ช่างหล่อท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก

หลกั สูตร สาขาช่างหล่อท่อคอนกรีตเสริมเหลก็

๑. วตั ถุประสงค์

เพ่อื ใหผ้ รู้ ับการฝึกมีความรู้ ทกั ษะฝีมือ และมีความพร้อมท้งั ร่างกาย จิตใจ ตลอดจนมีทศั นคติท่ีดี
ในการทางาน ตลอดจนนาไปประกอบอาชีพได้ ตามวตั ถุประสงค์ ดงั น้ี

๑. เพ่ือผลิตกาลงั แรงงานระดบั ช่างฝีมือในสาขาช่างหล่อท่อคอนกรีตเสริมเหลก็ ที่สอดคลอ้ งกบั
ความตอ้ งการของตลาด

๒. เพ่อื พฒั นาความรู้ ทกั ษะ ทางดา้ นวิชาชีพสาหรับผทู้ ี่มีพ้นื ฐานทางดา้ นช่าง ใหม้ ีความสามารถ
ในการทางานสูงข้นึ

๓. เพือ่ ส่งเสริมและสนบั สนุนใหช้ ่างฝีมือ ตลอดจนผทู้ ่ีมีงานทาอยแู่ ลว้ ไดใ้ ชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ป็น
ประโยชน์ ต่อการพฒั นาตนเองเพอื่ ให้เพ่ือใหผ้ รู้ ับการฝึกปฏิบตั ิงานเสร็จตามกาหนดเวลา และดว้ ยความ
ปลอดภยั

๒. ระยะเวลาการฝึ ก

การฝึกจะไดร้ ับการฝึกท้งั ภาคทฤษฎี และภาคปฏิบตั ิ เป็นเวลา ๓๐ ชว่ั โมง (๕ วนั )
๓. คุณสมบตั ผิ ้รู ับการฝึ ก

๓.๑ แรงงานท่ีถูกเลิกจา้ งหรือมีแนวโนม้ จะถูกเลิกจา้ ง ผวู้ า่ งงาน

๓.๒ แรงงานใหม่ ผสู้ ูงอายุ ผพู้ กิ าร แรงงานนอกระบบ

๓.๓ มีอายุ ๑๘ ปี ข้ึนไป
๓.๔ มีสุขภาพร่างกาย จิตใจ สมบูรณ์ แขง็ แรง ท่ีไมเ่ ป็นอุปสรรคต่อการฝึก

๔. วฒุ บิ ตั ร

ช่ือเตม็ : วุฒิบตั รพฒั นาฝีมือแรงงาน สาขา ช่างหลอ่ ทอ่ คอนกรีตเสริมเหลก็

ชื่อยอ่ : วพร. สาขา ช่างหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

ผรู้ ับการฝึกท่ีผา่ นการประเมินผล โดยมีระยะเวลาการฝึกไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ ๙๐ ของระยะเวลาฝึก
ท้งั หมดจะไดร้ ับวุฒิบตั ร วพร. สาขา ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

๕. หวั ข้อวิชา สาขา ช่างหล่อท่อคอนกรีตเสริมเหลก็

ลาดับที่ หัวข้อ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ
๑. ความปลอดภยั ในการทางาน
๒. การใชแ้ ละบารุงเคร่ืองมือหล่อทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ ๒-
๓. งานปูน,เหลก็ ๒-
๔. เทคนิคการหลอ่ เสาคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ ๑๕
๕. การปฏิบตั ิงานจริง ๑๖
๐ ๑๓
๖ ๒๔

๓๐

๖. เนื้อหาวชิ า

ความปลอดภยั ในการทางาน (๒:๐)

วตั ถุประสงคร์ ายวิชา

เพอ่ื ใหผรู้ ับการฝึกมีความรู้ ความเขา้ ใจ เก่ียวกบั สาเหตขุ องการเกิดอุบตั ิเหตแุ ละการป้องกนั
อบุ ตั ิเหตุ ตลอดจนการตระหนกั ถึงความปลอดภยั ในการทางานของตน และผอู้ ่ืน

