red Epizody-085-096 rok 2017

Szachowe epizody AF (93)

1972 Skopje. Jan Smejkal - Jacek Bednarski Andrzej Filipowicz - Nikola Padewski, stoi Iwan Radu³ow

mnie pozycji i to oboma kolorami, Olbrzymia radoœæ naszego ze- wa³y trafnie, chocia¿ przebieg za-
co jest niezwykle wa¿ne w decyduj¹- spo³u! Po raz trzeci po II Wojnie wodów znacznie odbiega³ od za³o-
cych partiach. 14.¤f3 ¤:b3 15. Œwiatowej awansowaliœmy do fina- ¿onych schematów. Czynnik ludz-
c:b3 ¥c6 16.£d3 £b8 17.b4 ¦d8 ³u „A“ Olimpiady (1964, 1968 i ki, czyli aktualna dyspozycja, czy
18.¥g5 1972) i teraz zmierzymy siê z naj- niedyspozycja zawodników, stres,
lepszymi dru¿ynami œwiata. nieoczekiwane zdarzenia, decyzje
XIIIIIIIIY arbitrów oraz inne okolicznoœci za-
9rwq-tr-+k+0 Eliminacje grupa III: 1. Wêgry wsze maj¹ istotny wp³yw na wyniki
9+-+-vlpzpp0 23,5 p. (z 28); 2. Polska 22 p.; 3. sportowe.
9p+lzp-sn-+0 Norwegia 20 p.; 4. Indonezja 15,5
9+p+-zpPvL-0 p.; 5. Szkocja 11,5 p.; 6. Boliwia Nasz zespó³ zacz¹³ od meczu
9-zP-+P+-+0 8 p.; 7. Liban 6 p.; 8. Maroko 5,5 p. z Hiszpani¹, z któr¹ Polska toczy³a
9zP-sNQ+N+P0 dramatyczne boje, ze zmiennym
9-zP-+-+P+0 By³em te¿ niezwykle zadowolony szczêœciem, o wejœcie do fina³ów
9tR-+-+RmK-0 ze swojego wystêpu, bo uzyska³em w Lugano 1968 i Siegen 1970. Natu-
xiiiiiiiiy 5,5 p. z 6 partii, co nies³ychanie ralnie zagrali z nami najlepsi: Po-
mnie podbudowa³o przed fina³em. mar, Diez del Corral, Medina i To-
18...d5 Klasyczne uderzenie w Czeka³o nas 15 rund, czyli w sumie ran. Z naszej strony wyst¹pili:
centrum zapewniaj¹ce czarnym 22 partie, co obecnie jest niewyobra- Schmidt, Pytel, Filipowicz i Sydor.
przewagê. 19.e:d5 ¤:d5 20.¤:d5 ¿aln¹ liczb¹ rund w jednym turnieju. Dwa szybkie remisy na I i IV i dwie
¥:g5 21.¤:g5 ¦:d5 22.£c3 £b6+ partie od³o¿one. Niestety Pytel nie
23.¢h1 Nie ma w¹tpliwoœci, ¿e po- Na Olimpiadzie w Skopje po raz wytrzyma³ i uleg³ po 4 godzinach
zycja czarnych jest doskona³a, ale pierwszy stosowano komputery, dogr ywki.
do wygranej daleko. 23...h6 24. oczywiœcie zupe³nie inne ni¿ obec-
¤e4 ¦d4 (24...¦ad8) 25.¤c5 ¦ad8 nie, o bardzo ograniczonych mo¿li- Ja w partii z Don Antonio, jak go
26.¦f2 ¥a8 Lepsze 26...¥d5 z na- woœciach. Niemniej jednak kompu- zwyk³em nazywaæ (i nie tylko ja)
stêpnym 27...f6. 27.¦e1 £f6 28. tery w miarê sprawiedliwie rozsta- stoczy³em 11-godzinny bój, co zresz-
£g3 ¦d2 29.¤e4 ¥:e4 30.¦:e4 wi³y zespo³y w grupach i praktycz- t¹ dla mnie by³o chlebem powsze-
¦8d3 31.¦f3 Po 31.¦e3? ¦:f2 32. nie wszystkie najsilniejsze zespo³y dnim, bo wiele razy gra³em po 12
£:f2 ¦:e3 33.£:e3 £:f5 czarne mia³y znalaz³y siê w finale „A“. Dlatego godzin dziennie. Naturalnie z Hisz-
szansê wygrania partii. 31...¦d1+ te¿ przed rozpoczêciem fina³ów, panem Medin¹ wybra³em partiê
Mniej wiêcej w tym momencie nie przekazano komputerom œrednie hiszpañsk¹, tradycjami siêgaj¹c¹
mia³em ju¿ w¹tpliwoœci, ¿e Jacek rankingi zespo³ów i maszyna wyty- XVI wieku, kiedy to hiszpañski bi-
wygra, nawet na sekundach, wiêc powa³a wyniki wszystkich meczów skup Ruy Lopez de Segura opisa³ ot-
niczego specjalnego nie musia³em oraz ostateczn¹ klasyfikacjê. Fawo- warcie w ksi¹¿ce wydanej w 1561 r.
szukaæ. Inaczej gra³bym 31...¦:f3 32. rytem nr 1 by³ zespó³ ZSRR (Petro-
£:f3 ¦:b2 33.¦e1 ¦c2 34.£e4 ¦f2 z za- sjan, Korcznoj, Smys³ow, Tal, Kar- Partia hiszpañska C79
chowaniem szans na sukces. 32. pow i Sawon), o medale mia³y wal-
¢h2 £b6 33.£f2 £:f2 34.¦:f2 f6 czyæ dru¿yny Jugos³awii, Wêgier A. Filipowicz - A. Medina
35.¦c2 ¦1d2 36.¦c8+ ¦d8 37. i RFN. W gruncie rzeczy kompute- Garcia, Olimp. (r.1), Skopje 1972,
¦c7 ¦8d7 38.¦c6 Remis ry opieraj¹c siê wy³¹cznie na mate- 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.
matycznych rozwi¹zaniach wytypo- ¥a4 d6 5.0-0 ¥d7 Hiszpan, licz¹-

22 magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2017

Szachowe epizody AF (93)

A. Filipowicz i Michai³ Tal (siedzi na miejscu Bednarskiego) 1972 Skopje. Svetozar Gligoriæ i Ulf Andersson

cy wtedy 53 lata, wybiera stary wa- ¥:d4+ 33.¢g2 ¦:f1 34.¢:f1 £f7+ ¢f5 itd. 80.¤d8 ¥f2 81.g6 ¥e3?
riant, bo na takich systemach by³ 35.¢g2 g5 36.a5 £e6 37.¤f2 (81...¢f8!) 82.¤e6+ ¢g8 83.¢f6
wychowany. Antonio Medina Garcia £e1 38.a6 £a1 39.£f5 £:a6 40. ¥f2 84.g7 ¥h4+ 85.¢g6 ¥f2 86.
by³ 7-krotnym mistrzem Hiszpanii £:g5+ ¢f7 41.£f5+ To posuniêcie ¤f4 1-0
(plus 5 srebrnych medali), wygra³ zapisa³em, aczkolwiek trochê ¿a³o-
te¿ wiele turniejów miêdzynarodo- wa³em, ¿e zrezygnowa³em z 41.¤e4! Remis z Hiszpani¹ nie by³ z³ym
wych w latach 1950-1970. 6.d4 ¤f6 £a2+ 42.£d2, chocia¿ póŸniej stwier- wynikiem, ale trudno to nazwaæ
We wspó³czesnej partii J. Polgar - J. dzi³em, ¿e po forsownym 42...£:d2+ sukcesem. Sensacj¹ rundy by³o
Timman, Essent Hoogeven 2000, 43.¤:d2 ¢f6 44.¢f3 ¢e5 45.¢e2 ¥c3 zwyciêstwo Wêgier z dru¿yn¹
grano 6...¤:d4 7.¥:d7+ £:d7 8.¤:d4 46.¤f3+ ¢e4 47.¤g5+ ¢d4 48. ¤:h7 ZSRR, bo Bilek pokona³ Korcznoja.
e:d4 9.£:d4 ¤f6 10.¤c3 ¥e7 z równ¹ ¢:c4 wygrana napotyka³a na powa¿- By³a to trzecia pora¿ka dru¿yny
gr¹. 7.c4 ¥e7 8.d5 ¤b8 9.¤c3 ne trudnoœci. 41...¢g7 Teraz tylko ZSRR w historii olimpiad. Przegrali
0-0 10.b4!? Wówczas twierdzono, trzeba udowodniæ, znan¹ w teorii z Wêgrami w Moskwie w 1956 oraz
¿e silniejsze by³o 10.c5! 10...¥:a4 przewagê hetmana ze skoczkiem z RFN w Tel-Awiwie w 1964 r.
(10...a5!) 11.£:a4 ¤bd7 12.£c2 przeciwko hetmanowi z goñcem!
a5 13.¥a3 a:b4 14.¥:b4 c5! 15. 42.£g5+ ¢f8 43.£h6+ ¢g8 44. Kolejna runda, to mecz z Argen-
d:c6 b:c6 16.a4 £c7 17.¤d2? £e6+ ¢f8 45.¤g4! £a2+ 46. ¢h3 tyn¹, która w wyniku konfliktu we
Silniejsze 17.a5! c5 18.¤d5 ¤:d5 19. £b1 47.¤h6! £g6! (47...£f1+ 48. w³asnej federacji gra³a bez czo³o-
c:d5! 17...¤h5 18.g3 g6 19.¥a3 ¢g4! £d1+ 49.¢h4!+-) 48.£:g6 h:g6 wych zawodników. Znów remis 2-2,
¤g7 20.¤b3 ¤e6 21.¦fd1 ¤dc5 49.¢g2 ¢e7 50.¢f3 ¢f6 51. ¢f4! ale z winy mojej i Sydora. Po czte-
22.¥:c5 d:c5 23.¤e2 ¦fb8 24. ¥e5+ 52.¢e4 ¢e6 53.¤g4 ¥c7 rogodzinnej dogrywce z Medin¹
¤bc1! ¦f8 25.¤d3 f5 54.¤f2 Praktycznie pionek przewa- niepotrzebnie zrezygnowa³em z po-
gi, ale nadal wymagana jest techni- wtarzania posuniêæ i przegra³em.
XIIIIIIIIY ka i cierpliwoœæ. 54...¥d6 55. ¤d3
9r+-+-trk+0 ¢f6 56.¢f3 ¢f5 57.h4 ¢e6 58. R. Debarnot - A. Filipowicz
9+-wq-vl-+p0 ¤f4+ ¢f6 59.g4 ¥e7 60.¤d3 ¢e6 Olimp. (r.2), Skopje 1972
9-+p+n+p+0 61.¢f4! ¢f6 (61...¥:h4? 62.g5) 62.
9+-zp-zpp+-0 g5+ ¢e6 63.¢g4 ¥d6 64.¤f4+ XIIIIIIIIY
9P+P+P+-+0 ¢f7 65.¢g3 ¥e5 66.¢f3 ¥c7 67. 9r+lwq-trk+0
9+-+N+-zP-0 ¤d3 ¥d6 68.¢e3 ¢e7 69.¤f4 ¢f7 9+p+-zppvlp0
9-+Q+NzP-zP0 70.¢e4 ¥c7 (70...¥b8!) 71.h5! 9-sn-+-snp+0
9tR-+R+-mK-0 g:h5 72.¤:h5 ¥a5 (72...¢g6 73. 9zp-+P+-+-0
xiiiiiiiiy ¤f4+ ¢:g5 74.¤e6+) 73.¢f5 ¥c3 74. 9P+LzP-+-+0
¤f4 Kolejny zapisany ruch i nadal 9+QsN-+N+-0
26.f4! ¥d6! 27.e:f5 ¦:f5 28. wiele technicznych trudnoœci. 74... 9-zP-+-zPPzP0
¦f1! Gorsze 28.f:e5? ¥:e5 29.¤:e5 ¢e7 75.¤d3 ¥d4 76.¤c1! ¢f7 9tR-vL-+RmK-0
£:e5 30.¦f1 £e3+ 31.¢g2 ¦af8 z do- 77.¤b3 ¢g7 78.¤a5 ¥f2 79.¤:c6 xiiiiiiiiy
br¹ gr¹ czarnych. 28...¦af8 (28... ¥e3? Silniejsze by³o 79...¥e1! 80.
e:f4 29.¤d:f4 ¤:f4 30.¤:f4 ¥:f4 31.g:f4 ¤d8 ¥b4!! 81.¤e6+ ¢f7 82.g6+ ¢g8 11...£d6 12.£a2 £b4 13.¥e2
¦:f4 32.£e2!=) 29.f:e5 ¥:e5 30. 83. ¢e5 ¥a3 84.¢d5 ¥b4 85.¤:c5 ¢g7 £d6 14.¥c4 ¦d8? Nale¿a³o graæ
¦:f5 ¦:f5 31.¦f1 ¤d4 32.¤:d4 86.¤d3 ¥a5 87.¤e5 ¢f6 88.c5 ¥c7 89. 14...£b4 15.¥e2 £d6 z remisem, ale
c6 ¢g7 90.¢e6 ¥b8 91.¤d7 ¥c7 92.

magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2017 23

Szachowe epizody AF (93)

1972 Skopje. Krzysztof Pytel - Paul Benko 1972 Skopje. Lubomir Kavalek - Jacek Bednarski

w „mojej“ pozycji, nawet gorszej, gram (!?), bo nasz kapitan Jewgienij które zagra³y silne 34.¥f4 ¥:f2+
bior¹c pod uwagê dotychczasowy Wasiukow zapomnia³ zg³osiæ sk³a- Rozpacz! Ale bia³e s¹ w niedocza-
rezultat 6,5 p. (z 7!!), wydawa³o mi du. Zgodnie z regulaminem musia³a sie, wiêc trzeba komplikowaæ sytu-
siê, ¿e wygram wszystkie pozosta³e wyst¹piæ zasadnicza czwórka. Mnie acjê. 35.¢:f2 £h4+ 36.g3??
partie i przeholowa³em, ponosz¹c nie zdziwi³a jego wpadka, bo mniej Trudno uwierzyæ, ¿e Olek wyko-
pora¿kê. 15.¤b5 £d7 16.¤e5 £f5 interesowa³ siê nasz¹ dru¿yn¹, a na³ taki ruch, zamiast elementar-
17.d6 e6? (17...¤:c4 18.d:e7 ¦e8 wiêcej k³opotami zespo³u ZSRR, któ- nego 36.¢g1 £e1+ 37.£f1 z wygra-
19.£:c4 ¥e6 20.£c7+/-) 18.b3 ¥d7 re by³y powa¿ne, bo po III r. prowa- n¹! 36...¦:g3 37.¦d8+ ¦g8+
19.¥d3 £h5 20.¥e2 £h4 21.¤f3 dzi³a Jugos³awia 9 p. przed Wêgrami 38.¢f3 £h3+ 0-1
£e4 22.¦e1 ¦ac8?? (22...¤bd5 23. 8,5 p.; Rumuni¹ 7 p. i ZSRR, RFN,
¥c4 ¤b4) 23.¥c4 £g4 24. h3 £h5 USA, Hiszpani¹ po 6,5 p. Có¿, ko- Na usprawiedliwienie Olka do-
25.¦e5 g5 26.¦:g5 £h6 27. ¦e5 szula bli¿sza cia³u, ni¿ sukmana! dam, ¿e o grze w meczu dowie-
¤:c4 28.¥:h6 ¤:e5 29. d:e5 ¥:h6 dzia³ siê zaledwie dwie godziny
30.e:f6 ¥:b5 31.a:b5 ¦:d6 32. Dlatego, gdy obj¹³em funkcjê wi- przed spotkaniem, po opublikowa-
£:a5 1-0 ceprezesa ds. sportowych PZSzach niu par przez sêdziów. Nasz kapi-
stara³em siê, aby kapitanem pol- tan jednak nie zapomina³ o obser-
Przegra³ te¿ Andrzej Sydor, który skiej dru¿yn by³ zawsze Polak, uro- wacji meczu IV r. Bu³garia - ZSRR,
zreszt¹, jako jedyny nasz szachista dzony i wychowany w Polsce! Nie- który przebiega³ pod znakiem du-
na olimpiadzie po prostu nudzi³ siê. stety póŸniej PZSzach by³ mniej ry- ¿ej przewagi Bu³garów. Po szybkim
Czêsto robi³ szybkie remisy i nie gorystyczny i skutki by³y widoczne. remisie Petrosjana z Bobocowem,
wiedzia³, co ze sob¹ zrobiæ. Olimpia- trzy partie zosta³y od³o¿one, przy
da nie bardzo go interesowa³a, wiêc W ka¿dym razie mecz z Wêgra- czym Karpow mia³ przegran¹ z Pa-
odwiedza³ nas w pokojach, przede mi zakoñczy³ siê pora¿k¹ 1-3, acz- dewskim, natomiast Tal z Radu³o-
wszystkim mnie i W³odka Schmid- kolwiek mog³o byæ inaczej (2-2), wem i Korcznoj z Tringowem mieli
ta, bo mieszkaliœmy razem. U nas bo Sznapik by³ bliski zwyciêstwa. wyrównane pozycje.
przesiadywa³ i przegl¹da³ gazety.
A. Sznapik - G. Sax G. Tringow - W. Korcznoj
W kolejnej III rundzie wreszcie Olimp. (r.4), Skopje 1972 Olimp. (r.4), Skopje 1972
mia³em dzieñ wolny, choæ nie w pe³-
ni, bo rano dogrywa³em przez po- XIIIIIIIIY XIIIIIIIIY
nad dwie godziny wspomnian¹ ju¿ 9-+-+-+rmk0 9-+-+-+k+0
partiê z Medin¹. Zmierzyliœmy siê 9zp-+R+-+p0 9+-+-+rzpp0
z Rumuni¹, ulegaj¹c 1,5-2,5, bo 9-+-+p+-+0 9-zp-wq-+-+0
przegra³ Olek Sznapik, który w fina- 9+-+-zPp+q0 9+-zp-+-+-0
le „A“ nie istnia³ (0,5 p. z 5). Zreszt¹ 9-+Q+-+-vl0 9-+P+-zP-+0
w finale „A“, poza mn¹ (+2 =6 -2), 9+-zP-+-+-0 9+-+-+-tRP0
pozostali mieli minusy. W sumie 9PzP-+-zPP+0 9-wQ-+-+P+0
wygraliœmy tylko 6, a przegraliœmy 9+-vL-+-mK-0 9+-+-+-mK-0
a¿ 16 partii z 60 rozegranych. xiiiiiiiiy xiiiiiiiiy

