Szachowe epizody AF (45)
W VI r. z kolei walczy³em ze sta- MP. Warszawa 1964. Ryszard Drozd e6 7.f4 ¥e7 8.£f3 h6 9.¥h4 £c7
rym rywalem. Ryzykownie po- 10.0-0-0 ¤bd7 11.¥e2 ¦b8
œwiêci³em jakoœæ, ale po drama- (12.¥e3!?) 12...0-0 13.¤gf3 e5 Wspólczeœnie grano 11...b5 12.¥:f6
tycznej partii pad³ remis. 14.0-0 ¦e8 15.¤e1 Pozycja bia- ¤:f6 13.e5 ¥b7 14.£g3 d:e5 15.f:e5
³ych jest trudna, ale najmniejszym ¤d5 16.¤:e6 =; R. Robson - Le Quang
A. Filipowicz - K. Plater z³em by³o 15.¤b1 z planem ¤c3. Liem, Lubbock 2011. 12.e5 d:e5
MP (r. 6), 1964, Przegrywa³o 15.¥c2 e4 16.¤:e4 ¤:e4 13.f:e5 ¤:e5 14.¥g3 ¤fd7 15.
17.¥:e4 ¤f6 18.¤d2 ¤:e4 19.¤:e4 f5 £e4 £c5
XIIIIIIIIY itd. 15...e4 16.¤c2 ¤e5! 17.¤:e4
9-trr+-+k+0 ¥g4! 18.¤:f6+ £:f6 19.£d2 XIIIIIIIIY
9+p+-zp-wqp0 9-trl+k+-tr0
9-+nzp-vl-+0 XIIIIIIIIY 9+p+nvlpzp-0
9zpL+N+PvLQ0 9r+-+r+k+0 9p+-+p+-zp0
9-+-+P+-+0 9zpp+-+pzp-0 9+-wq-sn-+-0
9+-+-+-zP-0 9-+-+-wq-zp0 9-+-sNQ+-+0
9P+P+-+-+0 9+-vl-sn-+-0 9+-sN-+-vL-0
9+R+-+-+K0 9-+P+-+l+0 9PzPP+L+PzP0
xiiiiiiiiy 9+L+-+-+-0 9+-mKR+-+R0
9PzPNwQ-zPPzP0 xiiiiiiiiy
25.¥c4! ¥:g5 (25...¢h8 26.¥h6 9tR-vL-+RmK-0
£g8 27.¤b6 £:g3 28.¦g1 £:g1+ 29. xiiiiiiiiy 16.¤:e6 f:e6 17.¥h5+ ¢f8 18.
¢:g1 ¥d4+ 30.¢h1 ¥:b6 31.f6 +-) 26. ¦hf1+ ¥f6 19.¥:e5 ¤:e5 20.¦d8+
¤f4+ ¢h8 27.¤g6+ £:g6 28.f:g6 19...¤f3+ 20.g:f3 ¥:f3 21.£f4 ¢e7 21.¦:h8 ¤c6 22.¦e8+ ¢d6
h6 29.¦f1 (29.¦b5 ¤e5 30.¥b3 b6; ¦e4! Pointe'a kombinacji. 22.£g3 23.£f4+ e5 24.¤e4+ ¢c7 25.
29.¥e6 ¦f8 30.¦b5 ¤e5; 29.g7+ ¢:g7 ¦g4 23.¥e3 ¦c8 24.¦ae1 h5 25. ¤:c5 e:f4 26.¤d3 g5 27.g3 ¥h3
30.£f7+ ¢h8) 29...¤e5 30.¦f5 ¢g7 ¥:c5 ¦:c5 26.¤e3 ¦gg5 27.h4 28.¦:b8 ¢:b8 29.¦e1 f:g3 30.
31.¥b3 (31.¦:g5?? h:g5 32.£h7+ ¦g6 28.¤d5 Bia³e mog³y zastawiæ h:g3 ¢c7 31.g4 ¢d6 32.¤f2 ¥g2
¢f6-+) 31...¥f6 32.£h3 ¢:g6 33. pu³apkê po 28.¥c2 i jeœli automa- 33.¥g6 ¥d4 34.¤e4+ ¢c7 35.c3
¥e6 ¦c5 (33...¦:c2 34.¦h5 ¦c1+ 35. tyczne 28...£:h4, to 29.¤g2 z wygra- ¥e5 36.¢c2 ¥f3 37.¥f5 ¥f4 38.
¢g2 ¦c2+ =) 34.£h5+ ¢g7 35. n¹ bia³ych. Naturalnie po 28.¥c2 ¤d2 ¥d5 39.¦e8 ¥:a2 40.¦c8+
¦:e5 ¦:e5 36.£f7+ ¢h8 37.¥f5 czarne gra³yby 28...¦:g3+ 29.f:g3 g5 ¢b6 41.¦h8 a5 42.¦:h6 a4
¥g7 38.£g6 ¢g8 39.¥e6+ ¢h8 30.b4 ¦e5 31.¤d5 ¦:d5 32.c:d5 £d4+ 43.¥e6 ¥:e6 44.¦:e6 ¢c5 45.¤f3
40.¥f5 ¢g8 Remis 33.¦f2 g:h4 34.g:h4 £g4+ 35.¢f1 b5 46.¦g6 b4 47.¤:g5 b3+ 48.
£h3+ z matem. 28...£:h4 0-1 ¢d1 ¥e5 49.¤f3 a3 50.¦:c6+
Potem przysz³y piêkne dni i trzy ¢:c6 51.¤:e5+ ¢d5 52.b:a3 1-0
wygrane pod rz¹d. Z Jackiem Bed- Obrona sycylijska B99
narskim kolegowaliœmy siê, anali- Debiut Orangutana E60
zowaliœmy wspólnie i znaliœmy siê A. Filipowicz - R. Drozd, MP (r.
jak „³yse konie“. Dlatego wybra- 8), 1964, 1.e4 c5 2.¤f3 d6 3.d4 S. Gawlikowski - A. Filipo-
³em debiut, który grywa³em tylko c:d4 4.¤:d4 ¤f6 5.¤c3 a6 6.¥g5 wicz, MP (r. 9), 1964, 1.b4 Tym
w blitzach i to rzadko. razem Stasio postanowi³ zaskoczyæ
mnie debiutem „ma³py“. 1...¤f6
Obrona Caro-Kann B17 2.¥b2 g6 3.c4 ¥g7 4.e3 0-0
5.¤f3 d6 6.d4 a5?! 7.b5 ¤bd7
J. Bednarski - A. Filipowicz, 8.¤c3 ¦e8 9.¥e2 e5 10.0-0 e4
MP (r. 7), 1964, 1.e4 c6 2.d4 d5 11.¤d2 ¤f8 12.£c2 ¥f5 13.c5
3.¤c3 d:e4 4.¤:e4 ¤d7 Zwykle d5 14.¤a4! Bia³e planuj¹ zdobycie
grywa siê tu 4...¥f5, ale wtedy by³em pionka a5. 14...¤e6? (14...b6 15.c:b6
pod wp³ywem trzech zwyciêstw c:b6=) 15.b6! c6 16.¤b3! h5
Smys³owa, który na turnieju w Mo- 17.¥c3 ¥g4 18.¤:a5?! Lepsze
skwie w 1963 roku po 4...¤bd7 poko- wtr¹cenie 18.h3 ¥:e2 19.£:e2 i do-
na³ Gligoricia, Simagina i Pietzscha. piero potem nastawienie siê na
5.¥c4 Dok³adniejsze jest 5.¤f3 ¤gf6 pionka a5. 18...¦:a5?! 19.¥:a5
6.¤:f6+ ¤:f6 7.¥c4. 5...¤gf6 6.¤g5 £a8 20.¥:g4 ¤:g4 21.h3 (21.¥c3
e6 7.£e2 ¤b6 8.¥b3 h6 9.¤5f3 £b8 22.g3 ¤g5) 21...£:a5 22.
c5! 10.d:c5 ¤bd7! 11.c4? (11.c6 h:g4 h:g4 23.¤b2? (23.g3) 23...
b:c6 12.¤h3) 11...¥:c5 12.¤d2 g3 24.a4
22 magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2013
Szachowe epizody AF (45)
XIIIIIIIIY mnie zimny prysznic. By³em fawo- misy) i spad³em na dalekie 6 miej-
9-+-+r+k+0 rytem w partii z rutynowanym Zdzi- sce. Na szczêœcie poziom moich
9+p+-+pvl-0 s³awem Kwaœniewskim, ale niespo- partii wzbudzi³ uznanie u selekcjo-
9-zPp+n+p+0 dziewanie zapl¹ta³em siê hetmanem. nerów w PZSzach i zosta³em do-
9wq-zPp+-+-0 puszczony do startu w II Miêdzyna-
9P+-zPp+-+0 A. Filipowicz - Z. Kwaœniewski rodowym turnieju w Polanicy Zdro-
9+-+-zP-zp-0 MP (r. 10), 1964 ju w sierpniu 1964 roku.
9-sNQ+-zPP+0
9tR-+-+RmK-0 XIIIIIIIIY Na ³amach prasy w ca³ej Polsce
xiiiiiiiiy 9-+ktrl+-tr0 ukaza³y siê obszerne artyku³y po-
9+pzp-wqpvl-0 œwiêcone rezulatom XXI MP. W ob-
24...¤:d4! 25.e:d4 ¥:d4 26. 9p+-zp-+nzp0 szernym komentarzu, w popular-
¦a3 (26.¦ac1 e3 27.f:e3 ¥:e3+ 28. 9+-+-+-zpQ0 nym wówczas obszernym dziale
¢h1 ¢g7) 26...g:f2+ 27.¢h1 e3 9-zP-zPP+-+0 szachowym w „S³owie Powszech-
28.£e2 £:c5 29.¦b3 £e7 30.g4 9+-sN-+N+P0 nym“, Marian Filipek stara³ siê od-
£e4+ 31.¢h2 ¥e5+ 0-1 9P+-+-zPP+0 powiedzieæ na trzy pytania:
9tR-vL-tR-mK-0
Po takich zwyciêstwach zosta- xiiiiiiiiy 1. Czy poziom MP wskazuje na dal-
³em samodzielnym liderem po IX szy progres naszej czo³ówki szachowej?
rundzie: Filipowicz 7 p.; Kostro 6,5 17.a4?? Po 17.¤d5 £e6 18.¥d2
p.; Balcerowski 6 p.; Plater, Bednar- partia toczy siê normalnie. 17...f5! 2. Czy wy³oni³y one jakieœ nowe ta-
ski i doda po 5,5 p. Moje nazwisko 18.¤d5 Jeœli 18.e:f5, to 18...¤e5 19. lenty, które wró¿y³yby oczekiwane wyj-
znalaz³o siê w nag³ówkach wszyst- ¦:e5 (19.¤d5 ¤:f3+) 19...d:e5 20.£g4 œcie z krajowego zaœcianka?
kich artyku³ów, co spowodowa³o £:b4 21.f6+ ¥d7 22.£e4 £:c3-+. 18...
niekoñcz¹ce siê telefony, spotka- £d7 19.e:f5 ¤e5 20.¤:e5 d:e5 3. O ile zmieni³ siê uk³ad czo³ówki?
nia i pytania ze strony pracowni- 21.£g4 h5 22.£:g5 £:d5 23.f6
ków Politechniki Warszawskiej, ro- ¥f8 24.d:e5 ¦g8 25.£f5+ ¥d7 Musimy sobie otwarcie powiedzieæ,
dziny, kolegów i znajomych. Oka- 26.£e4 £:e4 27.¦:e4 ¥c6 28. ¿e warszawskie MP nie przynios³y
za³o siê, nie po raz pierwszy, ¿e w ¦e1 ¦:g2+ 29.¢f1 ¥:b4 30.¥b2 ¿adnych rewelacji. Potwierdzi³y raz
miejscu zamieszkania gra nie jest (30.¦e3 ¦h2 31.¢e2 ¦h1) 30...¥:e1 jeszcze, ¿e posiadamy w chwili obec-
³atwa, nie wspominaj¹c, ¿e w trak- 31.¦:e1 ¦h2 32.¢e2 ¦:h3 33.e6 nej przynajmniej 10 zawodników
cie MP mia³em ranne zajêcia na ¦e8 34.¢d2 ¦f3 35.f7 ¦e7 36. mniej wiêcej równej klasy, z których
Politechnice Warszawskiej. ¥a3 ¦:f2+ 37.¢c1 ¦f:f7 38.e:f7 na dobr¹ sprawê ka¿dy (przy pew-
¦:f7 39.¦g1 b6 40.¦g8+ ¢b7 41. nym „³ucie szczêœcia“) mo¿e zdobyæ
Wszystko to wybija³o mnie z tur- ¦h8 ¦f5 42.¥e7 ¦f4 43.¦:h5 pierwsze miejsce. Nie widaæ jednak
niejowego rytmu, który w innych ¦:a4 44.¥d8 0-1 w dalszym ci¹gu szachisty - tego „po-
miastach by³ znacznie prostszy do tencjalnego arcymistrza“, który ju¿ w
przestrzegania. Nie mniej jednak wi- Po tej pora¿ce nie doszed³em ju¿ najbli¿szym czasie dŸwign¹by polskie
dzia³em siê na najwy¿szym stopniu do siebie i z ostatnich piêciu partii szachy w skali œwiatowej.
podium MP, ale w X rundzie spotka³ uzyska³em zaledwie 1,5 p. (trzy re-
W tym roku zwyciê¿y³ Zbigniew
MP 1964. Kazimierz Plater i Jacek Bednarski Doda. Zupe³nie zreszt¹ zas³u¿enie -
jest rzeczywiœcie chyba najlepszy obec-
nie w Polsce. Drugie miejsce ubieg³o-
rocznego mistrza Polski Jacka Bed-
narskiego równie¿ jest uzasadnione.
Ci dwaj zawodnicy byli lepsi od pozo-
sta³ych. Nie jest to jednak zdecydowa-
na ró¿nica klas. WeŸmy oœmiu na-
stêpnych zawodników, w kolejnoœci
miejsc, które zajêli w finale: Witkow-
ski, Pietrusiak, Balcerowski, Filipo-
wicz, Brzózka, Adamski Andrzej,
Kostro i Plater. Pierwszy z nich uzy-
ska³ 9 p., a ostatni 8,5 p. Za miesi¹c
w turnieju - kolejnoœæ mog³aby z po-
wodzeniem odwrotna. Poziom
wprost idealnie wyrównany, i to od
kilku lat. Jednak¿e ci¹gle nie ten, któ-
ry gwarantuje dobre wyniki w zagra-
nicznych szrankach.
magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2013 23
Szachowe epizody AF (45)
Trifunoviæ, znakomity p³ywak, z
najwy¿szym trudem zdo³a³ wyrwaæ
siê z wody. PóŸniej powiedzia³: „W
momencie œmiertelnego niebezpie-
czeñstwa w moim mózgu tkwi³a tyl-
ko jedna myœl - czy odbêdzie siê na-
stêpna runda, gdybym uton¹³?“.
Pó³fina³ DMP 1964 roku
£ódŸ, 1-5 IV 1964
Zbigniew Doda, Bogdan Pietrusiak, Wies³aw Judycki (zakryty) i Stefan Brzózka Zmieniono system rozgrywek,
bowiem w resorcie sportu zaczêto
Czekamy na kogoœ, kto „odbije siê“ likowski po 3 p.; Pytlakowski i Szu- walczyæ z „ligomani¹“. Wtedy za-
od tej zwartej grupy. Jak dotychczas kszta po 2,5 oraz Litmanowicz 0 p. miast ligi mia³y byæ DMP z udzia-
na pró¿no. „En attendant Godot“- jak ³em 6 zespo³ów w finale. W pó³fina-
powiadaj¹ Francuzi - ufajmy jednak, W drugim wzi¹³em rewan¿: Fili- ³ach musia³y graæ wszystkie silne
¿e przyjdzie. powicz 3,5 p. (z 5); Skipietrow 3 p.; zespo³y, ³¹cznie z moim „Legio-
Gawlikowski 2 p. Chrzanowski 1 nem“, wielokrotnym DM Polski i
Tak pisano przed 50 laty i gdyby p.; Pytlakowski 0,5 p. obroñc¹ tytu³u. Ingerencja ludzi nie-
zamieniæ nazwiska zawodników kompetentnych nie raz spycha³a
na wspó³czesnych finalistów MP, Dzieñ póŸniej 20 III 1964 w „piê- szachy na margines i tak jest do
to artyku³ by³by nadal aktualny! ciominutówkach“ wreszcie uzyska- dnia dzisiejszego. Naturalnie wtedy
³em 100% rezultat: Filipowicz 10 p. (z te¿ znalaz³y siê osoby w PZSzach
Cztery dni po MP, 17 III 1964 10!!); Skipietrow 7 p.; Harmata Woj- wychwalaj¹ce ten system i gloryfi-
zagra³em w ma³ym blitzu (P-5') w ciech 6,5 p.; Szujecki, Sztejn i Majacki kuj¹ce „oszczêdnoœci“, mimo oczy-
„Legionie“: Gawlikowski Stanis³aw po 5 p.; Leszczyñski W³adys³aw, Karo- wistego wzrostu kosztów, analogicz-
4 p. (z 6); Filipowicz Andrzej 3,5 lak i Tomaszewicz Leon po 4 p.; Kania nego do obecnej Extraligi 2012 i
p.; Schinzel W³adys³aw 2,5 p.; Lit- Andrzej 2 p. Chrzanowski 2 p. 2013 rozdzielonej na trzy sesje.
manowicz W³adys³aw 2 p.