คาอธิบายรายวชิ า

ศึกษาเก่ียวกบั กฎ ระเบียบ วนิ ยั และขอ้ บงั คบั ในการปฏิบตั ิงาน สาเหตขุ องอบุ ตั ิเหตุ การป้องกนั
อุบตั ิเหตุจากการปฏิบตั ิงาน การใชอ้ ุปกรณ์ป้องกนั อนั ตรายส่วนบุคคล การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ และกฎ
แห่งการความปลอดภยั

การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองมือหล่อเสาคอนกรีต เสริมเหล็กสาเร็จ (๒:๐)

วตั ถุประสงคร์ ายวชิ า

เพือ่ ใหผ้ รู้ ับการฝึกมีความรู้ ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั การใชแ้ ละบารุงรักษาเคร่ืองมือ วสั ดุในการหล่อ
ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ

คาอธิบายรายวิชา

ศึกษาวธิ ีการใชเ้ ครื่องมือ วสั ดุในการหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ การใชอ้ ยา่ งถูกตอ้ งปลอดภยั
และเหมาะสมกบั ข้นั ตอนการปฏิบตั ิงาน เช่น เครื่องมือวดั เครื่องมือตดั เคร่ืองหล่อเสาคอนกรีต เสริมเหลก็
สาเร็จ ตลอดจนการบารุงรักษาเครื่องมือ

งานปูน (๒:๔)

วตั ถุประสงคร์ ายวิชา

เพ่อื ใหผ้ รู้ ับการฝึกมีความรู้เกี่ยวกบั ปนู ชนิดตา่ งๆ เพื่อนาไปใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั งานปูน

คาอธิบายรายวชิ า

ศึกษาและฝึกปฏิบตั ิเก่ียวกบั เทคนิคงานปูนโครงสร้างพ้ืนฐาน การผสมวสั ดุ การทดสอบวสั ดุ
อตั ราส่วนผสมของงานปนู เช่น การเทคอนกรีต

เทคนิคหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ (๑:๖)

วตั ถุประสงคร์ ายวชิ า

เพอื่ ใหผ้ รู้ ับการฝึกมีความรู้เกี่ยวกบั เทคนิคการหลอ่ เสาคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ

คาอธิบายรายวิชา

ศึกษาและปฏิบตั ิการจดั เตรียมเคร่ืองมือ วสั ดุ และอุปกรณ์ที่จาเป็นในการหล่อเสาคอนกรีต เสริม
เหลก็ สาเร็จ อตั ราส่วนในการผสมปนู ข้นั ตอนการปฏิบตั ิงานหล่อเสาคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ อยา่ งถูกวิธี
การเลือกใชเ้ หลก็ หิน ทราย ใหเ้ หมาะสมกบั ลกั ษณะการใชง้ าน ปัญหาการหลอ่ เสาคอนกรีต เสริมเหลก็
สาเร็จ และวิธีแกไ้ ข

การปฏบิ ตั งิ านจริง (๐:๑๓)

วตั ถุประสงคร์ ายวิชา

เพ่อื ใหผ้ ูร้ ับการฝึกมีความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถเตรียมพ้ืนผิว การทาความสะอาดพ้นื ผวิ การ
ซ่อมแซมพ้นื ผวิ ก่อนเขา้ แบบท่อ ต้งั แตเ่ ริ่มตน้ กระบวนการหล่อท่อคอนกรีตเสริมเหลก็ จนถึงกระบวนการ
สุดทา้ ย

คาอธิบายรายวชิ า

ฝึกปฏิบตั ิการเตรียมพ้นื ผิวของแบบพิมพ์ การทาน้ามนั พ้ืนผิวก่อนวางแบบ การวดั ระยะ และ
กาหนดตาแหน่งหรือแนวที่จะเร่ิมวางโครงสร้างในแบบการเขา้ แบบ ตกแตง่ ปากท่อ ตลอดจนถึง
กระบวนการถอดแบบท่อ

ตารางฝึ ก

แผนงานยทุ ธศาสตร์การพฒั นาศกั ยภาพคนตลอดช่วงชีวิตโครงการ ฝึกอบรมแรงงานกลุ่มเป้าหมาย
เฉพาะเพือ่ เพิม่ โอกาสในการประกอบอาชีพ กิจกรรมหลกั ฝึกอบรมแรงงานกลุ่มเป้าหมายเฉพาะเพอ่ื เพมิ่
โอกาสในการประกอบอาชีพ การฝึกอาชีพเสริม หลกั สูตรช่างหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