Kolejna runda i spotkanie z Wê- Decyduj¹ca przewaga bia³ych, W tej równej pozycji Tringow za-
grami. Niespodziewanie, znów nie

24 magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2017

Szachowe epizody AF (93)

1972 Skopje. Mecz USA - Polska 1972 Skopje. Wiliam Martz - Andrzej Filipowicz

pisa³ posuniêcie do koperty. Naj- M. Tal - I. Radu³ow wygrywaj¹cej kontynuacji z Hübne-
prostsze by³o 41.£e5 z praktycznie Olimp. (r.4), Skopje 1972 rem, a Pytel niezbyt trudnej kombi-
szybkim remisem. Niestety po nacji z Kestlerem. Tak¿e w mojej
otwarciu koperty przez sêdziego XIIIIIIIIY partii mog³em przej¹æ inicjatywê.
znaleziono w niej tylko blankiet 9-+-+-+-+0
Korcznoja, natomiast nie by³o 9+-+-+-+-0 Obrona sycylijska B82
w blankietu Tringowa, na którym 9-zp-tr-mkpzp0
znajdowa³o siê zapisane posuniê- 9zp-+-zp-+-0 J. Dueball - A. Filipowicz,
cie, wiêc sêdzia s³usznie przyzna³ 9P+-+-+PzP0 Olimp. (r.5), Skopje 1972, 1.e4 c5
punkt Korcznojowi 0-1! 9+PvlL+P+-0 2.¤f3 e6 3.d4 c:d4 4.¤:d4 ¤c6
9-+P+R+-+0 5.¤c3 d6 6.¥e3 ¤f6 7.f4 a6 8.
Ale Bu³garzy nie ustêpowali. Trin- 9+-+-+K+-0 £f3 £c7 9.0-0-0 ¥d7 10.g4 h6
gow twierdzi³, ¿e blankiet z zapi- xiiiiiiiiy 11.¥e2 ¤:d4 12.¥:d4 e5 13.f:e5
sanym posuniêciem odda³ sêdzie- d:e5 14.£g3 ¥d6 15.¥e3
mu. Korcznoj, z kolei, oœwiadczy³, 43...¥b2 44.¦h2 ¥c1 45.h5!
¿e po spisaniu pozycji na szachowni- g5 46.¦e2 ¥b2 47.¦e3 ¦d4 48. XIIIIIIIIY
cy, w³o¿y³ swój blankiet do koperty ¢f2 ¥c1 49.¦e1 ¥d2 50.¦d1 ¥c3 9r+-+k+-tr0
i opuœci³ salê gry. Sêdzia jugos³o- 51.¢e3 ¥b4 52.¥e2! ¥c5 53. 9+pwql+pzp-0
wiañski, który równolegle sêdzio- ¦:d4 e:d4+ 54.¢e4 ¢e6 55.¥c4+ 9p+-vl-sn-zp0
wa³ dwie inne odk³adane partie, nie ¢f6 56.¢d5 ¢f7 57.¢e5+ ¢g7 9+-+-zp-+-0
potwierdzi³ s³ów Tringowa i stwier- 58.¥d5! Pocz¹tek wpêdzania w 9-+-+P+P+0
dzi³, ¿e tylko zaklei³ kopertê, bêd¹c zugzwang. 58...¢h7 59.¢f6 ¥f8 9+-sN-vL-wQ-0
przekonany, ¿e s¹ tam dwa zapisy 60.¥e4+ ¢g8 61.¢g6 ¥g7 62. 9PzPP+L+-zP0
partii. Odwo³anie do jury d'appel ¥d5+ ¢h8 (62...¢f8 63.¢h7+-) 63. 9+-mKR+-+R0
nie przynios³o rezultatu - potwier- ¥e6 ¥f8 64.¥c4 ¥g7 65.¢f7 ¢h7 xiiiiiiiiy
dzono decyzjê arbitra. 66.¥d3+ ¢h8 67.¥e4 ¥e5 68.
¢e6 ¥g7 69.¢d5 ¥f6 70.¢c6 ¥d8 15...¦c8! Grozi prozaiczne 17....
Wiele lat póŸniej Georgi Tringow 71.¢d7 ¥f6 72.¢c7 ¥e7 73.¢:b6 ¤:e4. 16.¥f3 b5?! Po 16...¥b4! 17.
przyzna³ siê, ¿e machinalnie w³o¿y³ ¥b4 Partia od³o¿ona po raz drugi, ¥d2 £a5 lub 17...¥e6 czarne mia³y
blankiet partii z zapisanym posuniê- ale czarne podda³y. 1-0 Tak analizo- inicjatywê. 17.£g2 ¥a3?! (17...b4
ciem do kieszeni, jak to zwykle czy- wano bez komputerów!! 18.¤d5 ¤:d5 19.e:d5 a5-/+) 18.¦d3
ni³ z kopi¹ zapisu po zakoñczeniu ¥c5 Remis
ka¿dego pojedynku. „Naturalnie“ W V r. graliœmy mecz z siln¹ dru-
sêdziemu o tym nie wspomnia³! ¿yn¹ RFN, która znakomicie gra³a Po piêciu rundach fina³u pro-
w Skopje. Ostatecznie wszystkie wadzi³a Jugos³awia 15 p. przed Wê-
Dziêki punktowi w partii Korcz- cztery partie zakoñczy³y siê remi- grami 13 p.; ZSRR i Hiszpani¹ po
noja, dru¿yna ZSRR wygra³a mecz sem, chocia¿ w pierwszej fazie gry 12,5 p.; Czechos³owacj¹ 9,5 p.; Ru-
z Bu³gari¹ 2,5-1,5, bo co prawda Kar- mieliœmy doskonale pozycje na muni¹ 11,5 p. i RFN 11 p., a Polska
pow przegra³ z Padewskim, ale pra- wszystkich deskach i zapowiada³o z dorobkiem 8,5 p. wyprzedza³a Ho-
cuj¹cy ca³ymi nocami s³ynny Izaak siê na sensacjê, rzêdu 3,5-0,5 dla na- landi¹ 7,5 p., oraz NRD i Szwajcariê
Boles³awski znalaz³ w analizie zada- szego zespo³u. Schmidt nie widzia³ po 6,5 p. i Daniê po 5,5 p.
niow¹ wygran¹ Tala z Radu³owem.

magazyn SZACHISTA wrzesieñ 2017 25

Andrzej Filipowicz - wspomnienia na Csoma, rzadko wystawiaj¹c go
do gry. Wypoczêty zagra³ w finale
Szachowe epizody(94) 11 partii, zdobywaj¹c 8 p. Mia³ w
zanadrzu oryginalny debiut bia³y-
XX Olimpiada f5? 15.£f2 Silne te¿ 15.¦d6. 15... mi, bo po 1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 wy-
i V Olimpiada kobiet (dok.) ¤6d7 16.¤g5 ¦e8 17.¦d6 ¤:e5 biera³ posuniêcie 3.¥e2!?, które
Rozpacz! Poszukiwanie praktycz- przynios³o mu wiele zwyciêstw w
Skopje, JUG, 18 IX - 14 X 2017 nych szans, bowiem po 17...¤f8 18. latach 1965-1972.
¥b6 £e7 19.¥:c4 bia³e wygrywa³y.
Olimpijski fina³ toczy³ siê swoim 18.f:e5 ¥:e5 19.¦dd1 ¥:h2+ 20. Kolejne spotkanie, to mecz
¿yciem. Po piêciu rundach mieli- ¢h1 ¥g3 21.£f3 ¥e5 22.£h3 h5 z NRD zakoñczony remisem 2-2,
œmy zaledwie 8,5 p. (z 20) i wyprze- 23.¤f3 ¥f6 24.¤h4 ¥:h4 25.£:h4 chocia¿ Niemcy pa³ali rz¹dz¹ re-
dzaliœmy tylko 4 kraje. Do koñca ¤d7 26.¥:h5! ¤f8 Przegrywa³o wan¿u za pora¿kê w Aarhus w eli-
pozosta³o a¿ 10 rund, trudnych do 26...g:h5, wobec 27.£g5+ ¢f8 28. minacjach ME. Zremisowa³em z
wyobra¿enia wspó³czesnym szachi- £h6+ itd. Lotharem Vogtem, mimo ¿e przez
stom, których pobyt na turniejach ca³¹ partiê przewa¿a³em, ale za to
rzadko przekracza 11 dni. Do me- XIIIIIIIIY jak wiadomo punktów nie daj¹.
czu z ZSRR w VI r. nie by³em wsta- 9r+l+rsnk+0
wiony, mimo ¿e pali³em siê do gry 9+pwq-+-+-0 Praktycznie na ka¿dej imprezie
dowolnym kolorem z Talem lub 9p+-+p+p+0 sportowej pojawia siê polityka i na
Karpowem, graj¹cymi na III i IV de- 9+-+-+p+L0 wielu Olimpiadach Szachowych
sce w meczu z nami. Przegraliœmy 9-+p+-+-wQ0 przedwojennych oraz powojennych
1-3, chocia¿ Aleksander Sznapik 9+-sN-vL-+-0 aktualne stosunki polityczne i pro-
mia³ w pewnym momencie mo¿li- 9PzPP+-+P+0 paganda znajdowa³y swoje odbicie.
woœæ ofiarowania figury z uzyska- 9+-+R+R+K0 W Skopje, w VIII r., w grupie „B”,
niem obiecuj¹cej pozycji, ale… po xiiiiiiiiy mia³ miejsce incydent z dru¿yn¹ Al-
meczu s¹ ró¿ne „teorie“. banii, która nie stawi³a siê do meczu
27.¦:f5!! Prostsze 27.¦f3. 27... z Izraelem. Kapitanowie 9 dru¿yn
W VII r. graliœmy z silnym zespo- e:f5 28.¤d5 £c6 29.¤f6+ ¢f7 30. zachodnich, natychmiast wystoso-
³em Bu³garii. Mecz by³ dziwny, bo ¤:e8 £:e8 (30...¢:e8 31.¦d8+ ¢f7 wali pismo do prezydenta FIDE Ma-
kapitan Bu³garów po 30 minutach 32.¥f3!) 31.¥d4!! Pointe'a kombi- xa Euwe, zarazem sêdziego g³ówne-
zaproponowa³ 2-2, ale odmówil nacji. 31...£e6 32.¦e1 £d6 33. go olimpiady. Twierdzili, ¿e jest to
Schmidt pe³ni¹cy w tym meczu rolê ¥:g6+ ¢:g6 34.¦e7! f4 35.g4?? gest polityczny i w tej sytuacji nale-
zastêpcy kapitana, bo kapitan zespo- W tym momencie nie mia³em zbyt ¿y anulowaæ wszystkie dotychczaso-
³u Jewgienij Wasiukow (ZSRR) rzad- wiele czasu na namys³, wiêc nie wi- we wyniki Albanii w finale „B” (zaj-
ko nam towarzyszy³!? Jednak¿e 15 dzia³em mata w 8 posuniêciach 35. mowa³a miejsce w œrodku tabeli)
minut póŸniej Bednarski z Radu³o- ¦g7+ ¢f5 36.¦g5+ ¢e6 (36...¢e4 37. i zmodyfikowaæ regulamin FIDE,
wem i Schmidt z Tringowem pod- £e1+ ¢:d4 38.£d1+) 37.£g4+! ¢e7 aby w przysz³oœci zapobiec takim
pisali „ugodê“. Sydor mia³ nieco gor- 38.¦g7+ ¢e8 39.£h5+ ¢d8 40.¥b6+! incydentom. Sêdzia g³ówny podj¹³
sz¹ pozycjê, a ja przeprowadza³em £:b6 41.£g5+ ¢e8 42.£e7X. Tak¿e decyzjê o uznaniu wszystkich me-
jedn¹ z ³adniejszych kombinacji, ale nie bra³em pod uwagê wygranej po czów Albanii w finale „B” za towa-
jej… nie dokoñczy³em. 35.¥e5 £c6 36.¥:f4, bo „zobaczy³em“ rzyskie, co spotka³o siê z protestem
mata w dwóch posuniêciach, które- Albañczyków. Wyjaœnili, ¿e nie
Obrona sycylijska B09 go... nie by³o. 35...£:d4 36.£h5+ przybyli na mecz z powodów te-ch-
¢f6 37. £f7+ Prawdê mówi¹c wy- nicznych, bowiem zepsu³ siê samo-
A. Filipowicz - N. Padewski, dawa³o mi siê, ¿e to posuniêcie ma- chód. Sprawa ci¹gnê³a siê trzy dni
Skopje (r.7), 1972, 1.e4 d6 2.d4 tuje!!?? 37…¢g5 38.£h5+ ¢f6 39. i Albania gra³a kolejne mecze.
¤f6 3.¤c3 g6 4.f4 ¥g7 5.¤f3 c5 £f7+ ¢g5 40.£h5+ Remis W koñcu, po XI r., jury d'appel na
6.¥b5+ ¤fd7?! Nale¿y graæ 6...¥d7. posiedzeniu z udzia³em kapitanów
7.d:c5 d:c5 8.0-0 0-0 9.e5 a6 Przykro mi by³o, ¿e ulegliœmy dru¿yn przychyli³o siê do proœby
10.¥d3 ¤b6 11.¥e3 £c7 12.£e1 Bu³garii 1,5-2,5, bo Sydor „doda³“… Albañczyków, uchyli³o decyzjê sê-
Do tego momentu partia toczy³a siê pora¿kê. Przy okazji zaobserwowa- dziego, anulowano walkower w me-
nawet zgodnie ze wspó³czesnymi ³em taktykê dru¿yny wêgierskiej, czu z Izraelem i wyznaczono nowy
trendami, bo w partii W. Artemiew którzy przez eliminacje i czêœæ fina- termin meczu. Wtedy wszystko sta-
- M. Iskandarow, Baku 2013, grano ³u trzymali w rezerwie jednego ze ³o siê jasne, bo Albania ponownie
teraz 12.£e2 ¥g4 13.h3 ¥:f3 14.£:f3 swoich najsilniejszych graczy Istva- odmówi³a gry, twierdz¹c, ¿e ich sza-
¤c6 15.£f2 ¤d7 16.¥e4. 12...c4 13. chiœci nie mog¹ graæ z reprezenta-
¥e2 (13.¥e4? f5) 13...e6 14.¦d1 cjami krajów prowadz¹cych polity-

20 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2017

Szachowe epizody AF (94)

Skopje 1972. Krzytsztof Pytel - Paul Benko Skopje 1972. Vlastimil Jansa - Andrzej Filipowicz

kê ekspansji i agresji, czyli z Izra- Po tej przerwie, mecz ze Szwecj¹, 37.a4 ¥g3 38.a5 ¥h2 39.¥g2 ¥f4 40.
elem, ZSRR i USA. To ostatecznie któr¹ pokonaliœmy kilka miesiêcy ¥a3 i teraz 40...h5 41.g:h5 ¢:f5 42.
przes¹dzi³o sprawê i wszystkie me- wczeœniej w Lund, ale niestety ¢d3 g4 nie zachêci³y mnie do tego
cze Albanii w finale „B“ nie by³y li- w Skopje by³ tylko remis. Stara³em wariantu. 36...g:f4 37.¥:f4 ¥g5
czone w koñcowej klasyfikacji. siê pokonaæ Lennarta Liljedahla, ale 38.¥g3 ¥c1 39.¢d3 ¥g5 40.a4
nie potrafi³em nic zrobiæ w lepszej ¥c1 41.a5 Zapisane posuniêcie,
W IX r. nastêpny remis z Holan- koñcówce. ale w analizie nie znalaz³em wygra-
di¹, bo kapitanowie Schmidt i Bouw- nej. 41...¥g5 42.¢c3 ¢d7 43.
meester po 4 godzinach gry podpi- A. Filipowicz - L. Liljedahl c:d5 (43.¥:d5 ¤:d5+ 44.c:d5 ¢e7 45.
sali 4 remisy, w tym mój z Robertem Skopje (r.10), 1972 ¢c4 a6 = lub 43.c5 d:c5 44.d:c5 ¢e6=)
Hartochem, z którym gra³em obro- 43...¤g8 44.¢c4 ¢c7 45.¢b5
nê holendersk¹, ale Holender dopu- XIIIIIIIIY a6+ 46.¢c4 ¤f6 47.b4 ¥d2 48.
œci³ jedynie do wyrównania. Teraz 9-+-+-+-+0 ¥h4 ¥g5 49.¥e1 ¥f4 50.b5
przed nami by³y mecze z najs³abszy- 9zpp+-sn-+-0 a:b5+ 51.¢:b5 ¥g5 52.¢c4 ¢d7
mi zespo³ami: Szwecj¹, Szwajcari¹ 9-+-zpk+-zp0 53.¢d3 ¢d8 54.¥g3 ¢c7 55.¥f2
i Dani¹. Liczyliœmy na wiele punk- 9+-+p+-zp-0 ¢d8 56.¥e1 ¢c7 Remis
tów, bo po IX r. dzieliliœmy z NRD 9-+-zP-zPPvl0
XI-XII miejsca z dorobkiem 15 p. 9+PzP-+L+-0 Kolejny mecz, w którym pauzo-
9P+-+K+-+0 wa³em, to spotkanie z outsiderem
W jedynym wolnym dniu zwiedza- 9+-vL-+-+-0 Szwajcari¹, w którym pad³ jeszcze
liœmy stolicê Macedonii i interesuj¹- xiiiiiiiiy jeden remis 2-2, choæ na szachowni-
ce wykopaliska staro¿ytnego miasta cach sta³o 3-1. „Bohaterem“ by³ Ja-
Stobi, za³o¿onego w 197 roku p.n.e. 36.c4 Po prostym 36.f5+! bia³e cek, który w olbrzymim niedoczasie
i prosperuj¹cego w czasach rzym- teoretycznie mia³yby znaczn¹ prze- wykona³ jedno posuniêcie wiêcej ni¿
skich, te¿ zniszczonego przez trzê- wagê, jednak¿e kontynuacja 36...¢f6 trzeba (pierwsze po kontroli, czyli
sienie ziemi przed wiekami. 41) i to przegrywaj¹ce.