Nie raz, nie dwa wspomina³em, Z trzech grup eliminacyjnych
Po kolejnych dwóch dniach 19 ¿e wszystkie turnieje b³yskawicz- awansowa³y dwie pierwsze dru¿yny.
marca 1964 r. rozegra³em swoj¹ ne by³y grane o stawki, wynikaj¹ce
pierwsz¹ w ¿yciu symultanê na z wpisowego, rzêdu obecnych 5 do Wyniki grupy I: „Legion“ War-
11 szachownicach w Jednostce 20 z³, które wp³aca³ ka¿dy z uczest- szawa 26,5 p. (z 40); „Start“ Lublin
Wojskowej na Okêciu z finalistami ników na nagrody. Nie obywa³o siê 26 p.; AZS Kraków 23,5 p.; „Meta-
mistrzostw WP Okrêgu Warszaw- te¿ bez ¿artów i przytaczania aneg- lowiec“ £ódŸ 19,5 p.; „Piast“ Gliwi-
skiego. Wygra³em wszystkie par- dot na temat myœlenia szachistów. ce 14,5 p.; „Grunwald“ Toruñ 9 p.
tie, a seans gry jednoczesnej trwa³
1 godz. 35 minut. W kolejnych se- Szczególnie spodoba³a mi siê Wyniki zawodników „Legio-
ansach stara³em siê, aby symulta- anegdota na temat Petara Trifuno- nu“: Plater Kazimierz 1 p. (z 2); Fi-
ny do 20 szachownic nie trwa³y vicia, jugos³owiañskiego olimpij- lipowicz Andrzej 4,5 p. (5); Gawli-
d³u¿ej, ni¿ 2 godziny. Przeci¹ganie czyka. Mianowicie na jednym z tur- kowski Stanis³aw 3,5 p. (5); Szukszta
jakichkolwiek symultan do 3 go- niejów w Bledzie, obecnie S³owe- Janusz 1,5 p. (3); Litmanowicz W³a-
dzin i d³u¿ej œwiadczy o niskim po- nia, Petar Ttrifunoviæ mia³ przykry dys³aw 2,5 p. (5); Adamski Jan 0,5 p.
ziomie gry symultanisty. wypadek. Spaceruj¹c po górach (1); jun. Bartkiewicz Pawe³ 3 p. (5);
podszed³ do wodospadu i w poszu- kob. Szota Jolanta 4 p. (5); Rez.: Ski-
Po symultanie przyjecha³em do kiwaniu dogodnego miejsca dla pietrow Micha³ 2,5 p. (3); Sztejn
Legionu, aby wieczorem pograæ wykonania zdjêæ, zacz¹³ skakaæ z Emanuel 0,5 p. (1); Marsza³ek Rafa³
blitze, bowiem ka¿dy dzieñ bez kamienia na kamieñ, poœlizgn¹³ siê 2 p. (3); Krulisch Czes³aw 0,5 p. (1);
szachów uwa¿a³em za stracony! W i wpad³ dowody. Potok by³ rw¹cy i Burakowski Zygmunt 0,5 (1).
pierwszym triumfowa³ Skipietrow p³yn¹³ z tak¹ prêdkoœci¹, ¿e b³yska-
Micha³ 4 p. (z 5); Filipowicz i Gaw- wicznie zacz¹³ ci¹gn¹³ go na ska³y. Turniej zorganizowa³ “Metalo-
wiec“, a graliœmy tempem 40/2h +
20/1h w Miejskim klubie Teniso-
wym w Parku Poniatowskiego w
z³ych warunkach. Na ciasnej sali
pierwszego dnia by³o zimno, zaled-
24 magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2013
Szachowe epizody AF (45)
wie +5 stopni, a potem gor¹co i XIIIIIIIIY likowski po 3 p.; Pieprzowski Tade-
duszno. Na szczêœcie nie dopisali ki- 9r+-vl-tr-+0 usz 2,6 5p. Karolak 0 p.
bice, bo nikt nie chcia³ jechaæ na ko- 9+l+-+pmkp0
niec miasta. Sêdziowali Kazimierz 9p+-zpp+-+0 Tydzieñ póŸniej, 22 IV 1964,
Wasilewski i Tadeusz Olszewski. 9+psn-+-zP-0 by³ blitz w ramach treningu przed
9-+qsNP+-+0 wyjazdem na fina³ DMP: Filipo-
Nasz klub mia³ chwilowe k³opoty, 9zP-sN-vLQ+-0 wicz i Litmanowicz po 6,5 p. (z 8);
gdy¿ uleg³ w III rundzie zespo³owi 9-zPP+-+-zP0 Burakowski 5 p.; Szukszta i Zieliñ-
AZS Kraków 3-5, ale dziêki mojemu 9+-+R+RmK-0 ski Antoni po 4 p.; Chrzanowski i
wynikowi i dobrej postawie Joli Szo- xiiiiiiiiy Bartkiewicz po 3,5 p.; Szota Jolan-
ty bez k³opotu awansowaliœmy do fi- ta 2 p.; Zalewski Henryk 1 p.
na³u DMP. Rozbi³em silnych rywali 20.¤d5 e:d5 21.¤f5+ ¢h8 22.
w kombinacyjnej grze. ¤:d6 d:e4 23.£h5 ¤e6 24.¤:c4 Mecz Politechnika - Uniwersytet
¥:g5 25.¦:f7 ¦:f7 26.£:f7 ¦g8
Partia angielska A33 27.¥:g5 ¦:g5+ 28.¢f1 ¥c8 29. Warszawa, 25 IV 1964
£f6+ ¦g7 30.¤d6 ¢g8 31.¤f5 1-0
H. Podolski - A. Filipowicz, Praca na Uczelni te¿ mia³a swoje
Eliminacje DMP, £ódŸ 1964, 1.¤f3 Obrona sycylijska B27 wymagania. Wzi¹³em udzia³ w re-
¤f6 2.d4 e6 3.c4 c5 4.¤c3 c:d4 prezentacji Politechniki Warszaw-
5.¤:d4 ¤c6 6.e4 £c7 7.¥e3 d6 A. Œlusarczyk - A. Filipowicz, skiej w meczu z Uniwersytetem,
8.¥e2 ¥e7 9.0-0 0-0 10.¦c1 Eliminacje DMP, £ódŸ 1964, 1.e4 który wygraliœmy wysoko 16-4.
¥d7 11.£d2 a6 12.f3 ¤e5 13. c5 2.¤f3 g6 3.d4 ¥g7 4.¤c3
¦fd1 ¦ac8 14.¥f1 ¦fd8 15.£f2 £a5 5.¥e3 ¤f6 6.£d2 ¤c6 7.d5 Trzeba jednak otwarcie przyznaæ,
£b8 16.b3 ¤b4 8.e5 ¤g4 9.¥f4 f6 10.e6 ¿e nasi rywale wyst¹pili w os³abio-
d:e6 11.¥b5+ ¢f7 12.h3 nym sk³adzie i oddali 4 punkty wal-
XIIIIIIIIY kowerem. Niemniej jednak w obu
9-wqrtr-+k+0 XIIIIIIIIY dru¿ynach wyst¹pili zgodnie pracow-
9+p+lvlpzpp0 9r+l+-+-tr0 nicy naukowi i studenci, a mecz roze-
9p+-zppsn-+0 9zpp+-zpkvlp0 grano w Domu Studenckim przy ul.
9+-+-sn-+-0 9-+-+pzpp+0 Anielewicza 10. Niestety zabrak³o ze-
9-+PsNP+-+0 9wqLzpP+-+-0 garów szachowych i kilka partii gra-
9+PsN-vLP+-0 9-sn-+-vLn+0 no bez tego podstawowego sprzêtu.
9P+-+-wQPzP0 9+-sN-+N+P0
9+-tRR+LmK-0 9PzPPwQ-zPP+0 Wyniki: Filipowicz - A. Adamski
xiiiiiiiiy 9tR-+-mK-+R0 0,5; Zabierzañski - Fija³kowski +-;
xiiiiiiiiy Olejarczyk - Baron +-; Marcinkowski
16...d5!? 17.c:d5 ¤eg4 18. - Tokarek 1-0; Gierak - Guziñski 1-0;
f:g4 ¤:g4 19.£f4 e5 20.£g3 ¤:e3 12...e:d5 13.h:g4 a6 14.¥e2 Strycharzewski - Klecha 1-0; Jasie-
21.¤c6 ¥c5 22.¤a4 ¤:d1+ 23. d4 15.¥c4+ e6 16.¤e4 ¤:c2+ wicz - Krzemieñ 1-0; Dudek - Zwoliñ-
¤:c5 b:c6 24.¦:d1 £b6 25.£f2 17.¢e2 £:d2+ 18.¢:d2 ¤:a1 19. ski 1-0; Niemand - Mertedyk 0-1; Mo-
¥g4 26.¦d2 c:d5 27.¤d3 £:f2+ ¤:c5 b5 20.¥e2 e5 21.¥g3 ¥f8 gomiedow - Rakier 1-0; Mulawa -
28.¤:f2 ¥e6 29.¥:a6 d:e4 30. 22.¤e4 ¥b4+ 23.¢d3 ¥e6 24. Olêdzki 1-0; Fanti - Kielak 1-0; Kê-
¦:d8+ ¦:d8 31.¤:e4 ¦d1+ 32. ¤fd2 ¦ac8 25.¦:a1 ¥c4+ 26. dziela - Tomaszewski 0-1; Babinetz -
¢f2 ¦a1 33.¤c3 ¥:b3 34.a:b3 ¤:c4 b:c4+ 27.¢c2 d3+ 28.¢d1 Jerman 0-1; Dziong - Malinowski
¦:a6 0-1 d:e2+ 29.¢:e2 ¢e6 30.¦h1 c3 0,5; Kowalski - Naprawca 1-0; Po-
31.b:c3 ¥:c3 32.¥h4 g5 33.¥g3 gorzelski - Chmaj 1-0; Mossakowski
Obrona sycylijska B88 h6 34.f3 ¥d4 35.¥e1 ¦c1 36. - Rikny 1-0; Milczarek - vacat 1-0;
¦h3 ¦c2+ 37.¥d2 ¦:a2 38.¢d3 Papliñski - vacat +-.
A. Filipowicz - J. Gromek, Eli- ¦a1 39.¤g3 ¥f2 40.¤f5 ¦d8+ 0-1
minacje DMP, £ódŸ 1964, 1.e4 c5 Uzupe³nienie
2.¤f3 ¤c6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤f6 Po sukcesie przyst¹piliœmy do
5.¤c3 d6 6.¥c4 e6 7.¥b3 ¥e7 tradycyjnych blitzów w „Legio- Nasz Czytelnik informuje, ¿e w „Ma-
8.¥e3 £c7 9.f4 0-0 10.£f3 ¤a5 nie“, w których znów dominowa- gazynie Szachista“ nr 8-2013 na str. 24,
11.0-0 a6 12.g4 ¤c4 13.¥:c4 ³em. Turniej 14 IV 1964: Filipo- na zamieszczonym zdjêciu po Stefanie
£:c4 14.g5 ¤d7 15.¦ad1 b5 16. wicz 5,5 p. (z 6); Skipietrow 4 p.; Witkowski siedzi Marian Stefañski, pa-
a3 ¥b7 17.f5 ¤c5 18.f6 ¥d8 19. Zabierzañski, Litmanowicz i Gaw- sjonat szachowy, organizator turniejów
f:g7 ¢:g7 w Che³mie, który zmar³ w 1975 roku.
Dziêkujemy! Red.
magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2013 25
Andrzej Filipowicz - wspomnienia 11.£e2 ¤f8 12.e5 ¤6d7 13.h4
c5 14.¦fe1 £c7 15.¤f1 ¥c6 16.
Szachowe epizody(46) ¤1h2 a6 17.¥c1 b5 18.¤g4 a5
19.h5 a4 20.¥f4 ¦a7 21.h6 g6
Fina³ DMP 1964 A. Filipowicz - Z. Autowicz 22.¤g5 d:c4 23.¥:c6 £:c6 24.
DMP, Czêstochowa 1964 d:c4 b4 25.¤e4 ¦ea8 26.¦ad1
Czêstochowa, 26-30 IV 1964 a:b3 27.a:b3 ¤b6 28.£f3 £c7
XIIIIIIIIY 29.¥e3 ¤bd7
Fina³ dru¿ynowych MP rozegrano 9-+l+rtr-+0
nowym, tzw. przyspieszonym tem- 9+p+-+-mk-0 XIIIIIIIIY
pem FIDE. Pierwsza faza 40/2h po- 9p+-+psn-+0 9r+-+-snk+0
tem godzinna przerwa i dogrywka 9+-+psN-zp-0 9tr-wqnvlp+p0
20/1h. Niewiele partii by³o od³o¿o- 9-+-zPn+-+0 9-+-+p+pzP0
nych po 60 posuniêciach, co prak- 9zPqsNQ+-zP-0 9+-zp-zP-+-0
tycznie zlikwidowa³o ca³onocne ana- 9-zPR+-+LzP0 9-zpP+N+N+0
lizy i ranne dogrywki. Spacerkiem 9+-+-+RmK-0 9+P+-vLQzP-0
przejechaliœmy siê po rywalach, z xiiiiiiiiy 9-+-+-zP-+0
jednym potkniêciem 3,5-4,5 ze „Star- 9+-+RtR-mK-0
tem“ Lublin w I rundzie i by³o uzna- 34.¤:e4 £:d3 35.¦c7+ ¢h6 36. xiiiiiiiiy
ne za sensacjê. Potem jednak wygra- ¤:f6 £:f1+ (36...£:d4+ 37.¢h1 ¦h8 38.
liœmy wa¿ny mecz ze „Startem“ Ka- ¥f3 ¦d8 39.¥e2 ¥d7 40.¥d3+-) 37. 30.¤d6 Dobre te¿ 30.¤gf6+ ¤:f6
towice 5-3 i rozgromiliœmy „Druka- ¥:f1 ¦:f6 38.¤g4+ ¢g6 39.¥d3+ (30...¢h8 31.¤:d7 ¤:d7 32.£:f7 ¥f8
rza“ 7-1. Nastêpnie, mimo pewnych ¦f5 40.¤e5+ ¢h6 41.g4 ¦ef8 42. 33.¥g5 £:e5 34.¦:d7 ¦:d7 35.¥f6++-)
k³opotów, wygraliœmy z „Hutnikiem“ g:f5 e:f5 43.¦f7 1-0 31.¤:f6+ ¢h8 32.¤e8 ¦:e8 33.£:f7 ¥g5
5-3 oraz ³ódzkim „Startem“ 4,5-3,5, 34.£:e8 £e7 35.£:e7 ¥:e7 36.¦a1+-)
zdobywaj¹c kolejny tytu³ DM Polski Partia angielska A14 30...¥:d6 31.¦:d6 f5 32.e:f6
z du¿¹ przewag¹ nad rywalami. £:d6 33.f7+ ¢h8 34.¥g5 e5 35.
A. Filipowicz - J. Gadaliñski, ¦:e5 ¦a6 (35...¦a1+ 36.¢h2 ¦c8 37.
DMP 1964: „Legion“ Warszawa DMP, Czêstochowa 1964, 1.c4 ¤f6 ¦e8 ¦aa8 38.¤e5!) 36.¦e8 ¦c8??
25 p. (meczowe 8); „Hutnik“ Nowa 2.g3 e6 3.¥g2 d5 4.b3 c6 5. (36...£d4 37.¤e5 £c3 38.£:c3 b:c3
Huta 20,5 p. (5 + wynik na I sza- ¥b2 ¤bd7 6.¤f3 ¥e7 7.0-0 0-0 39.¤:d7 c2 40.¦:a8+-) 37.¦:c8 1-0
chownicy); „Start“ £ódŸ 20,5 p. (5); 8.d3 ¦e8 9.¤bd2 b6 10.e4 ¥b7
„Start“ Katowice 20 p. (4); „Start“ Wyniki DMP zosta³y skomento-
Lublin 18 p. (4); „Drukarz“ Warsza- wane w prasie ca³ej Polski, ale war-
wa 16 p. (4) to zacytowaæ opiniê Mariana Filip-
ka z 6 maja 1964 r., na ³amach „S³o-
„Legion“ Warszawa: Plater Ka- wa Powszechnego“: „Poza wszelk¹
zimierz 1,5 p. (z 5); Filipowicz An- konkurencj¹ okaza³ siê i tym razem
drzej 3 p. (5); Gawlikowski Stani- „Legion“ Warszawa, ale dalsze miej-
s³aw 2,5 p. (4); Szukszta Janusz 2,5 sca, to ju¿ tylko kwestia… przypadku.
p. (3); Pytlakowski Andrzej 1 p. (2); Nowy system wprowadzony przez
Litmanowicz W³adys³aw 1,5 p. (3); PZSzach po raz pierwszy w tym roku,
jun. Zieliñski Antoni 2 p. (3); kob. tzn. zast¹pienie Ligi Szachowej przez
Litmanowicz Miros³awa 2,5 p. (3); system eliminacyjny (pucharowy),
Rezerwa. Skipietrow Micha³ 3 p. (4); czyli æwieræfina³y, pó³fina³y i fina³ -
Sztejn Emanuel 3 p. (3); Marsza³ek posiada kilka zasadniczych „zalet“:
Rafa³ 1 p. (1); Bartkiewicz Pawe³ Jak ka¿dy system pucharowy fawory-
(jun) 0,5 p. (2); Szota Jolanta (kob) zuje, poza najsilniejsz¹ jedn¹ dru¿y-
1 p. (2) n¹, przypadkowoœæ. Do œcis³ego fina-
³u nie musz¹ siê zakwalifikowaæ ak-
Mimo sukcesu sportowego, bar- DMP Czêstochowa1964. tualnie najlepsze dru¿yny, bo to zale-
dzo Ÿle wspominam warunki poby- Janusz Szpotañski, Andrzej Filipowicz ¿y od sk³adu pó³fina³ów - vide tego-
tu w wieloosobowych pokojach w roczna grupa krakowska znacznie
nêdznym hotelu na peryferiach i Kaimierz Plater s³absza od wroc³awskiej. Ponadto
miasta. „Rekompenst¹“ by³y dwie krótki dystans faworyzuje dru¿yny o
interesuj¹ce partie, które rozegra- s³abym zapleczu, zwiêksza przypad-
³em w kombinacyjnym stylu. kowoœæ i potêguje nerwowoœæ dopro-
20 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2013
Szachowe epizody AF (46)
wadzon¹ do zenitu w ostatniej run- ski Stanis³aw, Kornasiewicz Stani- Andrzej Pytlakowski, który pe³ni³
dzie. Dla dru¿yn z fina³owej szóstki s³aw i Przybyszewski po 7 p. itd. Wal- tam rolê sekundanta, kierownika i
jest to impreza o wiele dro¿sza, a tak- czyliœmy o nagrody rzeczowe: I - zarazem sêdziego. G³ównym arbi-
¿e mniej atrakcyjna, co nie jest spra- Aparat fotograficzny, II - walizka, III trem by³ powszechnie znany w
w¹ bagateln¹ z punktu widzenia po- - zegarek itd. Turniej kobiet wygra- ZSRR IA Michai³ Judowicz (star-
pularyzacji szachów. Dlaczego system ³a Ró¿a Maria Hermanowa. szy), skarbnica wiedzy o szachach.
zosta³ wprowadzony? Nie wiemy!“. Pomagali mu Rosjanie oraz Polak,
Turniej trwa³ ponad 7 godzin i by³ Czech i Wêgier . By³o a¿ 8 sêdziów!
