red Epizody-049-060 rok 2014

Szachowe epizody AF (57)

Michai³ Tal Warszawa, 11 II 1966
„Hipnotyzuj¹ce” spojrzenie Andrzej Flipowicz - Michai³ Tal

Wizyta Michai³a Tala szawy, zakoñczon¹ rezultatem 9.5- œredni pojedynek z Talem, który do-
0.5, a jedyny remis uzyska³ Jerzy szed³ do skutku dopiero 8 lat póŸniej
Warszawa, 3-12 II 1966 Lewi. W³aœciwie to tê partiê ocali³ w 1974 r. i zakoñczy³ siê remisem.
eksmistrz œwiata, ale obaj byli nie-
Przed wizyt¹ 2 II 1966 rozegrali- zadowoleni i trudno siê dziwiæ. Znacznie lepszy wynik uzyska³a
œmy w „Legionie“ blitza treningo- z Talem m³odzie¿owa reprezentacja
wego P-5', w ramach przygotowañ M. Tal - J. Lewi Krakowa 2,5-5,5. Arcymistrz prze-
do turnieju b³yskawicznego z udzia- Symultana zegarowa, W-wa 1966 gra³ z Czes³awem Jêdrzejkiem
³em mistrza œwiata. Wyniki: Filipo- i Edwardem K³aputem, a zremiso-
wicz Andrzej i Adamski Jan po 6,5 p. XIIIIIIIIY wa³ ze Zbigniewem Wêglowskim.
(z 8); Gawlikowski Stanis³aw 4 p.; 9-+-+-+-tR0 Ostatni¹ symultanê, ale ju¿ zwyk³¹
Skipietrow Micha³ 2 p.; Tomasze- 9+-+-vlk+-0 na 25 szachownicach rozegra³ Tal
wicz Leon 1 p. 9-+-+-+r+0 we Wroc³awiu z wynikiem +16 =6 -2.
9+-+-+-+-0
Michai³ Tal, mistrz œwiata w la- 9-+-+-zp-+0 Na zakoñczenie pobytu Michai³
tach 1960-1961 przyby³ do Polski na 9+-+-snP+K0 Tal wzi¹³ udzia³ w du¿ym turnieju
zaproszenie Polskiego Zwi¹zku Sza- 9-+-+-+-zP0 b³yskawicznym P-5', zorganizowa-
chowego i Towarzystwa PrzyjaŸni 9+-+-+-+-0 nym 11 II 1966 r. w Instytucie Kul-
Polsko-Radzieckiej w celu populary- xiiiiiiiiy tury Radzieckiej, w Warszawie,
zacji szachów i rozegrania kilku se- przy ul. Foksal. Zdecydowanie
ansów gry jednoczesnej w ró¿nych W tej pozycji wygrywa³o wszyst- triumfowa³, mimo pora¿ki z Jerzym
miastach. W Warszawie ulokowano ko z wyj¹tkiem posuniêcia wykona- Lewim i remisu z Andrzejem
go w hotelu MDM na placu Konsty- nego przez Lewiego 1...¢g7? Ale Adamskim. Wyniki: Tal Michai³
tucji. Natychmiast zaprosi³em Mi- tak to bywa, gdy ma siê przed sob¹ 13,5 p. (z 15), Filipowicz Andrzej
szê do siebie do domu, bo wówczas zawodnika wielkiej klasy. 2.¦g8+ 11,5 p.; Lewi Jerzy 11 p.; Adamski
mieszka³em przy ul. Marsza³kow- Remis wobec 2...¢:g8 pat lub Jan 10,5 p.; Gr¹bczewski Romuald
skiej, tu¿ przy pl. Konstytucji. 2…¢f7 3.¦:g6 ¢:g6 i te¿ pat. 9,5 p.; Adamski Andrzej 9 p.; Przy-
suski Feliks 8,5 p.; Szukszta Janusz
Zaprosi³em te¿ kilku przyjació³, Nastêpnego dnia Michai³ Tal za- i Pytlakowski Andrzej po 8 p.; Gaw-
¿eby mogli pogadaæ z Misz¹. Posie- gra³ symultanê z reprezentacj¹ War- likowski Stanis³aw i Fija³kowski
dzieliœmy kilka godzin i zagraliœmy szawy na 8 szachownicach, wygry- Marek po 7 p.; Litmanowicz W³ady-
te¿ „domowy“ turniej b³yskawiczny waj¹c bez k³opotu 6,5-1,5. Trzy remi- s³aw 5,5 p.; Nowicki Witold i Auto-
P-5' (3 II 1966) w œwietnej obsadzie: sy uzyskali Stefan Witkowski, Jan wicz Zenon po 4,5 p.; Czajka Zbi-
Tal Michai³ 9 p. (z 10), który zremi- Adamski i Feliks Przysuski. Prze- gniew 2 p. i Adasiak Leszek 0 p.
sowa³ dwie partie z Brzózk¹, a resz- grali partie: Romuald Gr¹bczewski,
tê wygra³. Dalej: Brzózka Stefan 6,5 Andrzej Adamski, W³adys³aw Schin- Michai³ Tal odwiedzi³ te¿ redak-
p.; Filipowicz Andrzej 5,5 p.; Gawli- zel, Rafa³ Marsza³ek i Marian Kwie- cjê „Trybuny Ludu” 5 II 1966
kowski Stanis³aw 5 p.; Witkowski ciñski. Ja, naturalnie, odmówi³em i udzieli³ bardzo obszernego wy-
Stefan 2,5 p. i Filipek Marian 1,5 p. udzia³u w seansie gry jednoczesnej, wiadu. O polskich szachach po-
gdy¿ spokojnie czeka³em na bezpo- wiedzia³ tak: „Mogê mówiæ o trzech
Dwa dni póŸniej Tal rozegra³ sy- okresach. Czas przesz³y, to olbrzy-
multanê zegarow¹ z juniorami War-

22 magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2014

Szachowe epizody AF (57)

mie osi¹gniêcia Rubinsteina, Prze- Fina³ XXIII Mistrzostw Polski XIIIIIIIIY
piórki i Najdorfa. To okres du¿ych 9-trl+-trk+0
triumfów. Czas teraŸniejszy - to Rzeszów, 13 II - 3 III 1966 9+pwqpvlpzpp0
okres mo¿e jeszcze nie takiego wzro- 9p+-+psn-+0
stu, jakim bym polskim szachom ¿y- W innym statusie wyruszy³em na 9+-zp-+-+-0
czy³, ale z pewnoœci¹ okres postêpu. wa¿ne MP, decyduj¹ce o starcie 9PsnP+PsN-+0
Œwiadczy o tym dobry wynik na w olimpiadzie 1966 roku, bowiem 9+-sNP+-zP-0
ostatniej olimpiadzie, bo przecie¿ w trakcie wizyty Michai³a Tala zmie- 9-zP-+-zPLzP0
Polska zalicza siê do grupy silniej- ni³em stan cywilny, w Warszawskim 9tR-vLQ+RmK-0
szych dru¿yn oraz dobre miejsca Fi- Urzêdzie Stanu Cywilnego. Œlub ko- xiiiiiiiiy
lipowicza, Bednarskiego i polskich œcielny mia³ miejsce dwa miesi¹ce
studentów na poszczególnych tur- póŸniej w Bydgoszczy. 11.e5!? £:e5 (11...¤e8 12.¦e1
niejach. Znam te¿ Dodê, Kostro, f6=) 12.¤g6 h:g6 13.¥f4 £d4
Balcerowskiego, Œliwê i Witkow- W Rzeszowie graliœmy tempem 14.¥:b8 ¤g4?! (14...£:d3 15.£:d3
skiego - ich wyniki s¹ gorsze, ni¿ sa- 40 pos./2,5 i w dogrywkach 16 ¤:d3 16.¦ab1 d5 17.c:d5 e:d5 18.¤:d5
ma gra. Powodem jest brak obycia pos./1h. By³y trzy dni wolne po ¤:d5 19.¥:d5 ¥h3 20.¦fd1 ¥f5 21.
turniejowego. Czêste kontakty, rundach IV, VIII i XII. Nie uczest- ¥a7+/-) 15.¤e2? Lepsze 15.£b3 d6
uczestniczenie w silnych turniejach niczyli IM Bogdan Œliwa i IM Ja- (15...¤:d3 16.¤e2+-) 16.¦ad1 ¤f6
powinny daæ mo¿e ju¿ nied³ugo po- cek Bednarski, bo nie grali w pó³- 17.¥c7 z przewag¹. 15...£:b2 16.
prawê. Wtedy polskie szachy czeka fina³ach (!), a IM Kazimierz Plater h3 ¤h6 17.¦b1 £a3 18.£b3
znów taki okres jak dawniej. Ale to odpad³ w pó³finale. £:b3 19.¦:b3 ¤f5 20.¥e5 d6 21.
ju¿ czas przysz³y. Szachy to sport ¥a1 a5 Remis
w pewnym sensie, bo mamy do czy- Fina³ MP stanowi³ jedn¹ z elimi-
nienia z tymi samymi czynnikami, nacji do dru¿yny olimpijskiej oraz W III rundzie wygra³em dobr¹
co w innych dziedzinach sportu. jednoczeœnie by³ ostatni¹ elimina- partiê z Marianem Ziembiñskim.
A wiêc przeciwnicy, zwyciêzca cj¹ przed turniejami strefowymi.
i zwyciê¿ony, element wspó³zawod- Mistrz Polski zapewnia³ sobie Obrona Nowoczesny Benoni A75
nictwa, kwalifikacji, przygotowania miejsce w dru¿ynie olimpijskiej,
siê do turnieju, czyli trening. Wielu a mistrz i wicemistrz miejsca w tur- M. Ziembiñski - A. Filipowicz,
szachistów trenuje tak¿e kondycjê, niejach strefowych MŒ FIDE. MP Rzeszów (r. 3) 1966, 1.d4 ¤f6
wykorzystuj¹c w celu przygotowa- Wówczas na œwiatowym szczeblu 2.c4 e6 3.¤f3 c5 4.d5 e:d5
nia inne dziedziny sportu. Ja w mo- wszystko by³o jasne - mistrzostwa 5.c:d5 d6 6.¤c3 g6 7.e4 a6 8.
mentach treningu gram du¿o lek- kraju - turnieje strefowe - turnieje a4 ¥g4 9.¥e2 ¥:f3 10.¥:f3 ¥g7
kich partii. Staram siê nie przemê- miêdzystrefowe - turniej lub mecze 11.0-0 ¤bd7 Mój ulubiony system
czaæ, a wiêc s¹ w okresie treningu pretendentów i mecz o MŒ. jest nadal popularny, aczkolwiek
dni, kiedy gram sporo, ale s¹ i takie w tej pozycji grywa siê obecnie 12.
kiedy nie ogl¹dam szachów. Szachy PZSzach wówczas ogranicza³ ty- ¥f4 £e7 13.¦e1 0-0 14.£d2+/=. 12.
to nie tylko sport. Szachy maj¹ wie- powanie i stara³ siê w rywalizacji £c2 0-0 13.¥e2 ¦e8 14.¥e3 £c7
le pokrewnego z naukami œcis³ymi, sportowej wy³aniaæ wiêkszoœæ Alternatywa, grywana wspó³czeœnie,
np. matematyk¹, a jeszcze wiêcej ze miejsc w dru¿ynie olimpijskiej, to 14...£e7. 15.¦ad1 ¦ab8 16.f4
sztuk¹. W dorobku ka¿dego arcymi- a wszystkie w turniejach strefo-
strza widaæ wyraŸnie wystêpowanie wych. Dziêki temu w latach 60- XIIIIIIIIY
sta³ych motywów, jak u kompozyto- ych, 70-ych i 80-ych czyniliœmy 9-tr-+r+k+0
ra. Mo¿na wiêc szachy porównaæ najwiêksze postêpy. 9+pwqn+pvlp0
z muzyk¹ i w grze poszczególnych 9p+-zp-snp+0
arcymistrzów poszukiwaæ tych mo- MP zacz¹³em kiepsko od dwóch 9+-zpP+-+-0
tywów, jakich doszukujemy siê remisów z moim klientem Bogda- 9P+-+PzP-+0
w muzyce. Niektóre partie Botwin- nem Pietrusiakiem i Tadeuszem 9+-sN-vL-+-0
nika porównujê z melodi¹ wycho- ¯ó³tkiem, z którym rozegra³em za- 9-zPQ+L+PzP0
dz¹c¹ spod rêki Beethovena, w par- bawn¹ partiê. 9+-+R+RmK-0
tiach Smys³owa - widzê rosyjsk¹ wy- xiiiiiiiiy
lewnoœæ, któr¹ przepojona jest mu- Partia angielska A17
zyka Czajkowskiego. Zaœ u Keresa, 16...¤:e4 17.¤:e4 f5 18.¥f3
w jego spokojnym, piêknym stylu A. Filipowicz - T. ¯ó³tek, MP f:e4 19.¥g4 ¤f6 20.¥e6+ ¦:e6
gry, okraszonym romantycznymi Rzeszów (r. 2) 1966, 1.c4 ¤f6 21.d:e6 £e7 22.b3 £:e6 23.£c4
wzlotami, czujê melodie Chopina. 2.¤c3 e6 3.g3 c5 4.¥g2 ¤c6 £:c4 24.b:c4 ¤g4 25.¦fe1 ¥c3
Moj¹ grê mo¿na porównaæ do Kal- 5.¤h3!? ¥e7 6.d3 0-0 7.¤f4
mana, po³¹czonego z Gershwinem”. £c7 8.0-0 a6 9.e4 ¦b8 10.a4
¤b4

magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2014 23

Szachowe epizody AF (57)

26.¦e2 ¤:e3 27.¦:e3 ¥d4 28. A. Filipowicz - J. £achut ciwko mnie gra teraz „statystyka
¦:d4 c:d4 29.¦:e4 ¢f7 30.¦:d4 MP Rzeszów (r. 6) 1966 i rachunek prawdopodobienstwa”,
¢e6 Dosz³o do równej koñcówki. bo zawodnik tej klasy nie mo¿e
31.¢f2 ¦c8 32.¢e3 ¦c5 33.¦e4+ XIIIIIIIIY przegraæ wszystkich partii i rzeczy-
(33.g4 ¦a5 34.¢d3 ¦:a4) 33...¢d7 9-+-+-sn-+0 wiœcie - zremisowa³ ze mn¹ i potem
34.g4 ¦a5 35.¢f3 ¦:a4 36.f5 9tr-+-+-mk-0 uzyska³ jeszcze 4,5 p. z 7 partii.
¦a5 37.¢f4 g:f5 38.g:f5 ¦e5!? 9p+-+P+-zp0
39.¦d4 Sprytne posuniêcie tu¿ 9+-zp-zP-vl-0 A. Tarnowski - A. Filipowicz
przed kontrol¹. Bia³e w krótkim 9-+PzpL+-+0 MP Rzeszów (r. 7) 1966
czasie nie by³y w stanie oceniæ pion- 9+r+P+-vL-0
kówki, prawdopodobnie remisowej 9R+-+-+-+0 XIIIIIIIIY
39.¦:e5 d:e5+ 40.¢:e5 a5 (40...¢e7 9+-+-+RmK-0 9-+-+r+-+0
41.c5 h5 42.h3 h4 43.f6+ ¢f7 44.¢d6 xiiiiiiiiy 9+-+-+pmk-0
a5 45. ¢c7 a4 46.¢:b7 a3 47.c6 a2 9pzpq+-+p+0
48.c7 a1£ 49.c8£=) 41.c5 a4 42.¢d4 46.e7! ¦:e7 (46...¥:e7 47.¦af2 9+-zpp+-+-0
¢e7 43.¢c4 ¢f6 44.¢b4 ¢:f5 45.¢:a4 ¦b6 48.¦f7+ ¢h8 49.¦:f8+ ¥:f8 50. 9P+P+nzP-+0
itd. 39...h6 40.¢g4 ¢e7 41.h3 ¦:f8+ ¢g7 51.¦c8+-) 47.¦:a6 ¦b2 9+-+L+P+P0
a5 42.¦d1 ¦c5 43.¢h5 ¦:f5+ Za- 48.¦c6 Jeœli 48.e6, to 48...¤g6 (48... 9-zPQ+-+R+0
pisane posuniêcie, a w dogrywce, ¤:e6?? 49.¥e5+) 49.¥d5 ¥e3+ 50. 9+-+-+-+K0
po odpowiedniej analizie, bezpro- ¢h1 h5 51.¥d6 itd.) 48...¦f7 49. xiiiiiiiiy
blemowa wygrana. 44.¢:h6 ¦f4 ¦:f7+ ¢:f7 50.¦c7+ ¢e6 51.¦:c5
45.¦b1 ¦h4+ 46.¢g5 ¦:h3 47. ¤d7 52.¦c6+ ¢e7 53.¥f5 ¦b7 W lepszej dla czarnych pozycji, za-
¦:b7+ ¢e6 48.¦a7 ¦c3 49. ¦:a5 54.¢g2 h5 55.¦g6 h4 56.¦:g5 miast normalnego posuniêcia 30...
¦:c4 50.¦a8 ¦e4 51.¦e8+ ¢d5 h:g3 57.¦g7+ ¢d8 58.¦:d7+ ¤f6 31.¥:g6 ¦e1+ 32.¢h2 f:g6 33.
52.¦d8 ¦e1 53.¢f4 ¢c5 54. ¦a8 ¦:d7 59.¥:d7 1-0 £:g6+ ¢f8 34.£g7+ z remisem, zagra-
d5 55.¦a5+ ¢c4 56.¦a4+ ¢b5 ³em 30...£e6?, chc¹c unikn¹æ stra-
57.¦a2 d4 58.¢f3 d3 59. ¢f2 W VII rundzie „wpad³em“ na Al- ty po³ówki z outsiderem. 31.f:e4
¦e8 60.¦a7 ¢c4 61.¦c7+ ¢b3 freda Tarnowskiego, który mia³ £:h3+ 32.¢g1 £e3+ 33.¦f2 £g3+
62.¦d7 ¢c2 63.¦c7+ ¢d2 64. koszmarny start w MP - przegra³ (33...d:e4 34.¥f1 ¢f6 35.¥g2 £e1+ 36.
¦f7 ¢d1 65.¦f6 d2 0-1 szeœæ pierwszych partii. Paradoks ¦f1 £e3+ 37.£f2 £d4=) 34.¢f1
polega³ na tym, ¿e eksmistrz Polski £h3+ 35.¢e1 d:e4 36.£c3+ f6
Po czym przysz³y dwa remisy nie gra³ tych partii Ÿle, ale wszystkie 37.¥e2 e3 38.¦f3 £h1+ 39.¦f1
i uda³o mi siê wyko³owaæ Janusza przegrywa³. Wiedzia³em, ¿e prze- £g2 40.£d3 ¦e4 41.£d7+ ¢h6
£achuta w koñcówce.

