บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบริษัทจำกัดและบริษัทมหาชนจำกัด

รายวชิ า การบญั ชีบริษัทจากัด
รหัสวิชา 20201-2003

ครกู ัญญาณัฐ แสงอทุ ยั

บทท่ี 1

ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั บริษทั จากดั
และบริษทั มหาชนจากดั

ลกั ษณะของบรษิ ัทจำกดั

1. จัดอยู่ในประเภทบรษิ ัทเอกชน คอื ไมส่ ามารถเรียกระดมหุน้ จากประชาชนได้
2. มเี งนิ ทุนจากการจดทะเบียนและแบง่ ทนุ ออกเป็นหนุ้ แตล่ ะหุ้นมมี ลู ค่าเท่าๆ กัน
3. ผถู้ ือหุ้นรบั ผดิ ไมเ่ กินจานวนเงนิ มูลคา่ หุ้นท่ีตนยังสง่ ใชไ้ มค่ รบมลู คา่ หุ้นทีต่ นถือ
4. คณุ สมบตั ขิ องผถู้ อื หุ้นไม่ถือเป็นสาระสาคญั
5. การจัดต้งั บรษิ ัทต้องปฏิบัติตามกฎหมาย โดยมีผู้เรม่ิ กอ่ การต้งั แต่ 3 คนข้นึ ไป
6. มฐี านะเป็นนิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
7. จะออกหนงั สือชี้ชวนให้ประชาชนซื้อหุ้นไม่ได้
8. จะกู้ยมื เงินโดยการออก “หนุ้ ก”ู้ ไม่ได้
9. จะจาหน่ายหุ้นในราคาต่ากวา่ มูลคา่ ไม่ได้
10. ไม่สามารถซอ้ื หุน้ ของตนเองกลบั คนื มาได้
11. การใชช้ ือ่ บริษัทต้องมีคาวา่ “บรษิ ัท” นาหนา้ ช่ือ และคาว่า “จากดั ” ตอ่ ทา้ ยเสมอ

ลกั ษณะของบริษทั จากดั (Limited Company)

บริษัทจากัด คือ กิจการธุรกิจที่มีบุคคล 3 คนขึ้นไป มาลงทุนและเป็นเจ้าของกิจการ
เรยี กวา่ ผถู้ อื หุน้ ตัง้ ข้นึ ดว้ ยการแบง่ ทุนเป็นหุ้นแตล่ ะหุ้นมมี ลู ค่าเทา่ ๆ กนั

ลักษณะของเจ้าของบริษัทจากัด คือ การที่กิจการที่มีทุนแบ่งออกเป็นหุ้น (Share
หรือ Stock) ผถู้ อื หุ้นของบรษิ ทั จากัดเรียกว่า ผ้ถู ือหุ้น (Shareholder หรือ Stockholder)
ถา้ บรษิ ัทจากัดใดไมม่ ีผถู้ อื หุ้นรายใหญ่แตก่ ระจายการถอื หุ้น เป็นจานวนมาก เรียกวา่ บริษทั
มหาชน (Public Company) แต่ถ้าผู้ถือหุ้นจานวนน้อยและส่วนใหญ่ เป็นญาติพ่ีน้องกัน
โดยมิไดน้ าทนุ ออกขายให้
แก่ประชาชนทั่วไป บริษัทนี้ก็เป็น บริษัทส่วนเอกชนเอกชน (Private Company หรือ
Family Company)

- ผเู้ รมิ่ กอ่ การตอ้ งเป็นบุคคลธรรมดา เป็นนิตบิ ุคคลไมไ่ ด้
- มอี ายตุ งั้ แต่ 12 ปีขน้ึ ไป
- ตอ้ งจองซอ้ื หนุ้ อยา่ งน้อยคนละ 1 หุน้

ตอ้ งสง่ จดหมายนดั ประชมุ ใหผ้ จู้ องทราบล่วงหน้า
อยา่ งน้อย 7 วนั ก่อนวนั ประชุม



คา่ ธรรมเนียม

1. คดิ ตามทุนจดทะเบียน แสนละ 500 บาท
แตไ่ ม่นอ้ ยกว่า 5,000 บาท แตไ่ มเ่ กิน 250,000 บาท

2. หนงั สือรบั รอง ฉบบั ละ 200 บาท
3. ใบสาคัญแสดงการจดทะเบยี น ฉบับละ 100 บาท
4. รับรองสาเนาเอกสารหนา้ ละ 50 บาท