วัน-เวลา หัวข้อวชิ า ช่ัวโมงฝึ ก วทิ ยากร
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

........................... ความปลอดภยั ในการทางาน ๑ ๐ นายดิเรก บุรีรัตน์
๐๙.๐๐–๑๐.๐๐ น. การใชแ้ ละบารุงรักษาเครื่องมืองานหลอ่ ท่อคอนกรีต ๑ ๑ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๐.๐๐ – ๑๒.๐๐ น. เสริมเหลก็
๑ ๒ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหาร
๑๓.๐๐–๑๕.๐๐ น. การใชแ้ ละบารุงรักษาเคร่ืองมืองานหลอ่ ท่อคอนกรีต
เสริมเหลก็

............................ ทฤษฎีงานหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ ๑ ๐ นายดิเรก บุรีรัตน์
๐๙.๐๐ – ๑๐.๐๐ น. การเตรียมเหลก็ ๑ ๐ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๐.๐๐ – ๑๑.๐๐ น. การเขา้ แบบหล่อทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ ๐ ๑ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๑.๐๐ – ๑๒.๐๐ น.
๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหาร ๐ ๓ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๓.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. การถอดแบบท่อคอนกรีตเสริมเหลก็

............................ การเคลื่อนยา้ ยท่อคอนกรีตเสริมเหลก็ ๑ ๐ นายดิเรก บุรีรัตน์
๐๙.๐๐ – ๑๐.๐๐ น. การหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ (เสริมทกั ษะ) ๐ ๒ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๐.๐๐ – ๑๒.๐๐ น.
๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหาร ๐ ๓ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๓.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. การหล่อทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็

............................

๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ น. การหล่อทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ ๐ ๓ นายดิเรก บุรีรัตน์

๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหาร

วนั -เวลา หวั ข้อวิชา ช่ัวโมงฝึ ก วิทยากร
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

๑๓.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. การถอดแบบท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ (ถาม/ตอบ) ๑ ๒ นายดิเรก บุรีรัตน์
............................
๐๙.๐๐ – ๑๒.๐๐ น. การหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ ๐ ๓ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหาร
๑๓.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. ๐ ๓ นายดิเรก บุรีรัตน์
การถอดและหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

............................ ถอดแบบทอ่ คอนกรีตเสริมเหลก็ ๐ ๑ นายดิเรก บุรีรัตน์
๐๙.๐๐ – ๑๐.๐๐ น. การเกบ็ รักษาอุปกรณ์ในการทางาน ๒ ๐ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๐.๐๐ – ๑๒.๐๐ น.
๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. พกั รับประทานอาหาร ๒๐ นายดิเรก บุรีรัตน์
๑๔.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. การวดั ผลและประเมินผล ๑๑ ๑๙

๓๐

ใบเตรียมการสอน

ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

ใบเตรียมการสอน

๑. เรื่อง หล่อทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ

๒. เวลาท่ีใช้ ๓๐ ชว่ั โมง

๓. วตั ถุประสงคข์ องการสอน หลงั จากสอนจบแลว้ ผเู้ ขา้ อบรมจะสามารถ

๓.๑ เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกช่ืออุปกรณ์การหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ ได้

๓.๒ เพือ่ ใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกอตั ราส่วนผสมปนู หล่อท่อคอนกรีต เสริมหลก็ ไดถ้ กู ตอ้ ง

๓.๓ เพ่อื ใหผ้ เู้ รียนสามารถอธิบายวธิ ีการหล่อทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ ได้

๔. วิธีดาเนินการสอน

ข้นั ตอนการสอน สาระสาคัญ
๑. นาเขา้ สู่บทเรียน (บอกชื่อเรื่อง) พูดคยุ ซกั ถามความรู้และประสบการณ์ของผเู้ ขา้ อบรมแต่ละคน เรื่องการ
๒. แจง้ วตั ถปุ ระสงค์ หลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

๓. บอกประโยชน์ ๑. เพื่อใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกชื่ออปุ กรณ์การหลอ่ ทอ่ คอนกรีต เสริม
เหลก็

๒. เพ่ือใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกอตั ราส่วนผสมปูนหลอ่ ทอ่ คอนกรีต
เสริมเหลก็ ไดถ้ กู ตอ้ ง

