ êm lên bờ cát phẳng lặng. Âm thanh
rì rào, xào xạc. Tôi ôm em lăn tròn ra bãi cát. Làm tình trên bãi cát.
Những hạt cát li ti bám lên thân thể nhầy nhụa những giọt mồ hôi và
tinh khí. Cơn gió nhè nhẹ mơn trớn da thịt. Đêm trần truồng. Một
mắt ngắm em, mắt kia tôi gom không gian cho vào giấc ngủ.

°°°

Mùa xuân, Hà Nội có những cơn mưa phùn rỉ rả. Gió rít từng cơn
buốt vào da thịt. Khách bộ hành co ro trong những tấm áo gió. Hà
Nội mùa xuân. Thành phố ẩm ướt những con đường lầy lội. Hàng
cây đẫm nước một buổi chiều đến muộn. Hồ Tây lờ mờ những con
sâm cầm bơi trong sương. Hoa gạo đỏ rực phủ xuống mặt hồ Hoàn
Kiếm. Trầm mặc và êm ả. Lần đầu tiên về thăm, tâm trạng của

Khang lâng lâng một niềm hoài cổ. Mảnh đất ngàn năm văn vật đưa
anh tìm đến với cội nguồn. Hà Nội xanh, đẹp, êm đềm, thơ mộng,
nhưng lạnh. Hà nội thâm trầm gãy đổ hè phố. Hà nội thanh tao và
khập khiễng những nghèo nàn bần tiện. 50 năm cùng những biến
đổi khôn lường.

Khang vào một quán cà phê bên đường, nơi góc phố. Hàng cây hoa
sữa lặng lẽ ngậm sương, cúi đầu. Trời chiều quạnh và lạnh. Nhâm
nhi một tách cà phê nơi Quán Gió. Đời Khang, có được một lần cái
cảm giác đê mê như thế quả là sướng thỏa. Quán cà phê thưa
người. Nơi góc phòng, cô gái trẻ duyên dáng, xinh xắn, ngồi lặng lẽ
chống cằm nhìn vào khoảng không trước mặt, nghĩ ngợi. Mái tóc
dài Hà Nội buông lơi trên tấm lưng hơi gầy. Lâu lâu, cô lắc nhẹ mái
đầu, đưa tay vén vén những sợi tóc mai lòa xòa trên trán. Cô gái có
một nét thu hút lạ thường. Vừa thâm trầm, vừa ngổ ngáo. Thỉnh
thoảng, Khang lén nhìn cô và bắt gặp ánh mắt tinh nghịch của cô
nhìn mình. Cặp mắt đẹp như chưa từng cảm nhận.

Khang dễ bị quyến rủ bởi những người con gái có đôi mắt đẹp, hồn
nhiên, thông minh, sắc sảo và thâm trầm sâu lắng. Những người
con gái nổi bật thường tìm thấy ở Khang một sự tin cậy, một hình
ảnh lớn lao để có thể một đời cho hết. Khang sinh ra để yêu đàn bà
và để được đàn bà đắm say.

Khang không tin ở số mệnh. Nhưng đời quả có lắm chuyện lạ lùng
đến kinh ngạc. Khang gặp lại cô gái ấy, rất ngẫu nhiên, tại phòng
tranh trên đường Tràng Tiền, trong một ngày nắng nhạt. Làm quen
với nhau qua một bức tranh. Bức tranh trừu tượng, khổ 60/80. Rồi
họ hẹn gặp lại nhau. Chiều. Mưa phùn lất phất phủ mờ đường phố
Hà Nội. Nơi cái quán cà phê hôm trước, Khang ngồi nhìn mưa và
đợi cô gái. Lặng lẽ trong một góc thu hẹp. Cô đến. Những hạt mưa
bụi bám đầy lên người, lên mái tóc. Và họ đưa nhau vào một cuộc
tình say.

°°°

Mùa hè năm sau, Khang trở lại Hà Nội. Hai tuần sống bên nhau,
trọn vẹn một đời người. Tình yêu đẹp nhưng nghiệt ngã. Họ yêu
nhau. Xa nhau. Nhớ nhung. Mong đợi. Và tình yêu đó dường như
không có đoạn kết.

°°°

Tôi trở lại Hòa Lan. Một khoảng cách không gian thật lớn. Sự đối
chọi giữa ấm lạnh, sự trầm lặng sạch sẽ và tiếng ầm ì bụi bậm,
niềm trơ trọi và những ràng mối chồng chéo nghĩa tình. Thời khắc
chông chênh và dư âm tản mạn, quấn quít làm tôi ngầy ngật cả
tuần không khuây nỗi nhớ. Như một nỗi ám ảnh... đẹp. Và em, bên
đó, hằng giờ khắc khoải đợi trông...
Ngày tháng tiếp theo. Em gởi liên tục những bức điện thư... tình.
Bốn mùa, Âu Châu mưa dầm, nắng vội.

“Anh,
Hãy về với em. Em không thể sống thiếu anh được. Về ngay với em
đi anh.
Anh còn nhớ đêm trăng Vũng Tàu? Em vẫn nhớ da diết. Cái nhớ
luôn quấn quít bên lòng. Những đêm khắc khoải thèm khát anh cứ
căng phồng da thịt. Nỗi buồn nghiệt ngã làm em tê dại chân tay. Một
tình yêu lớn, một hạnh phúc lớn và một nỗi đau lớn. Anh ơi, ai san
sẻ cùng em?
Trên đời, tìm được một người mà mình có thể yêu thương hết lòng
là điều hiếm hoi, là sự bố ban ân sủng của trời. Em sẽ mãi chờ anh.
Hãy nhanh về với em, anh nhé!”.

Tôi đã không thể về sống mãi với em, bên đó. Nơi mà tôi yêu
thương nồng nàn, và cũng là nơi mà tôi đã đánh đổi đời mình để ra
đi. Tôi cũng không thể đưa em sang đây, một vùng đất mà tôi không
có nhiều gắn bó. Chốn này sẽ không là nơi dung thân phù hợp giúp
em tiếp tục đi lên trong ngành hội họa đầy kỳ thú. Từ lâu, tôi đã
chọn cho mình một đời sống đơn độc, như số mệnh đã ban cho tôi
từ khi tôi mới vào đời. Nhưng tôi không thể chối bỏ tình em, như
thuở ban đầu tôi đã không muốn lẩn tránh và tự kiềm chế.

“Anh,
Về đây với em. Em không thể chịu đựng nổi sự cô độc. Nếu mình
thực sự không có tương lai với nhau, hãy cứ nói rõ cho em biết...
Em đã chờ anh trong mỏi mòn. Những đêm trăn trở làm em tủi
phận. Đã nhiều ngày em không thể vẽ được. Vắng anh, lòng em rã
rượi, trơ trọi. Cây cọ và khung bố vẫn nằm im vô hồn bên giá vẽ.
Em chỉ muốn bỏ hết tất cả để có được anh bên mình. Tại sao anh
lại có thể điềm tĩnh và dửng dưng đến thế?
...
Anh,
Em không thể như những người đàn bà khác. Quyết trả giá cả cuộc
đời cho tình yêu, bằng mọi giá giữ lấy một người đàn ông cho mình.
Tình yêu đối với em là tất cả. Em không thể và không muốn yêu một
ai khác ngoài anh. Nếu không thể là của nhau, có lẽ, em sẽ sống
nốt quãíng đời còn lại của mình như thế. Em sẽ dành hết tâm hồn
cho nghệ thuật.”
...
“Anh,
Một nhạc sĩ nổi danh đang theo đuổi em. Anh ta biết rằng em vẫn
yêu anh, và chấp nhận sự hiện hữu của anh trong đời em. Anh ấy
chỉ cần có em, muốn được có em dù phải đánh đổi bất cứ một điều
kiện gì.”

°°°

Bặt tin em một thời gian. Tôi thảng thốt như người mất trí. Một tối,
Diễm gọi điện thoại cho tôi. Tôi hỏi “Diễm ơi, dạo rày em có còn viết
lách?”. Diễm cười “Để làm gì?”. Tôi bảo “Để viết một cuốn tiểu
thuyết năm trang cuộc tình của chúng mình lớn bằng năm lần quả
đất.”

Và rồi em đi lấy chồng. Lấy chồng để có được một đời sống gia đình
ổn định. Em yếu đuối, tôi biết. Nhưng em là người sống quyết liệt
với nỗi đam mê của mình. Làm bằng được những điều mình thích.
Lấy chồng như một nỗ lực hóa giải đời sống bế tắc. Tình yêu là
niềm day dứt mong tìm đến. Thu phong, những chiếc lá úa rụng rơi
khi chưa kịp úa vàng. Còn em. Em vẫn chờ tôi, khắc khoải chờ tôi

bên người chồng chắp nối.
Giống như em, tôi hiểu, và tôi trân trọng, trên cõi đời này, có lắm
người đã “yên ấm” gia đình, nhưng trong tâm tưởng của họ, họ luôn
“phải” sống cho và sống vì một hình ảnh “thoáng ẩn thoáng hiện”
nào khác. Và đấy mới là cuộc sống thật sự của họ. Riêng tôi, người
nữ chính là vũ trụ huyền nhiệm trói chặt đời tôi trong hiện hữu mê
hoặc đời sống.

°°°

Mùa hè 1996, từ Hà Hội, Khang bay vào Sài Gòn. Sài Gòn náo nhiệt
những buổi chiều xuống phố. Và tại đây, Khang đã gặp Miên, người
nữ họa sĩ tài hoa đầy ấn tượng.

°°°

Bức thư gởi đến từ Hà Nội. Em khóc hết một mùa đông. Tần ơi,
mưa xuân Hà Nội có làm em ướt tóc?

Nhược Trần

Tản Mạn Quê Hương

vietmessenger.com

Sau vài năm trở lại, tính từ thời điểm 1992, thì quả thật Việt Nam đã
có nhiều biến đổi. Từ cơ sở vật chất đến cung cách làm việc của
nhân viên phi trường Tân Sơn Nhất đã có phần tiến bộ hơn trước.
Thủ tục xuất nhập cảnh được giải quyết khá dễ dãi và nhanh chóng.
Nhân viên phi trường thường mang một vẻ mặt đăm đăm, khó chịu.
Thái độ tiếp đón du khách hơi mất lịch sự và thiếu văn minh.
Cái nóng quen thuộc của Sài Gòn tháng hai vẫn làm cho tôi bỡ ngỡ.

Điều làm cho tôi vô cùng thích thú là được thấy các cô nữ sinh trung
học đã mặc lại đồng phục áo dài trắng như thuở nào. Sài Gòn, nhà
cửa nhiều tầng chen chúc mọc lên khắp nơi. Đường sá tấp nập xe
cộ qua lại. Và vì không đáp ứng nổi với số lượng ngày càng đông
của xe cộ nên đường sá hầu như ngày nào cũng bị kẹt xe. Vả lại,
dân chúng chẳng có một chút ý thức về luật lệ giao thông. Không
khí bụi bậm, ngột ngạt vì môi trường ô nhiễm khá trầm trọng.

Kinh tế phát triển với một tốc độ chóng mặt trong bối cảnh một
nước khởi đầu bằng con số không, xem qua chẳng có gì lạ lùng cho
lắm. Nhưng, tất cả cũng chỉ là bề mặt. Mọi sinh hoạt đời sống đều
xoay quanh đồng tiền. Việt Nam đang có phong trào bia ôm (rất
nhiều thứ ôm), và phong trào này hoạt động khá rầm rộ, nơi nào
cũng có. Bên trong cái không khí mờ mờ ở các quán bar, chẳng ai
biết rõ có những chuyện gì ‘mờ ám’ đang diễn ra. Lang thang trên
hè phố, về đêm, dưới ánh đèn đường, bên những gốc cây, tôi thấy
từng nhóm những cô gái, nhiều cô còn rất trẻ, tuổi khoảng 16, 17,
mặc áo dài đu đưa thân hình mời mọc khách làng chơi. Buồn thật.
Chiếc áo dài quê hương trong sáng, thanh tao, dịu dàng, đẹp đẽ mà
tôi hằng yêu thương, trân quí và tự hào, nay người ta lạm dụng sự
thướt tha, xinh xắn của nó để quảng cáo cho cái nghiệp bán thân.
Vì miếng cơm manh áo?

