๔หนว� ยการเรย� นรทู ี่
พลเมืองดใี นระบอบประชาธิปไตย
อนั มีพระมหากษตั ร�ยท รงเปนประมขุ
เวลา ๑๐ ช�วั โมง
แผนการจดั การเรยี นรูŒที่ ๒๑ หลักการประชาธิปไตย: สิทธแิ ละเสรภี าพ เวลา ๑ ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรทŒู ี่ ๒๒ หลกั การประชาธปิ ไตย: ความเสมอภาค เวลา ๑ ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรทŒู ่ี ๒๓ วิถปี ระชาธิปไตย เวลา ๑ ชว่ั โมง
แผนการจดั การเรยี นรทŒู ี่ ๒๔ การมีสว นรวมในกจิ กรรมตา ง ๆ ของสังคม เวลา ๑ ชว่ั โมง
แผนการจัดการเรียนรูŒท่ี ๒๕ การตดั สินใจโดยใชเหตุผล เวลา ๑ ชวั่ โมง
แผนการจดั การเรียนรทูŒ ่ี ๒๖ การมีสว นรวมและรับผิดชอบ เวลา ๑ ชวั่ โมง
เวลา ๑ ชัว่ โมง
ในการตดั สินใจตอ กิจกรรมของหองเรยี น เวลา ๑ ชั่วโมง
แผนการจัดการเรยี นรูŒที่ ๒๗ การมสี ว นรว มและรับผดิ ชอบ เวลา ๑ ช่ัวโมง
เวลา ๑ ชั่วโมง
ในการตดั สนิ ใจตอกิจกรรมของโรงเรียน
แผนการจัดการเรียนรูŒท่ี ๒๘ การตรวจสอบขอ มูล
แผนการจัดการเรียนรูŒท่ี ๒๙ ความมีวนิ ัยในตนเองในการเปนพลเมืองดี
ในระบอบประชาธิปไตย
แผนการจดั การเรียนรูŒท่ี ๓๐ กิจกรรมบูรณาการ ทบทวน โครงงาน
และทดสอบกลางภาค
คูมอื ครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเตมิ หนา ท่พี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 127
แผนการจัดการเร�ยนรทู ่ี ๒๑
หลักการประชาธปิ ไตย: สทิ ธิและเสรภ� าพ
กลม‹ุ สาระการเรียนรสูŒ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที่ ๑
หนว‹ ยการเรยี นรŒทู ี่ ๔ พลเมอื งดใี นระบอบประชาธิปไตย เวลา ๑ ชว่ั โมง
อนั มพี ระมหากษัตริยท รงเปนประมุข
๑. จุดเนน
จุดเนนŒ ท่ี ๓ ความเปน พลเมอื งดีในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข
๓.๑ การดาํ เนนิ ชีวิตตามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย
จุดเนนŒ ที่ ๕ ความมีวินัยในตนเอง
ความขยนั หมนั่ เพียร ความอดทน การใฝห าความรู การตัง้ ใจปฏบิ ัติหนา ที่
๒. ผลการเรียนรู
๖. ปฏบิ ัติตนเปน พลเมืองดีตามวถิ ีประชาธปิ ไตย
๑๐. ปฏิบัติตนเปนผมู วี ินยั ในตนเอง
๓. สาระสาํ คญั /ความคดิ รวบยอด
ในระบอบประชาธิปไตยประชาชนทุกคนตางมีสิทธิและเสรีภาพอยางเทาเทียมกัน บุคคลอื่นใด
จะมาละเมิดสิทธแิ ละเสรีภาพเหลา น้ีไมได
๔. สาระการเรียนรู
๑. พลเมอื งดตี ามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย
๑.๑ หลักการประชาธปิ ไตย
• สิทธแิ ละเสรภี าพ
๕. สมรรถนะสาํ คญั ของผูเ รียน
๑. ความสามารถในการสือ่ สาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการใชท ักษะชวี ิต
๖. คุณลกั ษณะอันพึงประสงค
๑. มวี นิ ยั
๒. ใฝเ รียนรู
๓. มีจิตสาธารณะ
128 คมู อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าเพ่ิมเตมิ หนา ท่พี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑
๗. ช้นิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การทาํ แบบทดสอบกอ นเรยี น
– การสบื คน ขอมูลเกี่ยวกบั สทิ ธแิ ละเสรภี าพ
– การอภิปรายเกย่ี วกับสทิ ธแิ ละเสรภี าพ
– การทาํ กจิ กรรม/ใบงาน
๘. การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู
ดŒานความรูŒ (K) ดŒานคณุ ธรรม จริยธรรม ดŒานทักษะ/กระบวนการ (P)
๑. ทดสอบกอ นเรียน และค‹านยิ ม (A) • ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ
๒. ซักถามความรูเรื่อง สทิ ธิ
• ประเมนิ พฤติกรรมในการ ทำงานเปน รายบุคคลและ
และเสรภี าพ ทำงานเปน รายบุคคลในดา น เปน กลุมในดานการส่อื สาร
๓. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม ความมวี นิ ยั ความใฝเรยี นรู การคดิ การแกปญหา ฯลฯ
ฯลฯ
เปนรายบคุ คลและเปนกลุม
๙. กจิ กรรมการเรียนรู
ข้นั นําเขาŒ สบู‹ ทเรยี น
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสงิ่ แวดลอ มในการเรยี นรทู เี่ หมาะสมเพอ่ื กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดนั่งเรียนแบบรูปตัว U นั่งเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หองโสตทัศนศึกษา สนามหญา ใตร มไม
๒. ครูแจง ผลการเรียนรใู หนกั เรียนทราบ
๓. ครใู หน กั เรยี นทาํ แบบทดสอบกอ นเรยี น โดยแจกแบบทดสอบใหน กั เรยี นทกุ คน แลว ใหน กั เรยี น
ทาํ แบบทดสอบ โดยเขียนเครื่องหมาย 7 ทบั ตวั อักษร (ก–ง) หนาคําตอบทถ่ี ูกตอ งทสี่ ุดเพียงคําตอบ
เดียว จากนน้ั ตรวจใหคะแนน แตย ังไมตอ งเฉลยคาํ ตอบ
๔. ครูใหนักเรียนชวยกันตอบวา หากมีคนอ่ืนมาบังคับไมใหเราพูด ไมใหเราขยับรางกาย หรือ
ไมใ หเราเดินทางไปไหนมาไหน เราจะรูสกึ อยา งไร
๕. หลงั จากทน่ี กั เรยี นชว ยกนั ตอบแลว ครอู ธบิ ายสรปุ วา การกระทาํ เหลา นถ้ี อื เปน การละเมดิ สทิ ธิ
และเสรีภาพของเรา เมื่อเราถูกบุคคลอ่ืนมาละเมิดสิทธิและเสรีภาพเรายอมรูสึกไมชอบ อึดอัด และ
ไมพอใจ เราจงึ ไมค วรละเมดิ สทิ ธิและเสรีภาพของบคุ คลอนื่ เพื่อเชื่อมโยงเขาสเู น้อื หาทจ่ี ะเรยี น
ขัน้ จัดกจิ กรรมการเรียนรŒู
๖. ครใู หน กั เรยี นอา นเนอื้ หาเรอื่ ง สทิ ธแิ ละเสรภี าพ จากหนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพมิ่ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง
๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. แลวสนทนาซกั ถามนักเรยี นเกี่ยวกบั เร่อื งทอี่ านในประเด็นตาง ๆ
คมู อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพม่ิ เติม หนาที่พลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 129
๗. ครูใหนักเรียนสืบคนขอมูลเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพนอกเหนือจากท่ีนําเสนอในหนังสือเรียน
จากนัน้ ใหน กั เรียนรวมกันอภปิ รายวา ตนเองมสี ิทธิและเสรภี าพเทาเทียมกับผูใหญหรอื ไม อยา งไร
๘. หลงั จากทอี่ ภิปรายจบ ครูและนักเรียนรว มกนั สรปุ ผลการอภิปราย โดยใหนกั เรยี นบันทกึ ลง
ในแบบบนั ทกึ ผลการอภิปราย
๙. ในขณะปฏบิ ตั กิ จิ กรรมของนกั เรยี น ใหค รสู งั เกตพฤตกิ รรมในการทาํ งานและการนาํ เสนอผลงาน
ของนกั เรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการทาํ งานเปน รายบคุ คล
ขน้ั ขยายความรŒู
๑๐. ครูใหนักเรียนชวยกันวิเคราะหวา หากนักเรียนในหองของเราไมเคารพสิทธิและเสรีภาพของ
เพื่อน ๆ หองเรยี นของเราจะเปน อยางไร
ขนั้ ประเมิน
๑๑. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเร่ืองอะไรบางท่ียัง
ไมเขา ใจหรอื มีขอสงสยั ถา มีครูชวยอธิบายเพ่มิ เติมใหนักเรยี นเขา ใจ
๑๒. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี ารแกไ ข
อยางไรบาง
๑๓. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนที่ไดรับจากการเรียนหัวขอน้ี
และการปฏิบตั กิ จิ กรรม
๑๔. ครูทดสอบความเขาใจของนักเรียนโดยการใหต อบคาํ ถาม เชน
๑) สิทธแิ ละเสรีภาพคืออะไร
๒) นักเรยี นมสี ทิ ธแิ ละเสรภี าพอะไรบาง
๓) นกั เรียนตองปฏิบัติตามหลักสิทธแิ ละเสรภี าพหรอื ไม เพราะอะไร
๑๕. ครูใหนักเรียนทาํ กิจกรรม/ใบงานที่ ๒๑ เร่อื ง สิทธิและเสรภี าพ เปนการบาน
ขั้นสรุปและนําไปใชŒ
๑๖. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่อง สิทธิและเสรีภาพ โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุป
ลงในแบบบนั ทกึ ความรู หรอื สรปุ เปน ความเรยี ง แผนทค่ี วามคดิ หรอื ผงั มโนทศั นล งในสมดุ พรอ มตกแตง
ใหส วยงาม
๑๗. ครูใหนักเรียนนําความรูท่ีไดเรียนมาไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน รวมท้ังนําไปเผยแพรให
บุคคลอน่ื เชน คนในครอบครวั เพอ่ื นบา น ไดรแู ละเขาใจ
๑๐. สอ่ื การเรยี นรแู ละแหลงการเรยี นรู
๑. แบบทดสอบกอนเรียน
๒. กิจกรรม/ใบงานที่ ๒๑ เร่อื ง สทิ ธิและเสรภี าพ
๓. แบบประเมนิ พฤติกรรมในการทาํ งานเปน รายบุคคล
๔. แบบบนั ทึกผลการอภิปราย
๕. แบบบนั ทึกความรู
๖. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
130 คูม อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรยี นรู
แนวทางแกไ ข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรงุ แผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คูม อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าเพิม่ เตมิ หนาท่ีพลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 131
แผนการจดั การเร�ยนรทู ่ี ๒๒
หลกั การประชาธิปไตย: ความเสมอภาค
กล‹ุมสาระการเรียนรสŒู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๑
หน‹วยการเรยี นรูทŒ ่ี ๔ พลเมอื งดใี นระบอบประชาธปิ ไตย เวลา ๑ ช่วั โมง
อันมีพระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข
๑. จุดเนน
จดุ เนŒนที่ ๓ ความเปน พลเมอื งดีในระบอบประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ
๓.๑ การดําเนนิ ชีวติ ตามวถิ ปี ระชาธิปไตย
จุดเนŒนที่ ๕ ความมีวนิ ยั ในตนเอง
ความซื่อสัตยสุจริต ความขยันหมั่นเพียร ความอดทน การใฝหาความรู การต้ังใจปฏิบัติ
หนาท่ี การยอมรับผลที่เกดิ จากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรยี นรู
๖. ปฏบิ ตั ติ นเปนพลเมืองดตี ามวิถปี ระชาธปิ ไตย
๑๐. ปฏบิ ตั ติ นเปนผูม ีวินยั ในตนเอง
๓. สาระสําคัญ/ความคิดรวบยอด
ในสงั คมประชาธปิ ไตย ทกุ คนตา งมคี วามเสมอภาคเทา เทยี มกนั ทง้ั ในดา นโอกาส การเมอื ง กฎหมาย
เศรษฐกิจ และสงั คม
๔. สาระการเรียนรู
๑. พลเมืองดตี ามวถิ ีประชาธิปไตย
๑.๑ หลกั การประชาธิปไตย
• ความเสมอภาค
๕. สมรรถนะสําคัญของผูเรยี น
๑. ความสามารถในการสอื่ สาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการใชท กั ษะชวี ิต
๖. คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค
๑. มวี ินัย
๒. ใฝเ รียนรู
๓. มีจิตสาธารณะ