1972 Skopje. T. Petrosjan, W. Smys³ow,i P. Keres Skopje 1972. Michai³ Tal - Pal Benko

magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2017 21

Szachowe epizody AF (94)

Skopje 1972. Andrzej Sydor - G. Kane Skopje 1972. Robert Byrne, Wasilij Smys³ow i Michai³ Tal

J. Bednarski - A. Lombard 0-0 10.f4 ¥d7 11.£f3=. 9.¤b3 b5 10. £g2+ 38.¦e4 ¦c8 39.£g5+ £:g5
Skopje (r.11), 1972 f4 b4 11.¤b1 e5 12.f5 d5 13. 40.¥:g5 h6 41.¥:h6 d2 42.¦g4+
¤1d2 ¥e7 14.£f3 d:e4 15.¤:e4 ¢h7 43.¥:d2 ¦d8+ 44.¢e5 ¦:d2
XIIIIIIIIY 0-0 16.¦ad1 £c7 17.¤:f6+ ¥:f6 45.¦:b4 1-0
9-+-+-+-+0 18.¥e4 ¦ac8 19.¦d5 ¤d4 20.
9+-+-vl-+-0 ¤:d4 e:d4 21.¥f4 £a7 22.¦d6 Po takiej partii, z prawdziw¹ ¿¹-
9p+-zpqzpk+0 ¥b5 23.¥d3 ¦fe8 Lepsze 23...¥e7 dz¹ rewan¿u przyst¹pi³em do ko-
9+-+RzpR+p0 24.f6 ¥:d6 25.£g3 g6 26.¥:d6 ¥:d3 lejnego pojedynku z doœwiadczo-
9-tr-+P+p+0 27.£g5 ¢h8 28.¥:f8 ¦:f8 29.c:d3 nym Sejerem Holmem, mistrzem
9+P+Q+-+P0 £c7=, ale postanowi³em sprowoko- Danii z 1965 roku.
9-zP-+-+-+0 waæ Vlastmila do ofiary jakoœci, aby
9+K+-+-+-0 go ograæ w komplikacjach! 24.¦:f6 Obrona Nowoczesny Benoni A79
xiiiiiiiiy g:f6 25.¥:b5 a:b5 26.¥h6 ¢h8
27.£g3 ¦g8 28.£d6 d3+ 29.¢h1 S. Holm - A. Filipowicz, Sko-
41.£e2?? Wygrywa³o elemen- ¦g4 30.£:f6+ ¢g8 31.¦f4 Teraz pje (r.13), 1972, 1.d4 ¤f6 2.c4
tarne 41.h:g4 h:g4 42.£e2. 41... bia³e wygrywa³y po 31.h3 £d4 32. c5 3.d5 e6 4.¤c3 e:d5 5.c:d5
¦:e4! 42.¦:f6+ £:f6 43.£:e4+ £a6 ¦d8 33.h:g4 d2 34.¥:d2 £:d2 35. d6 6.e4 g6 7.¥e2 ¥g7 8.¤f3
£f5 44.£c2 £:c2+ 45.¢:c2 g3 £:b5 £h6+ 36.¢g1 £e3+ 37.¢h2 £h6+ 0-0 9.0-0 ¦e8 Mój ulubiony Be-
46.¦d1 d5 47.¦g1 h4 48.¦a1 38.¢g3 £e3+ 39.¦f3 £e1+ 40.¢h2 noni. 10.¤d2 ¤a6 11.f3 We
¥c5 49.b4 ¥d4 0-1 £h4+ 41.¦h3 £e7 42.£b6, ale gra to- wspó³czesnej partii M. Vachier-
czy³a siê w du¿ym niedoczasie. Lagrave - F. Caruana, Leuven
W tym meczu „los by³ przeciwko 31...¦:g2 32.¢:g2 ¦:c2+ 33. ¢f1 2016 bia³e gra³y 11.¦e1 ¤c7 12.a4
nam“ i okaza³o siê, ¿e w finale nie ¦c1+ 34.¢g2 ¦c2+ 35.¢f3 £f2+ ¦b8 13.¥f1 a6 14.a5 ¥d7 15.¤c4
wygraliœmy ¿adnego meczu. 36.¢e4 ¥b5 16.¥f4 ¥:c4 17.¥:c4 ¤h5 z wy-
równan¹ gr¹. 11...¤c7 12.a4 b6
W XII r. trudny mecz z Czechos³o- XIIIIIIIIY 13.¤c4 ¥a6 14.¥g5 (14.¤a3
wacj¹. Trzy remisy i moja pora¿ka 9-+-+-+k+0 ¤f:d5 15.¥:a6 ¤:c3 16.£d3 ¤:a4 17.
z Vlastimilem Jans¹, z którym 9+-+-+p+p0 ¥b5 c4!-/+) 14...h6 15.¥e3!
dotychczas mia³em dwa zwy- 9-+-+-wQ-vL0 (15.¥h4 £d7 16.£d2 g5 17.¥f2 ¥:c4
ciêstwa. Tym razem jednak nie zdo- 9+p+-+P+-0 18.¥:c4 a6= lub 15.¥d2 ¥:c4 16.
³a³em go ograæ, bo przekroczy³em 9-zp-+KtR-+0 ¥:c4 a6 17.¢h1 ¤d7 18.¦b1 ¦b8 19.
stopieñ ryzyka. 9+-+p+-+-0 £e2 £c8 20.b4 b5 21.a:b5 c:b4 22.
9PzPr+-wq-zP0 ¦:b4 ¥:c3 23.¥:c3 a:b5 z równ¹
Obrona sycylijska B80 9+-+-+-+-0 gr¹) 15...£d7? (15...¥:c4 16.¥:c4
xiiiiiiiiy a6 17.£d2 ¢h7 18.¦ab1 £d7=) 16.
V. Jansa - A. Filipowicz, Skopje £d2! ¢h7 17.¦ab1 ¥:c4 18.
(r.12), 1972, 1.e4 c5 2.¤f3 e6 3. 36...£e2+?? Remisowa³o nie ¥:c4 a6 19.b4 b5 20.¥e2 c4
d4 c:d4 4.¤:d4 ¤c6 5.¤c3 d6 6. takie trudne 36... ¦c4+ 37.¢:d3 £c2+ 21.a5 ¦e7! Jeœli 21...¤g8, to 22.
¥e3 a6 7.¥d3 ¤f6 8.0-0 ¥d7 We 38.¢e3 £c1+ 39.¢f3 £f1+ 40.¢g3 ¥d4 ¥:d4+ 23.£:d4 f5 24.¥d1 £g7
wspó³czesnej partii R. Fontaine - K. £g1+ 41.¢h3 £e3+ 42.¢h4 £e1+ 43. 25.£d2 f:e4 26.¤:e4 ¦e5 27.¤c3
Sasikiran, 2004, grano 8...¥e7 9.h3 ¢h5 £e2+ 44.¢g5 £g2+ itd. 37.¢d5 ¦ae8 28.¥c2 z wyrównan¹ gr¹. 22.
¦be1 £e8 23.¥d4

22 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2017

Szachowe epizody AF (94)

Skopje. Henrietta Konarkowska i Krystyna Radzikowska Skopje 1972. Ingeborg. Katinger - Krystyna Radzikowska

XIIIIIIIIY Ostatnia runda, to pojedynek z ¢e5 £f3 37.¥b8 ¢g6 38.¢d6 ¥b5=)
9r+-+q+-+0 USA, który przegrywamy 1-3, nie 27...£d1 28.¢h3 ¥c8+ 29.¢g2
9+-sn-trpvlk0 zmieniaj¹c naszej niskiej lokaty ¥a6 30.¢h3 £f3 31.£e8 ¥f1+ 32.
9p+-zp-snpzp0 w koñcowej klasyfikacji. Przegrali- ¢h4 £f6+ 33.¢g4 h5+ 34.¢:h5
9zPp+P+-+-0 œmy na dwóch pierwszych deskach, £f5+ 35.¢h4 g5+ 36.¢h5 £g6+
9-zPpvLP+-+0 przy czym ciekaw¹ historiê mia³a 37.¢g4 f5+ 38.¢f3 £:e8 39.¥e5
9+-sN-+P+-0 partia Pytla. Kilka lat póŸniej Pal g4+ 40.¢e3 ¥h6+ 0-1
9-+-wQL+PzP0 Benkö powiedzia³ mi, ¿e nad tym
9+-+-tRRmK-0 wariantem pracowa³ przed 20 laty Mog³o byæ jeszcze gorzej w na-
xiiiiiiiiy i dot¹d nie mia³ szans wypróbowaæ. szym meczu, bo uratowa³em prak-
tycznie przegran¹ pozycjê.
23...£h8! To oryginalne posu- Partia kataloñska E07
niêcie spodoba³o mi siê nies³ycha- W. Martz - A. Filipowicz
nie, bo czarne przejmuj¹ kontrolê K. Pytel - P. Benkö, Skoje Skopje (r.15), 1972
nad diagonal¹ a1-h8. 24.¦d1 ¤ce8 (r.15), 1972, 1.¤f3 ¤f6 2.c4 e6 3.
25.£c2 ¤d7 26.¥:g7 ¤:g7 27.f4 g3 d5 4.¥g2 ¥e7 5.0-0 0-0 6.d4 XIIIIIIIIY
f5 28.¥f3 f:e4 29.¥:e4 £e8 30. ¤bd7 7.¤c3 c6 8.b3 b6 9.¥b2 9-+-+-+lmk0
f5 g:f5 31.¥:f5+ ¤:f5 32.¦:f5 £g6 ¥a6 10.¤d2 b5 Prawdopodobnie 9+p+-+-wqp0
33.¦df1 ¦f8 34.£f2 ¦:f5 35.£:f5 to by³a ta innowacja. 11.c5 b4 12. 9p+pwQ-+p+0
£:f5 36. ¦:f5 ¢g6 37.¦f3 ¤f6 38. ¤a4 £c7 13.¦e1 ¦fb8 14.e4 9+-zP-+-+-0
¦g3+ ¢f7 39.¦f3 ¢g6 40.¦g3+ d:e4 15.¤:e4 ¤:e4 16.¥:e4 ¤f6 9-zP-+-zPP+0
¢f7 41.¦f3 ¦e5 0-1 17.¥g2 ¤d5 18.¥:d5 e:d5 19. 9zP-+-snL+P0
¥c1 ¦e8 20.¥f4 £b7 21.£d2 £b5 9-+-+NmK-+0
By³o to ju¿ moje pi¹te kolejne zwy- 22.¥e5 ¥f8 23.¥d6 ¦:e1+ 24. 9+-+-+-+-0
ciêstwo z Duñczykami, przy czym ¦:e1 ¦e8 25.¢g2 ¦:e1 26.£:e1 xiiiiiiiiy
wszystkie partie gra³em czarnymi!
Niestety nie przynios³o zwyciêstwa XIIIIIIIIY 41...¤c4 Zapisane posuniêcie.
w meczu z Dani¹, bo W³odek 9-+-+-vlk+0 Czeka³a mnie niemi³a analiza tej
Schmidt przegra³ z Hamannem. 9zp-+-+pzpp0 przegranej pozycji 42.£d3 a5 43.
9l+pvL-+-+0 £c3 £:c3 44.¤:c3 ¤:a3 45.b:a5
W r. XIV nasz zespó³ uleg³ Jugo- 9+qzPp+-+-0 ¥c4 46.¤e4 ¤c2 47.¤d6 ¥a6 48.
s³awii 1-3, a ja pauzowa³em. Mia³em 9Nzp-zP-+-+0 ¥e2 ¢g7 49.¥:a6 b:a6 Pozycja
mo¿liwoœæ obejrzeæ mecz Argenty- 9+P+-+-zP-0 czarnych nadal na pograniczu prze-
na - ZSRR zakoñczony niespodzie- 9P+-+-zPKzP0 granej, ale okazuje siê, ¿e nie jest to
wanym remisem 2-2. Wtedy nie wy- 9+-+-wQ-+-0 takie proste. 50.¢f3 ¤d4+ 51.¢e4
rzucano zawodników z sali turniejo- xiiiiiiiiy ¤b3 52.¤b7 ¢f6 53.f5 „Nerwowe
wej i mo¿na by³o œledziæ interesuj¹- posuniêcie“. Nale¿a³o graæ 53.¢d3
ce pojedynki z bliska, co pozwala³o 26...£d3! 27.£e5 (27.£e8 £f1+ ¢e6 54.¢c3 ¤c1 55.¢c4 ¤e2 56.f5+!
na zrozumienie wielu subtelnoœci 28.¢f3 £d1+ 29.¢f4 £:d4+ 30.¢f3 g:f5 57.g:f5+ ¢d7 58.f6. 53...g:f5+
w grze czo³ówki œwiatowej. £d1+ 31.¢f4 £d2+ 32.¢f3 £d3+ 33. 54.g:f5 ¤d2+ 55.¢f4 ¤b3 56.
¢f4 h6 34.£:f8+ ¢h7 35.£e7 g5+ 36. ¢g4 ¤d4 57.¢h5 Znacznie silniej-

magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2017 23

Szachowe epizody AF (94)