MP Rzeszów 1966. Siedz¹ w dwóch pierwszych rzêdach: Andrzej Sydor, Marian Filipek, Józef Gromek, Janusz £achut,
Stefan Witkowski, Andrzej Filipowicz, Stanis³aw Gawlikowski, Jerzy Kostro, Stefan Brzózka i Jan Adamski

24 magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2014

Szachowe epizody AF (57)

Przemawia Jerzy Putrament, prezes PZSzach, MP. Rzeszów 1965. Sêdziowie: Wac³aw Turski,
z prawej Wac³aw Turski prezes OZSzach w Rzeszowie IA Wiktor Witkowski i XY

42.£g4 Zapisane posuniêcie. 42... 99.¦f4 ¢d8 100.¥e4 itd., ale Szef nie dyktatorem, co w pewnym sensie
£:g4 43.¥:g4 ¦:c4 44.¥d1 ¦b4 zna³ tej koñcówki. 91...¢d8 92. ilustruje ówczesny dowcip.
45.b3 f5 46.¢e2 c4 47.b:c4 ¦b7 ¢c8 93.¦a7 ¢d8 94.¥b3 (94.
¦:c4 48.¢:e3 a5 49.¦h1+ ¢g7 ¦f7+-) 94...¢c8 95.¦g7 ¢b8 96. Mianowicie jeden z czytelników
50.¦h2 ¦b4 51.¦d2 b5 52.¦d5 ¦g4? (96.¥d5+-) 96...¦c3 97.¦b4+ zwraca siê do miejscowej gazety
b:a4 53.¦:a5 ¦e4+ 54.¢f3 ¦d4 ¢a7 Teraz jest pozycja remisowa. z pytaniem: „Czy mo¿na z³o¿yæ skar-
55.¥e2 ¦b4 56.¥d3 ¢h6 57.¦a6 98.¥c4 ¦g3 99.¢c5 Zapisane po- gê na pierwszego sekretarza powia-
¢h7 58.¢e3 ¢g7 59.¥c2 ¦c4 Za- suniêcie. 99...¦g1 100.¦a4+ ¢b8? towej organizacji partyjnej?“. D³ugo
pisane posuniêcie. 60.¦a7+ ¢f6 Przegrywa, ale to by³a „zemsta za czeka³ na reakcjê, ale wreszcie, po
61.¥b1 ¦c6 62.¦:a4 g5 63.¦a5 d³ug¹ grê“, bo wiedzia³em, ¿e z uwa- jakimœ czasie, redaktor odpowiada:
g:f4+ 64.¢:f4 ¦c4+ 65.¢e3 f4+ gi na regu³ê 50 posuniêæ bia³e nie „Nie radzimy, bo to jest jak z podjê-
66.¢f3 ¦b4 67.¥e4 ¢e6 68.¢:f4 zd¹¿¹ mnie zamatowaæ. 101.¥d5 ciem próby poca³owania tygrysa w
¢c7 102.¦a7+ ¢b8 103.¦b7+ d…. Przyjemnoœæ w¹tpliwa, a ryzyko
XIIIIIIIIY ¢c8 104.¦e7 ¢b8 105.¢b6 ¦c1 kolosalne“.
9-+-+-+-+0 106.¥b3 ¢c8 107.¥a4 ¦b1+
9+-+-+-+-0 108.¢c6 ¦c1+ 109.¢d6 ¦g1 110. Wtedy, przy wszechw³adnej cen-
9-+-+k+-+0 ¥c2 ¢b8 111.¥e4 ¦d1+ 112.¥d5 zurze, dowcipy i teksty kabareto-
9tR-+-+-+-0 ¦c1 113.¦b7+ ¢c8 Remis we uk³adali najlepsi polscy literaci,
9-tr-+LmK-+0 dobieraj¹cy s³ownictwo i sytuacje
9+-+-+-+-0 Partia z Tarnowskim trwa³a 14 tak, aby cenzorzy nie byli w stanie
9-+-+-+-+0 godzin, czyli przez trzy dodatkowe zablokowaæ tekstu lub mieli trud-
9+-+-+-+-0 dni codziennie rano musia³em cho- noœci ze zrozumieniem jego prze-
xiiiiiiiiy dziæ na dogrywki, a po po³udniu na wodniej myœli.
nowy pojedynek. Dlatego w VIII r.
68...¢d6 69.¦a6+ ¢c7 70.¢e5 zremisowa³em ze Schmidtem i stan W trakcie wizyty najwiêcej udziela³
¦c4 71.¥d5 ¦h4 72.¦c6+ ¢d7 tabeli wygl¹da³ tak: Gromek Józef siê Jerzy Kostro, który opowiada³ ja-
73.¦b6 ¦h5+ 74.¢d4 ¢c7 75. i Gr¹bczewski Romuald po 5,5 p.; kieœ produkcyjne bajki z huty im. W.
¦f6 ¦h2 Wtedy jeszcze nie zna³em Pietrusiak Bogdan i Sydor Andrzej Lenina w Nowej Hucie, gdzie praco-
remisowej pozycji na drugiej linii po po 5 p.; Kostro Jerzy i Filipowicz An- wa³ w charakterze in¿yniera i mia³
75...¦h7 i 76...We7=. 76.¢c5 ¦c2+ drzej po 4,5 p. (i po jednej od³o¿onej). te¿ pozycjê partyjn¹ na jednym z Wy-
77.¥c4 ¦d2 78.¥b3 ¦d3 79.¥d5 dzia³ów. Wœród nas ¿artowa³, ¿e zdo-
¦c3+ 80.¥c4 ¦c1 81.¦f7+ ¢b8 W wolnym dniu uczestnicy i kie- bycie stanowiska I Sekretarza w Hu-
82.¢d5 ¦c2 83.¥b5 ¦c7 84.¥d7 rownictwo MP zostali przyjêci przez cie, w której jest 18 wydzia³ów,
¦c1 85.¥c6 ¦d1+ 86.¢c5 ¦c1+? W³adys³awa Kruczka, I Sekretarza wymaga destrukcji rywali, czyli
Przegrywa. Remisowa³o 86...¦d2. Komitetu Wojewódzkiego PZPR, „pod³o¿enia 17 œwiñ“ i to zadanie na-
87.¢d6! ¦g1 88.¥e4 ¦d1+ 89. który zreszt¹ otwiera³ MP wspólnie dal funkcjonuje na wielu szczeblach.
¥d5 ¦c1 90.¦b7+ ¢c8 91.¦b2 z prezesem PZSzach Jerzym Putra-
Wygrywa³o 91.¦a7 ¢d8 92.¦f7 ¦e1 mentem. Teraz trudno sobie nawet Po wizycie pojechaliœmy do £añ-
93.¥f3 ¦e3 94.¥c6 ¦d3+ 95.¥d5 ¦e3 wyobraziæ, jak wielk¹ w³adzê mia³ cuta, zwiedzaj¹c wspania³y Zamek
96.¦d7+ ¢e8 97.¦b7 ¢f8 98.¦f7+ ¢e8 I sekretarz partii w województwie. z XVII wieku i muzeum. Wtedy na
By³ praktycznie niekontrolowanym turniejach poznawa³o siê kraj.

magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2014 25

Andrzej Filipowicz - wspomnienia mia³em chwilê „przestoju“, ale obu-
dzi³em siê na finiszu na piêæ ostat-
Szachowe epizody(58) nich partii. Zreszt¹ ju¿ X rundzie
gra³em ostr¹ partiê z Gromkiem.

Fina³ XXIII Mistrzostw Polski chowy, którego prezesem zosta³ Obrona sycylijska B88
W³odzimierz Kara, a w sk³ad zarz¹-
Rzeszów, 13 II - 3 III 1966 c.d. du weszli: Wac³aw Turski, Les³aw A. Filipowicz - J. Gromek, MP
Opio³a, Józef Byrtek, Józef Der, Eu- (r.10), Rzeszów 1966, 1.e4 c5 2.
W drugiej fazie MP policzy³em geniusz Turek i Antoni Nowak. Do ¤f3 ¤c6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤f6
przede wszystkim ró¿ne warianty utalentowanej m³odzie¿y zaliczali 5.¤c3 d6 6.¥c4 e6 7.¥b3 ¥e7
Sonneborna - Bergera, bo ta warto- siê wtedy Edward Nahlik, Jerzy 8.¥e3 0-0 9.f4 ¤a5 10.£f3 a6
œciowoœæ decydowa³a o kolejnoœci Kot, Jerzy Kukie³czak, Marek Gale- 11.0-0-0 b5 12.e5 ¥b7
miejsc, a komputerów wtedy nie wicz i Tadeusz Stanisz. W kraju
by³o! Kolejnym kryterium by³a liczyli siê Marek Galewicz i Edward XIIIIIIIIY
liczba zwyciêstw. Tytu³ mistrza Pol- Nahlik, maj¹cy tytu³y mistrzów kra- 9r+-wq-trk+0
ski by³ rozstrzygany w 6-partiowym jowych. Z kolei W³adys³aw Nahlik 9+l+-vlpzpp0
meczu. Warto tu dodaæ, ¿e koszty zdoby³ tytu³ kandydata. 9p+-zppsn-+0
zakwaterowania i wy¿ywienia po- 9snp+-zP-+-0
krywa³ PZSzach, a dojazdy i zwrot W okresie rozgrywania MP na te- 9-+-sN-zP-+0
utraconych zarobków - kluby. Fun- renie Rzeszowa istnia³y trzy silne 9+LsN-vLQ+-0
dusz nagród by³ skromny - zaledwie kluby: „Stal”, „Budowlani” (póŸniej- 9PzPP+-+PzP0
8.000 z³, przy czym nagrody wyp³a- sza „Resovia”) i „Kolejarz”, których 9+-mKR+-+R0
cano w formie bonów lub wartoœcio- rywalizacja wp³ywa³a na du¿e o¿y- xiiiiiiiiy
wych przedmiotów, ale zawodnicy wienie ¿ycia szachowego. Sukcesy
potrafili to zamieniæ na „gotówkê”. osi¹ga³y te¿ dru¿yny: „Czuwaj” Nast¹pi³o ryzykowne 13.e:f6!?
z Przemyœla i „Stal” Stalowa Wola. W granej wspó³czeœnie partii F. Lju-
W owym czasie Rzeszów by³ ju¿ Nic dziwnego, ¿e MP, rozgrywane biciæ - F. Bistriæ, Opatija 2002, bia³e
znanym oœrodkiem szachowym, we wspania³ej kolumnowej sali zagra³y gorzej 13.£g3?! ¤:b3+ 14.
bowiem wkrótce po zakoñczeniu Gmachu Prezydium Wojewódzkiej a:b3 ¤e4 15.¤:e4 ¥:e4 16.f5 e:f5 17.
wojny, w 1946 r., rozegrano mistrzo- Rady Narodowej, obserwowa³o ol- ¥h6 g6 18.h4 ¦c8 19.h5? d:e5 20.
stwa miasta, wygrane przez Ignace- brzymie grono kibiców, którzy po h:g6 f:g6 21.£:e5 ¥f6 22.£e6+ ¦f7-/+.
go Zagórskiego przed W³odzimie- pojedynkach prosili zawodników 13...¥:f3 14.f:e7 £:e7 15.g:f3
rzem Kar¹. W latach 1950-1952 Rze- o dodatkowe komentarze. Natural- ¦ac8 16.¦hg1 ¤:b3+ 17.a:b3 f5
szów zorganizowa³ pó³fina³y MP na nie w miejscowej prasie codziennie (17...b4 18.¤a4 a5 19.f5 e5 20.¥h6 g6
wysokim poziomie, a na terenie wo- ukazywa³y siê obszerne informacje 21.¥:f8 ¦:f8 22.¤b5=) 18.¢b1 ¦f7
jewództwa by³o a¿ 30 sekcji, zrze- o MP, wywiady z uczestnikami i oso- 19.¥f2 b4 20.¤a4 £c7 21.¦d2
szaj¹cych ponad 1.000 szachistów. bami towarzysz¹cymi ¦e8 22.¤e2 £c6 23.¦g3 ¦f6 24.
Pocz¹tkowo dzia³a³a centralna Sek- ¤b6 i w niedoczasie podpisaliœmy
cja Szachowa przy WKKF Rzeszów, W II po³owie MP, po wspomnia- remis, czego obaj ¿a³owaliœmy...
a w roku 1957 zosta³ powo³any Rze- nej partii z Alfredem Tarnowskim,
szowski Okrêgowy Zwi¹zek Sza-

Kolejny ciekawy pojedynek roze-
gra³em w XI r. z obroñc¹ tytu³u Wit-
kiem Balcerowskim, z którym mój
ogólny bilans wynosi: +8=17 -6.

Pionkiem hetmañskim A46

MP, Rzeszów 1966, Stefan Witkowski i Andrzej Filipowicz W. Balcerowski - A. Filipowicz,
MP (r.11), Rzeszów 1966, 1.d4 ¤f6
2.¤f3 e6 3.g3 c5 4.¥g2 c:d4
5.¤:d4 ¤c6 6.0-0 ¥e7 7.c4 0-0
W ten sposób sprowadzi³em partiê
na tory zbli¿one do obrony sycylij-
skiej - chwilowo bez pionka e4,
w której Balcerowski czu³ siê mniej
pewnie, bo nie grywa³ 1.e2-e4.

20 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2014

Szachowe epizody AF (58)

8.¤c3 a6 9.a3 £c7 10.b3 d6 ¥:c6+ b:c6 6.d4 f6 7.0-0 ¤e7 8. 8 p. (z 12); Pietrusiak Bogdan 7,5 p.;
11.¥b2 ¥d7 12.¦c1 £b8 Pozycja c4 ¤g6 9.h3 ¥e7 10.¤c3 0-0 11. Filipowicz Andrzej, Sydor Andrzej
grywana te¿ obecnie, vide partia H. ¦e1 ¥d7 12.¤e2 ¦e8 13.¤g3 ¥f8 i Adamski Jan po 7 p.
Banikas - G, Szamoskozi, Rijeka 14.¥e3 £b8 15.£c2 £b7 16.
2010, w której wybrano 12...¦ac8 ¦ad1 e:d4 17.¥:d4 ¤e5 18.¤h2 Jednego z liderów rozbi³em
13.e4 £b8 Przypomina strukturê je- ¥e6 19.b3 a5 20.f4 ¤d7 21.¤g4 w XIII rundzie.
¿a. 14.¦e1 ¦fd8 15.¥f1 b5?! (15... a4 22.¦e3 a:b3 23.a:b3 d5 24.
¤:d4!? 16.£:d4 ¦c5=) 16.¤:c6 ¥:c6 e:d5 Obrona sycylijska B83
17.¤d5 £b7 18.¤:f6+ ¥:f6 19.¥:f6
g:f6 +/-. 13.e4 £a7 14.¤c2 ¦ab8 XIIIIIIIIY R. Gr¹bczewski - A. Filipowicz,
15.¤e3 b5 16.b4 ¦fc8 17.¤e2 9r+-+rvlk+0 MP (r.13), Rzeszów 1966, 1.e4 c5
¥e8 18. ¤f4 ¦d8 19.¤d3 b:c4 9+qzpn+-zpp0 2.¤f3 e6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤c6
20.¤:c4 a5 21.¥c3 a:b4 22.¤:b4 9-+p+lzp-+0 5.¤c3 d6 6.¥e3 ¤f6 7.¥e2 ¥e7
¤:b4 23. ¥:b4 d5 24.¥:e7 £:e7 9+-+P+-+-0 8.0-0 ¥d7 9.f4 a6 10.¤b3 b5
25.e:d5 e:d5 26.¦e1 £a7 27. 9-+PvL-zPN+0 11.a3 £c7 Nigdy nie spieszy³em
¤e3 d4 28. ¤f5 £:a3 29.£d2 Zo- 9+P+-tR-sNP0 siê z roszad¹ w „sycylijskiej“, stara-
sta³o nam zaledwie po 2 minuty 9-+Q+-+P+0 jac siê szybko rozwijaæ si³y na het-
29...¦b6 30.¦c4 d3 31.¦c3 £b2 9+-+R+-mK-0 mañskim skrzydle. Wspó³czeœnie
32.£g5 g6 33.¤e7+? Bia³e mog³y xiiiiiiiiy grano 11...0-0 i nasz m³ody, utalento-
teraz zremisowaæ po 33.¦:d3 ¦:d3 wany zawodnik wybra³ 12.¢h1 ¦c8
34.£:f6 ¦e3!! 35.¦:e3 £c1+ 36.¥f1 Remis. Po partii trochê ¿a³owa- 13.£d2 £c7 14.¥f3 ¦fd8 15.¦ad1 ¥e8
£:f1+ 37.¢:f1 ¥b5+ 38.¢e1 ¦:f6 itd., ³em, ¿e zaproponowa³em remis, ale 16.g4 ¤d7 17.£f2 ¤a5 18.¤:a5 £:a5
ale na sekundach nie jest ³atwo poli- w gruncie rzeczy nie widaæ, jak bia- 19.¥d4 b4 20.a:b4 £:b4 21.g5 ¥f8
czyæ ten wariant. 33...¢g7 34.¦c7 ³e powinny walczyæ o przewagê, np. 22.f5 e5 23.¤d5 £:d4!? 24.¦:d4 e:d4
24.e:d5 c:d5 25.£e2 (25.¦de1 ¥b4 25.f6 1-0, J.K. Duda - O. Gricak, War-
XIIIIIIIIY 26.¦1e2 ¥f7 27.¦:e8+ ¥:e8 28.¤f5 szawa 2010. 12.¥f3 ¦c8 13. £e2
9-+-trl+-+0 ¥g6 29.¤ge3=) 25...¥:g4 26.£:g4 c5 0-0 14. g4 ¥e8 15.g5 ¤d7 Mimo
9+-tR-sNpmkp0 27.¦:e8 ¦:e8 28.¥f2 d4 29.b4 c:b4 œcieœnionej pozycji czarnych (ale to
9-tr-+-snp+0 30.¥:d4 z wyrównan¹ gr¹. „rodzaj sprê¿yny“!), szanse obu
9+-+-+-wQ-0 stron s¹ wyrównane. 16.¥g2 (16.
9-+-+-+-+0 W ostatnim dniu wolnym po XII ¥g4!?) 16...b4 17. a:b4 ¤:b4 18.
9+-+p+-zP-0 rundzie, mieliœmy wycieczkê do Sta- ¤d4 ¥d8 19.f5 e5 20.¤b3 f6
9-wq-+-zPLzP0 lowej Woli i tam 27 II 1966 w Domu 21.h4 Silniejsze 21.g6 h:g6 22.¥h3,
9+-+-tR-mK-0 Kultury, klub „Stal“ zorganizowa³ ale po 22...g5! 23.¦ac1 ¤b6 czarne
xiiiiiiiiy turniej b³yskawiczny. Eliminacje, maj¹ dobr¹ pozycjê. 21...¤b6 22.
by³y grane na komendê „bia³e ruch”, ¤a5 ¥f7 23.¦fd1 ¥e7 24.¦d2
34...¢h8! Znalaz³em sprytne po- „czarne ruch” i odpad³em w nich ¦fd8 25.¢h1
suniêcie i Witek wpada w pu³apkê. wspólnie ze Stefanem Brzózk¹ i Ja-
35.£h6? £:f2+! 36.¢:f2 ¤g4+ 37. nem Adamskim. XIIIIIIIIY
¢g1 ¤:h6 38.¤d5 ¦bd6 39. ¤c3 9-+rtr-+k+0
d2 40.¦d1 ¤g4 41.¦e7 ¦d3 42. Wyniki fina³u, granego z zegara- 9+-wq-vllzpp0
¤e4 ¥a4 0-1 mi tempem P-4': Schmidt W³odzi- 9psn-zp-zp-+0
mierz 8,5 p. (z 9); Witkowski Stefan 9sN-+-zpPzP-0
Historia szachowych partii, to hi- 7 p.; Gawlikowski Stanis³aw 6,5 p.; 9-sn-+P+-zP0
storia niewykorzystanych mo¿liwo- Ziembiñski Marian i Gromek Józef 9+-sN-vL-+-0
œci, ale to te¿ wynik braku decyzji po 5 p.; Filipek Marian 4,5 p.; £a- 9-zPPtRQ+L+0
w decyduj¹cych momentach - konty- chut Jan 4 p.; Pietrusiak Bogdan 2,5 9tR-+-+-+K0
nuowaæ grê, czy podpisaæ remis. p.; Balcerowski Witold 3 p.; Jaczyñ- xiiiiiiiiy
Wspó³czesne zakazy remisu do 30 ski 0 p. Gospodarze byli zawiedzeni
lub 40 posuniêcia zdejmuj¹ tê odpo- wystêpem Józefa Gromka, który 25...d5! 26.e:d5 ¤6:d5 27.g6
wiedzialnoœæ z gracza. w MP reprezentowa³ Stalow¹ Wolê. h:g6 28.f:g6 ¥e6 29.¤:d5 ¤:d5
30.¤b3 (30.¤c6!? ¦d6! 31.¦:d5 ¦:d5
Partia hiszpañska C73 Rezultat blitza nie zmartwi³ mnie, 32.¦:a6 £d6 33.¤:e7+ £:e7 34.¥:d5
bo najwa¿niejsze by³y trzy ostatnie ¥:d5+ 35.¢g1 £b4-/+) 30...¤:e3
A. Filipowicz - S. Brzózka, MP rundy MP. Po XII rundzie w czo³ów- 31.£:e3 £c4 32.£e4 ¦:d2 33.
(r.12), Rzeszów 1966, 1.e4 e5 2. ce by³ œcisk: Gromek Józef, Gr¹b- £:c4 ¦:c4 34.¤:d2 ¦:h4+ 35.¢g1
¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 d6 5. czewski Romuald i Kostro Jerzy po ¦g4 36.¢f2 ¥c5+ 37.¢f1 ¦:g6

magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2014 21

Szachowe epizody AF (58)

MP, Rzeszów 1966. Sala gry dzi³ doœæ pewnie i szybko. W latach
60-ych niewiele osób mia³o prywat-
38.¦:a6 ¥d7 39.c4 ¢f8 (39...¥f5! ³ych. Wpad³em wiêc w tarapaty po ne samochody, wiêc podró¿ póŸ-
40.¥d5+ ¢f8 41.¤e4 ¦g1+ 42.¢e2 niespodziewanym. 14...¤g4! 15.¥:g4 nym popo³udniem i wieczorem po
¥g4+ 43.¢d3 ¥d4 -/+) 40.¤e4 ¥d4 ¥:g4 16.£:g4 ¥:c3+ 17.¢f1 f5 18.e:f5 pustych wówczas drogach nie trwa-
41.b4 ¢e7 42.b5 Zapisane posu- ¦:f5 chocia¿ utrzyma³em remis po ³a d³ugo. Jerzy Putrament (14 XI
niêcie. W dogrywce czarne ³atwo 19.¢g2 ¥e5 20.¦hf1 £d4 21. 1910 - 23 VI 1986), autor wielu ksi¹-
wygra³y. 42...¥f5 43.¤f2 ¥c8 44. £e2 ¥:f4 22.¦:f4 ¦:f4 23.g:f4 ¦f8 ¿ek, wychowany w patriotycznej ro-
¦a4 f5 45.¥d5 ¢d6 46.¦a8 ¢c7 (23...£:f4 24.£e6+ ¢g7 25.¦f1 £d2+ dzinie, zmieni³ pogl¹dy w latach 30-
47.¤d3 e4 48.¤b4 ¦g1+ 49.¢e2 26.¦f2 £g5+ =) 24.¦f1 £f6 25.b3 ych XX wieku i przeszed³ na stronê
¦g2+ 50.¢f1 ¦b2 51.¤c6 ¥c5 ¦f7 26.¦f3 ¢g7 27.£f2 c5 28. komunistów. Po wojnie by³ cz³on-
52.¤e5 g5 53.b6+ ¥:b6 54.¦a3 £e2 h5 29.£f2 £f5 30.h3 ¢h7 kiem KC PZPR i popiera³ politykê
g4 0-1 31.£e2 £f6 32.£f2 £a1 33.£e2 ZSRR na ka¿dym kroku, bardzo ne-
¢g7 34.¦f1 £d4 35.£e4 £f6 gatywnie zapisuj¹c siê w naszej hi-
Gromek przegra³ z Sydorem, 36.£f3 £h4 37.£g3 £:g3+ 38. storii. Ale o dziwo wiele dobrego
a Kostro pokona³ ³atwo Lewiego ¢:g3 g5 39.¦f3 ¢g6 Remis zrobi³ dla szachów oraz szachistów
i obj¹³ samodzielne prowadzenie, i w gruncie rzeczy tylko mi³oœnicy
którego nie odda³ do koñca MP. Pogodzi³em siê z rzeczywistoœci¹ królewskiej gry pozytywnie siê
i podpisa³em czarnymi remis z Je- o nim wyra¿ali. Niemniej jednak
W XIV r. nie wykorzysta³em szan- rzym Kostro w ostatniej rundzie, rozmowa z nim by³a ciekawa, cho-
sy walki o medalowe miejsce kwalifikuj¹c siê praktycznie do dru- cia¿ praktycznie, ze zrozumia³ych
¿yny olimpijskiej w 1966 roku. wzglêdów, ogranicza³a siê do sza-
A. Filipowicz - J. Lewi chów. Sam grywa³ czêsto i z zami³o-
MP (r.14), Rzeszów 1966 Wyniki XXIII MP: Kostro Jerzy waniem partie towarzyskie, bo by³
10 p. (z 15); Pietrusiak Bogdan zakochany w królewskiej grze. Zna³
XIIIIIIIIY i Gromek Józef po 9,5 p.; Filipowicz jednak swój poziom gry, wiêc nie
9r+l+-trk+0 Andrzej i Sydor Andrzej po 9 p.; raz mówi³, ¿e nie wypada prezesowi
9zpp+-+pvlp0 Gr¹bczewski Romuald, Adamski wystêpowaæ w turniejach i plasowaæ
9-wqpzp-snp+0 Jan i Balcerowski Witold po 8,5 p.; siê na szarym koñcu.
9+-+-+-+-0 Brzózka Stefan 7,5 p.; Schmidt
9-+P+PvL-+0 W³odzimierz i ¯ó³tek Tadeusz 7 p.; Nie nale¿y jednak zapominaæ, ¿e
9+-sNP+-zP-0 Witkowski Stefan i Ziembiñski Ma- w czasach Jerzego Putramenta na
9PzP-+-+LzP0 rian 6,5 p.; Tarnowski Alfred 5 p.; spotkaniach, zjazdach i wiecach
9+R+QmK-+R0 £achut Jan i Lewi Jerzy po 4 p. partyjnych, zreszt¹ nie tylko na
xiiiiiiiiy nich, zamiast polskiego hymnu,
Wraca³em do Warszawy samo- œpiewano przede wszystkim „Miê-
Teraz zagra³em b³êdne 14.¥f3? chodem z Jerzym Putramentem dzynarodówkê”, pieœñ socjalistycz-
zamiast narzucaj¹cego siê 14.¥:d6 prezesem PZSzach w latach 1954- n¹, której s³owa napisa³ Eugene
¦d8 15.c5 £b4 16.a3 z przewag¹ bia- 1957 i 1963-1973, który zapropono-
wa³ mi tê jazdê. Samochód prowa- MP, Rzeszów 1966 Stefan Brzózka,
NN i Wac³aw Turski

22 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2014

Szachowe epizody AF (58)

Pottier w roku 1871, a muzykê Andrzej 9,5 p.; Wronicz Stefan 5p.; Filipowicz Andrzej 7,5 p.; Pytla-

skomponowa³ Pierre Degeyter Tomaszewicz Leon 4,5 p.; G³odowski kowski Andrzej 5 p.; Tomaszewicz

w 1888 roku. Stefan 3,5 p.; Jarosz Bogumi³ 1 p. Leon 3,5 p.; Wronicz Stefan 1,5 p.

Naturalnie w naszym kraju nie „Legion“, 16 III 1966, P-5': W kwietniu zawodnicy „Legionu“
omieszkano ¿artowaæ z historycz- Filipowicz Andrzej i Gawlikowski rozpoczêli treningi przed MP
nego hymnu komunistów. Mówi³o Stanis³aw po 7,5 p. (z 9); Adamski w blitzach. W kilku turniejach skra-
siê, ¿e po pierwszych dŸwiêkach Jan 6,5 p.; Pytlakowski Andrzej 6 p.; caliœmy czas przeznaczony na grê:
melodii i strofach: Sztejn Emanuel 5 p.; Skipietrow I ko³o graliœmy P-5', II ko³o tem-
Micha³ 3,5 p.; Tomaszewicz Leon pem P-4', a III i IV tempem P-3'.
„Wyklêty powstañ ludu ziemi,“ i Chrzanowski Ryszard po 3 p.; G³o- Tradycyjnie pojawia³ siê te¿ w na-
Wstawa³o prezydium zjazdu, a po dowski Stefan 2 p.; Jankowski An- szym klubie Jerzy Lewi z warszaw-
„Powstañcie, których drêczy g³ód“. drzej 3,5 p. skiego „Maratonu“. „Legion“, 16
wstawali ludzie obecni na sali! IV 1966: Filipowicz Andrzej 14,5
„Legion“, 18 III 1966, P-5': p. (z 20); Adamski Jan 14 p.; Lewi
Inna rzecz, ¿e w PRL unikano Filipowicz Andrzej i Adamski Jan Jerzy 12,5 p.; Gawlikowski Stani-
œpiewania trzeciej zwrotki, zbyt ra- po 4 p. (z 6); Lewi Jerzy 3 p.; Ski- s³aw 11 p.; Pytlakowski Andrzej 8 p.;
dykalnej dla ówczesnego systemu. pietrow Micha³ 1 p.; G³odowski Stefan 0 p.

III zwrotka: Rewan¿ „Legion“, 18 III Tym samym tempem rozegrali-
Rz¹d nas uciska, k³ami¹ prawa, 1966, P-5': Filipowicz Andrzej œmy kolejny turniej „Legion“, 20
Podatków brzemiê ci¹¿y nam, 7 p. (z 7!!) Adamski Jan 5,5 p.; Le- IV 1966: Filipowicz Andrzej i Lewi
I z praw siê naszych naigrawa wi Jerzy 4,5 p.; Gawlikowski Stani- Jerzy po 5 p. (z 10); Adamski Jan 2 p.
Ten, co z bezprawia ¿yje sam. s³aw i Pytlakowski Andrzej po 4 p.;
Lecz siê odmieni krzywda krwawa, G³odowski Stefan, Harmata Woj- Po czym znów wróciliœmy do
Gdy równoœæ stworzy nowy ³ad, ciech i Wronicz Stefan po 1 p. klasycznych „piêciominutówek“.
Bez obowi¹zków nie ma prawa,
Dla równych - równy szczêœcia œwiat! „Legion“, 23 III 1966, P-5': „Legion“, 13 V 1966, P-5':
Lewi Jerzy 6 p. (a z 6!!); Filipowicz Filipowicz Andrzej 8,5 p. (z 10);
Tak¿e, na wszelki wypadek, nie Andrzej 4,5 p.; Adamski Jan 3,5 p.; Lewi Jerzy 7 p.; Gawlikowski Stani-
œpiewano V zwrotki: Skipietrow Micha³ i Pytlakowski s³aw i Gr¹bczewski Romuald po
Andrzej po 3 p.; Jankowski Andrzej 5 p.; Pytlakowski Andrzej 2,5 p.;
Ob³udzie zdzierców, rz¹dom kata i Chrzanowski Ryszard po 1 p. Tomaszewicz Leon 2 p.
Wyzwania zgodnie rzucim krzyk,
Co wojsk szeregi z ludem zbrata: Wielk¹ niespodziankê przyniós³ „Legion“, 1 VI 1966, P-5': Fi-
Hej, kolby w górê, ³amaæ szyk. turniej w „Legionie“, 30 III lipowicz Andrzej 8 p. (z 9); Autowicz
I ¿o³nierz, wiedz¹c przeciw komu, 1966, P-5': Wronicz Stefan 7 p. (z Zenon 7,5 p.; Lewi Jerzy 6 p.; Gawli-
A z kim o lepszy walczy los, 9); Gawlikowski Stanis³aw i Adam- kowski Stanis³aw 5,5 p.; Juchimiuk
Bratobójczego sprawcom sromu ski Jan po 6,5 p.; Filipowicz Andrzej, Wies³aw po 5 p.; Tomaszewicz Leon
Œmiertelny jutro zada cios. Skipietrow Micha³ i Lewi Jerzy po i Hordyñski Krzysztof po 3,5 p.; G³o-
6 p.; Tomaszewicz Leon 2,5 p.; dowski Stefan 3 p.; Wronicz Stefan 2
Po powrocie do Warszawy wpa- Chrzanowski Ryszard 2 p.; G³odow- p.; Kociszewski Andrzej 1 p.
d³em w rytm pracy na Politechnice ski Stefan 1,5 p.; Chwy³a 1 p.
Warszawskiej, ale nie zapomina³em Okaza³o siê, ¿e bezwiednie naœla-
o sta³ych blitzach w „Legionie“ i in- W gruncie rzeczy zawodnicy dowaliœmy s³ynnego Mieczys³awa
nych warszawskich klubach, natu- z ni¿sz¹ kategori¹ niezwykle rzadko Najdorfa, który wiele lat póŸniej,
ralnie w silnej obsadzie. Mia³em wygrywali turnieje, ale tym razem w Buenos Aires w 1992 r. powiedzia³
doœæ du¿¹ dwumiesiêczn¹ przerwê przydarzy³ siê niebywa³y zbieg oko- mi, ¿e dla utrzymania ogólnej ener-
w powa¿nych partiach, a od lat wie- licznoœci. Z niewiadomych przyczyn gii, œwie¿oœci i sprawnoœci umys³u,
dzia³em, ¿e bez praktyki turniejo- wszyscy zagrali s³abo akurat ze Ste- przynajmniej dwa, trzy razy w tygo-
wej, choæby blitzowej zawodnik nie fanem, a on tego dnia wszystkie nie- dniu, a czêsto i codziennie odwie-
istnieje! Ponadto chcia³em siê do- dok³adnoœci rywali wykorzysta³ dza³ wieczorami klub szachowy
brze przygotowaæ do I MP w grze w stu procentach i wygra³ turniej. i gra³ blitze lub turnieje blitzowe.
b³yskawicznej w czerwcu 1966 r.

„Legion“, Al. Niepodleg³oœci Dwa tygodnie póŸniej wszystko W miêdzyczasie kapitan sporto-
141, 9 III 1966, P-5': Adamski wróci³o „do normy“, „Legion“, wy PZSzach Stefan Furs powo³al
Jan i Pytlakowski Andrzej po 11 p. 13 IV 1966, P-5': Adamski Jan kadrê olimpijsk¹ w sk³adzie: Balce-
(14); Lewi Jerzy 10,5 p.; Filipowicz 9 p. (z 12); Marsza³ek Rafa³ 8,5 p.; rowski, Bednarski, Doda, Filipowicz,

magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2014 23

Szachowe epizody AF (58)

Kostro, Pietrusiak, Sydor i Œliwa. Adamski Jan - Kinmark Ove 1-1; XIIIIIIIIY
Jednym ze sprawdzianów mia³ byæ Ziembiñski Marian - Werle Alan 1-1; 9-+-+r+k+0
mecz ze Szwecj¹. Witkowski Stefan - Akvist Hakan 9+l+-+pzpp0
0,5-1,5; ¯ó³tek Tadeusz - Fridh An- 9p+n+-vl-+0
Polska Pó³nocna ton 0-2; Prekker Leon - Burehall 9wq-wQ-+-+-0
- Szwecja 9,5-10,5 Orve 1-1 9-+L+-zp-+0
9+-zPP+N+P0
Szczecin, 3-5 VI 1966 Na II szachownicy mia³em za- 9-+-sN-zPP+0
szczyt spotkaæ siê ze s³awnym IM 9+R+-+-mK-0
Trudno mi powiedzieæ, czym kie- Erikiem Lundinem, który wraz xiiiiiiiiy
rowa³ siê Pion Sportowy PZSzach z Gideonem Stahlbergiem i Göst¹
powo³uj¹c reprezentacjê Polski Pó³- Stoltzem zalicza³ siê do trójki s³yn- 26.¥:f7+! 1-0
nocnej, zamiast reprezentacji Pol- nych szwedzkich szachowych
ski. Prawdopodobnie ³atwiej by³o muszkieterów. Gra³ na 9 olimpia- Ozdob¹ meczu by³a kombinacja
uzyskaæ œrodki na tzw. kontakt dach, ³¹cznie z warszawsk¹ w 1935 Balcerowskiego
przygraniczny! Niemniej jednak nie roku, zdobywaj¹c du¿ynowe meda-
mogli przyjechaæ ani W³odzimierz le srebrny i br¹zowy oraz kilka me- W. Balcerowski - K. Krantz
Schmidt, ani IM Kazimierz Plater. dali indywidualnych. POL-SWE (r.1), Szczecin 1966
W rezultacie niepotrzebna pora¿ka
z tradycyjnym w owych latach part- Mia³ na swym koncie zwyciêstwa XIIIIIIIIY
nerem polskich szachistów. z Dawidem Bronsteinem, Maxem 9-tr-+-+k+0
Euwe, Reubenem Fine'm, Salo 9+rwql+pvl-0
Pe³ni³em w meczu rolê kapitana Flohrem i Mieczys³awem Najdo- 9p+-zp-snpvL0
zespo³u, podobnie jak Zandor Nils- rfem. W Szczecinie liczy³ 62 lata, 9+-+Pzp-+-0
son. Na mecz przyby³ te¿ prezes ale nadal by³ aktywnym graczem 9-+p+P+P+0
szwedzkiej federacji szachowej turniejowym. 9+-sN-+P+-0
Nils Kelgren, a nas reprezentowa³ 9PzP-wQ-+-+0
organizator - prezes OZSzach Alek- Rozegra³em z nim dobr¹ partiê, 9+KsNR+-+R0
sander Jagielnicki. przeprowadzaj¹c ³adn¹ kombinacjê. xiiiiiiiiy

