นิติกรรม

กําหนด
อายคุ วาม

1.อายคุ วามตามสทิ ธิเรียกร้องทวั ไป

กรณีสทิ ธเิ รยี กรอ้ งบางชนิดทีกฎหมายมไิ ด้กําหนดอายุความไวโ้ ดยเฉพาะ
ก็ใหบ้ งั คับตามกําหนดอายุความทัวไป (มาตรา 193/30) คือต้องบงั คับตาม
สทิ ธเิ รยี กรอ้ งภายใน 10 ป ซงึ เปนสทิ ธเิ รยี กรอ้ งทัวไป

2.กาํ หนดอายคุ วามสาํ หรับสทิ ธิเรียกร้องเฉพาะเรือง

แบง่ ออกเปน 3 กรณี คือ
    2.1 กําหนดอายุความ 2 ป (มาตรา 193/34 และมาตรา 193/35)
    2.2 กําหนดอายุความ 5 ป (มาตรา 193/33) เปนสทิ ธเิ รยี กรอ้ งทีเปนเงิน
และมกี ําหนดจา่ ยแน่นอน
    2.3 กําหนดอายุความ 10 ป มี 2 กรณี ดังนี

2.3.1สทิ ธเิ รยี กรอ้ งของรฐั ทีจะเรยี กเอาค่าภาษีอากร (มาตรา 193/31)
หมายถึง ค่าภาษีอากรทกุ ประเภท ไมว่ า่ จะเปนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ภาษีมูลค่าเพมิ ภาษีเงินได้นิติบุคคล เปนต้นใหม้ กี ําหนดอายุความ 10 ป
          2.3.2สทิ ธเิ รยี กรอ้ งทีเกิดโดยคําพพิ ากษาของศาลทีถึงทีสดุ หรอื โดย
สญั ญาประนีประนอมยอมความ โดยไมค่ ํานึงวา่ เดิมสทิ ธเิ รยี กรอ้ ง จะมอี ายุ
ความเท่าใด ตามมาตรา 193/32

48

การเรมิ นบั อายุความ

การเรมิ นับอายุความมคี วามสาํ คัญในแง่ทีวา่ ทําให้เราทราบถึงสทิ ธิ
เรยี กรอ้ งนันเรมิ นับอายุความเมอื ใดและครบกําหนดอายุความหรอื
ขาดอายุความหรอื ยงั สว่ นหลักเกณฑ์การนับอายุความนันก็เหมอื นกับ
หลักเกณฑ์การนับระยะเวลา การเรมิ นับอายุความมี 3 กรณีได้แก่

  
1.การเริมนับอายคุ วามสาํ หรับสทิ ธิเรียกร้องทวั ไป

(มาตรา193/12)
แยกออกเปน2 กรณี คือ
      1.1เรมิ นับอายุความตังแต่ขณะทีอาจบงั คับสทิ ธเิ รยี กรอ้ งได้เปนต้นไป
หมายถึง ถ้าหนีรายใดถึงกําหนดชาํ ระแล้ว อายุความยอ่ มเรมิ นับตังแต่

ขณะนันเปนต้นไป
      1.2 เรมิ นับอายุความตังแต่เวลาแรกทีฝาฝนกระทําการนัน จะใชก้ ับ

กรณีทีเปนหนีใหง้ ดเวน้ กระทําการ

   2.การเริมตน้ นับอายคุ วามสาํ หรับสทิ ธิเรียกร้องทตี อ้ งการ
ทวงถามใหช้ าํ ระหนีกอ่ น   

ใหน้ ับอายุความตังแต่เวลาแรกทีอาจทวงถามได้ (มาตรา 193/13)
  

3.การเริมนับอายคุ วามซึงกฎหมายบญั ญตั ไิ วเ้ ปน
พเิ ศษเฉพาะเรือง

       เชน่ อายุความเรอื งละเมดิ , อายุความฟองใหร้ บั ผดิ เพอื ทรพั ยส์ นิ ที
ซอื ขายชาํ รุดบกพรอ่ ง จะนําหลักเกณฑ์ตามมาตรา 193/12-193/13

มาใชบ้ งั คับไมไ่ ด้

49

อายุความสะดุดหยดุ ลง

"เปนกรณีทอี ายคุ วามทเี ริมนับมาเรือยๆแต่มเี หตุใหส้ ะดุดหยดุ ลง
เปนผลใหอ้ ายคุ วามทนี ับมาเรือยๆนันต้องทงิ ไปไมน่ ับเข้าในอายคุ วามจึงต้องเริม

นับอายคุ วามใหมเ่ มอื เหตุทที าํ ใหอ้ ายคุ วามสะดุดหยดุ ลงนันสนิ สดุ ลงแลว้ "

เหตทุ ที าํ ใหอ้ ายคุ วามสะดดุ หยดุ ลง

     1.เหตจุ ากการกระทําของลกู หนี (มาตรา193/14(1)) ได้แก่
        1.1 ลกู หนีทําหนังสอื รบั สภาพหนีใหแ้ ก่เจา้ หนี
        1.2 ลกู หนีชาํ ระหนีบางสว่ น หรอื ชาํ ระดอกเบยี หรอื ใหป้ ระกันแก่เจา้ หนี
        1.3 ลกู หนีกระทําการใดๆอันปราศจากขอ้ สงสยั แสดงใหเ้ หน็ เปนปรยิ าย