Skopje 1972. Sala gry Skopje 1972. Wilma Samt AUS - Hanna Ereñska

sze by³o 57.¤d6 ¤b3 58.¤e4+ ¢f7 59. rzyli siê z RFN, ZSRR z Rumuni¹ i 50.¥e4 ¥a3 51.g4 h:g4+ 52.
f6 ¤:a5 60.¢f5 h6 61.¤d6+ ¢f8 62.¢g6 tym interesowa³ siê nasz kapitan?! h:g4 ¢f6 53.g5+ ¢f7 Remis
¤b3 63.¢:h6 a5 64.¢g6 a4 65.¤c4
¤:c5 66.h4 ¤e6 67.h5 ¢g8 68.f7+ ¢f8 W pierwszym meczu doœæ szybko Okaza³o sie, ¿e ten remis wynika³
69.¤e5 ¤f4+ 70.¢g5 ¤:h5 71.¢g6 ¤f4+ zremisowal Hecht z Bilkiem, a Ribli z faktu, ¿e ZSRR zaszanta¿owa³ Ru-
72.¢f6 ¤d5+ itd. 57...¤:f5 58.¤d8 pokona³ Kestlera. Z kolei Gheor- munów. Je¿eli nie podpisz¹ remisu
¢g7 59.¤e6+ (59.¤:c6 ¤g3+ 60.¢g4 ghiu zremisowa³ z Petrosjanem, w tej partii, to kobieca reprezentacja
¤e4=) 59...¢f7 60.¤c7 ¤d4 61. a Karpow pokona³ Ungureanu. Oba ZSRR nie bêdzie realizowa³a lep-
¢h6 ¢g8 62.h4 ¤b3 63.¤:a6 rywalizuj¹ce zespo³y zdoby³y po pó³- szych pozycji w meczu z Wêgierka-
¤:a5 64.¤b8 ¤b3 65.¤d7 ¢h8 tora punktu. Lajos Portisch z Pflege- mi i Rumunia nie zdobêdzie srebr-
66.h5 ¢g8 67.¤f6+ ¢h8 68.¤e4 rem zagra³ niedok³adnie i od³o¿y³ nego medalu w olimpiadzie kobie-
¢g8 69.¢g5 ¢g7 70.h6+ Remis gorsz¹ pozycjê, natomiast Csom cej. Szanta¿ siê uda³. Po podpisaniu
od³o¿y³ przegran¹ pozycjê z Duebal- remisu w partii Ghitescu - Tal, za-
Fina³ „A” 1972: 1.ZSRR 42 p.; lem. Z kolei Korcznoj pokona³ Cio- wodniczki radzieckie wygra³y
2.Wêgry 40,5 p.; 3.Jugos³awia 38 p.; calteê, a Tal od³o¿y³ z³¹ pozycjê 1,5-0,5 z Wêgierkami i wyniki fina³u
4.Czechos³owacja 35,5 p.; 5.RFN 35 z Ghitescu. Ta ostatnia partia przy- „A“ olimpiady kobiecej by³y takie:
p.; 6.Bu³garia 32 p.; 7.Rumunia nios³a wynik remisowy po kilku ZSRR 11,5 p. (z 14); Rumunia 8 p.
31,5 p.; 8.Holandia 29 p.; 9.USA 29 „specjalnych posuniêciach“ w dog- (decydowa³ bezpoœredni mecz wygra-
p.; 10.NRD 27,5 p.; 11.Hiszpania 26 rywce, praktycznie bez gry. ny przez Rumunki); Wêgry 8 p.; Bu³-
p.; 12. Polska 24,5 p.; 13.Dania 23 garia 7,5 p.; CSRS 7 p.; RFN 5,5 p.;
p.; 14.Argentyna 22,5 p.; 15.Szwecja T. Ghitescu - M. Tal NRD 4,5 p. i Anglia 4 p. Kulisy wie-
22,5 p.; 16.Szwajcaria 21,5 p. Skopje ol, 1972 lu wydarzeñ szachowych s¹ ma³o
znane, ale wniosek jest jasny - ka-
Wyniki indywidualne (elimi- XIIIIIIIIY pitan dru¿yny musi mieæ pe³ny
nacje i fina³ „A”): Schmidt W³odzi- 9-+-+-+-+0 przegl¹d ogólnej sytuacji zawodów!
mierz 10,5 p. (z 19), Bednarski Ja- 9+p+-+pvlk0
cek 9 p. (z 17), Pytel Krzysztof 7 p. 9-wq-zprsnp+0 Warto tu dodaæ, ¿e równolegle
(z 15), Sznapik Aleksander 3,5 p. 9zp-sn-+-+p0 w Skopje, po raz pierwszy w historii,
(z 9), Filipowicz Andrzej 10,5 p. (z 9-+P+-zP-+0 razem z olimpiadami mêskimi by³y
16) i Sydor Andrzej 6 p. (z 12) 9+P+-+LzPP0 rozegrane V DMΠkobiet, wtedy po-
9P+NwQ-+-mK0 tocznie nazywane „Kobiecymi Olim-
Dobry wynik indywidualny, naj- 9vL-+-tR-+-0 piadami szachowymi“ i nazwa ist-
lepszy w zespole, zawsze cieszy, ale xiiiiiiiiy nieje po dzieñ dzisiejszy. Wtedy gra-
dalekie miejsce naszej reprezenta- no tylko w dwuosobowych sk³adach
cji studzi³o euforiê, wynikaj¹c¹ 41.¦:e6 Zapisane posuniêcie z jedn¹ rezerwow¹. Ten anachro-
z wejœcia do fina³u „A” olimpiady. 41...f:e6 42.¥d4 (42.£e3!? ¤e8 43. nizm pozosta³ w naszych czasach,
¤d4+/-) 42...£c7 i szybko stworzo- w DME do 18 lat, gdzie kraj repre-
Zwyciêstwo dru¿yny radzieckiej no remisow¹ pozycjê. 43.¥:c5? zentuj¹ dwie juniorki. W olimpia-
mia³o swoje kulisy. Mianowicie (43.£e1+/) 43...£:c5 44.¤d4 ¤e4 dach kobiecych zwiêkszono sk³ady
przed ostatni¹ rund¹ prowadzi³ 45.¥:e4 £:d4 46.£:d4 ¥:d4 47. do trzech zawodniczek dopiero w
ZSRR 39 p. przed Wêgrami 38,5 p. ¥:b7 ¢g8 48.¢g2 ¢f7 49.¢f3 ¥c5 Buenos Aires w 1978 r., a do czte-
W ostatniej rundzie Wêgrzy zmie- rech w DreŸnie w 2008 r.

24 magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2017

Szachowe epizody AF (94)

W grupie eliminacyjnej w Skopje Skopje 1972. Hotel szachistów zostaje w bezpoœrednim zapleczu
nasze panie zdoby³y 7 p. (z 10) i za- czo³ówki œwiatowej, ale zadomowiæ
jê³y dopiero III m. za Wêgierkami J.R. Capablanca - M. Vidmar siê w pierwszej dziesi¹tce nie mo¿e.
8 p. i RFN 7,5 p., a przed Szwedkami London 1922 Decyduj¹ o tym przede wszystkim
4 p.; Finkami 2,5 p. i Singapurem (jeœli nie wy³¹cznie) wzglêdy orga-
1 p. Oba mecze z liderkami zremiso- XIIIIIIIIY nizacyjno-ekonomiczne.
waliœmy, ale po 1-1 ze Szwedkami 9-+-+-+k+0
do awansu zabrak³o pó³ punktu. Po- 9+-+-+-zp-0 Mamy bardzo zdolnych szachistów,
tem Panie zdecydowanie wygra³y fi- 9-tR-+-sn-zp0 ale nie mamy profesjonalizmu sza-
na³ „B”: Polska 10,5 p. (z 14); Ju- 9+-+-+-+-0 chowego. Ten tymczasem, kto marzy
gos³awia (z udzia³em Henriety Ko- 9-+-+-+-+0 o s³awie Fischera lub przynajmniej
narkowskiej-Soko³ow, która zmieni- 9+-+QzP-+P0 o sprawnoœci Fischera, musi nieprze-
³a obywatelstwo po zam¹¿pójœciu) 9-+-+-wqPmK0 rwanie sam lub z trenerem studiowaæ
8,5 p.; Austria i Holandia po 7 p itd. 9+-+-+-+-0 teoriê szachow¹, co oznacza wg. re-
xiiiiiiiiy cepty Botwinnika piêæ godzin pracy
Nasze Panie w klasyfikacji koñ- analitycznej dziennie, a wed³ug prak-
cowej Olimpiady zajê³y IX miejsce J.R. Capablanca zapisa³ 42.¦b8+, tyki wêgierskiego arcymistrza Porti-
i mia³y dobre indywidualne wyniki: ale nie pojawi³ siê na dogrywce. Vid- scha nic prócz szachów, tylko szachy.
Hanna Ereñska 7,5 p. (z 9); Krysty- mar wyczeka³ do ostatniej minuty i
na Radzikowska 6,5 p. (z 9) i Miro- potem podbieg³ do zegara, zatrzy- Dalej: musi ów kandydat na arcy-
s³awa Litmanowicz 3,5 p. (z 6). ma³ go i podda³ partiê! 1-0 mistrza graæ w turniejach miêdzyna-
rodowych, co œrednio zajmuje cztery -
Warto podkreœliæ gest, jaki mia³ W historii szachów by³o wiele po- piêæ miesiêcy w roku. Zaœ po to, ¿eby
miejsce w olimpiadzie kobiecej. dobnych piêknych gestów. Ale s¹ uczyæ siê szachów i doskonaliæ prakty-
Mianowicie mistrzyni œwiata Nona szachiœci, których stosunek do ry- kê, musi mieæ œrodki do ¿ycia.
Gaprindaszwili od³o¿y³a partiê z wali doskonale odzwierciedlaj¹ s³o-
Rumunk¹ Elizabet¹ Polihroniade, wa piosenki niezapomnianego „Lop- U nas ich nie ma. Z szeœciu cz³on-
ale w nocy nagle zosta³a odwiezio- ka“ Krukowskiego: ków naszej reprezentacji olimpijskiej
na do szpitala i nie zd¹¿y³a na do- trzech próbuje godziæ funkcje nauko-
grywkê. Oczywiœcie punkt powi- Niech pachnie œwiat, we na uczelniach technicznych z czyn-
nien byæ przyznany Rumunce, ale niech szemrze zdrój, nym uprawianiem szachów: wycho-
ona przed opadniêciem chor¹- Niech drzewa siê ko³ysz¹, dzi im to raczej gorzej ni¿ lepiej. Je-
giewki podda³a partiê w znacznie A na tych drzewach, Bo¿e mój, den jest dziennikarzem szachowym
gorszej pozycji, nie chc¹c wygry- Niech moje wrogi wisz¹! czyli wolnym ubogim strzelcem. Je-
waæ w taki sposób. den od dziesiêciu lat przed samym
Po powrocie do kraju ogl¹dali- sob¹ udaje profesjonalistê, a na ra-
Polihroniade - Gaprindaszwili œmy wiele artyku³ów w codziennej zie mieszka we Wroc³awiu w przy-
Skopje ol. kob. 1972 prasie chwal¹cych lub gani¹cych tulnym klozecie syberyjskim (adres
nasz wystêp. Warto tu zacytowaæ znany redakcji). Zaœ ostatni „ten
XIIIIIIIIY replikê, napisan¹ przez „Rezerwo- najm³odszy“ póki co studiuje kole-
9-+-+-+-+0 wego M.“ 26 X 1972, pod tytu³em ¿eñskie wzory ¿yciowe...
9+pvl-+-+-0 „Czego nie chcia³ dostrzeæ obywa-
9p+-+k+-+0 tel Lipiñski“: … „Polska od 8 lat po- Jak jest w innych krajach socjali-
9zP-zP-zpp+-0 stycznych? Ano inaczej, zupe³nie
9-zP-+-+-+0 inaczej. Ale pisaæ o tym nie bêdê, bo
9+-+l+-+-0 i tak nikt nie us³yszy. Pozostaje tylko
9-+-vL-mKP+0 do wyjaœnienia, co z tym wszystkim
9+-+-+N+-0 ma wspólnego autor krytyki Eryk Li-
xiiiiiiiiy piñski. Mówi¹c miêdzy nami: nic
nie ma wspólnego. Ja mu po prostu
41.g3 Zapisane posuniêcie i zazdroszczê, ¿e by³ w Skopje podczas
bia³e podda³y. 0-1 Olimpiady i na wszelki wypadek
chcê konkurenta ustrzeliæ z grubej
W ten sposób Elizabeta Polihro- rury obywatelskiej. Nie bêdê ja przez
niade nawi¹za³a do wspania³ego to rezerwowym nobilitowanym. Ale
gestu Milana Vidmara w partii mo¿e zostanê rezerwowym miano-
z Jose Raulem Capablank¹. wanym na miejsce Lipiñskiego. Ta-
kie rzeczy siê zdarzaj¹“.

magazyn SZACHISTA paŸdziernik 2017 25

Andrzej Filipowicz - wspomnienia robicie niew³aœciwie. W czasie obia-
du trzymacie nó¿ w lewej rêce, samo-
Szachowe epizody(95) chody je¿d¿¹ u was po prawej stronie,
a teraz pan wyrzuci³ przez okno nie
XXVIII DMP 1972 le rozmów o szachach prowadzo- tê sukê co trzeba!“.
nych ca³ymi godzinami. Opowiada-
Miêdzygórze, 5-12 XI 1972 no te¿ wiele anegdot. Jedn¹ z nich Do punktacji wliczano 20% punk-
niespodziewanie zapamiêta³em, tów z I ligi juniorów i punkty z ligi
Po powrocie z olimpiady w Skopje chocia¿ nie pamiêtam kto opowia- seniorów. W lidze juniorów nasz
musia³em naturalnie zdrowo popra- da³. Prawdopodobnie mistrz, lubi¹- „Legion“ nie wypad³ dobrze, ale
cowaæ na Politechnice Warszaw- cy ¿artowaæ z cudzoziemców, g³ó- mimo dalekiego miejsca z dorob-
skiej, aby uzyskaæ zwolnienie na wnie z naszych s¹siadów. kiem 7 p. ustêpowaliœmy tylko
DMP rozgrywane w dalekim Miê- trzem zespo³om maj¹cym po 8 p.
dzygórzu, jednym z piêknych zak¹t- Mianowicie Rosjanin wsiada do i dwóm po 7,5 p., czyli nieznacznie.
ków Ziemi K³odzkiej. W tej niewiel- poci¹gu Pary¿ - Nicea, ale nie ma
kiej miejscowoœci nie by³o du¿ej sali wolnych miejsc. W koñcu w jed- Tradycyjnie I runda grana by³a
gry mog¹cej pomieœciæ 36 stolików nym z przedzia³ów widzi, ¿e dwa wczeœniej 26 X 1972 i zmierzyli-
(12 zespo³ów) i rozgrywki toczy³y miejsca s¹ zajête przez jak¹œ têg¹ œmy siê naturalnie z „Maratonem“,
siê w dwóch domach wczasowych Francuzkê z ma³ym pieskiem. Ro- remisuj¹c 3-3, przy 6 partiach re-
„Hanka” i „Amorek” tempem 50 sjanin uprzejmie prosi: „Madamme, zultatywnych. Gra³em na I desce
pos./2,5 h i po 20/1h w dogrywce. czy nie mog³aby pani wzi¹æ pieska na i ogra³em Aleksandra Sznapika.
Regulamin by³ drakoñski - grali- rêce?“. Na to Francuzka: „Wy, Rosja-
œmy od œwitu do wieczora - trzy nie jesteœcie bezceremonialni. Nie Obrona sycylijska B89
rundy w dwa dni. Rundy w godzi- bierzecie pod uwagê, ¿e moja Pipi jest
nach 9.00 - 14.00 oraz 16:00- 21:00, zmêczona. Proszê sobie poszukaæ A. Sznapik - A. Filipowicz,
a co drugi dzieñ rano, zamiast run- miejsca w innym wagonie!“. Rosja- DMP I liga (r.1), Warszawa 1972,
dy, dogrywki w godz. 9:00 - 13:00. nin wyszed³, ale nie znalaz³ miejsca 1.e4 c5 2.¤f3 e6 3.d4 c:d4 4.
Sêdzi¹ g³ównym by³ Miros³aw Bar- i wróci³: „Madamme, jestem dzisiaj ¤:d4 ¤c6 5.¤c3 d6 6.¥e3 ¤f6 7.
czyñski z Wroc³awia. Sk³ad zespo³u, bardzo zmêczony i chcia³bym na ¥c4 ¥e7 8.£e2 W ten sposób z sys-
w porównaniu z poprzednimi lata- chwilê usi¹œæ. Proszê wzi¹æ suczkê na temu scheveningen partia schodzi
mi, zosta³ zredukowany z 8 do 6 za- rêce“. RozeŸlona Francuzka krzy- na tory jednego z ostrzejszych wa-
wodników - piêciu mê¿czyzn i ko- czy: „Wy Rosjanie jesteœcie grubo- riantów ataku Sozina (6.¥c4). 8...
bieta. Z uwagi na koszmarne sale skórni i nieokrzesani! W Europie lu- a6 9.0-0-0 0-0 10.¦hg1 £e8!
gry, zawodnicy musieli natychmiast dzie tak siê nie zachowuj¹. To jest nie Zwykle grywa³o siê 10...£c7 11. ¥b3
je opuszczaæ. Sali do analiz nie by³o, do pomyœlenia!“. Rosjanin nie wy- ¤a5 lub 11...¤d7 12.g4 b5 z ostr¹ gr¹.
wiêc wszyscy siedzieli w kawiarni trzyma³. Schwyci³ suczkê i wyrzuci³ Z posuniêciem 10...£e8 zetkn¹³em
i czekali na meldunki podawane j¹ przez okno, a sam usiad³ sobie siê analizuj¹c partie utalentowanego
przez specjalnych ³¹czników czo³o- wygodnie. Francuzka w szoku radzieckiego mistrza Bielawskiego
wych zespo³ów. O dziwo, w tych wrzeszczy, a siedz¹cy obok Anglik i doszed³em do wniosku, ¿e nie ustê-
trudnych warunkach DMP rozgo- spokojnie skomentowa³ wydarze- puje dotychczasowym kontynu-
rza³a zaciêta walka i rozegrano licz- nie: „Ona ma racjê. W Rosji wszystko acjom. Przede wszystkim eliminuje
ne interesuj¹ce partie. By³o te¿ wie- wszelkie groŸby zwi¹zane z posu-

DMP, Warszawa, El¿bieta Kowalska i Marian Ziembiñski DMP, 1972 W-wa, Rafa³ Marsza³ek i Romuald Gr¹bczewski