Đi đến đâu, tôi cũng thấy sự nhộn nhịp của cảnh ‘người người làm
ăn, nhà nhà làm ăn’. Nhà cửa được xây cất mới hoặc được sửa
sang, sơn phết trông đẹp hẳn ra. Hàng hóa không thiếu thứ gì, kể
cả những món hàng ngoại quốc, những món hàng nhập lậu tràn
ngập trong các cửa hiệu khang trang. Những sạp hàng bày bán la

liệt trên vỉa hè, nơi góc phố trông có vẻ xô bồ mất trật tự. Chợ Bến
Thành rộn ràng tiếng nói cười. Thiên hạ tranh đua nhau làm giàu.
Cảnh ‘vàng thau lẫn lộn’ làm cho mình có cảm giác không còn phân
biệt được ai là người tốt, ai là kẻ xấu. Nói chung, cuộc sống bon
chen, hưởng thụ vội vã ở các thành phố lớn trông có vẻ phồn vinh
giả tạo.

Tuy nhiên, xã hội cũng có nhiều mặt tiến bộ. Phần đông quần chúng
bắt đầu biết tỏ ra quan tâm đến những giá trị đạo đức xã hội, thẳng
thắn lên án những tệ nạn, những hiện tượng phi lý bất công. Ăn xin
và mãi dâm hoạt động có phần bớt lộ liễu nhưng tinh vi hơn trước.
Vấn đề vệ sinh công cộng đã phần nào được chú ý tới, mặc dù
chưa được bao quát.

Tôi thường có thói quen, hàng ngày rong chơi trên hè phố. Thỉnh
thoảng ghé vào các galeries trên đường Đồng Khởi xem tranh.
Nhiều khi tạt qua các cửa hiệu bán sách. Sách báo tại Sài Gòn dạo
này tương đối phong phú. Trên đường Nguyễn Huệ, Phan Đình
Phùng có vài nhà sách khá lớn, có bán nhiều sách có giá trị. Trên
đường Nguyễn Thị Minh Khai có nhiều hiệu sách cũ. Sài Gòn về
đêm tưng bừng những thú vui chơi đầy ắp sự quyến rũ (!). Trong
đó, tiết mục xem kịch nói tại sân khấu nhỏ trên đường Võ Văn Tần
là một trong những hoạt động tạo nên nhiều lý thú. Ngoài ra, ta vào
quán Nghệ Sĩ hay một quán nước nho nhỏ nào đó bên vệ đường,
uống một ly cà phê, một vài tách trà, hút một điếu thuốc lá, nghe vài
bản nhạc... tình và nhìn thiên hạ lao xao ngược xuôi trên đường
phố. Không khí tuyệt vời này, tôi nghĩ chỉ ở Sài Gòn mới có. Sướng.
Sướng không chịu được.

Muốn tìm lại không khí của phòng trà ca nhạc trước năm 1975, bạn
có thể tìm thấy nơi các phòng trà nổi tiếng như ‘Tiếng Tơ Đồng’,
‘Đồng Dao’... Nơi đây, hằng đêm đều có những ca sĩ tài danh hát
những bài tình ca rất thịnh hành một thời.

Nếu bạn là người có ‘tâm hồn ăn uống’ thì hiện nay, đồ ăn thức
uống ê hề, ngon miệng lại rất rẻ (so với vật giá bên này), đặc biệt là

các món lẩu, lẩu dê, lẩu mắm, lẩu cá chép... Các quán ăn ngon
chẳng hạn: bánh xèo Đinh Công Tráng; phở ‘Hòa’ đường Pasteur;
phở gà ‘Bình’ đường Võ Thị Sáu; hủ tiếu ‘Hồng Phát’ đường Võ Văn
Tần; quán thịt rừng ‘Tri Kỷ’ đường Trần Huy Liệu; vịt tiết canh và
cháo vịt ở Thanh Đa; lẫu cá bống kèo đường Sương Thiện Chiếu;
bánh cuốn ở ngã tư Mạc Đĩnh Chi; heo quay và vịt quay ở chợ Tôn
Thọ Tường; quán cơm bà Cả Đọi trong con hẻm đường Nguyễn
Huệ; quán bún bò Huế và các món ăn thuần túy của Huế tại quán
‘Ngự Bình’, 82 Cư xá Nguyễn Văn Trỗi, quận Phú Nhuận, và tại một
quán ăn khác, quán ‘Nam Dao’ trong con hẻm đường Lê Thánh Tôn
sau lưng chợ Bến Thành; quán phở ‘Dậu’, khu cư xá 288 Nam Kỳ
Khởi Nghĩa, quận 3; quán thịt chó ‘Hà Nội Phố’ trong con hẻm
đường Nguyễn Thị Minh Khai đối diện với công viên Tao Đàn; món
ăn xứ Bắc: quán ‘Dáng xưa’, 33 Cao Thắng, quán ‘Hương xưa’, 84
Bùi Thị Xuân và một quán ăn khác tại 43 Lý Tự Trọng; món ngon xứ
Quảng: quán ‘Phú Hương’, 21 Sao Mai, phường 7, quận Tân Bình;
quán ‘Ngon’, 138 Nam Kỳ Khởi Nghĩa; các món ăn đồ biển ở ngã
Sáu Nguyễn Tri Phương, tại đường Thi Sách hay tại quán ‘Văn Hoa’
gần Cầu Số 1, quận 8; cuối đường Nguyễn Tri Phương, quẹo trái
qua đường Hàm Tử, cách khoảng 100 mét có quán ‘Hiếu’ chuyên
bán Thố Pín, một món ăn cường dương, bổ thận của người Hoa;
làng Ẩm Thực Tây Nam Bộ tại gốc đường Hồng Bàng - Tản Đà
quận 5 là nơi bán đầy đủ các món ăn thuần túy của người dân miền
đồng bằng Sông Cửu Long; trên đường Lý Tự Trọng cũng có nhiều
tiệm ăn ngon... Có nhiều quán mở cửa 24/24. Về khuya, đi chơi
loanh quanh một vòng, thấy đói, muốn ăn bất cứ thứ gì bạn cũng có
thể tìm thấy. Sau vài năm, vật giá nơi đây đã tăng lên gần gấp đôi.

°°°

Trái ngược với quang cảnh nhộn nhịp và sự ngột ngạt của Sài Gòn,
càng đi xa về miền Tây, không khí càng thoáng mát và dễ chịu. Bên
cạnh những ngôi nhà tranh mộc mạc đã xuất hiện những căn nhà
ngói rộng lớn, khang trang. Chung quanh những ngôi nhà này được
bao bọc bởi những vườn cây xanh mát. Xa xa là những cánh đồng
mênh mông, bát ngát chạy tới chân trời. Miền Tây có nhiều sông
nước và vườn cây ăn trái. Miền Tây, quê hương của những chiếc

cầu tre, cầu ván đơn sơ, gập ghềnh nối qua những dòng kênh và
những chiếc xuồng chèo xinh xắn. Điều thú vị nhất là lúc ta đi
thuyền chạy dọc theo những dòng sông, từ Mỹ Tho về Vĩnh Long,
ngược lên Cao Lãnh, Sa Đéc, xuyên qua Châu Đốc, ghé Long
xuyên, chạy qua Rạch Giá, thăm Hà Tiên rồi trở về Cần Thơ, Sóc
Trăng. Ngắm nhìn cảnh sinh hoạt hai bên bờ, dưới nước, lúc đó ta
mới thật sự tận hưởng được hết hương vị tươi đẹp của đất trời.

Hầu hết các thành phố lớn ở miền Tây đều nằm dọc hai bên dòng
sông. Ban ngày ghe thuyền tấp nập và nhộn nhịp cảnh làm ăn buôn
bán tạo nên những phiên chợ nổi trên sông thật đặc thù (chợ nổi
Phụng Hiệp, Cái Răng, Cái Bè, v.v...). Ban đêm, từ ngoài khơi,
những chiếc xuồng con lênh đênh, leo lét ngọn đèn dầu, văng vẳng
xa xa tiếng rao hàng trong thanh vắng. Khách thương hồ nhâm nhi
vài chung rượu, nghe một điệu sáo, vài câu vọng cổ, dõi mắt vào
bờ, ánh đèn thành phố lập lòe những đam mê.

Cảnh đồng quê thật hiền hòa và thanh bình. Người dân quê phần
đông vẫn còn giữ bản chất thật thà, chất phác cố hữu. Cuộc sống
của họ nói chung còn rất vất vả và lam lũ. Bên cạnh những con
người an phận với ruộng vườn, cũng có một số do tác động của nền
kinh tế thị trường, vội vã chạy theo nếp sống mới chuộng hình thức
kém văn hóa, thiếu thẩm mỹ bề ngoài. Có lần dạo chơi không may
gặp phải một trận mưa nhiệt đới đột ngột, tôi chạy vào núp dưới mái
hiên một căn nhà lá lụp xụp bên vệ đường để trú mưa, tình cờ tôi
chứng kiến một cảnh khá là buồn cười. Nhà trông thật nghèo nàn,
gia cảnh trông thiếu thốn, nghèo khó, thế mà, giữa những giọt nước
mưa dột đều trên mái lá, mọi người từ lớn đến bé quay quần bên
nhau trước cái tivi màu, thay phiên hò hét những bản nhạc Karaoke
rất hiện đại. Nhiều gia đình hàng ngày không đủ ăn, nhưng vẫn cố
‘thắt lưng buộc bụng’ để mua cho được cái tivi màu, cái đầu máy
video hoặc một chiếc xe Honda đời mới ‘cho giống người ta’. Bạn về
thăm quê hương thử xem, bạn sẽ thấy đất nước mình có nhiều điều
thật bất thường và đầy nghịch lý.

Về miền Tây không nên quên thưởng thức những món ăn đặc sản.

Người dân quê rất hiếu khách, đến chơi, bạn sẽ được mời ăn những
bữa cơm thanh đạm nhưng rất ngon miệng. Hủ tiếu Mỹ Tho, lẩu
mắm, rắn hầm xả, rùa rang muối Cần Thơ, mắm thái Châu Đốc,
bún nước lèo Trà Vinh, Sóc Trăng. Trái cây và nem chua bán đầy ở
Bắc Mỹ Thuận...

°°°

Vũng Tàu những năm gần đây phát triển khá sầm uất. Khách sạn và
những văn phòng dịch vụ mọc lên như nấm. Phố sá nhộn nhịp và du
khách dập dìu tại Bãi Trước, Bãi Sau. Con đường Trần Phú và Hạ
Long chạy dọc theo bờ biển đã được mở rộng và tráng nhựa bằng
phẳng. Sáng sớm, ta leo lên đỉnh ngọn núi Nhỏ tại mũi Nghinh
Phong nhìn xuống thành phố hay dõi mắt ra khơi, biển bao la, xanh
mát một màu. Chiều chiều, ngồi trong quán cà phê tại một ngọn đồi
gần Bạch Dinh hay tại Bãi Dứa, vừa thưởng thức ly cà phê nóng,
vừa nhìn ra biển mênh mông, tiếng sóng lao xao vỗ về lên ghềnh đá
nghe cuộc đời êm ả làm sao. Đến Vũng Tàu phải ăn cho được các
món ăn đặc sản miền biển như tôm, ghẹ, sò, ốc... và nhất là cua
rang me. Các thứ này vừa rẻ, lại vừa tươi mát.

°°°

Đường lên Đà Lạt ngoằn ngoèo vượt những con dốc cao, hai bên
đường xanh rợp những hàng cây, xa xa là núi đồi xen lẫn những
thung lũng sâu thẳm. Những đồi trà, cà phê thoai thoải trên triền dốc
xa tít mắt. Đầu xuân, Đà Lạt sương mù mờ mờ, không khí se se
lạnh. Cảnh trí hài hòa với núi đồi, rừng thông, sông hồ, thác nước
và những căn nhà xinh xắn. Đà Lạt, xứ sở của nhiều loài hoa đẹp.
Đà Lạt với Hồ Xuân Hương, với thác Pren, thác Cam ly... không còn
được sạch sẽ như trước. Đà Lạt tình tứ với hồ Than Thở, với thung
lũng Tình Yêu, với rừng Ái Ân trong những buổi chiều tá. Đồi Cù với
những hàng thông thơ mộng phủ bóng mát lên mặt Hồ Xuân
Hương, là nơi có một thời đã ghi dấu bao bước chân kỷ niệm của
những đôi tình nhân, nay đã bị đào xới lên để làm sân gôn, nơi dành
riêng cho những ông quan cách mạng và một đám thương gia ngoại
quốc dư tiền đến giải trí.

