उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क पररक्रधक्रित्र रही क्रनधााररि दररेटअनसनार क्रवद्यालयमा अनदनान क्रदने। उपक्रियाकलाप इकाइ लागत पढद्ैकमाउदैकायािम कायाान्वयन प्रक्रि क्रवद्यालय ५ लाख िैक्रक्षक, व्यवस्थापकीय सध नार, सिा न सनमा उत्क�ृ कायागरेका क्रवद्यालयलाई कायासम्पादनमा आधाररि प्रोत्साहन अनदनान प्रक्रि क्रवद्यालय वाक्रर्ाक रु २ लाख देक्रख ३ लाख कक्षा १-३ मा पढाइ िथा गक्रणि क्षेत्रका थप क्रसकाइ सामग्री छपाइ िथा क्रविरण प्रक्रि क्रवद्यालय वाक्रर्ाक रु ३ हिार क्रवद्यालयमा पस् न िकालय िथा ICT व्यवस्थापन (क्रफक्रक्सङ, क्रकिाब खररद िथा इपस् न िकालय समेि) प्रक्रि क्रवद्यालय वाक्रर्ाक रु ६ लाख ५० हिार क्रवद्यालयमा क्रवज्ञान प्रयोगिाला अनदनान प्रक्रि क्रवद्यालय वाक्रर्ाक रु ६ लाख ५० हिार नमनना क्रवद्यालयमा सेवा अनवन न्धका आधारमा क्रनयक्रक्त न हनुेप्र.अ र क्रिक्षाकका लाक्रग क्रवद्यालयमाफा ि प्रोत्साहन अनदनान प्रक्रि क्रवद्यालय २ लाख नमनना क्रवद्यालयको िैक्रक्षक िथा व्यवस्थापकीय योिना कायाान्वनका लाक्रग कायासम्पादनमा आधाररि अनदनान प्रक्रिक्रवद्यालय ३० लाख देक्रख ६० लाख सम्म क्रिक्षक दरबन्दी िथा क्रिक्षक अनदनान प्राप्त नगरेका सामदनाक्रयक क्रवद्यालयहरूलाई एकमष्टन अनदनान प्रक्रि क्रवद्यालय १० लाख ९.२. पढद्आकिाउाँदआ कायमिि कायामन्ियन : क) गि वर्ाअनदनान प्राप्त गरेका क्रवद्यालयको कायाप्रगक्रिको अवस्था यक्रकन गने, ख) कायािम क्रनरन्िरिाका लाक्रग अनदनान प्राप्त स्थानीय िहलेआव २०७८।७९ मा छनोट िएका क्रवद्यालयका लाक्रग पढद्आ किाउदआकायमिि सञ्चालन कायमक्रिक्रध, २०७८ मा उक्रल्लक्रखि काया प्रक्रियाबमोक्रिम क्रवद्यालयका लाक्रग यस आवमा प्रक्रि क्रवद्यालय ५ लाख बिेट क्रवक्रनयोिन रहेको छ । ग) कायाक्रवक्रधबमोक्रिम कायािम सञ्चालनका लाक्रग क्रवद्यालयलाई सरु न मा ५० प्रक्रििि रकम उपलब्ध गराउने, घ) क्रवद्यालयबाट कायायोिनामा उक्रल्लक्रखि कायािमहरूको कायाप्रगक्रिको क्रनयक्रमि अनगन मन गरी सोका आधारमा वाँकी ५० प्रक्रििि रकम उपलब्ध गराउने, ङ) क्रवद्यालयले सम्पाक्रदि कायाको प्रगक्रि स्थानीय िह िथा के न्रको िैक्रक्षक प्रक्रवक्रध िाखामा क्रनयक्रमि उपलब्ध गराउने, च) स्वीकिृ कायाक्रवक्रध क्रिक्षा, क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालय िथा के न्रको वेबसाइटबाट डाउनलोड गना सक्रकने छ । ९.३. िआक्रक्षक, व्यिस्थापकीय सध ुार, सिु ासनिा उत्किृ कायम गरेका क्रिद्यालयलाई कायमसभपादनिा आधाररत प्रोत्साहन अनदुान : स्थानीय िहले िैक्रक्षक, व्यवस्थापकीय सध नार, िसनासनमा उत्क� काया गरेका ृ उत्क�ृ क्रवद्यालय छनोट गदााकम्िीमा आधारििू िफा १०० क्रवद्याथी गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रि सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका प्राप्त गने क्रवद्यालय सङ्् या पस् न िकालय अनदनान प्राप्त गने क्रवद्यालय सङ्् या क्रवज्ञान अनदनान प्राप्त गने क्रवद्यालय सङ्् या प्रोत्साहन ित्ता प्राप्त गने प्रअ क्रिक्षक सङ्् या प्रगक्रि प्रक्रिवेदन एकमष्टन अनदनान प्राप्त क्रवद्यालय त्रैमाक्रसक प्रक्रिवेदनहरू IEMIS प्रक्रिवेदन क्रिक्षकका लाक्रग पेसागि सहयोग उपलब्ध गराइएका क्रवद्यालय/क्रिक्षक सङ्् या पढद्ै कमाउँदै कायािमका लाक्रग अनदनान प्राप्त गने क्रवद्यालय सङ्् या 41
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क र माध्यक्रमकिफा २०० क्रवद्याथी िएका क्रवद्यालयहरूमध्ये सामाक्रिक परीक्षण मापदण्ड, २०७८ ले िोके को क्रवक्रध, प्रक्रिया र पद्दक्रिबमोक्रिम प्राप्त गरेको समक्र�गि अङक् लाई आधार मान्ने । उछचिम अङक् प्राप्त गनेप्रथम र क्रद्विीय हनुेक्रवद्यालयलाई िमि: िीन लाख र दईन लाख क्रनकासा गने। क्रवद्यालयलेप्राप्त गरेको अनदनानबाट क्रवद्यालयको आवश्यकिाका आधारमा िैक्रक्षक िथा व्यवस्थापकीय पक्षमा गररनेसधनार क्रिक्षक कमाचारी क्षमिा क्रवकास,अक्रििावक सचेिना िथा क्रिक्षा, स्थलगि अध्ययन भ्रमण, प्रक्रवक्रधयक्तन क्रसकाइ, क्रछमेकी क्रवद्यालयसँगको अन्िक्रिा या एवम् क्रवद्यालयका मौक्रलक अभ्यासलाई प्राथक्रमकिा क्रदनेगरी क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रिका क्रनणायअनसनार खचा गने । क्रवद्यालयले सम्पाक्रदि कायाका आवक्रधक प्रगक्रि प्रक्रिवेदन स्थानीय िह र क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रका क्रवद्यालय क्रिक्षा मापदण्ड क्रनधाारण िाखामा क्रनयक्रमि रूपमा पठाउने। स्थानीय िहलेप्रस्िावअनसनार अनदनानरकमको उपयोगको अवस्थाका सम्बन्धमा क्रनयक्रमि अनगनमन गने। ९.