2บุคคลสำคัญสมัยสุโขทัย

ชดุ อาณาจักรสโุ ขทยั รายวชิ าประวตั ิศาสตร์
กลุ่มสาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

เล่มท่ี ๒ เรื่อง บุคคลสำคัญสมยั สุโขทัย

กรกมล บุญทรง
ตำแหนง่ ครู วิทยฐานะชำนาญการพเิ ศษ

โรงเรียนบ้านแจ่งกูเ่ รอื ง
สำนกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่เขต ๒

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมัยสโุ ขทัย ก

คำนำ

หนังสืออ่านเพิ่มเติม ชุด อาณาจักรสุโขทัย รายวิชาประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้
สงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ช้ันประถมศึกษาปีที่ 4 เล่มที่ ๒ เรือ่ ง บุคคลสำคญั สมัยสุโขทัย
เป็นหนังสอื อา่ นเพิ่มเติมที่สร้างขึ้น ตามมาตรฐานการเรียนรู้ กล่มุ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา
และวัฒนธรรม ของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เพื่อใช้ประกอบ
การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ของนกั เรียนช้ันประถมศึกษาปีที่ 4 โดยมุ่งหวงั ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วย
ตนเอง มีทกั ษะการอ่าน ทักษะการคิด เกิดพฒั นาการในการเรียนรู้ อีกทั้งยงั เป็นการฝึกความรับผิดชอบ
ในการเรียน ส่งผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น เป็นสอ่ื การสอนที่มีประสทิ ธิภาพ สามารถ
พฒั นาการเรียนการสอนให้ประสบผลสำเรจ็ บรรลตุ ามวัตถปุ ระสงคข์ องหลักสูตร

การจัดทำหนังสืออ่านเพิ่มเติมชุดนี้ สำเร็จลุล่วงด้วยดีเพราะได้รับความอนุเคราะห์จาก
ผู้เชี่ยวชาญหลายท่าน ที่ได้กรุณาให้ข้อเสนอแนะในการจัดทำจนได้หนังสืออ่านเพิ่มเติมมีคณุ ภาพ
ดังที่ปรากฏ อันเป็นผลงานที่ผู้จัดทำมีความภาคภูมิใจอย่างยิ่งจึงขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูง
มา ณ โอกาสนี้

กรกมล บุญทรง

เลม่ ที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมัยสโุ ขทยั ข

สารบญั

เรือ่ ง หน้า

คำนำ ........................................................................................................................ ก
สารบญั ..................................................................................................................... ข
คำชีแ้ จง ..................................................................................................................... ค
สาระสำคัญ มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวัด จดุ ประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ . ง
แบบทดสอบก่อนเรียน ............................................................................................... 1
รายนามพระมหากษัตริย์ราชวงศ์พระรว่ ง ................................................................... 3
พ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์ ................................................................................................. 4
พ่อขนุ รามคำแหงมหาราช .......................................................................................... 6
พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) ................................................................................. 8
แบบทดสอบหลังเรียน ................................................................................................ 10
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน .................................................................... 12
บรรณานุกรม ............................................................................................................ 13

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สโุ ขทัย ค

คำชีแ้ จง

หนังสืออ่านเพิ่มเติม ชุด อาณาจักรสุโขทัย รายวิชาประวัติศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จัดทำขึ้น เพื่อให้นักเรียนได้พัฒนา
ทักษะการอา่ น ทักษะการคิด และเกิดพฒั นาการในการเรียนรู้ มีทั้งหมด 5 เลม่ ดังนี้