20 magazyn SZACHISTA listopad 2017

Szachowe epizody AF (95)

niêciem ¤d5 oraz ofiar¹ figury na wariant otwarty, wiêc nie by³a to nie- Obrona Alechina B03
e6. Ponadto hetman broni ¤c6, co spodzianka. 6.d4 b5 7.¥b3 d5
umo¿liwia natychmiastowe b7-b5 8.d:e5 ¥e6 9.c3 ¥c5 Wtedy ta W. Matkowski - A. Filipowicz,
bez wyjaœniania sytuacji w centrum. kontynuacja uchodzi³a za aktywniej- DMP I liga (r.6), Miêdzygórze 1972,
Ujemn¹ stron¹ posuniêcia jest zapa- sz¹ od 9...¥e7 lub 9...¤c5. 10.£d3 1.e4 ¤f6 Pierwszy i ostatni raz
towanie wie¿y f8. 11.g4 b5 12. Wspó³czeœnie grano 10.¤bd2 0-0 11. w ¿yciu zagra³em obronê Alechina
¥d3 Jeœli 12.¥b3, to 12...b4 i po ¥c2 ¤:f2 12.¦:f2 f6 13.e:f6 ¥:f2+ 14. w partii turniejowej, bo doszed³em
ewentualnym 13.g5!? nast¹pi 13... ¢:f2 £:f6 15.¤f1 ¤e5=. 10...0-0 11. do wniosku, ¿e tych pozycji Mat-
b:c3 14.g:f6 c:b2+ 15.¢b1 ¥:f6 16.£f3 ¥e3 f5 12.¤bd2 ¤a5? 13.¤g5! kowski nie rozumie. Zawsze wo³a-
¥e5 17.¤:c6 £:c6 18.¥h6 f5! z lepsz¹ ¤:g5 (13...¥:e3? 14.¤:e6 £e7 15. ³em graæ pozycje, których partner
gr¹ czarnych, Holt - Bielawski, ¥:d5 +-) 14.¥:c5 ¦f7 15.f3! Grozi nie czuje, nawet jak sam mog³em
Groningen 1970/71. 12...b4 13. h2-h4 15...¤b7 16.¥f2 ¦d7 17. mieæ k³opoty czy w¹tpliwoœci. Natu-
¤b1 ¤:d4 14.¥:d4 e5 15.¥e3 a4! (17.¥h4? ¤h3+) 17...c5 ralnie mia³em spor¹ praktykê w
¥b7 Po 15...d5? nast¹pi 16.e:d5 ¤:d5 obronie Alechina ze strony bia³ych,
17.¥:h7+ z przewag¹ bia³ych. 16. XIIIIIIIIY ale to nie to samo. 2.e5 ¤d5 3.d4
¤d2? Nale¿a³o graæ 16.f3 d5 17.g5! 9r+-wq-+k+0 d6 4.f4 d:e5 5.f:e5 ¤c6 6. c3
i jeœli 17...d:e4??, to 18.g:f6 e:d3 19. 9+n+r+-zpp0 ¥f5 7.¤f3 e6 8.¥d3 ¥:d3 9. £:d3
f:g7! d:c2 20.g:f8£+ ¢:f8 21.¥h6X. 9p+-+l+-+0 ¥e7 10.0-0 0-0 Po latach znala-
16...d5! 17.e:d5 ¤:d5 18.g5 g6 9+pzppzPpsn-0 z³em, ¿e tak grali znani mistrzowie
19.¤b3 a5 20.¤c5 ¥c6! 21.¥c4 9P+-+-+-+0 w ME oldbojów w 2001 r. i bia³e wy-
¤b6 22.h4? ¤:c4 23.£:c4 9+LzPQ+P+-0 gra³y po 11.¤bd2 z dalszym 12.¤e4,
9-zP-sN-vLPzP0 ale dla Matkowskiego ta pozycja by-
XIIIIIIIIY 9tR-+-+RmK-0 ³a zbyt trudna. 11.b4 a6 12.¤bd2
9r+-+qtrk+0 xiiiiiiiiy ¤f4 13.£e3 ¤d5 14. £d3 ¤f4
9+-+-vlp+p0 15.£e4 ¤d5 16.¥b2? b5 17.a3
9-+l+-+p+0 18.a:b5 c4 19.£e3 c:b3 20. ¤b8 18.a4 ¤d7 19.a5 ¥g5 Spra-
9zp-sN-zp-zP-0 ¤:b3 Pointe'a kombinacji. Gorsze wa oczywista, bia³e graj¹ bez goñca,
9-zpQ+-+-zP0 20.b:a6 ¤a5 21.¥h4 ¤h3+ 22.g:h3 przy s³aboœci pionka c3, co szybko
9+-+-vL-+-0 £:h4 23.¦:a5 f4! 20...d4!? 21.¤:d4 wykorzysta³em otwierajac pozycjê.
9PzPP+-zP-+0 ¦:d4 22.£:d4 £:d4 23.¥:d4 ¥c4 Rywal wpad³ w niedoczas. 20.¦ae1
9+-mKR+-tR-0 24.b:a6! ¦:a6 (24...¥:f1 25.a:b7 ¥:d2 21.¤:d2 £g5 22. ¦e2 ¦ae8
xiiiiiiiiy ¦:a1 26.b8£+ +-) 25.¦:a6 ¥:a6 26. 23.¦f3 f5 24.e:f6 ¦:f6 25.¦g3
¦a1 ¥b5 27.¦a8+ ¢f7 28.¦a7 £f5 26.£:f5 ¦:f5 27.¤e4 ¤5f6
23...¦c8! 24.£g4 ¥a4! 25. ¥c6 29.b4 ¢e8 30.b5 1-0 28.¤:f6+ ¤:f6 29.¦ge3 ¢f7 30.
¦d5! £b5 26.¤:a4 £:a4 (26...£:d5? ¦c2 ¤d5 31.¦e4 h5 32.¥a3
27.¤b6 £:a2 28.¤:c8 ¦d8 29.¤:e7+ Drugi dzieñ by³ trudny, bo mia-
¢f8 30.c3 b:c3 31.b:c3 £a1+ 32.¢c2 ³em dwie partie z kolegami z olim- XIIIIIIIIY
£a2+ =) 27.¢b1 £:c2+ 28.¢a1 a4 pijskiej dru¿yny Bednarskim i 9-+-+r+-+0
29.¦:e5 a3 30.¦b1 ¦c4 31.£d7 Schmidtem. Z Jackiem zrobi³em re- 9+-zp-+kzp-0
(31.£f3 b3! 32.¦:e7 b:a2 33.¢:a2 a:b2 mis, bo „Legion“ podpisa³ szeœæ re- 9p+-+p+-+0
34.¦a7 ¦a4+ 35.¦:a4 £:a4+ 36.¢:b2 misów z „Hetmanem“ Wroc³aw. 9zPp+n+r+p0
¦b8+ -+) 31...¦d8 32.£:d8+ ¥:d8 Z W³odkiem tradycyjnie przegra- 9-zP-zPR+-+0
33.¦e8+ ¢g7 34.¦:d8 ¦:h4 35. ³em, ale „Pocztowca“ pokonaliœmy 9vL-zP-+-+-0
¦d4 (35.¥d4+ ¦:d4 36.¦:d4 a:b2+ 3,5-2,5 i „Legion“ obj¹³ samodzielne 9-+R+-+PzP0
37.¦:b2 £c1+ 38.¦b1 £c3+) 35... prowadzenie z dorobkiem 22 p. 9+-+-+-mK-0
a:b2+ 0-1 przed „Startami“ z Lublina i Kato- xiiiiiiiiy
wic po 21,5 p., co oznacza³o, ¿e
Po przybyciu do Miêdzygórza przez 4 rundy odrobiliœmy straty 32...e5 33.d:e5 ¦e:e5 34.
pierwszego dnia by³a tylko jedna z ligi juniorów. ¦:e5 ¦:e5 35.c4 b:c4 36.¦:c4
runda i ³atwo zgarn¹³em punkt. ¦e3 37.¦c5? Niedoczas. Po 37.
W V r. wygrywamy z „£¹czno- ¥b2 ¦b3 38.¥e5 ¦:b4 39.¦:b4 ¤:b4
Partia hiszpañska C82 œci¹“ 4-2, ale obaj rywale trzymaj¹ 40.¥:c7 ¢e6 41.¢f2 g6 42.¢f3 ¢f5=.
siê nadal w odleg³oœci pó³ punktu. 37...c6! 38. ¥b2 ¤:b4 39.¦:h5?
A. Filipowicz - Z. Pioch, DMP Po remisie z Pokojowczykiem ¦e1+ 40.¢f2 ¤d3+ 0-1
I liga (r.2), Miêdzygórze 1972, 1.e4 przystêpujê w VI rundzie do partii
e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 a6 4.¥a4 z wielkim „spryciarzem“ jakim by³ Po tej partii pauzowa³em, bo dru-
¤f6 5.0-0 ¤:e4 Zygmunt grywa³ zawsze Wiktor Matkowski. ¿yna „Hutnika“ by³a s³abym zespo-
³em. Mecz wygraliœmy, choæ mini-

magazyn SZACHISTA listopad 2017 21

Szachowe epizody AF (95)

DMP, 1972 Warszawa, Maraton - Legion DMP 1972. Marek Fija³kowski i Andrzej Pytlakowski,
Marian Ziembiñski i Andrzej Adamski Stoj¹ Miros³awa Litmanowicz i Jan Piechota

malnie 3,5-2,5, utrzymuj¹c prowa- ¥:d4 33.¦f3 ¦ec8 34.¤e5 £a2 c:d3 £b4 15.¦b1 e6 16.a3 £b3 17.¥d4
dzenie w DMP. Kolejn¹ partê gra- 35.¤d3 ¤c4 36.¤b4 a:b4 37. ¦ac8=. 11.£e2 ¤:d3 12.c:d3 ¥g4
³em z olimpijczykiem, reprezentuj¹- ¦:d4 b:a3 38.£d1 Teraz kilka 13.¥e3 £a5 14.¥d2 £a6 15.h3
cym „Aviê“ Œwidnik. wzjemnych uderzeñ, ale z wiado- ¥d7 16.¦ad1 ¦ac8 17.¥e1 ¥c6
mym wynikiem. 38...a:b2 39. 18.¥h4 Czêsto tak przemieszcza-
Nieregularna A00 ¦d8+ ¢g7! 40.£d4+ ¤f6 41.¦d7+ ³em goñca na diagonalê h4-d8, co
¢h6 42.£:f6 ¦:g2+ 43.¢:g2 dawa³o bia³ym przewagê z groŸb¹
A. Sydor - A. Filipowicz, DMP b:c1£+ 44.¦f2 £:f2+ 45.¢:f2 e4-e5. Witek postanowi³ o¿ywiæ grê
I liga (r.8), Miêdzygórze 1972, £b2+ 46.£:b2 ¤:b2 47.g4 f:g4 i parê goñców ofiar¹ pionka 18...
1.¤c3 c5 2.¤f3 ¤c6 3.d4 c:d4 48.h:g4 g5 0-1 e5?! Silniejsze by³o 18...¤h5!? 19.
4.¤:d4 a6 5.g3 g6 6.¥g2 ¥g7 f:e5 d:e5 20.¤:e5 ¤d7 21.¤:c6
7.¤b3 ¤f6 8.0-0 0-0 9.e4 Partia Dziêki temu wygrywamy mecz Dobre te¿ 21.¤:d7 ¥:d7 22.¤d5 ¢h8
przesz³a na tory wariantu smocze- 4,5-1,5 i dominujemy w turnieju: 23.¥f6. 21...b:c6 22.d4 £:e2 23.
go w obronie sycylisjkiej z dysku- „Legion“ 38,5 p.; „Start“ Katowice ¤:e2 c5 24.¥f2 ¦fe8 25.¤c3
syjn¹ pozycj¹ goñca na g2. Pozycje 35,5; „Start“ Lublin 35 p. i „Mara- c:d4 26.¥:d4 ¤c5 27.¥:g7 ¢:g7
grywa³em w m³odoœci i nie mia³em ton“ 34,5 p., ale nadal trzeba uwa- 28.¦d4 a5 29.¢h2 ¦b8 30.b3
k³opotów ze znalezieniem planu ¿aæ, bo czekaj¹ nas jeszcze mecze ¦b4 31.¦d5 ¦c8 32. e5 a4 33.
gry. 9...d6 10.h3 ¥e6 11.¤d5 z konkurentami w ostatnich trzech b:a4 ¦b2 34.¦f3 h5 35.a5 h4
¦c8 12.c3 b5 13.£e2 ¦e8 14. rundach. W kolejnej IX r. wygry-
¥e3 ¥:d5 15.e:d5 ¤a5 16.¦ad1 wamy z „Anilan¹“ a¿ 4,5 -1,5, a ja XIIIIIIIIY
¤c4 17.¥c1 £c7 Pozycja wyrów- ogrywam Witka Balcerowskiego. 9-+r+-+-+0
nana, ale czarne wiedz¹ jak j¹ graæ! 9+-+-+pmk-0
18.¢h2 ¤b6 19.¤a5?! ¤b:d5 20. Obrona Pirca B09 9-+-+-+p+0
¤b3 ¤b6 21.f4 e6 22.¤d4 d5 9zP-snRzP-+-0
23.a3 ¤c4 24.¤c2 ¤d6 25.¤b4 A. Filipowicz - W. Balcerow- 9-+-+-+-zp0
a5 26.¤d3 £c4 27.£e1 ¤fe4 28. ski, DMP I liga (r.9), Miêdzygórze 9+-sN-+R+P0
¤f2 f5 29.¤d3 £b3 30.£e3 1972, 1.e4 d6 2.d4 g6 3.¤c3 ¥g7 9Ptr-+-+PmK0
4.f4 ¤f6 Doœæ typowa obrona Pirca 9+-+-+-+-0
XIIIIIIIIY w naszych pojedynkach, których xiiiiiiiiy
9-+r+r+k+0 w ró¿nych debiutach rozegraliœmy
9+-+-+-vlp0 w karierze a¿ 30. Bilans mia³em po- 36.¦:c5 ¦:c5 37.¤a4 ¦cc2
9-+-snp+p+0 zytywny +9 =16 -5 i zawsze z du¿¹ 38.¤:b2 ¦:b2 39.¦a3 ¦b7 40.a6
9zpp+p+p+-0 pewnoœci¹ siebie gra³em z Witkiem. ¦a7 41.¢g1 ¢f8 42.¢f2 ¢e7 43.
9-+-+nzP-+0 5.¤f3 0-0 6.¥e2 c5 7.d:c5 £a5 ¢f3 ¢e6 44.¢e4 g5 45.¦a5 1-0
9zPqzPNwQ-zPP0 8.0-0 £:c5+ 9.¢h1 ¤c6 10.¥d3
9-zP-+-+LmK0 ¤b4 Pozycja grywana po dzieñ dzi- Pozosta³y jeszcze dwie rundy.
9+-vLR+R+-0 siejszy i to na szczeblu 2500-2600. W przedostatniej skomplikowali-
xiiiiiiiiy Stare partie „nie rdzewiej¹“. W par- œmy sobie ¿ycie ulegaj¹c „Starto-
tii O. Iwanow - A. Kowaliow, St Pe- wi“ Lublin 2,5-3,5, ale w ostatniej
30...d4 31.c:d4 ¦c2 32.£e1 tersburg 2015, grano 10...¥g4 11. rozbiliœmy 4-2 „Start“ Katowice.
£e1 ¥:f3 12.¦:f3 ¤b4 13.¥e3 ¤:d3 14.

22 magazyn SZACHISTA listopad 2017

Szachowe epizody AF (95)

DMP, Stefan Witkowski DMP, Andrzej Filipowicz DMP, Aleksander Sznapik

DMP, Miêdzygórze, 5-12 XI 1972 11); K. Pytel 7,5 p. (11); A. Filipo- grano 15 posuniêæ, drugiego 10,
(66 partii) „Legion“ Warszawa 49,5 wicz 6,5 p. (10), A. Sznapik i IM J. a trzeciego dokoñczono partiê. Ja
p. (jun.7 + sen. 42,5); „Maraton“ Bednarski po 6,5 p. (11); IM J. Ko- reprezentowa³em Warszawê, a W³o-
Warszawa 47 p. (6 + 41); „Start“ Lu- stro i W. Balcerowski po 5,5 p. (11); dek - Poznañ.
blin 47 p. (7,5 + 39,5); „Start“ Kato- A. Sydor 5 p. (z 11); H. Œliwiñski i J.
wice 44,5 p. (8 +36,5); „Hetman“ Pokojowczyk po 4 p. (11) i W. Mat- Obrona Nowoczesny Benoni A74
Wroc³aw 40,5 p. (8 + 32,5); „Anila- kowski 0,5 p. (9).
na“ £ódŸ 39 p. (7+ 32); „Avia“ Œwid- W. Schmidt - A. Filipowicz, Ra-
nik 38,5 p. (7,5 + 31); „£¹cznoœæ Po powrocie do Warszawy od³o- diomecz Poznañ - Warszawa 1972,
Bydgoszcz 37 p. (6 + 31); „Hutnik“ ¿y³em szachy na bok i wzi¹³em siê 1.c4 ¤f6 2.¤f3 c5 3.d4 g6 4.d5
Nowa Huta 34,5 p. (4+ 30,5); do odrabiania zaleg³oœci w pracy na d6 5.¤c3 ¥g7 6.e4 0-0 7.¥e2 e6
„Start“ £ódŸ 34,5 6,5 28,0 „Poczto- Politechnice Warszawskiej. Natural- 8.0-0 e:d5 9.c:d5 a6 10.a4
wiec“ Poznañ 33,5 p. (4+ 29,5) nie dokoñczy³em fina³ Pucharu Pol- ¤bd7 11.¥f4 £c7 12.¤d2 ¦e8
i „Flota“ Gdynia 30 p. (8+22). ski z J. Adamskim, omawiany we 13.£c2 ¤e5 14.a5 h6 15.¥g3 g5
wczeœniejszych wspomnieniach 16.f4 Zapisane posuniêcie. 16...
W ten sposób „Legion“ po raz oraz mia³em „dwa przerywniki“. g:f4 17.¥:f4 ¤fd7 18.¥g3 ¦b8
ósmy zdoby³ DMP. Dla mnie te¿ 19.¤d1 b5 20.a:b6 ¦:b6 21.¢h1
by³ to ósmy tytu³ DMP, z tym ¿e W dniu 8 grudnia 1972 r. rozegra- ¦b4 22.¤e3 ¤f6 23.¥:a6 ¤fg4
siedmiokrotnie z „Legionem“ w la- ³em symultanê w klubie studenc- 24.¤ec4 ¤:c4 25.¤:c4
tach 1960-1972 oraz w 1959 r. z war- kim „Karuzela“ w Osiedlu „Przy-
szawsk¹ „Poloni¹“. Mieliœmy siln¹ ja¿ñ“ na Jelonkach, po³¹czon¹ z pre- XIIIIIIIIY
dru¿ynê, a przede wszystkim moc- lekcj¹ o Olimpiadzie w Skopje 9-+l+r+k+0
nych rezerwowych, co by³o nie- i DMP. Po dwóch i pó³ godzinie z za- 9+-wq-+pvl-0
zwykle wa¿ne przy obowi¹zuj¹cym wodnikami II i III kategorii uzyska- 9L+-zp-+-zp0
regulaminie. ³em +19 =3 -1. By³a to dobra propa- 9+-zpP+-+-0
ganda szachów wœród studentów. 9-trN+P+n+0
„Legion“ Warszawa: Filipowicz 9+-+-+-vL-0
Andrzej 6,5 p. (z 10); Adamski Jan Drugim wydarzeniem w skali kra- 9-zPQ+-+PzP0
7 p. (10); Marsza³ek Rafa³ 5,5 p. jowej by³ mecz radiowy Warszawa 9tR-+-+R+K0
(8); Szukszta Janusz 5 p. (9); Gaw- - Poznañ, zorganizowany w okre- xiiiiiiiiy
likowski Stanis³aw 0 p. (1); kob. Lit- sie Œwiat¹ Bo¿ego Narodzenia 24-26
manowicz Miros³awa 7 p. (11); grudnia 1972 roku w godzinach 25...¦:c4 Zapisane posuniêcie.
rez.: £okasto Anatol 4,5 p. (7); Fi- 17:05-18:00 z inicjatywy red. Jana Li- 26.¥:c4 ¤e3 27.£a4 ¥d7 28.£a6
ja³kowski Marek 7 p. (9) i Pytlakow- sa, który pe³ni³ role kierownika au- ¥c8 29.£a4 ¥d7 30.£a7 £d8
ski Andrzej 0 p. (1) dycji. Poszczególne posuniêcia dro- 31.¥e2 ¤:f1 32.¦:f1 ¦:e4 33.
g¹ radiow¹ przekazywano co pó³to- ¥h5 ¦a4 34.¥:f7+ ¢h8 35.£b7
Tak siê z³o¿y³o, ¿e na pierwszej rej - dwie minuty, co przy ograniczo- ¦b4 36.£a7 ¦a4 Remis
desce walczy³a dru¿yna olimpijska nym do jednej godziny czasie audy-
ze Skopje, która potwierdzi³a s³usz- cji, pozwala³o na wykonanie w ka¿- Zagraliœmy doœæ widowiskow¹
noœæ nominacji. Wyniki tego „tur- dym dniu zaledwie 10-15 posuniêæ, partiê. W ka¿dym razie kibice mieli
nieju“ (nie grano tylko trzech partii) po których zapisywano tajny ruch sporo pytañ. W warszawskim studiu
by³y takie: IM W. Schmidt 8,5 p. (z do koperty. Pierwszego dnia roze-