132 คมู ือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิม่ เตมิ หนา ท่พี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑
๗. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การตอบคําถามเกย่ี วกับความเสมอภาค
– การทํากจิ กรรม/ใบงาน
๘. การวดั และประเมินผลการเรียนรู
ดาŒ นความรŒู (K) ดาŒ นคุณธรรม จรยิ ธรรม ดŒานทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซกั ถามความรเู ร่ือง และค‹านยิ ม (A) • ประเมินพฤตกิ รรมในการ
ความเสมอภาค • ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ ทำงานเปนรายบุคคลและ
๓. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม ทำงานเปน รายบคุ คลในดาน เปน กลมุ ในดานการสื่อสาร
ความมีวนิ ยั ความใฝเ รยี นรู การคิด การแกปญหา ฯลฯ
เปน รายบคุ คลและเปน กลมุ ฯลฯ
๙. กิจกรรมการเรียนรู
ขนั้ นําเขาŒ สบ‹ู ทเรียน
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสง่ิ แวดลอ มในการเรยี นรทู เ่ี หมาะสมเพอื่ กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดนั่งเรียนแบบรูปตัว U น่ังเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หองโสตทัศนศกึ ษา สนามหญา ใตร ม ไม
๒. ครูแจงผลการเรยี นรูใ หนักเรียนทราบ
๓. ครูใหนักเรียนดูภาพเด็กที่กําลังเรียนหนังสืออยูในโรงเรียนกับเด็กที่กําลังน่ังขอทาน แลว
ซกั ถามนักเรยี นวา หลังจากทด่ี ภู าพท้ังสองแลว นักเรยี นรสู ึกอยางไร
๔. หลังจากท่ีนักเรียนตอบคําถามจบแลว ครูสรุปวา ภาพทั้ง ๒ ภาพน้ี แสดงถึงการไมไดรับ
ความเสมอภาคเทาเทียมกันในดานการไดรับโอกาสทางการศึกษา แลวเชื่อมโยงไปสูเนื้อหาท่ีจะเรียน
ข้นั จัดกจิ กรรมการเรียนรูŒ
๕. ครูอธิบายเนอ้ื หาเรื่อง ความเสมอภาค ในหนังสอื เรยี น รายวชิ าเพิ่มเติม หนาที่พลเมอื ง ๑–๒
ม. ๑ ของ วพ. ใหนกั เรียนฟง แลว สนทนาซักถามนกั เรียนเก่ียวกบั เร่อื งท่อี ธบิ ายในประเดน็ ตาง ๆ
๖. ครูใหนักเรียนสืบคนขอมูลเกี่ยวกับความเสมอภาคของคนไทยในปจจุบัน แลวนําขอมูลมา
ตอบคาํ ถามตอ ไปนี้
๑) คนไทยมคี วามเสมอภาคกนั ในดานใดบาง
๒) นักเรียนพอใจกบั ความเสมอภาคของคนไทยในปจจบุ นั หรอื ไม อยางไร
๓) ปจจบุ นั สังคมไทยเกดิ ปญ หาเกี่ยวกับความเสมอภาคของคนในสังคมหรอื ไม อยา งไร
๔) นักเรียนคดิ วา ขอ ดีของความเสมอภาคทีค่ นไทยไดร ับในปจจบุ นั มีอะไรบาง
๕) นกั เรียนคิดวา ตนเองจะนําความเสมอภาคทีไ่ ดรับไปใชใ หเกิดประโยชนไดอ ยา งไรบาง
๖) จากการสืบคนขอมูลเก่ียวกับความเสมอภาคของคนไทยในปจจุบัน นักเรียนไดขอสรุป
อยางไร
คมู ือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าเพ่ิมเตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 133
โดยใหนักเรียนบันทึกลงในแบบบันทึกคําถาม–คําตอบ เร่ือง ความเสมอภาคของคนไทย
ในปจ จบุ ัน
๗. หลงั จากทน่ี กั เรยี นตอบคาํ ถามเสรจ็ แลว ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั สรปุ ความรจู ากการทาํ กจิ กรรม
โดยใหนกั เรียนบนั ทกึ ลงในสมุด
ขนั้ ขยายความรŒู
๘. ครูใหนักเรียนเขียนเรียงความเรื่อง “ความเสมอภาคท่ีขาพเจาไดรับ” ความยาวประมาณ
๑ หนา กระดาษ จากน้นั ครสู มุ นักเรยี นนาํ เสนอผลงานหนา ชัน้ เรยี น ประมาณ ๓–๕ คน
ขัน้ ประเมนิ
๙. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอท่ีเรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเร่ืองอะไรบางท่ียัง
ไมเขาใจหรอื มขี อ สงสยั ถา มคี รชู ว ยอธบิ ายเพม่ิ เตมิ ใหน กั เรยี นเขา ใจ
๑๐. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี ารแกไ ข
อยางไรบาง
๑๑. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับประโยชนที่ไดรับจากการเรียนหัวขอนี้
และการปฏิบัติกิจกรรม
๑๒. ครูทดสอบความเขา ใจของนักเรียนโดยการใหตอบคําถาม เชน
๑) ความเสมอภาคคืออะไร
๒) นกั เรยี นไดรบั ความเสมอภาคเทา เทยี มกับคนอืน่ ๆ หรอื ไม เพราะอะไร
๑๓. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๒ เรื่อง ความเสมอภาค เปนการบาน
ขัน้ สรุปและนําไปใชŒ
๑๔. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเร่ือง ความเสมอภาค โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุปลงใน
แบบบนั ทกึ ความรู หรือสรุปเปนความเรียง แผนทีค่ วามคิดหรอื ผงั มโนทศั นล งในสมุด พรอ มตกแตง ให
สวยงาม
๑๕. ครูใหนักเรียนนําความรูที่ไดเรียนมาไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน รวมท้ังนําไปเผยแพรให
บุคคลอื่น เชน คนในครอบครัว เพอื่ นบาน ไดรูและเขา ใจ
๑๐. สอื่ การเรียนรูและแหลง การเรียนรู
๑. ภาพเดก็ ท่ีกําลงั เรียนหนังสืออยูในโรงเรียนกบั เด็กที่กาํ ลงั นง่ั ขอทาน
๒. กจิ กรรม/ใบงานท่ี ๒๒ เร่ือง ความเสมอภาค
๓. แบบบนั ทกึ คําถาม–คําตอบ เรอ่ื ง ความเสมอภาคของคนไทยในปจจุบนั
๔. แบบบันทกึ ความรู
๕. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
134 คูม อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรยี นรู
แนวทางแกไ ข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรงุ แผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คมู ือครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพิ่มเติม หนาที่พลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 135
แผนการจดั การเรย� นรูที่ ๒๓
ว�ถปี ระชาธปิ ไตย
กลุ‹มสาระการเรียนรŒูสังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั มัธยมศึกษาปท ่ี ๑
หน‹วยการเรียนรŒทู ี่ ๔ พลเมอื งดีในระบอบประชาธปิ ไตย เวลา ๑ ชัว่ โมง
อันมีพระมหากษตั รยิ ท รงเปนประมขุ
๑. จุดเนน
จุดเนนŒ ท่ี ๓ ความเปนพลเมอื งดใี นระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษตั ริยทรงเปน ประมขุ
๓.๑ การดาํ เนนิ ชีวิตตามวิถีประชาธปิ ไตย
จุดเนนŒ ท่ี ๕ ความมวี ินยั ในตนเอง
ความซือ่ สัตยสุจรติ ความขยนั หมั่นเพยี ร ความอดทน การต้ังใจปฏิบัติหนาท่ี
๒. ผลการเรียนรู
๖. ปฏบิ ัตติ นเปน พลเมอื งดตี ามวิถปี ระชาธปิ ไตย
๑๐. ปฏบิ ตั ติ นเปนผมู วี ินยั ในตนเอง
๓. สาระสําคญั /ความคิดรวบยอด
คนท่ีดําเนนิ ชวี ติ ตามวิถีประชาธปิ ไตยจะตอ งเคารพเหตุผล รูจ กั การประนปี ระนอม มรี ะเบียบวินัย
และมคี วามรบั ผิดชอบตอสวนรวม
๔. สาระการเรียนรู
๑. พลเมืองดตี ามวิถปี ระชาธิปไตย
๑.๒ วถิ ปี ระชาธปิ ไตย
๕. สมรรถนะสาํ คญั ของผเู รียน
๑. ความสามารถในการสือ่ สาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการใชท ักษะชวี ติ
๖. คุณลักษณะอันพึงประสงค
๑. มีวนิ ยั
๒. ใฝเ รยี นรู
๓. มีจิตสาธารณะ
136 คูมอื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพ่ิมเตมิ หนา ท่ีพลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑
๗. ชิน้ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การสาํ รวจเกย่ี วกบั การปฏิบัตติ นตามวถิ ปี ระชาธิปไตย
– การแสดงบทบาทสมมุตเิ กีย่ วกบั วถิ ีประชาธปิ ไตย
– การทาํ กจิ กรรม/ใบงาน
๘. การวัดและประเมินผลการเรยี นรู
ดาŒ นความรŒู (K) ดŒานคุณธรรม จริยธรรม ดŒานทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซักถามความรเู รื่อง และค‹านิยม (A) • ประเมินพฤตกิ รรมในการ
วิถปี ระชาธิปไตย • ประเมินพฤติกรรมในการ ทำงานเปน รายบุคคลและ
๓. ตรวจผลงาน/กิจกรรม ทำงานเปนรายบคุ คลในดา น เปน กลมุ ในดานการสือ่ สาร
ความมีวนิ ัย ความใฝเรียนรู การคดิ การแกปญ หา ฯลฯ
เปน รายบุคคลและเปน กลมุ ฯลฯ
๙. กจิ กรรมการเรียนรู
ขนั้ นําเขาŒ สูบ‹ ทเรยี น
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสงิ่ แวดลอ มในการเรยี นรทู เี่ หมาะสมเพอ่ื กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดน่ังเรียนแบบรูปตัว U นั่งเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หองโสตทศั นศกึ ษา สนามหญาใตรมไม
๒. ครูแจงผลการเรยี นรใู หนกั เรยี นทราบ
๓. ครูใหนักเรียนทองบทอาขยานคานิยมหลัก ๑๒ ประการ พรอม ๆ กัน จากนั้นครูอธิบายวา
คานิยมหลักประการท่ี ๗ เขาใจ เรียนรู การเปนประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข
ที่ถูกตอง เปนส่ิงสําคัญที่จะทําใหเราปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตยได
๔. ครูใหนักเรียนดูภาพคนที่กําลังทะเลาะเบาะแวงกันและภาพคนที่กําลังน่ังคุยปรึกษาหารือกัน
แลวซักถามนักเรียนวา หลังจากที่ดูภาพแลว นักเรียนมีความคิดเห็นอยางไร
๕. หลังจากท่ีนกั เรยี นแสดงความคดิ เหน็ แลว ครอู ธบิ ายวา ภาพท้งั สองนเี้ ปน ภาพทแี่ สดงถึงการ
ใชอ ารมณก บั การใชเ หตผุ ลตดั สนิ ปญ หา โดยหากเราใชอ ารมณต ดั สนิ ปญ หากจ็ ะกอ ใหเ กดิ ผลรา ยมากกวา
ผลดี เราจึงควรใชเหตุผลตัดสินปญหาทุกครั้ง เชนเดียวกับผูที่ปฏิบัติตนตามวถิ ีประชาธปิ ไตย ซึง่ จะ
เคารพเหตุผลมากกวาใชอ ารมณใ นการตดั สินใจหรือตดั สินปญ หา เพอื่ เชอื่ มโยงไปสเู น้ือหาทจ่ี ะเรยี น
ขัน้ จัดกิจกรรมการเรียนรŒู
๖. ครใู หน กั เรยี นอา นเนอ้ื หาเรอ่ื ง วถิ ปี ระชาธปิ ไตย จากหนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง
๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. แลว สนทนาซกั ถามนกั เรยี นเกย่ี วกบั เรอ่ื งทอี่ า นในประเดน็ ตา ง ๆ
๗. ครูใหน ักเรยี นสาํ รวจในชมุ ชนของตนวา มบี คุ คลใดบางท่ีปฏบิ ตั ติ นตามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย และ
บคุ คลนัน้ ปฏบิ ัติตนอยา งไร สรุป แลว ชวยกันจัดเปนปา ยนิเทศ
คูมอื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าเพ่ิมเตมิ หนาที่พลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 137
๘. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั แสดงบทบาทสมมตุ เิ กยี่ วกบั ลกั ษณะวถิ ชี วี ติ แบบประชาธปิ ไตย หลงั จาก