४. कक्षा १-३ िा पढाइ तथा गक्रणत क्षेत्रका थप क्रसकाइ सािग्री छपाइ तथा क्रितरण क) यस पक्रस्िकाको न अनसूचनी १७ मा उल्लेख (यस क्रियाकलापलाई सघन रूपमा कायाान्वयनका लाक्रग छनोट) िएका स्थानीय िहअन्िरगि सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयहरू (कक्षा १-३ सम्म) मा प्रक्रि कक्षा १ सेट पाठय् िम क्रवकास के न्रबाट क्रवकास िएका िार्ा िथा गक्रणि (गक्रणि क्रवर्यको स्वअध्याय सामग्री िाइका IMEN पररयोिनाबाट छपाइ र क्रविरण िएका स्थानीय िहबाहेक) क्रवर्यका स्वअध्ययन सामग्री छपाइ गरी क्रवद्यालयमा क्रविरण गने, ख) क्रवद्यालयमा सामग्री क्रविरणको िानकारी यस के न्रलाई अक्रवलम्ब उपलब्ध गराउने, ग) क्रविररि सामग्रीको प्रयोगको अवस्था स्थानीय िह िथा इकाइले क्रनयक्रमि अनगनमन गने, घ) क्रिल्लाअन्िरगिका स्थानीय िहहरूलेसयं क्तन रूपमा सामग्री छपाइ गरी क्रविरण गना सक्ने छन्। स्थानीय िहबाट अनरनोध िई आएमा यस कायामा क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइलेसमन्वय गनापने छ न । ङ) यसका कायािम कायाान्वयनमा सहिीकरण आवश्यक परेमा यस केन्रको पाठय् िम िथा पाठय् सामग्री क्रवकास िाखा िथा पाठय् िम क्रवकास केन्रमा सम्पका गना सक्रकने छ । च) यस क्रियाकलापअन्िगाि छपाइ गरी क्रवद्यालयमा उपलब्ध गराइएको क्रवद्यालयगि सामग्रीको क्रववरण िथा प्रयोगको अवस्थाको प्रक्रिवेदन यस के न्रको पाठय् िम िथा पाठय् सामग्री क्रवकास िाखामा अक्रनवाया रूपमा पठाउने । ९.५. क्रिद्यालयिा पस्ुतकालय तथा ICT व्यिस्थापन वक्रर्क्रक्सङ, क्रकताब खररद, तथा इ पस्ुतकालयसिेत) : क) क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको च.न. १६५ क्रमक्रि २०८०।०३।०५ को पत्रानसनार यस कायािमहरूमा िोक्रकएको स्वीकिृ कोटा िथा बिेटको पररक्रधमा रक्रह िपक्रसलअनसनार क्रवद्यालय छनोट गने। पस्निकालयका लाक्रग क्रवद्यालय छनोट गदाा क्रवद्यालयबाट प्रस्िाव माग गरी देहायका आधारमा प्राथाक्रमकिा िय गरी छनोट गनेेः 1. पस्निकालय निएका माध्यक्रमक क्रवद्यालयहरू 2. गि क्रवगि आ.व.मा पस्निकालय व्यवस्थापन अनदनान प्राप्त नगरेका माध्यक्रमक क्रवद्यालयहरू 3. क्रवद्याथी सङ्् याउछच रहेका क्रवद्यालयहरू 4. पस्निकालय व्यवस्थापनका लाक्रग आवश्यक कक्षाकोठा रहेका क्रवद्यालयहरू क्रवद्यालय क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रि सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ 42
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क ख) स्थानीय िहका सबैमाध्यक्रमक िहलेयस प्रकारको एक पटक अनदनान प्राप्त गरी सकेको सक्र न नक्रिि गरी उछच क्रवद्याथी सङ्् या िएको अनमन क्रिलेिेष्टिा िममा आधारििू िह कक्षा १-८ सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयहरूलाई अनदनान उपलब्ध गराउन सक्रकने छ । ग) छनोट िएका क्रवद्यालयलाई प्रक्रि क्रवद्यालय एकमष्टन ६ लाख ५० हिारका दरलेअनदनान क्रदने। उक् ि अनदनानबाट क्रवद्यालयले पाठय् पस् न िक, पाठय् िम, क्रिक्षक क्रनदेक्रिका, सन्दिासामग्री खररद गने । लाइब्रेरीका लाक्रग आवश्यक फक्रनाचरहरू िस्िै: पस् न िक र् याक, बसाइ व्यवस्थाका लाक्रग कस न ी टेबलन लगायिका सामग्रीहरू व्यवस्था गनाकल न बिेटको २५% सम्म बिेट सावािक्रनक खररदऐनअनसनार खचागने। क्रवद्यालयलेखररद गरेका पस् न िकहरूको सचू ी अक्रनवाया रूपलेस्थानीय िहमा पेस गनापन ने छ । घ) यस वापि प्राप्त अनदनानबाटक्रवद्याथीको पठनपाठनसँग असम्बक्रन्धि र असान्दक्रिाक पस् न िक िथा सामग्रीहरू खररद गनापाइनेछैन । ङ) क्रवद्यालयलेपस् न िकालयमा पस् न िक व्यवस्था गदाा कक्षा ११ र १२ का लाक्रग पाठय् िम क्रवकास केन्रबाट स्वीकिृ सामग्री अक्रनवाया रूपमा समावेि गनापने छ न । च) क्रवद्यालयमा ICT ल्याब व्यवस्थापन कायािम क्रविरण गदाा स्थानीय िहलेइन्टरनेटको पहँचु िएका िथा क्रवद्यिन को क्रनयक्रमि आपक्रिा ू िएका क्रवद्यालयहरूको क्रववरण ियार गरी उक्त क्रवद्यालयबाट प्रस्िाव माग गने। क्रवद्यालयले कम््यटन र ऐक्रछछक क्रवर्यका रूपमा अध्यापन गराएका एवम्क्रिक्षकको ICT का माध्यमबाट क्रिक्षण गनासक्नेक्षमिा र ित्परिा खल्न नेक्रववरणसक्रहि प्रस्िावमा उल्लेख गना लगाउने। प्रस्िावहरूको मल्ू याङक् न गरी क्रवद्यालयहरूको छनोट गने । छनोट िएका क्रवद्यालयका लाक्रग Networking, Internet फक्रनाचर,कम््यटन र/उपकरण/सफ्टवेयर/क्रवद्यिीय न अन्िरक्रियात्मक श्रव्य-दृरय क्रसकाइ सामग्री व्यवस्थापन गने सक्र न नक्रििा कायम गरी प्रक्रि क्रवद्यालय ६ लाख ५० हिार एकमष्टन अनदनान रकम उपलब्ध गराउने। स्थानीय िहलेउक्रल्लक्रखि क्रवर्य क्षेत्र समेटी स्पेक्रसक्रफके सन स्वीकिृ गरी क्रवद्यालयलेसावािक्रनक खररद ऐन र क्रनयमावली िथा क्रवद्यालय खररद क्रदग्दिानअनसनारका प्रक्रियाहरू पर ूा गरी सामग्री खररद गना लगाउने। अनदनान प्राप्त क्रवद्यालयलेक्रनधााररि मापदण्ड र प्रक्रिया अनरून प कायाान्वयन गरे/नगरेको क्रनयक्रमि रूपमा अनगन मन गरी सोको प्रक्रिवेदन एकप्रक्रि क्रिक्षा िथा मावन स्रोि क्रवकास के न्रमा पठाउने। स्थानीय िहका सबैमाध्यक्रमक िहलेयस प्रकारको एक पटक अनदनान प्राप्त गरी सके को िए उछच क्रवद्याथी सङ्् या िएका, अनमन क्रिका आधारमा ज्येष्टिाको िम क्रनधाारण गरी आधारििू िह कक्षा १-८ सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयहरूलाई अनदानन उपलब्ध गराउन सक्रकने छ । छ) क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको च. न. १६५ क्रमक्रि २०८०।