๓. เพื่อใหผ้ รู้ ับการฝึกมีความรู้ ความสามารถในการเลือกวสั ดุหล่อท่อ
คอนกรีต เสริมเหลก็ ได้

๔. เพอื่ ใหผ้ รู้ ับการฝึกสามารถทาการประมาณการวสั ดุตามท่ีกาหนดใน
แบบได้

๑. เพื่อใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกชื่ออปุ กรณ์การหล่อท่อคอนกรีต เสริม
เหลก็

๒. เพื่อใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกอตั ราส่วนผสมปนู หลอ่ ท่อคอนกรีต เสริม
เหลก็ ไดถ้ กู ตอ้ ง

๓. เพ่ือใหผ้ รู้ ับการฝึกมีความรู้ ความสามารถในการเลือกวสั ดุหล่อท่อ
คอนกรีต เสริมเหลก็ ได้

๔. เพอ่ื ใหผ้ รู้ ับการฝึกสามารถทาทอ่ ขนาดต่างๆ และประมาณการวสั ดุ
ตามท่ีกาหนดได้

ข้นั ตอนการสอน สาระสาคัญ
๔. ขอ้ ควรระวงั
๑. มีซีเมนตเ์ ป็นส่วนประกอบ ในกรณีของผแู้ พซ้ ีเมนต์ อาจเกิดอาการ
๕. หวั ขอ้ วชิ า คนั ผื่นแดง หรือผ่ืนไหมไ้ ด้

๖. สอนรายละเอียดตามหวั ขอ้ วชิ า ๒. ควรระวงั ไมใ่ หเ้ ขา้ ตา หรือสมั ผสั กบั ผิวหนงั โดยตรง ควรสวม
๖.๑ อุปกรณ์ เส้ือผา้ ท่ีมิดชิด ใส่ถงุ มือและควรใชผ้ า้ ปิ ดจมกู เพื่อป้องกนั การสูดดมผง
ปูน

๓. ควรทางานในที่ท่ีมีอากาศถา่ ยเท
๔. ควรตรวจเช็คแบบสาหรับหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ ท่ีเขา้ ไว้ อยู่
สม่าเสมอ ในขณะท่ีทาการหลอ่ ทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็
หลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ
๑. อุปกรณ์
๒. วธิ ีการเขา้ แบบพมิ พ์
๓. อตั ราส่วน
๔. วิธีการกวนปูน
๕. วิธีการคดั เหลก็
๖. วธิ ีการผกู เหลก็
๗. ทาการทาน้ามนั ก่อนการหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็
๑. กระบะผสม
๒. ถงั ปนู
๓. จอบ
๔. เกรียงใบโพ
๕. คอ้ นเหลก็
๖. หินเจีย
๗. คมี ผกู ลวด
๘. ลวด
๙. คีมตดั เหลก็ (ขนาดเลก็ )
๑๐. ตลบั เมตร
๑๑. ปนู ซีเมนต์
๑๒. เหลก็
๑๓. หิน (๓-๔)
๑๔. ทรายหยาบ
๑๕. น้า

ข้นั ตอนการสอน สาระสาคญั
๖.๒ อตั ราส่วน
๖.๓ วิธีการทา ๑. ปูนซีเมนต์ ๑ กระสอบ
๒. ทราย ๙ บุง้ กี๋
๗. ทดสอบโดยใชค้ าถาม ๓. น้า ๘ ถงั ปนู
๘. สรุปเน้ือหาท่ีสอน ๔. หิน ๗ บงุ้ กี๋
๙. มอบหมายงาน
๑. เตรียมแบบพิมพ์ ทาความสะอาดปัดเศษหิน ดิน ฝ่ นุ ผงออกใหห้ มด
๒. ทาน้ามนั ลงบนพมิ พใ์ หท้ วั่
๓. ใชป้ ูนซีเมนตผ์ สมทราย ,หินตามอตั ราส่วน (ปนู ซีเมนต์ ๑ กระสอบ
,หิน ๗ ปุ้งก๋ี ,ทราย ๙ ป้งุ ก๋ี , น้า ๘ ถงั ปนู )
๔.นาปนู ที่ผสมเสร็จใส่พมิ ใหม้ ิดทา้ ยพิม
๕. นาเหลก็ ท่ีผกู เสร็จแลว้ ใสในพมิ ๑ วง
๕. นาปนู ท่ีผสมเสร็จใส่พมิ ใหไ้ ดค้ ร่ึงพิม ใชเ้ หลก็ แทงใหร้ อบพิม แลว้
ใสเหลก็ วงท่ี ๒
๖. นาปูนที่ผสมเสร็จใส่พิมใหถ้ ึงคอ้ นพมิ (ห่างจากปากพิมประมาณ๑๐
เซนติเมตร)ใหน้ าเหลก็ วงท่ี๓ใส่แลว้ เมปูนที่ผสมเสร็จจนเตม็
๗.นาเหลก็ ครอบปากแบบแลว้ กดใหเ้ สมอโดยรอบ
๘.รอใหป้ ูนหมาดแลว้ แต่งปากทอ่ ใหเ้ สมอโดยรอบ