ท่ีแสดงจบ ครูและนักเรยี นรว มกันสรปุ ความรู โดยใหนกั เรียนบันทึกลงในแบบบนั ทกึ ความรู
๙. ในขณะปฏบิ ตั กิ จิ กรรมของนกั เรยี น ใหค รสู งั เกตพฤตกิ รรมในการทาํ งานและการนาํ เสนอผลงาน
ของนกั เรยี นตามแบบประเมนิ พฤตกิ รรมในการทาํ งานเปน รายบคุ คล
ข้ันขยายความรŒู
๑๐. ครใู หน กั เรยี นชว ยกนั จดั ทาํ แผน พบั เผยแพรค วามรเู กย่ี วกบั วถิ ปี ระชาธปิ ไตย แลว นาํ ไปเผยแพร
แกคนในครอบครัว เพอื่ นบาน หรือคนในชมุ ชน
ขั้นประเมิน
๑๑. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเรื่องอะไรบางที่ยัง
ไมเขาใจหรือมีขอสงสัย ถามีครูชวยอธิบายเพ่ิมเติมใหนักเรียนเขาใจ
๑๒. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี ารแกไ ข
อยา งไรบาง
๑๓. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนที่ไดรับจากการเรียนหัวขอนี้
และการปฏิบัติกิจกรรม
๑๔. ครทู ดสอบความเขา ใจของนักเรยี นโดยการใหต อบคําถาม เชน
๑) ผทู ี่มีวถิ ีชีวติ แบบประชาธิปไตยมีลักษณะอยางไรบา ง
๒) เราจะปฏิบัติตนท่แี สดงออกถงึ ความรับผดิ ชอบตอ สวนรวมไดอ ยา งไรบา ง
๑๕. ครใู หนกั เรียนทาํ กิจกรรม/ใบงานที่ ๒๓ เร่ือง วถิ ปี ระชาธิปไตย เปนการบาน
ขั้นสรปุ และนาํ ไปใชŒ
๑๖. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเร่ือง วิถีประชาธิปไตย โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุป
ลงในแบบบนั ทกึ ความรู หรอื สรปุ เปน ความเรยี ง แผนทค่ี วามคดิ หรอื ผงั มโนทศั นล งในสมดุ พรอ มตกแตง
ใหส วยงาม
๑๗. ครใู หนักเรียนสบื คน ขอ มลู เก่ียวกับการสรา งเรื่องจากจนิ ตนาการ จากสอ่ื ตา ง ๆ เชน หนังสอื
ในหองสมดุ อินเทอรเน็ต เปนการบาน เพอ่ื เตรียมการเรยี นรคู ร้งั ตอไป
๑๘. ครูใหนักเรียนนําความรูท่ีไดเรียนมาไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน รวมท้ังนําไปเผยแพรให
บคุ คลอืน่ เชน คนในครอบครวั เพอื่ นบา น ไดร แู ละเขาใจ
๑๐. สื่อการเรยี นรูและแหลงการเรียนรู
๑. บทอาขยานคา นยิ มหลัก ๑๒ ประการ
๒. ภาพคนทกี่ ําลังทะเลาะเบาะแวงกนั และภาพคนที่กาํ ลงั น่งั คุยปรึกษาหารอื กัน
๓. กิจกรรม/ใบงานที่ ๒๓ เรือ่ ง วถิ ปี ระชาธปิ ไตย
๔. แบบประเมนิ พฤติกรรมในการทํางานเปน รายบคุ คล
๕. แบบบันทึกความรู
๖. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
138 คมู อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจดั การเรียนรู
แนวทางแกไ ข
๓. สงิ่ ทไ่ี มไ ดปฏิบัตติ ามแผน
เหตผุ ล
๔. การปรบั ปรุงแผนการจดั การเรียนรู
ลงช่ือ
//
คมู อื ครู แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าเพิ่มเตมิ หนาทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 139
แผนการจัดการเรย� นรูที่ ๒๔
การมสี ว นรวมในกิจกรรมตา ง ๆ ของสงั คม
กล‹มุ สาระการเรียนรŒูสังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปท ี่ ๑
หน‹วยการเรียนรทูŒ ่ี ๔ พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตย เวลา ๑ ช่ัวโมง
อนั มพี ระมหากษัตริยทรงเปนประมขุ
๑. จดุ เนน
จดุ เนŒนที่ ๓ ความเปนพลเมอื งดใี นระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษัตริยท รงเปนประมขุ
๓.๑ การดาํ เนนิ ชวี ิตตามวิถีประชาธิปไตย
จุดเนŒนท่ี ๕ ความมวี ินัยในตนเอง
ความขยันหมั่นเพียร การตั้งใจปฏิบัติหนาท่ี การยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรียนรู
๖. ปฏิบตั ิตนเปน พลเมืองดีตามวถิ ีประชาธิปไตย
๑๐. ปฏิบตั ติ นเปนผูม วี นิ ยั ในตนเอง
๓. สาระสําคญั /ความคดิ รวบยอด
สมาชิกของสังคมตองเขารวมในกิจกรรมตาง ๆ ของสังคม ท้ังการรวมปรึกษาหารือและแสดง
ความคิดเห็น เขารวมเทศกาลงานประเพณีหรือกิจกรรมตาง ๆ สนใจรับรูขอมูลขาวสารของสังคม
มีสว นรว มในกจิ กรรมทางการเมอื งการปกครอง และรวมกจิ กรรมพฒั นาสังคม
๔. สาระการเรียนรู
๑. พลเมอื งดตี ามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย
๑.๓ การมสี ว นรวมในกิจกรรมตา ง ๆ ของสังคม
๕. สมรรถนะสาํ คญั ของผูเรยี น
๑. ความสามารถในการส่อื สาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการใชทกั ษะชีวติ
๖. คุณลกั ษณะอันพึงประสงค
๑. มีวนิ ยั
๒. มุงม่ันในการทํางาน
๓. มจี ิตสาธารณะ
140 คูมือครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพ่ิมเตมิ หนาทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑
๗. ชิ้นงาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การสรา งเรือ่ งจากจนิ ตนาการเกี่ยวกับการมีสว นรวมในกจิ กรรมตาง ๆ ของสงั คม
– การทาํ กจิ กรรม/ใบงาน
๘. การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู
ดŒานความรŒู (K) ดŒานคุณธรรม จรยิ ธรรม ดŒานทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซกั ถามความรเู รื่อง และค‹านยิ ม (A) • ประเมนิ พฤติกรรมในการ
การมีสวนรว มในกิจกรรม • ประเมินพฤตกิ รรมในการ ทำงานเปน รายบุคคลและ
ตา ง ๆ ของสงั คม ทำงานเปน รายบคุ คลในดา น เปน กลมุ ในดา นการสอื่ สาร
๓. ตรวจผลงาน/กิจกรรม ความมวี ินัย ความใฝเรียนรู การคดิ การแกป ญ หา ฯลฯ
เปน รายบคุ คลและเปนกลมุ ฯลฯ
๙. กิจกรรมการเรยี นรู
ขัน้ นําเขŒาส‹ูบทเรยี น
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสงิ่ แวดลอ มในการเรยี นรทู เี่ หมาะสมเพอ่ื กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดน่ังเรียนแบบรูปตัว U นั่งเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หอ งโสตทัศนศกึ ษา สนามหญา ใตรม ไม
๒. ครูแจงผลการเรยี นรใู หน กั เรียนทราบ
๓. ครูซกั ถามนกั รียนวา นักเรยี นเคยเขารวมกิจกรรมใดกบั ชมุ ชนบาง หลงั จากทเ่ี ขา รวมกิจกรรม
นั้นแลวรูสึกอยางไร หลังจากท่ีนักเรียนตอบ ครูอธิบายวา การเขารวมกิจกรรมเหลานี้เปนส่ิงท่ีสมาชิก
ของชุมชนควรปฏิบัติ เพราะตนเองเปนสวนหนึ่งของชุมชน
๔. ครูสรุปความรูแลวเช่ือมโยงไปสูเนื้อหาที่จะเรียน
ขั้นจัดกจิ กรรมการเรยี นรŒู
๕. ครูใหนักเรียนอานเน้อื หาเรือ่ ง การมีสว นรวมในกจิ กรรมตา ง ๆ ของสงั คม จากหนงั สือเรยี น
รายวิชาเพมิ่ เติม หนาทีพ่ ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. แลวซกั ถามนักเรียนเกย่ี วกบั เรือ่ งทอ่ี า นในประเดน็
ตาง ๆ
๖. ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ ๖–๘ คน แตละกลุมชวยกันระดมสมองสรางเร่ืองจาก
จินตนาการเกย่ี วกบั การมสี ว นรว มในกจิ กรรมตา ง ๆ ของสงั คม กลมุ ละ ๑ เรอ่ื ง
๗. ครูใหแ ตล ะกลุมสง ตัวแทนนําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน หลังจากที่แตละกลุมนําเสนอจบ ครู
เปดโอกาสใหนักเรียนกลุมอ่ืนซักถามและรวมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูคอยใหคําแนะนํา ติชม
และแกไ ขขอบกพรอ ง
คูม อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพิ่มเตมิ หนาท่ีพลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 141
๘. ครใู หแตละกลมุ ปรับปรงุ แกไ ขผลงานตนเองตามทไี่ ดร บั คําเสนอแนะและวิพากษวจิ ารณ
๙. ครูและนักเรยี นรวมกนั สรุปความรูท ไี่ ดร บั โดยใหน ักเรียนบนั ทกึ ลงในแบบบันทกึ ความรู
๑๐. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานที่ ๒๔ เร่ือง การมีสวนรวมในกิจกรรมตาง ๆ ของสังคม
หลงั จากทนี่ กั เรยี นทาํ ใบงานเสรจ็ ครใู หน กั เรยี นแลกเปลย่ี นใบงานเพอื่ ตรวจคาํ ตอบ จากนนั้ ครเู ฉลยคาํ ตอบ
๑๑. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ใหครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางานและการนําเสนอ
ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการทํางานเปนรายบุคคลและเปนกลุม
ขน้ั ขยายความรูŒ
๑๒. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั วเิ คราะหว า ในฐานะนกั เรยี น เราจะมสี ว นรว มในกจิ กรรมตา ง ๆ ของสงั คม
ไดอยา งไรบาง และผลทไี่ ดรับจะเปน อยางไร
ข้ันประเมนิ
๑๓. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเร่ืองอะไรบางที่ยัง
ไมเขาใจหรือมีขอสงสัย ถามีครูชวยอธิบายเพ่ิมเติมใหนักเรียนเขาใจ
๑๔. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมกลมุ วา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี าร
แกไขอยางไรบาง
๑๕. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนท่ีไดรับจากการเรียนหัวขอน้ี
และการปฏิบัตกิ จิ กรรม
๑๖. ครูทดสอบความเขาใจของนักเรียนโดยการใหตอบคําถาม เชน
๑) เพราะอะไรเราจึงตองเขารว มกจิ กรรมตาง ๆ ของสงั คม
๒) การเขารวมกจิ กรรมตาง ๆ ของสงั คมสามารถทาํ ไดอ ยา งไรบา ง
๑๗. ครใู หน ักเรียนทาํ กิจกรรม/ใบงานที่ ๒๕ เรอ่ื ง ประสบการณการมีสวนรวมในกจิ กรรมตา ง ๆ
ของสงั คม เปน การบา น
ขัน้ สรุปและนําไปใชŒ
๑๘. ครูและนักเรยี นรว มกันสรุปความรูเ ร่ือง การมีสวนรวมในกจิ กรรมตาง ๆ ของสังคม โดยให
นกั เรยี นบนั ทึกขอสรปุ ลงในแบบบันทึกความรู หรือสรปุ เปนความเรียง แผนท่ีความคิดหรอื ผังมโนทศั น
ลงในสมุด พรอ มตกแตง ใหส วยงาม
๑๙. ครูใหนักเรียนนําความรูท่ีไดเรียนมาไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน รวมทั้งนําไปเผยแพรให
บคุ คลอ่ืน เชน คนในครอบครัว เพือ่ นบา น ไดร ูและเขา ใจ
๑๐. สือ่ การเรยี นรแู ละแหลง การเรียนรู
๑. กิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๔ เร่อื ง การมีสว นรวมในกิจกรรมตา ง ๆ ของสงั คม
๒. กิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๕ เรือ่ ง ประสบการณก ารมีสวนรว มในกิจกรรมตา ง ๆ ของสงั คม
๓. แบบประเมินพฤตกิ รรมในการทาํ งานเปนรายบุคคลและเปน กลุม