०३।०५ को पत्रानसनार यस कायािमहरूमा िोक्रकएको स्वीकिृ कोटा िथा बिेटको पररक्रधमा रही पस् न िकालय स्थापना िथा व्यवस्थापन, क्रवद्यालयमा सचू ना िथा सञ्चार प्रक्रवक्रध प्रयोगिला (ICT) र क्रवज्ञान प्रयोगिालामध्ये कन नैकायािम सबैक्रवद्यालयलेएक पटक प्राप्त गरी सकेको िएमा स्थानीय िहबाट क्रनणाय गराई उक्रल्लक्रखि एक कायािममा केक्रन्रि रही क्रवद्यालयको आवश्यकिा र मागका आधारमा नदोहोररनेगरी बिेट र ल क्ष्यको सीमा नबढन्ेगरी कायािम गना सक्रकने , ९.६. क्रिद्यालयिा क्रिज्ञान प्रयोगिाला अनदुान : स्थानीय िहमा कक्षा ११-१२ मा िीव क्रवज्ञान, िौक्रिक क्रवज्ञान र रसायन क्रवज्ञान क्रवर्य अध्यापन गनेक्रवद्यालयहरूमा क्रवज्ञान प्रयोगिाला निएको िए प्रथाक्रमकिा साथ क्रिज्ञान प्रयोगिाला अनदुान उपलब्ध गराउने । क्रवगिमा यस गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रि सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ 43
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क प्रकृक्रिको अनदान नपाएका माध्यक्रमक क्रवद्यालयह न रूको पक्रहचान गरी प्रक्रि क्रवद्यालय रू ६ लाख ५० हिारको दरले क्रवद्यालयलाई एकमष्टन उपलब्ध गराउने। यसरी अनदनान क्रदँदा क्रवद्यालयको क्रवद्याथी सङ्् या, िेष्टिासमेिलाई आधार मानी सचू ी बनाउने । यसै गरी क्रवज्ञान क्रवर्य पढाइ िएका क्रवद्यालय¸ प्राक्रवक्रधक धार सञ्चाक्रलि क्रवद्यालय र नमनना क्रवद्यालयलाई प्रदान गने िर यस प्रकृक्रिको बिेट क्रवगि वर्ामा त्यस्िा क्रवद्यालयलेप्राप्त गरेको िए दोहोरो नक्रदने। यक्रद यस िीर्ाकमा रकम बचि िएमा आधारििू (कक्षा ६-८) िह सञ्चालन िएको क्रवद्यालयलाई उपलब्ध गराउने । यस िीर्ाकबाट रकम प्राप्त गरेका क्रवद्यालयहरूले नमनना क्रवद्यालय क्रवकास एवम्सञ्चालन क्रनदेक्रिका, २०७४(ससं ोधनसक्रहि) को अनसन चू ीमा उक्रल्लक्रखि मापदण्डका आधारमा क्रवज्ञान प्रयोगिाला व्यवस्थापन गने । स्थानीय िहका सबैमाध्यक्रमक िहलेयस प्रकारको एक पटक अनदनान प्राप्त गरी सके को िए उछच क्रवद्याथी सङ्् या िएको र अनमन क्रिलेिेष्टिा िममा रहेको आधारििू िह कक्षा १-८ सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयहरूलाई अनदनान उपलब्ध गराउन सक्रकने छ । ९.७. निनुा क्रिद्यालयिा कायमसभपादन करारका आधारिा प्र.अ. र क्रिक्षकका लाक्रग क्रिद्यालयिार्म त प्रोत्साहन अनदुान: क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट छनोट िई नमनना क्रवद्यालयको गरून योिनासमेि स्थानीय िहबाट स्वीकिृ िई सञ्चालनमा रहेका क्रवद्यालयमा नमनना क्रवद्यालय क्रवकास एवम्सञ्चालन क्रनदेक्रिका, २०७४(ससं ोधनसक्रहि)बमोक्रिम छनोट िएका प्र.अ. िथा माध्यक्रमक िहका क्रवर्यगि क्रिक्षकले गरु न योिना कायाान्वयन गनाका लाक्रग अक्रिररक् ि समयमा समेि खटन्पने र क्रवद्याथीको क्रसकाइ उपलक्रब्ध अक्रि न वक्रि गनाका लाक्रग ृ स्रोि सामग्रीको व्यवस्थापनमा सहयोग गनायो प्रोत्साहन प्राप्त गने छन्। यसका लाक्रग प्रक्रि क्रवद्यालय रू २ लाखका दरले बिेट व्यवस्था िएको छ । क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रिले क्रवक्रनयोक्रिि रकममध्ये पचास प्रक्रििि प्रधानाध्यापक र पचास प्रक्रििि अन्य क्रवर्यगि क्रिक्षकसँग अनसन चू ी १३ मा उल्लेख गररएका क्रवर्यवस्िन समावेि गरी नक्रििामा आधाररि कायासम्पादन करार गनापने छ न । कायासम्पादन सम्झौिाबमोक्रिमको नक्रििा क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रिबाट क्रसफाररस प्राप्त िएपक्रछ अनदनान उपलब्ध गराउने। नमनना क्रवद्यालयका प्र.अ. िथा क्रिक्षकका लाक्रग यो िीर्ाकबाट प्राप्त हनुेबिेट मात्र प्रोत् साहन अनदनानका रूपमा उपलब्ध गराउने । ९.८. निनुा क्रिद्यालयको िआक्रक्षक तथा व्यिस्थापकीय योिना कायामन्ियन अनदुान : यस क्रनदेक्रिकाको अनसन चू ी १० को खण्ड "क" "ख" "ग" र "घ" मा उल्लेख िएका क्रवद्यालयलाई स्वीकिृ गरून योिनाका आधारमा क्रनमााण गररएको वाक्रर्ाक कायाान्वयन योिनाअनसनार उक्रल्लक्रखि सम्पन्न गनापन ने िौक्रिक क्रनमााणका लाक्रग खण्ड "क" मा उक्रल्लक्रखि क्रवद्यालयले िौक्रिक पवूााधार क्रनमााण कायाका लाक्रग बिेट क्रवक्रनययोिन नरहेकालेक्रनमााणाधीन अवस्थामा िए सो सम्पन्न गनेर ित्कालीन रूपमा िैक्रक्षक सध नार हनुे क्रियाकलाप क्रनधाारण गरी िैक्रक्षक पवााधारह ू रू, छात्रावास व्यवस्थापन, िैक्रक्षक सिनासनका न्यनू िम सिापर ूा गनेलगायिका कायािम गनािौक्रिक