วา่ ยอมรบั สภาพหนี
    2.การใชส้ ทิ ธเิ รยี กรอ้ งของเจา้ หนี ได้แก่
        2.1 เจา้ หนีฟองคดีเพอื ตังหลักฐานสทิ ธเิ รยี กรอ้ ง หรอื เพอื ใหช้ าํ ระหนี

(มาตรา193/14 (2))
        2.2 เจา้ หนียนื คําขอรบั ชาํ ระหนีในคดีล้มละลาย (มาตรา 193/14 (3))
       2.3 เจา้ หนีได้มอบขอ้ พพิ าทใหอ้ นุญาโตตลุ าการพจิ ารณา (มาตรา 193/14 (4))
        2.4 เจา้ หนีได้กระทําการอืนใดมผี ลเปนอยา่ งเดียวกันกับการฟองคดี

(มาตรา 193/14 (5))
        2.5 เจา้ หนีเรยี กใหล้ กู หนีทําหนังสอื รบั สภาพหนี (มาตรา 193/16)

หมายเหตุ กรณตี ่างๆตามมาตรา 193/14 (2) (3) (4) (5)และมาตรา 193/16 นนั
เจา้ หนตี ้องทําสงิ เหล่านภี ายในกําหนดอายุความถ้าทําภายหลังทีขาดอายุความ
แล้วก็ไมเ่ ปนการทําใหอ้ ายุความสะดดุ หยุดลง

กรณีทถี อื วา่ อายคุ วามไมเ่ คยสะดดุ หยดุ ลง

มาตรา 193/17 วางหลักไวว้ า่ เมอื เจา้ หนไี ดฟ้ องคดเี พอื เพอื ตังหลักฐานสทิ ธเิ รยี กรอ้ งหรอื เพอื
ใหช้ าํ ระหนแี ล้วอายุความยอ่ มสะดดุ หยุดลงตามมาตรา 193/14 (2) เวน้ แต่ถ้าคดนี นั ไดม้ ดี าํ

พพิ ากษาถึงทีสดุ ให้ ยกฟอง หรอื จาํ หนา่ ยคดเี พราะเหตถุ อนฟองหรอื ทิงฟอง ใหถ้ ือวา่ คดไี มเ่ คย
สะดดุ หยุดลง ดงั นนั อายุความจะเรมิ นบั ต่อไปเรอื ยๆ

50

การขยาย ยน่

หรืองดใช้
อ า ยุ ค ว า ม

1 อายุความทีกฎหมายกําหนดไว้ ค่กู รณจี ะงดใชข้ ยายออก
หรอื ยน่ เขา้ ไมไ่ ด้ (มาตรา 193/11) ถ้าฝาฝนขอ้ ตกลงนนั
ยอ่ มตกเปนโมฆะเพราะบทกฎหมายทีวา่ ดว้ ยกําหนดอายุ
ความนี เปนกฎหมายทีเกียวขอ้ งดว้ ยความสงบเรยี บรอ้ ย
ของประชาชน (มาตรา 151)

2 การขยายอายุความเพราะเจา้ หนซี งึ เปนผเู้ ยาวเ์ ปน
บุคคลวกิ ลจรติ ซงึ ศาลสงั ใหเ้ ปนคนไรค้ วามสามารถ
หรอื ไมก่ ็ตาม หรอื เปนคนเสมอื นไรค้ วามสามารถ ไมม่ ผี ู้
แทนโดยชอบธรรม ผอู้ นบุ าล หรอื ผพู้ ทิ ักษ์ กฎหมาย
ขยายอายุความให้ 1 ปหรอื นอ้ ยกวา่ 1 ป แล้วแต่กรณี
(มาตรา 193/20 และ มาตรา 193/21)

51

การขยาย ยน่

หรืองดใช้
อ า ยุ ค ว า ม

3 การขยายความเพราะเจา้ หนแี ละลกู หนเี ปนสามี
ภรรยากันกฎหมายขยายอายุความให้ 1 ป
(มาตรา 193/22)

4 การขยายความเพราะเจา้ หนหี รอื ลกู หนี ถึงแก่
ความตายกฎหมายขยายอายุความให้ 1 ป
(มาตรา 193/23)

5 การขยายความเพราะเหตสุ ดุ วสิ ยั กฎหมาย
ขยายอายุความให3้ 0 วนั (มาตรา 193/19)

52

ผลของการทสี ิทธิเรยี ก
รอ้ งขาดอายคุ วาม

  การนบั อายุความฟองรอ้ งตามสทิ ธเิ รยี กรอ้ งนนั
ถ้าไมม่ เี หตอุ ยา่ งใดอยา่ งหนงึ ตามมาตรา 193/14 มา
ทําใหอ้ ายุความสะดดุ หยุดลงแล้ว อายุความก็ยอ่ มนบั
เรอื ยไปจนครบกําหนด ทําใหส้ ทิ ธเิ รยี กรอ้ งนนั ขาด