ห้นุ ของบรษิ ัทจากัด

แบ่งออกไดเ้ ป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
1. หุน้ สามญั (Common Stock)
2. หุ้นบุริมสทิ ธิ (Preferred Stock)

2.1 มสี ทิ ธิได้รบั เงนิ ปันผล ตามอัตราทกี่ าหนดก่อนหนุ้ สามญั
2.2 มีสทิ ธไิ ดร้ ับสนิ ทรพั ย์คนื ทุนกอ่ นหุ้นสามัญ ถา้ บริษัทเลิกกิจการ
2.3 ผลตอบแทนจากการลงทุน นอกจากเงนิ ปันผลแลว้ ยังมีกาไรสะสม
2.4 การควบคมุ การบริหารของบริษทั จากดั จะอยู่ในรูปของคณะกรรมการ

ลกั ษณะของบรษิ ทั มหาชนจากัด

มผี ้บู รหิ ารเปน็ คณะบุคคลเรยี กวา่ คณะกรรมการ แตม่ ลี กั ษณะแตกต่างจากบริษทั จากัด ท่ัวไป คอื
1. มผี เู้ รม่ิ ก่อตง้ั เปน็ บุคคลธรรมดาตง้ั แต่ 15 คนขึน้ ไป และมีกรรมการตงั้ แต่ 5 คนข้นึ ไป
2. มีผถู้ ือหุ้นตงั้ แต่ 100 คนข้ึนไป คนหน่ึงถือหุน้ ไดไ้ มเ่ กินร้อยละ 0.6 ของจานวนหนุ้ ทจ่ี าหนา่ ย

ท้ังหมดรวมกนั และไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 50 ของจานวนหนุ้ ที่จาหนา่ ยไดท้ ั้งหมด
3. ต้องมีทนุ ท่ีชาระแลว้ ดว้ ยตวั เงินไมน่ ้อยกว่า 5 ล้านบาท
4. มเี งนิ ทุนจดทะเบียนและแบง่ ทนุ ออกเป็นหนุ้ แต่ไม่ไดก้ าหนดมลู ค่าหนุ้ ไว้ เพราะพ.ร.บ.บริษัท
มหาชนจากดั กาหนดไวว้ า่ “หนุ้ ของบริษทั แต่ละหุ้นต้องมมี ูลค่าเทา่ กัน
5. ผ้ถู อื หุ้นรบั ผดิ จากดั ไม่เกนิ มลู คา่ หนุ้ ท่ตี อ้ งชาระ

ลกั ษณะของบรษิ ทั มหาชนจากดั

6. ผถู้ ือห้นุ สามารถโอนหนุ้ ใหแ้ ก่บคุ คลอนื่ ได้
7. มีฐานะเป็นนิติบุคคล
8. ต้องเสนอขายหนุ้ ตอ่ ประชาชน โดยออกหนงั สอื ชี้ชวนใหซ้ ้ือหุ้น
9. สามารถก้ยู ืมเงินโดยการออกห้นุ กู้ได้
10. จาหนา่ ยหุน้ ในราคาต่ากว่ามลู ค่าได้
11. สามารถซอื้ หุ้นของตนเองกลับคนื มาได้

ผเู้ ร่มิ จัดต้งั บรษิ ทั มหาชน

เปน็ บุคคลธรรมดาตงั้ แต่สบิ หา้ คนข้ึนไป จะเร่ิมจดั ตงั้ บริษัทได้โดย จัดทาหนังสือบริคณห์สนธิ
และปฏิบตั ิการอย่างอื่นตามพระราชบัญญัตนิ ี้ท้งั น้ผี ้เู ร่มิ จดั ต้งั บรษิ ัทตอ้ ง

1. บรรลุนิติภาวะแล้ว
2. มีถิ่นที่อยู่ในราชอาณาจักรเป็นจานวนไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของจานวนผู้เริ่มจัดตั้งท้ังหมด
3. จองหุ้น
4. ไมเ่ ปน็ คนไร้ความสามารถ
5. ไม่เคยรับโทษจาคุกโดยคาพิพากษาถึงท่ีสุดให้จาคุกในความผิดเก่ียวกับทรัพย์ท่ีได้กระทา
โดยทจุ ริต

