ห น้ า | 15 1. ข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับ“สระ” ภำษำบำลี ใช้สระ 8 เสียง คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ภาษาสันสกฤต ใช้สระ 14 เสียง คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ไอ เอา ฤ ฤา ฦ ฦา หมายเหตุ 1. ส าหรับ ฦ ฦา ไม่มีใช้ในภาษาไทย 2. ค าที่มาจากภาษาอื่นโดยเฉพาะภาษาบาลีและภาษาสันสกฤตที่ ใช้สระ ไอ เอา ฤ ฤา ส่วนมากเป็นค าที่มาจากภาษาสันสกฤต 2. ข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับ“พยัญชนะ” ภำษำบำลี ใช้พยัญชนะ 33 เสียง คือ ก ข ค ฆ ง จ ฉ ช ฌ ญ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ต ถ ท ธ น ป ผ พ ภ ม ย ร ล ว ส ห ฬ°(นิคหิต) ภาษาสันสกฤต ใช้พยัญชนะ 35 เสียง โดยเพิ่มจากพยัญชนะบาลี คือ เสียง ศ ษ เช่น ค าที่มาจากภาษาสันสกฤต ดังนี้ ศต ศร ศรัทธา ศรี เทศ พิศวาส พิษ พิเศษ ประดิษฐ์ เศรษฐี อธิษฐาน ข้อแตกต่ำงระหว่ำงค ำภำษำบำลีและค ำภำษำสันสกฤต มีหน้าต่อไปนะคะ
ห น้ า | 16 3. ข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับ“พยัญชนะควบกล้ ำ”และ “อักษรน ำ” ภำษำบำลี ไม่นิยมใช้พยัญชนะควบกล้ าและอักษรน า เช่น ยนต์ มนต์ จันท์ อินท์ ปฐม ภาษาสันสกฤต นิยมใช้พยัญชนะควบกล้ าและอักษรน า เช่น ยนตร์ มนตร์ จันทรา บุตร อินทร์ ประถม ค ำบำลี ค ำสันสกฤต กิเลส เกลศ (กะ-เหลด) เขต (ต) เกษตร จัก (ก) จักร ติ ตรี ปชา ประชา 4. ข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับ“พยัญชนะ ฬ และ ฑ” ภำษำบำลี นิยมใช้ ฬ ภาษาสันสกฤต นิยมใช้ ฑ ,ท ค ำบำลี ค ำสันสกฤต กีฬำ จุฬำ โอฬำร กรีฑำ จุฑำ เอำทำร ค ำบำลี ค ำสันสกฤต ปณีต ประณีต วัตถะ พัสตร์ ภัททะ ภัทร สัตตุ ศัตรู อัสสะ อัศวะ ค ำบำลี ค ำสันสกฤต ครุฬ ปีฬำ เวฬุริยะ ครุฑ ปีฑำ ไพฑูรย์ มีหน้าต่อไปนะคะ
ห น้ า | 17 พยัญชนะ ค ำบำลี ค ำสันสกฤต ข กับ กษ ขณะ กษณะ ชัย กษัย เขม เกษม ฬ กับ ฑ จุฬา จุฑา กีฬา กรีฑา โอฬาร โอฑาร ครุฬ ครุฑ ชช กับ ทย วิชา (วิชชา) วิทยา จจ กับ ตย สัจจะ สัตยะ อาทิจจ อาทิตย์ นิจจา นิตยา ฐ กับ สถ ฐาปนา สถาปนา ฐิติ สถิติ ส กับ ศ สาลา ศาลา สีล ศีล สิว ศิว จำกข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับพยัญชนะ ฬ และ ฑ ยังมีข้อสังเกตว่ำ ค ำภำษำบำลี และ ค ำภำษำสันสกฤต ปรำกฏค ำที่เทียบคู่กันโดย พิจำรณำจำกพยัญชนะบำงตัวที่ใช้คู่กันระหว่ำงทั้งสองภำษำ ดังนี้
ห น้ า | 18 5. ข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับกำรใช้ “รร” (ไทยใช้ รร) ภำษำบำลี ไม่ใช้รร จะใช้ ริ เช่น ภริยา จริยา อริยะ ภาษาสันสกฤต ใช้ รร เช่น กรรม กรรณ ครรภ์ จรรยา ดรรชนี ธรรม สุวรรณ ภรรยา ควำมรู้เพิ่มเติมส ำหรับเพื่อนๆ ค าไทยที่ใช้รูป รร ไม่ได้เป็นค ายืมภาษาสันสกฤต ทั้งหมด มีบางค าเป็นค ายืมภาษาเขมร เช่น บรรทัด กรรไกร สรรเสริญ และบางค าอาจเกิดจากการเปลี่ยนรูปของค า เช่น กรรเชียง เปลี่ยนรูปมาจาก กระเชียง
ห น้ า | 19 สรุป 6. ข้อแตกต่ำงเกี่ยวกับ “ตัวสะกด และตัวตำมในค ำบำลีและค ำสันสกฤต” ภำษำบำลี มีหลักตัวสะกด และตัวตามที่แน่นอน ภาษาสันสกฤต ไม่มีหลักตัวสะกดและตัวตามที่แน่นอน ข้อแตกต่ำงระหว่ำงค ำภำษำบำลีและค ำภำษำสันสกฤต ภำษำบำลี ภำษำสันสกฤต 1. สระในภาษาบาลีมี 8 ตัว คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ 1. สระในภาษาสันสกฤตมี 14 ตัว อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ไอ เอา ฤ ฤา ฦ ฦา 2. พยัญชนะบาลีมี 33 ตัว 2. พยัญชนะสันสกฤต มี 35 ตัว เพิ่ม ศ , ษ 3. ภาษาบาลีไม่นิยมค าควบกล้ า อักษรน า 3. ภาษาสันสกฤตนิยมค าควบกล้ า อักษรน า 4. ภาษาบาลีใช้ ฬ เช่น จุฬา กีฬา ครุฬ 4. ภาษาสันสกฤตใช้ ฑ เช่น จุฑา กรีฑา ครุฑ 5. ภาษาบาลี ใช้ ริ ที่กลางพยางค์ เช่น ภริยาจริยา อริยะ 5. ภาษาสันสกฤต ใช้ รร เช่น รร เช่น ภรรยา จรรยา อารยะ 6. ค าภาษาบาลีมีหลักตัวสะกดและตัวตาม ที่แน่นอน 6. ค าภาษาสันสกฤตไม่มีหลักตัวสะกดและตัว ตามที่แน่นอน