๑. อปุ กรณ์ท่ีใชใ้ นการหลอ่ ทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ มีกี่อยา่ งอะไรบา้ ง
๒. อตั ราส่วนท่ีใชม้ ีอะไรบา้ ง
๓. วธิ ีกวนปนู มีก่ีข้นั ตอน อะไรบา้ ง
- อปุ กรณ์ท่ีใช้ มี ๑๕ อยา่ ง
- อตั ราส่วนที่ใช้ ปนู ซีเมนต์ ๑ กระสอบ ,หิน ๗ ปุ้งกี๋ ,ทราย ๙ ปุ้งก้ี,
น้า ๘ ถงั ปนู
- วธิ ีการหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

ใหผ้ เู้ รียนลองไปทดลองการผสมปนู และการหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็
สาเร็จ

ใบข้อมูล หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก เวลา คาบ

เรื่อง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ หวั ข้อวิชา
งานย่อยที่

วัสดอุ ปุ กรณ์ทใ่ี ช้

๑. กะบะผสม

๒. ถงั ปูน

๓. จอบ

๔. เกรียงใบโพธ์ิ

.

๕. คอ้ นเหลก็
๖. หินเจียร
๗. คีมผกู ลวด
๘. ลวด

.

๙. คีมตดั เหลก็
๑๐. ตลบั เมตร
๑๑. ปนู ซีเมนต์
๑๒. เหลก็

.

๑๓. หิน (๓-๔)
๑๔. ทรายหยาบ
๑๕. น้า

.

ใบเตรียมการสอน หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก

เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ หวั ข้อวิชา เวลา คาบ
งานย่อยที่

วตั ถุประสงค์

๑ เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกช่ืออปุ กรณ์การหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

๒ เพ่ือใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกอตั ราส่วนผสมปนู สาหรับหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหล็ก
๓ เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนสามารถอธิบายวธิ ีการดดั เหลก็ ,ผกู เหลก็ และข้นั ตอนการหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

วิธีการสอน

สอนโดยการบรรยาย

หวั ข้อสาคัญ

๑. อปุ กรณ์
๒. วิธีการเขา้ แบบพิมพเ์ สาคอนกรีต เสริมเหลก็
๓. อตั ราส่วน
๔. วธิ ีการกวนปนู เสาคอนกรีต เสริมเหลก็
๕. วิธีการดดั เหลก็

๖. วิธีการผกู เหลก็

๗. ทาความสะอาดพ้ืนผิวแบบพมิ พแ์ ละทาน้ามนั

อุปกรณ์ช่วยฝึ ก

กระบะผสมปนู ถงั ปูน จอบ เกรียงใบโพ คอ้ นเหลก็ หินเจียร ล์ วด คีมตดั เหลก็ ตลบั เมตร ปนู ซีเมนต์ เหลก็ หิน (๓-
๔) ทรายหยาบ น้า

การมอบหมายงาน

ใหผ้ เู้ รียนลองกลบั ไปทดลองการดดั เหลก็ , ผสมปูนและหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จ

การวดั ผล

การทดลองปฏิบตั ิ

หนังสืออ้างองิ

ใบข้อมูล หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก

เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหล็ก หัวข้อวิชา เวลา คาบ
งานย่อยที่

ทีม่ าของซีเมนต์

ซีเมนต์ หรือปูนซีเมนต์ (cement) เป็นวสั ดุผสานสาหรับผลิตคตอนกรีต มีส่วนผสมหลกั คอื หินปูนและดินเหนียว