पवााधार क्रवकासका लाक्रग ू क्रबक्रनयोक्रिि बिेटको काया प्रगक्रिसक्रहि आवश्यक बिेटसक्रहिको प्रस्िाव क्रवद्यालयबाट पेस गना लगाउने । यस आवमा सम्पादन गने कायािम क्रनधाारण गरी स्थानीय िह र क्रवद्यालयक्रबच सम्झौिा गरी को िैक्रक्षक सत्र २०८० को िैक्रक्षक िथ्याङक् मा क्रवद्यालयमा १००० सम्म क्रवद्याथी िए प्रक्रि क्रवद्यालय ३० लाख, १००१ देक्रख २५०० सम्म क्रवद्याथी िए प्रक्रि क्रवद्यालय ४५ लाख र २५०० िन्दा वढी क्रवद्याथी िए प्रक्रि क्रवद्यालय ६० लाख अनदनान यस िीर्ाकबाट उपलब्ध गराउने । उक्त रकम क्रवद्यालयको गरु न योिनाअनसनार खचा गने । क्रवद्यालयले सम्झौिा अनरूनप कायाको क्रनयक्रमि अनगन मन गरी काया प्रगक्रि के न्रको क्रवद्यालय क्रिक्षा मापदण्ड क्रनधाारण िाखामा पठाउने । स्थानीय िहबाट नमननाका लाक्रग छनोट िएका क्रवद्यालयहरूमा िीव क्रवज्ञान, रसायन क्रवज्ञान िथा िौक्रिक क्रवज्ञानको अध्ययन अवसर सक्रन न क्रिि गने व्यवस्था क्रमलाउने । गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रि सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ 44
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क ९.९. क्रिक्षक दरबन्दी तथा क्रिक्षक अनदान प्राप्त नगरेका ु सािदुाक्रयक क्रिद्यालयहरूलाई एकिष्ठु अनदुान : यस क्रियाकलापमा बिेट क्रवक्रनयोिन रहेका स्थानीय िहले के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) मा रहेका वाक्रर्ाक एकमष्टन अनदनानबाट क्रवद्यालय सञ्चालन गने कायाक्रवक्रध,२०७६ मा उक्रल्लक्रखि अनदनान प्राप्त गने सिापरूा गरेको सक्रननक्रिििा िए निएको यक्रकन गरी सिापरूा गरेका क्रवद्यालयलाई देहायका आधारमा िार मसान्िक्रित्र अनदनानउपलब्ध गराउनेेः क) अनदनान क्रलनेक्रवद्यालयसँग के न्रलेिोकेअनसनारको ढाँचामा क्रवद्यालय सञ्चालनका लाक्रग करार सम्झौिा गने, ख) छनोटमा परेका क्रवद्यालयलाई स्थानीय िहलेकरार सम्झौिाअनसनार काम सम्पादन गनेसिामा प्रक्रि क्रवद्यालय वाक्रर्ाक एकमष्टन रु १० लाख अनदनानको रकम क्रनकासा गने, ग) क्रवद्यालयले कायासम्पादन करारमा उक्रल्लक्रखि सिाअनसनार कायासम्पादन िए निएको क्रनयक्रमि अनगनमन गरी सोको कायाप्रगक्रि केन्रमा पठाउने, घ) स्थानीय िहले दरबन्दी क्रमलानमा दरबन्दी प्रस्िाव नगने । यसपवूाकननैप्रकारको दरबन्दी िथा राहि अनदनान प्राप्त नगरेको सक्रनन क्रिि गरी मात्र क्रनकासा क्रदने, ङ) सावािक्रनक क्रवद्यालय समायोिन एवम्एकीकरण कायािम कायाान्वयन कायाक्रवक्रध, २०७७ को पररछछेद ३ का आधारमा समायोिन वा एकीकरण हनुपने न क्रवद्यालयमा नपनेक्रवद्यालयहरूलाई मात्र अनदनानउपलब्ध गराउने, च) कायाक्रवक्रधमा क्रवद्यालयलाई उक्रल्लक्रखि क्षेत्रमा खचा गना रकम नपगन िएमा स्थानीय िहबाट थप रकम उपलब्ध गराउन सक्रकने, छ) परम्परागि क्रवद्यालयहरूलाई छट्टनैअनदनान िानेिएकालेउक्त क्रवद्यालयहरूलेयस प्रकारको अनदनान पाएका रहेछन्िनेउक्त अनदनान रोक्का राखी कायाक्रवक्रधमा उक्रल्लक्रखि सिाबमोक्रिमका क्रवद्यालयलाई बाँकी िए स्थानीय िहकै क्रनणायमाफा ि अकै क्रवद्यालयलाई रकम क्रनकासा क्रदन के न्रमा आवश्यक कागिािसक्रहि लेखी पठाउने के न्रको क्रनणायपिाि अनदनान उपलब्ध गराउने िर कायाक्रवक्रध बमोक्रिमका क्रवद्यालय बाँकीनिए सो अनदनान खचानगने, ि) एकमष्टन अनदनान खचागना कायाक्रवक्रधमा िोक्रकएका आधारहरूक्रित्रै रही दोहोरो नपने गरी खचा गना सक्रकने छ । झ) एकमष्टन अनदनान प्राप्तक्रवद्यालयलाई अन्य सामदनाक्रयक क्रवद्यालय सरहक्रदवा खािा, पाठय् पस्निक, छात्रवक्रत्तृ अनदनानउपलब्ध गराउने। ञ) क्रवद्यालयले कायाक्रवक्रधले िोके को क्षेत्रमा मात्र रकम खचा गने । कायाक्रवक्रध के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) को क्रनदेक्रिका खण्डमा रहेको छ । गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रि सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ 45
२.८.१० क्रियाकलाप २.७.१३.२३ सािदुाक्रयक क्रिद्यालयका छात्राहरूलाई क्रनिःिल्ुक सेक्रनटरी प्याड व्यिस्थापनका लाक्रग प्रक्रत क्रिद्याथी अनदुान क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क १. स्थानीय िहलेसामदनाक्रयक क्रवद्यालयको कक्षा ६-१२ सम्म अध्ययनरि सबैछात्राहरूका लाक्रग क्रनेःिल्नक सेक्रनटरी ्याड व्यवस्थाका लाक्रग सेक्रनटरी ्याड (क्रविरण िथा व्यवस्थापन) कायाक्रवक्रध, २०७६ का अक्रिररक् ि देहायअनसनार गने : क) सामदनाक्रयक क्रवद्यालयमा अध्ययनरि कक्षा ६-१२ सम्मका छात्राहरूको िथ्याङक् यक्रकन गने, ख) कायाक्रवक्रधमा उक्रल्लक्रखि प्रक्रकयाअनसनार क्रवद्यालयमाफा ि क्रवद्याथीलाई मक्रहनावारीको समयमा िोक्रकएको मापदण्डअनसनारको ्याड उपलब्ध गराउने, ग) वाक्रर्ाक १० मक्रहना अवक्रधका लाक्रग क्रनेःिल्नक सेक्रनटरी ्याडको व्यवस्था क्रमलाउने, घ) कक्षा ६िन्दा िल्लो कक्षामा