Wówczas PZSzach natychmiast grany w trudnych warunkach, bo Graliœmy profesjonalnym tempem
zareagowa³ na krytykê prasow¹ i nie zorganizowano bufetu i niezapo- 40/2,5h i w dogrywkach po 16/1h.
ju¿ w 1965 roku powrócono do roz- mniany Stasio Gawlikowski tak to
grywek ligowych, które w niezmie- skomentowa³: „Partie by³y bojowe, By³ to mój pierwszy w ¿yciu indy-
nionej formie przetrwa³y 25 lat do bo przypomina³y igrzyska w staro- widualny turniej miêdzynarodowy,
roku 1990. Potem, w nowych cza- rzymskich cyrkach, w których celowo chocia¿ mia³em ju¿ za sob¹ dwie
sach wolnej Polski, z uwagi na ró¿- wyg³odzone drapie¿ne bestie tym olimpiady, cztery Akademickie
ne perturbacje klubowe, na dwa la- wœcieklej rzuca³y siê na siebie“. DMŒ i wiele meczów miêdzynaro-
ta (1990-1991) pojawi³ siê w DMP dowych. Inna rzecz, ¿e turniejów
system szwajcarski. Poczynaj¹c od I Mistrzostwa by³o jak na lekarstwo. W 1964 roku
1992 r. powrócono do tradycyjnej, Armii ZaprzyjaŸnionych Polacy wyst¹pili tylko w 6 turniejach
najlepszej formu³y ligowej, trwaj¹- miêdzynarodowych, przy czym 3 z
cej po dzieñ dzisiejszy. Moskwa, 8-24 V 1964 nich by³y wynikiem prywatnych za-
proszeñ. Jednak¿e w odró¿nieniu
Po zakoñczeniu DMP 1964 roku Praktycznie by³ to turniej zawodni- od wspó³czesnych czasów, gdy ju¿
zorganizowano w Czêstochowie, ków zrzeszonych w klubach wojsko- szachista zosta³ delegowany do tur-
przy ul. Bór 61, z okazji 1 maja 1964 wych siedmiu krajów. W 80% byli to nieju, to spotyka³ czo³owych graczy
roku, wielki b³yskawiczny turniej, z cywile, rzadko maj¹cy coœ wspólne- innych krajów i czêsto œwiata. Nie
udzia³em blisko 80 zawodników, go z wojskiem. Analogiczne sytu- inaczej by³o w Moskwie.
których podzielono na 8 grup elimi- acje, o czym ju¿ wspomina³em, mia-
nacyjnych. Z ka¿dej grupy do fina³u ³y miejsce w mistrzostwach koleja- Moskwa 1964 - wyniki: GM
wchodzi³o po 4 zawodników. Elimi- rzy, studentów, nauczycieli itp. Wy- Jewgienij Wasiukow ZSRR i W³adi-
nacje nigdy nie stanowi³y dla mnie starcza³a przynale¿noœæ do sporto- mir Sawon ZSRR po 12,5 p. (z 15);
przeszkody, wiêc ³atwo wygra³em wego klubu odpowiedniego pionu. Eduard Gufeld ZSRR 10,5 p.; An-
grupê z wynikiem 6,5 p. (z 8), ale w drzej Filipowicz i Niko³aj Go³owko
finale granym systemem szwajcar- Kluby wojskowe by³y wówczas po 9 p.; Andras Ozsvath HUN 8,5.;
skim z udzia³em 32 zawodników po- potê¿nymi organizacjami sportowy- Zdrawko Kadrew BUL i Laszlo Lip-
wa¿nie zawiod³em, uzyskuj¹c zaled- mi, bo dysponowa³y du¿ymi œrodka- tay HUN po 8 p.; Janusz Szukszta i
wie 50% rezultat. Triumfowali: mi na sport. Przed startem w Mo- Artur Hennings NRD po 6,5 p.; IM
Bednarski Jacek 10 p. (z 12); Brzóz- skwie niektóre zagraniczne kluby Aleksander Cwetkow BUL 6 p.; Gon-
ka Stefan 9,5 p.; Balcerowski Witold, „poprzebiera³y“ szachistów w mun- czicz Czalchasuren MGL p. i Miro-
G¹siorowski Ryszard po 8,5 p.; Jam- dury wojskowe, czego na szczêœcie slav Urbanec CSR po 5,5 p.; Donoin
roz Zbigniew i Sydor Andrzej po 7,5 nie uczyni³ nasz „Legion“ i ja wraz z Cend MGL 4,5 p.; Milan Seifert
p.; £uczynowicz Wac³aw, Gawlikow- Januszem Szukszt¹ pojechaliœmy w CSR 4 p. i Klaus Emrich NRD 3 p.
cywilnych ubraniach, podobnie jak
1964 Moskwa. Janusz Szukszta i Andrzej Filipowicz 1964 Moskwa. Andrzej Filipowicz
magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2013 21
Szachowe epizody AF (46)
Z wyj¹tkiem Urbanca i Emricha, ¦:f5+ ¥f7 38.¦:g5+-) 36...¥f7 37.g:f5 (15...¤b8 16.¥c2! ¤d7 17. ¥:h7+!
pozostali mieli kategoriê mistrza, ¥h5 38.¥d3 ¤f3+ (38...¦c8 39.¢f2 ¤f3 ¢h8 18.£h4 ¤:f6 19.¥g6+ ¢g8 20.
przyznawan¹ za kilkakrotny udzia³ i 40.¥e3+-) 39.¢g2 ¤:d4 40.¥:c4 ¤c2 e:f6+-) 16.¥c2! z groŸb¹ 17.£h4, co
wysokie miejsca w fina³ach mi- 41.¥:b5 ¤e3+ 42.¢f2 ¤:f1 43.¥:f1+/-. wymusza³o 16...g6 17.¤d2 i z wygra-
strzostw krajów. Mistrz wówczas 31.h3 g5 32.¦f6 ¥e6 33. ¥e5 n¹ po ¦af1.15...f6 16.e:f6 ¦:f6
znaczy³ wiêcej, ni¿ obecnie tytu³ IM. Najprostsze 33.¦e5! 33...¦e8 34. 17.¦:f6 £:f6 18.¤d2 Niczego nie
Wszyscy Rosjanie, to kilkakrotni fi- ¦h6 ¢f8 35.¥f6 ¤g6 36.¦:h5 g4 zmienia 18.¥:d5 ¤:d4 19.¤d2 ¤e2+
naliœci mistrzostw ZSRR, Ozsvath 37.¥d3 ¦c6 (37...¦c7 38.¥:g6 f:g6 20.¢h1 ¤f4 itd. 18...¤:d4 19. ¥:d5
zaj¹³ VI miejce w mistrzostwach Wê- 39.¦h8+ ¢f7 40.¦h7+ ¢:f6 41. ¦:c7+-) Jeœli 19.¦f1?!, to 19...¤f5 20. ¤e4! £e5
gier, podobnie jak Seifert w CSR 38.¥:b5 g:h3 39.¥:c6 b:c6 40. 21.¤g5 ¤h6! (21...£e3+? 22.¢h1 ¤h6
oraz Cwetkow i Kadrew w Bu³garii g:h3 ¦b8 41.¦h6 ¥f5 42.h4 1-0 23.¤:e6 £:e6 24.¥:d5) 22.¥c2=)
(VI-VII m.). Lec¹c samolotem do 19...¤e2+ 20.¢h1 ¤f4 21.¤e4
Moskwy nie mieliœmy pojêcia o sil- M. Urbanec - A. Filipowicz ¤:h5 22.¤:f6+ ¤:f6 23. ¥:e6+ ¢f8
nym sk³adzie turnieju, poniewa¿ Moskwa (r. 2), 1964 24.¦d1 ¦e8 25.¥c4 ¦e4 Remis
wtedy „zwyczajowo“ utrudniano go-
œciom zebranie materia³u o przeciw- XIIIIIIIIY Impreza zosta³a zorganizowana z
nikach i przygotowanie siê do im- 9-tr-wq-mk-tr0 wielk¹ pomp¹ w Centralnym Domu
prezy, a bazy szachowe i „Informato- 9+p+-+p+-0 Armii im. Frunze, w Moskwie przy
ry“ jeszcze nie istnia³y. JeŸdzi³o siê z 9psNnzpl+-+0 placu Komuny 2. Niezwykle uroczy-
walizkami ksi¹¿ek i biuletynów. 9zP-zpNzp-+p0 ste by³o otwarcie turnieju. Obok ge-
9-+-+P+p+0 neralicji, przyby³ prezydent Szacho-
Partia hiszpañska C64 9+-zPP+-+-0 wej Federacji ZSRR B. Rodionow,
9-zP-+-zPPzP0 który wraz z GM Salo Flohrem po-
A. Filipowicz - G. Czalchasu- 9tR-wQ-tR-mK-0 witali uczestników. W I rzêdzie, wy-
ren, Moskwa (r.1), 1964, 1.e4 e5 xiiiiiiiiy pe³nionej po brzegi sali, miejsca
2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 ¥c5 4.£e2 W ce- wraz z nami zajêli wybitni szachiœci
lu zaskoczenia rywala, który gra³ na 18...¤:a5! 19.£e3 ¤c6 20.¦f1 Michai³ Tal, Jefim Geller i Leonid
kilku olimpiadach. 4...¤ge7 5. c3 ¤e7 21.d4 ¥:d5 22.¤:d5 ¤:d5 Sztejn. Graliœmy na wielkiej scenie,
0-0 6.0-0 ¥b6 7. ¤a3 ¤g6 8. d3 23.e:d5 c:d4 24.c:d4 £f6 25. a partie by³y demonstrowane na ol-
d6 9.¤c4 ¤ce7 10.¤:b6 a:b6 11. ¦a4 £f4 26.£b3 e:d4 27.¦d1 brzymich tablicach. Ka¿dego dnia
d4 c6 12.¥c4 d5 13.e:d5 c:d5 ¦e8 28.h3 ¦e2 29.¦f1 ¦g8 30. przychodzi³o kilkaset widzów, a co-
14.¥b3 e4 15.¤e5 ¤:e5 (15...£d6 £d3 ¦d2 0-1(31.£b3 g3 32. f:g3 dzienny biuletyn „Szachmatnaja
16.£h5 +/-) 16. d:e5 ¤g6 17.f3 ¦:g3 33.¦:f4 ¦:b3 34.¦a:d4 ¦b:b2) Moskwa“ z opisem rund, partiami i
e:f3 18.£:f3 ¥e6 (18...¤:e5 19.£:d5 komentarzami by³ redagowany pod
£:d5 20.¥:d5 ¦d8 21.¥e4+/-) 19.£g3 Gambit królewski C35 kierunkiem mistrza œwiata Tigrana
£c7 20. ¥e3 £:e5 21.£f2 b5 22. Petrosjana. Do tego dochodzi³y
¦ae1 £h5 23.¥d4 £h6 24.a3 A. Filipowicz - Z. Kadrew, wspólne wielogodzinne analizy par-
¦ac8 25.£e2 ¤h4 26.¥c2 £g5 Moskwa (r.3) 1964, 1.e4 e5 2.f4 tii w centrum prasowym, a w wol-
27.¥e3 e:f4 3.¤f3 ¥e7 4.¥c4 ¤f6 5.e5 nym dniu zwiedzanie Kremla i in-
¤g4 6.0-0 ¤c6 7.d4 d5 8.¥b3 nych zabytków Moskwy.
XIIIIIIIIY (8.¥b5!?) 8...¤e3 9.¥:e3 f:e3
9-+r+-trk+0 10.£d3 ¥e6 11.£:e3 0-0 12.c3 Popularnoœæ szachów w ZSRR
9+p+-+pzpp0 £d7 13.¤g5! ¥:g5 14.£:g5 £e7 przekracza³a nasze pojêcie, ale to
9-+-+l+-+0 pozwala³o Polskiemu Zwi¹zkowi
9+p+p+-wq-0 XIIIIIIIIY Szachowemu nieraz wywalczyæ w
9-+-+-+-sn0 9r+-+-trk+0 resorcie sportu jakieœ œrodki na sza-
9zP-zP-vL-+-0 9zppzp-wqpzpp0 chy, powo³uj¹c siê na przyk³ad ra-
9-zPL+Q+PzP0 9-+n+l+-+0 dzieckich szachistów. Z „radziecki-
9+-+-tRRmK-0 9+-+pzP-wQ-0 mi argumentami“, w ówczesnej poli-
xiiiiiiiiy 9-+-zP-+-+0 tycznej rzeczywistoœci trudno by³o
9+LzP-+-+-0 walczyæ naszym w³adzom, podobnie
27...£g4? (27...£e7 28.£h5 ¤g6 9PzP-+-+PzP0 jak obecnie z „argumentami“ Unii
29.¥d4 ¦fe8 30.¥d3+/-) 28.£:g4 9tRN+-+RmK-0 Europejskiej. Tam i tu demokracja
¥:g4 29.¦f4 ¦c4 30.¥d4 h5 Nie- xiiiiiiiiy to pusty frazes. Zreszt¹ sytuacje na-
co lepsze by³o 30...f5 31.h3 g5 32. wi¹zuj¹ do popularnego dowcipu w
¦ff1 ¥h5 33.¦e7 ¦f7 34.¦e8+ ¦f8 35. 15.£h5 Nale¿a³o graæ 15.¦f6! ¢h8 czasach PRL - „Towarzyszu, a wy nie
¦:f8+ ¢:f8 36.g4 (36.¥:f5 ¤:f5 37. macie w³asnego zdania? Mam, ale
siê z nim nie zgadzam!“.
22 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2013
Szachowe epizody AF (46)
Zawodnicy radzieccy musieli
wgrywaæ za wszelk¹ cenê, Pora¿ek,
a szczególnie klêsk nie darowano.
Przyk³adem w latach póŸniejszych
moze byæ Mark Tajmanow, który
przegra³ mecz pretendentów z Fi-
sherem 0-6. Za karê straci³ stypen-
dium i dotychczasowe przywileje.
¯aden kraj na œwiecie nie dyspo-
nowa³ porównywalnymi œrodkami
na promocjê gry. St¹d wynika³a ra-
dziecka hegemonia szachowa, któ-
r¹ na prze³omie XX i XXI wieku za-
chwia³ zanik dotacji pañstwowych.
Powoli jednak dotacje wracaj¹ w
postaci sponsoringu ze strony naj-
bogatszych ludzi Rosji.
1964 Moskwa. S³ynna Car puszka, jedna z najwiêkszych armat na œwiecie pod W moskiewskim turnieju wygra-
wzglêdem kalibru, z której nie oddano strza³u! Od lewej: Artur Hennings, ³em dwie pierwsze partie, a po
Andrzej Filipowicz, XY, Klaus Emrich, Geisler, Janusz Szukszta, VIII rundzie dzieli³em z Sawonem
Zdrawko Kadrew, XY, Aleksander Cwetkow, XY, Siemieriakow II-III miejsca za Wasiukowem 7 p.
dorobkiem 6,5 p.
Wiele uczyni³ dla swojej ulubionej wielu szachistów, którzy zamiast
dyscypliny - gry w szachy Niko³aj walczyæ o komunizm, chcieli po pro- A. Filipowicz - A. Ozsvath
Krylenko, który dowodzi³ si³ami stu matowaæ przeciwników!? Moskwa (r.5), 1964
zbrojnymi ZSRR w krótkim czasie w
trakcie rewolucji, a w 1918 roku zo- Potem pojawi³y siê plany œwiato- XIIIIIIIIY
sta³ mianowany prokuratorem ge- wej dominacji radzieckich szachów, 9-wqr+-+k+0
neralnym (stracony w „procesie“ ale nie ³atwo by³o znaleŸæ ideolo- 9+-+-+l+-0
stalinowskim w 1938 r.). Mia³ tak¹ giczne uzasadnienie, niezbêdne w 9Q+-+pvlp+0
wysok¹ pozycjê w partii, ¿e wystar- owym systemie. W koñcu wymyœlo- 9+-vLp+-+p0
czy³o jego jedno zdanie, aby miliony no argument - zwyciêstwa radziec- 9-zP-zP-+-zP0
ludzi zasiad³o przy szachownicy. Po- kich mistrzów udowodni¹ wy¿szoœæ 9+-+L+-zp-0
tem znany szachista Aleksander kultury komunistycznej! 9-+-+-zPK+0
Iljin-¯eniewski, komisarz Zwi¹zku 9+-+-tR-+-0
Rezerwistów, w³¹czy³ od 1920 r. sza- Zaczêto podkreœlaæ, ¿e Marks i xiiiiiiiiy
chy do przygotowanego wówczas Lenin byli entuzjastami szachów.
programu szkolenia poborowych. W³adze zaczê³y wspieraæ szachy i 42.¦:e6! ¥g7 Po 42...¥:e6 nast¹pi
Moskiewski Klub Szachowy zosta³ czo³owych graczy olbrzymimi do- 43.£:e6+ ¢g7 44.£d7+ ¢h8 45.¥:g6
wcielony, jako sekcja, do struktur tacjami. Mistrz radziecki nie mu- £b7 46.£f5 ¢g7 (46...¥:h4 47.¥f7 ¦c6
wojskowych i na rozwój szachów sia³ siê troszczyæ o byt, bo przez 48.£:h5+ ¢g7 49.¥:d5) 47. ¥:h5+-)
wydzielono powa¿ne fundusze. Obie dziesi¹tki lat otrzymywa³ miesiêcz- 43.f:g3 ¦:c5 44.b:c5 ¥:d4 45.
wymienione osoby u¿y³y silnych ar- n¹ stypendia w wysokoœci trzykrot- ¥:g6 ¥:e6 46.£:e6+ ¢h8 47.£:d5
gumentów - pêdzenie bimbru, pijañ- nej przeciêtnej p³acy. Móg³ nawet £b2+ 48.¢h3 £f2 49.c6 £f1+ 50.
stwo i urz¹dzanie burd, trzeba zast¹- wyje¿d¿aæ za granicê i braæ nagro- £g2 £b5 51.£f3 ¥g7 52. c7 1-0
piæ masowym, proletariackim (!!) ru- dy w twardej walucie, z tym, ¿e (52...£d7+ 53.¥f5 £:c7 54.£a8+)
chem szachowym w celu podniesie- wtedy czêœæ zarobku musia³ zwra-
nia poziomu kultury w kraju. Poczy- caæ. W ciê¿kich chwilach II Wojny Obrona francuska C04
naj¹c od roku 1924, szachy przesz³y Œwiatowej najlepszych szachistów
pod kontrolê partii pod has³ami: sza- chroniono wysy³aj¹c za Ural. A. Filipowicz - N. Go³owko,
chy gr¹ ludzi pracy i potê¿n¹ broni¹ Moskwa (r.7), 1964, 1.e4 e6 2.d4
kultury umys³owej. Szachiœci mieli W 1935 roku pojawi³ siê pierw- d5 3.¤d2 Tê kontynuacjê grywa-
siê staæ umys³owym motorem indu- szy radziecki arcymistrz Michai³ ³em czêsto, aczkolwiek ustêpuje ona
strializacji i ich szeregi ros³y b³yska- Botwinnik, który na turnieju w 3.¤c3. 3...¤c6 Prowadzi do bardziej
wicznie w 1923 r. - 1.000; a w 1928 r. Nottingham w 1936 r., podzieli³ I-II z³o¿onych pozycji, ni¿ zwyk³e 3...c5.
ju¿ 140.000 szachistów. Inna rzecz, miejsce z eksmistrzem œwiata Jose
¿e w³adze patrzy³y krytycznie na Raulem Capablank¹.
magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2013 23
Szachowe epizody AF (46)
1964 Moskwa. I rz¹d od góry: Siemieriakow, XY, Geisler, Artur Hennings, Andras Ozsvath, Donoin Cend, Janusz Szukszta
i XY; II rz¹d: ZY, Michai³ Judowicz, Muekke, Andrzej Pytlakowski, XY, Eduard Gufeld, M. Georgiewskij, XY, Klaus Emrich,
W³adimir Sawon, Milan Seifert, Zdrawko Kadrew, Laszlo Liptay i Andrzej Filipowicz; siedz¹: Gonczicz Czalchasuren,
Miroslav Urbanec, XY; Aleksander Cwetkow, Niko³aj Go³owko i Jewgienij Wasiukow
4.¤gf3 ¤f6 5.e5 ¤d7 6.¤b3! ¥e7 Niestety sp³yn¹³em w X i XI run- ¥:f4 29.¦:f4 ¦e1 30.¤c6 ¤d5
7.¥b5 ¤cb8 (7...f6 8.¥f4! 0-0 9.e:f6 dach z Wasiukowem i Cwetko- 31.¦f2 ¤e3+ 32.¢g3 ¦g1+ 33.
g:f6 10.0-0 ¤b6 11.¦e1+/-) 8.0-0 wem, dop³ywaj¹c do mety na remi- ¢h3 (33.¢f4?? ¤d5+ 34.¢f3 ¦e3X)
Energiczniejsze jest 8.h4! b6 9.¥g5! sach, chocia¿ po zaciêtej walce. 33...¦h1+ 34.¢g3 ¦g1+ 35.¢h3
h6 10.¥:e7 £:e7 11.£e2 a5 12.a3 c6 Remis
13.¥d3 c5 14.d:c5 b:c5 15.c4+/-. 8... Obrona sycylijska B88
b6 9.£e2 0-0 10.¥f4 a5 Plan wy- Niemniej jednak dosta³em spe-
miany bia³opolowych goñców bar- A. Filipowicz - W. Sawon, Mo- cjaln¹ nagrodê dla najlepszego za-
dzo dyskusyjny. 11.a4 ¥a6 12. skwa (r.12), 1964, 1.e4 c5 2.¤f3 granicznego uczestnika. By³em
c4!? Wszystkie posuniêcia gra³em a d6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤f6 5.¤c3 zreszt¹ pierwszym Polakiem, któ-
tempo i czarne myœla³y, ¿e wpad³y w a6 6.¥c4 e6 7.¥b3 ¤c6 8.¥e3 ry w ZSRR uzyska³ w turnieju po-
przygotowany wariant. 12...c6 £c7 9.f4 ¥e7 10.£f3! 0-0 11.0-0 wy¿ej 50%, co powtórzy³em w la-
¤a5 12.g4 ¤:b3 13.c:b3?! (13. tach 1968 i 1971.