เลม่ ที่ 1 เรื่อง การสถาปนาอาณาจักรสุโขทยั
เลม่ ที่ 2 เรื่อง บคุ คลสำคญั สมัยสโุ ขทัย
เลม่ ที่ 3 เรื่อง การเมืองการปกครองในสมยั สุโขทยั
เลม่ ที่ 4 เรือ่ ง เศรษฐกิจสมัยสุโขทัย
เลม่ ที่ 5 เรือ่ ง มรดกทางวฒั นธรรม
หนังสืออ่านเพิ่มเติมเล่มนี้ เป็นเล่มที่ 2 เรื่อง บุคคลสำคัญสมัยสุโขทัย ประกอบด้วย
คำชี้แจง สาระสำคัญ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรียนรู้
แบบทดสอบก่อนเรียน บทอ่าน แบบทดสอบหลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน และ
บรรณานกุ รม ในการศึกษาหนังสืออา่ นเพิม่ เตมิ นกั เรยี นควรปฏิบตั ติ ามขั้นตอนต่อไปนี้
1. อ่านคำแนะนำในการใช้หนงั สืออ่านเพิม่ เตมิ รวมทั้งปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเครง่ ครดั
2. ทำแบบทดสอบกอ่ นเรียนก่อนแล้วจึงศึกษาเนือ้ หา
3. ทำแบบทดสอบหลงั เรียน
4. การศึกษาหนังสืออ่านเพิ่มเติมเล่มนี้ นักเรียนไม่ควรเปิดดูคำตอบก่อน ควรมีคุณธรรม
มีความซื่อสตั ย์ อดทนในการปฏิบัตกิ ิจกรรม หากพบปัญหาหรือข้อสงสัยให้ปรกึ ษาครูผู้สอน
5. ตรวจคำตอบจากเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลังเรียน

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สโุ ขทยั ง

สาระสำคัญ

พระมหากษัตริยแ์ หง่ ราชวงศ์พระร่วงทรงมพี ระปรีชาสามารถ สร้างความแข็งแกร่งให้แก่
อาณาจกั รสุโขทยั ในทุกดา้ น ไม่วา่ จะเปน็ ด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม และ
วฒั นธรรม จนกลายเป็นรากฐานสำคัญของอารยธรรมไทยในปัจจุบัน

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด

สาระที่ ๔ ประวัติศาสตร์
มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเปน็ มาของชาติไทย วฒั นธรรม ภมู ิปญั ญาไทย มีความรัก

ความภมู ิใจและธำรงความเป็นไทย
ตัวชี้วัด
ส 4.3 ป.4/2 บอกประวัติและผลงานของบคุ คลสำคญั สมัยสโุ ขทัย

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

1. นกั เรยี นสามารถบอกประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญสมยั สุโขทยั ได้ (K)
2. นกั เรียนสามารถสบื ค้นข้อมูลเกี่ยวกบั ประวตั ิและผลงานของบคุ คลสำคญั ไดอ้ ยา่ งเปน็ ระบบ (P)
3. นกั เรยี นมีความสนใจใฝเ่ รยี นรู้ (A)

4. นกั เรยี นมีความม่งุ มัน่ ในการทำงาน (A)

สาระการเรียนรู้

ประวตั แิ ละผลงานของบคุ คลสำคัญสมยั สโุ ขทัย เช่น
พอ่ ขุนศรีอินทราทิตย์
พอ่ ขนุ รามคำแหงมหาราช
พระมหาธรรมราชาที่ 1 (พระยาลไิ ทยโดยสังเขป)

เลม่ ที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมยั สุโขทยั 1

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
คำสงั่ ให้นักเรยี นเลอื กคำตอบทีถ่ ูกที่สุด แลว้ ทำเครอ่ื งหมาย X ทบั อกั ษร ก ข ค หรือ ง