Trở về Bảo Lộc thăm những vườn trà. Đến ngắm thác Dambri nổi
tiếng vừa được tìm thấy. Thác đẹp tuyệt vời với cảnh trí ngoạn mục
xung quanh, với những tia nước trong xanh từ trên cao đổ xuống.
Thác đẹp nhưng cái tên có vẻ xa lạ quá, vì mới tìm thấy nên tôi vội
đặt cho nó một cái tên gần gũi với người mình hơn, bạn thấy thế
nào, cái tên ‘Thác Lãng Quên’ nghe có êm tai chăng?

°°°

Theo tàu ra miền Trung. Hơn một ngày đường ngồi trong toa tàu
nhìn phong cảnh hai bên đường là điều rất thú vị. Những cánh đồng
bao la, xanh mượt bao bọc những khu vườn nho nhỏ xen lẫn với núi
đồi thấp thoáng xa xa. Qua Phan Rang, đến Nha Trang, xuyên Qui
Nhơn, thăm Đà Nẵng, vượt Đèo Hải Vân, ngắm Lăng Cô rồi đến với
Huế. Suốt tuyến đường, một bên là vách núi, một bên là biển mênh
mông với những bãi cát trắng mượt mà. Đẹp vì nó thơ mộng, hùng
vĩ và còn rất hoang sơ.

Nha Trang ‘miền thùy dương cát trắng’ với những hàng dừa rợp
bóng mát xanh tươi. Nha Trang giữa núi và biển, với Hòn Chồng ru
êm con sóng vỗ về, với Tháp Bà đứng sừng sững trên một ngọn đồi
cao nhìn xuống làng dừa, xuống cầu Xóm Bóng. Nha Trang của
những buổi hoàng hôn êm đềm, lúc ráng chiều nhuộm vàng mặt
biển, từng đoàn tàu đánh cá lần lượt trở về cập bến. Nha Trang của
những chuyến du thuyền ra khơi, đưa ta đến những hòn đảo hoang
sơ làm say sưa giấc mộng phiêu bạt hải hồ.
Đến Nha Trang, bạn đừng quên mua vài ký khô mực làm quà biếu
hàng xóm. Mực ở đây vừa lớn, vừa tươi, vừa ngọt lại vừa ngon có
tiếng.

Xa Đà Nẵng, ta sẽ nhớ sông Hàn, nhớ bãi biển Non Nước mênh
mông. Leo núi Ngũ Hành Sơn, thăm động Huyền Không. Và từ trên
đỉnh núi, ngồi trên ghế đá của vua Minh Mạng nhìn xuống cảnh vật
bao la xung quanh, gió từ biển thổi lên, êm êm, dịu mát. Sướng
không chịu được. Chẳng trách vì sao ngày xưa, vua Minh Mạng
thường bỏ nhiều thời giờ để đến đây thăm cô em gái đang tu trên
núi và để vãn cảnh. Khu vực Ngũ Hành Sơn đã bị đập phá nhiều,

nhưng vẫn còn đẹp, đẹp lắm.

Huế vẫn êm đềm như xưa. Huế với những khu nhà vườn xinh xắn,
với rừng thông Ngự Bình, với chợ Đông Ba, với thôn Vĩ Dạ, với cầu
Tràng Tiền, với Phú Văn Lâu, với sông Hương xanh trong lững lờ,
với những con thuyền lênh đênh, với tiếng hò Mái Nhì, với những
điệu Nam Ai, Nam Bình xa vắng, với ngôi mộ Cụ Phan, với chùa
Thiên Mụ, chùa Từ Đàm, chùa Thiền Tôn, chùa Từ Hiếu, với ngôi
trường Trưng Vương (trường Đồng Khánh cũ), với Hoàng Thành,
với Lăng Tẩm các vị vua, với những cơn mưa phùn lất phất, tất cả
vẫn còn đó, vẫn với cái đẹp thơ mộng và cổ kính ngày nào. Chiều
chiều ngồi trên đồi Vọng Cảnh nhìn xuống dòng Hương Giang lững
lờ chảy ngoằn ngoèo qua những vách núi, qua những cánh đồng
xanh mơ, xa xa, vài chiếc thuyền con neo trên bến vắng, khung trời
hoa mộng vẫn còn đọng lại với tháng năm. Chỉ có sinh hoạt đời
sống của con người là thay đổi. Trong thời chiến tranh cũng như
trong những năm biến động vừa qua, người dân Huế đã bỏ Huế ra
đi rất nhiều, số người từ miền Bắc, từ Quảng Bình, Quảng Trị và
những vùng quê khác di cư đến sinh sống không ít, nét thanh lịch
của mảnh đất thần kinh xưa đã phai mờ theo dòng thời gian. Những
chiếc nón bài thơ e ấp, những tà áo dài kín đáo phất phơ trên các
đường phố của năm nào nay đã vắng bóng hoặc đã kém đi phần
duyên dáng. Hỡi những cô gái Huế dịu dàng, đa tình và lãng mạn,
các nàng nay ở đâu...? Huế đẹp nhưng rất buồn.

Ra Huế phải tìm ăn cho được bánh bèo, bánh khoái và bún bò Huế.
Trong những ngày đầu xuân lạnh lẽo và có nhiều mưa phùn, vào
một cái quán bình dân bên đường, ăn một tô bún bò Huế, cho thật
nhiều ớt cay thì thật tuyệt. Lòng cảm thấy âm ấm, ấm từ trong tâm
ấm ra, ấm từ cái bao la ấm đến. Muốn ăn cơm hến, mắm tôm chua
hay những món đặc sản khác của Huế, mời bạn đến quán Âm Phủ.
Tên quán nghe có vẻ ma quái nhưng thức ăn nơi đây làm rất ngon
miệng.

°°°

Ra thăm Hà Nội lần đầu tiên, mảnh đất của một thời được mệnh
danh là ngàn năm văn vật, tôi cố đi tìm dấu tích của cha ông, tìm lại
những gì thuộc về dĩ vãng, một thời vàng son của đất nước. Những
năm tháng gần đây, nghe nói Hà Nội đã thay đổi rất nhiều. Đây đó
đã mọc lên những ngôi nhà cao tầng. Cửa tiệm cũng bắt đầu nhộn
nhịp các loại hàng hóa. Nhưng tôi vẫn cảm thấy Hà Nội thật nghèo
nàn và thấp bé. Như thế, thử tưởng tượng xem trong thời bao cấp,
không biết Hà Nội còn lạc hậu đến mức nào. Tuy không được hiện
đại như Sài Gòn, nhưng Hà Nội rất đẹp, có nhiều hồ, nhiều cây
xanh, không gian êm đềm và thơ mộng. Đầu xuân, Hà Nội cũng có
những cơn mưa phùn lất phất. Gió lạnh căm căm, buốt vào da thịt.

Đất Thăng Long xưa còn đây với khu phố cổ, với chùa Một Cột,
chùa Trấn Quốc, đền Quan Thánh, chùa Kim Liên, chùa Liên Phái,
Phủ Tây Hồ, cầu Thê Húc, đền Ngọc Sơn, hồ Hoàn Kiếm, Tháp
Rùa, Hồ Tây, hồ Trúc Bạch, hồ Thiền Quang, con đường Cổ Ngư...
Cảnh trí êm đềm, thanh tịnh, tao nhã quanh chùa Một Cột đã hoàn
toàn bị phá vỡ bởi cái Bảo Tàng Hồ Chí Minh đồ sộ bằng bê tông,
cốt sắt. Làng hoa Nghi Tàm, làng đào Nhật Tân thơ mộng nổi tiếng
một thời với những căn nhà cũ kỹ đơn sơ, những vườn hoa muôn
màu chạy dọc bên bờ Hồ Tây tạo nên một khu vực văn hóa lâu đời
của đất Hà Thành, nay đã bị đào xới và được thay thế bằng những
vi la hình chóp, những khách sạn bằng bê tông nhiều tầng trông thật
nham nhở. Nhà nước không có một kế hoạch hay một biện pháp
nào hợp lý để duy trì và bảo tồn những di tích, những nét đẹp thẩm
mỹ của cảnh quan. Trong thời gian tôi có mặt tại Hà Nội, dư luận xã
hội xôn xao về tình trạng xây nhà tùy tiện, bộc phát và ‘trái phép’
dọc theo hai bên con đê Yên Phụ. Đây là hậu quả nghiêm trọng do
cách thức quản lý theo kiểu ‘trống đánh xuôi, kèn thổi ngược’ cùng
với tình trạng hối lộ, tham nhũng, móc ngoặc ngày càng khủng
khiếp của các cấp chính quyền. Từ cán bộ cho đến người dân
thường, vì lợi ích cá nhân, mọi người đều hành xử theo bản năng,
bất chấp cả pháp luật (dù là luật rừng rú).

Cũng giống như thành phố Huế, do thời cuộc, do sự giáo dục và
chính sách bất hợp lý, trong những năm qua, người dân gốc Hà Nội

đã bỏ đi khắp tứ xứ, nhất là vào Nam lập nghiệp, những người dân
từ các làng quê hẻo lánh của một thời được mệnh danh là ‘cái nôi
cách mạng’ tại những vùng Nghệ An, Hà Tĩnh, Hòa Bình, Thanh
Hóa, v.v... đổ xô về làm ăn sinh sống, qua đó, sự thanh lịch của một
thời, niềm tự hào của mảnh đất Thăng Long xưa đã phai mờ theo
năm tháng. Nhưng dù sao thì đây đó vẫn còn đọng lại chút dư âm
của tính cách sĩ phu Bắc Hà với những con người đã chọn cho mình
một phong thái sống rất ‘nghệ sĩ’ và ‘trí thức’.

Phụ nữ Hà Nội trước đây thế nào thì tôi không rõ lắm, nhưng bây
giờ, vào thời điểm 1995, tôi thấy có nhiều cô rất xinh đẹp. Các cô
đẹp một cách kín đáo, dịu dàng, phần đông đều khá sâu sắc và có
hiểu biết. Cạnh đó, cũng có nhiều cô bị cuốn hút vào môi trường ăn
chơi rất thực dụng và khá táo bạo trong cái buổi giao thời.

Qua làng Nhật Tân, đến khu vực Lũy Tre nằm phía tay phải dưới
chân con đê sông Hồng, bạn sẽ thấy, nơi đây đang bắt đầu xuất
hiện một dịch vụ mới khá thú vị. Vào mùa nước cạn, giữa sông
Hồng nổi lên một cồn cát trắng vàng mênh mông. Xa xa là những
ruộng ngô xanh tươi bát ngát. Và bên này bờ, chiều chiều, một vài
thiếu nữ ngồi lặng lẽ trên vài chiếc xuồng con đợi khách. Tôi đặt tên
cho bến này là ‘Bến Đợi Chờ’. Bạn chỉ cần tốn vài ngàn, bạn sẽ
được đưa sang bên kia cồn cát, lên bờ, bạn mặc tình rong chơi.
Chơi chán, nếu bạn thích, bạn có thể yêu cầu cô lái đò chèo xuồng
đưa bạn lênh đênh dọc theo sông Hồng. Thích lắm, nhất là những
khi mặt trời vừa lặn, khung cảnh nơi đây thật vắng vẻ, êm đềm và
thơ mộng.
Hà Nội mùa hè nóng bức, nóng hơn cả Sài Gòn. Mùa đông gió rét
cắt da, mưa phùn nhiều, đường sá ẩm ướt và dơ bẩn.