XIIIIIIIIY a:b3 e5 14.¤f5 ¥:f5 15.e:f5 £c6 16.
9rsn-wq-trk+0 g5+/-) 13...e5 14.¤f5 ¥:f5 15. Arbiter IA Michai³ Judowicz w
9+-+nvlpzpp0 e:f5 £c6 ksi¹¿ce turniejowej oceni³ moj¹ grê:
9lzpp+p+-+0 „Z m³odym polskim mistrzem A. Fili-
9zpL+pzP-+-0 XIIIIIIIIY powiczem pozna³em siê na Akade-
9P+PzP-vL-+0 9r+-+-trk+0 mickich DMΠw Budapeszcie w 1959
9+N+-+N+-0 9+p+-vlpzpp0 roku. Ju¿ wtedy w jego partiach przy-
9-zP-+QzPPzP0 9p+qzp-sn-+0 ci¹ga³y uwagê logika, konsekwencja i
9tR-+-+RmK-0 9+-+-zpP+-0 dobre zrozumienie strategicznych ele-
xiiiiiiiiy 9-+-+-zPP+0 mentów walki. Potem Filipowicz nie-
9+PsN-vLQ+-0 Ÿle wyst¹pi³ w dwóch olimpiadach
13.c:d5! c:b5 14.a:b5 ¥b7 9PzP-+-+-zP0 oraz MP. Czego mu brakuje dla zdoby-
Lepsze 14...e:d5 15.b:a6 ¤:a6. 15. 9tR-+-+RmK-0 cia wy¿szych sportowych osi¹gniêæ?
d6 ¥:d6? Nale¿a³o graæ 15... ¥h4 xiiiiiiiiy Jeœli chodzi o przygotowanie szacho-
16.g3 g5 17.¥e3 f5! 18.g:h4 g4 19. we, to jest na dobrym poziomie. Nie-
¤g5 ¥d5 20.¤d2 h6 21.¤:e6 ¥:e6 22. 16.g5 £:f3 17.¦:f3 ¤d7 18. stety jest zbyt wra¿liwy i bardzo prze-
¥:h6 z przewag¹ bia³ych. 16. e:d6 ¤d5 ¥d8 19.¦c1 f6 20.h4 e:f4 ¿ywa niepowodzenia. A przecie¿ dro-
£f6 17.¥g3 ¥d5 18.¤bd2 ¦c8 21.¥:f4 f:g5 22.¥:d6 ¦e8 (22... ga wielkich mistrzów nie jest us³ana
19.¦fc1 £d8 20.¦c7 ¤f8 21. ¦f7 23.¦fc3!) 23.h:g5 ¥:g5 24.¦c7 ró¿ami. Po VIII rundzie Polak ustê-
¤e5 f6 22.¦ac1! ¤bd7 23. ¤c6 ¤f6 25.¤e7+ ¢h8 26.¦:b7 ¦ad8 powa³ Wasiukowowi tylko o pó³ punk-
¦:c7 24.d:c7 £e8 25.¤e4 ¥:e4 27.¥f4 (27.¥b4 ¦d4 28.¥c3 ¦g4+ tu. Potem przegra³ dwie partie i fini-
26.£:e4 1-0 29.¢h2 ¦e4=) 27...¦d1+ 28.¢g2 szowa³ czterema remisami. Musi zna-
leŸæ immunitet na pora¿ki, nie przyj-
24 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2013
Szachowe epizody AF (46)
wi¹ siê, ¿e rywale s¹ dobrze przy-
gotowani do pojedynków z nimi.
Mistrza Andrzeja Pytlakowskie-
go zna³em od wielu lat, bo przez
d³ugi okres wystêpowaliœmy w jed-
nej dru¿ynie warszawskiego „Le-
gionu“ i graliœmy te¿ kilka partii
turniejowych. z korzystnym dla
mnie bilansem +3 =2 -1.
Andrzej Pytlakowski Mia³ wszystkie cechy dobrego se- Andrzej Pytlakowski
kundanta, wysok¹ kulturê osobist¹,
mowaæ ich do serca - to najwa¿niejsze dyskrecjê, dowcip, cierpliwoœæ, Obrona rosyjska C42
zadanie dla Filipowicza, utalentowa- umiejêtnoœæ roz³adowania emocji,
nego i oryginalnego szachisty“. konfliktów i trudnych sytuacji, przy A. Pytlakowski - B. Œliwa,
jednoczesnej du¿ej wiedzy szacho- Turniej S³owiañski, Warszawa 1947,
Mia³ racjê, bo po raz drugi po wej i niema³ych umiejêtnoœciach 1.e4 e5 2.¤f3 ¤f6 3.¤:e5 d6 4.
MP 1964, zawiod³em na finiszu, analitycznych. ¤f3 ¤:e4 5.£e2 £e7 6.d3 ¤f6 7.
ale „do trzech razy sztuka“. Trzy ¥g5 ¥e6 8.¤c3 ¤c6 9.d4 d5 10.
miesi¹ce póŸniej w Polanicy Zdro- Andrzej Pytlakowski (ur. 2 VII 0-0-0 0-0-0 11.¤e5 h6 12.¤:c6
ju (sierpieñ 1964) „dowioz³em“ 1919 r. - zm. 16 XI 2010 r.) z szacha- b:c6 13.£a6+ ¢d7 14.¥f4 ¤h5
prowadzenie do mety! mi zapozna³ siê w warszawskim
gimnazjum im. Stefana Batorego i w XIIIIIIIIY
Zabawne zdarzenie mia³o miej- 1937 roku rozpocz¹³ karierê szacho- 9-+-tr-vl-tr0
sce w partii Urbanec - Kadrew, w w¹ w Warszawie. W czasie II Wojny 9zp-zpkwqpzp-0
której po burzliwym przebiegu Œwiatowej znalaz³ siê we Lwowie, 9Q+p+l+-zp0
Urbanec dawa³ Kadrewowi wiecz- ale razem z Kazimierzem Makar- 9+-+p+-+n0
nego szacha i powiedzia³ „remis“. czykiem szybko wróci³ do Warsza- 9-+-zP-vL-+0
Ma³omówny Kadrew pokrêci³ prze- wy i grali w konspiracyjnych turnie- 9+-sN-+-+-0
cz¹co g³ow¹, nic nie odpowiadaj¹c. jach w latach 1943 i 1944. Po zakoñ- 9PzPP+-zPPzP0
Urbanec kompletnie zaskoczony, w czeniu wojny przebywa³ w £odzi, a 9+-mKR+L+R0
niedoczasie zacz¹³ dawaæ dalsze potem przyjecha³ do Warszawy na xiiiiiiiiy
szachy. Ale w tym momencie pod- studia politechniczne i zarazem
szed³em do szachownicy i wyjaœni- wst¹pi³ do wojska. W latach 1951- 15.¥:c7 ¦c8 (15...¢:c7 16.£:a7+
³em Urbancowi, ¿e w Bu³garii, po- 1957 piêciokrotnie zdoby³ tytu³ mi- ¢d6 17.¤b5+ c:b5 18.£c5+ ¢d7 19.
dobnie jak w Indiach, krêci siê g³o- strza Wojska Polskiego. Nale¿a³ do ¥:b5X) 16.¥a5 ¢e8 17.¤:d5
w¹ na „tak“ i „nie“ inaczej ni¿ w Pol- grona za³o¿ycieli sekcji szachowej ¥:d5 18.£:c8+ 1-0
sce. Kadrew, wbrew pozorom, na- CWKS „Legia“, która nastêpnie
tychmiast zaakceptowa³ remis! przekszta³ci³a siê w Wojskowy Klub Po zakoñczeniu kariery zaj¹³ siê
Szachowy „Legion“, którego barwy dziennikarstwem. Wspó³pracowa³ z
Parê s³ów chcê poœwiêciæ An- reprezentowa³ przez wiele lat. miesiêcznikiem „Szachy“, prowadzi³
drzejowi Pytlakowskiemu, który k¹ciki szachowe w „¯o³nierzu Wol-
by³ pierwszym i jedynym moim se- W latach 1946-1956 szeœciokrot- noœci“ i tygodniku „Œwiat“. By³
kundantem w historii moich turnie- nie bra³ udzia³ w fina³ach MP. Naj- „wiecznym studentem“. Studia prze-
jowych wystêpów. Zreszt¹ nigdy nie wiêkszy sukces odnotowa³ w r. 1955 ciaga³y siê, bo drug¹ jego wielk¹ pa-
ubolewa³em nad brakiem sekun- we Wroc³awiu, zdobywaj¹c br¹zowy sj¹ by³y góry. Taternictwo uprawia³
danta czy trenera, bo dziêki temu medal. W turniejach miêdzynarodo- czynnie przez pó³ wieku. Uczestni-
nikt nie zna³ mojego repertuaru de- wych nie odniós³ sukcesów, ale za- czy³ w wyprawach w Himalaje i Hin-
biutowego, ani sposobu przygoto- notowa³ kilka cennych zwyciêstw w dukusz. Dyplom na wydziale MEL
wania siê do partii i przeciwników. 1950 w Szczawnie Zdroju pokona³ Politechniki uzyska³ po wielu latach.
Niezbyt czêsto zawodnicy trafiaj¹ na Paula Keresa, w 1951 w Mariañ- Wtedy podj¹³ pracê w Instytucie
osoby godne zaufania i potem dzi- skich £aŸniach - Pala Benkõ, a na Maszyn Matematycznych.
meczu Polska - ZSRR w £odzi w
1955 r. - Siemiona Furmana. Nieuda-
nie wyst¹pi³ w 1952 roku na olimpia-
dzie w Helsinkach 0,5 p. (z 7). Mia³
„lekk¹ rêkê“ do Bogdana Œliwy.
magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2013 25
Andrzej Filipowicz - wspomnienia nieje, wypróbowywa³em warianty i
ogrywa³em je w³aœnie w blitzach.
Szachowe epizody(47) Podobnie by³o z æwiczeniem techni-
ki szybkiego liczenia wariantów w
Miesi¹c blitzów Jan po 3 p.; Papuga 1,5 p. i Chrza- skomplikowanych pozycjach (przy-
nowski Ryszard 1 p. datne w niedoczasie) czy rozgrywa-
Warszawa, VI - VII 1964 nia koñcówek. Ze s³abszymi rywala-
mi gra³em wszystkie znane mi gam-
Po powrocie z Moskwy musia³em Blitz (P-5'), 30 VI 1964: bity: królewski, pó³nocny, Evansa,
odrabiaæ zaleg³oœci na Politechnice Adamski Andrzej 8,5 p. (z 10); Fili- Mora, rzadziej ³otewski itp., które
Warszawskiej. Przez trzy tygodnie powicz Andrzej 7 p.; Tomaszewicz Le- znalaz³em w podrêcznikach, oswaja-
zastêpowali mnie koledzy na æwicze- on 6,5 p.; Papuga 3,5 p.; Chrzanow- j¹c siê z wieloma nowymi pozycja-
niach i innych zajêciach, wiêc przy- ski Ryszard 3 p. i Leszczyñski W³ady- mi. By³a to forma praktycznego tre-
szed³ czas na rewan¿, zarówno w s³aw 1,5 p. i turniej rewan¿owy: Fili- ningu. Potem partie analizowa³em
pracy dydaktycznej, jak i badawczej. powicz Andrzej 6 p. (z 6); Adamski w domu, bo z zapamiêtaniem
Nie zostawi³em jednak szachów i w Andrzej 4 p. Chrzanowski Ryszard 2 wszystkich rozegranych partii b³y-
czerwcu oraz na pocz¹tku lipca roze- p. i Leszczyñski W³adys³aw 0 p. skawicznych nigdy nie mia³em ¿ad-
gra³em 9 turniejów b³yskawicznych, nych k³opotów. W owym czasie pa-
z których 8 wygra³em. Blitz (P-5'), 1 VII 1964: Filipo- miêta³em wszystkie moje partie tur-
wicz Andrzej 7 p. (z 7); Gawlikowski niejowe, mniej wiêcej 750 partii, od
Przygotowania do moskiewskie- Stanis³aw i Zabierzañski Wojciech po 5 pierwszego do ostatniego ruchu.
go turnieju, grane tam partie i p.; Marsza³ek Rafa³ 4,5 p.; Szota Jolan- Rozumiem, ¿e to sprawia wra¿enie,
wspólne wielogodzinne analizy z sil- ta 3,5 p.; Chrzanowski Ryszard, Zieliñ- ale to jest „ma³e piwo“ w porówna-
nymi rywalami, przynios³y nieby- ski Antoni i Rewkiewicz Henryk po 1 p. niu z pamiêci¹ Michai³a Botwinnika
wa³y efekt, co natychmiast zapro- czy Michai³a Tala, którzy pamiêtali
centowa³o w blitzach, w walce z czo- Blitz (P-5'), 3 VII 1964, na po blisko 5 tys. partii, co wiele lat
³owymi szachistami Warszawy. Wi- zakoñczenie sezonu „Legionu“: Fi- póŸniej sprawdzi³em w bezpoœred-
dzia³em, ¿e przeskoczy³em ich po- lipowicz Andrzej i Adamski Andrzej nich rozmowach z nimi. Z powa¿-
ziom i to znacznie! po 12 p. (z 13); Gawlikowski Stani- niejszymi rywalami gra³em repertu-
s³aw 10 p.; Marsza³ek Rafa³ i Cylwik ar sprawdzony w Moskwie, z uzupe³-
Turnieje graliœmy w „Legionie“, Zbigniew po 9 p.; Witkowski Stefan nieniami dokonanymi przed sierp-
przy al. Niepodleg³oœci 141. Blitz 7,5 p.; Zieliñski Antoni 6 p.; Burakow- niow¹ Polanic¹ 1964 roku.
(P-5'), 9 VI 1964: Filipowicz An- ski Zygmunt 5 p.; Chrzanowski Ry-
drzej 10,5 p. (z 13); Litmanowicz szard i Tomaszewicz Leon po 4,5 p.; XI Akademickie DMŒ
W³adys³aw i Gawlikowski Stanis³aw Werner Andrzej 4 p.; Kania Andrzej
po 9,5 p.; Tomaszewicz Leon i Pytla- 3,5 p.; Leszczyñski W³adys³aw 3 p. i Kraków, 18 VII - 2 VIII 1964
kowski Andrzej po 9 p.; Marsza³ek Szota Jolanta po 1 p.
Rafa³ 8,5 p.; Skipietrow Micha³ i Ukoñczy³em studia w 1961 r., i nie
Harmata Wojciech po 6 p.; Krulisch Tydzieñ póŸniej, niespodziewanie mog³em ju¿ graæ w reprezentacji
Czes³aw i Szukszta Janusz po 5,5 p.; nowy blitz (P-5'), 10 VII 1964: Fi- Polski. Jednak¿e przyjecha³em do
Chrzanowski Ryszard 5 p.; Szota Jo- lipowicz Andrzej 10 p. (z 12); i Krakowa, aby przyjrzeæ siê partiom,
lanta 4,5 p.; Bartkiewicz Pawe³ 2 p. i Adamski Jan 8,5 p.; Gawlikowski Sta- zobaczyæ grê kolegów i odnowiæ
Burakowski Zygmunt 0,5p. nis³aw 8 p.; Skipietrow Micha³ 7 p.; znajomoœci z wieloma zawodnikami
Papuga 5 p.; Chrzanowski Ryszard zagranicznymi. Tam stawili siê wy-
Blitz (P-5'), 12 VI 1964: Fili- 2,5 p.; Konarkowska Henryka 1 p. bitni szachiœci: Hort, Kavalek, Lom-
powicz Andrzej 5 p. (z 6); Gawli- bardy, Miniæ, Maroviæ, Csom, Zinn,
kowski Stanis³aw 3,5 p.; Skipietrow Nie przypadkowo dajê pe³ne wy- Sawon, Gheorghiu, Spiridonov, We-
Micha³ 3 p.; Marsza³ek Rafa³ 0,5 p. niki turniejów b³yskawicznych, bo sterinen, Brinck-Clausen, Ujtumen,
mo¿na je porównaæ z obecnymi war- Mjagmarsuren oraz wielu innych,
Blitz (P-5'), 19 VI 1964: Fili- szawskimi blitzami, w których w za- którzy ju¿ byli, albo zostali po roku
powicz Andrzej 5,5 p. (z 6); Witkow- sadzie nie pojawiaj¹ siê gracze z do- lub nieco póŸniej liderami reprezen-
ski Stefan 4 p.; Gawlikowski Stani- brymi szachowymi nazwiskami. tacji swoich krajów.
s³aw 2,5 p.; Papuga 0 p. Wtedy, prawie w ka¿dym turnieju
uczestniczy³a spora czêœæ warszaw- Mistrzostwa zorganizowano z oka-
Blitz (P-5'), 24 VI 1964: Fili- skiej czo³ówki, która odgrywa³a te¿ zji 600-lecia Uniwersytetu Jagielloñ-
powicz Andrzej 8 p. (z 9); Gawlikow- wa¿n¹ rolê w indywidualnych i dru- skiego, za³o¿onego przez Kazimie-
ski Stanis³aw i Pytlakowski Andrzej ¿ynowych MP. Przygotowuj¹c re- rza Wielkiego 12 maja 1364 roku. Dr
po 6,5 p.; Skipietrow Micha³ 5,5 p.; pertuar debiutowy na klasyczne tur- Ryszard Walker, dzia³acz AZS, po-
Zabierzañski Wojciech i Marsza³ek mys³odawca i praktycznie g³ówny
Rafa³ po 5 p.; Pieni¹¿ek i Karolak
20 magazyn SZACHISTA listopad 2013
Szachowe epizody AF (47)
organizator krakowskich zawodów 18 VII 1964, Kraków. Aula Collegium Novum Uniwersytetu Jagielloñskiego
napisa³: „Po powrocie do kraju z Aka- od lewj: Wiktor Witkowski, Igmacy W³odek,
demickich DMΠw Budwie w 1963,
ruszy³y przygotowania do krakowskich prezes AZS Zdzis³aw Straszak, XX, XY i Ryszard Walker
XI AMŒ. Komitetowi Organizacyjne-
mu przewodniczy³ Ignacy W³odek, a Gdy analizujê XI AMŒ - odczuwam Nasza rozmowa dotyczy³a Bory-
nale¿eli do niego: mgr in¿. Kazimierz du¿¹ satysfakcjê. Krzywa wyników sa Spasskiego, którym Bondarew-
Wojtasiewicz, Janina Dzia³owska, piê³a siê powoli w górê: w 1958 r. - 12 ski zaj¹³ siê w 1962 r. i doprowadzi³
El¿bieta Lenczewska, mgr Józef Wit- miejsce, 1959 - dzielone 8/9, 1962 - do tytu³u mistrza œwiata w 1969 r..