อายุความตามมาตรา 193/9

53

ผลของการทีสทิ ธเิ รียก
ร้องขาดอายคุ วาม

"การทีสทิ ธเิ รยี กรอ้ งขาดอายุความไมม่ ผี ลทําให้สทิ ธเิ รยี กรอ้ งนันระงับ
หรอื ดับสญู ไปสทิ ธเิ รยี กรอ้ งนันยงั คงมอี ยูต่ ามเดิม แต่เมอื สทิ ธเิ รยี ก

รอ้ งนันขาดอายุความแล้ว กฎหมายบญั ญัติให้มผี ลดังนี"

1 ผลทางฝายเจ้าหนี

          1.1 สทิ ธกิ ารเรยี กรอ้ งขาดอายุความ หมายถึง สทิ ธเิ รยี กรอ้ งที
เจา้ หนมี ไิ ดใ้ ชจ้ นล่วงเลยระยะเวลาทีกฎหมายกําหนด (มาตรา 193/9)
          1.2 กรณๆี ทีสทิ ธเิ รยี กรอ้ งสว่ นทีเปนประธานขาดอายุความ เจา้
หนผี รู้ บั จาํ นองผรู้ บั จาํ นาํ ผทู้ รงสทิ ธยิ ดึ หนว่ ง หรอื ผทู้ รงบุรมิ สทิ ธเิ หนอื
ทรพั ยส์ นิ ของลกู หนที ีตนยดึ ถือไวย้ งั มสี ทิ ธบิ งั คับชาํ ระหนเี อาจาก
ทรพั ยส์ นิ ทีจาํ นองจาํ นาํ หรอื ทีไดย้ ดึ ถือไวน้ นั ไดแ้ ต่จะบงั คับเอาดอกเบยี
ทีค้างยอ้ นหลังไปเกิน 5 ปไมไ่ ด้ (มาตรา 193/27)

2 ผลทางฝายลกู หนี

          2.1 ลกู หนมี สี ทิ ธทิ ีจะปฏิเสธการชาํ ระหนไี ด้ (มาตรา 193/10)
          2.2 ถ้าลกู หนไี ดช้ าํ ระหนใี หแ้ ก่เจา้ หนไี ปไมว่ า่ จะทังหมดหรอื บาง
สว่ นและไมว่ า่ ลกู หนจี ะรหู้ รอื ไมร่ วู้ า่ สทิ ธเิ รยี กรอ้ งนนั ขาดอายุความไป
แล้วก็ตามจะเรยี กคืนเอาจากเจา้ หนไี มไ่ ดเ้ นอื งจากการทีมสี ทิ ธเิ รยี กรอ้ ง
ขาดอายุความมไิ ดเ้ ปนเหตใุ หห้ นรี ะงับแต่อยา่ งใด ดงั นนั เมอื มูลหนยี งั มี
เจา้ หนมี สี ทิ ธทิ ีจะรบั ชาํ ระหนไี ด้ (มาตรา 193/28)

54

การสละประโยชน์

แห่งอายุความ

ลกู หนีมสี ทิ ธทิ ีจะสละประโยชน์แหง่ อายุความเสยี ก็ได้
กล่าวคือ ลกู หนีสทิ ธปิ ฏิเสธการชาํ ระหนี เมอื สทิ ธเิ รยี กรอ้ งขาดอายุ
ความแล้วก็ได้แต่เมอื ลกู หนีได้สละผลประโยชน์แหง่ อายุความแล้วลกู หนี
ก็จะปฏิเสธไมย่ อมชาํ ระหนีโดยอ้างวา่ สทิ ธเิ รยี กรอ้ งขาดอายุความแล้วไม่
ได้แต่การทีลกู หนีจะสละประโยชน์แหง่ อายุความนันจะต้องกระทําเมอื
อายุครบกําหนดแล้วจะสละก่อนอายุความครบกําหนดไมไ่ ด้ เพราะจะ
กลายเปนการยน่ อายุความ มผี ลใหก้ ารสละก่อนอายุความครบกําหนด

นันตกเปนโมฆะ
        

และการทีลกู หนีสละประโยชน์แหง่ อายุความนันก็ไมม่ ผี ลกระทบ
กระเทือนสทิ ธขิ องบุคคลภายนอกเชน่ ลกู หนีรว่ มคนอืน หรอื ผคู้ ํา
ประกัน ดังนันบุคคลภายนอกและผู้คําประกันสามารถยกอายุความ

ขนึ ต่อสไู้ ด้ (มาตรา 193/24)

55

คณะผูจ้ ัดทาํ

1. นางสาว กญั ญาลกั ษณ์ พนั วงศ์
62103010158

2. นางสาว ธัชพรรณ ทองคาํ
62103010163

3. นางสาว ปยรดา เอมอนิ ทร์
62103010167

4. นางสาว เฟองทอง หนาแน่น
62103010168

5. นางสาว เมธปยา จาํ นงค์
62103010170

6. นางสาว มารสิ า ศรวี ารี
62103010391

7. นางสาว จริ าภา ปอมสถติ ย์
62103010698