ในกระดาษคำตอบให้ตรงกับข้อทีน่ กั เรยี นเลอื ก
1. ข้อใดกลา่ วไม่ถูกต้องเกี่ยวกบั พอ่ ขุนศรีอินทราทิตย์
ก. เป็นปฐมกษัตริย์แหง่ ราชวงศ์พระรว่ ง
ข. ทรงเป็นพระอนุชาของพอ่ ขุนบานเมือง
ค. ทรงมพี ระนามเดมิ วา่ พอ่ ขนุ บางกลางหาว
ง. ทรงเป็นพระราชบิดาของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช
2. ข้อใดต่อไปนีเ้ ปน็ พระนามเดมิ ของพอ่ ขนุ ศรีอินทราทิตย์
ก. พ่อขุนผาเมือง
ข. พอ่ ขุนบานเมือง
ค. พ่อขุนรามคำแหง
ง. พอ่ ขุนบางกลางหาว
3. การทีพ่ อ่ ขนุ บางกลางหาวขนึ้ ปกครองสโุ ขทยั ขอ้ ใดตอ่ ไปนกี้ ล่าวถกู ต้องที่สดุ
ก. สโุ ขทัยแบง่ ออกเปน็ สองฝ่าย
ข. ราชวงศพ์ ระร่วงมีอิทธิพลในสโุ ขทัยมากขนึ้
ค. พอ่ ขุนผาเมืองไม่เหน็ ดว้ ยกบั การขนึ้ ครองราชย์
ง. เขมรสง่ เครอ่ื งราชบรรณนาการมาแสดงความยนิ ดี
4. การประดิษฐ์ “ลายสอื ไทย” เกิดขนึ้ ในสมัยพระมหากษัตริย์พระองคใ์ ด
ก. พ่อขุนผาเมือง
ข. พ่อขนุ บานเมือง
ค. พ่อขนุ รามคำแหง
ง. พ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์
5. เหตกุ ารณใ์ ดเกิดขนึ้ ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชปกครองอาณาจักรสโุ ขทยั
ก. การประดิษฐ์อกั ษรไทย
ข. การทำสงครามกบั ขุนสามชน
ค. การกอ่ กบฏของขอมสบาดโขลงลำพง
ง. การอัญเชิญพระพทุ ธสหิ ิงค์มาประดษิ ฐานไว้ทีอ่ าณาจกั รสุโขทยั

เลม่ ที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมัยสุโขทัย 2

6. พระราชกรณียกิจใดของพ่อขุนรามคำแหงมหาราชที่สง่ ผลต่อความเจริญดา้ นวรรณกรรม
ของไทยมากทีส่ ุด
ก. การขยายอาณาจักร
ข. การประดิษฐอ์ ักษรไทย
ค. การทำนุบำรงุ พระพทุ ธศาสนา
ง. การสร้างความสัมพันธ์ระหวา่ งสโุ ขทยั กับลา้ นนา
7. ข้อใดตอ่ ไปนีเ้ ป็นพระราชกรณียกิจทีส่ ำคัญของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)
ก. การประดิษฐล์ ายสอื ไทย
ข. ทรงนิพนธห์ นังสอื สภุ าษิตพระร่วง
ค. ทรงนิพนธ์หนังสือไตรภูมิพระรว่ ง
ง. ทรงประกาศตนเปน็ อิสระจากอยธุ ยา
8. พ่อขุนรามคำแหงมหาราชมีความเกี่ยวพนั กบั พ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์อย่างไร
ก. เปน็ พระสหาย
ข. ทรงเปน็ พีน่ ้องกนั
ค. ทรงเป็นพระขนิษฐา
ง. ทรงเป็นพระราชโอรส
9. พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) เป็นพระราชโอรสของกษตั ริย์พระองคใ์ ด
ก. พระยาราม
ข. พระยางว่ั นำถม
ค. พระยาเลอไทย
ง. พระยาบาลเมือง
10. ข้อใดคือพระราชกรณียกิจทีส่ ำคญั ของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลไิ ทย)
ก. การทำนุบำรงุ พระพุทธศาสนา
ข. การขยายอาณาเขตได้กว้างขวาง
ค. การส่งเสริมการทำเครอ่ื งสงั คโลก
ง. การออกกฎหมายปกครองทีเ่ ข้มงวด