koœ i ja, jako dyrektor turnieju. Powo- 8, 1963 - 7 i wreszcie w roku 1964 - Zna³em wielkie wpadki Spasskiego,
³ano tak¿e Komitet Honorowy pod 6 miejsce. Wielu utalentowanym sza- który uleg³ Talowi w dramatycznej
przewodnictwem ministra szkolnic- chistom daliœmy mo¿liwoœæ nawi¹za- partii na mistrzostwach ZSRR w Ry-
twa wy¿szego Henryka Golañskiego. nia miêdzynarodowych kontaktów, dze w 1958 r. Od³o¿y³ partiê w wy-
Nale¿eli do niego m.in. wszyscy rekto- niezbêdnych dla dalszej kariery za- granej pozycji i przegra³ dogrywkê,
rzy krakowskich uczelni wy¿szych, wy- wodniczej. Do blasku Jubileuszu Uni- trac¹c szanse walki o tytu³ mistrza
bitni przedstawiciele organizacji pañ- wersytetu Jagielloñskiego, którego in- œwiata. Analogiczne niepowodzenie
stwowych i politycznych oraz... nasza deks z 1949 r. nadal przechowujê sta- mia³ w 1961 r. z Po³ugajewskim. S³a-
mistrzyni miêdzynarodowa Henryka rannie, uda³o siê do³o¿yæ jeden ma³y bej odpornoœci psychicznej nie uda-
Konarkowska. Wa¿niejsze zak³ady promyczek - XI Akademickie Mistrzo- ³o siê tego zmieniæ Aleksandrowi
pracy objê³y patronaty nad turniejem stwa Œwiata w Krakowie“. To³uszowi, wieloletniemu trenero-
i poszczególnymi zespo³ami. wi Spasskiego, który nie raz powta-
Wyniki: ZSRR 31,5 p. (z 44); CSR rza³ Borysowi „Zapamiêtaj, nawet
Po raz pierwszy w historii AMŒ za- 19,5 p.; Wêgry 29 p.; USA 28 p.; Jugo- jeœli grasz ze sprz¹taczk¹, nigdy nie
pewniono zawodnikom pokoje miesz- s³awia 27 p.; Polska 21,5 p.; Izrael 19 stawiaj 100 do 0. Zawsze istnieje
kalne, wy¿ywienie i salê gry w jednym p.; Bu³garia i NRD po 18 p.; Mongo- mo¿liwoœæ niebywa³ego zdarzenia,
kompleksie budynków - w II Domu lia 16,5 p.; Dania 15,5 p. oraz Au- np. zawa³ serca lub coœ podobnego.
Akademickim, przy Al. 3 Maja. Na stria 10,5 p. Do turnieju zg³oszono Wydarzyæ siê mo¿e wszystko“.
moj¹ propozycjê, powo³ano IA Wikto- rekordow¹ liczbê 21 zespo³ów. Pol-
ra Witkowskiego z Katowic, jako sê- ska wyst¹pi³a w sk³adzie: Jacek Bed- Bondarewski powa¿nie zaj¹³ siê
dziego g³ównego, a zastêpc¹ zosta³ IA narski 8,5 p. (z 13), W³odzimierz tym problemem. Nauczy³ Borysa
dr Wilfried Dorazil z Austrii. (dop. Schmidt 8 p. (13), Andrzej Adamski twardoœci i rozwin¹³ u niego silny
red. polscy sêdziowie: Eugeniusz Bu- 4,5 p. (11), Jan Adamski 6,5 p. (12); charakter. Wprowadzi³ nies³ychan¹
jak, Mieczys³aw Iskierko, Franciszek Ryszard Serwa 2 p. (3) i Stanis³aw dyscyplinê, szczególnie punktual-
Konarkowski, W³adys³aw Paleski i Porêbski 1,5 p. (4). noœæ i obowi¹zkowoœæ. Potwierdzi³
Zbigniew Wêglowski). Mnie powierzo- raz jeszcze, ¿e b³êdy pope³niane w
no przewodniczenie Komisji Odwo- W trakcie pobytu w Krakowie trakcie partii s¹ wynikiem niezwy-
³awczej, z udzia³em przedstawicieli mia³em przyjemnoœæ d³u¿ej poroz- k³ej z³o¿onoœci gry królewskiej oraz
siedmiu reprezentacji. Ca³y turniej mawiaæ z GM Igorem Bondarew- rezultatem dzia³ania cz³owieka w
przebieg³ bez konfliktów. Najbardziej skim (12 V 1913 - 14 VI 1979), który zmieniaj¹cych siê stanach motywa-
podnios³ym momentem by³o otwarcie w 1940 roku podzieli³ z Lilientha- cyjno-emocjonalnych, intelektual-
XI AMŒ w auli Collegium Novum UJ lem I-II miejsce w championacie nych i fizycznych. Cz³owiek ma
18 lipca. Uczestnicy i honorowi goœcie ZSRR, wyprzedzaj¹c Keresa i Bo- ró¿ne wrodzone predyspozycje do
zostali powitani przez prezesa AZS twinnika. Gra³ te¿ w turnieju pre- gry w szachy, doœwiadczenie i
Zdzis³awa Straszaka i prorektora Ka- tendentów 1950 r. w Budapeszcie. ukszta³towan¹ osobowoœæ, ale w
zimierza Wykê, który otworzy³ oficjal-
nie MŒ. Potem wys³uchano koncert
wspania³ej muzyki Fryderyka Chopi-
na. Takiej uroczystoœci aula jeszcze
nie ogl¹da³a! Potem przysz³y ponad
dwa tygodnie „normalki“ turniejowej.
Dru¿yna polska rozpoczê³a wyœmieni-
cie, wygrywaj¹c wszystkie trzy spotka-
nia w grupie eliminacyjnej, m.in. z re-
prezentacj¹ USA w stosunku 3,5-0,5.
W finale „A“ by³o ju¿ ró¿nie, ale koñ-
cowa szósta lokata by³a najwy¿sz¹, ja-
k¹ Polska wywalczy³a we wszystkich
siedmiu startach w AMŒ.
magazyn SZACHISTA listopad 2013 21
Szachowe epizody AF (47)
trakcie turnieju styka siê z „psycho- Jerzy Ar³amowski, Bogus³aw Kurtyka, dyrektor Karol Grzejszczyk,
logiczn¹ teraŸniejszoœci¹“. Jest to Roman Horbacki, Roman B¹k i Janusz Idzior
aktualne samopoczucie psychiczne
i fizyczne, w po³¹czeniu z okreœlo- 108); Warszawa „A“ 59,5 p.; £ódŸ II Turniej Miêdzynarodowy
nym stanem wytrenowania, ambi-
cj¹, motywacj¹, potrzebami i chêcia- 34,5 p.; Warszawa „B“ 29 p. Polanica Zdrój, 9-27 VIII 1964
mi. To wszystko wp³ywa na wybór
posuniêcia, tym bardziej, ¿e zdecy-
dowana wiêkszoœæ pozycji szacho-
wych nosi problematyczny charak-
ter i taki sam charakter maj¹ podej-
mowane decyzje. Nie jest te¿ tajem-
nic¹, ¿e gracze oddzia³ywaj¹ na sie-
bie w trakcie partii w ró¿norodny
sposób. Przede wszystkim przez
swoje zachowanie, demonstrowanie
prze¿yæ i emocji - istotn¹ rolê odgry-
wa te¿ „kamienna twarz“. Z d³ugiej
rozmowy wyci¹gn¹³em wiele przy-
datnych wniosków na przysz³oœæ.
Po powrocie do Warszawy na- USA pokona³o £ódŸ 34-2 (!!), War- Dziwnie siê uk³ada³o ¿ycie w
tychmiast zjawi³em siê w siedzibie szawê „B“ 32,5-3,5 oraz Warszawê dawnych latach. Po awansie do fi-
PZSzach, przy ul. Rozbrat 26, aby „A“ 26,5 - 9,5. na³u MP w 1959 r. i w kolejnych la-
zagraæ blitza (P-5') w ramach Ko- tach 1960, 1962 i 1964 oraz zdoby-
misji Sportowej, 27 VII 1964: Fi- Indywidualnie: Lombardy 17,5 p. ciu wysokich miejsc, przez okres
lipowicz Andrzej 6 p. (z 6); Skipie- (z 18); Zuckerman 17 p.; Weinstein i kilku lat nie mia³em szans udzia³u
trow Micha³ 3 p.; Rysak Eugeniusz Valvo po 16 p.; Kalme 14 p.; Adam- w indywidualnym turnieju miêdzy-
2 p. i Ziemacki Janusz 1 p. ski Jan 13,5 p.; Filipowicz Andrzej i narodowym. Teraz, w roku 1964,
Sweig po 12,5 p. Gr¹bczewski Romu- pojawi³y siê dwa! Polanicki turniej
Mecz Warszawa ald 12 p.; £achut Janusz 7,5 p.; Ga- by³ dla mnie pierwszym miêdzyna-
- Akademicy USA 1-5 daliñski Jan i Pytlakowski Andrzej po rodowym turniejem w Polsce.
7 p.; Adamski Andrzej, ¯ó³tek Tade-
Warszawa, 4-5 VIII 1964 usz i Dworzyñski Roman po 6,5 p.; Szczególnie zaciêta walka by³a to-
Gawlikowski Stanis³aw i Karnkow- czona pomiêdzy Polakami, bo tur-
Straszliw¹ klêskê ponios³a repre- ski Andrzej po 6 p.; Skipietrow Mi- niej by³ jednoczeœnie eliminacj¹
zentacja Warszawy w spotkaniu z cha³ i Litmanowicz W³adys³aw po 5 olimpijsk¹ przed niezwykle atrakcyj-
wracaj¹cymi z Krakowa studenta- p.; Matkowski Wiktor 4 p.; Najdekier n¹ olimpiad¹ w Tel-Awiwie. Bezape-
mi USA: Filipowicz Andrzej - GM Andrzej i Zabierzañski Wojciech po lacyjny udzia³ w dru¿ynie zdobywa-
Lombardy Wiliam 0-1; Adamski 3,5 p. oraz Janusz Szukszta 2 p. ³o dwóch najlepszych Polaków, nie
Andrzej - IM Weinstein Rajmond licz¹c Zbigniewa Dody.
0,5; IM Plater Kazimierz - Kalme Uzyska³em z Amerykanami 2 p. (z
Charles 0-1, Gawlikowski Stanislaw 6), a Polaków rozgromi³em 10,5 p. (z Graliœmy tempem 40/2,5h i w
Zuckerman Bernard 0,5; Gr¹bczew- 12). Pozna³em ró¿nicê pomiêdzy gr¹ rannych dogrywkach po 16/1h. W
ski Romuald - Valvo Michael 0-1; Amerykanów i Polaków w partiach turnieju by³y dwa dni wolne po run-
Szukszta Janusz - Sweig Mitchel 0-1. b³yskawicznych. Polacy wtedy, i nie- dach VI i XIV. Sêdziowali IA Kazi-
stety równie¿ obecnie graj¹ blitze mierz Kuszewski, Janusz Idzior i IA
Mecz odby³ siê w Spo³ecznym Do- bardzo wolno, podczas gdy Amery- Roman B¹k. Mieszkaliœmy w „Sza-
mu Kultury przy ul Próchnika 8, mia³ kanie, w zdecydowanej wiêkszoœci rotce“, nadal istniej¹cej, tu¿ obok
znakomit¹ oprawê i przyci¹gn¹³ ol- zu¿ywali na partiê zaledwie 3 minu- parku Zdrojowego. Pokoje skrom-
brzymi¹ liczbê widzów. Nastêpnego ty, rzadko cztery. Wszystkie posu- niejsze, ni¿ rok wczeœniej, ale wy¿y-
dnia rozegraliœmy dru¿ynowy tur- niêcia wykonywali a tempo. Zabaw- wienie na dobrym poziomie, a w so-
niej blitza systemem Scheveningen ne, jak dowiedzia³em siê z rozmowy cjalistycznych warunkach mo¿na
(P-5') z udzia³em Amerykanów, re- z amerykañskim zespo³em, ¿e Ro- powiedzieæ - luksusowe! Nie by³o to
prezentacji £odzi i dwóch reprezen- bert Fischer ogrywa³ ich prawie do ³atwe, bo w owych czasach by³y naj-
tacji Warszawy. Amerykanie potwier- zera i zu¿ywa³ na partie najwy¿ej 2,5 ró¿niejsze k³opoty ze zorganizowa-
dzili swoj¹ supremacjê: USA po minuty. W szachach ró¿nice pozio- niem czegokolwiek. Wszystko wy-
wygraniu wszystkich 18 meczów mów gry s¹ trudne do wyobra¿enia. maga³o licznych formalnoœci i zgo-
(wiêkszoœæ 6-0) i zdobyciu 93 p. (ze
22 magazyn SZACHISTA listopad 2013
Szachowe epizody AF (47)
dy na piœmie. Najlepiej to okreœli³ Wyniki: Filipowicz Andrzej i GM 19.£h4 i 20.¥h6. 17.¥d2 £d4! Nie
Stefan Kisielewski w s³ynnym „po- Parma Bruno po 9,5 p. (z 15); IM dopuszcza do 17...£d4 18.£g3 z uwa-
wiedzonku“: „Socjalizm, to system, Hort Vlastimil CSR 9 p.; IM Czer- gi na 18...¤:e4 19.¤:e4 £:e4 20.£h4
który bohatersko pokonuje trudnoœci niak Micha³ ISR, IM Cwetkow Alek- (20.¦h5 f5) 20...¥:b2 itd., a po 17...
nieznane pod ¿adnymi innymi rz¹- sander BUL, IM Kavalek Lubos £d4! 18.£:d4 c:d4 bia³e trac¹ pionka;
dami oprócz jego w³asnych“. CSR, Schmidt W³odzimierz, Balce- 18.£c2 ¤a6 19.¥:a6 ¥:a6 20.0-
rowski Witold i Nowopaszin Arkadij 0-0!? Próba znalezienia schronie-
Trzeba te¿ wspomnieæ o wspania- ZSRR po 8,5 p.; IM Zinn Lothar nia dla króla 20...¦fb8 21.¦de1
³ych wycieczkach do uzdrowisk dol- DDR 8 p.; IM Velimiroviæ Dragoljub £e5 22.¤g2 £d4 23.¤f4 £e5 24.
noœl¹skich i w Góry Sto³owe, obiad YUG 7 p.; GM To³usz Aleksander £d1 Po 24.¤g2 bia³e mog³y propo-
w schronisku, kolacja w Dusznikach ZSRR 6 p.; Pietrusiak Bogdan 5,5 p.; nowaæ remis bez s³ów, ale To³usz
przy podœwietlonej kolorowej fon- Witkowski Stefan 5 p.; Doda Zbi- uwa¿a³, ¿e ma lepsze szanse w tej
tannie. Polanica Zdrój, to idealne gniew 5 p.; Kostro Jerzy 4,5 p. pozycji, natomiast ja po 24.¤g2 za-
miejsce na turnieje szachowe. mierza³em graæ 24...¦b7 25.¦e3
Sam turniej zalicza³ siê do ówcze- ¦ab8 26.¤d1 ¤h5 27.¥c3 £g5 28.
Ta reklama skutkowa³a przez bli- snej kategorii III, bo liczba utytu³o- ¥:g7 ¢:g7 z przewag¹ czarnych.
sko pó³ wieku. Wszystko to za- wanych wynosi³a formalnie 32%, ale 24...¦b4 25.¤h5! Bia³e przygoto-
wdziêczaliœmy prezesowi Dolnoœl¹- praktycznie by³o wiêcej i to wy¿szej wa³y wspania³y wariant po 25…
skiego Zwi¹zku Szachowego in¿. klasy. Doda mia³ wype³nione wszyst- ¤:h5, mianowicie 26.£:g4! ¤f6 27.
Jerzemu Ar³amowskiemu, który kie normy na tytu³ IM, a Hort i Kava- £:g7+!! ¢:g7 28.¦eg1+ ¤g4 29.¥h6+!!
potrafi³ zyskaæ przychylnoœæ dyrek- lek na GM. Pointe'a! (29.¦:g4+ ¢f8=/+) 29...¢f6
tora Uzdrowiska Karola Grzejszczy- 30.¦:g4 z wygran¹, ale znalaz³em
ka oraz poruszy³ wszelkie sprê¿yny Niemniej jednak formalna norma kontrkombinacjê. 25...¦ab8! 26.
w ówczesnych w³adzach, aby tur- na tytu³ IM wynosi³a 9,1 p. (oblicze- ¤:f6+ e:f6 Gorsze 26...£:f6? z uwagi
niej mia³ w³aœciw¹ oprawê. M³odzi nia 30% z dwoma 2 GM + 50% z 3 IM na 27.e5! d:e5 28.¤e4 £b6 29.¥:b4
zawodnicy z kilku krajów byli + 70% z 10 mistrzami) czyli po za- £:b4 30.£d2 z niejasn¹ pozycj¹. 27.
olœnieni - przyjmowani jak arcymi- okr¹gleniu a¿ 9,5 p. £:g4 ¦:b2 28.¦eg1 Poœwiêcenie
strzowie klasy œwiatowej (wkrótce hetmana nic nie daje 28.£:g7+, wo-
nimi zostali!). Nic dziwnego, ¿e roz- Wystartowa³em dobrze, remis z bec 28…¢:g7 29.¥h6+ ¢g6 30.
propagowali Polanicê Zdrój na ca³y W³odkiem Schmidtem i w II rundzie ¦eg1+ £g5+! 31.¥:g5 f:g5 z wygran¹.