Pojecha³em do Szczecina z ¿on¹ Partia hiszpañska C86 22.¥:g7! ¦:b2+ 23.¢a1!! ¤h5
poci¹giem i ju¿ na peronie ówcze- (23...¦:d2 24.¥:f6 z matem) 24.
snego warszawskiego Dworca A. Filipowicz - E. Lundin, mecz £h6 f6 25.g:h5 ¥e8 26.£h8+
G³ównego, przy ul. Towarowej, POL-SWE (r.1), Szczecin 1966, ¢f7 27.£f8X
spotka³a mnie niemi³a przygoda. 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6
Mianowicie potkn¹³em siê i upa- 4.¥a4 ¤f6 5.0-0 b5 6.¥b3 ¥e7 Równolegle grali juniorzy, ale
d³em na peron tak pechowo, ¿e 7.£e2 0-0 8.a4 b4 9.a5 ¥b7 te¿ nie przybyli Andrzej £uczak
w nowym garniturze, w okolicach 10.d3 d5 11.e:d5 Ze zdzi- i Henryk Wêgrowski. W rezultacie
kolana, zrobi³a siê du¿a dziura wiel- wieniem obserwujê, ¿e mój ówcze- tylko remis juniorów.
koœci, mniej wiêcej 4 na 4 cm. Na sny repertuar debiutowy nadal cie-
szczêœcie ten brakuj¹cy kawa³ek szy siê nies³abn¹c¹ popularnoœci¹ Juniorzy. Polska Pó³nocna -
materia³u zawis³ na nitkach i mo¿- w licznych partiach turniejowych w Szwecja 10-10
na by³o jakoœ zafastrygowaæ dziu- XXI wieku. Przyk³adowo po 7 posu-
rê. Nauka nie posz³a w las, bo od tej niêciu znalaz³em w bazach oko³o Wyniki juniorów do 20 lat: Lewi
pory zawsze na wszystkie turnieje 400 analogicznych pozycji, granych Jerzy - Litsberger Rune 2-0; Fabia-
biorê zapasowe spodnie! obecnie na ró¿nych szczeblach sza- nowski Micha³ - Sibe Jon 0-2; Koni-
chowej drabiny. Grano m.in. 11. kowski Jerzy - Liljedahl Lennart 0-2;
Mecz graliœmy w Sali NOT-u, przy ¤bd2 d:e4 12.d:e4 ¤d4 13.¤:d4 £:d4 Gralka Julian - Ivarsson Johnny 2-0;
al. Wojska Polskiego 67, tempem 40 14. ¤f3 £:e4 15. £:e4 ¤:e4 16. ¤:e5 =. Cieœnik Zbigniew - Hammarberg
pos./2,5 h i dogrywki 16 pos./1h. J. Mika - N. Schlusnik Wêgry 2000. Orjan 0-2; Turczynowicz Edward -
Sêdziowa³ Nowosielski, a jak zwykle 11...¤:d5 12.c3 £d6 13.¦e1 ¥f6 Tornered Goran 1-1; Górski Leszek
na sali by³o wielu kibiców. 14.£c2 ¦ad8 15.¥c4 £d7 16. - Bengtsson Bo 1-1; Rapcewicz Zbi-
£b3 ¦fe8 17.¥e3 ¤f4?! (17... ¤:e3 gniew - Helmertz Per Inge 1,5-0,5;
Wyniki: Pietrusiak Bogdan - Nils- 18.f:e3=) 18.¥:f4 e:f4 19. ¦:e8+ KaŸmierski Tomasz - Asplund Len-
son Zandor 0-2; Filipowicz Andrzej - ¦:e8 20.¤bd2 b:c3 21. b:c3 ¤d8 nart 2-0; Sznapik Aleksander -
IM Lundin Erik 1,5-0,5; Sydor An- 22.h3 c5 23.¦b1 £c7 24.£a3 Olansson Stig 0,5-1,5.
drzej - Jansson Borje 1-1; Balcerowski ¤c6?! (24...¤e6 25. ¦b6+/-) 25.
Witold - Krantz Kjell 2-0; Gr¹bczew- £:c5 £:a5
ski Romuald - Horberg Bengt 1,5-0,5;

24 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2014

Szachowe epizody AF (58)

Po meczu ze Szwecja. 5 VI 1966 r. Skipietrow 3 p.; Grzelak 1 p.; Wysoc- W Warszawie podsumowaliœmy
rozegraliœmy turniej b³yskawiczny ki Marian 0 p. i tak¿e pó³fina³y: Le- niezbyt udany wystêp w £odzi i ro-
P-5', który doœæ ³atwo wygra³em. Do wi 6 p. (z 7); Schinzel 5,5 p.; Filipo- zegraliœmy 8 VII 1966, ostatni
blitza oczywiœcie nie dopuszczono wicz 5 p.; Marsza³ek 4 p.; Nowacki przed wakacjami, turniej P-5'
juniorów, bo wtedy m³odzie¿ musia- 3 p. Najdekier 1,5 p. Rakowski i Za- w „Legionie“: Filipowicz Andrzej
³a sobie zas³u¿yæ na grê z doros³ymi! brzewski po 1 p. i Szukszta Janusz po 2,5 p. (z 4); p.
Wyniki blitza: Filipowicz Andrzej Pytlakowski Andrzej i Skipietrow
9,5 p. (z 11); Lundin Erik SWE 9 p.; Niestety w finale zawiod³em, bo Micha³ po 2 p.; Adamski Jan 1 p.
Fridh Anton SWE 8,5 p.; Sydor An- na starcie i na finiszu uzyska³em za-
drzej i Kinmark Ove SWE po 7,5 p.; ledwie po 1,5 p. (z 4) i zaj¹³em dale- Na tym spotkaniu, ktoœ z nas
Pietrusiak Bogdan i Wensman SWE kie miejsce. Triumfowa³ Bednarski zwróci³ uwagê na stary artyku³ IM
po 5 p.; Czerniaków Wies³aw i Jans- Jacek 14 p. (z 17), prowadz¹cy od Kazimierza Makarczyka, poru-
son Borje SWE po 3,5 p.; Prekker Le- startu do mety. Kolejne miejsca: szaj¹cy wiele kwestii turniejowych:
on 3 p.; Wysocki Marian 2,5 p.; Fal- Gr¹bczewski Romuald i Schmidt „Rozumowanie jest mniej wiêcej ta-
kowicz Zygmunt 1,5 p. W³odzimierz po 12,5 p.; Jagodziñski kie: tu mog³em wygraæ - przegra³em,
Waldemar 11 p.; Gawlikowski Stani- straci³em jeden punkt, tu mog³em
W Warszawie ju¿ niewiele czasu s³aw 10,5 p.; Schinzel W³adys³aw wygraæ - zremisowa³em, straci³em
pozosta³o do I MP w grze b³yska- i Lewi Jerzy po 10 p.; Ereñski Przemy- pó³ punktu, tam przegra³em - mo-
wicznej. Rozegraliœmy tylko dwa s³aw 9,5 p.; Filipowicz Andrzej i £u- g³em zremisowaæ, straci³em pó³
blitzowe turnieje. Có¿, dzieñ bez czynowicz Wac³aw po 9 p.; Pytlakow- punktu. Te wszystkie punkty razem
szachów, to dla zawodowca dzieñ ski Andrzej i Pytel Krzysztof po 8 p.; dodaje siê do swojego rzeczywistego
zmarnowany. Kornasiewicz Stanis³aw i Kwaœniew- wyniku, starannie przy tym odejmu-
ski Zdzis³aw po 7,5 p.; Kêdziora Cze- j¹c naszym konkurentom te punkty,
„Legion“, 8 VI 1966, P-5': s³aw, Chmielewski Tadeusz i Frala które straciliby w partiach z nami
Filipowicz Andrzej 10 p. (z 14); Józef po 4 p.; Dziurkiewicz 2 p. przy tym obliczeniu. Zwykle taki ra-
Szukszta Janusz 9 p.; Gawlikowski chunek przeprowadza siê tak d³ugo,
Stanis³aw i Marsza³ek Rafa³ po 8,5 W sumie zawodnicy rozegrali- w razie potrzeby stopniowo poddaj¹c
p.; Juchimiuk Wies³aw 8 p.; Skipie- œmy po 28 lub 29 partii. „rewizji“ i wyniki partii jeszcze in-
trow Micha³ 6 p.; Litmanowicz W³a- nych rund, a¿ oka¿e siê, i¿ powinni-
dys³aw 4,5 p.; Gayer Arno 1,5 p. Nastêpnego dnia rozegraliœmy œmy zaj¹æ jedno z czo³owych, zwykle
turniej dru¿ynowy, czyli 20 partii pierwsze miejsce.
„Legion“, 15 VI 1966, P-5': w pó³fina³ach i w finale. Wystarto-
Filipowicz Andrzej i Schinzel W³a- wa³o 30 zespo³ów rozstawionych Wtedy ju¿ ca³kiem przekonani, ¿e
dys³aw po 7 p. (z 9); Gawlikowski w trzech pó³fina³ach. Do fina³u ten sukces nie ominie nas w najbli¿-
Stanis³aw 6,5 p.; Lewi Jerzy 6 p.; awansowa³a pierwsza czwórka. szym turnieju przegl¹damy kalenda-
Skipietrow Micha³ 5,5 p.; Pytlakow- W finale 19 VI 1966 zwyciê¿y³ rzyk rozgrywek, aby upewniæ siê kie-
ski Andrzej 5 p.; Wronicz Stefan Start Lublin (Sydor Andrzej, Pytel dy to nast¹pi i zadowoleni, zajmuje-
4 p.; Juchimiuk Wies³aw 3 p.; Krzysztof, Jamroz Zbigniew, Wojcie- my siê sprawami naszego codzienne-
Chrzanowski Ryszard 1 p.; G³odow- szyn Zdzis³aw i Lipski Tadeusz) 32 go ¿ycia. A w nastêpnym turnieju
ski Stefan 0 p. p. (z 44), a kolejne miejsca zajê³y znowu „wypuszczamy” przeciwników
dru¿yny: Pocztowiec Poznañ 30 robimy ruchy „na dwa znaki zapyta-
MP i DMP w grze b³yskawicznej p.; Legion Warszawa 27,5 p. (Fi- nia“ itd.
lipowicz Andrzej 15 p. z 20 w elimi-
£ódŸ, 18-19 VI 1966 nacjach i finale; Schinzel W³ady- Nie wiedzieliœmy, i¿ mo¿na siêgn¹æ
s³aw 15,5 p.; Gawlikowski Stani- dalej w badaniu ³añcucha przyczyn
Pierwsze w historii oficjalne MP s³aw 14,5 p.; Pytlakowski Andrzej i skutków. Nasze b³êdy by³y przyczyn¹
w grze b³yskawicznej (P-5') zgro- 10 p.); Start £ódŸ 25 p.; WKSz 64 pora¿ek, ale te fuszerki nie s¹ przy-
madzi³y a¿ 90 zawodników, cho- Wroc³aw 22,5 p.; Anilana £ódŸ 21,5 padkowe, z³a gra nie jest pechem. To
cia¿ na starcie zabrak³o wielu czo- p.; Legion II Warszawa 21 p.; Cais- s¹ objawy naturalne, w porz¹dku
³owych graczy. Zawodników po- sa Bydgoszcz 20,5 p.; Start Kato- rzeczy, zas³u¿yliœmy na nie, byliœmy
dzielono na 15 grup po 6 szachi- wice 17,5 p.; Lech Poznañ 16,5 p.; gorszymi zawodnikami w turnieju.
stów, z których trzech awansowa- Maraton Warszawa 16 p.; Start Ju- Ra¿¹ce b³êdy s¹ skutkiem z³ej formy,
³o do pó³fina³ów. Pó³fina³y to z ko- venia Kraków 14 p. nieuwagi, zaniedbañ, braku trenin-
lei 6 grup po 8 lub 7 zawodników gu itd. a czasem skutkiem dopiero ca-
i trzech wchodzi³o do fina³u. Legion prowadzi³ po IX rundzie, ³ego splotu ujemnie dzia³aj¹cych
ale remis 2-2 w X rundzie i klêska czynników. Przegrane po wiêkszej
Bez wiêkszego trudu przesze- 0,5-3,5 w XI ze „Startem“ zepchnê- czêœci by³y skutkiem czegoœ, co by³o do
d³em eliminacje: Kêdziora 4 p. (z ³y nas na III miejsce. unikniêcia“.
5); Filipowicz i Œlusarczyk po 3,5 p.;

magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2014 25

Andrzej Filipowicz - wspomnienia nymi wyrobami i ufundowa³a wspa-
nia³y kryszta³owy puchar dla zwy-
Szachowe epizody(59) ciêzcy turnieju. By³y te¿ kolacje
w Dusznikach Zdroju przy koloro-
IV Memoria³ A. Rubinsteina z Wasilijem Smys³owem, mistrzem wej fontannie i L¹dku Zdroju, gdzie
œwiata w latach 1957-1958. W ostat- Wasilij Smys³ow popisywa³ siê swo-
Polanica Zdrój, 7-27 VIII 196 r. niej chwili odmówili udzia³u am. imi zdolnoœciami wokalistycznymi.
Karl Robatsch z Austrii, am. Nikola By³y te¿ turnieje dla osób towarzy-
Czêsta gra w turniejach powodo- Padewski z Bu³garii i am. Gideon sz¹cych. Turniej kibica w L¹dku wy-
wa³a okreœlone k³opoty w mojej pra- Stahlberg ze Szwecji. Na to miejsce grali wspólnie Lew Abramow i dy-
cy na Politechnice Warszawskiej. weszli A. Sydor i Józef Gromek, ale rektor uzdrowiska Antoni Malinow-
W tej sytuacji, po przyjazdach z za- Józek nie otrzyma³ zwolnienia z pra- ski. Arcymistrzowie rozegrali te¿
wodów, mia³em zwiêkszone obo- cy i gra³o tylko 15 zawodników. kilka symultan w Szczawnie Zdroju,
wi¹zki, nawet w okresie wakacyj- Nowej Rudzie, Wroc³awiu, K³odzku,
nym. W lipcu 1966 roku musia³em Dobra obsada turnieju wynika³a Kudowie Zdroju i Polanicy. Symulta-
pomagaæ w egzaminach wstêpnych, te¿ z zaproszenia do Polanicy wa¿- nê Damjanovicia w Szczawnie Zdro-
bowiem wytypowano mnie do tzw. nych goœci. Pojawili siê wiceprezy- ju ogl¹da³o ponad tysi¹c kibiców.
Komisji Rekrutacyjnej PW. Oczywi- dent FIDE Jaroslav Sajtar, wicepre- Wszystko to zas³uga prezesa Dolno-
œcie mia³o to te¿ swoje dodatnie stro- zydent Radzieckiej Federacji Sza- œl¹skiego Zw. Szach. Jerzego Ar³a-
ny, bowiem poznawa³em oraz wspó³- chowej Lew Abramow i dyrektor mowskiego.
pracowa³em z asystentami i profeso- Olimpiady Szachowej w Lipsku
rami wielu wydzia³ów. Odegra³o to w 1960 roku Herbert Grätz. Takie Podwy¿szeniu uleg³ te¿ fundusz
istotn¹ rolê w mojej dalszej pracy na kroki ze strony PZSzach i organiza- nagród: I - 10.000.- z³, II - 7.000.-; III -
Wydziale In¿ynierii Budowlanej. torów powodowa³y, ¿e si³a i s³awa 5.000.- z³; IV 3.000.-; V - 2.000.-; VI -
Ponadto musia³em podpisywaæ po polanickich turniejów ros³a z ka¿- 1.000.-, a nienagrodzeni otrzymywali
kilkaset protoko³ów, dziêki czemu dym rokiem. Niemniej wa¿ne by³o po 100 z³ za punkt. W owych czasach
wyrobi³em sobie podpis, nie zmie- zaproszenie zawodników z ¿onami przyk³adowo lekarze zarabiali 1.800
niany od dziesi¹tków lat. Inna rzecz, lub osobami towarzysz¹cymi, co do 2.800 z³ miesiêcznie. Jednak¿e ce-
¿e dopiero po roku 1989 przysz³y obowi¹zywa³o przez wiele lat. Ja te¿ na dolara na czarnym rynku wynosi-
czasy, kiedy podpis zacz¹³ mieæ po- korzysta³em z tej mo¿liwoœci, bo tur- ³a wtedy oko³o 90 z³otych, a z wymia-
wa¿ne znaczenie, w porównaniu nieje szachowe zabiera³y mi wszyst- n¹ z³otówek na inne waluty by³y po-
z dawnymi laty, kiedy dominowa³y kie urlopy. Goœcie mieli bezp³atne wa¿ne k³opoty, wiêc wszyscy cudzo-
piecz¹tki, a „krug³aja pieczat” (okr¹- bilety do miejscowego kina, bezp³at- ziemcy musieli praktycznie wydaæ
g³a pieczêæ), jak za carskich czasów nego fryzjera i piêkny program na w Polsce otrzymane œrodki.
decydowa³a o wszystkim. dni wolne. Zorganizowano wyjazd
do Wroc³awia na z³o¿enie wieñców Graliœmy w piêknej sali koncerto-
Zajêcia utrudni³y mi w powa¿nym na grobie Adolfa Anderssena i na wej (obecnie kawiarnia „Wiedeñ-
stopniu przygotowanie siê do wa¿ne- operetkê „Cnotliwa Zuzanna“, wy- ska“), gdzie partiom towarzyszy³o
go, tradycyjnego turnieju w Polanicy cieczkê do huty szk³a w Szczytnej, codziennie kilkuset kibiców, a przez
Zdroju, w którym wziê³o udzia³u która obdarowa³a zawodników piêk- salê turniejow¹ przewinê³o siê kilka
wielu znanych szachistów, na czele tysiêcy turystów i kuracjuszy. Na

Wasilij Smys³ow Piêkna sala gry, wype³niona kibicami. Na pierwszym planie Bogdan Œliwa

20 magazyn SZACHISTA listopad 2014

Szachowe epizody AF (59)

ka¿dym stoliku sta³a lampa, obok
du¿a szachownica demonstracyjna,
a chodniki oraz zas³ony w oknach
mia³y motywy szachowe. Otwarcia
i zamkniêcia turnieju te¿ mia³y uro-
czysty przebieg. Sêdziowali: IA Wik-
tor Witkowski, Janusz Idzior i Kazi-
mierz Kuszewski. Tempo 40 pos.
/2,5 h i po 16/1h w dogrywce.