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สุโขทยั 3

รายนามพระมหากษัตรยิ ์ราชวงศพ์ ระรว่ ง

ราชวงศ์พระร่วงปกครองอาณาจักรสุโขทัย โดยมีพ่อขุนศรีอินทราทิตย์เป็น
พระมหากษัตริย์พระองค์แรก และมีพระมหากษัตริย์สืบต่อมารวม 9 พระองค์ ตลอดเวลา
เกอื บ 200 ปี ดังนี้

รัชกาลที่ พระนาม ปีทีข่ น้ึ ปีทีส่ วรรคต
ครองราชย์ (พ.ศ.)
1 พ่อขุนศรีอินทราทิตย์
2 พ่อขุนบานเมือง (พ.ศ.) ไมป่ รากฏ
3 พ่อขุนรามคำแหงมหาราช 1792 1822
4 พระยาเลอไทย ไม่ปรากฏ 1841
5 พระยางว่ั นำถม 1822 1866
6 พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) 1841 1890
7 พระมหาธรรมราชาที่ 2 1866 1911
8 พระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสยลอื ไทย) 1890 1942
9 พระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล) 1911 1962
1942 1981
1962

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สโุ ขทัย 4

พอ่ ขนุ ศรีอินทราทิตย์

พอ่ ขนุ ศรีอินทราทิตย์มีพระนามเตม็ คือ กำมรเตงอญั ศรีอินทรบดนิ ทราทิตย์
ทรงมีพระนามเดิม “พ่อขุนบางกลางหาว” ครองราชยส์ มบัติ ตั้งแต่ พ.ศ.1792 – สวรรคตปีใด
ไมป่ รากฏ

ภูมิลำเนาเดมิ ของพระองคอ์ ยทู่ ี่ “บ้านโคน ” ในจังหวดั กำแพงเพชร พระองคท์ รงนำชนชาติไทย
ต่อสู้กับชนชาติขอม ซึ่งเป็นใหญ่อยู่ในสุวรรณภูมิ อันเป็นที่ตั้งของประเทศไทยส่วนใหญ่ในปัจจุบัน
ซึ่งรวมถึงกรุงสุโขทัยด้วยจากนั้นประกาศอิสรภาพและตั้งราชอาณาจักรสุโขทัยขึ้น ทรงเป็นพระเจ้า
แผน่ ดนิ องค์แรกและเป็นต้นราชวงศพ์ ระรว่ ง

พอ่ ขนุ ศรีอินทราทิตยม์ ีพระมเหสีพระนามวา่ “นางเสอื ง” (เป็นพระธิดาของพอ่ ขุนศรีนาวนำถม)
ทรงมพี ระราชโอรสและพระธิดารวม 5 พระองค์ ได้แก่

1. พระราชโอรสองค์โต (ไมป่ รากฏนาม) เสยี ชีวิตตั้งแตท่ รงพระเยาว์
2. พ่อขนุ บานเมือง
3. พอ่ ขนุ รามคำแหงมหาราช
4. พระธิดา (ไมป่ รากฏนาม)
5. พระธิดา (ไม่ปรากฏนาม)

พ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์ ทีม่ า : http://www.thaigoodview.com/node/151404.

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมยั สุโขทัย 5

พระราชกรณียกจิ ที่สำคญั

1. พ่อขุนศรีอินทราทิตย์เมื่อครั้งยังเป็นพ่อขุนบางกลางหาวได้ร่วมกับพ่อขุนผาเมือง
เจ้าเมืองราด รวบรวมกำลังพลกระทำรัฐประหารขอมสบาดโขลญลำพง จากนั้นทรงสถาปนา
อาณาจักรสโุ ขทัยเปน็ ราชธานี ทำให้คนไทยมอี ิสรภาพโดยไม่ตกอยู่ภายใต้อำนาจของเขมรอีกต่อไป