๔. แบบบันทกึ ความรู
๕. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
142 คูม อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรยี นรู
แนวทางแกไ ข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรงุ แผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คูมอื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าเพิ่มเติม หนาทพี่ ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 143
แผนการจดั การเร�ยนรทู ่ี ๒๕
การตดั สินใจโดยใชเหตผุ ล
กลม‹ุ สาระการเรียนรสŒู งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั มัธยมศึกษาปท่ี ๑
หน‹วยการเรียนรทŒู ี่ ๔ พลเมืองดใี นระบอบประชาธปิ ไตย เวลา ๑ ชว่ั โมง
อนั มพี ระมหากษตั ริยท รงเปนประมุข
๑. จดุ เนน
จุดเนŒนที่ ๓ ความเปนพลเมืองดใี นระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษตั รยิ ทรงเปนประมขุ
๓.๑ การดาํ เนินชีวิตตามวถิ ปี ระชาธิปไตย
จุดเนนŒ ท่ี ๕ ความมีวินยั ในตนเอง
ความซื่อสัตยสุจริต การต้ังใจปฏิบัติหนาท่ี การยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรยี นรู
๖. ปฏบิ ัติตนเปน พลเมอื งดีตามวิถีประชาธิปไตย
๑๐. ปฏิบตั ติ นเปน ผูมีวินัยในตนเอง
๓. สาระสําคญั /ความคดิ รวบยอด
การตดั สนิ ใจในสงั คมประชาธปิ ไตยจะใชห ลกั เหตผุ ล มกี ารรบั ฟง ความคดิ เหน็ ของคนอนื่ แลว นาํ มา
พิจารณาดว ยใจเปนธรรมกอ นทีจ่ ะตัดสนิ ใจ ผูทม่ี ีเหตผุ ลจะเปน คนท่มี ีความคิดกวา งไกล มคี วามอดทน
อดกลน้ั และใชเหตุผลในการแกป ญ หา
๔. สาระการเรียนรู
๑. พลเมืองดีตามวถิ ปี ระชาธิปไตย
๑.๔ การตดั สินใจโดยใชเ หตุผล
๕. สมรรถนะสําคัญของผูเรยี น
๑. ความสามารถในการคิด
๒. ความสามารถในการแกป ญหา
๓. ความสามารถในการใชทกั ษะชีวิต
๖. คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค
๑. ซ่อื สัตยสุจรติ
๒. มวี ินยั
๓. ใฝเ รยี นรู
144 คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพมิ่ เติม หนาท่ีพลเมือง ๑–๒ ม. ๑
๗. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การสํารวจตนเองเกีย่ วกบั การตดั สินใจ
– การทาํ กิจกรรม/ใบงาน
๘. การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู
ดาŒ นความรูŒ (K) ดŒานคุณธรรม จริยธรรม ดŒานทักษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซักถามความรูเร่อื ง และค‹านยิ ม (A) • ประเมินพฤตกิ รรมในการ
การตัดสินใจโดยใชเหตผุ ล • ประเมินพฤติกรรมในการ ทำงานเปนรายบคุ คลและ
๓. ตรวจผลงาน/กิจกรรม ทำงานเปน รายบคุ คลในดา น เปน กลมุ ในดา นการสอื่ สาร
ความมวี ินัย ความใฝเรียนรู การคิด การแกป ญหา ฯลฯ
เปนรายบคุ คลและเปน กลมุ ฯลฯ
๙. กิจกรรมการเรียนรู
ข้ันนําเขาŒ สบ‹ู ทเรียน
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสงิ่ แวดลอ มในการเรยี นรทู เ่ี หมาะสมเพอ่ื กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดนั่งเรียนแบบรูปตัว U นั่งเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หองโสตทัศนศกึ ษา สนามหญาใตรม ไม
๒. ครูแจง ผลการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
๓. ครูซักถามนกั เรียนวา จะเกิดอะไรขึน้ หากเราใชอ ารมณต ดั สนิ ปญหา หลงั จากท่ีนกั เรียนตอบ
ครอู ธิบายวา หากเราใชอ ารมณตัดสนิ ปญ หาจะทาํ ใหไมสามารถแกป ญ หาน้นั ได และยงั จะทําใหป ญ หานั้น
ยิ่งทวีความรุนแรงหรือเกิดเปนขอขัดแยงกันข้ึน
๔. ครูสรุปความรูแลวเชื่อมโยงไปสูเน้ือหาท่ีจะเรียน
ขัน้ จัดกิจกรรมการเรียนรŒู
๕. ครูอธิบายเก่ียวกับการตัดสินใจโดยใชเหตุผลใหนักเรียนฟง โดยใชเนื้อหาจากหนังสือเรียน
รายวิชาเพ่ิมเติม หนา ทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. แลวสนทนาซักถามนักเรยี นเกยี่ วกับเรื่องที่อธบิ าย
ในประเด็นตาง ๆ พรอมทั้งยกกรณีตัวอยางที่เก่ียวกับการตัดสินใจโดยใชอารมณกับใชเหตุผลมา
เปรยี บเทียบใหน กั เรียนดสู ่ิงท่เี กดิ ขึ้นวาเหมอื นหรอื แตกตางกนั อยางไร
๖. ครูใหนกั เรียนสาํ รวจตนเองวา ในรอบ ๑ สปั ดาหท ี่ผา นมา ตนเองไดใชเ หตผุ ลตดั สินใจเร่อื ง
อะไรบา ง และผลทีไ่ ดร ับจากการตดั สนิ ใจนน้ั เปน อยา งไร โดยบนั ทึกลงในแบบบนั ทึกผลการสาํ รวจ เรอ่ื ง
การตดั สนิ ใจโดยใชเ หตุผล
๗. ครูใหนกั เรยี นออกมานําเสนอผลงานหนา ช้ันเรียน โดยเม่ือแตละคนนาํ เสนอผลงานจบ ครูให
คําแนะนํา ติชม หรือใหข อ เสนอแนะเพ่มิ เติม
๘. ครูใหแตล ะกลุม ปรับปรุงแกไขผลงานตนเองตามท่ีไดร บั คาํ เสนอแนะและวิพากษว จิ ารณ
คมู ือครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าเพิ่มเตมิ หนาท่พี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 145
๙. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ใหครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางานและการนําเสนอ
ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤตกิ รรมในการทาํ งานเปนรายบุคคล
ขัน้ ขยายความรŒู
๑๐. ครใู หน กั เรยี นเขยี นเรยี งความเกย่ี วกบั การตดั สนิ ใจโดยใชเ หตผุ ลของขา พเจา ความยาวประมาณ
๑ หนา กระดาษ จากนน้ั สมุ นกั เรยี นประมาณ ๕ คน ออกมานาํ เสนอผลงานหนา ชน้ั เรยี น
ขั้นประเมนิ
๑๑. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเร่ืองอะไรบางที่ยัง
ไมเขาใจหรือมีขอสงสัย ถามีครูชวยอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจ
๑๒. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี ารแกไ ข
อยา งไรบา ง
๑๓. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนที่ไดรับจากการเรียนหัวขอน้ี
และการปฏิบัติกิจกรรม
๑๔. ครทู ดสอบความเขา ใจของนักเรยี นโดยการใหต อบคําถาม เชน
๑) การตัดสินใจโดยใชเ หตุผลทาํ ไดอ ยางไร
๒) บุคคลที่จะดาํ เนนิ ชวี ติ ไดอยา งมเี หตุผลจะตอ งเปน คนทีม่ ลี กั ษณะอยา งไร
๑๕. ครใู หนักเรยี นทํากิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๖ เรื่อง การตดั สนิ ใจโดยใชเ หตผุ ล เปน การบาน
ขัน้ สรปุ และนําไปใชŒ
๑๖. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเร่ือง การตัดสินใจโดยใชเหตุผล โดยใหนักเรียนบันทึก
ขอสรุปลงในแบบบันทึกความรู หรือสรุปเปนความเรียง แผนท่ีความคิดหรือผังมโนทัศนลงในสมุด
พรอมตกแตงใหสวยงาม
๑๗. ครูใหนักเรียนนําความรูที่ไดเรียนมาไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน รวมทั้งนําไปเผยแพรให
บุคคลอนื่ เชน คนในครอบครวั เพือ่ นบาน ไดร ูและเขา ใจ
๑๐. สื่อการเรยี นรแู ละแหลง การเรียนรู
๑. กรณีตวั อยา งท่เี กย่ี วกับการตดั สนิ ใจโดยใชอ ารมณก ับใชเหตผุ ล
๒. กิจกรรม/ใบงานที่ ๒๖ เรอ่ื ง การตัดสนิ ใจโดยใชเหตผุ ล
๓. แบบบันทกึ ผลการสาํ รวจเร่อื ง การตัดสนิ ใจโดยใชเ หตผุ ล
๔. แบบประเมนิ พฤตกิ รรมในการทาํ งานเปน รายบุคคล
๕. แบบบนั ทึกความรู
๖. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
146 คูมอื ครู แผนการจดั การเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลงั การจัดการเรยี นรู
๑. ความสำเร็จในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจดั การเรยี นรู
แนวทางแกไข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรุงแผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คมู ือครู แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าเพมิ่ เตมิ หนาท่ีพลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 147
แผนการจัดการเรย� นรทู ่ี ๒๖
การมีสวนรว มและรบั ผดิ ชอบในการตัดสนิ ใจตอ กจิ กรรมของหอ งเร�ยน
กลม‹ุ สาระการเรียนรŒสู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั มธั ยมศึกษาปท ี่ ๑
หนว‹ ยการเรียนรŒทู ่ี ๔ พลเมืองดใี นระบอบประชาธปิ ไตย เวลา ๑ ชว่ั โมง
อนั มีพระมหากษัตรยิ ท รงเปน ประมุข
๑. จดุ เนน
จดุ เนนŒ ที่ ๓ ความเปน พลเมอื งดใี นระบอบประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมขุ
๓.๒ การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข
จดุ เนŒนที่ ๕ ความมีวินยั ในตนเอง
ความซื่อสัตยสุจริต การตั้งใจปฏิบัติหนาท่ี การยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรยี นรู
๗. มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตัดสินใจ
ในกิจกรรมตาง ๆ
๑๐. ปฏิบตั ติ นเปน ผมู ีวินัยในตนเอง
๓. สาระสําคญั /ความคิดรวบยอด
ในฐานะสมาชิกของโรงเรียน เราตองมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของ
หอ งเรยี น เชน การแสดงความคดิ เหน็ การรว มประชมุ ปรกึ ษาหารอื การเลอื กตง้ั หวั หนา หอ ง การรว มกนั
แบง เวรทําความสะอาด การปฏบิ ัตติ ามกฎ ระเบียบ และขอตกลงของหองเรียน และการติดตามขอมลู
ขา วสารของหอ งเรยี น
๔. สาระการเรียนรู
๒. การมสี วนรวมทางการเมืองการปกครอง
๒.๑ การมสี วนรวมและรับผดิ ชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน
• การมสี ว นรวมและรบั ผิดชอบในการตัดสนิ ใจตอ กิจกรรมของหอ งเรยี น
๕. สมรรถนะสําคัญของผเู รยี น
๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการใชท กั ษะชีวิต
๖. คุณลักษณะอันพงึ ประสงค
๑. มวี ินัย
๒. มุงมั่นในการทํางาน
๓. มจี ติ สาธารณะ
148 คูมอื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพ่ิมเตมิ หนา ทีพ่ ลเมือง ๑–๒ ม. ๑
๗. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การแสดงละครเก่ียวกับการมีสว นรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียน
– การทํากจิ กรรม/ใบงาน
๘. การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู
ดาŒ นความรŒู (K) ดŒานคุณธรรม จรยิ ธรรม ดาŒ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซักถามความรเู ร่ือง การมี และคา‹ นยิ ม (A) • ประเมินพฤตกิ รรมในการ
สว นรวมและรับผดิ ชอบ • ประเมินพฤติกรรมในการ ทำงานเปน รายบคุ คลและ
ในการตดั สินใจตอกิจกรรม ทำงานเปน รายบคุ คลในดา น เปน กลุมในดา นการส่ือสาร
ของหองเรียน ความมีวนิ ัย ความใฝเ รยี นรู การคิด การแกป ญ หา ฯลฯ
๓. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม ฯลฯ
เปน รายบคุ คลและเปนกลุม
๙. กจิ กรรมการเรยี นรู
ขน้ั นาํ เขาŒ ส‹ูบทเรยี น
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสง่ิ แวดลอ มในการเรยี นรทู เี่ หมาะสมเพอื่ กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดนั่งเรียนแบบรูปตัว U น่ังเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หอ งโสตทัศนศกึ ษา สนามหญาใตร ม ไม
๒. ครูแจง ผลการเรยี นรใู หนกั เรียนทราบ
๓. ครูใหนักเรียนดูภาพการเลือกตั้งหัวหนาหอง แลวซักถามนักเรียนวา กิจกรรมน้ีเปนเรื่อง
เก่ียวกับอะไร เกี่ยวของกับพวกเราอยางไรบาง หลังจากที่นักเรียนตอบ ครูเฉลยวา กิจกรรมนี้เปน เรอื่ ง
เกี่ยวกับการเลือกต้ังหัวหนาหอง ซ่ึงเปนกิจกรรมท่ีมีข้ึนเพื่อคัดเลือกผูท่ีจะเปนตัวแทนของหองเรียน
ในการตดิ ตอ กับฝา ยตา ง ๆ
๔. ครูสรุปความรูแลวเชื่อมโยงไปสูเน้ือหาท่ีจะเรียน
ขนั้ จัดกิจกรรมการเรียนรูŒ
๕. ครูอธิบายเกี่ยวกับการมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียนให
นกั เรยี นฟง โดยใชเ นอ้ื หาจากหนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. จากนน้ั
สนทนาซกั ถามนักเรยี นเกี่ยวกบั เรื่องท่อี ธิบายในประเดน็ ตา ง ๆ
๖. ครใู หน กั เรยี นแบง กลมุ เปน ๒ กลมุ เพอ่ื แสดงละครแบบไมเ ปน ทางการเกย่ี วกบั การมสี ว นรว ม
และรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียน โดยเลือกแสดงตามหัวขอท่ีกําหนดใหกลุมละ
๑ หวั ขอ ดงั นี้
๑) การแสดงความคิดเหน็ ในหอ งเรียน
๒) การประชุมปรึกษาหารือกบั เพอ่ื นในหองเรียน
๓) การเลือกต้งั หัวหนา หอ ง
คมู อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพ่ิมเติม หนาทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 149
๔) การรวมกันแบง เวรทาํ ความสะอาดหองเรียน
๕) การปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ และขอ ตกลงของหองเรยี น
๖) การตดิ ตามขอ มลู ขาวสารของโรงเรียน
๗. ครูใหแตละกลุมฝกซอมการแสดงโดยใชเวลาส้ัน ๆ จากนั้นผลัดกันออกมาหนาชั้นเรียนเพื่อ
แสดงละครใหเ พ่อื นอกี กลมุ หนง่ึ ชม
๘. หลงั จากทแี่ สดงจบครบทงั้ ๒ กลมุ แลว ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายเกย่ี วกบั การแสดงละคร
ของพวกตนลงในแบบบันทึกผลจากการแสดงละครเรื่อง การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ
ตอ กิจกรรมของหองเรยี น
๙. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ใหครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางานและการนําเสนอ
ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการทํางานเปนรายบุคคลและเปนกลุม
ขน้ั ขยายความรูŒ
๑๐. ครใู หน กั เรยี นแสดงความคดิ เหน็ วา การมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอ กจิ กรรมของ
หอ งเรยี นชว ยสง เสรมิ การปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยของไทยอยา งไร
ข้นั ประเมิน
๑๑. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเรื่องอะไรบางที่ยัง
ไมเขาใจหรือมขี อสงสัย ถามีครชู ว ยอธบิ ายเพม่ิ เติมใหน กั เรียนเขา ใจ
๑๒. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี ารแกไ ข
อยางไรบา ง
๑๓. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนท่ีไดรับจากการเรียนหัวขอน้ี
และการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม
๑๔. ครทู ดสอบความเขา ใจของนกั เรยี นโดยการใหต อบคาํ ถาม เชน
๑) เพราะอะไรเราตองมีสวนรว มและรบั ผิดชอบในการตัดสินใจตอกจิ กรรมของหองเรยี น
๒) เราควรมีสว นรว มและรับผดิ ชอบในการตดั สินใจตอกจิ กรรมของหอ งเรยี นอยา งไรบา ง
๑๕. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๗ เรื่อง การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ
ตอ กจิ กรรมของหอ งเรยี น เปน การบา น
ข้นั สรปุ และนําไปใชŒ
๑๖. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่อง การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอ
กิจกรรมของหองเรียน โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุปลงในแบบบันทึกความรู หรือสรุปเปนความเรียง
แผนท่ีความคดิ หรอื ผังมโนทศั นลงในสมดุ พรอ มตกแตง ใหส วยงาม
๑๗. ครูใหนักเรียนนําความรูท่ีไดเรียนมาไปประพฤติปฏิบัติใหเหมาะสมและสอดคลองกับ
สถานการณในชีวิตประจาํ วนั
๑๐. สือ่ การเรยี นรแู ละแหลงการเรยี นรู
๑. ภาพการเลือกต้ังหัวหนา หอ ง
๒. กจิ กรรม/ใบงานท่ี ๒๗ เรอ่ื ง การมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอ กจิ กรรมของ
หอ งเรยี น
๓. แบบบันทึกผลจากการแสดงละครเรื่อง การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอ
กิจกรรมของหองเรียน
150 คมู อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าเพม่ิ เติม หนาที่พลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑
๔. แบบประเมนิ พฤติกรรมในการทํางานเปนรายบุคคลและเปนกลมุ
๕. แบบบนั ทึกความรู
๖. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
๑๑. บนั ทกึ หลงั การจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพฒั นา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจดั การเรียนรู
แนวทางแกไ ข
๓. สิ่งที่ไมไดปฏบิ ตั ติ ามแผน
เหตผุ ล
๔. การปรับปรงุ แผนการจดั การเรียนรู
ลงช่อื ผŒูสอน
//
คูมอื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 151
แผนการจดั การเรย� นรูท่ี ๒๗
การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตดั สินใจตอกิจกรรมของโรงเร�ยน
กลม‹ุ สาระการเรยี นรสŒู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๑
หน‹วยการเรียนรูŒที่ ๔ พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตย เวลา ๑ ชัว่ โมง
อนั มีพระมหากษตั ริยทรงเปนประมุข
๑. จดุ เนน
จดุ เนŒนที่ ๓ ความเปนพลเมืองดใี นระบอบประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปนประมขุ
๓.๒ การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข
จุดเนนŒ ท่ี ๕ ความมวี นิ ัยในตนเอง
ความขยันหมั่นเพียร การต้ังใจปฏิบัติหนาท่ี การยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรยี นรู
๗. มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบขอมูลเพื่อใชประกอบการตัดสินใจ
ในกจิ กรรมตา ง ๆ
๑๐. ปฏบิ ัตติ นเปนผมู วี ินยั ในตนเอง
๓. สาระสาํ คญั /ความคดิ รวบยอด
ในฐานะสมาชิกของโรงเรียน เราตองมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของ
โรงเรียน เชน การแสดงความคิดเห็น การรวมประชุม การเลือกต้ังประธานนักเรียน การรวมรักษา
ความสะอาด การปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ และขอตกลงของโรงเรียน และการติดตามขอมูลขาวสาร
ของโรงเรยี น
๔. สาระการเรียนรู
๒. การมีสวนรวมทางการเมอื งการปกครอง
๒.๑ การมีสวนรวมและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอกจิ กรรมของหอ งเรียนและโรงเรยี น
• การมีสวนรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สินใจตอกจิ กรรมของโรงเรยี น
๕. สมรรถนะสาํ คญั ของผเู รียน
๑. ความสามารถในการส่อื สาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการใชท กั ษะชวี ติ
152 คูม อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพม่ิ เติม หนา ท่พี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑
๖. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค
๑. มีวนิ ัย
๒. มงุ มั่นในการทาํ งาน
๓. มีจติ สาธารณะ
๗. ช้ินงาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การสํารวจเก่ียวกับการมีสวนรวมและรบั ผดิ ชอบในการตัดสนิ ตอกจิ กรรมของโรงเรียน
– การทาํ กจิ กรรม/ใบงาน
๘. การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู
ดาŒ นความรŒู (K) ดาŒ นคุณธรรม จรยิ ธรรม ดŒานทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซกั ถามความรูเร่อื ง การมี และค‹านยิ ม (A) • ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ
สว นรว มและรบั ผดิ ชอบ • ประเมินพฤตกิ รรมในการ ทำงานเปน รายบุคคลและ
ในการตดั สนิ ใจตอ กิจกรรม ทำงานเปนรายบคุ คลในดาน เปนกลุม ในดานการสือ่ สาร
ของโรงเรียน ความมวี นิ ยั ความใฝเรียนรู การคดิ การแกป ญหา ฯลฯ
๓. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม ฯลฯ
เปนรายบุคคลและเปนกลมุ
๙. กจิ กรรมการเรยี นรู
ขั้นนําเขาŒ ส‹บู ทเรยี น
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสง่ิ แวดลอ มในการเรยี นรทู เ่ี หมาะสมเพอ่ื กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดนั่งเรียนแบบรูปตัว U นั่งเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หอ งโสตทัศนศึกษา สนามหญาใตร ม ไม
๒. ครแู จงผลการเรียนรใู หนักเรยี นทราบ
๓. ครูใหนักเรียนชวยกันคิดวา ตนเองเคยเขารวมกิจกรรมใดกับทางโรงเรียนหรือไม อยางไร
จากน้นั ครอู ธบิ ายวา ในฐานะสมาชิกของโรงเรยี นเราควรเขา รวมกิจกรรมตาง ๆ ของโรงเรยี น
๔. ครูสรุปความรูแลวเชื่อมโยงไปสูเน้ือหาที่จะเรียน
ขน้ั จดั กจิ กรรมการเรยี นรูŒ
๕. ครใู หน กั เรยี นอา นเรอื่ ง การมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอ กจิ กรรมของโรงเรยี น
ในหนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพมิ่ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. แลว สนทนาซกั ถามนกั เรยี นเกีย่ วกับ
เรื่องท่อี า นในประเด็นตาง ๆ
คูมอื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพม่ิ เติม หนา ท่ีพลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 153
๖. ครูใหนักเรียนสํารวจตนเองและเพ่ือน ๆ วาในรอบ ๑ สัปดาหที่ผานมาไดเขาไปมีสวนรวม
และรับผิดชอบในการตัดสินตอกิจกรรมของโรงเรียนหรือไม อยางไร แลวสรุปผลลงในสมุด
๗. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๘ เร่ือง การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ
ตอกิจกรรมของโรงเรยี น
๘. หลังจากทน่ี กั เรียนทาํ ใบงานเสรจ็ ครูและนกั เรียนรว มกนั เฉลยคาํ ตอบ จากนนั้ ครสู รปุ ความรู
ใหน กั เรยี นฟง
ขัน้ ขยายความรŒู
๙. ครูใหนักเรียนชวยกันจัดทําแผนพับเผยแพรความรูเก่ียวกับการมีสวนรวมและรับผิดชอบ
ในการตัดสินใจตอกิจกรรมของโรงเรียน แลวนําไปแจกจายเผยแพรแกสมาชิกของโรงเรียน
ข้นั ประเมนิ
๑๐. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอท่ีเรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเรื่องอะไรบางที่ยัง
ไมเ ขาใจหรอื มขี อสงสยั ถามีครูชวยอธบิ ายเพิม่ เตมิ ใหน ักเรียนเขาใจ
๑๑. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั ประเมนิ การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมวา มปี ญ หาหรอื อปุ สรรคใด และไดม กี ารแกไ ข
อยางไรบา ง
๑๒. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนท่ีไดรับจากการเรียนหัวขอน้ี
และการปฏบิ ตั กิ ิจกรรม
๑๓. ครูทดสอบความเขาใจของนักเรียนโดยการใหตอบคําถาม เชน
๑) การมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอ กจิ กรรมของโรงเรยี นสามารถทาํ ไดอ ยา งไร
บา ง
๒) เพราะอะไรเราจงึ ตอ งมสี ว นรวมและรับผดิ ชอบในการตดั สินใจตอกิจกรรมของโรงเรยี น
ข้นั สรปุ และนาํ ไปใชŒ
๑๔. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเร่ือง การมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอ
กิจกรรมของโรงเรียน โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุปลงในแบบบันทึกความรู หรือสรุปเปนความเรียง
แผนทคี่ วามคิดหรอื ผังมโนทศั นลงในสมดุ พรอมตกแตงใหสวยงาม
๑๕. ครูใหนักเรียนนําความรูที่ไดเรียนมาไปประพฤติปฏิบัติใหเหมาะสมและสอดคลองกับ
สถานการณในชีวิตประจําวัน รวมท้ังนําไปเผยแพรใหบุคคลอื่น เชน สมาชิกของโรงเรียน ไดรูและ
เขาใจ
๑๐. สอื่ การเรยี นรแู ละแหลง การเรยี นรู
๑. กจิ กรรม/ใบงานที่ ๒๘ เรือ่ ง การมสี วนรวมและรบั ผิดชอบในการตดั สนิ ใจตอ กจิ กรรมของ
โรงเรยี น
๒. แบบบนั ทกึ ความรู
๓. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
154 คูมอื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรยี นรู
แนวทางแกไ ข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรงุ แผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คูมือครู แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าเพิ่มเติม หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 155
แผนการจดั การเร�ยนรทู ี่ ๒๘
การตรวจสอบขอ มลู
กลุม‹ สาระการเรยี นรŒสู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๑
หน‹วยการเรยี นรทูŒ ่ี ๔ พลเมืองดใี นระบอบประชาธปิ ไตย เวลา ๑ ชั่วโมง
อันมีพระมหากษัตริยทรงเปน ประมุข
๑. จุดเนน
จดุ เนนŒ ที่ ๓ ความเปน พลเมืองดใี นระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมุข
๓.๒ การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข
จดุ เนนŒ ท่ี ๕ ความมีวนิ ัยในตนเอง
ความซ่ือสัตยสุจริต ความขยันหมั่นเพียรและอดทน การต้ังใจปฏิบัติหนาที่
๒. ผลการเรยี นรู
๗. มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตัดสินใจ
ในกจิ กรรมตาง ๆ
๑๐. ปฏิบัตติ นเปนผมู วี นิ ยั ในตนเอง
๓. สาระสาํ คญั /ความคิดรวบยอด
การทจ่ี ะเลอื กรับขอมลู ใด ๆ จะตอ งตรวจสอบขอ มลู กอนทกุ คร้งั โดยพิจารณาจากความนาเช่อื ถือ
ของแหลงขอมูล ความถูกตอ งของขอ มูล และความทันสมัยของขอ มูล
๔. สาระการเรยี นรู
๒. การมีสว นรว มทางการเมอื งการปกครอง
๒.๒ การตรวจสอบขอมูล
๕. สมรรถนะสาํ คัญของผเู รียน
๑. ความสามารถในการสือ่ สาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการใชทักษะชวี ิต
156 คมู อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าเพิ่มเตมิ หนาทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑
๖. คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค
๑. มีวินยั
๒. ใฝเ รยี นรู
๓. มุงมั่นในการทํางาน
๗. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การตรวจสอบขอมลู ไดอ ยางถูกตองและเหมาะสม
– การทํากิจกรรม/ใบงาน
๘. การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู
ดาŒ นความรูŒ (K) ดŒานคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ดาŒ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ซักถามความรูเร่อื ง และคา‹ นิยม (A) • ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ
การตัดสินใจโดยใชเหตุผล • ประเมินพฤตกิ รรมในการ ทำงานเปน รายบุคคลและ
๓. ตรวจผลงาน/กจิ กรรม ทำงานเปน รายบคุ คลในดาน เปนกลุมในดา นการส่ือสาร
ความมวี นิ ยั ความใฝเ รยี นรู การคดิ การแกป ญ หา ฯลฯ
เปนรายบุคคลและเปน กลุม ฯลฯ
๙. กจิ กรรมการเรยี นรู
ขั้นนาํ เขาŒ ส‹ูบทเรยี น
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสง่ิ แวดลอ มในการเรยี นรทู เี่ หมาะสมเพอื่ กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดน่ังเรียนแบบรูปตัว U นั่งเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หอ งโสตทัศนศึกษา สนามหญา ใตร ม ไม
๒. ครูแจง ผลการเรียนรใู หน ักเรยี นทราบ
๓. ครูนําหนังสือพิมพมาใหนักเรียนดูประมาณ ๓–๕ ฉบับ แลวใหนักเรียนอานขาวเร่ืองใด
เรื่องหน่ึงเพียงเรื่องเดียวจากหนังสือพิมพทุกฉบับ จากนั้นซักถามนักเรียนวา ในปจจุบันขอมูลขาวสาร
ตาง ๆ จากหนงั สือพิมพเ หลา นี้ มคี วามถกู ตอ งตรงกนั ทกุ ฉบบั หรอื ไม
๔. หลังจากท่ีนักเรียนตอบแลว ครูเฉลยวา ขอมูลขาวสารจากหนังสือพิมพแตละฉบับอาจจะ
ไมตรงกัน โดยเน้ือหาอาจจะคลาดเคลอ่ื นกันแตกตางกันไปบา ง เนื่องจากผจู ดั ทาํ หนังสือพมิ พแตล ะฉบับ
ตางก็มีแนวคิด ทัศนคติ หรือความเช่ือท่ีแตกตางกันไป
๕. ครสู รุปความรแู ลว เช่อื มโยงไปสูเ น้ือหาทีจ่ ะเรยี น
ขน้ั จัดกจิ กรรมการเรยี นรŒู
๖. ครอู ธบิ ายเรอื่ ง การตรวจสอบขอ มลู ใหน กั เรยี นฟง โดยใชเ นอื้ หาจากหนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพมิ่ เตมิ
หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. แลว สนทนาซกั ถามนกั เรยี นเกย่ี วกบั เรอ่ื งทอี่ ธบิ ายในประเดน็ ตา ง ๆ
คมู ือครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าเพ่ิมเตมิ หนา ทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 157
๗. ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ ๔–๖ คน แตละกลุมสืบขอขอมูลจากสื่อตาง ๆ เชน
หนงั สอื พมิ พ อินเทอรเ น็ต กลุมละ ๑ เรอื่ ง จากน้ันนาํ ขอมลู มารว มกันตรวจสอบตามหลกั การที่ไดศกึ ษา
มาแลว สรุป แลวสงตัวแทนนําเสนอผลงานหนาชั้นเรยี น
๘. หลังจากที่นักเรียนนําเสนอผลงานครบทุกกลุมแลว ครูอธิบายเพิ่มเติมในสวนท่ียังไมถูกตอง
หรอื ครบถว น พรอ มทง้ั ใหข อ เสนอแนะและคาํ แนะนาํ ตา ง ๆ แกน กั เรยี น
๙. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู โดยใหนักเรียนบันทึกลงในแบบบันทึกความรู
๑๐. ในขณะปฏบิ ตั กิ จิ กรรมของนกั เรยี น ใหค รสู งั เกตพฤตกิ รรมในการทาํ งานและการนาํ เสนอผลงาน
ของนกั เรยี นตามแบบประเมนิ พฤตกิ รรมในการทาํ งานเปน รายบคุ คลและเปน กลมุ
ข้นั ขยายความรŒู
๑๑. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายวา สังคมไทยจะเปนอยางไร หากคนไทยรับขอมูลโดยไมมี
การตรวจสอบ สรุปผล แลว บันทกึ ลงในแบบบนั ทกึ ผลการอภิปราย
ขัน้ ประเมิน
๑๒. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเรื่องอะไรบางที่ยัง
ไมเขา ใจหรือมขี อสงสัย ถามคี รูชว ยอธิบายเพมิ่ เติมใหนกั เรียนเขาใจ
๑๓. ครูใหนักเรียนรวมกันประเมินการปฏิบัติกิจกรรมกลุมวามีปญหาหรืออุปสรรคใด และไดมี
การแกไขอยางไรบาง
๑๔. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชนที่ไดรับจากการเรียนหัวขอนี้
และการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม
๑๕. ครูทดสอบความเขาใจของนักเรียนโดยการใหตอบคําถาม เชน
๑) เพราะอะไรเราจงึ ตองตรวจสอบขอ มูล
๒) การตรวจสอบขอมูลมีหลักการอยางไรบา ง
๑๖. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานท่ี ๒๙ เร่ือง การตรวจสอบขอมูล เปนการบาน
ขั้นสรปุ และนําไปใชŒ
๑๗. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่อง การตรวจสอบขอมูล โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุป
ลงในแบบบันทึกความรู หรือสรุปเปนความเรียง แผนท่ีความคิดหรือผังมโนทัศนลงในสมุด พรอม
ตกแตงใหส วยงาม
๑๘. ครูใหนักเรียนนําความรูที่ไดเรียนมาไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน รวมทั้งนําไปเผยแพรให
บคุ คลอื่น เชน คนในครอบครัว เพ่ือนบาน ไดรูและเขาใจ
๑๐. สื่อการเรยี นรแู ละแหลง การเรยี นรู
๑. หนงั สอื พิมพป ระมาณ ๓–๕ ฉบบั
๒. กจิ กรรม/ใบงานที่ ๒๙ เรื่อง การตรวจสอบขอ มูล
๓. แบบประเมนิ พฤตกิ รรมในการทํางานเปนรายบุคคลและเปน กลมุ
๔. แบบบนั ทกึ ผลการอภปิ ราย