Wyniki: GM Smys³ow Wasilij Va- Polanica 1966. Otwarcie. Siedz¹ w I rzêdzie: Bogdan Pietrusiak, Heinz Liebert,
sily URS 11 p. (z 14); Liebert Heinz Levente Lengyel, Gyula Kluger (za nim Petar Smederevac), Wasilij Smys³ow (za
DDR i GM Lengyel Levente HUN po
9 p.; IM Smederevac Petar YUG nim ¿ona Smederevaca), Jacek Bednarski (za nim Andrzej Filipowicz),
i GM Damjanoviæ Mato YUG po Maximilian Ujtelky (za nim Ró¿a Maria Hermanowa).
8 p.; IM Doda Zbigniew 7,5 p.; IM Stoj¹ po prawej Roman B¹k i Zbigniew Nestorowicz
Kluger Gyula HUN i IM Bednarski
Jacek po 7 p.; IM Œliwa Bogdan 6,5 Dubaj 2014, wybrano teraz 10...¤:c3 50.¥d3 g:f4 51.¥:h7 f3 52.¥d3
p.; Filipowicz Andrzej i IM Nejkirch 11.¥:c3 £:d1+ 12. ¦:d1 f6 13.f4 ¥d7 ¤e5 53.¥:f6 1-0
Oleg BUL po 6 p.; Balcerowski Wi- 14.¥c4 0-0-0 15.0-0 ¦he8 16.b4 e5 17.
told i IM Ujtelky Maximilian CSR po b5 ¤d4 18.f:e5 f:e5 19.¥:d4 ¥g4 20. Niestety w II r. wda³em siê w de-
5,5 p.; Sydor Andrzej 5 p.; Pietrusiak ¦d2 ¦:d4 21.¦:d4 e:d4 22.¦f4+/-.) biutowe „dyskusje“ z Damjanovi-
Bogdan 4 p. 11.¤:d5 e:d5 12.£e2+ ¥e6 13. ciem i tej pora¿ce towarzyszy³y
0-0-0 0-0 14.£e3 ¦ac8 15.£f4 trzy remisy i kolejne dwie pora¿ki,
Turniej mia³ kategoriê IB, co £e7 16.¥d3 ¦fd8 17.h4 £c5 18. wszystkie po zaciêtej walce.
oznacza³o, ¿e norma IM wynosi³a h5 £d4 19.h6 £:f4 20.¥:f4 g6
8,5 p., a GM a¿ 10,5 p. (z 14), co 21.¥g5 ¦e8 22.¥f6 a6 23. ¦de1 Partia angielska A36
praktycznie wymaga³o zajêcia I ¤a5 24.¢d1 ¤c4 25.f3 Para goñ-
miejsca i rzeczywiœcie tylko Wasilij ców wystarczy³a mi do wygranej. B. Œliwa - A. Filipowicz, Polani-
Smys³ow spe³ni³ ten warunek. W la- 25...¥d7 26.¥d4 ¦:e1+ 27.¦:e1 ca (r. 4), 1966, 1.c4 g6 2.g3 ¥g7
tach 60-ych „³atwiej“ by³o wygraæ ¦e8 28.¦:e8+ ¥:e8 29. g4 ¥d7 3.¥g2 c5 4.¤c3 ¤c6 5.e4 d6 6.
turniej, ni¿ zdobyæ normê IM czy 30.¥f6 ¢f8 31.¢e2 b5 32.¢f2 ¤ge2 Pozycjê mo¿na spotkaæ w set-
GM. Wtedy tylko w turnieju klasy ¢e8 33.¢g3 ¥e6 34.¢f4 ¤d6 35. kach partii. Ale kto tu gra³ 6... f5!?
IA mo¿na by³o natychmiast zdobyæ ¥c3 ¢e7 36.¥b4 ¢d7 7.d3 ¤f6 8.0-0 0-0 9. ¦b1 Inny
tytu³ GM. W takim turnieju, mini- plan 9.h3 e5 10.¥e3 ¥e6 11.¤d5 f:e4
mum 16-osobowym, musia³o graæ XIIIIIIIIY 12.d:e4=, V. Mitura - J. Sikora_Lerch,
12 utytu³owanych szachistów (IM 9-+-+-+-+0 Karvina 2003. 9...¤h5 10.a3 a5
lub GM) i nie mniej ni¿ 8 GM. W tej 9+-+k+p+p0 11.¥g5 h6 12.¥e3 ¢h7 13.¢h1
obsadzie trzeba by³o uzyskaæ wynik 9p+-snl+pzP0 f:e4 14.¤:e4 ¥d7 15.h3 ¦b8 16.
55% z GM; 75% z IM i 85% z pozosta- 9+p+p+-+-0 d4 c:d4 17.¤:d4
³ymi uczestnikami, co by³o niezwy- 9-vL-+-mKP+0
kle trudnym zadaniem. 9zP-+L+P+-0 XIIIIIIIIY
9-zPP+-+-+0 9-tr-wq-tr-+0
Turniej dla niektórych z nas mia³ 9+-+-+-+-0 9+p+lzp-vlk0
charakter eliminacyjny. Decydowa- xiiiiiiiiy 9-+nzp-+pzp0
³o o sk³adzie na Olimpiadê w Hawa- 9zp-+-+-+n0
nie w paŸdzierniku 1966 r. Zacz¹³em 37.¢e5 Z planem zdobycia pion- 9-+PsNN+-+0
od zwyciêstwa z tzw. „klientem“. ka h7. 37...¤e8 (37...¤c4+ 38.¥:c4 9zP-+-vL-zPP0
b:c4 39.¢f6+-). A teraz „hop“ na dru- 9-zP-+-zPL+0
Obrona sycylijska B45 gie skrzyd³o. 38.a4 b:a4 39.¥:a6 9+R+Q+R+K0
f6+ 40.¢d4 ¤c7 41.¥d3 ¥f7 42. xiiiiiiiiy
A. Filipowicz - B. Pietrusiak, ¥d2 ¢c6 43.¢c3 ¢b6 44.¢b4
Polanica (r.1), 1966, 1.e4 c5 2.¤f3 ¤a6+ 45.¢a3 d4 46.¥b4 ¥e8 47. 17...£c8! Stara³em siê maksy-
¤c6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤f6 5.¤c3 ¥e7 ¤c5 48.¥c4 ¤d7 49.f4 g5 malnie zaostrzyæ pozycjê, aby ograæ
e6 6.¤db5 ¥b4 7.a3 ¥:c3+ 8.
¤:c3 d5 9.e:d5 ¤:d5 10.¥d2 £h4
Wariant grywany do dnia dzisiejsze-
go. W partii Wang Hao - E. Safarli,

magazyn SZACHISTA listopad 2014 21

Szachowe epizody AF (59)

1966 Polanica Zdrój: Smederevac Petar, Turski Wac³aw, Nestorowicz Zbigniew, 4.¤c3 ¤d7 5.e4 e6 6.¥e2 b6 7.0-0 ¥b7
Smys³ow Wasily, Nejkirch Oleg, Olszewski Tadeusz, Sydor Andrzej, 8.¥e3 ¤e7 9.£c2 h6

Damjanoviæ Mato, Pietrusiak Bogdan, Filipowicz Andrzej, Koz³owski Zygmunt, XIIIIIIIIY
Kluger Gyula, Idzior Janusz, Kuszewski Kazimierz, Ujtelky Maximilian, 9r+-wqk+-tr0
Liebert Heinz, Witkowski Wiktor, Lengyel Levente, Bednarski Jacek, 9zplzpnsnpvl-0
Œliwa Bogdan, Ar³amowski Jerzy, Doda Zbigniew, Grätz Herbert i XY 9-zp-zpp+pzp0
9+-+-+-+-0
naszego wieloletniego lidera. 18. „Nowoczesnej obrony“, w której 9-+PzPP+-+0
¢h2 ¤:d4 19.¥:d4 £:c4 20.¥:g7 odnotowa³ wiele sukcesów i mia³ 9+-sN-vLN+-0
¤:g7 21.¦c1 £b5 22.¦c7 ¤e8 wiele w³asnych pomys³ów. 9PzPQ+LzPPzP0
(22...¦fc8 23.¤c3 £f5 24.¦:c8 ¦:c8 9tR-+-+RmK-0
25.¤d5 ¦e8=) 23.¤c3 £f5 24.¦c4 Obrona nowoczesna B06 xiiiiiiiiy
¤f6 25.¦e1 ¦be8 26.£d2 ¤g8?
(26...b5 27.g4 £g5 28.£:g5 h:g5 29. A. Filipowicz - M. Ujtelky, Pola- 10.¦ad1 0-0 11.d5! e5 12.£c1 ¢h7
¦c7 ¢h6=) 27.f4 ¦c8 28.¦:c8 nica Zdrój (r.10), 1966, 1.e4 g6 13.g3 f5?! ¹ 14.e:f5 ¤:f5 15.¥d3 ¥c8
¥:c8 29.¤d5 ¦f7 30.£c3 Bia³e 2.d4 ¥g7 3.¥e3 d6 4.c4 ¤d7 5. 16.¢g2 ¤f6 17.¤e4 ¤h5!? 18.¥d2 ¥d7
przejê³y inicjatywê, ale jednoczeœnie ¤c3 c6 6.£d2 £c7 7.¥e2 h6 Wów- 19.¢h1 ¤e7 20.¤h4! ¥h3 21.¦g1 ¥d7
powsta³ obustronny niedoczas, czas by³a to jedna z ulubionych pozy- 22.¥e3 £e8 23.¦de1 £f7 24.£c2 ¢h8
w którym trudno by³o o precyzjê. cji Ujtelkiego, znana powszechnie. 25.¤d2 ¤f5 26.¤:f5! g:f5 27.g4!‚ e4!?
30...h5 31.£:a5 h4 32.£c3 (32. Michai³ Tal proponowa³ nazwaæ ca³y 28.g:h5 f4!? 29.¦:g7!! £:g7 30.¦g1
g4 £c2 33.£d8+/-) 32...h:g3+ 33. system „Obron¹ Ujtelkiego“. Plan £e5 31.¤f3! e:d3 32.¤:e5? d:c2 33.
£:g3 ¥d7 34.¥f3 ¤f6? (34...¥c6 czarnych to ustawienie wszystkich ¥d4! d:e5 34.¥:e5+ ¢h7 35.¦g7+ ¢h8
35.¥e4 £h5 36.f5+/-) 35.¤:e7 £d3 bierek na trzech ostatnich liniach, 36.¦f7+ ¢g8 37.¦g7+ ¢h8 38.¦g6+
36.¥:b7 £:g3+ 37.¢:g3 ¤h5+ 38. daj¹c bia³ym mo¿liwoœæ uzyskania ¢h7 39.¦g7+ Remis, T. Petrosjan -
¢h2 ¤:f4 39.¥c8 (39.¥d5 ¤:d5 40. znacznej przewagi przestrzeni. Po- B. Spasski, Moskwa 1966.
¤:d5 g5 41.b4+/-) 39...¤d3 40. tem nastêpuje poderwanie silnego
¦e2 ¥a4 41.¤d5 ¥c6 42.¥a6 centrum bia³ych. Analizuj¹c partie 8.f4 e6 9.g4 ¤e7 10.h4
¤c1 43.¦c2 ¥:d5 44.¦:c1 ¦f2+ Ujtelkiego doszed³em do wniosku,
45.¢g3 ¦:b2 46.¦d1 ¦b3+ 47. ¿e sukcesy zawdziêcza on ma³o ak- XIIIIIIIIY
¦d3 ¦:d3+ 48.¥:d3 ¥c6 49.¢f4 tywnej grze bia³ych. Dlatego posta- 9r+l+k+-tr0
¢h6 50.¥f1 ¢h5 51.¥e2+ ¢h4 nowi³em przesun¹æ wszystkie bierki 9zppwqnsnpvl-0
52.¥g4 ¥a4 53.¢e4 ¥c6+ 54. dwa pola do przodu! W latach mojej 9-+pzpp+pzp0
¢d4 ¢g5 55.¥e6 ¢f4 56.¥c8 ¢g5 m³odoœci grywano czarnymi podob- 9+-+-+-+-0
57.¢e3 ¥a4 58.¢f3 ¢h4 59.¢g2 ne systemy jedynie w kawiarniach 9-+PzPPzPPzP0
¥c6+ 60.¢f2 ¥a4 61.¢g2 Remis i nazywano je obron¹ Szczurka, bo 9+-sN-vL-+-0
tak nazywa³ siê szachista z Tarnowa 9PzP-wQL+-+0
Po VIII rundzie mia³em dwa mi- stosuj¹cy na co dzieñ ten system. 9tR-+-mK-sNR0
nusy. Po pauzowaniu i dniu wol- Wszystkie œmiechy usta³y, kiedy xiiiiiiiiy
nym zacz¹³em siê odbijaæ. W X run- w XII partii meczu o MŒ w Moskwie
dzie zetkn¹³em siê ze S³owakiem w 1966 roku tak zagra³ Spasski z Pe- Niezwyk³a pozycja! Chyba pierw-
IM Ujtelkim, wielkim znawc¹ tzw. trosjanem: 1.¤f3 g6 2.c4 ¥g7 3.d4 d6 szy w historii „atak szeœciu pion-
ków“. Po partii znalaz³em w litera-
turze pojedynek Alechin - Grünfeld,
Semmering 1926, ale tam „jedynie“
piêæ pionków sta³o na czwartej linii.
10...¤f8 11.h5 Prawdopodobnie
najsilniejsze, chocia¿ rozwa¿a³em
te¿ 11.e5. Inna rzecz, ¿e mia³em po-
kusê zagrania 11.b4 i trudno by³o
powstrzymaæ bia³e od kolejnego
12.a4 tworz¹c atak 8 pionków!!
11...f5!? Pocz¹tek komplikacji,
w wyniku których ju¿ w ci¹gu 8 po-
suniêæ bia³e pozbêd¹ sie wszyst-
kich 6 pionków z czwartej linii.
Gorsze jest 11...e5, wobec 12.f:e5
d:e5 13.d5 Po interesuj¹cym 11...
¥d7 mog³o nast¹piæ obrazkowe 12.
b4! 0-0-0 13.a4!! warte obejrzenia!

22 magazyn SZACHISTA listopad 2014

Szachowe epizody AF (59)

XIIIIIIIIY Zagrali tak arcymistrzowie zaliczaj¹- ¤d2 e6 Próba os³abienia centrum
9-+ktr-sn-tr0 cy siê do czo³ówki œwiatowej. bia³ych. W partii G. Pap - Iweta Ra-
9zppwqlsnpvl-0 dziewicz, Budapeszt 2005 zagrano
9-+pzpp+pzp0 Nieregularna A40 11...¤e8 12.¤b3 ¤c7 13.¤a5 ¥d7 14.
9+-+-+-+P0 ¥e3 ¤b5=. 12.¤c4 e:d5 13. e:d5
9PzPPzPPzPP+0 L. Van Wely Loek - A. Miles, ¦e8 14.¤e3 ¥b7 Czarne wyrówna-
9+-sN-vL-+-0 Memoria³ J.R. Capablanki, Matan- ³y grê i przechwytuj¹ inicjatywê 15.
9-+-wQL+-+0 zas 1994, 1.d4 e6 2.c4 ¥b4+ ¥f3 ¤fd7 16.¤a4 f5 17.¤:b6
9tR-+-mK-sNR0 3.¥d2 ¥:d2+ 4.£:d2 b6 5.¤c3 ¤:b6 18.g3 a5 19.¦e1 a4 20.
xiiiiiiiiy ¥b7 6.e4 ¤h6 7.f4 d6 8.¤f3 ¤d7 ¦a3 £d7 21.c4 ¥a6 22.£c2? (22.
9.0-0-0 f6 10.g4 ¤f7 11.h4 b3 £f7 23.¥d2 a:b3 24.¦:b3 ¤d7-/+)
Jednak po 11...f5 w partii grali-
œmy tak: 12.h:g6 f:e4 (12...¤f:g6 XIIIIIIIIY XIIIIIIIIY
13.d5 lub 12...¤f:g6 13.g:f5 i 14. 9r+-wqk+-tr0 9r+-+r+k+0
¥h5+/-) 13.d5! c:d5 (13...e:d5 14. 9zplzpn+nzpp0 9+-+q+-vlp0
f5 lub 13...e:d5 14.c:d5 ¤f:g6 15. f5?! 9-zp-zppzp-+0 9lsn-zp-+p+0
¥:c3! 16.b:c3 ¤e5) 14.c:d5 ¥:c3 9+-+-+-+-0 9+-zpP+p+-0
15.£:c3! £:c3+ 16.b:c3 ¤f:g6 9-+PzPPzPPzP0 9p+P+-+-+0
17.d:e6 ¥:e6!? Ostatnia szansa 9+-sN-+N+-0 9tR-+-sNLzP-0
czarnych, to ofiara figury za trzy 9PzP-wQ-+-+0 9-zPQ+-zP-zP0
pionki. Inaczej nast¹pi f4-f5 i padnie 9+-mKR+L+R0 9+-vL-tR-mK-0
pionek h6. 18.f5 ¥:f5 19. g:f5 xiiiiiiiiy xiiiiiiiiy
¤:f5 20.¥h5 (20.¢d2!) 20...¤:e3
21.¥:g6+ ¢d7 22.¦b1! d5 (22... 11...h6 12.¥d3 £e7 13.h5 0- 22...¥:c4 23.¥d2 ¥b3 24.£c1
b6 23.¥:e4 ¦ae8 24.¥d3!+-) 23.¤e2! 0-0 14.¤h4 ¦hg8 15.¤g6 £e8 £f7 25.¥c3 ¦e7 26.£d2 ¦ae8
Po 23.¦:b7+?! ¢c6 24.¦h7 ¦:h7 25. 16.¤d5! e:d5 17.e:d5 ¤de5 (17... 27.¦aa1 f4 28.g:f4 £:f4 29.¥g2
¥:h7 ¦b8! 26.¦:h6+ ¢c5 czarne mo- ¤b8 18.¦he1 £d7 19.¤e7+) 18.d:e5 ¥d4 30.¥a5 ¦:e3 31.f:e3 ¦:e3
g¹ zlikwidowaæ bia³e pionki. 23... d:e5 19.¦he1 ¢b8 20.f:e5 ¤:e5 32.¢h1 ¥e5 0-1
b6 24.¦h3! ¤c2+ 25.¢d2 ¤a3 21.¤:e5 f:e5 22.£c3 ¥c8 23.
26.¦d1 ¦af8 27.¢c1 ¢c6 28. ¦:e5 £a4 24.£b3 £a5 (24...£:b3 Wreszcie oczekiwana przeze
¤d4+ ¢b7 29.¥f5 b5 30.¥e6 ¦d8 25.a:b3 ¥:g4 26.¦g1 ¥f3 27.¦g3 ¦df8 mnie partia z Wasilijem Smys³o-
31.¦h5 ¢b6 32.¥:d5 ¦d6 33.¤f5 28.¥h7+/-) 25.¦de1 £c5 26.¥f5 wem, mistrzem œwiata w latach
¦f6 34.¢b2 ¦hf8 35.¢:a3 ¦:f5 ¦gf8 27.£c3 ¥:f5 28.g:f5 £f2 1957-58, który trzykrotnie walczy³
36.¦:h6+ ¦5f6 37.¦:f6+ ¦:f6 38. 29.£d3 ¢b7 30.¦f1 £h2 31.£e4 z Michai³em Botwinnikiem w me-
¥:e4 ¢a5 39.¢b3 a6 40.¦g1 ¦f4 ¢b8 32.¦e7 £h3 33.£f4 ¦d6 34. czach o koronê szachow¹. Zremiso-
41.¥c2 ¦h4 42.¦g6 ¦f4 43. ¦e6 ¦:g7 £:h5 35.¦e7 ¦ff6 36.a3 wa³ 12-12 w 1954 roku i Botwinnik
¦g4 44.¥e4 ¦g7 45.¦c6 ¦g4 46. £h3 37.¢b1 £d3+ 38.¢a1 ¢b7 obroni³ tytu³, wygra³ mecz w 1957
¥f5 ¦g8 47.¥c8 1-0 39.¦f3 £c2 40.¢a2 a5 41.¦f2 roku (+6 =13 -3) i przegra³ mecz re-
£d3 42.¦e3 £d1 43.£e4 £a4 wan¿owy w 1958 roku (+5 =11 -7).
Blisko 30 lat póŸniej znalaz³em na- 44.£d4 £d7 45.¦e5 £a4 46.¦e7
œladowcê „Ataku szeœciu pionków”. z groŸb¹ 47.b3+- 1-0 Czekam na
atak siedmiu pionków!!