2. ทรงทำศึกสงครามเพื่อป้องกันและขยายอาณาเขต สงครามครั้งสำคัญคือสงคราม
ครั้งเมื่อขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดยกทัพเข้ามารุกรานเมืองตาก ซึ่งเป็นเมืองชายแดนของสุโขทัย
พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ทรงทำยุทธหัตถีกับขุนสามชนแต่เพลี่ยงพล้ำ พ่อขุนรามคำแหงพระราชโอรสทรง
เข้าแก้ไขสถานการณ์โดยการไสช้างพระที่นั่งของพระองค์เข้าช่วยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์จนกระทั้ง
ขนุ สามชนหนีพา่ ยไป

3. พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ทรงส่งทูตไปลังกาเพื่อขอพระพุทธสิหิงค์และอัญเชิญมา
ประดิษฐานไว้ที่อาณาจักรสุโขทัย

ทีม่ า : www.kroobannok.com, 2556

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมัยสุโขทัย 6

พ่อขนุ รามคำแหงมหาราช

พ่อขุนรามคำแหงมหาราช เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 3 ในราชวงศ์พระร่วงแห่ง
อาณาจักรสุโขทัย ทรงเป็นพระราชโอรสของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ มีพระนามเดิมว่า พระราม
เมื่อทรงพระชนมายุได้ 19 ปี ได้ร่วมรบกับพระบิดาในการทำสงครามรบกับขุนสามชน เจ้าเมือง
ฉอด และสามารถชนช้างชนะขนุ สามชน พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พระบิดาจึงให้พระนามแกพ่ ระราม
ว่า “พระรามคำแหง” ซึ่งหมายความว่า “พระรามผู้เข้มแข็ง” หรือ “เจ้ารามผู้เข้มแข็ง”ทรงเสวยราช
สมบตั ิประมาณ พ.ศ.1822

พอ่ ขุนรามคำแหงมหาราช ที่มา : http://www.prachin.ru.ac.th/

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมัยสุโขทัย 7

พระราชกรณียกจิ

1. ทรงประดิษฐ์อักษรไทยขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1826 ทรงประดิษฐ์ลายสือไทย ทำให้ไทยมี
ตวั หนังสือประจำชาติ ก่อให้เกิดวรรณคดลี ำ้ ค่าสบื มา

2. ทรงเป็นองค์พุทธศาสนูปถัมภก ทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาโดยนิมนต์พระเถระ
ชั้นผู้ใหญ่จากเมืองนครศรีธรรมราชมาเป็นผู้สั่งสอน เพื่อให้พระพุทธศาสนาเป็นแบบ
เดยี วกัน คือ แบบเถรวาท

3. ทรงเป็นนักปกครองที่เข้าถึงประชาชน เห็นได้จากผู้ใดเดือดร้อนต้องการร้องทุกข์
ให้เข้าไป สั่นกระดิ่งที่แขวนไว้ที่หน้าประตูวัง จะเสด็จออกมารับเรื่องร้องทุกข์ด้วยพระองค์เอง จึงทำให้
บ้านเมืองสงบรม่ เยน็ เปน็ สุข

4. ทรงมนี โยบายอปุ ถัมภ์หัวเมืองตา่ งๆ ทรงให้ความอปุ ถัมภ์สนบั สนุนหวั เมืองตามโอกาส
ทำให้ผู้ครองเมืองต่างๆ สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ไม่รุกรานอาณาจักรสุโขทัย โดยเฉพาะ
ทรงเปน็ มิตรสนิทกับพ่อขนุ มังรายแหง่ อาณาจกั รลา้ นนา ทำให้ปราศจากศึกศตั รทู างทิศเหนือ

5.ทรงเป็นนักรบ พระองค์ทรงชนช้างชนะขนุ สามชนเจ้าเมืองฉอดและเป็นแม่ทัพ ไปปราบ
เมืองต่างๆ ในรชั กาลพ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์และพอ่ ขนุ บานเมือง

เมื่อครั้งขึ้นครองราชย์ มีหลายเมืองที่ยอมอ่อนน้อมโดยที่ไม่ได้ส่งกองทัพไป มีอาณาเขต
กว้างขวางมาก ดังนี้