Đến Hà Nội là tôi nghĩ ngay đến Vũ Bằng. Cũng như tiên sinh, tôi
thích ăn ngon và thích đi đây đó. Hà Nội với món thịt cầy, và hiện
nay, quán thịt cầy mọc đầy hai bên đê gần làng Nhật Tân. Nghe Vũ
Bằng kể, mặc dù chưa ăn lần nào cũng làm cho tôi phải bắt thèm.
‘Sống trên đời ăn miếng dồi chó, chết xuống âm phủ biết có hay
không’, và tôi quyết thử một lần cho biết. Ngồi bệt xuống nền nhà

trên chiếc chiếu sợi trong một cái quán bằng tranh cất theo kiểu nhà
sàn, gió se se lạnh, nhấm thử vài món thịt chó, cắn vài miếng riềng,
nhâm nhi ly rượu quốc lủi. Ngon. Ngon thật. Và không khí thì...
tuyệt. Ngoài thịt chó còn có cơm ăn với canh rau đay cua đồng, cà
pháo mắm tôm, và phở, bún ốc, bún thang, bún riêu, bánh tôm Hồ
Tây, chả cá Lã Vọng, Thăng Long... và ăn theo kiểu Hà Nội thì mỗi
món mỗi vẻ, ngon đáo để.
Có một điều đáng buồn là hầu hết các quán ăn ở Hà Nội đều cực kỳ
bẩn. Bẩn từ quầy chứa thức ăn, đến bàn tay của đầu bếp, đến nơi
rửa chén bát, đến nhà vệ sinh… Bàn ăn thì nhếch nhác, đồ phế
thải, rác rến thì vứt đầy trên nền đất. Điều lạ lùng là tình trạng bất
cập này đã được phản ánh rất nhiều lần, nhưng đến nay, nhà nước
vẫn không có một biện pháp cụ thể nào để khắc phục và cải thiện.
Hậu quả là việc ngộ độc thực phẩm cứ thế lan tràn.

°°°

Đi thăm các vùng quê. Len lỏi vào những ngôi làng cổ truyền nho
nhỏ để khơi dậy những hoài niệm. Cây đa, giếng nước đầu làng,
ngôi đình cổ xưa cùng với những lũy tre xanh bao bọc, tất cả dường
như đã thuộc về dĩ vãng. Khung cảnh thấp thoáng bóng dáng nhưng
không thể gợi lại hết được những hình ảnh huyễn hoặc thuở nào.
Bắc Ninh, Sơn Tây, Hà Đông với những ngôi làng hoang sơ, nghèo
nàn cùng với những con người bần cùng, lam lũ. Làng làm đồ gốm
Bát Tràng trông xô bồ và bẩn. Những căn nhà xập xệ đan chéo vào
nhau rất ư mất trật tự. Nhưng bên trong, con người lại sản xuất ra
một thứ gốm truyền thống rất đẹp. Tôi rất thích sự ‘thô thiển’ và
màu lam, màu trắng ngà của gốm Bát Tràng. Đi thăm làng Vân, ngôi
làng có truyền thống làm rượu nổi tiếng một thời, rồi thuê thuyền thả
trôi trên sông Cầu, vừa ăn cơm chiều trên sông, vừa nhâm nhi vài
chung rượu trắng, say cái say của trời đất mênh mông. Ghé qua
chùa Trăm Gian để tận mắt nhìn thấy một di tích văn hóa, lịch sử
mấy trăm năm bị hoang phế theo dòng thời gian. Ngôi chùa Tiêu tại
Tiên Sơn, Bắc Ninh nơi nhà sư Vạn Hạnh trụ trì, nơi Lý Công Uẩn
sinh thời tu luyện, cũng là nơi phát tích dòng vua nhà Lý vào đầu
thế kỷ thứ 11, là một trong những ngôi chùa cổ, theo tôi, đẹp nhất
Bắc Hà. Ngôi chùa nằm trên một ngọn đồi giữa một cánh đồng Bắc

Bộ, xung quanh cây cối xanh phủ và không gian thật tĩnh mịch. Một
buổi trưa hè, trải chiếc chiếu dưới gốc cây trong sân chùa, nằm lắng
nghe tiếng ve sầu râm ran trên các cành cây, đánh một giấc ngon
lành quên hết trời đất. Chiều dậy vào dùng bữa cơm chay cùng sư
bà trụ trì, chỉ bữa cơm trắng với muối vừng nhưng sao mà ngon
lành đến thế. Ngôi chùa Vô Vi (núi Trạo) thật thanh tịnh và thơ mộng
nằm trên đỉnh một ngọn núi giữa cánh đồng Bắc Bộ mênh mông gần
thị xã Hà Đông vẫn còn đó. Leo theo từng bậc thang lên đỉnh núi.
Gõ nhẹ tiếng chuông treo trên vách đá, ngân vang. Đứng nhìn xa
xa. Lắng nghe tiếng gió xuyên cành lá vi vu, xào xạc. Khung cảnh
đẹp không có bút mực nào diễn tả. Nhưng bên cạnh đó, một ngọn
núi khác (núi Tử Trầm) cũng có vẻ đẹp không kém, ngọn núi mà
trên đó có gần hai mươi ngôi chùa được xây dựng từ rất lâu đời,
trong đó có ngôi chùa Trầm nổi tiếng, đã và đang tiếp tục bị đập
phá. Từ là một ngọn núi đen rêu phong trông thật huyền bí đã bị
bàn tay con người đập nát ra để lấy đa. Giờ đây, ngọn núi nứt nẻ, lồi
lõm và trơ ra giữa quang cảnh, giữa ánh mặt trời một bộ xương khô
trắng hếu trông thật nham nhở. Chính quyền địa phương có cấm
đoán đấy chứ, nhưng chỉ lấy lệ, vì đời sống, vì miếng cơm manh áo,
dân làng cứ tiếp tục thay phiên nhau lén lút đập lấy đá để bán kiếm
tiền. Cũng giống như tình trạng xây nhà cạnh đê Yên Phụ tại Hà
Nội, lúc đầu, chính quyền ngu muội và bất lực trong việc quản lý,
thả lỏng cho người dân sống hoang đàng vô tổ chức, đến khi ý thức
được tai họa, ra lệnh cấm thì mọi việc đã quá trễ tràng. Người dân
vì đói mà đâm liều. Cũng như việc biết là nguy hiểm chết người,
nhưng vì đói vẫn có kẻ ‘vào chỗ chết để giữ lấy sự sống’ liều mạng
đi tìm sắt vụng từ những mảnh đạn cũ. Tin về những vụ đạn nổ chết
người không phải là ít. Nhìn cảnh mà thấy vừa phẫn nộ, vừa đau
thắt lòng.
Rất tiếc cho tôi, chuyến ra Bắc lần này (1996) ngoài việc đến chơi
Hà Nội, thăm vài người bạn thân, mục đích của tôi là phải đi xem
Vịnh Hạ Long một lần cho biết. Xe vừa đỗ lại Bãi Cháy thì trời lên
cơn bão. Mưa suốt hai ngày đêm tầm tã. Thuyền đưa du khách chỉ
rời khỏi bến chừng vài cây số thì nghe tin cơn giông đang hoành
hành ngoài khơi. Thế là thuyền phải quay đầu trở về bến đậu.
Chuyến đi chơi lần đó coi như bỏ cát vào biển khơi.

Mùa thu 2002, Hà Nội có những ngày nóng bức, có nhiều hôm gió
thoảng nhè nhẹ, mát mẻ. Nắng hanh vàng xuyên qua những cành
cây rơi xuống đậu lên đôi má ửng hồng của cô bạn gái trẻ xinh xắn.
Hà Nội tấp nập xe cộ ngược xuôi trên đường phố. 36 phố phường
nhộn nhịp khách thập phương và đủ đầy các loại hàng hóa. Những
căn hộ cổ kính, xiêu vẹo đứng bên cạnh những tòa nhà cao tầng và
hiện đại. Nhiều nhà mới được xây cất khang trang. Đường sá được
mở rộng và chỉnh trang lại trông có vẻ sạch đẹp hơn 6, 7 về trước.
Người dân thủ đô đã giàu có hơn xưa. Nhiều người đã biết thế nào
là sự hưởng thụ.
Tôi đã tận mắt nhìn thấy và ngửi được mùi hoa sữa nồng nàn trên
vài con phố. Hà Nội có em và mùa thu cho ta cái cảm giác hạnh
phúc tuyệt vời nhất.
Vịnh Hạ Long. Mùa thu 2002, với bao niềm ước mơ cháy bỏng, tôi
đã thật sự được cùng em thực hiện một cuộc viễn du trên một con
thuyền đầy nắng và gió.

°°°

Ra Bắc chơi mà không vãn cảnh Chùa Hương là một điều thật thiếu
sót. Tôi hơi thất vọng trước sự khác biệt quá nhiều về những gì mà
tôi nghe, thấy được và những gì mà tôi đã biết qua sách vở, qua
chuyện kể về Chùa Hương. Khung cảnh Chùa Hương ngày xưa
chắc chắn là đẹp lắm, đẹp huyền bí, đẹp như một bức tranh thủy
mặc do sự kết hợp hài hòa giữa đồi núi, sông hồ với đồng lúa mênh
mông và những ngôi chùa cổ kính. Ngày xưa, bến Đục lặng lẽ, yên
bình chỉ có vài chiếc thuyền nan neo dưới gốc cây đa đợi khách.
Khách lưa thưa trong những ngày trẩy hội. Đền Trình vắng lặng, êm
đềm. Suối Yến trong veo chạy dọc từ bến Đục len lỏi giữa hai cánh
đồng bát ngát và những vách núi thoai thoải. Gần một tiếng đồng hồ
ngồi thuyền chèo, ta lắng lòng và đưa cặp mắt chiêm ngưỡng cái
đẹp của tạo hóa. Tai lắng nghe tiếng chim hót, văng vẳng vài điệu
Tao Đàn hòa với âm thanh của mái chèo khua nước. Mắt nhìn xa
xa, những ngọn núi, những ngôi chùa ẩn hiện trong sương mù. Qua
cầu Hội, chùa Thanh Sơn, đến chân ngọn núi Vôi Phục, núi Oản và
núi Mâm Xôi rồi rẽ vào bến Thiên, neo thuyền. Từ đó, ta phải mất

khoảng hai tiếng đồng hồ theo đường đá leo trèo, băng qua những
vách núi, qua thung lũng Bến Trời, dừng chân nghỉ ở đền Giải Oan
để lắng nghe tiếng chim hót, tiếng cầu kinh, ăn thử vài trái mơ và
ngắm nhìn hoa gạo nở. Ta cứ tiếp tục đi, đi mãi lên đỉnh núi, đến
một cái cổng bằng đá, leo xuống những bậc thang bằng đá, ta sẽ
bước vào động Hương Tích. Động thật lớn và ăn sâu vào bên trong.
Nơi đây, ta sẽ nhìn thấy những thạch nhũ có hình thù thiên tạo thật
lạ lùng với những ý nghĩa khác nhau đầy huyền bí. Trong động có
nhiều tượng Phật bằng đá thật đẹp. Trên vách đá, năm chữ Hán
‘Nam Thiên Đệ Nhất Động’ do chúa Trịnh Sâm khắc vào từ thế kỷ
18 vẫn còn nguyên vẹn. Toàn cảnh Chùa Hương đẹp một phần cũng
nhờ sự vắng vẻ, yên tĩnh giữa lòng thiên nhiên hùng vĩ. Đó là khung
cảnh ngày trước, còn bây giờ thì sao? Chùa Hương ngày nay có
còn giữ mãi nét đẹp cố hữu?