अध्ययन गने मक्रहनावारी िएका छात्राहरूलाईपक्रन यो व्यवस्थाअनसनार ्याड उपलब्ध गराउन सक्रकने, २. ्याड व्यवस्थापन गदाा स्वदेिी उद्योगबाट उत्पाक्रदि ्याडलाई प्राथक्रमकिा क्रदने, ३. स्थानीय िहले क्रवद्यालयमा सेक्रनटरी ्याड खररद गदाा गि क्रवगिको मौज्दािको अवस्था यक्रकन गरी आवश्यक मात्र क्रनयमानसनार खररद गरी क्रविरण गने, ४. स्थानीय िहलेिोक्रकएका छात्राका लाक्रग क्रनयमानसनार सेक्रनटरी ्याड खररद गरी रकम बचि िएमा क्रवद्यालयमा Disposal Machine निएमा एक पटकका लाक्रग मात्र खररद गरी क्रविरण गना सक्ने छन्। ५. स्थानीय िहलेक्रवद्यालयबाट हनुेसेक्रनटरी ्याडको क्रविरण र प्रयोगको अवस्थाको अनगनमन गनेिथा क्रवद्यालयलेसो कायामा िएका कायाहरूको प्रक्रिवेदन ियार गरी गरी स्थानीय िहमा पठाउने । िख्ुय क्रिभिेिार गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ ्याड प्राप्त गने क्रवद्याथी सङ्् या २.८.११ क्रियाकलाप २.७.१३.३०० िटुानी िरणाथीका क्रिद्याथी अध्ययनरत क्रिद्यालयका लाक्रग क्रिक्षक व्यिस्थाका लाक्रग अनदुान क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क क. यस क्रियाकलापअन्िगाि बिेट क्रवक्रनयोिन रहेको झापा क्रिल्लाको दमक नगरपाक्रलकाअन्िगाि श्री ढकु रुपानी िाध्यक्रिक क्रिद्यालय तथा चलु ाचलु ी आधारितू क्रिद्यालयका लाक्रग क्रिक्षक व्यवस्थाका लाक्रग क्रवद्यालयबाट अनदनान माग गनालगाइ यस पक्रनस्िकाको क्रिक्षकको िलबित्ता क्रियाकलापमा उक्रल्लक्रखि िलबित्ता अनदनान उपलब्ध गराउने, ख. क्रिक्षक व्यवस्थापनका लाक्रग ढकन रनपानी माध्यक्रमक क्रवद्यालयका लाक्रग आधारििू िहको प्राथक्रमक िहिफा ३, क्रनम्नमाध्यक्रमक िहिफा ४ र माध्यक्रमकिफा ५ िना गरी िम्मा १२ िनाको र चलनाचलनी आधारििू क्रवद्यालयका लाक्रग आधारििू िहको प्राथक्रमक िहिफा ४ र क्रनम्नमाध्यक्रमक िहिफा ५ गरी िम्मा ९ िनाको स्वीकिृ िलबममानअनसनार १२ मक्रहना र चाडपवा खचाका लाक्रग पाररश्रक्रमक अनदनान उपलब्ध गराउने, िख्ुय क्रिभिेिार नगरपाक्रलका क्रवद्यालय सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ िलब प्राप्त क्रिक्षक पाठय् पस्निक प्राप्त क्रवद्याथी 46
क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क ग. क्रवद्यालयमा अध्ययनरि क्रवद्याथीको िथ्याङक् यक्रकन गरी क्रन:िल्न क पाठय् पस् न िक अनदनान छात्रवक्रिृ , क्रवद्यालय सञ्चालन व्यवस्थापन लगायिका अन्य क्रवद्यालयलेपाए सरहका क्रियाकलापगि अनदनान सम्बक्रन्धि िीर्ाकबाट क्रहसाब गरी उपलब्ध गराउने, घ. क्रवद्यालयको िथ्याङक् ीय क्रववरण IEMIS मा क्रनयक्रमि रूपमा िना लागाउने, ङ. क्रवद्यालयको क्रिक्षण क्रसकाइ क्रियाकलापको स्थानीय िहबाट क्रनयक्रमि क्रनरीक्षण अनगन मन गने। २.८.१२ क्रियाकलाप २.७.१३.४० िाध्यक्रिक तह कक्षा व९-१०) िा अङग्र् ेिी, गक्रणत र क्रिज्ञान क्रिषयिा क्रि क्षण सहयोग अनदुान क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क क. माध्यक्रमक क्रवद्यालय (कक्षा ९-१०) मा अङग्र् ेिी¸ गक्रणि र क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध िस्िा अक्रनवाया क्रवर्यमा क्रिक्षक व्यवस्था गरी क्रवद्याथी क्रसकाइ उपलक्रब्ध अक्रिवक्रिृ गना क्रिक्षण सहयोग अनदनानको व्यवस्था गररएको छ । सोका लाक्रग यस क्रियाकलापमा बिेट क्रवक्रनयोिन िएका स्थानीय िहले उक् ि बिेटबाट क्रिक्षण क्रसकाइ अनदनान व्यवस्थापन कायाक्रवक्रध, २०७७ िथा दरबन्दी क्रमलानको प्रक्रिवेदन अनरूपन सामदनाक्रयक क्रवद्यालयको माध्यक्रमक िह (कक्षा ९-१०) का लाक्रग कन नैपक्रन दरबन्दी वा राहि अनदनान निएका (िन् ूय दरबन्दी) र १ मात्र दरबन्दी वा राहि अनदनान िएका गक्रणि, अङग्र् ेिी र क्रवज्ञान क्रवर्य क्रिक्षक व्यवस्थापनका लाक्रग क्रिक्षण क्रसकाइ अनदनान व्यवस्थापन कायाक्रवक्रध, २०७७ का अक्रिररक् ि देहायअनसनार क्रविरण गने :- (कायाक्रवक्रध के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) बाट डाउनलोड गना सक्रकने छ ।) १. उक्रल्लक्रखि क्रववरणअनसनारका क्रवद्यालय सङ्् या यक्रकन गने, २. बिेटको पररक्रधक्रित्र रही िन्य ू दरबन्दी िएका क्रवद्यालयलाई न्यनिम ू २ र १ दरबन्दी िएकालाई १ थप गरी न्यनिम ू २ क्रिक्षक बराबरको अनदनान क्रनयमानसनार क्रिक्षक िनाािएपक्रछ उपलब्ध गराउने, ३. यस क्रियाकलापमा बिेट क्रवक्रनयोिन गदाा प्रक्रिक्रिक्षक माक्रसक रू. ४३६८९ का दरले १२ मक्रहनाको पाररश्रक्रमक र चाडपवा खचा अनदनान क्रहसाब िएकालेसोअनसनार उपलब्ध गराउने । यसका अक्रिररक्त अन्य क्रिक्षकले पाए सरहका सक्रव न धाहरू स्थानीय िहले थप गना सक्ने छन्। िख्ु य क्रिभिेिार गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ अनदनान प्राप्त गने क्रवद्यालय स्या िलब वझनेको िरपाइ २.८.१३ क्रियाकलाप २.७.१३.