ทิศเหนือ มีอาณาเขตครอบคลุมาเมอื งแพร่ นา่ น ปัว ถึงเมืองหลวงพระบาง
ทิศใต้ มอี าณาเขตครอบคลมุ เมืองคณฑี (กำแพงเพชร) พระบาง (นครสวรรค์)

แพรก (ชัยนาท) สพุ รรณภมู ิ ราชบรุ ี เพชรบุรี จดฝัง่ ทะเลสดุ เขตแหลมมลายู
ทิศตะวันออก มีอาณาเขตครอบคลุมเมืองสระหลวง สองแคว (พิษณุโลก) ลุมบาจาย(หล่มเกา่ )

สคาและขา้ มฝง่ั แมน่ ้ำโขงไปถึงเมืองเวียงจันทรแ์ ละเวียงคำ
ทิศตะวนั ตก มอี าณาเขตถึงเมืองฉอด ทวาย ตะนาวศรี หงสาวดี และชายฝง่ั ทะเล

เลม่ ที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สโุ ขทัย 8

พระมหาธรรมราชาที่ 1

พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) ทรงเปน็ พระราชโอรสของพระยาเลอไทย ทรงมีพระนาม
เดมิ ว่า พระยาลไิ ทย ในปีพ.ศ.1890

เมือ่ พระยาง่วั นำถมได้เสด็จสวรรคตเกิดการจลาจลชิงราชสมบตั ิ พระมหาธรรมราชาที่1
(ลิไทย) ในขณะนนั้ ทรงดำรงตำแหนง่ อุปราช ครองเมืองศรีสัชนาลัย ทรงยกทพั มาปราบจลาจล
ภายในเมืองสโุ ขทยั และเสดจ็ ข้ึนครองราชสมบัติเปน็ พระมหากษัตริย์องคท์ ี่ 6 แห่งราชวงศ์พระร่วง
เฉลิมพระนามว่า “พระศรีสุริยพงศ์รามมหาธรรมราชาธิราช”

พระมหาธรรมราชาที่ 1 ทีม่ า : https://th.wikipedia.org/wiki

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมยั สโุ ขทัย 9

พระราชกรณียกจิ ทีส่ ำคญั

1. ด้านการเมืองการปกครอง : ทรงปกครองอาณาจักรโดยยึดมั่นในหลักธรรมทาง
พระพุทธศาสนา (หลักทศพิธราชธรรม) และรวบรวมราชอาณาจักรสุโขทัยให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
โดยครอบคลุมเมืองระหวา่ งลุ่มแม่น้ำปิง แมน่ ้ำน่าน และแควจำปา่ สัก และย้ายไปประทบั ที่เมืองพิษณุโลก
เพือ่ ป้องกนั การขยายอำนาจของอาณาจกั รอยุธยา

2. ด้านศาสนา : ทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรือง โดยทรงผนวชและจำพรรษา
อยู่ที่วัดป่ามะม่วง ในกรุงสุโขทัย นอกจากนี้พระองค์ยังทรงเป็นองค์อัครศาสนูปถมั ภกทีส่ ำคัญ เช่น
ทรงโปรดให้หล่อพระพุทธรูปปางมารวิชัย ถวายพระนามว่า พระศรีศากยมุนี ประดิษฐานที่พระวิหาร
วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุโขทยั เปน็ ต้น

3. วรรณคดี : ทรงพระราชนิพนธ์หนังสือไตรภูมิพระร่วง(เตภูมิกถา) จัดเป็นวรรณคดลี ้ำคา่
ที่ตกทอดมาถึงปัจจบุ นั ทรงนิพนธ์ขึ้นเพื่อนำหลักธรรมของพระพุทธศาสนามาเผยแผ่และปลูกฝัง
ธรรมะให้ประชาชนรู้จักประพฤติตนในทางที่ชอบและดีงาม

เลม่ ที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สุโขทยั 10

แบบทดสอบหลงั เรยี น
คำสง่ั ให้นกั เรยี นเลอื กคำตอบทีถ่ ูกที่สดุ แลว้ ทำเคร่อื งหมาย X ทบั อักษร ก ข ค หรือ ง