W kolejnej rundzie rozbi³em Nej-
kircha, trudnego dot¹d rywala.

Pionkiem hetmañskim A43

Jadwiga i Andrzej Filipowiczowie O. Nejkirch - A. Filipowicz, Po- 1966 Polanica, Andrzej Filipowicz
przed polanickim „Piekie³kiem“ lanica Zdrój (r. 11), 1966, 1.d4 c5 w partii z Levente Lengyelem
2.d5 ¤f6 3.¤c3 g6 4.e4 d6 5.¤f3
a6 6.a4 ¥g7 7.¥e2 0-0 8.0-0
¤bd7 W latach 60-ych by³a to orygi-
nalna pozycja, któr¹ czêsto grywa-
³em w blitzach. Do tej pory jest gry-
wana, ale przez zawodników rzêdu
2400. 9.a5 b5 10.a:b6 ¤:b6 11.

magazyn SZACHISTA listopad 2014 23

Szachowe epizody AF (59)

Obrona królewsko-indyjska E91 Zbigniew Doda ¤h6 68.¤g5 ¤f7 69.¤h3 £e8 70.
¢h2 ¦d7
W. Smys³ow - A. Filipowicz, Po- odejœcia. 28.¤:b6 ¦c2 29. ¦e2
lanica Zdrój (r.13), 1966, 11.d4 ¤f6 ¦:e2 30.¥:e2 ¤d6 31.¥f3 ¦e8 XIIIIIIIIY
2.c4 g6 3.¤c3 ¥g7 4.¤f3 c5 5.e4 32.¤d7 Wygrywa figurê. 32...¤e4 9-+-+q+-+0
¤a6 6.¥e2 d6 7.0-0 0-0 8.¦e1 (32...¥e7 33.¦c1 ¥d8 34. ¥g3) 33. 9tr-vlr+nmk-0
¥g4 Nie chcia³em sprowadzaæ do ¥:e4 ¦:e4 34.¤f6+ 1-0 9-zpl+p+p+0
pozycji ataku Maroczego, w którym 9zp-zpnzPp+p0
Smys³owowi trudno by³o dorównaæ. W XIV rundzie rozegra³em nie- 9P+-zp-zP-zP0
Kilka lat póŸniej grano tak 8...c:d4 bywa³¹ partiê ze Smederevacem. 9sNP+P+LzPN0
9.¤:d4 ¤c5 10.¥f1 ¥d7 11.b3 a6 12. 9-+PvL-+-mK0
¥b2 ¦b8 13.b4 ¤e6 14.¤d5+/-, K. Ro- Otwarcie królewsko-indyjskie C00 9tR-+-tR-+Q0
batsch - J. Emma, Olimp. 1978. 9. xiiiiiiiiy
¥e3 ¦c8?! Wspó³czeœnie gra siê 9... A. Filipowicz - P. Smederevac,
¤d7 10.¦c1 ¤c7 11.d5 ¦b8 12.a4 a6 Polanica Zdrój (r. 14), 1966, 1.e4 Remis Zareklamowa³em remis
13.¤d2 ¥:e2 14.£:e2 e6 15.b3 +/=; J. e6 2.d3 ¤e7 3.g3 c5 4.¥g2 ¤bc6 z uwagi na wykonanie 50 posuniêæ
Banas - W. Iwanow, Balatonboglar 5.¥e3 b6 6.¤e2 d5 7.0-0 d4 8. bez zbicia bierki i bez ruchu pion-
2014. 10.d5 ¤c7 11. h3 ¥:f3 12. ¥c1 g6 9.¤d2 ¥g7 10.f4 f5 11. kiem i to przy wszystkich bierkach
¥:f3 ¤d7 Zaskoczony debiutem a3 0-0 12.e5 a5 13.a4 ¥a6 14. na szachownicy!! Zdziwiony Sme-
Smys³ow uzyska³ tylko nieznaczn¹ b3 ¦b8 15.¤c4 £c7 16.¢h1 ¤d5 derevac zaprotestowa³, bo pewnie
przewagê. 13.¥e2 ¦b8 14.£d2 a6 17.¥d2 ¦fd8 18.¤g1 ¥f8 19.¤f3 zamierza³ wypróbowaæ nowy dwu-
15.a4 £e8 (15...¦e8!?) 16.¦ab1 ¥e7 20.h4 h5 21.£e2 ¤cb4 dziestoposuniêciowy plan przegru-
22.¦fc1 ¥b7 23.¢h2 ¥c6 24.¤a3 powania figur. Kuriozalna partia
XIIIIIIIIY ¦a8 25.£e1 ¦db8 26.£g1 £b7 obieg³a wówczas œwiat szachowy.
9-tr-+qtrk+0 27.£f1 ¢g7 28.£h1 £d7 29.¤e1
9+psnnzppvlp0 ¦a7 30.¤f3 ¦ba8 31.¤e1 ¥d8 Niestety d³uga dogrywka w dniu
9p+-zp-+p+0 32.¤f3 ¦b8 33.¤e1 ¥c7 34.¤f3 wolnym przed ostatni¹ rund¹
9+-zpP+-+-0 ¦h8 35.¤g5 ¥d8 36.¤f3 ¥e7 przyczyni³a siê do mojego s³abego
9P+P+P+-+0 37.£g1 ¥b7 38.¤b5 ¦aa8 39. wyniku w popo³udniowym turnie-
9+-sN-vL-+P0 ¤a3 ¥a6 40.£f1 ¦ab8 41.¤c4 ju b³yskawicznym.
9-zP-wQLzPP+0 ¥d8 42.£d1 ¤e7 43.¤d6 ¥c7
9+R+-tR-mK-0 44.£e2 Zapisane posuniêcie. 44... Blitz P-5', Polanica Zdrój, 26 VIII
xiiiiiiiiy ¤g8 45.¤g5 ¤h6 46.¥f3 ¥d8 47. 1966: GM Lengyel Levente HUN 12
¤h3 ¤g4+ 48.¢g1 ¥e7 49.¤c4 p.(z 15); IM Ujtelky Maximilian
16...f5? Ryzykowne i zarazem ¤d5 50.¤f2 ¥b7 51.¤h3 ¥c6 52. CSR 11,5 p.; IM Abramow Lew
s³abe posuniêcie. Nale¿a³o graæ 16... £g2 ¦hc8 53.¦e1 ¦c7 54.¦e2 ZSRR 11 p.; GM Damjanoviæ Mato
b6, np. 17.f4 h6 18.¦f1 f5 19.¥d3 ¦a7 55.¦ee1 ¦a6 56.¦e2 ¦ba8 YUG 9,5 p.; Sydor Andrzej 9 p.; IM
z nieco lepsz¹ gr¹ bia³ych. 17.f4 Partia ponownie od³o¿ona ze wszyst- Doda Zbigniew 8 p.; IM Bednarski
f:e4 18.¤:e4 ¤f6 Jeœli 18...b5, to kimi bierkami na desce. 57.¦ee1 Jacek, IM Sajtar Jaroslav i IM Sme-
19.b3 b:c4 (19...b4 20.¥g4+/=) 20. ¦8a7 58.¤a3 ¦a8 59.¤c4 ¤h6 derevac Petar YUG po 7,5 p.; IM Œli-
b:c4 ¦:b1 21.¦:b1 ¤f6 22.¤:f6+ e:f6 60.¤a3 ¤f7 61.¤f2 ¦d8 62.¤c4 wa Bogdan i IM Kluger Gyula HUN
23.f5 £:a4 24.¥f4+/-. 19.¤c3 e5 20. ¦b8 63.¤h3 ¥d8 64.¤a3 ¦a7 po 7 p.; Pietrusiak Bogdan 6,5 p.; Fi-
d:e6 £:e6 21.¥f3! £:c4 (21... b5? 65.£h1 ¥c7 66.£g2 ¦d8 67.£h1 lipowicz Andrzej 6 p.; Balcerowski
22.c:b5 a:b5 23.¥:c5+-) 22.£:d6 Witold i Ar³amowski Jerzy po 5 p. Lit-
¤fe8 (22...¤e6?? 23.¥d5 ¤:d5 24. manowicz W³adys³aw 0 p.
£:e6+) 23.£:c5 £:c5 24.¥:c5 ¦:f4
Materia³ równy, ale para goñców do- Remis w ostatniej rundzie ze Zbi-
minuje na desce. Smys³ow robi se- gniewem Dod¹ podsumowa³ mój
riê precyzyjnych posuniêæ, nie tak nienadzwyczajny wystêp w Polani-
oczywistych. 25.¦bd1! Czarne s¹ cy, ale zato z ciekawymi partiami!
w zugzwangu. 25...b6 (25...b5 26.
¥a7 itd.) 26.¥f2! ¦c4 (26...¦f5 27. Takie turnieje z udzia³em mistrza
¥g3) 27.¤d5! ¥f8 Niestety nic nie œwiata by³y niezapomnianymi wyda-
daje 27...¥:b2 28.¥g3 ¥d4+ 29.¢f1 rzeniami i przyci¹ga³y do Polanicy
¦d8 wobec 30.¤:c7 (30.¦e7 ¦:d5 31. Zdroju setki turystów oraz szachi-
¥:d5+ ¤:d5 32.¦:e8+ ¢f7) 30...¤:c7 stów z ca³ej Polski na zgrupowania
31.¦e4 i skoczek nie ma dobrego i rozgrywki.

24 magazyn SZACHISTA listopad 2014

Szachowe epizody AF (59)

XVII Mistrzostwa Polski
juniorów w Polanicy Zdroju

Równolegle w Polanicy Zdroju MP juniorów w 1966 roku w Polanicy Zdroju. Jerzy Lewi - Marek Michalak
(14-23 VIII 1966) rozegrano XVII
MP juniorów do 20 lat. Wyniki: Lewi Juniorzy graj¹cy przed po³udniem ¦:b6 ¦:e3 35. ¦b8+ ¢h7 36. ¢f2
Jerzy 8 p. (z 10); Steczkowski Kazi- byli zatrudniani przez Jerzego Ar³a- ¦a3 37.¦c8 f6 38.¦g1 c4 39.
mierz, Gralka Julian, Rapcewicz Zbi- mowskiego do demonstracji parti w ¢e2 h5 40.¢f2 g5 41.¦b1 ¢g6
gniew i Górski Leszek po 6,5 p.; Koni- g³ownym turnieju. Otrzymywali bia³e 42.¦b6 ¢f5 0-1
kowski Jerzy i Ledwoñ Eugeniusz po koszulki i ca³kiem dobre honorarium.
6 p.; £okasto Anatol, Heinich Marek, Demonstrowa³em m.in. partiê Œliwy Juniorzy grali te¿ w budynku pijal-
Hordyñski Krzysztof, Fabianowski ze Smys³owem, uznan¹ potem za naj- ni wód mineralnych, ale w stosunko-
Micha³ i Œledziewski Adam po 5,5 p.; ³adniejsz¹ partiê turnieju“. wo ma³ej konferencyjnej salce. Nie-
Jakubiec Jerzy, Plebanek M., Sznapik mniej jednak dostali mo¿liwoœæ zo-
Aleksander, KaŸmierski Tomasz, Ko- Partia angielska A29 baczenia w trakcie gry mistrza œwia-
bierski Jan i Kwieciñski Ryszard po ta, wielu znanych olimpijczyków i ca-
5 p.; Turczynowicz Edward, Szyd³ow- B. Œliwa - W. Smys³ow, Polanica ³¹ czo³ówkê Polski. Nie dziwi wiêc
ski Edward, Michalak Marek i Cie- Zdrój (r.8), 1966, 1.c4 e5 2.¤f3 ¤c6 fakt, ¿e wiêkszoœæ z nich zaczepi³a
œlik Zbigniew po 4 p.; Wiland Adam 3.¤c3 ¤f6 4.g3 ¥b4 5.¥g2 0-0 siê w szachach na wiele lat.
i Gajda Wojciech po 3,5 p.; Zawadzki 6.0-0 e4 7.¤g5 ¥:c3 8.b:c3 ¦e8
Micha³ 2,5 p.; Adamczyk M. 1 p. 9.f3 e:f3 10.¤:f3 d5 11.c:d5 ¤:d5 Anatol £okasto, mistrz juniorów
12.c4 ¤b6 13.d3 ¥g4 14.¦b1 Dolnego Œl¹ska by³ jednym z dwóch
Jerzy Konikowski napisa³: „Zwy- £e7 15.e3 ¦ad8 16.£b3 h6 17. szachistów, którzy pokonali Michai-
ciêstwo Lewiego by³o przekonuj¹ce, ¦b2 £d7 18.c5 ¤d5 19. d4 b6! ³a Tala w trakcie jego wspomnianej
choæ mia³ wielkie szczêœcie ze mn¹. 20.c:b6 a:b6 21.¦e2 ¤a5 22.£c2 ju¿ symultany (+16 =6 -2), granej we
Spotkaliœmy siê w VI r. Zagra³em ¤b4 23.£b1 c5 24.h3? (24.¥d2 Wroc³awiu, 10 II 1966 r. Drugim by³
ostry atak czterech pionków w obro- ¤c4 25.¥:b4 c:b4 26.£b3 b5 =) 24... wtedy Zdzis³aw Kwaœniewski, mistrz
nie królewsko-indyjskiej. Szybko uzy- ¥:h3 25.¤e5 Dolnego Œl¹ska seniorów.
ska³em wygran¹ pozycjê, ale nie wy-
korzysta³em swojej szansy. Lewi bro- XIIIIIIIIY M³odzie¿ mia³a spartañskie wa-
ni³ siê znakomicie i wykorzysta³ moje 9-+-trr+k+0 runki, bo wszyscy mieszkali w jed-
b³êdy. W³aœnie na tym polega³ feno- 9+-+q+pzp-0 nym wielkim pokoju! Zabrak³o jed-
men Jerzego Lewiego, ¿e potrafi³ znaj- 9-zp-+-+-zp0 nego ³ó¿ka i pokrzywdzony Leszek
dowaæ w gorszych pozycjach optymal- 9sn-zp-sN-+-0 Górski „spa³ na waleta“ z Konikow-
ne ruchy, których nie doceniali prze- 9-sn-zP-+-+0 skim w ³ó¿ku polowym, co przypo-
ciwnicy. Zreszt¹, w MP nie gra³em 9+-+-zP-zPl0 mnia³o mi powojenne lata, kiedy
najlepiej. W I r. przegra³em z niezna- 9P+-+R+L+0 tak wygl¹da³y noclegi setek osób.
nym zawodnikiem ze Szczecina 9+QvL-+RmK-0
Cieœlikiem. Potem na finiszu zremiso- xiiiiiiiiy Fama g³osi, ¿e jak przysta³o na
wa³em kilka partii. W ostatniej run- m³odzie¿, ka¿dy z juniorów prowa-
dzie wygra³em efektownie pojedynek 25...¦:e5! (25...£e6 26.¤:f7 ¥:g2 dzi³ odrêbny tryb ¿ycia. Jedni wra-
z Kazimierzem Steczkowskim, ale to 27.¤:d8 £e4=) 26.d:e5 ¥:g2 27. cali póŸno, inni grali w karty noca-
wystarczy³o tylko do zajêcia 6 pozycji. ¦:g2 ¤c4 28.a3 ¤d3 29.£b3 mi, oczywiœcie nie przejmuj¹c siê
¤d:e5 30.¥b2 £d3 31.£:d3 ¦:d3 kolegami, którzy niewyspani przy-
Lepiej posz³o mi w nieoficjalnych 32.¥:e5 ¤:e5 33.¦b1 ¦:a3 34. stêpowali do gry. To siê nie zmie-
mistrzostwach Polski juniorów ni³o do dzisiaj!
w grze b³yskawicznej. W elimina-
cjach zaj¹³em I miejsce z 4 punkta-
mi z 5 partii. W 12-osobowym fina-
le triumfowa³ Jerzy Lewi 9,5 (z 11),
a kolejne miejsca zajêli; Jerzy Koni-
kowski i Kazimierz Steczkowski po
8,5 p.; Julian Gralka 8 p.; Aleksan-
der Sznapik i Jerzy Jakubiec po 6 p.
Tym razem pokona³em Lewiego
w bojowej partii i dziêki temu mia-
³em lepsz¹ wartoœciowoœæ Sonne-
borna Bergera od Steczkowskiego.

magazyn SZACHISTA listopad 2014 25

Andrzej Filipowicz - wspomnienia 16...f:e6 17.d:e6 ¥:e6 18.£e4
¥f5 19.£c4+ ¢h8 20.¤g5 e5? Sil-
Szachowe epizody(60) niejsze 20...e6! 21.¥e3 (21.¤:e6?
¥:e6 22.£:e6 ¦:f4) 21...¤b6 z równ¹

XXII DMP gr¹. 21.¥e3 £d7 22.¦:a8 ¦:a8
23.¥d3 ¤b4 24.¥d4 ¤e4 25.¦d1 23.¥f3 ¤c7?! (23...¦b8 24.¥c6 £e7
Warszawa, 25 IX — 2 X 1966 ¤:d3 26.¦:d3 f6 27.g4 £d7 28. 25.b4=) 24.¥c6 £e7 25.b6 ¥f6

£h3 ¤:c3 29.¥:c3 ¦e4 0-1 26.b:c7 ¥:g5 (26...¦ac8 27.¤d5

Po powrocie z Polanicy Zdroju, Obrona Hromadki E91 £g7 28.¥b7+-) 27.¤d5 ¥e6 28.
w ramach przygotowañ do wrzeœnio- ¤:e7 ¥:c4 29.¥:g5 1-0 (29....¥:f1

wych DMP, rozegraliœmy w klubie 30.¢:f1 ¦a1+ 31.¢e2 ¢g7 32.c8£+-)

dwie godzinne (P-60') konsultacyjne J. Adamski i J. Lewi - A. Filipo-

partie dla sprawdzenia jednego z wa- wicz i M. Skipietrow, konsultacyj- Naturalnie po partiach prowa-

riantów obrony sycylijskiej i obrony na P-60' (r.2), Warszawa 1966, 1.d4 dziliœmy kilkugodzinne analizy.