Từ Hà Nội, tôi theo xe về Hà Đông, qua Vân Đình, đến cầu Tế Tiên,
gặp sông Đáy với những cánh đồng ngô, dâu rồi rẽ vào bến Đục.
Vào mùa ẩm ướt, đường lộ vừa nhỏ, vừa trơn trợt lại hư hỏng
nhiều, nên đi lại khá vất vả. Là một thắng cảnh nổi tiếng, thế mà nhà
nước lại bỏ bê, chẳng quan tâm đến việc quản lý, khai thác hoặc
xây dựng cho tốt đẹp hơn. Do ảnh hưởng của thời buổi kinh tế thị
trường, số lượng du khách ngày càng đông, việc vãn cảnh chùa với
phong thái nho nhã đã biến thành những dịch vụ làm ăn kiếm tiền.
Bến Đục đầy sình lầy. Thuyền tấp nập và đậu dầy đặc trên sông
trông thật hỗn độn. Đền Trình mọc lên đầy những hàng quán. Người
người chen lấn. Rác rưởi vứt bừa bãi và khói hương mù mịt chỉ làm
cho mình cay mắt. Nhà vệ sinh thì thật kinh khủng. (Nơi đây, tôi đã
chứng kiến cảnh một thanh niên bỏ vào thùng ‘Công quả’ 200 đồng,
rồi sau đó, nhanh tay, anh rút lấy một tờ 2000 đồng bỏ ngay vào túi
quần của mình). Suối Yến đục ngầu vì bùn, vì vật phế thải do du
khách từ các thuyền chèo quăng xuống. Lâu lâu nhìn thấy một vài
lon Coca-cola trôi lềnh bềnh trên sông. Từ bến Thiên lên động
Hương Tích thì thê thảm hơn. Hàng quán và những căn chòi lụp
xụp rất thiếu vệ sinh, thiếu thẩm mỹ mọc đầy hai bên đường. Người
ăn xin nằm la liệt đây đó. Trong động Hương Tích mọi thứ mới thật
bi đát trước cảnh xô bồ, vô ý thức và kém văn hóa của thiên hạ.

Động Hương Tích giống như một cái chợ trời. Nơi đây, điều phi lý là
thiên hạ vẫn thản nhiên phơi bày những sự thô tục của mình trước
những pho tượng hiển linh. Họ bán buôn cả thần thánh. Cũng giống
một vài nơi ở Hà Nội, ngay tại Chùa Hương, con người đã chứng tỏ
sự tiếp cận nhanh và bộc lộ được hết thái độ làm ăn theo cơ chế
cạnh tranh thị trường của mình. Cạnh tranh một cách thật lưu
manh, thật thiếu văn hóa. Những hàng quán giành khách, chửi bới
om sòm, đánh đập nhau ngày này qua tháng nọ. Đấy, Chùa Hương
bây giờ như thế đấy. Tôi thấy buồn muốn đứt ruột. Nhìn thấy cảnh
trạng này, tôi nghĩ, nếu còn sống, chắc cụ Tản Đà và nhà thơ
Nguyễn Nhược Pháp cũng phải đấm ngực kêu trời mà than khóc.
Muốn thăm viếng cảnh xanh đẹp, thanh tỉnh và thoát tuc của Chùa
Hương, tôi khuyên bạn không nên đi vào những ngày trẩy hội.

°°°

Về thăm quê hương, có tận mắt chứng kiến những cái hay, cái đẹp,
cái oái oăm của đất nước, của con người, ta thấy mình già đi mấy
tuổi. Xã hội Việt Nam là một xã hội với nhiều nghịch lý. Nhìn chung,
đời sống đua chen vì danh lợi, vì miếng cơm manh áo có vẻ bấp
bênh và thật mệt nhọc. Nạn ma túy, mãi dâm lan tràn, tệ tham
nhũng vẫn tiếp tục hoành hành và lũng đoạn đất nước. Điều đáng lo
ngại là những hậu quả dây chuyền về lâu về dài. Tham nhũng tạo ra
nhiều sự bất công và làm đảo lộn các quan hệ đời sống xã hội.
Tham nhũng thường đi đôi với buôn lậu và những hành vi phạm
pháp nghiêm trọng, đồng thời, nó còn phá vỡ nền tảng đạo đức xã
hội và làm ảnh hưởng không tốt đến những công trình xây dựng,
kiến thiết xứ sở. Tham nhũng cộng thêm tình trạng thiếu luật lệ
nghiêm minh còn góp phần biến Việt Nam thành một vùng đất lý
tưởng cho bọn mafia Đông Nam Á và thế giới mặc sức lộng hành.

Trong giới văn nghệ sĩ, giới mà tôi đặc biệt quan tâm và có nhiều cơ
hội để tiếp xúc, từ nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, ca sĩ, họa sĩ cho đến
những người hoạt động trong ngành điện ảnh, phần đông, bên cạnh
những sinh hoạt văn học nghệ thuật, họ đều phải lăn lộn vất vả
ngoài đời vì gánh nặng cơm áo gạo tiền. Đời sống của họ những
năm gần đây, xem qua cũng khá thầm lặng.

Trong một buổi tiệc thân mật, một người bạn thân hỏi tôi, đất nước
đã ít nhiều thay đổi, anh có ý định về hẳn nơi đây để làm việc và
sinh sống? Nửa đùa nửa thật, tôi bảo, tôi dự tính về đây xây dựng
một bệnh viện tâm thần, và chỉ tập trung điều trị cho 3 loại người,
thứ nhất chính trị gia, thứ nhì thương gia, thứ ba là giới văn nghệ sĩ
và trí thức. Mọi người nhìn tôi ngạc nhiên giây lát rồi bỗng phá lên
cười sảng khoái. Các bạn vui vì biết tôi ‘đùa’, và vì các bạn thuộc
vào nhóm người thứ ba mà tôi vừa đề cập đến.

Năm 1995 – 2002

Nhược Trần

Trăn Trở

vietmessenger.com

Một sáng mai bình lặng. Nắng thu chói lòa ập vào khung cửa hướng
đông. Gối chăn lốm đốm những sợi sắc không bò trườn lên khuôn
mặt cô gái. Đạt cựa mình. Cô gái xoay người và mở choàng đôi mắt
ngái ngủ. Cô mỉm cười. Rồi đưa bàn tay sờ soạng tìm kiếm "phần
cứng" của Đạt, vuốt nhẹ.

Đã hơn ba tháng nay, từ lúc biết nhau, hai người có thói quen gặp
nhau vào những ngày cuối tuần. Và rất thích làm tình vào những
buổi bình minh.

Họ cuộn tròn vào nhau. Cô gái ưỡn người rên rỉ. Hai bàn tay bấu
chặt lên da thịt của Đạt. Cô ghì đầu anh ập xuống khuôn ngực căng
phồng của mình. “Anh đừng cho nó ra sớm. Cố giữ để chờ em với.”
Đạt rướn người, hơi thở hổn hển, miệng rên siết... Cô gái duỗi chân
rồi trề môi “Phọt ra rồi phải không? Sao nhanh thế? Thật chán anh
quá!” Đạt ngã ngửa thở phào. “Anh cố nén nhưng không chịu nổi.
Lát nữa anh sẽ đền lại cho em.” Dâm thủy tràn ra mặt nệm. Cô gái
với lấy cái khăn đậy vào "phần mềm" dưới háng của mình rồi quay
mặt vào tường tỏ vẻ thất vọng. Đạt đưa tay bật máy. Bản tình ca
êm ái ngân lên một điệu buồn đau thương dịu dàng. Đạt vuốt ve và
vòng tay ôm cặp vú của cô gái. “Em giận anh à?” Tiếng nhạc vút
cao trong không gian im ắng. Đạt hát theo “Đời một người con gái,
ước mơ đã nhiều, trời cho không được mấy, đến khi lấy chồng, chỉ
còn cái lồn mang theo...” Cô gái bỗng phá lên cười sặc sụa và quay
mặt lại đặt nhẹ nụ hôn lên môi Đạt. “Em lấy anh nhé,” Đạt nói, “Và
sinh cho anh một đứa con gái để anh nối dòng. Anh sẽ cho em tất
cả những điều em muốn. Chịu không?” Cô gái bảo “Em chỉ muốn
giữ thế này. Em thích được tự do.” Đạt nài nỉ “Lấy anh, em vẫn
được tự do kia mà.” “Nhưng em không muốn có bất cứ một sự ràng
buộc nào. Đừng giận em, em không thể chiều anh được.” Cô gái
lạnh lùng, cương quyết làm Đạt cụt hứng.

°°°

“Tao đang ở ga Den Haag, mày lên đây với tao nhá. Sau đó, bọn
mình đi Amsterdam chơi. Đồng ý?” Do dự vài giây, Đạt nói “Ok” rồi
gác máy điện thoại.

Đạt quen Trí từ hơn mười bảy năm nay. Hai người là bạn thân từ
những ngày đầu chân ướt chân ráo trên vùng đất nhiều mưa và gió
này. Mười bảy năm nhiều biến đổi. Trí luôn khắc khoải do những nỗi
đau nghiệt ngã trong cuộc sống. Đạt quen dần với những đêm
khuya bị đánh thức bởi những cú điện thoại đột ngột, bởi gương mặt
hốt hoảng của Trí khép nép bên ngưỡng cửa. Nhiều khi, họ hẹn gặp
nhau chẳng để làm gì ngoài việc uống với nhau vài ly cà phê hoặc
cùng lang thang trong đêm tối. Mười bảy năm, Trí cố chứng minh
cho bạn hiểu cái vòng tròn nhân sinh do chính anh tạo ra và bị buộc
chặt vào. Anh loay hoay mãi nhưng đến nay vẫn chưa tìm được lối
thoát. Và Đạt đã thật sự mệt mỏi trước những cơn điên loạn của
Trí. Nhưng anh không thể chối từ bạn. Cũng như lần này.

°°°

Uống xong ly cà phê, hai người đến sân ga. Chuyến xe lửa tốc hành
đi Amsterdam đêm nay vắng người. Trí tựa vai vào thành cửa sổ.
Mắt nhìn vào bóng đêm. Cửa kính mờ hơi sương.

“Chuyện tình của hai đứa mày dạo rày thế nào?” Trí đột ngột hỏi.

“Mày bảo chuyện tình nào?” Đạt trả lời.

“Chuyện của mày với cô gái... không bao giờ mặc nịt ngực và
nghiện thuốc Marlboro líght.”

“Cô Trang đấy à? Hơn một tháng nay, tao không gặp lại cô ấy. Chắc
là phải chia tay thôi.”

“Sao nhanh thế?”

“Sau lần tao mở lời xin cưới cổ, cổ từ chối rồi lặn mất luôn. Chán
thật. Tao chẳng cần và cũng chẳng tìm kiếm cổ làm gì cho mất
công.”

Trí ngạc nhiên nhìn bạn “Thật quái đản! Một bác sĩ trẻ, đầy danh
vọng như mày, biết bao cô gái xinh đẹp đã theo đuổi và sẵn sàng
muốn dâng hiến. Mày thờ ơ hoặc chỉ cợt đùa với họ để rồi hết lòng
với một cô gái không ra gì. Kết cuộc bị trời đày, con ạ.”

Đạt im lặng. Trí muốn nói thêm điều gì nhưng thôi. Tiếng xe lửa ken
két đều đều trên mặt đường sắt.

“Trang là cô gái phóng túng. Nhưng tao yêu Trang ở sự ngổ ngáo và
tính ngang tàng của cô ấy. Cô ta là đứa dám sống thật, dám yêu hết
mình, dám đạp đổ mọi thần tượng khi cảm thấy bị lường gạt và thất
vọng. Cô ấy khác xa những cô gái khác.” Đạt giải thích và hỏi lại
bạn:

“Còn mày, bao giờ cũng chỉ một mình. Sao không tìm một cô nào đó
về sống chung cho vui?”

“Tao rất cần. Nhưng đời tao, như mày biết, không thể cứu vãn
được. Trong mọi lãnh vực tao đều thất bại nên tao chẳng còn mong
đợi điều gì.”

“Mày bi quan quá. Cố lên chứ. Tao biết mày có thừa khả năng để
thực hiện những điều mày muốn.”

“Mong muốn là một chuyện, làm được hay không lại là chuyện khác.
Tao đã từng học đại học, đã từng hoạt động sôi nổi trong các sinh
hoạt văn hóa xã hội. Và rồi phải vứt bỏ tất cả vì sự chán nản và do
tinh thần quá kiệt quệ.”

“Muốn hội nhập cho dễ vào xã hội này, mày cũng nên thực tế một
chút. Con người, hai phần ba cuộc đời, sống vì một cái gì khác
ngoài bản thân của họ. Ta chỉ sống một lần và đời người lại quá
ngắn ngủi. Mày phải biết thương mình, biết tận hưởng những thú vui
và hết lòng với những cái mày đang có.”