๕. แบบบนั ทกึ ความรู
๖. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพมิ่ เตมิ หนา ทพี่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
158 คูมอื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรยี นรู
แนวทางแกไ ข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรงุ แผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คูม อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าเพ่มิ เติม หนาที่พลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 159
แผนการจัดการเร�ยนรทู ่ี ๒๙
ความมีว�นัยในตนเองในการเปนพลเมืองดีในระบอบประชาธปิ ไตย
กลุ‹มสาระการเรียนรูสŒ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศกึ ษาปท ่ี ๑
หนว‹ ยการเรยี นรŒูที่ ๔ พลเมอื งดีในระบอบประชาธิปไตย เวลา ๑ ชัว่ โมง
อันมพี ระมหากษตั รยิ ทรงเปน ประมุข
๑. จุดเนน
จดุ เนŒนท่ี ๓ ความเปน พลเมอื งดใี นระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปนประมขุ
๓.๑ การดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย
๓.๒ การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข
จุดเนนŒ ท่ี ๕ ความมีวินัยในตนเอง
ความซอื่ สตั ยส จุ รติ ความขยนั หมนั่ เพยี ร ความอดทน การใฝห าความรู การตงั้ ใจปฏบิ ตั หิ นา ท่ี
การยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรยี นรู
๖. ปฏิบัตติ นเปน พลเมอื งดตี ามวิถีประชาธิปไตย
๗. มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตัดสินใจ
ในกจิ กรรมตา ง ๆ
๑๐. ปฏบิ ัตติ นเปนผมู ีวินัยในตนเอง
๓. สาระสาํ คญั /ความคดิ รวบยอด
นอกจากปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยแลว เราจะตองปฏิบัติตนเปนผูมีวินัย
ในตนเองดวย โดยการมีความซอื่ สัตยส จุ ริต ขยนั หมั่นเพียรและอดทน ใฝหาความรู ตัง้ ใจปฏิบัตหิ นาท่ี
และยอมรับผลทเ่ี กิดจากการกระทาํ ของตนเอง
๔. สาระการเรยี นรู
๑. พลเมืองดีตามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย
๒. การมีสว นรวมทางการเมืองการปกครอง
๕. สมรรถนะสําคัญของผูเ รียน
๑. ความสามารถในการสือ่ สาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการใชทกั ษะชวี ิต
๖. คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค
๑. มวี นิ ยั
๒. อยอู ยางพอเพยี ง
๓. มจี ิตสาธารณะ
160 คูม ือครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพม่ิ เติม หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑
๗. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การตอบคาํ ถามเกยี่ วกบั ความมวี ินัยในตนเองในการเปนพลเมอื งดใี นระบอบประชาธปิ ไตย
– การทํากิจกรรม/ใบงาน
๘. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดŒานความรูŒ (K) ดาŒ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ดาŒ นทักษะ/กระบวนการ (P)
และคา‹ นิยม (A)
๑. ซกั ถามความรเู รอ่ื ง • ประเมนิ พฤตกิ รรมในการ • ประเมนิ พฤติกรรมในการ
ความมีวินยั ในตนเองในการ ทำงานเปน รายบุคคลในดา น ทำงานเปนรายบคุ คลและ
เปน พลเมืองดีในระบอบ ความมวี นิ ยั ความใฝเ รียนรู เปนกลุมในดานการสือ่ สาร
ประชาธปิ ไตย ฯลฯ การคิด การแกปญหา ฯลฯ
๓. ตรวจผลงาน/กิจกรรม
เปน รายบุคคลและเปน กลุม
๙. กิจกรรมการเรียนรู
ข้ันนําเขŒาส‹ูบทเรียน
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสง่ิ แวดลอ มในการเรยี นรทู เ่ี หมาะสมเพอ่ื กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดน่ังเรียนแบบรูปตัว U น่ังเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หอ งโสตทัศนศึกษา สนามหญาใตรม ไม
๒. ครแู จงผลการเรียนรูใหน ักเรียนทราบ
๓. ครูใหนักเรียนทองบทอาขยานคานิยมหลัก ๑๒ ประการ พรอม ๆ กัน จากน้ันครูอธิบาย
ใหนักเรียนฟงวา หากเราปฏิบัติตามคานิยมหลักดังกลาวจะทําใหเราสามารถปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยใน
ตนเองไดดวย
๔. ครใู หน ักเรียนชว ยกนั คิดวา หากเราขยนั อา นหนังสือและทบทวนความรูทเ่ี รียนมาทุกวัน ผลท่ี
ไดรับจะเปนอยางไร เม่ือนักเรียนตอบเสร็จ ครูอธิบายวา หากเราขยันอานหนังสือและทบทวนความรู
ทุกวันเปนการแสดงออกวาเราเปนผูท่ีมีความขยันหมั่นเพียรและต้ังใจปฏิบัติหนาที่ ซ่ึงจะชวยใหเรา
มีผลการเรียนท่ดี ีขน้ึ
๕. ครสู รปุ ความรูแลว เชอ่ื มโยงไปสูเ น้ือหาท่จี ะเรยี น
ขน้ั จัดกิจกรรมการเรียนรŒู
๖. ครูใหนักเรียนสืบคนขอมูลเก่ียวกับการปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง แลวสนทนาซักถาม
ความรูเ กย่ี วกบั เร่ืองท่นี กั เรยี นไดส ืบคนขอมลู มาในประเดน็ ตาง ๆ
๗. ครใู หนกั เรียนอา นใบความรเู รอื่ ง วนิ ัยมด...วนิ ัยคน
๘. ครใู หน กั เรียนชว ยกันตอบปญ หาจากเรือ่ งท่อี า น ตัวอยา งคําถาม เชน
๑) เรือ่ งนี้เปน เรอื่ งเกย่ี วกบั อะไร
คมู อื ครู แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาเพิม่ เติม หนาที่พลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ 161
๒) เรื่องน้ีเกย่ี วขอ งกับความมีวินยั ในตนเองอยางไรบาง
๓) หลงั จากท่อี านเรื่องน้แี ลว นกั เรียนคดิ วา หากเราปฏบิ ตั ติ นเปนผูมวี ินยั ในตนเองจะทําใหเ รา
เปน พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยไดห รือไม เพราะอะไร
๙. หลังจากที่นักเรียนตอบคําถามครบทุกขอแลว ครูกลาวชมเชยนักเรียนทุกคน จากนั้นครูสรุป
ความรู แลวใหนักเรียนบันทึกลงในแบบบันทึกความรู
ข้ันขยายความรูŒ
๑๐. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายวา ความมีวินัยในตนเองในการเปนพลเมืองดีในระบอบ
ประชาธิปไตยชว ยพฒั นาประเทสไทยใหเจรญิ กา วหนา ไดอยางไร จากน้นั ครูและนักเรยี นรว มกันสรุปผล
โดยใหนักเรียนบันทึกลงในแบบบนั ทกึ ผลการอภปิ ราย
ขั้นประเมิน
๑๑. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเรื่องอะไรบางท่ียัง
ไมเขาใจหรือมีขอสงสัย ถามีครูชวยอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจ
๑๒. ครใู หน ักเรียนรวมกันประเมินการปฏิบัติกิจกรรมวามีปญหาหรืออุปสรรคใด และไดมีการ
แกไขอยางไรบาง
๑๓. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับประโยชนที่ไดรับจากการเรียนหัวขอนี้
และการปฏิบัติกิจกรรม
๑๔. ครทู ดสอบความเขา ใจของนกั เรยี นโดยการใหต อบคาํ ถาม เชน
๑) คนทม่ี ีวนิ ัยในตนเองมลี กั ษณะอยา งไรบาง
๒) การปฏบิ ัตติ นเปนคนมีวนิ ยั ในตนเองกอ ใหเกิดประโยชนอยา งไรบา ง
๑๕. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานที่ ๓๐ เรื่อง ความมีวินัยในตนเองในการเปนพลเมืองดี
ในระบอบประชาธิปไตย เปน การบาน
ขัน้ สรุปและนาํ ไปใชŒ
๑๖. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรเู รอ่ื ง ความมีวินัยในตนเองในการเปน พลเมืองดีในระบอบ
ประชาธิปไตย โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุปลงในแบบบันทึกความรู หรือสรุปเปนความเรียง แผนที่
ความคดิ หรือผงั มโนทศั นล งในสมดุ พรอมตกแตง ใหส วยงาม
๑๗. ครูใหนักเรียนนําความรูท่ีไดเรียนมาไปประพฤติปฏิบัติใหเหมาะสมและสอดคลองกับ
สถานการณในชีวติ ประจาํ วัน รวมทัง้ นําไปเผยแพรใหบ ุคคลอนื่ เชน คนในครอบครัว เพ่อื นบาน ไดร ู
และเขา ใจ
๑๐. สอื่ การเรยี นรูแ ละแหลงการเรียนรู
๑. บทอาขยานคานยิ มหลัก ๑๒ ประการ
๒. กจิ กรรม/ใบงานท่ี ๓๐ เรอ่ื ง ความมวี นิ ยั ในตนเองในการเปน พลเมอื งดใี นระบอบประชาธปิ ไตย
๓. ใบความรเู รอ่ื ง วนิ ัยมด...วินยั คน
๔. แบบบนั ทกึ ผลการอภปิ ราย
๕. แบบบนั ทกึ ความรู
๖. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
162 คูม อื ครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ผสŒู อน
๑๑. บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรยี นรู
แนวทางแกไ ข
๓. สง่ิ ที่ไมไ ดป ฏิบตั ติ ามแผน
เหตุผล
๔. การปรับปรงุ แผนการจัดการเรยี นรู
ลงช่ือ
//
คมู อื ครู แผนการจดั การเรยี นรู รายวิชาเพิ่มเติม หนา ทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 163
แผนการจดั การเร�ยนรูท ี่ ๓๐
กิจกรรมบรู ณาการ ทบทวน โครงงาน และทดสอบกลางภาค
กลุม‹ สาระการเรียนรŒสู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชัน้ มัธยมศึกษาปท ี่ ๑
หนว‹ ยการเรียนรŒทู ี่ ๔ พลเมอื งดใี นระบอบประชาธปิ ไตย เวลา ๑ ชวั่ โมง
อนั มีพระมหากษตั ริยทรงเปน ประมุข
๑. จุดเนน
จดุ เนŒนที่ ๓ ความเปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมขุ
๓.๑ การดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย
๓.๒ การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข
จดุ เนŒนที่ ๕ ความมีวนิ ยั ในตนเอง
ความซ่ือสัตยสุจริต ความขยันหมั่นเพียร ความอดทน การใฝหาความรู การต้ังใจปฏิบัติ
หนาท่ี การยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง
๒. ผลการเรียนรู
๖. ปฏิบตั ิตนเปนพลเมอื งดีตามวถิ ีประชาธิปไตย
๗. มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจ ตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตัดสินใจ
ในกจิ กรรมตา ง ๆ
๑๐. ปฏิบัตติ นเปนผูมวี นิ ยั ในตนเอง
๓. สาระสําคัญ/ความคิดรวบยอด
พลเมอื งดีตามวิถีประชาธิปไตยจะตองเขา มามีสว นรวมในกิจกรรมตาง ๆ ของสงั คม ไดแ ก รวม
ปรกึ ษาหารือหรือแสดงความคิดเห็นทีเ่ ปน ประโยชน รว มกจิ กรรมเทศกาลงานประเพณตี าง ๆ สนใจรบั รู
ขอ มลู ขาวสาร มีสวนรว มในกิจกรรมทางการเมืองการปกครอง รว มกจิ กรรมพัฒนาสังคม และตัดสินใจ
โดยใชเ หตุผล
ในฐานะทเี่ ปน สมาชกิ ของหอ งเรยี นและโรงเรยี น เราจะตอ งมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจ
ในกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน ไดแก การแสดงความคิดเห็น การประชุมปรึกษาหารือกัน
การเลือกต้ังหัวหนาหองและประธานนักเรียน การรักษาความสะอาด การปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ
และขอตกลง และการติดตามขอ มูลขาวสาร
กิจกรรมเสนอแนะ เปน กิจกรรมบรู ณาการท่ีรวบรวมหลักการและความคิดรวบยอดในเรอ่ื งตา ง ๆ
ที่นักเรียนไดเรียนรูไปแลวมาประยุกตใชในการปฏิบัติกิจกรรม เชน การศึกษาคนควาและทํารายงาน
นักเรียนจะตองมีความรูเรื่อง การวางแผน ทักษะการทํางานกลุม ทักษะการสืบคนขอมูล
164 คมู ือครู แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าเพิม่ เติม หนาทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑
โครงงาน เปน การกาํ หนดใหน กั เรยี นปฏบิ ตั โิ ครงงาน โดยเสนอแนะหวั ขอ แนวทางปฏบิ ตั ิ หรอื อาจ
เลอื กทาํ โครงงานอื่นตามความสนใจ โดยใหเ ก่ียวของกับเน้ือหาในบทเรียน
การประยกุ ตใชใ นชีวิตประจาํ วนั เปนตัวอยางสถานการณ กิจกรรมหรือคําถามเพอื่ ใหน กั เรียนเห็น
แนวทางในการนาํ เน้ือหาความรใู นหนวยการเรียนรูน้นั ๆ ไปประยกุ ตใชในชวี ติ ประจําวนั
คาํ ถามทบทวน เปนคําถามแบบอัตนัยเพอื่ ทบทวนผลการเรยี นรขู องนักเรยี น
๔. สาระการเรยี นรู
๑. พลเมืองดีตามวิถปี ระชาธปิ ไตย
๑.๑ หลักการประชาธิปไตย
๑.๒ วิถปี ระชาธปิ ไตย
๑.๓ การมสี ว นรว มในกจิ กรรมตาง ๆ ของสงั คม
๑.๔ การตัดสินใจโดยใชเหตผุ ล
๒. การมีสวนรว มทางการเมอื งการปกครอง
๒.๑ การมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอกจิ กรรมของหอ งเรยี นและโรงเรยี น
๒.๒ การตรวจสอบขอมลู
๓. กิจกรรมเสนอแนะ
๔. โครงงาน
๕. การประยุกตใชใ นชีวติ ประจําวัน
๖. คาํ ถามทบทวน
๕. สมรรถนะสําคญั ของผเู รียน
๑. ความสามารถในการส่อื สาร
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการแกป ญหา
๔. ความสามารถในการใชท ักษะชวี ิต
๕. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี
๖. คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค
๑. ซ่ือสัตยสุจรติ
๒. มีวินยั
๓. ใฝเรียนรู
๔. อยูอยา งพอเพียง
๕. มุงมนั่ ในการทาํ งาน
๖. มจี ติ สาธารณะ
คูม ือครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ที่พลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 165
๗. ช้นิ งาน/ภาระงาน
ภาระงานรวบยอด
– การอภิปรายเกี่ยวกับการมสี วนรว มในกิจกรรมตา ง ๆ ของสงั คม
– การแสดงบทบาทสมมุติเกี่ยวกับการมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของ
หอ งเรยี นและโรงเรยี น
– การทาํ กจิ กรรม/ใบงาน
– การทําแบบทดสอบหลงั เรียน
– การทําแบบทดสอบกลางภาค
๘. การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู
ดŒานความรŒู (K) ดŒานคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ดาŒ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
และคา‹ นยิ ม (A)
๑. ทดสอบหลงั เรยี น • ประเมินพฤตกิ รรมในการ • ประเมินพฤติกรรมในการ
๒. ซกั ถามความรเู รอ่ื ง พลเมอื งดี ทำงานเปน รายบุคคลในดา น ทำงานเปนรายบุคคลและ
ในระบอบประชาธิปไตยอันมี ความมีวินยั ความใฝเรยี นรู เปนกลุมในดานการสือ่ สาร
พระมหากษตั รยิ ทรงเปน ฯลฯ การคิด การแกป ญ หา ฯลฯ
ประมขุ
๓. ตรวจผลงาน/กิจกรรม
เปนรายบคุ คลและเปนกลุม
๔. ทดสอบกลางภาค
๙. กจิ กรรมการเรียนรู
ขั้นนําเขŒาส‹ูบทเรียน
๑. ครสู รา งบรรยากาศและสง่ิ แวดลอ มในการเรยี นรทู เ่ี หมาะสมเพอื่ กระตนุ ใหน กั เรยี นอยากเรยี นรู
เชน จัดนั่งเรียนแบบรูปตัว U น่ังเรียนเปนกลุม นํานักเรียนศึกษานอกหองเรียน เชน หองประชุม
หองโสตทัศนศกึ ษา สนามหญาใตร มไม
๒. ครูแจง ผลการเรยี นรใู หน ักเรียนทราบ
๓. ครูอานขาวเก่ียวกับพลเมืองดีจากหนังสือพิมพใหนักเรียนฟง แลวซักถามนักเรียนในประเด็น
ตาง ๆ เชน
๑) ขาวน้ีเปน เรอื่ งเกี่ยวกบั อะไร
๒) บคุ คลในขาวปฏิบัตติ นไดถ กู ตองหรือไม
๓) หลังจากที่ฟงขาวนแี้ ลว นกั เรียนรูสึกอยางไร
๔. ครูกลา วชมเชยนักเรียนทไ่ี ดช ว ยกันตอบคําถาม
๕. ครูสรุปความรูแลวเช่อื มโยงไปสูก จิ กรรมท่ีจะปฏบิ ตั ิ
166 คมู ือครู แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาเพมิ่ เติม หนา ทพ่ี ลเมือง ๑–๒ ม. ๑
ขน้ั จดั กิจกรรมการเรียนรูŒ
๖. ครใู หน กั เรียนอานเนอื้ หาเร่อื ง การมีสวนรว มในกจิ กรรมตาง ๆ ของสังคม และการมีสว นรวม
และรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจตอ กจิ กรรมของหอ งเรยี นและโรงเรยี น จากหนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ
หนาทีพ่ ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ ของ วพ. จากนน้ั ใหนกั เรียนทาํ กิจกรรมเสนอแนะตอ ไปน้ี
๑) ใหน กั เรยี นแบง ออกเปน กลมุ กลมุ ละ ๔–๖ คน แตล ะกลมุ รว มกนั อภปิ รายวา การมสี ว นรว ม
ในกิจกรรมตาง ๆ ของสังคมกอใหเกิดประโยชนตอสังคมอยางไรบาง สรุปผลแลวสงตัวแทนนําเสนอ
ผลงานหนา ชนั้ เรียน
๒) ใหนักเรียนแบงออกเปนกลุม กลุมละ ๔–๖ คน แตละกลุมรวมกันแสดงบทบาทสมมุติ
เก่ียวกับการมีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน กลุมละ
๑ ประเด็น หลังจากท่ีแสดงครบทกุ กลมุ แลว ครลู ะนักเรียนรวมกนั สรปุ ความรู
๗. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ใหครูสังเกตพฤติกรรมในการทํางานและการนําเสนอ
ผลงานของนกั เรยี นตามแบบประเมินพฤติกรรมในการทํางานเปนรายบคุ คลและเปน กลุม
๘. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําโครงงานเร่ือง การมีสวนรวมในกิจกรรมตาง ๆ ของสังคม หรือ
อาจเลือกทําโครงงานอื่นตามความสนใจ โดยใหเกี่ยวของกับเน้ือหาในบทเรียน และใหนักเรียนเสนอ
ชื่อโครงงานใหพิจารณากอน
๙. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นในประเด็นท่ีกําหนดใหในหัวขอ การประยุกตใช
ในชวี ติ ประจําวนั
• ในการประชมุ ของหอ งเรยี นเกีย่ วกบั การจัดเวรทําความสะอาดหองเรยี น หากนกั เรยี นเสนอ
ความคิดเห็นวา ใหจัดเวรทําความสะอาดเพียง ๒ กลุม โดยสลับกันทําความสะอาดหองเรียนกลุมละ
๑ วัน แตมีเพื่อนเสนอความคิดเห็นแยงกับเราวา ควรจัดเวรทําความสะอาดออกเปน ๕ กลุม
โดยผลัดกันทาํ ความสะอาดหอ งเรียนกลุม ละ ๑ วนั กรณนี ี้ นกั เรียนจะปฏบิ ตั ิอยางไร
จากนั้นครแู นะนําใหนกั เรียนนาํ ความรูที่ไดไ ปประยกุ ตใ ชในชวี ติ ประจําวันใหเหมาะสม
๑๐. ครมู อบหมายใหนักเรียนตอบคาํ ถามในหวั ขอ คําถามทบทวน เปนการบา น
ขั้นขยายความรŒู
๑๑. ครูใหนักเรียนสํารวจชุมชนของตนวามีใครบางท่ีปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย
จากน้ันใหชวยกันสัมภาษณบุคคลนั้นเกี่ยวกับประวัติสวนตัวและวิถีการดําเนินชีวิต แลวนําขอมูลมาจัด
เปน ปา ยนิเทศพลเมืองดีศรีชุมชน
ข้ันประเมนิ
๑๒. ครูใหนักเรียนพิจารณาวา จากหัวขอท่ีเรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรมมีเร่ืองอะไรบางที่ยัง
ไมเขาใจหรือมีขอสงสัย ถามีครูชวยอธิบายเพ่ิมเติมใหนักเรียนเขาใจ
๑๓. ครใู หนักเรียนรวมกันประเมินการปฏิบัติกิจกรรมกลุมวามีปญหาหรืออุปสรรคใด และไดมี
การแกไขอยางไรบาง
๑๔. ครใู หน กั เรยี นรว มกนั แสดงความคดิ เหน็ เกยี่ วกบั ประโยชนท ไ่ี ดร บั จากการเรยี นหนว ยการเรยี นรู
น้แี ละการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม
๑๕. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรม/ใบงานท่ี ๓๑ เร่ือง ทบทวนความรู เพ่ือทดสอบความเขาใจของ
นักเรียน
คมู ือครู แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าเพิ่มเตมิ หนาที่พลเมือง ๑–๒ ม. ๑ 167
ขัน้ สรปุ และนําไปใชŒ
๑๖. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั สรปุ ความรเู รอื่ ง พลเมอื งดใี นระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ
ทรงเปนประมุข โดยใหนักเรียนบันทึกขอสรุปลงในแบบบันทึกความรู หรือสรุปเปนความเรียง แผนที่
ความคิดหรือผังมโนทัศนล งในสมดุ พรอ มตกแตง ใหสวยงาม
๑๗. ครูใหนักเรียนนําความรูที่ไดเรียนมาไปประพฤติปฏิบัติใหเหมาะสมและสอดคลองกับ
สถานการณใ นชวี ิตประจาํ วนั รวมท้ังนาํ ไปเผยแพรใหบ คุ คลอนื่ เชน คนในครอบครวั เพ่ือนบาน ไดร ู
และเขา ใจ
๑๘. ครใู หน กั เรยี นทาํ แบบทดสอบหลงั เรยี น โดยแจกแบบทดสอบใหน กั เรยี นทกุ คน และใหน กั เรยี น
ทาํ แบบทดสอบ โดยเขยี นเคร่ืองหมาย 7 ทับตัวอกั ษร (ก–ง) หนาคําตอบท่ีถกู ตอ งที่สดุ เพยี งคาํ ตอบ
เดียว จากนนั้ ตรวจใหคะแนน พรอ มเฉลยคาํ ตอบของแบบทดสอบกอ นเรยี นและหลังเรียน เพื่อประเมนิ
ผลการเรียนรขู องนกั เรยี น
๑๙. ครูมอบหมายใหนกั เรยี นไปอา นเน้ือหาเรือ่ ง ความหลากหลายทางสงั คมวฒั นธรรมในภมู ิภาค
เอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต ในหนว ยการเรยี นรูที่ ๕ เปนการบานเพอ่ื เตรยี มจดั การเรียนรูในช่ัวโมงตอ ไป
๒๐. ครูใหนกั เรยี นทาํ แบบทดสอบกลางภาค
๑๐. สื่อการเรยี นรูและแหลง การเรียนรู
๑. ขาวเก่ยี วกับพลเมืองดจี ากหนังสอื พิมพ
๒. กิจกรรม/ใบงานที่ ๓๑ เรอ่ื ง ทบทวนความรู
๓. แบบประเมนิ พฤตกิ รรมในการทาํ งานเปน รายบคุ คลและเปน กลมุ
๔. แบบบนั ทึกความรู
๕. แบบทดสอบหลงั เรยี น
๖. แบบทดสอบกลางภาค
๗. หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพมิ่ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง ๑–๒ ม. ๑ บรษิ ทั สาํ นกั พมิ พว ฒั นาพานชิ จาํ กดั
๑๑. บันทกึ หลังการจัดการเรียนรู
๑. ความสำเรจ็ ในการจดั การเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
๒. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
๓. ส่งิ ทไี่ มไดป ฏิบตั ิตามแผน
เหตผุ ล
๔. การปรับปรงุ แผนการจดั การเรียนรู
ลงชือ่ ผูŒสอน
//