Hromadki. W tematyce wyprzedzili- ¤f6 2.c4 c5 3.d5 d6 4.¤c3 g6 Sporz¹dzi³em notatki, które przy-

œmy owe czasy o 50 lat. 5.e4 ¥g7 6.¤f3 0-0 7.¥e2 ¤a6 8. da³y siê w póŸniejszych latach.

Obrona sycylijska B82 0-0 ¤c7 Pozycja nadal popularna Lokalizacja DMP w Warszawie,
i grywana w setkach partii, w XXI

wieku, choæ rzadko w partiach czo- w lokalu „Legionu“ przy al. Niepod-

J. Adamski, J. Lewi i A. Pytla- ³ówki œwiatowej. 9.h3 ¦b8 (9...a6 leg³oœci 141, nie by³a dla nas ko-

kowski - A. Filipowicz i M. Ski- 10.a4 ¦b8) 10.¥f4 a6 11.a4 b5!? rzystna. „Legioniœci“ docierali na
pietrow, konsultacyjna P-60' (r.1), Trochê dyskusyjna ofiara pionka, rundy z prywatnych mieszkañ. Po-

Warszawa 1966, 1.e4 c5 2.¤f3 e6 ale w tym celu gra siê partiê konsul- nadto bêd¹c na miejscu mieliœmy

3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤c6 5.¤c3 d6 tacyjn¹. 12.a:b5 a:b5 13.c:b5 zbyt wielu rezerwowych, a¿ piêciu
6.¥e3 ¤f6 7.f4 ¥e7 8.£f3 e5 ¥d7 14.e5! ¤fe8 15.£a4! ¤a8 zawodników. Dru¿yny liczy³y po

Wówczas by³a to stosunkowo nowa XIIIIIIIIY 8 osób: 6 mê¿czyzn, junior i kobieta.
pozycja, a obecnie mo¿na j¹ spotkaæ 9ntr-wqntrk+0
w setkach partii granych w XXI wie- 9+-+lzppvlp0 Graliœmy trzy rundy i czterogo-
ku. Okazuje siê, ¿e nasze dawne 9-+-zp-+p+0 dzinne dogrywki w dwa dni, czyli
analizy debiutowe nie zestarza³y siê. praktycznie zawsze po 8 godzin

9.¤f5 Inna mo¿liwoœæ, to 9.¤:c6 9+PzpPzP-+-0 dziennie (tempo: 40/2h i w dogryw-
b:c6 10.f5 d5 11.e:d5 ¥b4 12.¥c4 9Q+-+-vL-+0 kach 20/1h). Jako kapitan musia-
¥:c3+ 13.b:c3 £a5 =, A. Kargin - W. 9+-sN-+N+P0 ³em graæ wszystkie partie i wyra¿aæ
Korcznoj, Kopenhaga 2005. 9... 9-zP-+LzPP+0 zgodê na absencjê innych, których
¥:f5 10.e:f5 £a5 W partii S. Karja- odci¹ga³y od gry domowe i s³u¿bo-

kin - A. Moroziewicz, Moskwa 2008 9tR-+-+RmK-0 we sprawy. Sam te¿ w wolniejszych
grano 10...0-0 11.0-0-0 ¦c8 12.¢b1 xiiiiiiiiy chwilach pojawia³em siê na Poli-
£a5 13.¤d5 ¤:d5 14.¦:d5 £c7 15.c3=. technice Warszawskiej, w zwi¹zku

11.0-0-0 e4 12.¤:e4 £:a2 13. 16.e6?! (16.£b3 ¤b6 17.¦a7+/-) z nowym rokiem akademickim.
¤c3 £a1+ 14.¢d2 (14.¤b1 d5=/+)

14...£a5 15.¥d3 d5 16.¦a1 £d8

17.¥f2 0-0

XIIIIIIIIY

9r+-wq-trk+0

9zpp+-vlpzpp0

9-+n+-sn-+0

9+-+p+P+-0

9-+-+-zP-+0

9+-sNL+Q+-0

9-zPPmK-vLPzP0

9tR-+-+-+R0

xiiiiiiiiy

18.¢e2?! (18.¢d1 d4 19.¤e4 £b6) 1966-DMP - Start Lublin. Stoj¹: Arkadiusz Ko³odziejczyk,
18...¦e8! 19.¦hd1 ¥a3+! 20.¢f1 Tadeusz Lipski, Zbigniew Jamroz, Zbigniew Rapcewicz, Krzysztof Zakrzewski,
¥:b2 21.¥b5 ¥:a1 22.¦:a1 a6
Krzysztof Pytel, W³adys³aw S³omak. Siedz¹: Zdzis³aw Wojcieszyn,
El¿bieta Kowalska, Zbigniew Nestorowicz, Anna Jurczyñska i Andrzej Sydor

20 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2014

Szachowe epizody AF (60)

Trudno by³o w takich warunkach
utrzymaæ w³asn¹ formê i ducha ze-
spo³owoœci w „Legionie“, który
praktycznie zszed³ na dalszy plan.
Wskutek tego, po raz drugi z rzêdu
nie wygraliœmy DMP, a na dobitek
spadliœmy a¿ na trzecie miejsce.
Có¿, w³asne œciany niewiele pomo-
g³y, chocia¿ salê odwiedzali liczni ki-
bice i wielu cz³onków rodzin.

Wyniki XXII DMP: Start Lublin 1966-DMP - Start £ódŸ. stoj¹: Ryszard Stobiecki, Micha³ Fabianowski,
55 p. (z 88); Start £ódŸ 53,5 p.; Le- Andrzej £uczak, Witold Balcerowski, Horst Podolski. Siedz¹: Tadeusz Chmielewski,
gion Warszawa 52 p.; Start Katowi-
ce 50 p.; Lech Poznañ 49 p.; Mara- Jan Gadaliñski, Anna Hellwigowa, Wiktor Matkowski, XX
ton Warszawa 46,5 p.; Konstal Cho-
rzów 46 p.; Hutnik Nowa Huta 43,5
p.; Drukarz Warszawa 37,5 p.; Pocz-
towiec Poznañ 34,5 p.; Anilana
£ódŸ 32,5 p.; D¹b Katowice 28 p.
Sêdziowa³ Stanis³aw Szel¹g.

Prawie na ka¿dych DM Polski
dyskutowano, czy powinno byæ
sztuczne losowanie zmuszaj¹ce ze-
spo³y z tych samych miast do roz-
grywania spotkañ w pierwszych
rundach. W koñcu, przeprowadzo-
no losowanie bez ograniczeñ, ale
w drugiej po³owie turnieju kapitano-
wie podjêli decyzjê, aby rundê XI ro-
zegraæ jako dziewi¹t¹!!

Na starcie, przez trzy rundy 1966 DMP. Legion Warszawa. Stoj¹: Wac³aw Ufnal, Krzysztof Hordyñski,
nasz zespól trzyma³ siê nieŸle, a ja Kazimierz Plater, Andrzej Filipowicz, Ryszard Chrzanowski, Janusz Szukszta,
mia³em na koncie 2,5 p. (z 3)
Andrzej Pytlakowski, Jan Adamski, Rafa³ Marsza³ek.
Partia angielska A40 Siedz¹: Micha³ Skipietrow, p³k. Zdzis³aw Schneider, Jolanta Szota,

J. £achut - A. Filipowicz, DMP Stanis³aw Gawlikowski, Czes³aw Krulisch i mjr. XX
(r.1), Warszawa 1966, 1.e4 c5 2.
¤f3 g6 3.c4 ¥g7 4.d4 ¤a6!? Ile¿ Moi rywale te¿ nie wiedzieli „w któ- ¥:d6 ¤:e4 25.£f4 ¤:d6 26.£:d6 ¦a2
to partii rozstrzygn¹³em na swoj¹ r¹ stronê jadê”, czyli jaki debiut czarne mia³y aktywn¹ grê. 24...¦e8
korzyœæ po tym posuniêciu. Prze- gram! 5.¤c3 d6 6.¥e3 ¥g4 7.
chodzi³em z ataku Maroczego ¥e2 Bia³e unikaj¹ przepchniêcia d4- XIIIIIIIIY
w obronie sycylijskiej do obrony d5, trzymaj¹æ napiêcie w centrum. 9r+-wqr+k+0
Hromadki, co dla graj¹cych 1.e2-e4 7...¤f6 8.h3 c:d4 9.¥:d4 ¥e6 9+p+l+p+p0
by³o niespodziank¹. Przypomina³o 10.0-0 0-0 11.¤g5 ¥d7 12.¤d5 9-+-zp-vlp+0
mi to zawsze dowcip o studencie, ¤c5 13.b4 e5! S³absze 13...¤c:e4 9+Psn-+-+-0
który przyjecha³ na praktykê do 14.¤:e4 ¤:e4 15.¥:g7 ¢:g7 16.£d4+ 9-+P+PvL-+0
PGR-u (Pañstwowe Gospodarstwo ¤f6 17.¤:f6 e:f6 18.£:d6+/-. 14.¥e3 9+-+-wQN+P0
Rolne). Tam dosta³ do dyspozycji ¤a4 Teraz mo¿na by³o graæ 14... 9-+-+L+P+0
bryczkê i konia. Nastêpnego dnia ¤c:e4 15.¤:f6+ ¤:f6 16.£:d6 ¥a4 9+-tR-+RmK-0
zaprzêga konia ³bem do orczyka. z równ¹ gr¹, ale ja walczy³em o ca³y xiiiiiiiiy
Wtedy starszy mê¿czyzna mówi, ¿e punkt! 15.¤:f6+ ¥:f6 16.£d2 a5
zaprzêga siê odwrotnie, na co stu- 17.a3 ¥e7 18.f4 e:f4 19.¥:f4 25.¥:d6? (25.¤d2 £e7 26.¦cd1
dent rezolutnie odpowiada - „a sk¹d ¥f6 20.¦ac1 a:b4 21.a:b4 ¥c6 ¦a2 =/+) 25...¤:e4 26.¦cd1 ¤c3
pan wie, w któr¹ stronê chcê jechaæ?“. 22.b5 ¥d7 23.¤f3 ¤c5 24.£e3 0-1
Po 24.£:d6 ¤:e4 25.£d3 ¦e8 lub 24.

magazyn SZACHISTA grudzieñ 2014 21

Szachowe epizody AF (60)

Ostry i dramatyczny pojedynek
stoczy³em z W³odkiem Schmidtem.

A. Filipowicz - W. Schmidt 1966 DMP. Lech Poznañ: Stoj¹: Adam Wiland, Ryszard Bernard,
DMP (r.2), Warszawa 1966 Jerzy Jab³oñski, Marian Nowacki, Zbigniew Doda, Bogdan Pietrusiak.
Siedz¹: Tadeusz Zieliñski, Czes³aw Kêdziora, Danuta Adamczewska,
XIIIIIIIIY
9-+-+rsn-+0 Urszula Majewicz (pod panieñskim nazwiskiem Larek gra³a
9+-+lvlpmkp0 w DMP w 1961 r. we Wroc³awiu) i Boles³aw Ro¿añski.
9p+-zp-+p+0
9wq-zpPzp-zP-0 1966 DMP. Hutnik Nowa Huta: stoj¹: Kazimierz Steczkowski, Leszek Sukiennik,
9-tr-+P+-+0 Józef Lesiak, Ryszard G¹siorowski, Czes³aw Michalunio, Siedz¹: Jerzy Kostro,
9+-sNL+PsN-0 Halina G¹siorowska, Edward Orzechowski, Stanis³aw Porêbski
9PzP-wQ-+-+0
9+K+-+-tRR0 stara³em siê komplikowaæ grê! 22. ¢f6 57.¦c2 ¥d6 58.¢e3 ¦a6 59.
xiiiiiiiiy e5 d:e5 23.f:e5 £:e5 24.¤a4 ¦a2 ¦b6 60.¦c2 ¦b1 61.¦c4
£c7 25.¤b6 ¦cd8 26.¤:d7 ¦:d7 ¦b3+ 0-1
24.¤f5+?! ¢g8 Jeœli 24...g:f5, to 27.£e3 ¦:d1 28.¦:d1 (28.£:e6+??
25.e:f5 ¥:f5 (25...¥d8 26.f6+ ¢g8 27. ¢h8 29.¦:d1 £:c2) 28...£:c2 29. Po tej rundzie „Legion” znalaz³
¦:h7 ¤:h7 28.¥:h7+ ¢:h7 29.g6+ ¢g8 ¦d2 £b1+ 30.¢h2 e5! 31.¥:e5 siê na II miejscu, ale czeka³ nas
30.£h6 ¦:b2+ 31.¢a1+-) 26.¥:f5 £f5 32.¥:f6 ¥:f6 33.¦e2 ¦d8 34. mecz z liderem „Lechem” Poznañ
¦eb8 27.¦g4 ¦:b2+ 28.£:b2 ¦:b2+ 29. £e6+ ¢g7 35.£:f5 g:f5 36.¦e6 i tu straszna wpadka. W niedocza-
¢:b2 £b6+ 30.¢c2 c4 31.¦h2 ze z³o- ¦d3 37.¦:a6 ¥e5 38.a4 ¥:g3+ sach Janek Adamski podstawia
¿on¹ pozycj¹. 25.£h2 ¥:f5 26.e:f5 39.¢g1 ¦:b3 40.a:b5 ¦:b5 41. wie¿ê, junior Hordyñski - lekk¹ fi-
¦eb8 27.¤d1 c4 28.f6 ¥d8 29. ¦e6 ¦e5 42.¦a6 h5 43.¥b7 h4 gurê, a ja próbuj¹c „poprawiæ“ wy-
¥:c4 (29.£h6 ¦:b2+ 30.¤:b2 ¦:b2+ Zapisane posuniêcie. Znalezienie nik zespo³u za wszelk¹ cenê, nie-
31.¢:b2 £b4+ 32.¢c2 c:d3+ 33.¢:d3 wygranej w dogrywce nie by³o trud- potrzebnie zmuszam Dodê do ofia-
£b5+ 34.¢c2 £c4+ 35.¢b1 £b4+ =) ne. 44.¥c8 ¦c5 45.¥d7 ¥d6 46. ry figury.
29...h5 30.£e2 ¥b6 31.¦g2 ¥d4 ¦a4 ¥g3 47.¦a6 ¦d5 48.¥c8
32.£d3 ¤d7 33.¦c2 ¤c5 34.£d2 ¥e5 49.¢g2 ¥f6 50.¥e6 ¦c5 51. Po czym zamiast prosto remiso-
¤a4 35.¥b3 ¤c5 36.¥c4 ¤a4 ¢f3 ¢g6 52.¦a3 ¢g5 53.¦d3 ¦c6 waæ szukam iluzorycznych szans
W niedoczasie, na sekundach, czar- 54.¥d5 ¦b6 55.¦d2 ¥e5 56.¦e2 na wygran¹, co koñczy siê smutnie.
ne nie widzia³y uderzenia 36...¥:b2!!
37.¤:b2 ¦:b2+ 38.¦:b2 £:d2 39.¦:b8+
¢h7 40.¦f8 £:g5 41.¦:f7+ ¢g8 42.
¦g7+ ¢f8 z wygran¹. 37.¥b3 ¤c5
38.¥c4 Remis

Najs³absz¹ dru¿ynê „D¹b” z Ka-
towic ograliœmy 5,5-2,5.