และมีผสมอื่น เช่น ซิลิกา้ อลูมิน่า สินแร่เหลก็ ยปิ ซมั่ และสารเพมิ่ พเิ ศษอื่นๆ

ปนู ซีเมนต์ มีการคน้ พบวา่ มีการใชง้ านในสมยั มาซิโดเนียและโรมนั และไดห้ ายไปจนกระทงั่ ในยคุ ปฏิวตั ิ

อตุ สาหกรรมไดม้ ีการคดิ คน้ ข้ึนมาจากหลายคน จนกระทงั่ ผลงานของแอสป์ ดินไดม้ ีการจดสิทธิบตั รของซีเมนตป์ อร์ต

แลนด์ เกิดจาการคน้ ควา้ ของ โยเซฟ แอสป์ ดิน ชาวองั กฤษ ช่วงเวลากวา่ ๑๓ ปี พ.ศ.๒๓๕๔ ถึง พ.ศ.๒๓๖๗ โดย

ทดลองเอาหินปูนผสมกบั ดินเหนียวแลว้ ไปเผาก่อนนามาบด เมื่อจะใชง้ านกน็ ามาผสมทราย กรวดและน้า โดยเขาต้งั ชื่อ

วา่ ปอตแลนดซ์ ีเมนต์ เพราะวา่ สีเหมือนกบั หินที่เกาะปอร์ตแลนด์ ประเทศองั กฤษ[๑]

ส่วนประกอบที่สาคัญท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

๑. พ้นื ท่ี

๒. การผสมปูน

๓. เขา้ แบบพิมพท์ ่อคอนกรีต เสริมเหลก็

๔. อุปกรณ์

๕.หลอ่ ท่อแบบพิมพค์ อนกรีต เสริมเหลก็

๖. ตดั เหลก็ / ผกู เหลก็

ข้อดีในการหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหล็ก

๑. ใหค้ วามสะดวกรวดเร็วในการวางระบบระบายน้าไดร้ วดและแขง็ แรง

ข้อเสียในการหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็

๑. มีน้าหนกั มากยากต่อการขนส่ง
๒.ตอ้ งใชร้ ถแครนยกในการขนยา้ ยเพอ่ื ความสะดวกและรวดเร็วยงิ่ ข้ึน

หมายเหตุ

ใบทดสอบ หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก เวลา คาบ
เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหล็ก หวั ข้อวิชา
งานย่อยที่
ทดสอบโดยการต้ังคาถามผ้เู รียนดังนี้

๑. อุปกรณ์ที่ใชใ้ นการปูกระเบ้ืองมีก่ีอยา่ งอะไรบา้ ง
๒. อตั ราส่วนที่ใชม้ ีอะไรบา้ ง
๓. วิธีกวนปูน มีก่ีข้นั ตอนอะไรบา้ ง

ใบข้นั ตอนการปฏบิ ัติงาน หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก

เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหล็ก หัวข้อวิชา เวลา คาบ
งานย่อยท่ี

วตั ถุประสงค์

๑ เพื่อใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกช่ืออุปกรณ์การหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จได้

๒ เพือ่ ใหผ้ เู้ รียนสามารถบอกอตั ราส่วนผสมปนู สาหรับหลอ่ ทอ่ คอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จไดถ้ กู ตอ้ ง

๓ เพื่อใหผ้ เู้ รียนสามารถอธิบายวธิ ีการดดั เหลก็ ,ผกู เหลก็ และข้นั ตอนการหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ สาเร็จได้

เคร่ืองมือ อุปกรณ์ วสั ดุ

๑. กระบะผสมปูน

๒. ถงั ปูน

๓. จอบ

๔. เกรียงใบโพ

๕. คอ้ นเหลก็

๖. หินเจียร ์

๗. คมี ตดั เหลก็ ขนาดเลก็

๘. คีมผกู ลวด

๙. ลวด

๑๐. คมี ตดั เหลก็ ขนาดใหญ่

๑๑. ตลบั เมตร

๑๒. ปูนซีเมนต์

๑๓. เหลก็

๑๔. หิน (๓-๔)