४१ आधारित तह कक्षा ू व६-८) िा अङग्र् ेिी,गक्रणत र क्रिज्ञान क्रिषयिा क्रि क्षण सहयोग अनदुान क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क क) आधारििू िह कक्षा (६-८) सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयमा अङग्र् ेिी¸ गक्रणि र क्रवज्ञान िस्िा अक्रनवाया क्रवर्यमा क्रिक्षक व्यवस्था गरी क्रवद्याथी क्रसकाइ उपलक्रब्ध अक्रिवक्रिृ गनाक्रिक्षण सहयोग अनदनानको व्यवस्था गररएको छ । सोका लाक्रग यस क्रियाकलापमा बिेट क्रवक्रनयोिन िएका स्थानीय िहले उक् ि बिेटबाट क्रिक्षण क्रसकाइ अनदनान व्यवस्थापन कायाक्रवक्रध, २०७७ िथा दरबन्दी क्रमलानको प्रक्रिवेदन अनरूपन सामदनाक्रयक क्रवद्यालयको आधारििू िह (कक्षा ६-८) का लाक्रग कन नैपक्रन दरबन्दी वा राहि अनदनान निएका (िन् ूय दरबन्दी) िएका क्रवद्यालयलाई गक्रणि,अङग्र् ेिी र क्रवज्ञान क्रवर्य क्रिक्षक व्यवस्थापनका लाक्रग क्रिक्षण क्रसकाइ अनदनान व्यवस्थापन कायाक्रवक्रध, २०७७ का अक्रिररक् ि देहायअनसनार क्रविरण गने :- (कायाक्रवक्रध के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) बाट डाउनलोड गना सक्रकने छ ।) िख्ु य क्रिभिेिार गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ अनदनान प्राप्त गने क्रवद्यालय स्या िलब वझनेको िरपाइ 47
१. उक्रल्लक्रखि क्रववरणअनसार न का क्रवद्यालय सङ्् या यक्रकन गने, २. बिेटको पररक्रधक्रित्र रही िन्य दरब ू न्दी िएका क्रवद्यालयलाई न्यनिम ू १ क्रिक्षक बराबरको अनदनान क्रनयमानसनार क्रिक्षक िनाािएपक्रछ उपलब्ध गराउने, ३. यस क्रियाकलापमा बिेट क्रवक्रनयोिन गदाा प्रक्रिक्रिक्षक माक्रसक रु ३४७३० का दरले १२ मक्रहनाको पाररश्रक्रमक र चाडपवा खचा अनदान न क्रहसाब िएकालेसोअनसनार उपलब्ध गराउने। यसका अक्रिररक्त िथा अन्य क्रिक्षकलेपाए सरहका सक्रवन धाहरू स्थानीय िहले थप गना सक्ने छन्। ख) २.७.१३.४० र २.७.१३.४१ क्रियाकलापमा उक्रल्लक्रखि क्रिक्षण सहयोग अनदनान कोटा क्रनधाारण गदाामाध्यक्रमक िह (कक्षा ९-१०) िफा िन्य न दरबन्दी/ अनदनान रहेका क्रवद्यालयलाई न्यनूिम २ क्रिक्षक, १ दरबन्दी/ अनदनान िएमा थप १ क्रिक्षक बराबरको अनदनान र आधारििू िह (कक्षा ६-८) िफा न्यनूिम १ िना क्रिक्षकका लाक्रग दवनैक्रियाकलापमा क्रवक्रनयोक्रिि रकम एकीकिृ क्रहसाब गरी िोक्रकएअनसनारको क्रिक्षण अनदनान उपलब्ध गराउने । यसरी क्रविरण गदाासमेि रकम बचि हनुेिएमा िमसेः बिेटको पररक्रधमा रही माध्यक्रमक िहिफा क्रवद्याथी सङ्् या अक्रधक रहेका क्रवद्यालयमा िथा आधारििू िहमा अग्रेिी, गक्रणि िथा क्रवज्ञान क्रवर्यको क्रिक्षक व्यवस्था हनुेगरी एक िैक्रक्षक सत्रका लाक्रग अनदनानव्यवस्था गनासक्रकनेछ । यसरी िोक्रकएिन्दा वढी कोटा क्रविरण गनापनरेमा के न्रबाट सहमक्रि क्रलनपने छ न । ग) प्रदेि, स्थानीय िह िथा क्रवद्यालयले आफ्नो स्रोिवाट थप क्रिक्षक व्यवस्था गदाा उपरोक् ि क्रवर्यहरूलाई प्राथक्रमकिा क्रदई क्रिक्षक क्रनयक्रक्तन गनापने छ न । २.८.१४ क्रियाकलाप २.७.१३.४९ कोक्रिड-१९ बाट पगुेको िआक्रक्षक क्षक्रतको पररपरणू तथा अन्य क्रिपद सियिा क्रसकाइ क्रनरन्तरताका लाक्रग कायमिि ् तथा २.७.१३.४९ ३०१. ReAL Plan कायामन्ियन सहिीकरण तथा क्रिपदक् ो सियिा क्रसकाइक्रनरन्तरताका लाक्रग कायमिि क्रियाकलाप न.¸ क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क क) यस क्रियाकलापमा क्रवक्रनयोक्रिि बिेट खचा गदाा स्थानीय िहले देहायको कायाप्रक्रिया अवलम्बन गरी कायासम्पादन गने: अ) कोक्रिड-१९ बाट पगनेको िैक्रक्षक क्षक्रिको पररपरूण िथा अन्य क्रवपदक् ो समयमा क्रसकाइ क्रनरन्िरिाका लाक्रग क्रिक्षा क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालयबाट स्वीकि ृ क्रसकाइ आपरूण िथा रिन क्रसकाइ योिना (Recovery and Accelerated Learning (ReAL) Plan) स्वीकिृ िएको छ । यस योिनाको कायाान्वयनका लाक्रग क्रनदानात्मक परीक्षण साधन (Dignostic Tools), क्रिक्षक िाक्रलम सामग्री, कायािम कायाान्वयन सहिीकरण पक्रनस्िका स्वीकिृ िएको िथा Online Media platform क्रवकास गरी क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवका के न्रको वेबसाइटमा राक्रखएको छ । उक्त समग्रीको कायाान्वयनका लाक्रग िपक्रसलअनसनारको कायाप्रक्रिया अवलम्वन गरी कायािम सञ्चालन गने : १) स्थानीय िहलेयोिनासँग सम्बक्रन्धि दस्िावेिहरूको स्थानीय िहका पदाक्रधकारी, क्रवद्यालयका प्रअ िथा अन्य स्थानीय िहमा क्रियािील गैसस लगायिका सरोकारवाला क्रनकायलाई अक्रिमखन ीकरण गरी समन्वय र सहकाया गने, िख्ुय क्रिभिेिार गाँउपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ सञ्चाक्रलि अक्रिररक् ि क्रसकाइ (Additional class), उपचारात्मक कक्षा (Remedial Learnig) का लाक्रग अभ्यास कक्षा (Tutorial class) स्या 48
