โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก ระเบียบปฏิบัติงาน เรื่อง : การให้อาหารทางสายยาง ระเบียบปฏิบัติเลขที่ : WI-NSO-037 จำนวนหน้าทั้งหมด : 6 หน้า ปรับปรุงครั้งที่ : ทุก 1 ปี เรื่อง : การให้อาหารทางสายยาง วันบังคับใช้ : 1 มีนาคม 2565 วันที่ปรับปรุง : 21 กุมภาพันธ์ 2565 สถานะของเอกสาร : ควบคุม ผู้จัดทำ : คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพบริการพยาบาล ผู้รับผิดชอบ : คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพบริการพยาบาล ผู้อนุมัติ .................................................. (นางสาวปัญญา เถื่อนด้วง) รักษาการในตำแหน่งหัวหน้าพยาบาล
1 การให้อาหารทางสายยาง 1. วัตถุประสงค์ เพื่อให้การปฏิบัติการให้อาหารทางสายยางให้อาหาร ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย 2. นโยบาย ให้การพยาบาลผู้ป่วยที่ให้อาหารทางสายยางให้อาหารเป็นไปในทางเดียวกันอย่างถูกต้อง ครบถ้วนและปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อน 3. ขอบเขต - ใช้กับผู้ป่วยที่ต้องให้อาหารทางสายยางให้อาหารทุกราย - เริ่มตั้งแต่จัดเตรียมอุปกรณ์ จนกระทั่งลงบันทึกทางการพยาบาล 4. ผู้รับผิดชอบ 1. พยาบาลวิชาชีพ/พยาบาลเทคนิค/ผู้ช่วยพยาบาล มีหน้าที่ - ประเมินสภาพผู้ป่วย ให้ข้อมูลแก่ทีมพยาบาล และพิจารณารายงานแพทย์ - จัดเตรียมอุปกรณ์และเก็บอุปกรณ์ทำความสะอาด - เตรียมอาหารเหลว ยาและน้ำตามปริมาณสำหรับให้ผู้ป่วย - ปฏิบัติการให้อาหารทางสายยางให้อาหาร - ลงบันทึกในเอกสารทางการพยาบาล 2. ผู้ช่วยเหลือคนไข้ มีหน้าที่ช่วยเหลือในการ - จัดท่าผู้ป่วย - เก็บอุปกรณ์ทำความสะอาด 5. คำนิยามศัพท์ -
2 4. ตรวจสอบว่ามี Content ค้างในกระเพาะ อาหารหรือไม่ 6. วิธีปฏิบัติ Flow Chart เรื่อง การให้อาหารทางสายยางให้อาหาร ผู้รับผิดชอบ ขั้นตอน เอกสารที่เกี่ยวข้อง RN/TN/PN WI เรื่องการใส่สาย NG - tube RN/TN/PN RN/TN/PN/Aid RN/TN/PN RN/TN/PN RN/TN/PN RN/TN 2. ตรวจสอบชื่อ-สกุลผู้ป่วย 3. จัดท่าผู้ป่วย 5.1 ปฏิบัติการให้อาหาร ทางสายยาง 6. จัดเก็บอุปกรณ์ทำ ความสะอาด 5.2.2 ปฏิบัติการให้อาหาร ทางสายยาง 5.2.1 งดให้อาหาร ทางสายยาง 5.3 จัดเก็บอุปกรณ์ทำความสะอาด 1. จัดเตรียมอุปกรณ์ 5.2 ประเมินลักษณะและ จำนวน Content ว่า > 50 ml หรือไม่ Yes No 7. ลงบันทึกทางการพยาบาล Yes No ใบบันทึกทางการพยาบาล