“Tao khổ sở nhưng tao không thể sống khác đi được. Tao luôn muốn

sống trung thực với lòng mình. Vì không có sự chọn lựa nào khác
nên tao chấp nhận.”

“Mày đang tự mâu thuẫn với chính mình. Mày bảo mày chấp nhận
nhưng sao cứ mãi than vãn. Tao chỉ khuyên mầy phóng khoáng và
uyển chuyển một chút cho dễ sống.”

“Bản thân cuộc sống là sự phi lý. Và hạnh phúc là điều không có
thật. Cuộc đời là một bãi rác lớn, mà trong đó, tao luôn bới móc để
tìm kiếm những hạt kim cương. Đời người là một kho tàng huyền bí
chứa đầy nghịch lý và những mâu thuẫn. Càng yêu thương và trân
quý cuộc đời bao nhiêu, tao càng muốn tự hủy diệt đời mình bấy
nhiêu. Là một bác sĩ tâm lý, mày phải hiểu rõ điều này hơn ai hết.
Tao là một bệnh nhân. Một bệnh nhân bất đắt dĩ của mày. Đến nay,
mày vẫn chưa giúp được gì cho tao.”

“Mày có bao giờ thật sự chấp nhận để tao điều trị. Tao bất lực vì
vấn đề của mày quá phức tạp. Mày hiểu cho tao, đối với mày, tao
vừa là bác sĩ, vừa là một thằng bạn thân. Hai vai trò đó luôn lẫn lộn
và chồng chéo vào nhau. Nhiều lúc, trong thâm tâm hay từ vô thức,
mày cần tao như cần một thằng bạn. Nhưng trên phương diện lý trí,
mày đòi hỏi tao phải cư xử với mày như một ông bác sĩ. Mày bất
bình. Nhưng tao không thể làm thỏa mãn được tất cả những điều
mày mong mỏi. Bác sĩ vẫn chỉ đơn thuần là con người với những
giới hạn của nó.“

“Nắng đã tắt trên triền dốc một dòng sông. Và đời người như một
dòng chảy miên viễn. Chỉ khi nào mặt nước thật sự yên bình, phẳng
lặng và tất cả cặn bã chìm sâu dưới đáy, ta mới có thể yên tĩnh để
soi rõ lại đời mình. Lòng tao luôn là một cơn sóng. Muôn đời là một
con sóng lớn. Trong tao luôn bị giằng co bởi hai khía cạnh lý trí và
tình cảm, giữa sự sống và cái chết. Và tao quá mệt mỏi.” Vừa nói
Trí vừa đưa bàn tay nâng nhẹ chiếc cằm, ngón trỏ quệt quệt trên
sống mũi. Mặt đăm chiêu.

“Tao rất thích biển. Thích màu xanh và yêu vẻ đẹp mênh mông vô
tận cùng sự kinh khiếp của biển. Nhiều hôm, ra đứng một mình

hằìng giờ ngắm nhìn và nghe sóng biển vỗ vào ghềnh đá, tao đã kể
lể, đã gào thét vào khoảng không. Nhưng chưa bao giờ tao đã nói.
Và biển cho tao cái cảm giác là mình còn hiện hữu.”

Đạt ngồi im. Tâm tư lan man trở về những ngày tháng cũ. Trí đã kể
cho anh nghe thật nhiều về cuộc đời của mình. Tuổi thơ của Trí đầy
bất hạnh. Anh ra đời trong chiến tranh và lớn lên trong khói lửa với
bao sự mất mát. Anh trưởng thành bên người cha nghiêm khắc và
đã cảm thấy mình bắt đầu khật khùng từ những năm tháng còn rất
nhỏ, từ khi trái đạn rơi đúng căn nhà trong một trận đánh lớn. Anh
đã chứng kiến cảnh đạn nổ, nhà cháy và hình ảnh tan xác của
người mẹ mà anh yêu thương nhất. Trí trở nên ít nói và xa rời đám
đông. Lớn lên, trong lần trốn nghĩa vụ, anh đã hốt hoảng và mất hết
bình tĩnh khi tên công an chĩa mũi súng vào đầu rồi lên cò. Hai lần
nằm tù vì... vô tội. Và hình ảnh đau thương lập lại trong một chuyến
vượt biên. Người bạn gái mà anh đặc biệt yêu quý nằm chết trong
vòng tay anh sau nhiều ngày bị bọn cướp hành hạ và hãm hiếp.
Những biến cố quá lớn theo thời gian chồng chất lên nhau đã tạo
nên một hội chứng tâm thần, và nó đã làm cho tuổi đời của Trí
khựng lại. Anh luôn ngơ ngác trước cuộc sống. Những ấn tượng
đau thương bị đẩy lùi vào tiềm thức. Nó thường trở lại với Trí trong
những cơn ác mộng. Cuộc sống khắc nghiệt nơi đây càng đẩy anh
vào sự cùng quẫn. Tình cảm của Trí lên xuống thất thường. Anh
hay chán nản và mang một chứng trầm cảm khá nặng. Đôi khi sự
khủng hoảng đưa đến trạng thái hoang tưởng. Trong một đêm định
quyên sinh, một tai nạn xe hơi, một tiếng la thất thanh “Cứu tôi với.
Tôi không muốn chết!” của nạn nhân đã đánh thức anh ra khỏi cơn
bấn loạn. Đến nay, Trí vẫn chối từ mọi đề nghị uống thuốc hoặc đến
điều trị tại một bệnh viện. “Tao phải tự cứu lấy mình.” Trí thường
bảo thế. Và anh luôn có mặc cảm. Đối với xã hội, anh không bao
giờ chấp nhận mình là một bệnh nhân tâm lý.

“Mùa thu sắp qua rồi mùa đông lại đến. Suốt ngày không làm gì và
cứ lẩn quẩn trong bốn bức tường, tao vô cùng ngột ngạt, hụt hẫng
và nhàm chán. Tao rất sợ cái lạnh nơi đây. Cái lạnh thời tiết và cái
lạnh tình người. Nhiều khi tâm tư nặng nề, tao mất hết mọi hứng thú
để làm bất cứ chuyện gì. Đêm đêm, ngồi độc thoại với chiếc bóng lẻ
loi của mình, tao thấy buồn và cô đơn quá.”

“Sao mày không đi chơi đâu đó cho khuây khỏa? Đi xem văn ngệ
chẳng hạn.” Đạt đề nghị.

“Đám đông là thói đời. Vào đám đông tao càng cảm thấy cô đơn
hơn. Trong mọi niềm vui đều chứa đựng một nỗi đau. Niềm vui quá
ngắn ngủi mà nỗi đau thì cứ căng dài ra. Tao luôn là kẻ sống ngoài
lề cuộc đời. Không thể hòa nhập được. Nhiều lúc, tao tự hỏi, tao
điên hay thiên hạ và cái xã hội này ba trợn?”

“Mày cần thực tế và đơn giản một chút. Hãy cố nắm bắt những cơ
hội để hưởng thụ, mày sẽ thấy đời còn nhiều cái hay rất đáng để
sống.”

“Thực tế? Bằng cách nào? Phủ nhận con người và khinh rẻ linh hồn
của mình à? Công lý là con thò lò, và tao chỉ là kẻ suốt đời bất
mãn.”

“Mày nói gì nghe dữ dằn thế?”

“Một thằng thất nghiệp và bệnh hoạn như tao luôn bị cuộc đời bỏ
rơi. Cô đơn là một nỗi đau lớn. Một nỗi đau. Sâu lắng. Mịn màng.
Hiện thực đời sống như sợi dây thừng xiết chặt vào cổ tao. Và tao
đã chết từ khi mình còn tồn tại.”

Trí ngẫm nghĩ một lúc và đưa tay vẽ vòng lên mặt kính. Anh nhìn
vào mắt Đạt thật lâu.

“Tao kể cho mày nghe một câu chuyện.”

Trí xoay người và hơi trườn mình về phía trước. Anh châm mồi điếu

thuốc đưa lên môi hút. Đạt chăm chú lắng nghe.

“Có lần tao lang thang một mình trên phố. Mưa lâm râm và trời rất
lạnh về đêm. Qua khung cửa kính, tao thấy một bà sồn sồn ngồi
trầm ngâm hút thuốc một mình nơi phòng khách. Trông bà có vẻ cô
độc. Con chó nằm cựa quậy trong lòng. Tay bà vuốt ve con vật
trông thật âu yếm. Đứng do dự một lát, tao lấy hết can đảm đến
bấm chuông. Bà ta ra mở cửa. Tao nói “Tôi có thể vào chơi với bà
được không?” Bà ta trợn tròn đôi mắt rồi đóng sầm cửa lại sau khi
quát lớn “Cút đi ngay!” Buồn cười thật. Có lẽ lúc ấy, tao như một
thằng điên làm bà ta sợ hãi. Nhìn bà nâng niu con vật, chưa bao giờ
trong đời, tao lại mơ ước được làm chó như lúc này.” Trí cười nhạt.
“Mày thấy đó, tao cũng tích cực với đời lắm chứ. Nhưng để được cái
gì? Mày nói đi, để được cái gì chứ?”

Đạt nhìn bạn nghĩ ngợi. Anh biết mình nói gì thêm cũng thừa. Anh
im lặng và tiếp tục lắng nghe. “Mấy hôm nay, chị Hà lại đến tìm tao.
Và đến chỉ để nói cho tao biết rằng chị ấy yêu tao. Thật phi lý!” Trí
cười khẽ và lắc nhẹ cái đầu. Mái tóc rối bù, lún phún vài sợi tóc bạc,
lòa xòa trên khuôn mặt hốc hác. “Mày thấy có lạ đời không? Một
người đàn bà đã có chồng. Một người mà tao không thể có bất cứ
một mối quan hệ tình cảm nào lại muốn dâng hiến cho tao.”

Đạt ngần ngừ vài giây rồi hất hàm bảo bạn:

“Chị ta tự nguyện cho maöy thì mày cứ hưởng. Chị ta sướng thì
mày cũng sướng. Ràng buộc gia đình, ai cũng muốn có những lúc
được sổ lồng. Và chỉ có những người sống không hạnh phúc với
chồng mới có những ý tưởng ngoại tình. Trong nhiều trường hợp,
ngoại tình lắm khi cũng chính là nổ lực để chống trả, giải tỏa sự bức
bối, ức chế và nhàm chán hằng ngày, nó giúp ta cân bằng lại các
quan hệ tình cảm để có thể còn an tâm tiếp tục chấp nhận một sự
ràng buộc. Mày chẳng có tội gì cả.”

“Mày là kẻ cơ hội, là đứa tồi tệ và vô trách nhiệm.” Trí nổi nóng
trong lúc Đạt cố tỏ vẻ thản nhiên. “Chẳng có chi là đạo đức với luân

lý cả. Những kẻ đã trưởng thành, bản thân họ phải tự nhận lãnh
trách nhiệm về những việc họ làm. Tao nghĩ, trong đời sống vợ
chồng, sau ba năm lấy nhau cần có một sự thay đổi, lớn nhỏ và với
hình thức nào tùy hoàn cảnh mỗi người. Nếu không, sự nhàm chán
và những xung đột dồn nén nhiều năm sớm muộn sẽ chỉ đưa đến
sự đổ vỡ. Một sự đổi thay, một lối thoát tạm thời có thể cứu vãn
được tình thế đang khủng hoảng.”

“Mày khuyến khích thiên hạ ngoại tình và ly dị để họ sống loạn lên
à?” Giọng Trí bực dọc.

“Tao chẳng có khả năng đó và cũng chẳng ai nghe tao nếu họ thật
sự muốn bảo vệ hạnh phúc của họ. Ngoại tình và ly dị là nếp sống
thời đại. Mày để ý xem, rồi đây thiên hạ sẽ tranh nhau ca tụng nó.”

“Mày hết thuốc chữa rồi, Đạt ạ.”

“Đời sống hiện đại là đời sống hưởng thụ. Nó chạy nhanh như cái
chong chóng. Không sớm hưởng thụ rồi đây mày sẽ cảm thấy nuối
tiếc.”