œwiat i s³usznie! - pierwszy w ¿yciu skalp arcymi-
strzowski, uzyskany w ciekawej par- XIIIIIIIIY
W³aœciwie jedynym mankamen- tii. Mój rywal z górnej pó³ki, GM 9-tr-+-+k+0
tem by³ ma³o czytelny biuletyn, wy- Aleksander To³usz (1 V 1910 - 3 III 9+-+-+pvl-0
konywany na powielaczu, jedynym 1969) tytu³ GM mia³ od roku 1953, 9l+-zp-zp-+0
takim urz¹dzeniu w Polanicy Zdro- kiedy to wygra³ wielki turniej w Bu- 9+-zpPwq-+-0
ju. Nie muszê dodawaæ, ¿e w owych kareszcie (+10-1=8) przed Petrosja- 9-+-+P+Q+0
lat kserografy by³y w powijakach. nem, Smys³owem, Boles³awskim i 9+-sN-+-+-0
Spasskim. Dziesiêciokrotnie gra³ w 9Ptr-vL-+-+0
Atmosfera wœród zawodników mistrzostwach ZSRR. By³ drugi w 9+-mK-+-tRR0
te¿ by³a dobra. Walczyliœmy zaciê- 1950 roku i czterokrotnie czwarty. xiiiiiiiiy
cie, ale przed po³udniem chodzili-
œmy wspólnie na wycieczki, np. do Obrona Hromadki E73 Teraz mog³em zapowiedzieæ ma-
znanego „Piekie³ka“, czy jeziorka ta w czterech posuniêciach, ale po
po³o¿onego blisko uzdrowiska. A. To³usz - A. Filipowicz, Polani- II Wojnie Œwiatowej, ten „zwyczaj“
Graliœmy na werandzie Sanatorium ca Zdrój (r. 2), 1964, 1.d4 ¤f6 2.c4 znik³ z praktyki turniejowej 28...
nr 1 w Centralnym punkcie Parku c5 3.d5 d6 4.¤c3 g6 5.e4 ¥g7 ¦b1+! 29.¤:b1 ¦:b1+! 0-1 (30.
Zdrojowego, na specjalnie przykry- 6.¥e2 0-0 7.h4 h5 8.¤h3 b5! ¢:b1 ¥d3+ 31.¢c1 £a1X).
tej werandzie. Salê turniejow¹ od- GM Aleksander To³usz s³usznie
wiedza³y t³umy widzów, które nie uchodzi³ za gracza kombinacyjne- Kolejny remis z Bruno Parm¹
mieœci³y siê wewn¹trz, wiêc wysta- go, lubi¹cego ostre pozycje. Dosze- pad³ po wyrównanej grze, ale ju¿ w
wiono tablice demonstracyjne d³em do wniosku, ¿e z takim gra- IV rundzie z ostro graj¹cym Veli-
przed Sanatorium - vide fotografia. czem trzeba graæ aktywnie. 9.c:b5 miroviciem by³em bliski zdobycia
a6 10.b:a6 ¤:a6 11.f3 £b6 ca³ego punktu. Podobnie w V run-
By³em pierwszym polskim za- 12.¤f4 ¤c7 13.g4 h:g4 14.h5 dzie nie wykorzysta³em niewiel-
wodnikiem po wojnie, który zaj¹³ g:h5 15. f:g4 h:g4 16.£d3 £b4! kich zreszt¹ szans w partii z Mi-
I miejsce w du¿ym turnieju miê- Gorsze 16...¥a6 17.£g3 ¥:e2 18.¤f:e2 cha³em Czerniakiem.
dzynarodowym. z przewag¹ bia³ych, które gro¿¹
magazyn SZACHISTA listopad 2013 23
Szachowe epizody AF (47)
Obrona sycylijska B88
A. Filipowicz - D. Velimiroviæ,
Polanica Zdrój (r. 4), 1964, 1.e4
c5 2.¤f3 ¤c6 3.d4 c:d4 4.¤:d4
¤f6 5.¤c3 d6 6.¥c4 e6 7.¥b3
¥e7 8.¥e3 0-0 9.f4 ¤:d4 10.
¥:d4 b5 11.a3 ¥b7 12.£e2
e5!? 13.f:e5 d:e5 14.¥:e5 ¦e8
15.£:b5 ¤:e4
XIIIIIIIIY
9r+-wqr+k+0
9zpl+-vlpzpp0
9-+-+-+-+0
9+Q+-vL-+-0
9-+-+n+-+0
9zPLsN-+-+-0
9-zPP+-+PzP0
9tR-+-mK-+R0
xiiiiiiiiy
16.¥:f7+ ¢h8 Przegrywa 16... 1964 Polanica Zdrój, demostracyjne szachownice przed Sanatorium nr 1
¢:f7 17.0-0+ ¢g8 (17...¢e6 18.£:b7
¥c5+ 19.¢h1 ¤f2+ 20.¦:f2 ¥:f2 21. M. Czerniak - A. Filipowicz By³ autorem kilku ksi¹¿ek i nie-
¦d1+-) 18.£:b7 itd. 17.¤:e4 Do- Polanica Zdrój (r. 5), 1964 zwykle barwn¹ postaci¹, skarbni-
k³adniejsze by³o 17.£:e8+ £:e8 18. c¹ anegdot, szachist¹ powszech-
¥:e8 ¦:e8 19.¤:e4 ¥:e4 20.¦f1 ¥f6 XIIIIIIIIY nie znanym w œwiecie królewskiej
21.¦:f6 g:f6 22.¥:f6+ ¢g8 23.0-0-0 z 9-mk-tr-+-+0 gry. Zna³ 12 jêzyków, a sam s³ysza-
prost¹ wygran¹. 17...¥h4+ 18. 9+-+-+-zp-0 ³em, jak rozmawia³ (pisa³ te¿ arty-
¤g3 Wygrywa³o 18.g3 ¥:e4 19. 9-sn-+-vl-zp0 ku³y) w 8 jêzykach: polskim, he-
£:e8+ £:e8 20.¥:e8 ¦:e8 21.0-0 itd. 9+-+-+P+-0 brajskim, angielskim, francuskim,
18...¥c6 19.£c5 Kontynuacja 9-vL-zp-+-zP0 rosyjskim, niemieckim, hiszpañ-
19.£:c6 ¦:e5+ 20.¢f1 ¥:g3 21.£f3 9+P+-tr-+-0 skim i portugalskim. Wydaje mi
¥h4 22.¦d1 £c8 prowadzi³a do 9R+-+-+L+0 siê, ¿e zna³ jeszcze w³oski, jidysz,
równej gry. 19...£b6 20.£:b6 9+K+R+-+-0 czeski i trochê wêgierski
Lepsze by³o 20.£c3 i po 20...¦e7 xiiiiiiiiy
21.0-0-0 ¥g5+ 22.¢b1 ¦:e5 23.¦d6 Z Czerniakiem spotka³em siê
¦c5 24. £d4 ¦f8 25.¦f1 z wyraŸn¹ 40.¦c1 Nale¿a³o graæ 40.¦a3 ¤d5 kilkakrotnie, po raz pierwszy na
przewag¹ bia³ych. 20...¦:e5+ 41.¥e1 ¦d6 i czarne maj¹ nieco przy- Akademickich DMŒ w Budapesz-
21.¢d2 ¥g5+ 22.¢c3 a:b6 23. jemniejsz¹ pozycjê. 40...¦:b3+ 41. cie w 1959 r., kiedy to razem p³ynê-
¦he1 ¦c5+ 24.¢b3 ¥a4+ 25. ¦b2 ¦:b2+ 42.¢:b2 d3+ Lepsze liœmy stateczkiem po Dunaju z Bu-
¢a2 ¥:c2 26.¥b3 ¥f4 27.¦e2 42...¥:h4! 43.¦c6 ¤c8 44.¢b3 ¦d7 dapesztu do Wyszegradu. Potem
¥:b3+ 28.¢:b3 ¦b5+ 29.¢a2 45.¦a6 ¥f6-/+. 43.¢b3 ¤d5 (43... na Akad. DMŒ w Mariañskich £aŸ-
¥:g3 30.h:g3 ¦g5 31.¦ae1 ¦g8 ¦d4 44.¥c5 d2 45.¦d1 ¦d3+ 46.¢b4 niach w 1962 roku, na olimpiadach
32.¦e3 h6 33.a4 ¢h7 34.¦b3 ¤d7-/+) 44.¥d2 ¥d4 (44...¥:h4 45. w Lipsku, Warnie i Hawanie oraz
¦a8 35.¦e4 b5 36. ¢a3 b:a4 ¢c4=) 45.¦e1 ¥e3 (45...¥f2 46.¦e5 naturalnie w Polanicy Zdroju.
37.¦:a4 ¦e8 38.g4 ¦e2 39.g3 ¤c7 47.¦e7 ¥:h4 48.¦:g7 ¥g5 49.¥a5
¦ge5 40.¦c3 ¦2e3 41.¦ac4 ¥f4 50.¥f3 ¦f8=) 46.¥:e3 ¤:e3 Na statku opowiedzia³ piêkn¹ hi-
¢g6 42.b4 ¢g5 43. ¦:e3 ¦:e3+ 47.¦:e3 d2 48. ¥f3 d1£+ 49. storiê na tle swoich spotkañ z Alek-
44.¢a4 ¦:g3 45.b5 ¦f3 46.b6 ¥:d1 ¦:d1 50.¢c4 ¢c7 51.¦g3 sandrem Alechinem. Mianowicie
¦f8 47.¢a5 g6 48.b7 ¦b8 ¢d6 52.¦:g7 ¢e5 Remis przed parti¹ z nim, na olimpiadzie w
49.¢a6 h5 50. g:h5 g:h5 51. Buenos Aires w 1939 roku, gdzie
¦c8 ¦:b7 52. ¢:b7 h4 53.¢c6 Micha³ (Moshe) Czerniak uro- Czerniak reprezentowa³ Palestynê,
h3 54.¢d5 ¢f4 55.¦h8 ¢g3 dzi³ siê w Warszawie 3 II 1910 powiedzia³ do mistrza œwiata - „My
56.¢e4 h2 57.¢e3 ¢g2 58. (zmar³ 31 VIII 1984 w Tel-Awiwie). ju¿ ze sob¹ graliœmy“. Alechin od-
¦g8+ Remis rzek³: „Niemo¿liwe, zwykle pamiê-
24 magazyn SZACHISTA listopad 2013
Szachowe epizody AF (47)
tam przeciwników“. Na to Czerniak -
„To by³o w Warszawie w grudniu
1928 r. w seansie gry jednoczesnej
(dop. A.F. +19 =6 -4 dla Alechina).
By³em jednym z dwóch, z którymi Pan
gra³ na œlepo“. „Ach tak, a który nu-
mer?“. „Szachownica nr 2“ - wyjaœni³
Czerniak, a Alechin doda³ - „Tak pa-
miêtam. Pod koniec partii móg³ Pan
zagraæ znacznie lepiej, bij¹c na f4“.
Wiele lat póŸniej, w jednej z baz
szachowych znalaz³em tê partiê i
naturalnie Alechin mia³ racjê.
A. Alechin - M. Czerniak 1964 Polanica Zdrój. Bruno Parma, Roman B¹k i Aleksander To³usz
Symultana, Warszawa, 2 XII 1928
Szlify szachowe zdoby³ w latach nym fuszerem“, a na zadane pytanie
XIIIIIIIIY 30-ych XX wieku w Warszawie, - „Jaka jest ró¿nica pomiêdzy fusze-
9-+-+-+-+0 gdzie grywa³ w lokalnych turnie- rem i absolutnym fuszerem“, b³yska-
9zp-+-+-mk-0 jach. W 1934 roku Micha³ Czer- wicznie ripostowa³ - „Fuszer abso-
9-zp-wq-zppzp0 niak wyjecha³ do Palestyny, ale lutny, to ju¿ jest szachowy tytu³!“
9+l+-zp-+-0 rok póŸniej wróci³ do Warszawy na
9P+p+LzP-+0 Olimpiadê Szachow¹, na której re- Micha³ Czerniak by³ znany z roz-
9+-wQ-zP-+P0 prezentowa³ Palestynê na I sza- grywania niezwykle d³ugich partii.
9-zP-+-+PmK0 chownicy, podobnie jak w Buenos
9+-+-+-+-0 Aires w 1939 roku. W latach 1936 i W ostatniej XI rundzie fina³u „B“
xiiiiiiiiy 1938 dwukrotnie zdoby³ mistrzo- Olimpiady w Z³otych Piaskach w
stwo Palestyny. Po zakoñczeniu 1962 r., chcia³ za wszelk¹ cenê wy-
37...¥:a4 Czerniak móg³ graæ olimpiady w Buenos Aires, z po- graæ remisow¹ koñcówkê z Casta-
37...e:f4 i teraz po 38.e:f4 (jeœli 38. wodu wybuchu II wojny œwiatowej gn¹ (Szwajcaria), ku przera¿eniu
a:b5 f3+ 39.g3 £d1 40.¥:f3 £:f3 41. pozosta³ w Argentynie. Najwiêk- sêdziów i organizatorów. W Bu³ga-
£:c4 £f2+ 42.¢h1 £:g3 lub 39.¢g1 sze sukcesy odniós³ w Kilmes rii obawiano siê, ¿e chce pobiæ re-
£d1+ 40.¢h2 f2 41.£:c4 f1¤+ 42. ¢g1 (1941 - I m.), Buenos Aires (1941 - kord d³ugoœci partii!! Kiedy straci-
¤:e3+ z decyduj¹c¹ przewag¹ czar- II m., 1944 - I m., 1948 - I m.) i Ro- li wszelk¹ nadziejê odnoœnie
nych) 38...£:f4+ 39.¢h1 £:e4 40.a:b5 sario (943 - II m.). Do Izraela po- zakoñczenia gry - przysz³a ra-
£b1+ 41. ¢h2 £d3 i czarne wygrywa- wróci³ w 1950 roku, a w kolejnych dosna wiadomoœæ. Zupe³nie nie-
³y. 38.£:c4 b5 39.£c8 £e7 40. latach (1952-1974) dziewiêciokrot- oczekiwanie ju¿… w 108 posuniê-
¥d5 f5 41.£g8+ ¢f6 42.£h8+ 1-0 nie startowa³ w olimpiadach, w ciu Czerniak „za³ama³“ siê i podpi-
tym trzykrotnie na I szachownicy. sa³ remis. Biuletyn ukaza³ siê na
1966 Micha³ Czerniak W Europie wygra³ turnieje w czas, ale redaktorzy nie zamieœcili
Wiedniu (1951 - I m.), Reggio Emi- ostatnich 30 posuniêæ - „za karê“!
lii (1951 - I m.), Natanii (1961 - I-III
m., 1965 - I m., 1968 - II-III m.), Opowiedzia³ mi te¿ piêkn¹ histo-
Amsterdamie (IBM 1962, I-II m). riê o remisowej partii z Pilnikiem
w Mar del Plata w 1950 roku. Czer-
Tytu³ IM uzyska³ w 1952 roku. niak realizowa³ przewagê pionka,
Uczestniczy³ w dwóch turniejach potem gra³ znan¹ koñcówkê ¦ + ¥
w Polanicy Zdroju (1963 - II m. i w przeciwko ¦. Rzecz w tym, ¿e w
1964 - IV-IX m.). Tam te¿, w latach rannych dogrywkach, trwaj¹cych
1963-1964, zas³yn¹³ opowiadaniem tylko 2 godziny, grano tempem 16
ró¿nych barwnych historii. Po za- pos./1h. Dlatego partia maj¹ca
koñczeniu ka¿dej partii zasiada³ do 191 posuniêæ trwa³a wiele dni. W
wielogodzinnych analiz, w trakcie Argentynie przychodzi³o wiele ki-
których opowiada³ o swoich sza- biców, którzy pytali - dlaczego Ci
chowych przygodach. „Tê pozycjê sami, codziennie przez dwie godzi-
ju¿ kiedyœ gra³em z jakimœ absolut- ny, graj¹ tê sam¹ pozycjê?
magazyn SZACHISTA listopad 2013 25
Andrzej Filipowicz - wspomnienia XIIIIIIIIY
Szachowe epizody(48) 9-tr-+-trk+0
II Turniej Miêdzynarodowy c.d. Obrona sycylijska B93 9+l+-+pvlp0
Polanica Zdrój, 9-27 VIII 1964 A. Filipowicz - L. Kavalek, Pola- 9pzp-+-sn-+0
nica Zdrój (r. 6) 1964, 1.e4 c5 2.
Kontynuujê opis II Turnieju w Po- ¤f3 d6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤f6 5. 9+-+-zpPsN-0
lanicy Zdroju, rozgrywanego w sa- ¤c3 a6 6.f4 Moja ulubiona konty-
mym centrum Parku Zdrojowego w nuacja w walce z wariantem Najdo- 9P+-zp-+-wQ0
werandzie na tarasie Sanatorium nr rfa, chocia¿ atak na królewskim
1. Turniej cieszy³ siê niezwyk³ym za- skrzydle ma mniej forsowny cha- 9+q+-+-+-0
interesowaniem prasy i widzów. Ob- rakter, ni¿ w wariantach 6.¥g5 i
szerne informacje i felietony o tur- 6.¥c4. 6...£c7 Oczekiwa³em 6...e5 9-zP-+LtRPzP0
nieju, pisane przez specjalnie wys³a- 7. ¤f3 £c7 8.a4 ¤bd7 9.¥d3 g6 10.0-0
nych korespondentów (!) ukazywa- ¥g7 11.£e1 0-0 12.¢h1 itd. 7.¥e2 9tR-vL-+-+K0
³y siê codziennie w miejscowej i Zwykle grywa³em tu 7.¥d3 g6 8.0-0
ogólnopolskiej prasie. Ka¿dego dnia ¥g7 9.¤f3 i 10.£e1 lub 10.¢h1, ale xiiiiiiiiy
przez salê turniejow¹ przewija³o siê tym razem „zachêca³em“ czarne do
po kilkuset widzów i pomieszczenie przejœcia do wariantu schevenin- 22.¤:h7!? Ryzykowne poœwiêce-
okaza³o siê zbyt ma³e. Dlatego sza- genskiego ruchem 7...e6. 7...g6 nie. 22...¤:h7 23.f6! ¥:f6 Bra³em
chownice demonstracyjne wysta- Kavalek wybiera wariant smoczy. pod uwagê 23...¤:f6 24.¦:f6 ¥:f6
wiono w parku, przed sanatorium i 8.0-0 Wiele lat po tej partii odkryto (24...d3 25.¥f1 d2!) 25.£g4+ z remi-
dziesi¹tki kuracjuszy komentowa³o i silny ruch 8.g4!, z przewag¹ bia³ych. sem w kieszeni, gdy¿ po 25...¢h8 nie
dyskutowa³o przebieg partii. 8...¥g7 9.¢h1 0-0 10. a4 e5 11. wolno 26.¦a3, wobec 26...£:a3 27.
¤f3 b6 12.f5!? Bardzo ryzykowne b:a3 ¦fc8 i czarne wygrywaj¹. 24.
Po V rundzie prowadzi³ Parma i dyskusyjne posuniêcie, sprowa- ¦:f6! £c2 25.¦h6 ¦bc8?! Remiso-
YUG i Hort CSR po 3,5 p. przed Ka- dzaj¹ce partie na nietypowe tory. wa³o 25...£:e2 26.£g3+ ¢h8 27.¦:h7+
valkiem CSR, Filipowiczem, Nowo- Bia³e oddaj¹ centrum, w zamian za ¢:h7 28.£h4+ itd., ale w olbrzymim
paszinem ZSRR i Schmidtem po 3 p. w¹tpliwy atak na królewskim skrzy- obustronnym niedoczasie obaj grali-
By³em bardzo zadowolony ze startu dle. 12...g:f5 13.e:f5 ¥b7 14.£e1 œmy na wygran¹. 26.£g3+ ¢h8
i z optymizmem patrzy³em na dalsze ¤bd7 15.£h4 d5!? Czarne licz¹ na 27.¥g5! Grozi mat, ale Lubomir
partie. W VI rundzie stoczy³em za- si³ê centralnych pionków. 16.¤g5!? konstruuje niebywa³¹ obronê. 27...
ciêty pojedynek z Lubosem Kaval- d4 17.¤ce4 £:c2 18.¥f3 ¦ab8?! f6 (27...¦c6? 28.¥d3+-) 28. ¥d3
kiem, jednym z najwiêkszych talen- 19.¦f2 (19.¦a3!?) 19...£d3 20. £:g2+ Jedyne. 29.£:g2 ¥:g2+ 30.
tów w czeskich szachach, który by³ ¥e2 £b3 21.¤:f6+ ¤:f6 ¢:g2 f5 i nagle trzeba walczyæ z la-
znany z ostrego stylu gry. win¹ czarnych pionków. Moje pó³to-
rej minuty na 10 posuniêæ zapewnia-
³o jednak pewien komfort i mog³em
spokojnie policzyæ warianty. 31.