magazyn SZACHISTA listopad 2017 23

Szachowe epizody AF (95)

przebieg partii komentowali mi- Partia angielska A16 e5 ¤d5 3.¤c3!? Obecnie tak gry-
strzowie Romuald Gr¹bczewski waj¹‚ m.in. D. Dubow czy B. Jobava.
i Stanis³aw Gawlikowski i razem A. Filipowicz - Z. Pioch, MP 3...¤:c3 4.d:c3 ¤c6 5.¥f4 d6 6.
z red. Lisem dzielili siê ze s³uchacza- (r.2), Gdynia 1973, 1.¤f3 ¤f6 2.c4 ¤f3 ¥g4 Takich pozycji grywa siê
mi szeregiem ciekawostek i odpo- W celu unikniêcia wariantu otwarte- obecnie setki. 7.¥b5 a6 8.¥:c6+
wiadali na pytania. Z kolei w Pozna- go w partii hiszpañskiej. Nie grywa- b:c6 9.h3 ¥d7 (9...¥:f3 10.£:f3 £d7
niu audycj¹ kierowa³ red. Pachulski, ³em zbyt dobrze angielskiej, ale ry- 11.0-0-0=) 10.0-0 £b8 11.¦e1 d5
a komentowali Hanna Ereñska- wal zas³ugiwal na jeszcze mniejsze 12.¤g5 e6 13.b3 h6 14.¤f3 a5
Radzewska i Boles³aw Ro¿añski. „komplementy“. 2...g6 3.¤c3 d5 15.a4 c5 16.¤d2 ¥e7 17.£g4 g5
4.c:d5 ¤:d5 5.g3 ¥g7 Tzw. struk- 18.¥e3 £b7 19.£h5 ¦f8 20.
Przypomniano s³uchaczom, ¿e tura Grünfelda w partii angielskkiej, ¦eb1 0-0-0
pierwszy mecz na odleg³oœæ miêdzy któr¹ niekiedy grywa³em czarnymi,
szachistami Waszyngtonu i Baltimo- w przeciwieñstwie do normalnej XIIIIIIIIY
re rozegrano w 1884 r., pos³uguj¹c obrony Grünfelda, która nigdy mi 9-+ktr-tr-+0
siê telegrafem. Kilka lat póŸniej nie le¿a³a, nawet w blitzach. 6.¥g2 9+qzplvlp+-0
w 1890 r. Michai³ Czigorin wyzwa³ 0-0 7.0-0 ¤b6 8.d3 ¤c6 9.¥e3 9-+-+p+-zp0
na telegraficzny pojedynek mistrza e5 Teraz znów mam klasyczny wa- 9zp-zppzP-zpQ0
œwiata Wilhelma Steinitza i wygra³ riant smoczy na rêku z tempem wiê- 9P+-+-+-+0
2-0. By³ te¿ mecz radiowy ZSRR- cej i to mi wystarcza! Wszyscy sza- 9+PzP-vL-+P0
USA w 1945 roku, zakoñczony suk- chiœci fianchetuj¹cy goñca na pole 9-+PsN-zPP+0
cesem szachistów radzieckich g7 powinni znaæ ten wariant. 10. 9tRR+-+-mK-0
5,5-4,5. W latach 70-ych mówiono o ¦c1 ¥f5 W partii B. Soæko - G. Ga- xiiiiiiiiy
pojedynku pomiêdzy za³og¹ ra- jewski, Sztokholm 2012 grano 10...
dzieckiego statku „Sojuz 9“ w Ko- h6 11.b4 ¤d4 12.¤d2 c6 13.¤de4 a5 21.b4! c:b4 22.c:b4 d4 (22...
smosie, a stacj¹ naziemn¹. 14.b5 f5 15.¤c5 f4 16.¥:d4 e:d4 17. a:b4 23.c3 +/-) 23.¥:d4 ¥c6 24.
b:c6+/-. 11.a4 £c8 12.b4 ¦d8 b:a5 £a8 25.c3! f5 (25...¥:g2? 26.
XXX Mistrzostwa Polski (12...¤:b4 13.¥c5) 13.b5 ¤d4 14. f3) 26.£:h6 g4 27.£:e6+ ¥d7
a5 ¤c4 15.¤:d4 e:d4 (27...¦d7 28.a6 £:a6 29.h:g4+-) 28.
Gdynia, 4-24 II 1973 £:e7 g:h3 29.g:h3 ¦g8+ 30.¢f1
XIIIIIIIIY f4 31.£c5 ¥:h3+ 32.¢e2 ¥g4+
Nowy rok, to nowe MP tym 9r+qtr-+k+0 33.¢d3 ¥f5+ 34.¢c4 ¥e6+ 35.
razem grane w ³adnej sali Domu 9zppzp-+pvlp0 ¢b4 ¦d5 36.£e7 £c6 37.¢a3
Kolejarza przy ul. Jana z Kolna 55. 9-+-+-+p+0 ¦:d4 38.c:d4 £c3+ 39.¤b3 ¥:b3
Do tego doszed³ przyzwoity hotel 9zPP+-+l+-0 40.£b4 1-0
i elegancki biuletyn. Sêdziowali do- 9-+nzp-+-+0
œwiadczeni arbitrzy Henryk Swinar- 9+-sNPvL-zP-0 W wolnym dniu wspólnie ze Stefa-
ski (g³ówny), Jerzy Dreszer i Zyg- 9-+-+PzPLzP0 nem Witkowskim odwiedziliœmy
munt Szymañski. Pojawi³o siê nowe 9+-tRQ+RmK-0 Wojtka Œwiêcickiego (ur. 1 III 1933
tempo gry 45 pos./2,5h oraz po 18 xiiiiiiiiy w Wilnie - zm. 11 XII 1995), z któ-
pos./1h w dogrywce, bo w taki spo- rym przed laty w finale MP w £odzi
sób starano siê zmniejszaæ liczbê 16.¤d5! ¤:e3 (16...¦:d5 17.¥:d5 w 1959 roku toczyliœmy szachowe
dogrywek. Jednak¿e trzytygodnio- ¤b2! 18.£b3 d:e3 19.¥:f7+ ¢h8 20. boje i który by³ czêstym goœciem na
wy turniej (17 rund) nie by³ ³atwy. f:e3+/-) 17.f:e3 £d7 18.¦:c7 MP w Gdyni w 1972 roku. W owym
Dobrym rozwi¹zaniem by³o granie £:b5 19.¦:b7 £:a5 20.¤e7+ ¢f8 czasie grywa³ tylko w MP dzienni-
wszystkich rund po po³udniu. By³y 21.¤:f5 g:f5 22.£b3 1-0 karzy, bo by³ ju¿ znanym dziennika-
te¿ dwa wolne dni po IV i X rundach rzem „Wieczoru Wybrze¿a“ i obje-
oraz trzeci po XVI r. dla „wyczysz- Niestety w III r. ogra³ mnie drugi chal kilka kontynentów na polskich
czenia“ dogrywek. Nagrody nie- kolega klubowy Jan Adamski i po- statkach. Na œcianie w jego pokoju
zbyt du¿e: I - 4.000 z³, II - 3.000; III tem zdoby³ br¹zowy medal. Z kolei, wisia³a olbrzymia mapa œwiata z
- 2.000 i ostatnia VI -500 z³. ja natychmiast odbi³em siê pokonu- powtykanymi chor¹giewkami por-
j¹c Andrzeja Maciejewskiego, któ- tów, do których zawija³. Zademon-
Po doskona³ej grze w 1972 roku. ry w MP sprawi³ najwiêksz¹ nie- strowa³ nam te¿, czego nauczy³ siê
oczekiwa³em niez³ego wystêpu w fi- spodziank¹ zajmuj¹c II miejsce, od marynarzy. Mianowicie, ¿e po³¹-
nale. Niestety nie by³em dobrze czenie soku grejpfrutowego z wód-
przygotowany i krótko mówi¹c gra Obrona Alechina B02 k¹ kompletnie t³umi smak alkoholu.
nie klei³a siê. Pierwsza partia, to Z uwagi na turniej nie mogliœmy w
szybki remis z przyjacielem i koleg¹ A. Filipowicz - A. Maciejewski, pe³ni potwierdziæ jego doœwiadczeñ,
klubowym Rafa³em Marsza³kiem. MP (r.4), Gdynia 1973, 1.e4 ¤f6 2.
W II r. wygrywam miniaturkê.

24 magazyn SZACHISTA listopad 2017

Szachowe epizody AF (95)

MP Gdynia 1973. Andrzej Filipowicz - Jacek Bednarski MP Gdynia 1973. Jan Adamski i Rafa³ Marsza³ek

ale przekona³ nas dobitnie, ¿e pod- goñca za skoczka na polu f3 i na- 24.£c3! ¦c8 25.¥:f6 £:f6 26.
ró¿e kszta³c¹… stêpnie na wzmocnieniu punktu £:f6 g:f6 27.d4 a5 28.b:a5 ¥:a5
centralnego d5, posuniêciami c7-c6 29.¦e2 ¦b8 30.¦a2 ¥b4 31.
Jednak¿e nie wszyscy mieli wol- i e7-e6. W ten sposób ogranicza siê ¤e1 ¥d6 32.¤d3 ¦a8 33.¦ac2
ne, bo tego dnia dwie partie roze- dzia³anie goñca g2 i mo¿na spokoj- (33.¦ca1 ¦:a2 34. ¦:a2 ¦a8 35.¦:a8+
gra³ Jacek Bednarski, który dotar³ nie kontynuowaæ rozwój. 4.c4 e6 ¥:a8 36.¥h3+-) 33...¦a3 34.¤c5
do Gdyni dopiero na III rundê, Alternatyw¹ jest tu 4...c6 5.c:d5 ¥c8 35.¦c3 ¦:c3 36.¦:c3 ¥f5
z uwagi na udzia³ w turnieju w Wijk c:d5 6.£b3!? £c7? (mo¿na te¿ zasta- 37.¥f1 Bia³e omijaj¹ ³adn¹ pu³apkê
aan Zee, gdzie w grupie „B“ zaj¹³ wiæ pu³apkê 6...¤c5! 7.£b5+ ¥d7! 37.¤b7? ¦b8 38.¤:d6?? ¦b1+ 39.¥f1
dopiero XII miejsce z dorobkiem 8.£:c5 ¦c8) 7.¤c3 e6 8.d4 a6 9.e4 ¥h3 z matem. 37...¦b8 38.¢g2
5 p. (z 15). Jego obie zaleg³e partie d:e4 10.¤:e4 ¤gf6 11.¤:f6+ ¤:f6 12. ¢f8
z Pinkasem i Kruszyñskim skoñ- ¤e5 +/-, R. Keene - Weissbrucker,
czy³y siê remisami. Ciekawostk¹ Barcelona 1965. 5.c:d5 (5.£a4! c6 XIIIIIIIIY
jest, ¿e do III r. czeka³ na przyjazd 6.c:d5 ¥:f3 7.¥:f3 e:d5 8.d4 ¥d6 9-tr-+-mk-+0
Jacka rezerwowy Jerzy Konikow- 9.¤c3 f5 10.£c2 ¤e7 11.¥h5+ g6 12. 9+-+-+p+p0
ski i musia³ wróciæ do domu, co ¥f3) 5...e:d5 6.0-0 ¤gf6 7.b3 9-+pvl-zp-+0
przy obecnych regulaminach by³o- ¥d6 8.¥b2 0-0 9.d3 ¦e8 10. 9+-sNp+l+-0
by nie do pomyœlenia. Jednak¿e ¦e1 ¤e5 11.¤bd2 c6 W duchu 9-+-zP-+-+0
w latach 70-ych i wczeœniejszch nie pozycji nale¿a³o graæ 11...c5 z pla- 9+-tR-zP-zP-0
takie rzeczy zawodnicy robili z nem odizolowania goñca b2 posu- 9-+-+-zPKzP0
dniami wolnymi i dogrywkami. Na- niêciem d5-d4. 12.a3 £e7 13.£c2 9+-+-+L+-0
turalnie przy aprobacie arbitrów, ¦ad8 14.b4 ¤:f3+ 15. ¤:f3 ¥c7 xiiiiiiiiy
ale wiêkszoœæ sêdziów zawsze oba- 16.¦ac1 ¥b6 17.£b3 Kluczowy
wia³a siê konfliktów z czo³ówk¹ moment w partii. Zbyt prostolinijna 39.¥d3 ¥:d3 Niedoczas, ale in-
krajow¹, nie mówi¹c ju¿ o zawodni- gra czarnych pozwoli³a bia³ym ide- ne kontynuacje nie ratuj¹‚ tej pozy-
kach zagranicznych, szczególnie alnie ustawiæ figury i przygotowaæ cji 40.¤d7+ ¢e7 41.¤:b8 ¥b5
tych zza wschodniej granicy. atak mniejszoœciowy na hetmañ- 42.¤:c6+ ¢d7 43.¤a7 ¥c4 44.
skim skrzydle. Nale¿a³o teraz za- e4 (44.¦c1 ¥b8 45.¦b1 ¥:a7 46.
Po wolnym dniu mia³em seriê graæ jedynie proste 17.e3! i utrzy- ¦b7+) 44...¥b8 45.¦:c4 d:c4 1-0
czterech remisów, raczej szyb- maæ kontrolê nad krytycznym po-
kich, chocia¿ nie bez walki i lem d4, po czym, jak mówi¹ dobrzy Po 9 rundach MP mia³em 5,5 p.
wreszcie IX rundzie wygra³em technicy, pozycja bia³ych wygrywa- podobnie jak Schmidt i Macejew-
z Andrzejem Sydorem. ³a siê sama. 17...¥c8? Rewan¿ ze ski i ustêpowaliœmy nieznacznie
strony czarnych, umo¿liwiaj¹cy dwóm liderom Pytlowi i J. Adam-
Debiut Retiego A07 bia³ym naprawienie b³êdu. W pogo- skiemu, którzy mieli po 6 p. Za na-
ni za stworzeniem elementarnej mi pod¹¿ali Marsza³ek, Bednarski
A. Filipowicz - A. Sydor, MP groŸby 18...¥:f2, czarne przepusz- i Sznapik z dorobkiem 5 p.
(r.9), Gdynia 1973, 1.¤f3 d5 2.g3 czaj¹ jedyn¹ okazjê do zagrania
¥g4 3.¥g2 ¤d7 Ulubiony system 17...d4! co pozwoli³oby im prze- By³ to typowy t³ok w czo³ówce w
obronny Paula Keresa i jednocze- chwyciæ inicjatywê. 18.e3 ¤g4 po³owie MP, bo do koñca pozos-
œnie ulubiony orê¿ IM A. Sydora. 19.a4 £e6 20.a5 ¥c7 21.a6 ta³o jeszcze 8 rund! c.d.n.
Plan czarnych polega na wymianie ¥b6 22.a:b7 ¥:b7 23.¥d4! ¤f6