“Thiên hạ tranh nhau đua đòi hưởng thụ nên xã hội phát sinh nhiều
hiện tượng bất thường. Việt Nam ngày nay cũng thế.”

“Sự bình thường của hôm nay có thể sẽ không còn bình thường cho
ngày mai. Ở Việt Nam, mày có biết, khoảng 80% phụ nữ có chồng,
suốt cả đời của họ ít bao giờ biết "sướng" là gì trong việc ân ái với
chồng. Họ chỉ làm bổn phận hằng đêm vạch háng ra cho những
thằng đàn ông ích kỷ, ham hố trồi lên thụt xuống vài lần rồi lăn đùng
ra ngủ.”

“Chủ quan và cường điệu quá. Mày dựa vào đâu để khẳng định điều
ấy ?”

“Có nhiều sự thật hiển nhiên không cần phải chứng minh. Bọn đàn
ông tụi mình lắm khi chẳng ra gì. Từ xưa đến nay, mọi sự tàn phá,
đổ vỡ lớn lao trên đời phần lớn đều do bọn đàn ông mê muội, vô

trách nhiệm, vô ý thức và đầy tham vọng tạo nên. Theo tao, nên
giảm bớt những quyền hạn của họ ngoài xã hội càng nhiều càng
tốt.”

“Không phải không có những người đàn bà, phát sinh từ cảm tính,
từ lòng vị kỷ, do lạm dụng một cách thiếu ý thức sự tự do đã gây ra
nhiều tai họa cho đời sống. Không có bọn đàn ông tụi mình, họ
chẳng làm được điều gì lớn lao.”

“Chưa chắc.” Đạt hất hàm thách thức “Mày hiểu gì về đàn bà?”

Trí lúng túng. Nhìn Đạt chăm chú một lúc rồi nhắm nghiền mắt lại,
ngã người ra thành ghế. Giọng anh trầm buồn:

“Với phụ nữ, tao luôn vụng về và chưa bao giờ có được may mắn.
Gặp họ, tao chẳng biết nói gì cho họ vừa lòng. Và tao cũng chẳng
hiểu khi nào họ thật sự ưng thuận...”

“Yêu đàn bà là tự thăng hoa đời mình. Đối với đàn ông, trong mấy
cái nghiện, nghiện đàn bà là niềm đam mê cao cả nhất. Về phương
diện tình cảm, đàn bà phụ nữ dám sống thật với con tim của họ. Họ
hơn xa bọn đàn ông tụi mình ở sự liều lĩnh và tính cương quyết. Bởi
lẽ, đàn ông có quá nhiều điều chi phối họ, như danh dự, nghề
nghiệp, đạo lý, trách nhiệm, bổn phận...” Đạt giơ bàn tay đung đưa
trên không như người đang diễn thuyết “Tao đề nghị thế này, nếu
mọi người đồng ý chấp nhận một ước hẹn, mọi sự sẽ trở nên vô
cùng đơn giản. Khi bạn gái đến thăm, nên mời họ một ly rượu vang
và một đĩa đậu phọng. Khi nào ưng thuận, họ chỉ cần bỏ hạt đậu và
ly rượu là xong chuyện. Sau đó, lặng lẽ đưa nhau lên giường.”

Trí lắc đầu và bỏ lửng câu chuyện. Mắt nhìn ra ngoài trời. Những
ngọn đèn vàng mờ mờ ẩn hiện trong màn đêm. Đạt nhìn bạn ái
ngại. Trí là người thích tranh luận nhưng lại rất nhạy cảm. Một sự
bất bình có thể làm cho anh phẫn nộ đến khổ sở.

“Mấy đêm nay tao lại mất ngủ. Vài lần chợp mắt thì thấy toàn ác
mộng. Nhiều khi, trong cơn chập chờn, tao thường thấy những chiếc
bóng mơ hồ đứng bên giường níu kéo tay chân tao. Tao rất sợ hãi.”
Trí phá tan sự im lặng và quay lại nhìn bạn. Gương mặt bỗng thất
thần.

“Mày kể cho tao nghe giấc mơ của mày đi.” Đạt gợi ý.

“Tao mơ thấy mình rơi xuống một cái hố sâu. Rồi từ hố sâu đó, tao
giẫy giụa và cố ngoi lên. Hố màu đỏ thẫm, có nhiều nước và những
chất bầy nhầy, lúc phình ra, lúc lại thắt vào. Tao trồi lên nhiều lần rồi
bị một bàn tay đen đúa ấn mạnh xuống. Sau đó, bỗng dưng tao thấy
mình trần truồng, thân đầy máu nằm ngửa trên một mảnh đất trống,
chung quanh có những tiếng nổ, tiếng la khóc và lửa cháy và xác
chết và những thân cây đè ập lên người tao. Tao ngạt thở rồi giật
mình tỉnh lại. Rồi lần khác... “ Trí thở một hơi thật dài. “Tao thấy tao
đứng một nơi thật xa nhìn thiên hạ lặng lẽ đưa đám tang của mình.
Tao luôn bị ám ảnh bởi cái chết.”

“Giấc mơ phản ánh những ấn tượng, những traumas còn nằm trong
tiềm thức của mày. Chiến tranh và cái chết của mẹ maöy, của bạn
gái mày. Cái hố sâu có thể là niềm tuyệt vọng, là ý chí muốn vươn
lên khỏi số phận. Nó cũng có thể là tử cung và đường âm đạo của
một người đàn bà. Có lẽ vì sinh khó nên từ lúc mới chào đời, mày
đã mang trong tiềm thức một cái ám ảnh thật lớn. Hình ảnh "trồi lên
thụt xuống" được xem như những cử động của cái dương vật bên
trong lòng âm đạo. Nó thuộc về vô thức và phản ánh những ức chế
sinh lý bị dồn nén nhiều năm.”

“Mày lại phân tích lảm nhảm nữa rồi. Cái gì là sinh lý? Thế nào là ức
chế? Mày chỉ giỏi tưởng tượng. Tao chẳng tin mày.”

“Mày có bao giờ tin tao một cách đúng đắn đâu. Vì thế, tao đã bảo,
vừa làm bạn, vừa làm bác sĩ của mày... thật khó.”

Trí cười nhạt, giọng tinh nghịch “Mày chẳng bao giờ trị được bệnh

của tao, vì mày cũng là một bệnh nhân. Mày không ý thức được đấy
thôi.”

“Đời người, phần lớn đều xoay quanh một chữ sex. Mày có biết tại
sao phụ nữ thường thoa son trên môi và rất thích hoa hồng? Chính
họ cũng không hiểu rõ được vì nó thuộc về vô thức. Môi son và hoa
hồng gợi cho ta liên tưởng đến cái âm hộ. Và nó có tác dụng để
khiêu khích đàn ông. Chuyến này lên Amsterdam, mày nghe lời tao,
đi giải tỏa một lần xem sao.”

“Bậy bạ quá. Tao không đùa với mày. Thôi nói chuyện khác.”

“Mày luôn phủ nhận và tránh né sự thật. Nói cho tao biết, mày gìn
giữ sự trong sạch, thanh cao để sau này được lên thiên đàng đấy à?
Riêng tao, tao đã chọn con đường xuống địa ngục.”

“Đừng mỉa tao, Đạt ạ. Cuộc sống đâu phải lúc nào cũng chỉ có sex.
Quan hệ giữa con người còn có tình yêu, sự tin cậy, lòng trân trọng,
niềm cảm thông và ý thức chia xẻ.”

Trí tỏ ra giận dữ nhưng cố kiềm chế cảm xúc của mình. Đạt áy náy.
Hai người bỗng dưng im bặt.

°°°

Xe ngừng tại một sân ga. Vài người khách bước lên.

“Tao bây giờ chẳng còn lại gì. Chung quanh tao là một sự trống
vắng ghê rợn. Nhiều khi không biết làm gì, đi ra rồi đi vào, lòng tao
luôn cảm thấy thật bất ổn. Tao thường có cảm giác bị vây khốn và
rất muốn được nổi loạn. Cuộc sống sao vô nghĩa quá.” Trí nói trong
khi Đạt móc túi lấy hai cái vé xe trao cho người xét vé.

“Sao mày không vẽ? Mày yêu thích ngành hội họa lắm mà. Vẽ cũng
là một phương pháp tự trị liệu, một cách thức để giãi bày nội tâm
của mình. Tao rất thích những bức tranh của maöy. Nó đa dạng, có
chiều sâu và rất trung thực. Qua những gam màu mày sử dụng, tao
cảm nhận được sự chuyển biến từng giờ trong tâm hồn mày.”

“Vẽ cũng phải tùy lúc. Đâu phải ngày nào tao cũng có thể ngồi yên
được bên giá vẽ. Tao chỉ là một họa sĩ bất đắc chí. Hơn một trăm
bức tranh, một sản phẩm tim óc của mình chưa bao giờ công bố ra
ngoài đời, tao đã xé nát và đốt cháy trong một đêm lên cơn phẫn
nộ. Thì ra, mọi điều mà ta thường tưởng là cao quý, cuối cùng nó
cũng chỉ là những thứ tro bụi gớm ghê.”

Đạt trố mắt nhìn bạn kinh ngạc. “Trời đất, mày giận ai mà làm
chuyện điên rồ thế?”

“Tao giận tao. Tao giận con người. Tao nguyền rủa sự bất công và
căm ghét tính thô bạo. Lắm lúc, tao rất muốn mình mất hết trí nhớ,
mất hết lương tri... Với cuộc đời, tại sao tao không thể làm ngơ
được?”

“Vì mày là con người. Người hơn bất cứ một con người nào khác
trên cõi đời này mà tao biết.”

“Cuộc sống thực tế quá tàn bạo. Nhiều khi, tao muốn leo lên một
tòa nhà thật cao, đái xuống thiên hạ rồi chưỡi đổng vài tiếng "Đụ má
cuộc đời !" cho hả.”

“Để được cái gì? Xã hội vốn là thế. Mày không thể thay đổi được gì,
tại sao mày lại cứ đi tự hành hạ chính mình. Mày mơ mộng, lý
tưởng, tuyệt đối quá và có cái nhìn lệch lạc về cuộc đời nên dễ bất
mãn và cay cú. Mày phải biết thích nghi, biết phớt tỉnh và chai lì hơn
một chút.”

“Tao là thằng dở hơi, mọi người bảo thế. Nhưng tao không cần thích
nghi. Tao không thể phân thân và cũng chẳng muốn đánh mất chính
mình. Không biết "giữ" mình", ta sẽ bị bôi xóa, sẽ trở thành bọt
nước tan biến trong lòng biển cả. Tao bất cần.”

“Mày lại mâu thuẫn với chính mình. Mày gàn bướng, không dứt
khoát tư tưởng và luôn đi ngược gió. Mày sẽ không nhìn thấy được
cái đẹp đang có.”

“Cái đẹp à? Tao đã từng suy tôn và rất thiết tha với nó. Cái đẹp
không thể giải thích là cái đẹp vĩnh cửu. Đấy là cái đẹp của nghệ
thuật sáng tạo. Mà thế nào là nghệ thuật chân chính? Thế nào là sự
ngụy tạo? Con người luôn phải đóng kịch và thường sống trong sự
giả trá. Thiên hạ luôn bị lường gạt bởi cái giả tạo và sự chân thật cứ
lẫn lộn và nhập nhằng vào nhau. Tao cô độc và mất hết niềm tin vì
tao còn lương tâm và biết tự trọng. Tao mệt mỏi vì chiêm nghiệm
được rằng, càng hiểu nhiều về cuộc đời, tao càng cảm thấy ngỡ
ngàng, chán chường, thất vọng, bất mãn và cô độc. Con người bị
chi phối quá nhiều bởi tính duy lý, bởi cái đẹp hình thức và tinh thần
thực dụng, bởi lòng ích kỷ, sự khô cứng đến tàn nhẫn và sự đa
phức của hiện thực đời sống. Một hiện thực thiếu linh hồn. Thật
đáng lo ngại cho thời đại mà thiên hạ thản nhiên làm ngơ và đùa cợt
với những cảm xúc chân thật của con người. Trong cuộc sống hối
hả hiện nay, thiên hạ không còn thời giờ để ngồi lại lắng nghe lòng
mình, xem mình là ai, đang làm gì và thật sự muốn gì.”