ในกระดาษคำตอบให้ตรงกับข้อที่นักเรยี นเลอื ก
1. เหตุการณ์ใดเกิดขนึ้ ในสมยั พ่อขุนรามคำแหงมหาราชปกครองอาณาจกั รสุโขทัย
ก. การประดิษฐอ์ ักษรไทย
ข. การทำสงครามกบั ขนุ สามชน
ค. การก่อกบฏของขอมสบาดโขลงลำพง
ง. การอญั เชิญพระพทุ ธสหิ ิงคม์ าประดษิ ฐานไว้ที่อาณาจกั รสโุ ขทยั
2. ข้อใดตอ่ ไปนีเ้ ปน็ พระราชกรณียกิจที่สำคัญของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย)
ก. การประดิษฐ์ลายสอื ไทย
ข. ทรงนิพนธห์ นังสอื สภุ าษิตพระรว่ ง
ค. ทรงนิพนธห์ นงั สือไตรภูมิพระร่วง
ง. ทรงประกาศตนเป็นอิสระจากอยธุ ยา
3. พ่อขุนรามคำแหงมหาราชมีความเกีย่ วพนั กับพ่อขนุ ศรีอินทราทิตยอ์ ย่างไร
ก. เป็นพระสหาย
ข. ทรงเป็นพีน่ ้องกัน
ค. ทรงเป็นพระขนิษฐา
ง. ทรงเป็นพระราชโอรส
4. พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) เปน็ พระราชโอรสของกษตั ริย์พระองคใ์ ด
ก. พระยาราม
ข. พระยางั่วนำถม
ค. พระยาเลอไทย
ง. พระยาบาลเมือง
5. ข้อใดคือพระราชกรณียกิจทีส่ ำคญั ของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลไิ ทย)
ก. การทำนบุ ำรุงพระพทุ ธศาสนา
ข. การขยายอาณาเขตได้กว้างขวาง
ค. การส่งเสริมการทำเครอ่ื งสังคโลก
ง. การออกกฎหมายปกครองทีเ่ ข้มงวด

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมยั สโุ ขทัย 11

6. ขอ้ ใดกลา่ วไม่ถูกต้องเกี่ยวกบั พ่อขุนศรีอินทราทิตย์
ก. เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศพ์ ระรว่ ง
ข. ทรงเป็นพระอนุชาของพอ่ ขุนบานเมือง
ค. ทรงมพี ระนามเดมิ ว่าพอ่ ขุนบางกลางหาว
ง. ทรงเปน็ พระราชบิดาของพอ่ ขุนรามคำแหงมหาราช
7. ข้อใดต่อไปนีเ้ ป็นพระนามเดมิ ของพอ่ ขนุ ศรีอินทราทิตย์
ก. พ่อขุนผาเมือง
ข. พอ่ ขนุ บานเมือง
ค. พ่อขนุ รามคำแหง
ง. พ่อขุนบางกลางหาว
8. การที่พอ่ ขนุ บางกลางหาวขนึ้ ปกครองสโุ ขทยั ข้อใดตอ่ ไปนกี้ ลา่ วถกู ต้องทีส่ ุด
ก. สโุ ขทยั แบ่งออกเป็นสองฝา่ ย
ข. ราชวงศ์พระร่วงมีอิทธิพลในสุโขทัยมากขนึ้
ค. พ่อขุนผาเมืองไม่เหน็ ดว้ ยกบั การขนึ้ ครองราชย์
ง. เขมรส่งเคร่อื งราชบรรณนาการมาแสดงความยนิ ดี
9. การประดิษฐ์ “ลายสือไทย” เกิดขนึ้ ในสมัยพระมหากษัตริยพ์ ระองค์ใด
ก. พอ่ ขุนผาเมือง
ข. พอ่ ขนุ บานเมือง
ค. พอ่ ขนุ รามคำแหง
ง. พ่อขุนศรีอินทราทิตย์
10. พระราชกรณียกิจใดของพอ่ ขุนรามคำแหงมหาราชทีส่ ง่ ผลตอ่ ความเจริญดา้ นวรรณกรรม
ของไทยมากทีส่ ดุ
ก. การขยายอาณาจักร
ข. การประดิษฐ์อกั ษรไทย
ค. การทำนบุ ำรงุ พระพุทธศาสนา
ง. การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างสโุ ขทยั กับลา้ นนา