magazyn SZACHISTA listopad 2017 25

Andrzej Filipowicz - wspomnienia Sêdzia do oskar¿onego - przy-
znaje siê Pan do zabójstwa.
Szachowe epizody(96)
- W ¿adnym razie! Sêdzia konty-
XXX Mistrzostwa Polski c.d. niebywa³¹ liczbê papierosów, rów- nuuje: - A wie Pan, jaka kara gro-
nie¿ w trakcie partii. ¯artowaliœmy, zi za sk³adanie fa³szywych zeznañ?
Gdynia, 4-24 II 1973 ¿e œrednio jeden papieros przypada³
na ruch, co powodowa³o zamrocze- - Naturalnie. Znacznie mniejsza
W po³owie MP dzieli³em wysokie nie nikotyn¹ w niedoczasach. ni¿ za morderstwo! Sêdzia ponow-
III - V miejsca i z optymizmem pa- nie ogl¹da akta i mówi:
trzy³em w przysz³oœæ. Niestety w X Zreszt¹ ka¿dy z nas w czo³ówce
rundzie przegra³em z Jackiem Bed- krajowej mia³ swoje s³abe i silne „Czy rzeczywiœcie oskar¿ony zabi³
narskim i z jednym plusem spa- strony, z których czêsto i doœæ ostro cz³owieka, ¿eby zrabowaæ tylko 20
d³em na VI - VIII miejsca. ¿artowaliœmy. Ale generalnie rzecz z³?” - „Tak siê mówi Panie sêdzio,
bior¹c dobrze czuliœmy siê w tym tu dwadzieœcia, tam dwadzieœcia
W kolejnym wolnym dniu wszy- towarzystwie. Nie przeszkadza³a i coœ siê zbierze”.
scy byliœmy podekscytowani zak³a- nam ró¿nice pogl¹dów, zaintereso-
dem Jacka Bednarskiego z Olkiem wañ czy nawet wieku. Ta ró¿nica, to W XI rundzie przyjmujê remis
Sznapikiem. Jacek za³o¿y³ siê z Ol- czêsto ponad 20 lat, niekiedy 30 lat, ze Sznapikiem w lepszej pozycji,
kiem o butelkê koniaku, ¿e wyk¹pie pomiêdzy najm³odszym i najstar- ale w XII ostrzej gram czarnymi
siê i pop³ywa w morzu, w³aœnie dru- szym uczestnikami mistrzostw. i ³adnie ogrywam W³adka Schin-
giego wolnego dnia. Zwracam uwa- zla, wracaj¹c do gry.
gê, ¿e by³a to realna zima, jak to by- Blisko miesiêczne pobyty na tur-
wa³o w lutym w Polsce. W ka¿dym niejach urozmaicaliœmy sobie w Obrona nowoczesny Benoni A69
razie owego dnia Jacek zamówi³ tak- ró¿ny sposób. M.in. przy posi³kach,
sówkê, wzi¹³ koc z hotelu i pojecha- trwaj¹cych wówczas bardzo d³ugo, W. Schinzel - A. Filipowicz,
liœmy nad morze. Jacek rozebra³ siê opowiadaliœmy ró¿ne historie i dow- MP (r.12). Gdynia 1973, 1.d4 ¤f6
do k¹pielówek zszed³ po schodkach cipy, bo ¿ycie w Polsce Ludowej 2.c4 c5 3.d5 e6 4.¤c3 e:d5
do jednego z portowych basenów, czêsto przypomina³o cyrk. 5.c:d5 d6 6.¤f3 g6 7.¤d2 ¤bd7
zanurzy³ siê w morzu, przep³yn¹³ pa- Tym razem gra³em moj¹ ulubion¹
rê metrów, biegiem wróci³, za³o¿y³ W latach 70-ych, ju¿ nawet na obronê z ¤bd7, w wielu innych par-
szlafrok i buty, owin¹³ siê kocem i dowcipy z politycznego pogranicza tiach rozwija³em skoczka na c7 po
wróciliœmy taksówk¹ do hotelu, nie zwracano takiej uwagi, jak w la- ¤b8-a6-c7. 8.e4 ¥g7 9.¥e2 0-0
gdzie naturalnie „napocz¹³” wygra- tach 50-ych, kiedy karano je wiê- 10.0-0 ¦e8 11.f4 a6 12.a4 ¦b8
n¹ butelkê, co pozwoli³o mu dokoñ- zieniem. (12...c4!?) 13.£c2 b5!? Obecnie
czyæ turniej w dobrej formie. w XXI wieku mo¿na znaleŸæ setki
takich partii z ruchem czarnych
Jacek Bednarski mia³ znakomit¹ W Gdyni jednak pamiêtaliœmy 13...£c7. 14.a:b5 a:b5 15.¥:b5
kondycjê, ale by³ hipochondrykiem wiêcej dowcipów na temat sêdziów, Zabawne, ¿e na ME w Zegrzu 2005,
i wozi³ ze sob¹ stosy leków i wita- chocia¿ nie szachowych. Podoba³y w partii R. Krasiewicz - S. Bedna-
min, które niestety za¿ywa³! Pali³ te¿ nam siê takie „ujêcia tematyki”. rek prawie powtórzono moj¹ par-
tiê, graj¹c 15.¤:b5 ¤:d5 16.¤:d6
¥d4+ 17.¢h1 ¤e3 18.£a4 ¤:f1 19.
¥:f1 ¦e6 20.e5 ¦:d6 21.e:d6 ¥b7 22.

1973, MP, Gdynia. Zbigniew Doda - Jan Adamski 1973, MP, Gdynia. Andrzej Filipowicz - Karol Pinkas

20 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2017

Szachowe epizody AF (96)

1973, MP, Gdynia Andrzej Filipowicz, Krzysztof Pytel, 1973, MP, Gdynia
W³adys³aw Schinzel i Jacek Bednarski Andrzej Maciejewski - Jan Adamski

£d1 ¤f6 23.¦a3 £:d6 24.¤c4 ¤e4 25. A. Filipowicz - W. Kruszyñski Andrzej 9 p.; ¯ó³tek Tadeusz 8,5 p.;
¥e3 £:f4 26.¥:f4 ¤f2+ 27.¢g1 ¤:d1+ MP (r.17), Gdynia 1973 IM Sydor Andrzej, Marsza³ek Rafa³
28.¢h1 ¤f2+ 29.¢g1 ¤h3+ 0-1 15... i Schinzel W³adys³aw po 8 p.; Pinkas
¤g4! 16.¤c4? ¥d4+ 17.¢h1 XIIIIIIIIY Karol, Pietrusiak Bogdan i IM Ko-
9-+-+-+-+0 stro Jerzy po 7,5 p.; Sznapik Aleksan-
XIIIIIIIIY 9+r+k+-zp-0 der 7 p.; Pioch Zygmunt 6,5 p.; Kru-
9-trlwqr+k+0 9RvL-zP-vl-zp0 szyñski W³odzimierz 6 p.; Manaster-
9+-+n+p+p0 9+-+K+p+-0 ski Lutos³aw 5 p.
9-+-zp-+p+0 9-+-+-zP-+0
9+LzpP+-+-0 9+-+-+-+-0 Có¿, po takim s³abym wystêpie
9-+NvlPzPn+0 9-+-+-+PzP0 trzeba znów nabraæ pewnoœci
9+-sN-+-+-0 9+-+-+-+-0 siebie, wiêc zaprosi³em na blitze do
9-zPQ+-+PzP0 xiiiiiiiiy mieszkania przyjació³ z dawnej „Po-
9tR-vL-+R+K0 lonii“. Ponadto tak rozpocz¹³em
xiiiiiiiiy Pionek wiêcej i znaczna przewaga treningi przed MP w blitzach,
przestrzeni, ale jak nie idzie, to nie w koñcu kwietnia.
17...¤:h2! £adna, ale doœæ prosta idzie! 36.h3 h5 37.¥c5 h4 38.
kombinacja, wynikaj¹ca z ustawie- ¦a2 Silniejsze 38.¦a8 ¥d8 39.¥d4 Warszawa, 29 III 1973. Blitz
nia wiêkszoœci bia³ych figur na het- ¦b5+ 40.¢c4 ¦b1 41.¥:g7 ¥b6 42.¥e5 P-5', z tym, ¿e Burakowskiemu da-
mañskim skrzydle. 18.¥e3 (18. ¦c1+ 43.¢d3 ¥c5 44.¦h8 z du¿ymi waliœmy ze Stasiem „fory“ 4 minuty
¢:h2 £h4X) 18...¤:f1 19.¦:f1 ¥:c3 szansami na realizacjê przewagi. przeciwko 6 min., a Chrzanowskie-
20.b:c3 ¦:b5 21.¤:d6 ¦a5 22. 38...¥c3 39.¦a7 ¦:a7 40.¥:a7 mu nawet 3 min. przeciwko 7 min.
¤:e8 £:e8 23.c4 ¤f6 24.e5 ¤g4 Po wymianie wie¿ nie da siê ju¿ wy- Wyniki: Filipowicz Andrzej 10 p. (z
25.¥d2 £f8 26.f5 ¥:f5 27.£b3 graæ. 40...¥b4 41.¥c5 ¥c3 42. 12), Gawlikowski Stanis³aw 8 p.;
(27.¦:f5 ¦a1+ 28.¥c1 £h6+) 27... ¥a3 ¥a1 43.¥b4 ¥b2 44.¢c5 Ju¿ Burakowski Zygmunt 4,5 p.; Chrza-
¦a8 0-1 zabawa. 44...¥c1 45.¥c3 ¥:f4 46. nowski Ryszard 1,5 p.
¥:g7 ¥:d6+ 47.¢d5 ¢e7 48.¥e5
Niestety w kolejnej rundzie ¥b4 49.¥d4 ¢f7 Remis Potem kolejny blitz P-5', ju¿
przegrywam z Krzysztofem Py- w warszawskim „Legionie“, 3 IV
tlem, który z du¿¹ pewnoœci¹ sie- W sumie zaledwie „jeden plus“ 1973: Adamski Jan 5,5 p. (z 6);
bie zd¹¿a³ do tytu³u mistrza Polski i doœæ dalekie miejsce. Inna rzecz, Filipowicz Andrzej 5 p.; Marsza³ek
i po raz drugi z rzêdu wywalczy³ ¿e poza medalistami, nikt z uczestni- Rafa³ 3,5 p.; Borysiak Bogus³aw
tytu³ Championa. ków nie by³ zadowolony z wystêpu. 3 p.; Wronicz Stefan 2,5 p.; £ozicki
W³odzimierz 1,5 p.; Kulesza 0 p.

Po pora¿ce mam kryzys i koñ- MP, Gdynia, 4-24 II 1973, Nasz klub by³ odnawiany, wiêc
czê turniej czterema remisami, nie wyniki: Pytel Krzysztof 12 p. (z 17); kontynuowa³em blitze w moim
wygrywaj¹c znacznie lepszej partii Maciejewski Andrzej i Adamski Jan mieszkaniu, trenuj¹c te¿ nowe,
z Karolem Pinkasem i prawie wy- po 11 p.; IM Schmidt W³odzimierz czasem podejrzane warianty de-
granej pozycji z W³odkiem Kru- i IM Bednarski Jacek po 10,5 p.; IM biutowe z ró¿nymi rywalami, co
szyñskim w ostatniej rundzie. Doda Zbigniew 9,5 p.; Filipowicz oczywiœcie wp³ywa³o na wyniki.

magazyn SZACHISTA grudzieñ 2017 21

Szachowe epizody AF (96)

1973, MP, Gdynia. 1973, MP, Gdynia. Zbigniew Doda,
W³odzimierz Schmidt - Krzysztof Pytel Tadeusz ¯ó³tek, Andrzej Filipowicz

Dwa blitze (P-5'), Warszawa: Tak wygl¹da³y dawne cotygod- Obrona Caro-Kann B13
6 IV 1973. Pierwszy: Sznapik niowe praktyczne treningi „Legio-
Aleksander 3,5 p. (z 4); Schinzel nu“ przed b³yskawicznymi MP i A. Filipowicz - Wladilen Po-
W³adys³aw 1,5 p. (z 4); Filipowicz meczem z Bu³garami, bo odwie- pow, Legion - CSKA (r.1), Warsza-
Andrzej 1 p. Drugi: Sznapik Alek- dzi³a nas dru¿yna CSKA Sofia. wa 1973, 1.e4 c6 2.d4 d5 3.e:d5
sander 3 p. (z 4); Filipowicz Andrzej c:d5 4.c4 ¤f6 5.¤c3 Atak Panowa
2 p.; Schinzel W³adys³aw 1 p. Trzeci „Legion“ - CSKA Sofia 13-7 by³ jednym z moich podstawowych
blitz 6 IV 1973, o specjalnym cha- systemów w walce z obron¹ Caro-
rakterze treningowym: I ko³o po Warszawa, 25-27 IV 1973 Kann, ogrywa³em pozycje bia³ymi
5 min.; drugie po 3 m.; III - po i czarnymi w partiach klasycznych
2 min. i IV - po 1 minucie: Sznapik Mecz graliœmy tradycyjnie w Klu- i blitzach. 5...¤c6 W owych cza-
Aleksander 6,5 p. (z 8); Filipowicz bie Oficerskim, przy Al. Niepodle- sach grywano tu 5...e6 6.¤f3 ¥e7,
Andrzej 3,5 p.; Marsza³ek Rafa³ 2 p. g³oœci 141, tempem 20/2,5 h i w do- chocia¿ jest w tym wariancie mo¿li-
grywce po 16/1h. Sêdziowa³ Jerzy woœæ przejœcia do przyjêtego gambi-
Warszawa, 10 IV 1973 r. Dal- Nobis, a spotkanie znakomicie zor- tu hetmañskiego po 7.c:d5 ¤:d5 8.
sze domowe blitze P-5': Szukszta ganizowa³ p³k. Henryk Jasiñski. ¥d3 lub 8.¥c4 stawiaj¹c czarnym
Janusz 8,5 p. (z 14); Filipowicz An- pewne problemy po 8...¤c6 9.0-0 0-0
drzej 7,5 p.; Sznapik Aleksander Nasz zespó³, zrewan¿owa³ siê za 10.a3 ¥f6 11.¥e4 b6 12.£c2 ¥b7 13.
i Adamski Jan po 7 p.; Marsza³ek zesz³oroczn¹ pora¿kê w Sofii i od- ¥:h7+ ¢h8 14.¥e4 ¤:d4 15.¤:d4 ¥:d4
Rafa³ 6 p. Gawlikowski Stanis³aw niós³ niew¹tpliwy sukces. Na trzech 16.£d1 £h4 17.g3 ¤:c3 18.g:h4 ¤:d1
3,5 p.; Sznapik Krzysztof 2,5 p. pierwszych szachownicach uzyska- 19.¥:b7 ¦ad8 20.¦:d1 ¥:f2+ 21.¢:f2
liœmy 6 p. z 6 partii!! ¦:d1 22.¥f3+/-, R. Huebner - S. Szi-
Warszawa, 10 IV 1973 r. Dal- pow, 2015. 6.¤f3 (6.¥g5! i po 6...e6
szy ci¹g, te¿ blitze P-3': Filipowicz Wyniki: Adamski Jan - Orew 7.c5 ¥e7 8.¥b5+/-) 6...¥g4 7.¥e2
Andrzej 4 p. (z 4); Marsza³ek Rafa³ Petr 2-0; Filipowicz Andrzej - Popow Lepsze 7.c:d5 ¤:d5 8.£b3 ¥:f3 9.g:f3
3 p.; Sznapik Aleksander i Sznapik Wladilen 2-0; Marsza³ek Rafa³ - We- e6 10.£:b7 ¤:d4 11.¥b5+ ¤:b5 12.
Krzysztof po 1,5 p.; Gawlikowski Sta- selin Popow 2-0; Szukszta Janusz - £c6+! ¢e7 13.£:b5 ¤:c3 14.b:c3 +/-
nis³aw 0 p.; Rewan¿ P-3': Marsza- Rakowski Emil 1,5-0,5; Fija³kowski Cortlever - Karaklaiæ, Wijk aan Zee
³ek Rafa³ 5 p. (z 6); Filipowicz An- Marek - Mitow Borys³aw 1,5-0,5; 1972. 7...g6!? (7...e6=) 8.h3 ¥:f3
drzej 4 p.; Fija³kowski Marek i Gaw- Tomaszewicz Leon - Kostow Petko 9.¥:f3 d:c4 10.¥f4! Odbiera pole
likowski Stanis³aw po 1,5 p. 0,5-1,5; Banaszek Marcin - Kre¿ow e5 skoczkowi po d4-d5. 10...£b6
Asparuch 1-1; Koœmicki Jan - Sa- 11.0-0! ¥g7 Nie wolno 11...£:b2,
Kolejny turniej 17 IV 1973 , ju¿ pund¿ijew Georgi 0-2; kob. Bartczak wobec 12.¦b1 £:c3 13.¦:b7 ¦c8 14.
w „Legionie” (P-5'): Filipowicz An- Hanna - Kirowa Nadie¿da 1-1; jun. £a4 ¥g7 15.£:c6+ ¦:c6 16.¥:c6+ ¢d8
drzej 7,5 p. (z 9); Fija³kowski Marek Paw³owski Tomasz - Grigorow Jor- 17.¦b8X, ani te¿ 11...¤:d4 12.£a4+
i Adamski Andrzej po 6,5 p.; dan 1,5-0,5 ¤c6 13.¤b5+/-. 12.¤a4 £a5 13.d5
Szukszta Janusz 6 p.; Marsza³ek ¤b4 14.d6 ¦d8! (14...0-0? 15.d:e7
Rafa³ i Adamski Jan po 5 p.; Micha- Moje partie, to dwa ³adne zwy- ¦fe8 16.¥:b7+/-) 15.£e1 e6 16.
lak Bogdan 3 p.; Paw³owski Tomasz ciêstwa z silnym bu³garskim mi- ¥d2 Gorsze 16.a3 £f5! 17.£:b4 £:f4
2,5 p.; ¯uk £ukasz 2 p.; Bartczak strzem, które ucieszy³y mnie po 18.d7+ ¤:d7 19.¥:b7 ¥f8 20.£c3 £e5
Hanna 1 p. s³abym wyniku w gdyñskim finale 21.£:c4 ¥d6=. 16...£:a4 17.¥:b4
mistrzostw Polski.