क्रियाकलाप न.¸ क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क २) स्थानीय िहलेक्रसकाइ आपरूणसँग सम्बक्रन्धि क्रवक्रिन्न क्रियाकलाप, क्रनदानात्मक परीक्षण साधन (Diagnostic Tool), क्रिक्षक स्रोि सामग्री (Teacher Resource Materials) को प्रयोग र िथ्याङक् प्रक्रवक्र�लगायिका क्रियाकलाप सञ्चालन र व्यवस्थापनका लाक्रग प्रधानाध्यापक/क्रिक्षक अक्रिमखन ीकरण गने। साथैस्थानीय िहमा क्रियािील क्रवक्रिन्न सरकारी, गैरसरकारी सङघ् सस्ं थासँग समन्वय र सहकायाका लाक्रग अन्िरक्रिया गने, ३) प्रधानाध्यापकले क्रवद्यालयमा क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रि, क्रिक्षक अक्रििावक सङघ् , क्रिक्षक िथा अन्य सरोकारवालाका लाक्रग अक्रिमखन ीकरण गने ४) क्रिक्षकले क्रसकाइस्िर परीक्षण साधनको प्रयोग गरी प्रत्येक क्रवद्याथीको नक्रििा क्रवश्लेर्ण गरी क्रसकाइस्िर पक्रहचान गने, ५) नक्रििा क्रवश्लेर्णपिाि प्र् त्येक क्रवद्याथीलाई क्रवर्यक्षेत्रअनसनार क्रसकाइका क्रवक्रिन्न समहूमा वगीकरण गरी क्रसकाइ समहू क्रनमााण गने, ६) क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको इ लक्रनाङ पोटाल (https://learning.cehrd.edu.np/home) मा रहेको Diagnostic Tools Assessment Result क्रसटमा क्रवर्यगि र क्रवद्याथीअनसनारको नक्रििा ररपोटाको िथ्याङक् प्रक्रवक्र� गने। सोको अध्यावक्रधक अक्रिलेख क्रवद्यालयमासमेि रा्ने, ७) क्रसकाइ आपरूण िथा रिन क्रसकाइका लाक्रग सबैक्रवद्यालय र क्रिक्षकलेयस सहिीकरण पक्रनस्िकामा उक्रल्लक्रखि क्रियाकलाप िथा उपयक्तन अन्य क्रिक्षण क्रसकाइ सहिीकरण क्रवक्रध (अनलाइन िथा अफलाइन) प्रयोग गरी क्रिक्षण क्रसकाइ सहिीकरण क्रियाकलाप सञ्चालन गने र सोको प्रिावकाररिाका लाक्रग सरोकारवालाहरूसँग क्रनरन्िर छलफल िथा अन्िरक्रिया गने, ८) क्रवद्यालयलेक्रसकाइ क्षक्रि आपरूण िथा रिन क्रसकाइका लाक्रग गररएका क्रियाकलापको प्रगक्रि प्रक्रिवेदन माक्रसक रूपमा र क्रवद्याथीको क्रसकाइ उपलक्रब्ध वक्रिृ को अवस्थाको प्रक्रिवेदन त्रैमाक्रसक रूपमा के न्रमा पठाउने, ९) स्थानीय िहले कायािम कायाान्वयन गनारकम अपगन िएमा आफ्नो स्रोिबाट बेहोने गरी थप स्रोिको व्यवस्था गने, १०) स्थानीय िहलेकायािमको उद्देश्य परा गना स्थानीय स्िरका क्लब ू , सामदनाक्रयक क्रसकाइ केन्र, आमा समहू, सहकारी, सरकारी िथा गैरसरकारी सस्ं थाहरूको साझेदारीमा कायािम सञ्चालन गने, ११) कायािम कायाान्वयनमा सहिीकरण गना िीनओटै िहका सरकारी क्रनकायले सञ्चार माध्यमसँग समन्वय िथा सहकाया गने, १२)स्थानीय िहलेवैकक्रल्पक माध्यमबाट क्रसकाइ क्रनरन्िरिा, क्रवद्याथी एवम्क्रवद्यालयको अक्रिलेख ियार गरी क्रनक्रयमि रूपमा एकीकिृ िैक्रक्षक सचूना व्यवस्थापन प्रणाली (IEMIS)मा अद्यावक्रधक गने, १३)स्थानीय िहलेकायािम कायाान्वयनका लाक्रग यस पक्रनस्िकामा उक्रल्लक्रखि उदेश्यमा प्रक्रिकलू नहनुेगरी थप आधार ियार गनासक्ने छन्। आ. क्रवद्यालयहरूलाई यस क्रियाकलापअन्िगाि सञ्चाक्रलि कायािम (अक्रिररक् ि कक्षा, उपचरात्मक कक्षा र अभ्यास कक्षा लगायि) बाट लािाक्रन्वि क्रवद्याथीहरूको क्रववरण IEMIS को Education in Emergency Button मा अपडेट गना लगाइ उक्त थप क्रसकाइका लाक्रग क्रवकास िएका सामग्री सङ्या ् सञ्चालनमा रहेका अस्थायी क्रसकाइ सहिीकरण के न्र, गहृ क्रवद्यालय सञ्चालन िथा घरदैलो कायािम सङ्या ् 49
क्रियाकलाप न.¸ क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क अपडेट िएको Excel file लाई IEMIS को online portol मा अपलोड गना लगाउने र सोकायाको अनगनमन स्थानीय िहले गने, इ. क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट क्रवकास िएको क्रसकाइ चौिारी Learning Portoal (https://learning.cehrd.edu.np/home/) लाई स्थानीय िहले क्रवद्यालयका क्रिक्षक क्रवद्याथी एवम्अक्रििावकहरूलाई आमननेसामननेक्रवक्रध िथा अनलाइन माध्यमबाट अक्रिमक्रखन करण गने, ई. क्रसकाइ आपरनण िथा रिन क्रसकाका लाक्रग माक्रथ उक्रल्लखि सामग्रीका अक्रिररक्त क्रनम्नानसनारका सामग्री क्रवकास िइ कायाान्वयनको िएका छन। सोको क्रवद्यालय स्िरमा प्रयोगका लाक्रग स्थानीय िहलेअक्रिमक्रखन करण एमव सहिीकरण ् गने : क) के न्रद्वारा स्वीकिृ पाठय् िम र पाठय् पस्निकमा आधाररि िई उत्पादन गररएका क्रवद्यालय क्रिक्षाका क्रवर्यगि श्रव्यदृश्य पाठहरू नेपाल टेक्रलक्रििनको NTV+ छयानलबाट र कक्षा १–१० का क्रवर्यगि श्रव्यदृश्य पाठहरू Dish Media Network Ltd. को Dishhome, NITV Streamz Pvt. Ltd. को NET TV, Mega Max TV Pvt. Ltd को Max TV, Divine Stream Network Pvt. Ltd को Mero TV र Subisu Cablenet (P). Ltd को Clear TV को क्रवद्यालय क्रिक्षा School Education छयानलबाट प्रसारण िइरहेको र के न्रबाट उत्पाक्रदि श्रव्यदृश्य पाठहरू के न्रको Youtube Channel: www.youtube.com/ncedvirtual र (Education Portal): learning.cehrd.edu.np बाट आफ्नो अनकन लू समयमा आवश्यकिाअनसनार हेनेव्यवस्था