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคญั สมัยสุโขทยั 12

เฉลยแบบทดสอบ

แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลงั เรียน
1. ข 1. ก
2. ง 2. ค
3. ข 3. ง
4. ค 4. ค
5. ก 5. ก
6. ข 6. ข
7. ค 7. ง
8. ง 8. ข
9. ค 9. ค
10. ก 10. ข

เล่มที่ ๒ บคุ คลสำคัญสมยั สุโขทัย 13

บรรณานกุ รม

ณรงค์ พ่วงพศิ และวฒุ ิชัย มลู ศิลป์. หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน ประวตั ิศาสตร์ ม.1.
พิมพ์ครง้ั ที่ 8. กรงุ เทพฯ : บรษิ ทั อักษรเจริญทศั น์ อจท. จำกัด, มปป.

ไทยกู๊ดวิวดอทคอม. อาณาจักรสโุ ขทยั . (ออนไลน์). แหล่งที่มา :
http://www.thaigoodview.com/node/151404. สืบค้นเมือ่ วนั ที่ 15 มิถนุ ายน 2558.

มหาวิทยาลัยรามคำแหง สาขาวิทยบรกิ ารเฉลมิ พระเกียรติ จังหวัดปราจนี บุรี.
ประวตั ิพอ่ ขนุ รามคำแหงมหาราช. (ออนไลน)์ . แหล่งทีม่ า :
http://www.prachin.ru.ac.th/. สบื ค้นเมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2558.

มลู นิธวิ ิกิมเี ดยี . พระมหาธรรมราชาที่ 1. (ออนไลน์). แหลง่ ที่มา :
https://th.wikipedia.org/wiki/พระมหาธรรมราชาที่_1.
สบื ค้นเมือ่ วนั ที่ 15 มิถุนายน 2558.

วงเดอื น นาราสัจจ์ และชมพูนุท นาคีรักษ.์ หนังสือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน ประวตั ิศาสตร์ ม.1.
กรงุ เทพฯ : สำนักพิมพ์ บรษิ ทั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) จำกัด, 2556.

ศิริพร กรอบทอง และสักกะ จราวิวฒั น์. หนังสือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน ประวัติศาสตร์ ม.1.
พิมพ์ครงั้ ที่ 1. นนทบุรี : บรษิ ทั สำนกั พิมพ์เอมพนั ธ์ จำกดั , 2553.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน. การเรยี นรู้ประวัติศาสตรส์ โุ ขทยั ผา่ นสือ่
Virtual Field Trip. พิมพค์ รง้ั ที่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพช์ ุมชนสหกรณ์
การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกดั , 2556.

สำนกั งานจงั หวดั สุโขทยั . การทหารของไทยสมัยสโุ ขทยั . (ออนไลน์). แหลง่ ที่มา :
http://www.sukhothai.go.th/history/hist_05.htm. สบื ค้นเมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2558.

สำนกั หอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง. ศิลาจารกึ พ่อขนุ รามคำแหงมหาราช. (ออนไลน์).
แหล่งที่มา : http://www.lib.ru.ac.th/journal/stone_inscript.html

องค์การบริหารสว่ นตำบลคณฑี จังหวดั กำแพงเพชร. ประวัติพ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์. (ออนไลน)์ .
แหล่งทีม่ า : http://khontee.go.th/index.php?options=travel&mode=detail&id=138.
สบื ค้นเมื่อวนั ที่ 15 มิถุนายน 2558.