22 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2017

Szachowe epizody AF (96)

¤d7! 18.¥:b7 ¥:b2 (18...¦b8 19. 1973, MP, Gdynia. Andrzej Filipowicz £:d1+ 30.¢h2 £d6+ 31. ¢g1
¥c3!) 19.¦b1 c3 20.¥:c3 ¥:c3 - W³odzimierz Schmidt ¥:f3 32.g:f3 ¤d5 33.£d2 £e5
21.£:c3 0-0 22.a3 ¤b6 23.¦fd1 34.¢g2 ¤f4+ 35.¢f1 ¥f8 36.¦g1
¦b8? (23...£c4) 0-0 11.¤f3 ¥f5 12.£e2 ¥g4 13. ¥b4 0-1
¥:c6 b:c6 14.¤bd2 ¦b8 15.¥g3
XIIIIIIIIY W meczu b³yskawicznym P-5'
9-tr-+-trk+0 XIIIIIIIIY (Warszawa, 27 IV 1973), granym
9zpL+-+p+p0 9-tr-wq-trk+0 systemem scheveningen (dwa ko-
9-sn-zPp+p+0 9zp-+-zppvlp0 ³a), na 7 szachownicach „Legion“
9+-+-+-+-0 9-snpzp-+p+0 przegra³ z CSKA Sofia a¿ 41-57.
9q+-+-+-+0 9+-+-zP-+-0
9zP-wQ-+-+P0 9-+-+-+lzP0 Wyniki indywidualne meczu w
9-+-+-zPP+0 9+-zP-+NvL-0 blitzach. „Legion“: Adamski Jan
9+R+R+-mK-0 9PzP-sNQzPP+0 9,5 p. (z 14); Filipowicz Andrzej
xiiiiiiiiy 9tR-+-mK-+R0 9 p.; Marsza³ek Rafa³ 6 p.; Szukszta
xiiiiiiiiy Janusz 5 p.; Banaszek Marcin i £o-
24.£f3! ¦fd8 25.¥c6 £a5 zicki W³odzimierz po 4,5 p.; Toma-
26.¦b5 £a6 27.d7! ¢g7 28.a4 15...¤d7! Powsta³a ostra pozy- szewicz Leon 1,5 p. (z 7) i rez. Tryl-
Grozi 29.a5 28...¤d5 29.¦:b8 cja, pe³na taktycznych mo¿liwoœci. ski Antoni 1 p. (z 7)
¦:b8 30.¥:d5 e:d5 31.£:d5 ¦d8 16.e:d6 e:d6 17.£c4 ¦e8+ 18.
32.£d4+ ¢g8 33.¦e1 £c6 34. ¢f1 h5 19.£:c6 ¦:b2 20.¤c4 CSKA Sofia: Orew Petr 10 p. (z
¦e7 f6 (34...¢f8 35.¦e8+ ¦:e8 36. ¦c2 21.¤:d6 ¦:c3 22.£d5 ¦e7 14); Kre¿ow Asparuch 9 p.; Kostow
£h8+ ¢e7 37.£:e8+) 35.£d2 g5 36. 23.¦b1 ¤b6 24.£d2 ¦d7 25. Petko 8,5 p.; Grigorow Jordan 8 p.;
£a2+ ¢h8 37.£b1 1-0 S³abe by³o £f4 ¦d3 26.£g5 ¦7:d6 27.¥:d6 Rakowski Emil 7,5 p.; Mitow Bory-
37.£f7 £c1+ 38.¢h2 £f4+ z remisem. £:d6 28.¢g1 ¦d1+ 29.¦:d1 s³aw i Burchanlarski Ewstati po 7 p.
(¿aden z Bu³garów nie zszed³ poni-
Obrona sycylijska B22 ¿ej 50%).

Wladilen Popow - A. Filipo- Wygraliœmy tylko piêæ z 14 rund.
wicz, Legion - CSKA (r.2), Warsza- Jedynie Janek Adamski i ja potrafili-
wa 1973, 1.e4 c5 2.c3 g6 3.d4 œmy jako tako graæ blitze. Inni nasi
c:d4 4.£:d4 ¤f6 5.e5 W owym szachiœci w ogóle nie istnieli na tle
czasie wiêkszoœæ bocznych warian- przeciêtnych w gruncie rzeczy Bu³-
tów w obronie sycylijskiej zna³em garów. Obecnie, blisko pó³ wieku
doskonale. 5...¤c6 6.£f4 ¤d5 7. póŸniej, poziom polskich blickarzy
£e4 ¤b6 8.¥f4 Wspó³czeœnie gra- pozostawia te¿ wiele do ¿yczenia.
no 8.¤f3 ¥g7 9.¥e2 0-0 10.0-0 d5 11.
e:d6 £:d6 12.¥e3 e5 13.¦d1 £e7 z Wieczorem tego dnia udaliœmy
równ¹ gr¹, M. Bauer - M. Acs, Pra- siê do £odzi, bo nastêpnego dnia
ga 2016. 8...¥g7 9.h4 d6 10.¥b5 rozpoczyna³y siê mistrzostwa Pol-
ski w grze b³yskawicznej.

1973 Warszawa, Legion - CSKA Sofia. 1973 Warszawa, Legion - CSKA Sofia. Georgi Sapund¿ijew,
Jan Adamski - Peter Orew Andrzej Filipowicz, Janusz Vobo¿il, Jan Koœmicki

magazyn SZACHISTA grudzieñ 2017 23

Szachowe epizody AF (96)

1973 Warszawa, Legion - CSKA Sofia. 1973 Warszawa, Legion - CSKA Sofia
Marek Fija³kowski - Borys³aw Mitow Jordan Grigorow - Tomasz Paw³owski

VIII MP w blitzach (P-5') kilkakrotnie triumfowa³a w kobie- li tu¿ za podium. Miejsca IV-VI prze-
cych MP w grze b³yskawicznej. œladowa³y mnie przez ca³¹ karierê
£ódŸ, 28-29 IV 1973 w MP klasycznych i w blitzach. Aku-
W 4 pó³fina³ach gra³o te¿ po 12 za- rat w £odzi wystartowa³em dobrze
W tych latach £ódŸ by³a niezwy- wodników, z których pierwsza trój- 2,5 p. (z 3), ale z kolei zawiod³em na
kle silnym oœrodkiem szachowym ka kwalifikowa³a siê do fina³u. Te¿ finiszu 1,5 p. (z 4). Nie kijem go to
i nikogo nie dziwi³y liczne imprezy nie mia³em ¿adnych trudnoœci. Pó³- pa³k¹, jak mówi przys³owie.
na terenie tego wielkiego miasta. fina³ I: Sznapik Aleksander 9 p. (z
Tym razem okolicznoœæ by³a szcze- 11); Filipowicz Andrzej 7,5 p.; No- W drugim dniu „Legion“ broni³
gólna, bo obchodzono 550-lecie po- wak Ignacy 7 p.; Szymczak Zbigniew tytu³u Dru¿ynowego Mistrza Pol-
wstania miasta £odzi. i Kostyra Stanis³aw po 6,5 p.; Baran ski. Zagra³o 40 zespo³ów, rozstawio-
Andrzej 6 p.; D³uski Emil i Kwieciñ- nych w czterech grupach pó³fina³o-
Na starcie stanê³o a¿ 140 zawod- ski Marian po 4,5 p.; ¯ó³tek Tadeusz wych. Awansowa³y po 3 dru¿yny.
ników, których rozstawiono w 12 i Maciejewski Andrzej po 4 p.; Wide- „Legion“ (A. Filipowicz 5,5 p. z 9; J.
æwieræfina³ach (po 11 lub 12 za- ra Jan 3,5 p. Kardyœ Zbigniew 3 p. Adamski 7,5 p.; J. Szukszta 5 p.; M.
wodników), z których do pó³fina- Fija³kowski 7 p.) zaj¹³ II miejsce 25
³ów kwalifikowa³o siê po czterech W eliminacjach odpad³o wielu li- p. za „Poloni¹“ Wroc³aw 26,5 p., a
najlepszych. Naturalnie nie mia- cz¹cych siê zawodników: J. Adam- przed „Anilan¹“ £ódŸ 23 p.
³em ¿adnych k³opotów w grupie, ski, W. Balcerowski, R. Marsza³ek,
dziel¹c I-II miejsce. W. Schinzel itd. W finale toczyliœmy zaciêt¹ walkê
z „Pocztowcem“ z Poznania, a nasz
Æwieræfina³, grupa III: Filipo- W finale MP wielk¹ niespodzian- spór rozstrzygn¹³ „Hutnik“ Nowa
wicz Andrzej i Czerniaków Wies³aw kê sprawi³ debiutant w fina³ach Huta, który uzyska³ ten sam wynik
po 8 p. (z 10); Œwiæ Waldemar 7 p.; Ignacy Nowak, maj¹c zreszt¹ pew- punktowy co „Legion“ po 26,5 p.,
Ereñska Hanna 6,5 p.; Ksiêski Zbi- ne k³opoty w pó³finale z awansem. przy czym punkty meczowe (15) by-
gniew i Gralka Julian po 6 p.; Tur- Niemniej jednak w finale prowa- ³y te¿ identyczne, mecz bezpoœredni
czynowicz Edward i Karkut po 3 p.; dzi³ od pierwszej do ostatniej run- przyniós³ remis 2-2. Decydowa³o
Wieœniak Tadeusz, Kwieciñski Ry- dy i zdecydowanie wygra³. czwarte kryterium - wynik na I de-
szard i Opa³ko po 2,5 p. sce, a Jerzy Konikowski zdoby³ wiê-
Fina³ MP blitz, £ódŸ, 28 IV 1973: cej punktów ode mnie. W finale na
Awans Hanny Ereñskiej do pó³fi- Nowak Ignacy 8,5 p. (z 11); Jago- finiszu mia³em tylko 2 p. (z 5), po ro-
na³ów by³ pewnego rodzaju nie- dziñski Waldemar 7,5 p.; Sydor An- zegraniu w sumie a¿ 52 blitzów.
spodziank¹. Znakomicie zast¹pi³a drzej, Filipowicz Andrzej i Bielczyk
brata Przemys³awa, œwietnego Jacek po 6,5 p.; Sznapik Aleksander, DMP blitz, £ódŸ, 29 IV 1973
blickarza, który nie móg³ przebiæ Wolny Ryszard i Witkowski Stefan po „Hutnik“ Nowa Huta (Konikowski
siê przez æwieræfina³. W pó³finale 6 p.; Konikowski Jerzy 4 p.; G¹sio- Jerzy, G¹siorowski Ryszard, Rogale-
Hani posz³o gorzej, zajê³a dopiero rowski Ryszard 3,5 p.; £uczak An- wicz Marek i Porêbski Stanis³aw)
10 miejsce z dorobkiem 3 p. (z 11). drzej 3 p.; Rogalewicz Marek 2 p. 26,5 p. (z 44); „Legion” Warszawa
Wtedy nie by³o jeszcze MP kobiet, (Filipowicz Andrzej 5 p. z 11; Adam-
które praktycznie pojawi³y siê do- Wyst¹pi³em po raz ósmy w finale ski Jan 8,5 p.; Marsza³ek Rafa³ 7 p.;
piero w 1978 roku i Hania wygra³a i zaj¹³em znów „swoje miejsce“, czy- Fija³kowski Marek 6 p.) 26,5 p.;
pierwszy fina³, a póŸniej jeszcze

24 magazyn SZACHISTA grudzieñ 2017

Szachowe epizody AF (96)

1973 Warszawa, Rafa³ Marsza³ek - Weselin Popow 1973 MP blitz, £ódŸ, Hanna Ereñska - Andrzej Filipowicz

„Pocztowiec“ Poznañ (Kruszyñski Ciekawostk¹ ówczesnych MP Nastêpnego dnia graliœmy blitzo-
W³odzimierz, Ereñski Przemys³aw, w blitzach by³a koniecznoœæ przy- wy turniej indywidualny P-5'
Tarkowski Lech, Miêsowicz Adam i wiezienia przez ka¿d¹ dru¿ynê z udzia³em 24 zawodników podzie-
Ka³u¿ny W³odzimierz) 26 p.; „Avia“ dwóch zegarów i dwóch komple- lonych na cztery eliminacyjne gru-
Œwidnik (Murat Tomasz, Sydor tów szachów, bo organizatorzy py, z których po 3 zawodników
Andrzej, Szymczak Zbigniew, Ksiêski w owych czasach nie mieli takich kwalifikowa³o siê do fina³u. Oczy-
Zbigniew) 24 p.; „Start“ £ódŸ 24 p.; iloœci sprzêtu. Wo¿enie, rozk³ada- wiœcie eliminacje to moja domena
„Maraton“ Warszawa 23,5 p.; „Start“ nie i sk³adanie sprzêtu nie cieszy³o - grupa II: Filipowicz Andrzej 5 p.
Katowice 23 p.; „£¹cznoœæ“ Bydgoszcz siê uznaniem zawodników. Obec- (z 5); Piechota Jan i Steczkowski
23 p.; KKSz WDK Kraków 22 p.; nie jest to nie do pomyœlenia. Kazimierz po 3,5 p.; Sznapik
„Anilana“ £ódŸ 20 p.; „Polonia“ Wro- Krzysztof 2 p.; Majacki Janusz 1 p.
c³aw 14 p.; „Têcza“ £ódŸ 11,5 p.; Puchar „Hutnika” Doromoniec Aleksander 0 p.

W gruncie rzeczy na tle oœmiu fi- Warszawa 5-6 V 1973 r. W finale posz³o mi gorzej (P-5'):
na³ów MP mo¿na by³o wysnuæ Konikowski Jerzy 9,5 (z 11); Adam-
wnioski, ¿e wœród zawodników da- Tydzieñ póŸniej, po powrocie do ski Jan 8 p.; G¹siorowski Ryszard
je wyodrêbniæ grupê specjalistów Warszawy, nasz zespó³ zagra³ i zre- 7,5 p.; Filipowicz Andrzej i Stecz-
od blitza, dysponuj¹cych dobr¹ wan¿owa³ siê „Hutnikowi“ Nowa kowski Kazimierz po 7 p.; Sznapik
technik¹ wykonywania szybkich Huta w tradycyjnym Pucharze, gra- Krzysztof 6 p.; Petryk Henryk i Ku-
posuniêæ z okreœlonymi „tricka- nym w tempie blitza P-5'. rowski Waldemar po 4 p.; Marsza-
mi“, ale nie czyni¹cych ¿adnych ³ek Rafa³, Porêbski Stanis³aw i Fi-
postêpów w grze klasycznej oraz W dwuko³owym turnieju dru¿y- ja³kowski Marek po 3.5 p.; Rogale-
grupê czo³owych polskich zawod- nowym triumfowa³ „Legion“ Warsza- wicz Marek 2.5 p.
ników, którzy maj¹ stosunkowo wa (Adamski Jan 8,5 p. z 10; Filipo-
du¿¹ si³ê gry, ale technika blitzo- wicz Andrzej 9,5 p.; Szukszta Janusz Dzieñ póŸniej Rafa³ Marsza³ek
wa pozostawia wiele do ¿yczenia. 9 p.; Fija³kowski Marek 6,5 p.) 33,5 zaprosi³ grono przyjaciól na blitza
p.; „Hutnik“ Nowa Huta (Konikow- (P-5') do siebie na ul. Reymonta
Czy taki podzia³ wystêpuje nadal ski Jerzy, G¹siorowski Ryszard, Roga- w Warszawie (7 V 1973): Adam-
we wspó³czesnym œwiecie, trudno lewicz Marek i Porêbski Stanis³aw) ski Jan 6,5 p. (z 10); Filipowicz
jednoznacznie stwierdziæ? Przede 31 p.; „Hutnik I“ Warszawa (Petryk Andrzej 6 p.; Marsza³ek Rafa³ 4,5
wszystkim obecnie w œwiecie sza- Henryk, Piechota Jan, Majacki Ja- p.; Fija³kowski Marek 2,5 p.; ¯e-
chów dominuj¹ znacznie m³odsi za- nusz, Plater Kazmimierz, Autowicz mantowski Jacek 0,5 p.
wodnicy, ni¿ przed 50 laty. Ponadto Zenon) 23 p.; „Hutnik II“ Warszawa
liczne bara¿e grane w formie sza- (Sznapik Krzysztof, Kurowski Walde- Czêste i liczne blitze klubowe
chów szybkich i blitzów zmusi³y mar, Eberle Jan, Ziemacki Janusz, oraz domowe podkreœla³y nasze
czo³owych szachistów œwiata i po- Wr¹bel Antoni) 15,5 p.; „Polonia“ przyjacielskie relacje. Czuliœmy siê
szczególnych krajów do rozwoju Warszawa (Kuligowski Adam, Wie- bardziej rodzin¹, ni¿ zespo³em. Nie
wszechstronnoœci. Ponadto doda- œniak Tadeusz, Koœny Marek, Ka- by³o wtedy zaciê¿nych dru¿yn i za-
tek sekundowy po ka¿dym posu- niewski Roman) 13 p.; „Marymont“ wodników spotykaj¹cych siê z kole-
niêciu preferuje zawodników o du- Warszawa (Doromoniec Aleksander, gami z zespo³u przez kilka dni w ro-
¿ej wiedzy teoretycznej i znacz¹- Strycharzewski Kazimierz, Stefañski ku i nie maj¹cych ¿adnych kontak-
cych umiejêtnoœciach szachowych. Jerzy, Go³êbiewski J., Mierzejewski tów z innymi cz³onkami klubu.
Stanis³aw) 3 p.

magazyn SZACHISTA grudzieñ 2017 25