๑๕. ทรายหยาบ

๑๖. น้า

ข้นั ตอนการปฏิบตั ิ คาอธิบาย ขอ้ ควรระวงั
เตรียมพ้ืนที่ ทาความสะอาดปัด ทาความสะอาด ปัดเศษหิน ดิน ควรทางานในท่ีที่มีอากาศถา่ ยเท
เศษหิน ดิน ฝ่นุ ผงออกใหห้ มด ฝ่นุ ผงออกใหห้ มด

พ้ืนตอ้ งแหง้ ทาน้ามนั ใหท้ วั่ พ้ืนตอ้ งแหง้ ทาน้ามนั ใหท้ วั่ ควรทางานในที่ที่มีอากาศถ่ายเท
พมิ พ์ พิมพ์

ปนู ผสมทราย หิน ตามอตั ราส่วน ปูนซีเมนต์ ๑ กระสอบ ทราย มีซีเมนตเ์ ป็นส่วนประกอบ ใน

เป็นตวั ประสาน (ปนู ๑ หยาบ ๙ บงุ้ กี๋ น้า ๘ ถงั ปนู หิน กรณีของผแู้ พซ้ ีเมนต์ อาจเกิด

กระสอบ ทราย ๙ บุง้ ก๋ี หิน ๗ ๗ บงุ้ ก๋ี อาการคนั ผืน่ แดง หรือผื่นไหม้

บุง้ กี๋ น้า ๘ ถงั ปนู ) ได้

ควรระวงั ไมใ่ ห้เขา้ ตาหรือสมั ผสั

กบั ผวิ หนงั โดยตรง ควรสวม

เส้ือผา้ ท่ีมิดชิด ใส่ถงุ มือและควร

ใชผ้ า้ ปิ ดจมกู เพือ่ ป้องกนั การสูด

ดมผงปนู

ก่อนทาการเทปูน ควรตรวจสอบ ก่อนทาการเทปูน ควรตรวจสอบ

ใหห้ นา้ เสาไดข้ นาดต้งั แตโ่ คน ใหห้ นา้ เสาไดข้ นาด ต้งั แตโ่ คน

เสา ถึงปลายเสา เสา-ปลายเสา

สอดเหลก็ หนวดกงุ้ เพอื่ ทารูใส่ สอดเหลก็ หนวดกุง้ เพอ่ื ทารูใส่

เหลก็ ในการยดึ กบั อิฐ เหลก็ ในการยดึ กบั อิฐ

รอใหป้ ูนหมาด (๓ ชม.) จึงถอด รอใหป้ ูนหมาด (๓ ชม.) จึงถอด ควรเก็บเหลก็ ท่ีถอดออกใหเ้ ป็น
เหลก็ หนวดกงุ้ ออก และถอด เหลก็ หนวดกงุ้ ออก และถอด ระเบียบ ระวงั ในการถอดพิมพ์
พมิ พ์ พมิ พ์ อาจจะตกใส่เทา้ ให้รับบาดเจ็บได้

ใบงาน หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก เวลา คาบ

เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ หวั ข้อวิชา
งานย่อยที่

คาสั่ง ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกปฏิบตั ิตามข้นั ตอนตามใบงาน ทกุ คน

ข้นั ตอนที่ ๑ เตรียมพิม เขา้ พิมให้ถูกตอ้ ง
ข้นั ตอนท่ี ๒ เตรียมเหลก็ ใหไ้ ดข้ นาดตามขนาดของท่อ แลว้ ผกู ลวดใหเ้ รียบร้อย
ข้นั ตอนท่ี ๓ ใชป้ ูนผสมทรายตามอตั ราส่วน เป็นตวั ประสาน (ปูน ๑ กระสอบ ทราย ๙ บุง้ กี๋ หิน ๗ บุง้ กี๋
น้า ๘ ถงั ปูน)
ข้นั ตอนท่ี ๔ ทาน้ามนั ใหท้ ว่ั พมิ
ข้นั ตอนที่ ๕ ใสปูนซีเมนผสมเสร็จใหม้ ิดทา้ ยพมิ แลว้ นาเหลก็ วงที่ ๑
ข้นั ตอนที่ ๖ ใส่ปูนซีเมนให้ไดค้ ร่ึงพิม เอาเหลก็ ถลุงใหร้ อบพิม แลว้ นาเหลก็ วงที่๒ใสในพิม
ข้นั ตอนที่ ๗ ใสปนู ท่ีผสมเสร็จใหห้ ่างจากปากทอ่ ประมาณ ๑๐ เซนติเมตร ถลงุ ใหร้ อบแบบทอ่ แลว้ ใส่เหลก็ วงที่ ๓
ในพิม

ข้นั ตอนท่ี ๘ ใสปูนใหเ้ ตม็ พิมแลว้ รอใหป้ ูนซิเมนหมาด
ข้นั ตอนท่ี ๙ ใส่เหลก็ ครอบปากท่อ
ข้นั ตอนที่ ๑๐ ใชเ้ จียงใบโพตกแตง่ ปากท่อใหเ้ สมอรอบปากทอ่

ชื่อผู้รับฝึ ก เวลา

ใบข้นั ตอนการปฏบิ ัติงาน หลกั สูตร หน้า
หน่วยการฝึ ก

เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ หัวข้อวิชา เวลา คาบ
งานย่อยที่

ใหผ้ เู้ รียนทดลองการผสมปนู และการหลอ่ ท่อคอนกรีต เสริมเหลก็ โดยการลองเพ่ิมหรือลดสดั ส่วน จาก ซีเมนต์

๑ กระสอบ ทรายหยาบ ๙ บุง้ กี๋ น้า ๘ ถงั ปนู หิน ๗ บงุ้ กี๋ แตกตา่ งมากนอ้ ยเพยี งใด ปนู เหลวเกินขนาดหรือแขง็ เกิน

ขนาดมากเพยี งใดในการหล่อทอ่ คอนกรีตสาเร็จ

ใบตรวจสอบความสามารถของผ้ฝู ึ ก

หลกั สูตร......................................................................แผน..............................................................................

เร่ือง ช่างหล่อท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก สาเร็จ เวลาท่ีใชต้ รวจสอบ ๒ นาที

ลาดับท่ี รายละเอยี ดในการตรวจสอบ คะแนนเตม็ คะแนนท่ไี ด้
๑ ๒๐
๒ เตรียมพมิ เขา้ พิมใหถ้ กู ตอ้ ง ๕
๓ ๒๐
เตรียมเหลก็ ใหไ้ ดข้ นาดตามขนาดของทอ่ แลว้ ผกู ลวดใหเ้ รียบรอ้ ย
๔ ๕
๕ ใชป้ นู ผสมทรายตามอตั ราสว่ น เป็นตวั ประสาน (ปนู ๑ กระสอบ ทราย ๙ บงุ้ ๑๐

๖ ก๋ี หนิ ๗ บงุ้ ก๋ี น้า ๘ ถงั ปนู ) ๑๐
ทานา้ มนั ใหท้ ่วั พมิ
๗ ใสป่ นู ซีเมนผสมเสรจ็ ใหม้ ดิ ทา้ ยพมิ แลว้ นาเหล็กถลงุ โดยรอบ แลว้ ใส่ ๑๐
เหลก็ วงท่ี ๑
๘ ใสป่ นู ซีเมนใหไ้ ดค้ รง่ึ พิม เอาเหลก็ ถลงุ ใหร้ อบพมิ แลว้ นาเหล็กวงท่ี๒ใส ๑๐
๙ ในพมิ ๕
๑๐ ๕
ใสปนู ท่ผี สมเสรจ็ ใหห้ า่ งจากปากทอ่ ประมาณ ๑๐ เซนติเมตร ถลงุ ใหร้ อบแบบท่อ
แลว้ ใสเ่ หล็กวงท่ี ๓ ในพมิ
ใสปนู ใหเ้ ต็มพมิ แลว้ รอใหป้ นู ซเิ มนหมาด

ใสเ่ หล็กครอบปากทอ่

ใชเ้ จียงใบโพตกแต่งปากทอ่ ใหเ้ สมอรอบปากท่อ

หมายเหตุ
๑. เกณฑผ์ า่ น ๘๐ %
๒. ผเู้ รียนทาได.้ .................................................%
ผา่ น....................................................... ไม่ผา่ น..........................................................

ลงช่ือผทู้ ดสอบ...................................................................ลงช่ือผปู้ ระเมิน......................................................

นายดิเรก บุรีรัตน์
วทิ ยากรช่างหลอ่ ท่อคอนกรีตเสริมเหลก็