H. Fronczek - A. Filipowicz
DMP (r.3), Warszawa 1966

XIIIIIIIIY
9-+r+r+k+0
9+-wqlzppvlp0
9p+-zp-snp+0
9+psn-+-+-0
9-+-sNPzP-+0
9zPPsN-+-zPP0
9-vLP+-wQL+0
9+-+R+RmK-0
xiiiiiiiiy

20...¤e6 21.¤:e6 f:e6 Zawsze

22 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2014

Szachowe epizody AF (60)

A. Filipowicz - Z. Doda
DMP (r.4), Warszawa 1966

XIIIIIIIIY
9r+ltr-+k+0
9+p+-+pzpp0
9-+-vl-+n+0
9+-+P+-+-0
9pzP-+-+-wq0
9wQ-+-sNL+P0
9P+-vL-zPP+0
9tR-+-tR-mK-0
xiiiiiiiiy

22.g3? Po prostym 22.¦ac1 bia³e 1966-DMP Maraton Warszawa stoj¹: Bogumi³ Jarosz, Stefan Brzózka,
przewa¿aj¹. 22...¥:g3 23.f:g3 Romuald Gr¹bczewski, Leszek Adasiak, Wojciech Zabierzañski
£:g3+ 24.¤g2 ¥:h3 25.¦e3 ¤f4
26.¥e1 (26.¦e8+! ¦:e8 27.¥:f4 £g6 i Edward Wiœniewski. Siedz¹: Marian Filipek, Jerzy Lewi, Romana Sobolewska,
28.d6 ¦e2 29.¢h2! ¦:g2+ 30.¢:h3=) Bogdan Kusiñski i Zbigniew Cylwik
26...£g6 27.¥e4 ¥f5 28. \¢f1 (28.
¥f3 ¥h3 29.¥e4=) 28...¥:e4 29. ¦:c4 21.¤c6 ¦4:c6 22.b:c6 ¦:c6 f6 (54...f5 55.h4 g6 56.¦b3 g5 57.h:g5
¤:f4 £f5 30.¥g3 g5 31.¦ae1 g:f4 23.¤e2 £b8 24.¤d4 ¦:c1 25. h:g5 58.¦h3 ¥d7 59.¦h6+ +/-) 55.h4
32.¦:e4 f:g3+ 33.¢g2 £f2+ 34. ¦:c1 ¥d8 26.¥b4 e5 27.¤f3 ¥c6 h5 56.¦b3 ¢e7? (56...g6 57.¦g3 ¥e8
¢h3 £h2+ 35.¢g4 g2 0-1 28.£a3 ¥c7 29.¦d1 d5 30.h3 58.¦f3 f5 59.¦b3 ¥b5 60.¦b2± +/-)
h6 31.¤d2 ¤e8 32.¤b3 £c8 33. 57.¦e3+ ¢f7 58.¦e6 ¥d7 59.
Po czym ju¿ do koñca DMP gra- ¤c5 £f5 34.£c3 £g6 35.f3 ¤d6 ¦:b6 a5 60.¦a6 a4 61.¢c5 ¢e7
³em s³abo, przeplataj¹c pora¿ki re- 36.£:e5 62.¦a8 g5 63.g3 g:h4 64.g:h4
misami. Inni cz³onkowie „Legionu“ f5 65.¢d4 f4 66.¦a6 f3 67. ¢e3
te¿ nie b³yszczeli, ale po dobrym XIIIIIIIIY ¥b5 68.¦a5 ¥c4 69.¢:f3 a3 70.
stracie nadal liczyliœmy siê w tur- 9-+-+-+k+0 ¢e4 a2 71.¢e5 ¢d7 72.¦a7+
nieju. Przed ostatni¹ rund¹ prowa- 9+pvl-+pzp-0 ¢c8 73.¢d6 ¢b8 74.¦a3 ¢c8
dzi³ obroñca tytu³u „Start“ £ódŸ 9p+lsn-+qzp0 75.¢c6 ¢d8 76.d6 1-0
50,5 p. przed „Startem“ Lublin 50 p.; 9zP-sNpwQ-+-0
„Legionem“ 47 oraz „Startem“ Kato- 9-vL-+-+-+0 W ten sposób, po kilku zbyt ryzy-
wice i „Lechem“ Poznañ po 46,5 p. 9+-+-zPP+P0 kownych partiach, zakoñczy³em
9-+-+-+P+0 DMP na minusach. Nie by³o w tym
W ostatniej rundzie walczyliœmy 9+-+R+-mK-0 nic dziwnego, bowiem w owym cza-
ze „Startem“ £ódŸ o II miejsce i rze- xiiiiiiiiy sie integracja zespo³ów by³a inna,
czywiscie wygraliœmy wysoko 5-3, ni¿ obecnie. Wielu poœwiêca³o siê
ale potrzeba by³o a¿ 6-2. Po kilku 36...¤b5 Oczywiœcie widzia³em, dla dru¿yny, bowiem barw klubo-
godzinach, w œwietle zakoñczonych ¿e remisujê bez k³opotu po 36...¤f5 wych broni³o siê przez lata. Zawod-
partii, by³o jasne, ¿e musia³em za 37.£:c7 ¤:e3 38.¦d2 £b1+ 39.¢f2 nicy byli dziesi¹tkami lat zwi¹zani
wszelk¹ cenê wygraæ z Balcerow- £:b4 40.¦d3 £:c5 (40...¤g4+ 41.f:g4 z klubem i miejscem zamieszkania.
skim. Mia³em dobr¹ pozycjê, bo od- £:c5+ 42.¢g3 £g1 43.£c8+ ¢h7 44. Naturalnie by³a te¿ tzw. „Legia cu-
da³em jakoœæ za dwa pionki, ale… £f5+ ¢g8 45.¦f3 £e1+ 46.¢h2 f6 =) dzoziemska“, czyli zawodnicy z in-
41.¦:e3 £c2+ 42.¢g3 £f5 itd. ale trze- nych miast, ale nie innych krajów (!),
Partia angielska A31 ba by³o zdobyæ ca³y punkt na wagê chocia¿ w bardzo ograniczonym
srebrnego medalu. 37.£b2 £g3 stopniu. Dotyczy³a nielicznych za-
W. Balcerowski - A. Filipowicz, 38.£f2 £h2+ 39.¢f1 ¤a7 (39... wodników, nie wiêcej ni¿ jednego,
DMP (r.11), Warszawa 1966, 1.d4 ¤d6 40.£g1 £g3 41.£f2 £h2=) 40. czy dwóch w zespole.
¤f6 2.c4 c5 3.¤f3 c:d4 4.¤:d4 ¤d3 ¥b5 41.f4 ¤c6 42.¥e1 d4
¤c6 5.¤c3 £c7 6.e3 e6 7.¥e2 (42...¥:a5 43.¥:a5 ¤:a5 =/+) 43.e:d4 Legion Warszawa: Filipowicz
¥e7 8.0-0 0-0 9.b3 a6 10.¥b2 ¥:f4 44.£g1 £:g1+ 45.¢:g1 ¥e3+ Andrzej 4 p. (z 11); Plater Kazimierz
¦d8 11.¦c1 £b8 12.£d2 d6 13. 46.¥f2 ¥:f2+ 47.¢:f2 ¤:a5 (47... 5 p. (z 8); Adamski Jan 8 p. (z 11);
¦fd1 ¥d7 14.a4 £a7 15.¥a3 ¤:d4 48.¤c5) 48.d5 ¤c4 49.¤c5 Schinzel W³adys³aw 4 p. (z 5); Pytla-
¦ac8 16.b4 ¤e5 17.£a2 ¦c7 18. ¤d6 50.¢e3 ¢f8 51.¢d4 b6 52. kowski Andrzej 0,5 p. (z 3); Gawli-
b5 ¦dc8 19.a5 ¤:c4 20.¥:c4 ¤e4 ¢e7 53.¤:d6 ¢:d6 54.¦b1 kowski Stanis³aw 2,5 p. (z 6); Hor-
dyñski Krzysztof (jun.) 1,5 p. (z 6);

magazyn SZACHISTA grudzieñ 2014 23

Szachowe epizody AF (60)

Szota Jolanta (kob.) 8,5 p. (z 10);
Szukszta Janusz 5 p. (z 8); Marsza³ek
Rafa³ 5,5 p. (z 7); Skipietrow Micha³
5 p. (z 7); Ufnal Wac³aw (jun.) 1,5
p. (z 5); Litmanowicz Miros³awa
(kob.) 1 p. (z 1).

Poziom turnieju by³ daleki od wy-
sokiego. Kuriozum by³a partia po-
miêdzy Adamem Miêsowiczem
„Pocztowiec“ Poznañ, a Bogdanem
Pietrusiakiem „Lech“ Poznañ. Miê-
sowicz spóŸni³ siê na partiê a¿ 55
minut (wtedy dopuszczano spóŸ-
nienie godzinne) i b³yskawicznie
przegra³ po kilku minutach.

Debiut Anderssena A00 1966 DMP. Drukarz Warszawa. Stoj¹: Andrzej Adamski, Janusz Ziemacki,
Jan Eberle, Zbigniew Czajka, Zbigniew Zabrzeski,
A. Miêsowicz - B. Pietrusiak,
DMP, Warszawa 1966, 1.a3 g6 Siedz¹: Marek Fija³kowski, Eugeniusz Rysak, Helena Neuman,
2.g3 ¥g7 3.¥g2 d5 4.d4 ¤f6 5. Janusz Szpotañski i Kazimierz Marcinkowski
¤f3 0-0 6.0-0 b6 7.b3 c5 8.c4
c:d4 9.c:d5 ¤:d5 10.¤:d4 ¥b7 Kapitan dru¿yny jest zobowi¹- oko doœwiadczonego zawodnika
11.¥b2 £d7 12.£d2 ¦d8 13. zany do dopilnowania wszystkich obejmuje jednym spojrzeniem. Do-
¦d1 ¤a6 formalnych spraw zwi¹zanych ze bry szachista widzi natychmiast
zg³oszeniem dru¿yny przed tur- skutki planowanej operacji i w ten
XIIIIIIIIY niejem i na poszczególne rundy, sposób zaoszczêdza czas na selekcjê
9r+-tr-+k+0 skontrolowaniem wpisanych re- mo¿liwych planów gry. S³abszy z ko-
9zpl+qzppvlp0 zultatów partii i podpisaniem pro- lei nie jest pewien swojej oceny i wie-
9nzp-+-+p+0 toko³ów. Powinien uwa¿nie obser- lokrotnie wraca do sprawdzonej
9+-+n+-+-0 wowaæ zachowanie rywali i ich ka- i ocenionej ju¿ kontynuacji, np. uzna-
9-+-sN-+-+0 pitana w trakcie meczu. Ponadto nej za s³ab¹. To typowe dla graczy
9zPP+-+-zP-0 przez ca³y czas musi byæ przygoto- nie maj¹cych odpowiedniej wiedzy.
9-vL-wQPzPLzP0 wany do podjêcia decyzji w spra- Zawodnik rutynowany rzadko po-
9tRN+R+-mK-0 wie przyjêcia czy zaproponowania wraca w toku myœlenia do b³êdnej
xiiiiiiiiy remisu. Oznacza to, ¿e powinien kontynuacji i ma wiêcej czasu tak¿e
orientowaæ siê w sytuacji innych na ró¿ne „zagrywki oko³o szacho-
14.¤c3?? Przegrywa. Bia³ym nie zespo³ów w danej rundzie. we“, np. mimika twarzy, grymasy,
uda³o siê „zachowaæ symetriê“, bo przyspieszanie lub opóŸnianie gry,
pionek a3 stan¹³ na przeszkodzie! Dobry trener, dysponuj¹cy na- nieoczekiwanie mocne naciœniêcie
14...¤:c3 15.¥:c3 ¥:g2 16.¢:g2 wet olbrzymi¹ wiedz¹, nie musi byæ zegara, wrêcz uderzenie itp., itd.
£b7+ 17.¢g1 e5 0-1 dobrym sekundantem, gdy¿ znajo-
moœæ teorii i wariantów czêsto oka- Z kolei od sekundanta oczekuje
Raz na jakiœ czas nachodzi³y zuje siê niewystarczaj¹ca do prowa- siê pobudzania zawodnika do rywa-
mnie refleksje, zwi¹zane z pe³nie- dzeniu zawodnika w trakcie turnie- lizacji o jak najlepszy wynik, czyli
niem funkcji kapitana zarówno ju. Dobry trener musi dokonaæ w³a- rozbudzania jego ambicji sporto-
w dru¿ynie „Legionu“, w reprezen- œciwej oceny poziomu gry zawodni- wych i stawiania mu najwy¿szych
tacji Warszawy oraz w akademic- ka, czyli znaæ jego aktualny, obiek- celów. Naturalnie sama ambicja czy
kiej i olimpijskiej reprezentacji Pol- tywny poziom gry. To uzyskuje siê koncentracja nie wystarcza do suk-
ski. Wieloletnia praktyka nasunê³a w wyniku kilkuletniej obserwacji, cesów, ale odgrywa istotn¹ rolê we
mi wiele wniosków, przydatnych dlatego czêste zmiany trenerów nie wszystkich ludzkich poczynaniach.
w póŸniejszych latach. Przede s¹ korzystne. Trener musi wiedzieæ, Sekundant nie powinien stawiaæ
wszystkim nauczy³em siê rozró¿- czy ma do czynienia z dobrym, czy sprawy na ostrzu no¿a i stwarzaæ
niaæ pojêcia kapitana, trenera i se- przeciêtnym szachist¹, bo to wp³y- wra¿enia, ¿e dany start w turnieju
kundanta, nawet, jak te wszystkie wa na ustawienie treningu. jest dla zawodnika najwa¿niejszy
funkcje pe³ni³em jednoczeœnie! w ¿yciu, bowiem musi braæ powa¿-
Wiadomo od lat, ¿e s³aby szachi- nie pod uwagê jego aktualny, obiek-
sta musi w wielu pozycjach przemy- tywny poziom gry. Przygotowanie
œleæ i obliczyæ liczne warianty, które psychiczne do wa¿nych partii pole-

24 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2014

Szachowe epizody AF (60)

Kazimierz Plater i Andrzej Filipowicz towa i zapa³ do walki, cechy, których Adam Miêsowicz
zreszt¹ nie brak znacznej wiêkszoœci
ga na umiejêtnym podwy¿szaniu na- zawodników. To stwierdzenie jest doœæ bezp³odne rozmyœlanie w czasie par-
piêcia zawodnika. Sekundant powi- banalne i nale¿y dorzuciæ jedn¹ uwa- tii o tym, co mog³oby byæ, poci¹ga za
nien przedstawiæ sylwetki przeciw- gê - zapa³ bojowy ulega wahaniom. sob¹ ujemne skutki. Po pierwsze tra-
ników nie tylko od strony szacho- Zwiêksza siê i zmniejsza w zale¿noœci cimy drogocenny czas, po drugie -
wej, ale te¿ psychologicznej, zwraca- od dotychczas osi¹gniêtych wyników. ulegamy przygnêbieniu, które gasi
j¹c uwagê na ich grê w ró¿nych po- Zachêcony powodzeniem zawodnik nasz zapal do walki.
zycjach czy te¿ ich reakcje na zasko- wpada w coraz wiêkszy zapa³ w ra-
czenie debiutem czy radykaln¹ mach danej partii, turnieju lub na- Postawa zawodnika, który nie lek-
zmianê sytuacji na szachownicy itp. wet okresu kariery szachowej. Bywa cewa¿y pozycji, partnerów, stanu
i odwrotnie; zepsuty powodzeniem w turnieju itd. nie wyklucza nastroju
Równoczeœnie sekundant powi- w danej partii, turnieju lub ca³ej ka- umiarkowanej pewnoœci siebie. S¹
nien umiejêtnie i niezwykle taktow- rierze szachista przechodzi chwile ob- szachiœci, którym brak optymizmu,
nie wytkn¹æ b³êdy czy s³abe strony ni¿enia ambicji i zapa³u do walki, nie umiej¹ walczyæ i przy ka¿dej oka-
zawodnika (czasem zawodnik ma jest za pewny siebie, lekcewa¿y pozy- zji zgadzaj¹ siê na remis. Czêsto na
zbyt wygórowane pojêcie o w³a- cjê, przeciwnika... dystansie szeregu rund nie s¹ w sta-
snych perspektywach czy szan- nie wygraæ partii.
sach), ale nie mo¿e ostro krytyko- Niepowodzenie równie¿ wp³ywa na
waæ gry zawodnika i wykazywaæ, ¿e zmianê naszej bojowoœci. Mniejsze Krañcowo przeciwne nastawienie
jest lepszym graczem od podopiecz- niepowodzenie zwykle ³atwiej powiêk- ilustruje anegdota o Yates'ie, zmar-
nego. Dobrze jest te¿ czasem wtr¹- sza zapa³, wiêksze wywo³uje depresje, ³ym przed wojn¹ championie Anglii,
ciæ odpowiedni ¿art dla roz³adowa- zawodnik jest speszony zmian¹ pozy- zreszt¹ zawodniku skromnym i ma³o-
nia atmosfery, wzglêdnie zamilkn¹æ, cji na gorsze, przegran¹, z³ym stanem mównym. Opowiadano, i¿ kiedyœ
jeœli podopieczny chce dojœæ do sie- turnieju lub niepowodzeniem szeregu Yates podszed³ do pustej jeszcze tablicy
bie po turniejowej „podstawce“. prób turniejowych. Nie zawsze i nie turniejowej w dniu rozpoczêcia nie-
na wszystkich jednakowo wp³ywaj¹ wielkiego turnieju miêdzynarodowe-
Najwa¿niejsza jest jednak postawa mniejsze i wiêksze sukcesy, ma³e po- go i powiedzia³: „Jeœli wygram wszyst-
zawodnika, o czym pisa³ przed laty ra¿ki i znaczne klêski. Bywaj¹ zawod- kie dziesiêæ partii, zdobêdê pierwsz¹
nasz wielokrotny olimpijczyk i z³oty nicy tak odporni na ujemne wp³ywy nagrodê“. Po rozegraniu po³owy tur-
medalista z Olimpiady w Hamburgu zwyciêstw i pora¿ek, i¿ ka¿dy wynik: nieju Yates oœwiadczy³: „Jeœli wygram
w 1930 roku, mm. Kazimierz Ma- wygrana, remis i nawet przegrana pozosta³e piêæ partii, bêdê mia³ piêæ
karczyk: „Ogólnie mówi¹c, chodzi tu jest dla nich dopingiem do dalszych punktów czyli 50 procent“. Wreszcie
przede wszystkim o nastrój zaciêtoœci wysi³ków. Niektórzy z nich zawdziê- przed ostatni¹ rund¹ skonstatowa³:
bojowej z zabarwieniem lekkiego opty- czaj¹ tak¹ postawê wrodzonym zale- „Jeœli wygram tê partiê, bêdê mia³ je-
mizmu. Sport szachowy polega na tom sportowca, inni osi¹gnêli j¹ stop- den punkt“ i partiê wygra³...
walce, a walka musi silnie emocjono- niowo, hartuj¹c siê w szeregu bitew
waæ zawodnika, aby umys³ jego pra- turniejowych. „Se non e vero e ben trovato“ - jeœli
cowa³ jak najintensywniej. Kto trak- to nawet nie jest prawda, to jest do-
tuje turniej powierzchownie, bez za- „Ka¿da pozycja - nowa pozycja, no- brze wymyœlone.
pa³u, lekko, lub ospale - ulegnie zapa- wa okazja do zwyciêstwa, ka¿da par-
lonemu szachiœcie - sportowcowi, któ- tia - nowa partia, ka¿dy turniej - no- Ilu ³atwo ulegaj¹cym minorowym
rym przed walk¹ i w czasie walki wy turniej“ - to has³o championów. nastrojom zawodnikom przyda³oby
wstrz¹sa dreszcz silnej emocji. A wiêc Nale¿y ich naœladowaæ i zachowy- siê coœ z podobnej naiwnie optymi-
motorem dobrej gry jest ambicja spor- waæ postawê nieugiêtego i niestru- stycznej postawy“.
dzonego bojownika. Dobrym œrod-
kiem do tego celu jest uœwiadomie-
nie sobie wahañ w³asnych nastrojów.
Gdy uprzytomnimy sobie nasze wzlo-
ty i upadki, mo¿emy zastosowaæ tera-
piê, której na imiê humor. Bêdzie
mistrzem ten, kto potrafi w czasie
turnieju œmiaæ siê ze swoich manka-
mentów, kpiæ z w³asnego przygnêbie-
nia i w³asnej che³pliwoœci.

Najwa¿niejsz¹ z dewiz champio-
nów jest „nowa pozycja“, bowiem

magazyn SZACHISTA grudzieñ 2014 25