ไฟฟ้า ม.3

สรุป
ไฟฟ้า ม.3

วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

โ ด ย น า ง ส า ว นุ ธิ ต า แ ส น เ กื้ อ นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณื วิ ช า ชี พ ค รู ชั้ น ปี ที่ 2
ส า ข า วิ ช า วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ ทั่ ว ไ ป ค ณ ะ ค รุ ศ า ส ต ร์ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ร า ช ภั ฏ ส ง ข ล า

วงจรไฟฟ้าเบื้องต้น

ไฟฟ้าเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในชีวิตประจำวัน จนกลายเป็นส่วนหนึ่ง
ของชีวิต สิ่งอำนวยความสะดวกและอุปกรณืไฟฟ้าหลายชนิดล้วนมีส่วน
ประกอบที่ซับซ้อน แต่แท้จริงแล้วการทำงานทั้งสิ้นอยู่ภายใต้หลักการและ
รูปแบบวงจรอย่างง่ายที่นำมาประกอบกันให้เกิดประสิทธิภาพและตอบ
สนองความต้องการใช้งานมากขึ้น

กระแสไฟฟ้า

กระแสไฟฟ้า เกิดจากการที่ประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่
จากตำแหน่งหนึ่งไปอีกตำแหน่งหนึ่งภายในเส้น
ลวดตัวนำเป็นการเคลื่อนที่แบบต่อเนื่อง ขณะนำ
เอาวัตถุที่มีประจุต่างกันมาสัมผัสกัน

สัญลักษณ์ และหน่วยของกระแสไฟฟ้า
กระแสไฟฟ้าแทนสัญลักษณ์ด้วย I
หน่วยของกระแสไฟฟ้า คือ แอมแปร์ Ampere ; A

อุปกรณ์ที่ใช้วัดกระแสไฟฟ้า
แอมมิเตอร์ ammeter โดยการต่อแอมมิเตอร์จะต่อแบบอนุกรม เพื่อให้
กระแสไฟฟ้าไหลเข้าทางขั้วบวกและออกทางขั้วลบ

กระแสไฟฟ้า แบ่งออกเป็น 2 ชนิด
กระแสตรง จะมีทิศทางการไหลของกระแสไฟฟ้าทางเดียวตลอดเวลา
กระแสสลับ จะมีทิศทางการไหลของกระแสไฟฟ้าในทางกลับไปกลับมาอย่าง
รวดเร็ว

ความต่างศักย์

พลังงานที่ใช้ในการย้ายประจุไฟฟ้าจากตำแหน่งหนึ่งไป
อีกตำแหน่งหนึ่ง จะมีทิศทางการไหลจากจุดที่มีศักย์
ไฟฟ้าสูงไปยังศักย์ไฟฟ้าต่ำ และจะหยุดไหลเมื่อศักย์
ไฟฟ้าของทั้ง 2 จุดเท่ากัน

สัญลักษณ์ และหน่วยของกระแสไฟฟ้า
ความต่างศักย์ แทนสัญลักษณ์ด้วย V
หน่วยของความต่างศักย์ คือ โวลต์ Volt ; V

อุปกรณ์ที่ใช้วัดกระแสไฟฟ้า
โวลต์มิเตอร์ Voltmeter โดยการต่อโวลต์มิเตอร์จะต่อแบบขนานคร่อม
จุด 2 จุด ที่ต้องการวัด โดยจะต่อขั้วบวกของโวลต์มิเตอร์เข้ากับขั้วบวก
ของวงจร เช่นเดียวกันจะต้องต่อขั้วลบของโวลต์มิเตอร์เข้ากับขั้วลบของ
วงจร

ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง ก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ้ า กั บ ค ว า ม ต่ า ง ศั ก ย์

ถ้ามีกระแสไฟฟ้า I ไหลผ่านตัวนำโลหะ จะมีความต่างศักย์เกิดขึ้น

ระหว่างปลายของตัวนำโลหะเป็น V ปริมาณทั้งสองจะแปรผันตามกัน

เขียนเป็นความสัมพันธ์ได้ดังนี้


Note

IV ความต่างศักย์เพิ่ม


กระแสไฟฟ้าเพิ่ม









กฎของโอห์ม

V = IR

V คือ ความต่างศักย์

I คือ กระแฟไฟฟ้า

R คือความต้านทาน

ตัวอย่างวิธีวิเคราะห์อย่างง่าย

ตัวอย่างวิธีวิเคราะห์อย่างง่าย

ตัวอย่างวิธีวิเคราะห์อย่างง่าย

ตัวต้านทาน (Resistor) เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จำเป็นในวงจรไฟฟ้า โดยมีหน้าที่
หลัดในการควบคุมปริมาณกระแสไฟฟ้าและความต่างศักย์ในวงจรไฟฟ้าให้
เหมาะกับการใช้งาน ตัวต้านทานที่นิยมใช้ในวงจรไฟฟ้าส่วนใหญ่เป็นชนิดที่
เรียกว่า ตัวต้านทานค่าคงที่ (fixed resistor)

ตัวต้านทานค่าคงที่จะมีแถบสีบนตัวต้านทาน ซึ่งจะบอกความต้านทานของตัว
ต้านทานนั้น ๆ หากต้องการทราบค่าความต้านทานทำได้โดยการอ่าน
แถบสีบนตัวต้านทาน

รหัสสีของแถบสีบนตัวต้านทาน

ตัวอย่างการคำนวณหาค่าความต้านทาน

การต่อตัวต้านทานแบบอนุกรม
ความสัมพันธ์ของกระแสไฟฟ้า และความต่างศักย์จะเป็นดังนี้

กระแสไฟฟ้ าจะไหลเท่ากันทั้งวงจร
ความต่างศักย์จะไม่เท่ากัน

การต่อตัวต้านทานแบบอนุกรม
ความสัมพันธ์ของกระแสไฟฟ้า และความต่างศักย์จะเป็นดังนี้

กระแสไฟฟ้ าจะไหลไม่เท่ากัน
ความต่างศักย์จะเท่ากัน