¥e7! ¦f7 32.¥d6 ¢g7! 33. ¦e6!
e4 34.¥:a6 ¦c2+ 35.¢g3 d3
36.¢f4! ¦f2+ 37.¢e5! Król w ata-
ku, punkt w kieszeni, ale... 37...
¤f6! 38.¦g1+ ¤g4+ 39.¢d4 d2!
40.h3! Widzia³em, ¿e nie wygry-
wam figury, ale to wa¿ne tempo i
kontrolne 40 posuniêcie! 40... ¦g2!
Obie chor¹giewki trzyma³y siê na
w³osku, ale byliœmy m³odzi i kontro-
lowaliœmy czas bez k³opotu. Bia³e
nie maj¹ ju¿ problemów... 41.¦d1
¤h2 42.¥e5+ ¢h7 43.¥f4 Dalej
ju¿ prosto. 43...¦d7+ 44. ¢c3 ¤f3
45.¥b5 ¦d8 46.¦h6+ ¢g7 47.
¦:b6 ¦h8 48.a5 ¦:h3 49.a6! Co
tam odkryty szach! 49...¤e1+ 50.
¢d4 ¤c2+ 51.¢e5 e3 52.¦b7+
¢h8 (52...¢g6 53. ¥e8X) 53.a7 1-0
Polanica Zdrój 1964. Bogdan Pietrusiak - Andrzej Filipowicz W VII rundzie kolejny Czech, za-
ledwie 19-letni Vlastimil Hort, ale
ju¿ niezwykle rutynowany. Vlasta
mia³ za sob¹ dwie olimpiady, dwa
DME i silne turnieje pamiêci Alechi-
20 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2013
Szachowe epizody AF (48)
na w Moskwie, gdzie nawi¹za³ Dody, który mia³ zapewnione miej- zie po X rundzie prowadzi³ Parma
walkê z najlepszymi szachistami sce w ekipie. (przegra³ w VIII r. z Kavalkiem) 7 p.
œwiata. Czesi wczeœnie zorientowali a kolejne miejsca zajmowali: Filipo-
siê w predyspozycjach m³odzieñca i W³aœnie od Zbyszka zaczyna³em wicz i Zinn po 6,5 p.; Hort 6 p. i
wys³ali 15-16 latka na turnieje do wa¿ne pojedynki. Mieliœmy przyja- Schmidt 5,5 p.
Moskwy oraz wstawili go do repre- cielskie relacje, ale zawsze walczy-
zentacji Czechos³owacji na olimpia- liœmy zaciêcie i ze zmiennym W XI rundzie czeka³a mnie partia
dach i DME. szczêœciem. Wiedzia³em, ¿e nie z sympatycznym Arkadijem Nowo-
przepada za partiami ze mn¹, z paszinem, z którym wspólnie nie
Obrona Benoni A70 uwagi na moje ekstrawaganckie raz, nie dwa spacerowaliœmy po
posuniêcia, trudne do przewidze- okolicach Polanicy Zdroju. By³ on
V. Hort - A. Filipowicz, Polanica nia, co kolejny raz mia³o miejsce. kilkakrotnym uczestnikiem fina³ów
Zdrój (r. 7) 1964, 1.d4 ¤f6 2.c4 e6 mistrzostw ZSRR, zdolnym i bar-
3.¤f3 c5 4.d5 e:d5 5.c:d5 d6 6. Obrona sycylijska B48 dzo ogranym szachist¹.
¤c3 g6 7.e4 a6 8.a4 ¥g4 W tej
partii nie spieszy³em siê z fiancheto- A. Filipowicz - Z. Doda, Pola- Obrona Caro-Kann B17
waniem goñca i opóŸnia³em rosza- nica Zdrój (r. 8) 1964, 1.e4 c5
dê. Postanowi³em przej¹æ kontrolê 2.¤f3 e6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 a6 A. Nowopaszin - A. Filipowicz,
na polem e5 i naciskaæ na pionka e4. 5.¤c3 £c7 6.¥e3 ¤c6 7.f4 ¥b4 Polanica Zdrój (r. 11) 1964, 1.e4 c6
9.h3 ¥:f3 10.£:f3 ¤bd7 11.g4 8.¤:c6 £:c6 9.£d4 ¥:c3+ 10. 2.d4 d5 Obronê Caro-Kann gry-
£e7 12.¥g2 ¥g7 13.0-0 ¤e5 14. b:c3 ¤f6 11.¥d3 b5 wa³em rzadko, ale mia³em dobrze
£e2 c4 15.¥d2 ¤fd7 16.f4 ¤d3 przygotowane warianty. 3.¤c3
17.b3 ¦c8 18.¦ab1 (18.b:c4 ¤b2 XIIIIIIIIY d:e4 4.¤:e4 ¤d7 5.¥c4 ¤gf6 6.
19.¦ab1 ¤:c4=) 9r+l+k+-tr0 ¤g5 e6 7.£e2 ¤b6 8.¥b3 h6 9.
9+-+p+pzpp0 ¤5f3 c5 10.¥f4 ¤bd5 11.¥e5
XIIIIIIIIY 9p+q+psn-+0 £a5+ 12.¤d2 c:d4 13.¤gf3 ¥e7
9-+r+k+-tr0 9+p+-+-+-0 14.0-0 0-0 15.¤:d4 ¥d7 System
9+p+nwqpvlp0 9-+-wQPzP-+0 popularny do dnia dzisiejszego.
9p+-zp-+p+0 9+-zPLvL-+-0
9+-+P+-+-0 9P+P+-+PzP0 XIIIIIIIIY
9P+p+PzPP+0 9tR-+-mK-+R0 9r+-+-trk+0
9+PsNn+-+P0 xiiiiiiiiy 9zpp+lvlpzp-0
9-+-vLQ+L+0 9-+-+psn-zp0
9+R+-+RmK-0 12.0-0-0!? Takie posuniêcie ni- 9wq-+nvL-+-0
xiiiiiiiiy komu nie przysz³oby do g³owy i na 9-+-sN-+-+0
twarzy Dody pojawi³o siê zdumie- 9+L+-+-+-0
18...g5!? 19.f:g5 ¤7e5 20.h4 nie. Oczekiwa³ tylko 12.e5 lub 12.a4 9PzPPsNQzPPzP0
(20.b:c4 ¦:c4 21.¤d1 ¦:a4 22. prowadz¹ce do równej gry. Postano- 9tR-+-+RmK-0
¤e3+/=) 20...0-0 21.h5 ¦c7 22. wi³ mnie ukaraæ za podejrzan¹ kon- xiiiiiiiiy
¥h3 ¦fc8 23.b4 ¦e8 24.a5 ¤d7 tynuacjê. 12...¥b7 13.f5 ¦c8
25.¥g2 £e5 26.h6 ¥h8 27.£e3 (13...£c7) 14.¢b2 0-0 15.e5 ¤d5 16.a3 W partii Iwanczuk -
£d4 28.£:d4 ¥:d4+ 29.¢h2 W 16.¥d2 e:f5 (16...f6!) 17.¥:f5 ¤b6 Anand, Szybkie szachy. Monte Car-
du¿ym obustronnym niedoczasie, 18.¢c1 ¤c4 19.¥:d7 £c7 20.e6! lo 2000, grano 16.c3 £b6 17.¥c2
tradycyjnym w naszych licznych (20.¥:c8 ¦:c8 21.¦he1 £a5=/+) 20... ¦ac8 18.¤2f3 ¦fd8 19.¦ad1 ¥f8
partiach, podpisaliœmy remis. Mo- £a5 21.¢b1 ¤a3+ 22.¢b2 ¤:c2? 20.¦d2 z wyrównan¹ gr¹. 16...b5
g³o nast¹piæ 29…¤7e5 (29... ¥e5+ (22...¤c4+ 23.¢a1 f:e6 24.¥:e6+ ¢h8 17.c3 £b6 18.¥c2 ¦ac8 19.¥d3
30.¢h3 ¤f8 31.b5 ¤g6=) 30.¢g3 ¤g6 25.¥h6 £c7 26.¥:c8 ¥:c8 27.¦hf1 z a6 20.c4 ¤f4 21.¥:f4 £:d4 22.
31.¥h1 ¥e5+ z równ¹ gr¹. wygran¹) 23.£d6? (23.¢:c2 £:a2+ ¥e5 £g4 23.¦fc1 ¦fd8 24.h3
24.¢d3+-) 23...b4 (23...¤e3!) 24. £:e2 25. ¥:e2 ¥e8 26.¤f3 ¤e4
W drugiej czêœci turnieju czeka³y ¥:c8 ¥:c8 25.e7 b:c3+ 26.¥:c3 27.b4 ¤d2 28.¤:d2 ¦:d2 29.
mnie szczególnej wagi partie z roda- £b5+ 27.¢c1 ¦e8 28.£d8 £g5+ ¥f1 b:c4 30.¥:c4 ¥b5 31.¥b3
kami, bo walczyliœmy o dwa miejsca 29.¦d2 1-0 ¦cd8 32.¦c7 ¥d6 33.¥:d6
w dru¿ynie olimpijskiej na atrakcyj- ¦2:d6 34.¦ac1 ¢f8 35.¦1c3
nej Olimpiadzie w Tel-Awiwie, w li- Kolejne partie z Witkowskim i ¦6d7 36. a4 ¥e2 37.¦c2 ¥d1
stopadzie 1964 roku. Do dru¿yny Balcerowskim zakoñczy³y siê remi- 38.¦:d7 ¦:d7 39.¦c8+ ¢e7 40.
kwalifikowa³o siê dwóch najlep- sami, chocia¿ w tej drugiej by³em o ¥c4 ¥:a4 41.¥:a6 ¦d1+ 42.¢h2
szych Polaków, nie licz¹c Zbigniewa krok od zwyciêstwa. W ka¿dym ra- ¥d7 Remis
magazyn SZACHISTA grudzieñ 2013 21
Szachowe epizody AF (48)
Po tej spokojnej partii przyszed³ ale „z litoœci“, bo nie mia³ ¿adnej ka- ¥g4 17.¦e3 £e8 18.h3 ¥e6 19.
pojedynek z Bogdanem Pietrusia- tegorii. Nie tylko zaj¹³ tam zdecydo- ¦f1 £h5 20.£e2 a5 21.a4 ¥e7
kiem, z którym mia³em bilans wanie ostatnie miejsce, ale przegra³ 22.¤d4 £:e2 23.¤:e2 ¢g8 24.
+2=1-1, ale przegra³em niezwykle wszystkie 13 partii, co by³o wystar- ¤c3 c6 25.¤e2 ¦fb8 26.¥a1 ¦b7
wa¿n¹ partiê w MP 1964 r. w War- czaj¹cym argumentem do zrezygno- 27.f4 e:f4 28.¤:f4 ¥f7 29.¦g3
szawie. Pa³a³em chêci¹ rewan¿u i wania z gry w szachy i zmiany dys- ¥f8 30.e5! Kombinacyjne przej-
tak siê sta³o. Rozbi³em Bogdana! cypliny, zw³aszcza, ¿e Bogdan by³ œcie do z³o¿onej koñcówki. 30...
zapalonym i utalentowanym bokse- d:e5 31.¤d3!? ¥g6?! Lepiej wygl¹-
Otwarcie królewsko-indyjskie A08 rem. Ale w tym przypadku spraw- da³o 31...¦:b3!? 32.¦:f7 ¦d8 33.¦a7
dzi³y siê s³owa naszego rodaka Mie- (33.¦:f8+ ¢:f8 34.¦f3+ ¢e7-/+) 33...
A. Filipowicz - B. Pietrusiak, czys³awa Najdorfa - „Szachy ucz¹ ¦b1+ 34.¢h2 ¦:a1 35.¤:e5 z dobrymi
Polanica Zdrój (r. 12) 1964, 1.e4 przegrywaæ i prze³amywaæ siebie. Nie perspektywami czarnych. 32.¤:e5
c5 2.¤f3 ¤f6 3.d3 d5 4.¤bd2 e6 s¹ dla ludzi s³abych duchem!“. Bog- ¥c2 33.¤:c6 ¥d6 34.¦e3 ¦:b3
5.g3 ¥e7 6.¥g2 0-0 7.0-0 ¤c6 dan przez wiele lat solidnie praco-
8.¦e1 Tym razem z obrony sycylij- wa³ nad szachami i znalaz³ siê w pol- XIIIIIIIIY
skiej przeprowadzi³em partiê do skiej czo³ówce. Stawiano go za wzór 9r+-+-+k+0
otwarcia królewsko-indyjskiego, pracowitoœci. W 1964 roku zaj¹³ IV 9+-+-+-zpp0
które by³o moj¹ alternatyw¹ na miejsce, a w 1966 roku zosta³ wice- 9-+Nvl-+-+0
obrony sycylijsk¹, francusk¹ i Caro- mistrzem Polski i reprezentowa³ 9zp-zp-+-+-0
-Kann, gdy trzeba by³o zmyliæ rywa- nasz kraj w turnieju strefowym MŒ 9P+P+-+-+0
la. 8...b6 9.e5 ¤d7 10.£e2 £c7 w Halle w 1967 roku. 9+r+-tR-+P0
11.¤f1 ¥a6?! 12.¥f4 ¦fe8 13.h4 9-+l+-+P+0
¦ac8 14.h5 b5 15.h6 g6 16. Niestety XIII runda okaza³a siê 9vL-+-+RmK-0
¤e3 £b6? Czarne gra³y bez planu i dla mnie feralna, chocia¿ sam uro- xiiiiiiiiy
teraz pope³ni³y powa¿ny b³¹d. dzi³em siê „trzynastego“ i to „w pi¹-
Mniejszym z³em by³o 16...¤d4 17. tek“. Podobnie, jak wiele lat póŸ- 35.¤e7+! ¢h8 (35...¥:e7 36.¦:e7
¤:d4 c:d4 18.¤:d5 £:c2 (18...e:d5 19. niej Garri Kasparow nie mia³em ¦g3 37.¦ff7 ¥:a4 38.¦:g7+ ¦:g7 39.
¥:d5 £c5 20.¥:f7+ ¢:f7 21.e6+) 19. powodu do narzekañ na „trzynast- ¦:g7+ ¢f8 40.¦:h7+/-) 36.¦:b3
¤:e7+ ¦:e7 20.¦ac1 £:e2 21.¦:c8+ kê“. Ale by³y wyj¹tki i tym okaza³a ¥:b3 37.¦f7 ¥:e7 38.¦:g7 h5
¥:c8 22.¦:e2, chocia¿ przewaga bia- siê partia z Aleksandrem Cwetko- 39.¦g3+! ¢h7 40.¦:b3 ¢g6 41.
³ych w koñcówce jest wyraŸna. wem, niezwykle doœwiadczonym ¢f2 ¦c8 42.¢e2 ¥g5 43.¦d3
50-letnim zawodnikiem, graj¹cym ¦b8 44.¥c3 ¦b3 45.¥:a5 ¦b2+
XIIIIIIIIY na I desce Bu³garii jeszcze w 46.¥d2 ¦a2 47.¦d6+ ¢f7 48.a5
9-+r+r+k+0 przedwojennych olimpiadach w ¥:d2 49.¦:d2 ¦:a5 50.¦d5 ¢g6
9zp-+nvlp+p0 Monachium w 1936 roku i Buenos 51.¢f3 ¦a3+ 52.¢f4 ¦a2 53.¢g3
9lwqn+p+pzP0 Aires 1939. By³a to moja najgorsza h4+ 54.¢:h4 ¦:g2 55.¦:c5 ¦c2
9+pzppzP-+-0 partia w Polanicy, w której czarny- 56.¢g4 ¢f6 57.¦f5+ ¢g6 58.¦f4
9-+-+-vL-+0 mi poœwiêci³em pionka za „œwie¿e 1-0 (58…¦e2 59.h4 ¦e5 60.¢f3 ¢h6
9+-+PsNNzP-0 powietrze“ i g³adko przegra³em, 61.¦e4 ¦a5 62.¢e3 ¢g6 63.¦f4 itd.)
9PzPP+QzPL+0 spadaj¹c na II-IV miejsce.
9tR-+-tR-mK-0 Dogoni³em lidera i po przed-
xiiiiiiiiy Kolejnym przeciwnikiem w ostatniej XIV rundzie prowadzili:
przedostatniej rundzie by³ Jerzy Ko- Filipowicz i Parma po 9 p., Hort i
17.¤:d5! e:d5 18.e6 ¤f6 (18... stro, wyj¹tkowo trudny rywal, z któ- Cwetkow po 8,5 p. oraz Balcerow-
¤f8 19.e:f7+ ¢:f7 20.¤g5+! ¥:g5 21. rym mia³em fatalny bilans +0=2-4, ski, Nowopaszin i Kavalek po 8 p.
¥:d5+ z matem) 19.e:f7+ ¢:f7 20. ale tylko jedn¹ partiê gra³em bia³y-
£e6+ ¢f8 21.¥d6 ¤g8 22.¤g5 mi. Tym razem mia³em bia³e i gra- W wolnym dniu, przeznaczonym
¤:h6 23.£f6+ 1-0 ³em niezwykle skoncentrowany. na „wyczyszczenie“ dogrywek
przed ostatni¹ rund¹, zorganizo-
Zawsze podziwia³em Bogdana Partia hiszpañska C87 wano turniej b³yskawiczny, który
Pietrusiaka za jego pogodê ducha i tradycyjnie towarzyszy³ wszyst-
optymizm. Pocz¹tki jego kariery A. Filipowicz - J. Kostro, Polani- kim memoria³om Akiby Rubinste-
zniechêci³yby ka¿dego. Mianowicie, ca Zdrój (r.14) 1964, 1.e4 e5 2.¤f3 ina, a brali w nim udzia³ równie¿
jako 17-latek zadebiutowa³ w MP do ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 ¤f6 5.0-0 goœcie turnieju. Niestety myœlami
20 lat w Iwoniczu Zdroju w 1950 ro- ¥e7 6.¦e1 d6 7.¥:c6+ b:c6 8.d4 by³em ju¿ przy ostatniej rundzie,
ku. Zosta³ dopuszczony jako mistrz ¤d7 9.b3 f6 10.¥b2 0-0 11.c4 co wp³ynê³o na moj¹ grê w dobrze
Wielkopolski juniorów w 1949 roku, ¢h8 12.¤c3 c5 13.d:e5 f:e5 14. obsadzonym blitzu.