3 7. รายละเอียดการให้อาหารทางสายยาง 1. จัดเตรียมอุปกรณ์การให้อาหารทางสายยางให้อาหาร ในกรณีที่ผู้ป่วยมีสายยางให้อาหารอยู่แล้ว ดังนี้ - ถาดใส่ของ 1 ใบ - หูฟัง (Stethoscope) - Syringe irrigate 50 cc. - อุปกรณ์ใส่น้ำสะอาด - อาหารเหลวตามแผนการรักษาของแพทย์ (ต้องไม่ร้อนหรือเย็นเกินไป ควรมีอุณหภูมิ เท่ากับอุณหภูมิห้อง) - ยารับประทาน (ถ้ามี) - สำลีชุบน้ำสะอาด นำอุปกรณ์ไปที่เตียงผู้ป่วย 2. ตรวจสอบชื่อ - สกุลผู้ป่วย พยาบาลวิชาชีพ/พยาบาลเทคนิค/ผู้ช่วยพยาบาล ตรวจสอบชื่อและนามสกุลผู้ป่วย และบอก กล่าวกิจกรรมที่จะปฏิบัติแก่ผู้ป่วย 3. จัดท่าผู้ป่วย พยาบาลวิชาชีพ/พยาบาลเทคนิค/ผู้ช่วยพยาบาล จัดท่าผู้ป่วยในท่าศีรษะสูงประมาณ 30 – 40 องศา หรืออยู่ในท่าใกล้เคียงกับการนั่งรับประทานอาหารให้มากที่สุดหากเป็นไปได้ กรณีไม่สามารถอยู่ใน ท่าศีรษะสูงได้ จัดให้นอนตะแคงขวา ศีรษะสูงเล็กน้อยหรือตามสภาพผู้ป่วย 4. ตรวจสอบว่ามี Content ค้างในกระเพาะ อาหารหรือไม่ โดยพยาบาลวิชาชีพหรือพยาบาล เทคนิค/ผู้ช่วยพยาบาล ปฏิบัติดังนี้ - ทำความสะอาดมือ - ใช้ Syringe Irrigate ต่อกับปลายสาย NG – tube และดูด Gastric content ถ้า ปลายสายอยู่ในกระเพาะอาหารจะได้ Gastric content ออกมา - ใช้ Stethoscope ฟังบริเวณลิ้นปี่ ดันลมผ่านทางสายยางประมาณ 10 – 20 ซี.ซี. ถ้า ปลายสายอยู่ในกระเพาะอาหารจะได้ยินเสียง “ฟุบ” 4.1 กรณีสาย NG - tube ไม่ได้อยู่ในกระเพาะอาหารให้ถอดสายยางออกแล้วใส่สายยางใหม่ ตาม WI เรื่องการใส่สายยางให้อาหาร เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการดูดสำลักเข้าไปในปอด 4.2 กรณีเมื่อสาย NG - tube อยู่ในกระเพาะอาหารให้ปฏิบัติการให้อาหารดังนี้ กรณีมี Content - ต่อปลายสายยางกับ Syringe Irrigate แล้วดูดออก ในกรณีที่เคยให้อาหารทางสายยาง
4 มาก่อนถ้ามี Gastric Content มากกว่า 50 ซีซี. มีกลิ่นและลักษณะคล้ายอาหารเสียให้ดูดทิ้ง ถ้า Gastric Content เป็นอาหารที่ยังย่อยไม่หมด จะมีลักษณะคล้ายอาหารเหลวที่ได้รับ ให้อาหารกลับและงดอาหาร มื้อนั้นพร้อมทั้งรายงานแพทย์ - ปลด Syringe Irrigate ออกจากสายยางและปิดปลายสายยางไว้ - ปฏิบัติการให้อาหารผู้ป่วย กรณีไม่มี Content - ถอดกระบอกสูบของ Syringe Irrigate ออกก่อน แล้วต่อ Syringe Irrigate กับสายยาง เทอาหารใส่กระบอกสูบและยกสูงประมาณ 10 – 12 นิ้ว ปล่อยให้อาหารไหลลงตามสายยางช้าๆ ถ้าให้เร็ว เกินไปจะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้อาเจียน เติมอาหารก่อนหมด Syringe Irrigate เพื่อป้องกันลมเข้าไปใน กระเพาะอาหารจะทำให้ท้องอืด - ให้ยาหลังอาหาร (ถ้ามี) ตามด้วยน้ำ 50 – 100 ซีซี. หรือตามแผนการรักษาและเพื่อ เป็นการล้างสายยาง ป้องกันสายยางอุดตันและการบูดของอาหารในสายยาง - พับสายยางให้อาหารแล้วใช้สำลีชุบน้ำสะอาดทำความสะอาดส่วนปลายก่อนปิด ปลายสายให้สนิท - จัดให้ผู้ป่วยนอนท่าเดิม ประมาณ 30 นาที หรือตะแคงขวาศีรษะสูงอย่างน้อย 30 องศา 5. เก็บอุปกรณ์ทำความสะอาด พยาบาลวิชาชีพ พยาบาลเทคนิค ผู้ช่วยพยาบาล หรือผู้ช่วยเหลือคนไข้เก็บอุปกรณ์ล้างทำความ สะอาด เก็บเข้าที่ และล้างมือให้สะอาด 6. ลงบันทึกในเอกสารทางการพยาบาล พยาบาลวิชาชีพ หรือพยาบาลเทคนิคลงบันทึกในเอกสารทางการพยาบาล เกี่ยวกับจำนวนอาหาร ที่ได้รับ ลักษณะและจำนวน Gastric Contentที่เหลือค้างก่อนให้อาหาร การประเมินสภาพผู้ป่วยหลังการ ให้อาหาร โดยดูจากอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ปวดท้อง 8. ตัวชี้วัดคุณภาพ เจ้าหน้าที่พยาบาลสามารถให้อาหารทางสายยางได้อย่างถูกต้อง ครบถ้วน ผู้ป่วยได้รับความปลอดภัย ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ดังนี้ - การสำลักเข้าหลอดลม - คลื่นไส้ อาเจียน - ท้องอืด - ปวดท้องอย่างรุนแรง
5 9. เอกสารที่เกี่ยวข้อง - ใบคำสั่งการรักษาของแพทย์ - ใบบันทึกทางการพยาบาล - Kardex ใบบันทึก Intake / output - WI เรื่องการใส่สายยางให้อาหาร
6 กลุ่มภารกิจด้านการพยาบาล โรงพยาบาลพุทธชินราชพิษณุโลก แบบประเมินคุณภาพ : การให้อาหารทางสายยาง วัตถุประสงค์: เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการให้อาหารทางสายยางอย่างถูกต้องตามมาตรฐานและปลอดภัย ลำดับ กิจกรรม ปฏิบัติ ไม่ปฏิบัติ หมายเหตุ ถูกต้อง ไม่ ถูกต้อง 1. อธิบายเหตุผลและขั้นตอนการให้อาหารทางสายยางแก่ ผู้ป่วย 2. ล้างมือก่อนและหลังการให้อาหารทางสายยางตามมาตรฐาน ของงานป้องกันและควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาล 3. เตรียมอุปกรณ์การให้อาหารทางสายยาง 4 ตรวจสอบการระบุตัวผู้ป่วยตามเกณฑ์ 2 แห่งแสดงบุคคล 5 จัดท่าผู้ป่วยอย่างถูกต้องและเหมาะสมกับผู้ป่วย 6 ปฏิบัติการให้อาหารทางสายยางตามมาตรฐานวิธีปฏิบัติ 7 ลงบันทึกทางการพยาบาลอย่างครบถ้วนถูกต้อง ตำแหน่งผู้ปฏิบัติ..................................................................... วันที่......................................................เวร.............................................. หอผู้ป่วย....................................... ผู้ตรวจสอบ.............................................................ตำแหน่ง.......................................................