“Sự giả trá được che đậy và dựng lên một cách tinh vi có thể trở
thành một tác phẩm có giá trị để đời. Kẻ có tài mới đánh lừa được
cả thiên hạ. Tao đề cao họ. Xã hội luôn chuyển động và phải tiếp tục
đi tới. Dậm chân tại chỗ hoặc quay về với quá khứ là lạc hậu và trì
trệ. Cuộc sống cần khám phá những điều mới lạ để tránh sự nhàm
chán. Và mày phải biết thức thời.”

“Hiện thực mang khái niệm tự tính. Bản thân nó chối bỏ mọi thúc
đẩy của tham vọng và ngôn từ. Cái đẹp nghệ thuật mang tính đa
dạng. Ta không thể áp đặt quan điểm của mình cho kẻ khác. Có lẽ
tao là thằng bảo thủ. Tao không chịu thỏa hiệp với thời đại mà tao
đang sống. Nhưng mày cũng đừng quá lạm dụng sự tiến bộ. Mày
tôn thờ chủ nghĩa hiện sinh và đề cao những thứ tư tưởng giật gân.
Rồi mày sẽ lầm.”

“Hiện thực là thực thể do con người tạo ra. Kẻ khôn ngoan là kẻ biết
bám sát vào thời thế, nhiều lúc phải chạy đua để sớm qua mặt thời
đại. Mày không thể sống một mình trên hoang đảo. Ngày nay là thời
đại của tinh học, của tình dục và sự bùng nổ thông tin toàn cầu.

Mày không thấy, qua văn chương, âm nhạc, điện ảnh, hội họa... yếu
tố xảo thuật và những ý niệm tình dục gay cấn đều được đề cao
trong những tác phẩm "đồ sộ" đấy sao. Mình không chạy theo, mình
sẽ sớm trở thành người rừng, trở thành lạc hậu. Tao dẫn chứng một
thí dụ về quan niệm mới trong việc đánh giá cái đẹp nghệ thuật.
Qua bài thơ của Đỗ Kh.:

"Các cô gái trẻ Hà Nội

Các cô ơi

Tất cả các cô đều dư sức đụ tôi."

Đây là một bài thơ ngộ nghĩnh và thú vị không chịu được.”

“Mày cực đoan quá rồi, ông trời ạ. Chủ nghĩa tình dục, tinh thần bạo
động, nghệ thuật khoái lạc, tình yêu da thịt, văn hóa dung tục... chỉ
là phản ảnh của những bất mãn, những bế tắc, những sự nổi loạn
và xung đột tâm thức, những ức chế và sự dồn nén tâm lý. Nó phát
sinh ra nhiều biến chứng xã hội ngơ ngáo, những trào lưu thời
thượng nhem nhúa. Đời sống mới là những cơn giẫy giụa thể xác,
những trục trặc tâm lý hoang mang, những pha học đòi giải phẫu
biến tính, luyến ái đồng tính, những bản thống kê chóng mặt về sự
tăng trưởng của các trường hợp ngoại tình, ly dị, sự loạn dâm, lạm
dụng tình dục trẻ em, tuổi trẻ phạm pháp, sự bạo động và những tội
ác. Và mày hết lòng ca ngợi nó. Riêng bài thơ của Đỗ Kh., theo tao,
anh ta hơi cường điệu và lên gân một chút. Tao đề nghị Đỗ Kh. nên
làm thêm một bài đối lại thế này:

"Các người đàn ông trên thế gian

Các anh ơi

Tất cả các anh đều dư sức đụ vợ tôi."”

“Sự phát triển của khoa học kỹ thuật nói riêng và của xã hội nói
chung mang lại thêm nhiều tiện nghi cho đời sống. Đó là một sự
đánh đổi cần thiết. Và tao chỉ đề cập đến những mặt tích cực.”

“Mày không thể tách rời ra được. Sự thay đổi nào cũng mang theo
những hệ lụy của nó. Mày thúc đẩy nó nhưng không làm chủ được
nó, không biết được cái giới hạn của nó, nó sẽ dễ bùng nổ.“ Trí
nghiêm nét mặt và dài dòng một cách hào hứng: “Qua sự phát triển
không ngừng nghĩ của khoa học kỹ thuật, qua nếp sống văn minh
thực tiễn, bên cạnh sự tiến bộ còn nẩy sinh bao điều tiêu cực. Khoa
học thiếu lương tâm và phi nhân tính ảnh hưởng sâu đậm đến tính
cách và tình cảm con người. Nó khiến cho đời sống tâm linh của
thiên hạ dần bị phân hóa và tàn phá. Đấy là một sự phá sản tinh
thần. Con người càng lúc càng ngỡ ngàng với chính mình và ngờ
nghệch trước mọi ý niệm. Họ quên sống hoặc chỉ sống như những
cái máy biết di động, tự trói buộc mình trong những điều lệ cứng
nhắc và trong hệ thống quay cuồng. Đấy là một cuộc phiêu lưu đi
ngược lại dòng lịch sử nhân loại.“ Trí ngẫm nghĩ vài giây như thể tìm
kiếm ý tưởng để diễn tả: “Sự phát triển của xã hội ngày nay đã tạo
ra một mô hình không còn phục vụ cho tất cả mọi người. Kẻ mạnh
và gặt hái được nhiều thành công thì hối hả hưởng thụ. Người yếu
đuối, thất bại bị đẩy lùi dần vào trong bóng tối. Càng chống đối với
thực tại càng bị xã hội đào thải. Thỏa hiệp với cuộc sống thì dần dà
họ càng xa lạ với chính mình và đánh mất con người thật của mình
đi. Con nguời càng lúc càng có nhiều nhu cầu, hoặc tạo ra thêm nhu
cầu. Tìm tòi và đặt ra những điều lệ mới để thỏa mãn lòng ham hô,ú
và họ cho đấy là văn minh hiện đại. Xã hội càng "văn minh", con
người càng chóng "già", càng đần độn và thiếu trưởng thành.”

“Văn minh Tây phương là mẫu mực để thế giới hội tụ về. Mình
không thể làm khác đi được.”

“Người Việt mình có tính vọng ngoại và thiếu đầu óc phán đoán độc
lập. Họ sống theo dư luận. Xu hướng theo đám đông. Và thích vay
mượn những thứ xa xỉ của người làm vật quý báu cho mình. Phần
lớn lại rất dễ bị Âu hóa. Âu hóa một cách cực đoan là sự thuần phục
và đưa đến tình trạng tự bôi xóa mình. Trong khi đó, thế giới Tây
phương đang có khuynh hướng và nhu cầu để tiếp cận và đánh giá
cao tư tưởng Á đông. Mầy nên nhớ, hiện đại hóa không nhất thiết
phải rập khuôn Âu hóa. Ta nên tỉnh táo để phân biệt cho rõ và đừng
đánh đồng hai khái niệm: Về mặt chính trị, đồng ý cần dung nạp
những ý tưởng mới. Nhưng trên phương diện xã hội và văn hóa
nghệ thuật quả thật không đơn giản. Ta không nên ngộ nhận và có
cái nhìn máy móc thiếu uyển chuyển, thiếu sự bao quát. Ta không
thể vì sự thôi thúc quá đà và ham chuộng cái mới mà phủ nhận và
chối bỏ hoàn toàn những giá trị tốt đẹp của truyền thống. Không cần
đợi đến vài thế hệ nữa, tuổi trẻ Việt Nam ngày nay đang có khuynh
hướng đánh mất dần lý tưởng, bản ngã và thật sự bị mất gốc. Dân
tộc Việt Nam đang rơi vào tình trạng chấn thương tâm thức và xáo
trộn tâm lý, đi đến nguy cơ đánh mất dần bản thể.”

“Nhưng, theo tao thì...” Đạt muốn ngắt lời bạn, nhưng giọng Trí vẫn
sang sảng: “Sang thế kỷ 21, thế giới sẽ có nhiều biến động do sự
tăng trưởng không ngừng nghỉ của tội ác và những hiện tượng tâm
thần bất bình thường. Tiền bạc, vật chất, niềm tin và quyền lực sẽ
chi phối mọi lãnh vực đời sống. Thú tính trong con người trỗi dậy và
thiên hạ sẽ chết mòn trong sự cô đơn. Văn minh Tây phương vào
đầu thế kỷ tới sẽ đi đến trạng thái bão hòa. Nếu không biết điều tiết
và dừng lại đúng lúc sẽ không tránh khỏi nguy cơ tan rã. Trái đất chỉ
có thể cứu vãn được mỗi khi nhân loại biết quay mặt lại với Á Đông.
Quay mặt lại với tinh thần của hơn 2000 năm về trưóc. Hãy trở lại
với thiên nhiên. Hãy quay về với trẻ thơ!”

“Tuổi trẻ ngày nay không bị ám ảnh bởi bóng ma của dĩ vãng. Chúng
trong sáng, có nhiều kiến thức, khả năng và sinh lực. Chúng sẽ là
tương lai của đất nước.”

“Mày có cả tin và chủ quan quá không?”

“Còn mày, mày chỉ giỏi triết lý... con bò rừng.”

“Mọi giá trị đều bị đảo lộn, và tao ngờ vực tất cả.” Trí gằn giọng rồi
móc túi lấy thuốc ra hút. Anh chìa cho Đạt một điếu.

“Mày tôn thờ chủ nghĩa hoài nghi, tao biết.” Đạt quả quyết.

“Tao thật sự ngờ vực tất cả.” Trí lập lại.

°°°

Chiếc xe lửa ngừng trước sân ga. Trong không gian, mớ âm thanh
hỗn độn, mơ hồ còn vọng lại bên tai hai người bạn. “Hoan hô những
con bò rừng. Hoan hô nền văn minh hiện đại. Hoan hô tình dục.
Hoan hô sự nhầy nhụa và tội ác.”

Trí và Đạt bước xuống mặt đường. Amsterdam mùa thu mưa phùn
lất phất. Vài bóng đen co ro, hối hả đi trong mưa. Xa xa, những
khuôn mặt hốc hác, đơn lẻ đang độc thoại với màn đêm lập lòe. Trí
dừng lại trước một cửa hiệu. Bên trong tấm kính, ba con khỉ ngồi
bằng đá, một con bịt mắt, một con bịt tai và một con bịt miệng nhìn
anh như trêu cợt. Trí mỉm cười khoái trá và kéo bạn đến xem.

Hai người băng qua những con kênh. Khu ăn chơi nổi tiếng De
Wallen đang nhộn nhịp tiếng người. Dưới những ánh đèn đỏ bên vệ
đường, qua các khung cửa kính, những cô gái điếm lõa lồ, đu đưa
thân hình, miệng mỉm cười mời mọc khách làng chơi. Đi được một
đoạn, Trí đề nghị “Mày đi loanh quanh một lát. Tao tìm chỗ đái một
cái. Lát nữa gặp lại.” Đạt nói “Ok” rồi bỏ đi. Khoảng hơn nửa giờ
sau, hai người bạn gặp lại nhau. Trí cười bẽn lẽn và Đạt nhìn bạn im
lặng. Họ vào một cái bar gần đấy gọi bia uống.

°°°

Trí và Đạt mệt mỏi tựa lưng vào thành ghế ngủ say. Chiếc xe lửa
chạy vụt trong đêm tối. Tôi biết họ, hai người bạn thân, hai thái cực
trong đời sống. Họ luôn đối chọi, tranh chấp và nguyền rủa nhau.
Nhưng đã từ lâu, họ cảm thấy không thể thiếu nhau được. Họ đi tìm
mãi chân lý làm cứu cánh để sống. Và tôi cũng biết, đêm nay, do
cơn ngủ say, họ lại tiếp tục đi qua sân ga mà họ phải đến. Cuộc đời
là sự mong manh và vô thường, tôi chỉ khẽ nói với họ trong giấc
ngủ: “Này bạn, hãy nở một nụ cười khi nhìn vào cuộc đời, dù là nụ
cười vui tươi, khinh bỉ, ngạo mạn hay gượng gạo, nó cũng sẽ giúp
bạn cảm nhận được phần nào sự thật của cái giả tạo.”


Click to View FlipBook Version