¤d5 ¤f6 15.¤:f6 ¥:f6 16.£d3
22 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2013
Szachowe epizody AF (48)
Blitz (P-5') w wolnym dniu 25 ¦e7 45.¦e4 ¦c7 46.¦c4 ¦e7 47. ca³y dzieñ œledzili w napiêciu drama-
VIII 1964: GM Parma Bruno ¦c1 ¦e3 48.¦d1 ¦e2 49.¤c3 tyczn¹ walkê, nie bacz¹c na póŸn¹
YUG 14,5 p.; (z 17); IM Hort Vla- ¦c2 Remis porê. Dziêki temu Czerniak podzieli³
stimil CSR i Kavalek Lubos CSR po IV-VIII pozycjê z Cwetkowem, Kaval-
14 p.; Schmidt W³odzimierz 13 p.; W partii Cwetkow - Czerniak, kiem, Schmidtem, Balcerowskim i
IM Velimiroviæ Dragoljub YUG 12 Bu³gar zdobywa wyraŸn¹ przewagê Nowopaszinem po 8,5 p.
p.; Pietrusiak Bogdan 10,5 p.; IM i walczy o dzielenie I miejsca w tur-
Zinn Lothar DDR 9,5 p.; GM To³usz nieju, przy jednoczesnej próbie ze- Zosta³em wspó³zwyciêzc¹ turnieju:
Aleksander ZSRR 9 p.; Balcerowski pchniêcia Czerniaka na... 10 pozy- I-II Filipowicz i Parma po 9,5 p.
Witold 8,5 p.; Filipowicz Andrzej 8 cjê. Ale Micha³ Czerniak to twardy oraz III Hort 9 p., który by³ bar-
p.; Witkowski Stefan 7,5 p.; Ar³a- orzech do zgryzienia. Jest w swoim dzo zadowolony ze swojej gry i koñ-
mowski Jerzy 7 p.; IM Czerniak Mi- ¿ywiole - broni przegranej pozycji cowego wyniku. W nagrodê otrzy-
cha³ ISR 6,5 p.; Œledziewski Janusz i w trudnej koñcówce. Mijaj¹ godzi- ma³em radziecki aparat fotograficz-
Kwaœniewski Zdzis³aw po 5 p.; Fron- ny uroczystego zakoñczenia tur- ny „Zorkê“ oraz 4.250 z³ (moja
czek Henryk 4,5 p.; Litmanowicz nieju i nawet rozpoczêcia bankietu. pensja starszego asystenta na
W³adys³aw 3 p.; Mañkowski 1,5 p. Wreszcie koniec, w bardzo z³ej po- uczelni wynosi³a wtedy 1.800 z³).
zycji Czerniak ofiarowuje dwa pion-
Prawdê mówi¹c, mia³em ju¿ za- ki i uzyskuje jak¹œ tam inicjatywê. W miesiêczniku „Szachy“ nr 10 z
pewniony udzia³ w olimpijskiej dru- 1964 r. W³adys³aw Litmanowicz na-
¿ynie, ale perspektywa zajêcia I A. Cwetkow - M. Czerniak pisa³: „Wynik Filipowicza jest wrêcz
miejsca by³a bardzo ekscytuj¹ca. Polanica Zdrój (r. 15) 1964 historyczny. Jest to pierwsze zwyciê-
Wielu kibiców zaczepia³o mnie w stwo (czy wspó³zwyciêstwo) polskiego
parku i na ulicach, nawet w dale- XIIIIIIIIY zawodnika w turnieju miêdzynaro-
kim „Piekie³ku“. Zadawali liczne 9-+-+-+-+0 dowym po wojnie! Mo¿na siê cieszyæ
pytania, ¿yczyli sukcesów. Nie tyl- 9+p+-trpmkl0 z tego powodu, i¿ przypad³o ono w
ko mnie, ale te¿ Witkowi Balcerow- 9-+-+-zp-+0 udziale zawodnikowi m³odemu, pro-
skiemu, który by³ bliski wywalcze- 9+-+Pwq-zp-0 gresuj¹cemu, o bardzo ostrym kombi-
nia miejsca w pierwszej czwórce. 9-+R+P+Pzp0 nacyjnym i agresywnym stylu gry. Je-
9+-+-+P+P0 œli siê zwa¿y, ¿e Filipowicz ju¿ w cza-
W ostatniej rundzie Parma remi- 9-+-+-wQ-+0 sie MP w Warszawie sprawi³ niema-
suje z Witkowskim, a ja mam po- 9+-+-+LmK-0 ³¹ niespodziankê prowadz¹c przez
wa¿ne k³opoty z Lotharem Zin- xiiiiiiiiy d³u¿szy czas w tabeli, ¿e na turnieju
nem, czo³owym szachist¹ Niemirc- Armii ZaprzyjaŸnionych w Moskwie
kiej Republiki Demokratycznej. 51...b5 52.¦b4 ¦c7 53.¦:b5 uzyska³ najlepszy wynik spoœród za-
¦c1 54.¦b2 £f4 55.¦d2 £d6 56. wodników nieradzieckich - to dojdzie-
L. Zinn - A. Filipowicz ¦b2 £f4 57.¦d2 £d6 58.¢g2 ¦c3 my do wniosku, ¿e w jego osobie sza-
Polanica Zdrój (r. 15) 1964 59.¥d3 £f4 60.¦d1 £e5 61.¢f1 chy polskie zyska³y du¿y talent, który
¦a3 62.¥e2 £d6 63.¦d2 ¥g8 wart jest szczególnej opieki ze strony
XIIIIIIIIY 64.¥d1 f5 65.g:f5 f6 66.£h2 PZSzach. Trzeba wiêc Filipowiczowi
9R+-+n+k+0 £a6+ 67.¢g1 £b6+ 68.£f2 £d6 stworzyæ odpowiednie warunki tre-
9+-+-+r+-0 69.¢h1 ¥f7 70.£h2 £a6 71.£f2 ningu, wypoczynku i pracy, obsy³aæ
9p+-zp-zpp+0 £d6 72.¢g2 ¥h5 73.¥e2 £f4 74. nim turnieje miêdzynarodowe, nie
9tr-+-+-+-0 ¦d3 ¦a6 75.¦d1 ¦a2 76.¢f1 obawiaj¹c siê niepowodzeñ. Filipo-
9Nzp-+-+P+0 ¦:e2! 77.¢:e2 (77.£:e2 ¥:f3 78.£d2 wicz znajduje siê w tej chwili raczej
9+P+P+R+-0 ¥:d1+) 77...£:e4+ 78.¢f1 ¥:f3 na pocz¹tkowych szczeblach kariery,
9P+-+-+P+0 79.¦d4 £:f5 80.d6 £:h3+ 81. a dalsze jego losy zale¿¹ w g³ównej
9+-+-+-+K0 ¢e1 £e6+ 82.¢d2 ¥d5 83.£h2 mierze od PZSzach“.
xiiiiiiiiy ¥c6 84.£e2 £a2+ 85.¢e1 £a1+
86.¦d1 £c3+ 87.¦d2 £g3+ Naturalnie nic siê nie zmieni³o i
W bardzo trudnej pozycji oddajê 88.£f2 £e5+ 89.¢f1 Cwetkow nie wróci³em do normalnej pracy na
dwa pionki za inicjatywê i z pozycji wytrzymuje napiêcia i podstawia warszawskiej Politechnice i wraz z
si³y wymuszam remis! 31...¦e7! mata (remisowa³o 89.£e2!) i po 9 go- zespo³em „Legionu“ rozpocz¹³em
32.¦:f6 ¢g7 33.¦f4 ¢h6 34.¦:b4 dzinach gry Czerniak wygrywa!! przygotowania do wrzeœniowego
¢g5 35.¦c8 ¤f6 36.¦c1 ¦ae5 89...¢g6 90.£d4 ¥b5+ 0-1 meczu w Warszawie z silnym ze-
37.¢g1 ¤:g4 38.¦f1 ¤e3 39.¦f3 spo³em „Honvedu“ Budapeszt.
¤g4 40.¦f1 ¤e3 41.¦e1 ¤g4 42. Aplauz licznie zebranej publiczno- Tu¿ przed meczem nie omieszka-
¦be4 ¦:e4 43.¦:e4 ¦c7 44.¦c4 œci, blisko 100 widzów, którzy przez ³em zagraæ w dwóch turniejach
blitzowych, w których moi ko-
magazyn SZACHISTA grudzieñ 2013 23
Szachowe epizody AF (48)
Berlin1964. Wy¿ej: Micha³ Skipietrow, Jan Adamski, Kazimierz Plater , XY, Stanis³aw Gawlikowski i Janusz Szukszta,
ni¿ej: Emanuel Sztejn, Rafa³ Marsza³ek, W³adys³aw Litmanowicz, Zdzis³aw Schneider, Czes³aw Krulisch,
Andrzej Filipowicz, Ryszard Chrzanowski i Andrzej Pytlakowski, ,
ledzy i rywale grali pod has³em Wyniki: Filipowicz Andrzej - 0-0 9.0-0 a6 10.b3 £c7 11.¥b2
„biæ mistrza“ pa³aj¹c checi¹ poko- Ozsvath Andras 2-2; Plater Kazi- b5 12.a3 ¥b7 13.£d2 Czasem
nania zwyciêzcy Polanicy Zdroju. mierz - Liptay Laszlo 1,5-2,5; Gawli- warto porównaæ dawne czasy ze
kowski Stanis³aw - Meleghegyi Csaba wspó³czesnymi. W tej pozycji pó³
W jakimœ stopniu im siê uda³o: 2,5-1,5; Szukszta Janusz - Nagy wieku póŸniej grano 13.h3 ¦fd8 14.
„Legion“ 16 IX 1964 (blitz P- Ervin 0-3; Krulisch Czes³aw - Nagy g4 d5 15.e:d5 b4 16.¤e4 ¤:d5 17. £c1
5'): Gr¹bczewski Romuald 9,5 p. (z Ervin 0-1; Litmanowicz W³adys³aw - b:a3 18.¥:a3 ¤cb4 z przewag¹ czar-
12); Filipowicz Andrzej 9 p.; Barabas Attila 2-2; Adamski Jan - nych, B. Fernandez Aguado - V. Jan-
Adamski Jan 8,5 p.; Skipietrow Mi- Vigh Bela 2,5-1,5; Skipietrow Mi- sa, DM Hiszpanii 2007. 13... ¦ac8
cha³ 7,5 p.; Papuga i Gawlikowski cha³ - Romek Istvan 3,5-0,5; Marsza- 14.h3 ¦fd8 15.f4 d5! 16.e5
Stanis³aw po 3 p.; Chrzanowski Ry- ³ek Rafa³ - Berenyi Gabor 3,5-0,5;
szard 1,5 p. oraz „Legion“ 18 IX Sztejn Emanuel - Pais Niemirod 2-1; XIIIIIIIIY
1964 (blitz P-5'): Adamski Jan Tomaszewicz Leon - Pais Niemirod 9-+rtr-+k+0
11,5 p. (z 14); Pytlakowski Andrzej 0-1; Schinzel W³adys³aw - Pasztor 9+lwq-vlpzpp0
10,5 p.; Filipowicz Andrzej 10 p.; Laszlo 0,5-2,5; Pytlakowski Andrzej - 9p+n+psn-+0
Skipietrow Micha³ 7 p.; Gawlikow- Pasztor Laszlo 1-0. 9+p+pzP-+-0
ski Stanis³aw 5,5 p.; Tomaszewicz 9-+-+-zP-+0
Leon 4,5 p.; Chrzanowski Ryszard W moim pojedynku 2-2 ze zna- 9zPPsN-+-zPP0
4 p.; Burakowski Zygmunt 3 p. nym mistrzem wêgierskim Ozsva- 9-vLPwQN+L+0
them mia³y miejsce cztery rezulta- 9tR-+-+RmK-0
Legion Warszawa tywne partie wygrane przez czar- xiiiiiiiiy
- Honved Budapeszt 21-19 ne! Uleg³em po zaciêtej walce w
pierwszej partii, ale natychmiast 16...¤e4! Klasyczne posuniêcie
Warszawa, 22-27 IX 1964 zrewan¿owa³em siê w drugiej. w obronie sycylijskiej. 17.¤:e4
d:e4 18.£e3 ¤a5 19.¤d4 ¥c5
Odnieœliœmy du¿y sukces w czte- Obrona sycylijska B56 20.¦f2 (20.¥:e4 ¥:d4 21.¥:d4 ¥:e4
rorundowym meczu: 4-6; 5,5-4,5; 22.£:e4 £:c2 23.£:c2 ¦:c2 24.¥b6
5-5 i 6,5-3,5, dziêki wspania³ej A. Ozsvath - A. Filipowicz, War- ¦dd2 25.¦fb1 ¦g2+ 26.¢f1 ¤c6 27.
ostatniej rundzie. Mecz graliœmy w szawa (r. 2), 1964, 1.e4 c5 2.¤f3 ¦c1=) 20...£b6 21.¦d1 ¤c6 22.
siedzibie „Legionu“, w Klubie Ofi- d6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤f6 5.¤c3 ¦fd2 g6 23.c3 ¤a5 24.b4 ¥:d4
cerskim przy Al. Niepodleg³oœci 141, ¤c6 6.¤de2 e6 7.g3 ¥e7 8.¥g2
a sêdziowa³ Ryszard Chrzanowski.
24 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2013
Szachowe epizody AF (48)
25.¦:d4 ¤c4 26.£f2 e3 27.£e2 pierwszego posuniêcia czêsto za- ligi by³o sukcesem i udanym rewan-
¦:d4 28.c:d4 ¥:g2 29.£:g2 ¤d2 stanawia³ siê pó³ godziny. Zdarza³o ¿em za pora¿kê sprzed dwóch lat w
30.¥c1 £:d4 31.¥:d2 e2+ 0-1 siê te¿, ¿e siedzia³ bez ruchu blisko Budapeszcie. Ale szczerze mówi¹c
godzinê. Wêgrzy tym razem przyjechali w
Do niebywa³ej sytuacji dosz³o w niepe³nym sk³adzie i tylko na trzech
trzeciej partii. Znaliœmy siê z Andra- Nastêpnego dnia zrewan¿owa- pierwszych deskach byli silni mi-
szem od kilku lat i zawsze rozma- ³em siê Wêgrowi. strzowie. £adne zwyciêstwo wetera-
wialiœmy „mieszanin¹“ trzech jêzy- na Stanis³awa Gawlikowskiego za-
ków niemieckiego, rosyjskiego i wê- A. Ozsvath - A. Filipowicz s³uguje na uznanie.
gierskiego, bo on tylko tym ostat- Warszawa (r. 4), 1964
nim w³ada³ dobrze! Ja natomiast Obrona staro-indyjska A53
zna³em wiele wêgierskich s³ów, XIIIIIIIIY
szczególnie terminologiê szachow¹, 9-+-+r+k+0 S. Gawlikowski - C. Meleghegyi,
doœæ pomocn¹ w dysputach. Przed 9zpp+-+rvlp0 Warszawa 1964, 1.¤f3 ¤f6 2.c4
parti¹ staliœmy przez wiele minut na 9-+n+-zp-+0 d6 3.d4 ¤bd7 4.g3 e5 5.¥g2
sali i ¿artowaliœmy sobie ze zwycza- 9+q+pzpP+-0 ¥e7 6.0-0 0-0 7.b3 c6 8.¥b2
jów ró¿nych szachistów. Ozsvath 9-+-zp-+-+0 £c7 9.£c2 ¦e8 10.¤c3 ¥f8 11.
œwietnie ich naœladowa³, a koledzy z 9zP-+P+QzP-0 ¦ac1 e:d4 12.¤:d4 a5 13. ¦fd1
obu zespo³ów zarykiwali siê ze 9-zPPvLRsN-zP0 ¤c5 14.a3 £b6 15.¥a1 ¥d7 16.
œmiechu. W tak weso³ym nastroju 9+-tR-+-mK-0 ¦b1 £a6 17.b4 a:b4 18.a:b4
usiad³em do stolika i… podstawi³em xiiiiiiiiy ¤e6 19.¤:e6 f:e6 20.b5 £a5 21.
figurê w 8 posuniêciu. By³em pe- ¤e4 ¤:e4 22. ¥:e4 h6
wien, ¿e bia³y skoczek stoi na f3, a ja 26...e4 (26...£:b2 27.£:d5 £:a3
go przecie¿ postawi³em na e2! 28.¤e4 ¦d8 29.£c4=) 27.d:e4 ¤e5 XIIIIIIIIY
28.£h5 £:b2 29.e:d5 £:a3 30. 9r+-+rvlk+0
Partia hiszpañska C73 ¤d3 £d6 31.¤f4 ¦c8 32.¦b1 9+p+l+-zp-0
¦:c2 33.¥b4 £c7 34.¥d6 ¦c1+ 9-+pzpp+-zp0
A. Filipowicz - A. Ozsvath, 35.¢g2 £c8 36.¦:c1 £:c1 37. 9wqP+-+-+-0
Warszawa (r. 3) 1964, 1.e4 e5 2. ¥:e5 f:e5 38.¤e6 £c4 39.¤g5 9-+P+L+-+0
¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 d6 5. £:d5+ 40.¢h3 d3 41.¦f2 e4 9+-+-+-zP-0
¥:c6+ b:c6 6.d4 e:d4 7.¤:d4 42.£:h7+ ¢f8 43.¤:f7 £:f7 44. 9-+Q+PzP-zP0
c5 8.¤e2 g6 f6 £e6+ 45.g4 ¥:f6 46.¦f5 ¢e8 9vLR+R+-mK-0
47.g5? (47.¦:f6 £:f6 48.£:e4+ =) xiiiiiiiiy
XIIIIIIIIY 47...¥g7 48.¢g2 d2 49.£h5+
9r+lwqkvlntr0 ¢d8 50.£g4 £:f5 51.£:f5 d1£ 23.¥h7+ ¢h8 24.¥g6 ¦ed8
9+-zp-+p+p0 52.£:e4 £d2+ 53.¢f3 £c3+ 54. 25.¥f7 e5 26.c5 d:c5 27.¥:e5
9p+-zp-+p+0 ¢e2 £e5 0-1 ¥e8 28.¥b3 ¦:d1+ 29.¦:d1
9+-zp-+-+-0 ¦d8 30.¦:d8 £:d8 31.£f5 £e7
9-+-+P+-+0 Z trudem wywalczone zwyciê- 32.¥c2 ¢g8 33.£h7+ ¢f7 34.
9+-+-+-+-0 stwo z czo³ow¹ dru¿yn¹ wêgierskiej ¥b3+ 1-0
9PzPP+NzPPzP0
9tRNvLQmK-+R0
xiiiiiiiiy
9.¥g5?? £:g5 0-1
Po tej podstawce zrozumia³em,
dlaczego wielu szachistów siada
przy stoliku kilka minut przed roz-
poczêciem partii i koncentruje siê.
Naturalnie, nie nale¿y przesa- Dubrownik w 1975 roku. Andrzej Filipowicz i Andras Ozsvath z ma³¿onk¹
dzaæ, jak to nieraz mia³o miejsce w
przypadku Dawida Bronsteina.
S³ynny arcymistrz zajmowa³ miej-
sce przy szachownicy o wymaga-
nym czasie, ale przed wykonaniem
magazyn SZACHISTA grudzieñ 2013 25
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
red Epizody-037-048 rok 2013
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search