การเสนอขายหนุ้ ตอ่ ประชาชน

ให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์ และตลาดหลักทรัพย์ให้ผู้เริ่มจัดต้ังบริษัทจัดส่งเอกสาร
เกี่ยวกับการเสนอขายหลักทรัพย์ โดยส่งให้นายทะเบียนหนึ่งชุดภายในสิบห้าวัน นับแต่วันที่ส่งให้แก่
หน่วยงานดงั กลา่ ว ตามหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเงื่อนไขทน่ี ายทะเบียนกาหนด

การประชุมจดั ตั้งและการจดทะเบียนบรษิ ัท

1.ผู้เรม่ิ จัดต้ังบรษิ ัทจะจาหน่ายทรัพย์สินท่ีได้รับชาระเป็นค่าจองหนุ้ ของบริษัท หรือนาเงินค่าจอง
หุน้ ของบริษัทไปใช้จ่ายในกิจการใด ๆ ไม่ได้

2. ผู้เร่ิมจัดต้ังบริษัทต้องเรียกประชุมจัดต้ังบริษัทเม่ือมีการจองหุ้นครบตามจานวนที่กาหนด
หนงั สอื ชี้ชวน หรอื เอกสารเกีย่ วกบั การเสนอขายหุ้นต่อประชาชน

ใบห้นุ ของบรษิ ัทมหาชน

ใบหุ้นนั้นอย่างนอ้ ยตอ้ งมีรายการดงั ตอ่ ไปน้ี
1. ชอ่ื บริษัท
2. เลขทะเบยี นบริษทั และวันทีน่ ายทะเบียนรับจดทะเบยี นบรษิ ทั
3. ชนดิ มลู ค่า เลขท่ีใบหุ้น และจานวนหุ้น
4. ช่อื ผ้ถู ือหุน้
5. ลายมือชอื่ กรรมการซง่ึ ลงหรือพิมพ์ไวอ้ ย่างน้อยหนงึ่ คน
6. วนั เดอื นปีท่อี อกใบหนุ้

สมุดบัญชีและสมดุ อืน่ ๆ ของบริษัท

1. สมุดรายงานการประชมุ
2. สมุดทะเบยี นผถู้ ือหุ้น

ข้อแตกต่างของบรษิ ทั จากดั กับ บริษัทมหาชนจากัด

บริษัทจำกดั บริษัทมหำชนจำกัด

1. มีผกู้ อ่ การจดั ตงั้ บรษิ ัทไมต่ ่ากวา่ 3 คน 1. มีผกู้ อ่ การจดั ตงั้ บรษิ ัทไมต่ ่ากวา่ 15 คน

2. หนงั สือ บริคณหส์ นธิไม่ไดร้ ะบคุ วามประสงคว์ ่าจะเสนอขายหนุ้ 2. หนังสือบริคณหส์ นธิจะระบุความประสงคท์ ่ีจะ เสนอ

ใหป้ ระชาชน ขายหนุ้ ตอ่ ประชาชน

3. ไมส่ ามารถจาหน่ายหนุ้ ในราคาต่ากวา่ มลู ค่าได้ 3.สามารถขายหนุ้ ในราคาต่ากวา่ มลู ค่าได้

4. ทนุ จดทะเบียนจะตอ้ งจาหน่ายใหห้ มดก่อน จึงขอจดทะเบียนตงั้ 4 . ทุน จ ด ท ะ เ บี ย น อ า จ จ ะ มี จ า น ว น สูง ก ว่ า หุ้น ท่ี

บริษัทได้ ถ้าจะจดทะเบียน เพ่ิมทุนใหม่ ตอ้ งจาหน่ายและไดร้ ับ ออกจาหน่าย หรือหนุ้ ท่ีชาระแลว้ เน่ืองจาก บรษิ ัทอาจจะ

ชาระคา่ หนุ้ เกา่ หมดกอ่ น มีการจาหน่ายหนุ้ ท่ีจดทะเบียนหลาย ๆครงั้ ไม่จาเป็นตอ้ ง

จาหนา่ ยครงั้ เดียวหมด

5. การจาหน่ายหนุ้ อาจจะรบั ชาระค่าหุน้ เป็นงวด ๆ ก็ไดแ้ ละจะมี 5. การจาหน่ายหนุ้ จะชาระค่าหนุ้ เต็มจานวน ทนั ทีจะไม่มี

การรบิ หนุ้ ท่ีผดิ นดั ไมช่ าระคา่ หนุ้ การรบิ หนุ้

6. ไมส่ ามารถออกหนุ้ กไู้ ด้ 6. สามารถออกหนุ้ กไู้ ด้