क्रमलाउने, ख) माध्याक्रमक िह अक्रनवाया क्रवर्यका श्रव्य पाठहरू रेक्रडयो नेपाल र सामदनाक्रयक रेक्रडयो प्रसारण सङघ् मािहिका कररव २०१ ओटािन्दा बढी सामदनाक्रयक रेक्रडयोहरूबाट प्रसारण िइरहेको र उक्त पाठहरू के न्रको facebook page: www.facebook.com/radiodistance मासमेि राक्रखएकालेआफ्नो अनकन लू िाअनसनार सन्ननेव्यवस्था क्रमलाउने, ग) के न्रबाट उत्पाक्रदि श्रव्य िथा श्रव्यदृश्य पाठहरूको रेक्रडयो FM िथा टेक्रलक्रििनबाट प्रसारण हनुेसमय िाक्रलका पाक्रक्षक रूपमा के न्रको वेबसाइट www.cehrd.gov.np मा रा्नेगररएकालेसोको िानकारी क्रवद्यालयमा गराई हेनेिथा सन्नने व्यवस्था क्रमलाउने, घ) क्रवद्यालयहरूबाट हाडाड्राइि खररद गरी के न्रबाट उत्पाक्रदि श्रव्य िथा श्रव्यदृश्य पाठहरू माग िई आएमा उक्त पाठहरू के न्रबाटउपलब्ध गराईनेिएकालेसोसम्बन्धी िानकारी सचूना क्रवद्यालयमा प्रवाह गनेव्यवस्था क्रमलाउने। उ. चाल आ न वमा यस कायािम कायाान्वयनका लाक्रग यस पक्रनस्िकाको अनसनचूी १७ मा उक्रल्लक्रखि स्थानीय िहमा सधनरूपमा कायािम कायान्वयन गना थप बिेटको व्यवस्था गररएको छ । यसबाट क्रिक्षकको क्षमिा क्रवकास, क्रवद्यालयमा क्रनदानात्मक परीक्षण साधनको छपाइ िथा प्रयोगका लाक्रग क्रवद्यालयलाई अनदनान, कायािमको अनगनमन िथा प्रक्रिवेदन िस्िा क्षेत्रमा बिेट वाँडफाड गरी कायाान्वयन गने । यस कायाका लाक्रग स्थानीय िहले थप स्रोिको प्रबन्ध गने िथा स्थानीय िहका सरकारी एवम् गैरसरकारी क्रनकाय सँग समन्वय सहकाया गने । 50
क्रियाकलाप न.¸ क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क ऊ. ReAL Planसम्बन्धी क्रवस्ििृ सामग्रीहरू क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) मा राक्रखएको छ । २.८.१५ क्रियाकलाप न २.७.१३.३०२ िआक्रक्षक सिु ासनका लाक्रग सस्थागत क्षिता क्रिकास, क्रिद्याथी परीक्षण िल्ुयाङक् न, क्रिक्षक िेन्टररङ तथा क्रिद्यालय सपुररिेक्षण उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क यस क्रियाकलापमा क्रनम्नानसनारका उपक्रियाकलापहरूको बिेट समावेि गररएको छ । कायािमका कायाान्वयन गदाा स्वीकिृ बिेटको पररक्रधक्रित्र रही स्थानीय िहले कायािम सञ्चालन गने । यस क्रियाकलापमा िोक्रकएका उप उपक्रियाकलापमा बिेट अपगन िएमा स्थानीय िहबाट थप बिेट व्यवस्था गरी कायाान्वयन गना सक्रकने छ । उपक्रियाकलाप एकाइ लागत कक्षा ८ को परीक्षा सञ्चालन तथा प्रिाणीकरण एिि्क्रिद्याथी िल्ूयाङक् न प्रक्रि क्रवद्याथी वाक्रर्ाक रु २७५ िैक्रक्षक सिनासनपवाधान कायािम स्थानीय िहको क्रवद्यालय सङ्् याअनसनार क्रवद्यालय सपनररवेक्षण िथा क्रिक्षकको क्रनरन्िर पेसागि सहयोगका लाक्रग मेन्टररङ पिक्रिको कायाान्वयन स्थानीय िहको क्रवद्यालय सङ्् याअनसनार स्थानीय िहको साझेदारीमा क्रवद्यालय व्यवस्थापन पदाक्रधकारीहरूको क्रवद्यालय व्यवस्थापन सम्बन्धी क्षमिा क्रवकास प्रक्रि क्रवद्यालय २ हिार आधारििन िथा माध्यक्रमक क्रवद्यालयका IT स्रोि क्रिक्षक का लाक्रग सचूना प्रक्रवक्रध सम्बन्धी क्षमिा क्रवकास प्रक्रि क्रिक्षक ६ हिार एकीकिृ पाठय् िमसम्बन्धी कस्टमाइज्ड िाक्रलम (अनलाइनसमेि) प्रक्रि क्रिक्षक ५ हिार स्थानीय िहको साझेदारीमा क्रवद्यालय िौक्रिक सवेक्षण िथानक्िाङक् न प्रक्रि क्रवद्यालय २ हिार वाललाक्रवकाको अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचान (disability screening) लाक्रग स्थानीय िह एवम्क्रवद्यालयका लाक्रग कायािम प्रक्रि क्रवद्याथी १०० का दरले १५.१. कक्षा ८ को परीक्षा सञ्चालन तथा प्रिाणीकरण एिि्क्रिद्याथी िल्ूयाङक् न स्थानीय िहलेआधारििू िह कक्षा आठको परीक्षा सञ्चालन िथा प्रमाणीकरणसम्बन्धी मापदण्ड, २०७६ राक्ररिय परीक्षा बोडाबाट क्रवकास िएको परीक्षा ढाँचाको पररक्रधक्रित्र रही परीक्षाको स्िरीयिा, प्रमाणीकरण र एकरूपिा कायम हनुेगरी परीक्षा सक्रमक्रिमाफाि्परीक्षा सञ्चालन गने गराउने। परीक्षा सञ्चालन गदाा सामदनाक्रयक क्रवद्यालयमा अध्ययनरि क्रवद्याथीसँग िल्नक वापि कननैरकम नक्रलनेगरी स्थानीय िहले परीक्षा िख्ुय क्रिभिेिार गाउँपाक्रलका/नगरपाक्रलका क्रवद्यालय सहिीकरण/सिन्िय क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ परीक्षा िथा मल्ूयाङक् नसम्बन्धी क्रनणायहरू अनगनमन प्रक्रिवेदन क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदन IEMIS प्रक्रिवेदन िाक्रलम प्रक्रिवेदन स्रोि क्रवज्ञ सङ्् या िौक्रिक सवेक्षण िथा नक्िाङक् न प्रक्रिवेदन अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचान प्रक्रिवेदन 51
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क सञ्चालन गने । परीक्षालाई स्िरीकिृ गरी अक्रिलेख व्यवस्थापन िथा क्रवद्याथीलाई प्रमाणपत्र क्रविरण गने । परीक्षालाई थप व्यवक्रस्थि गने प्रयोिनका लाक्रग स्थानीय िहले आन्िररक स्रोिबाट बिेट व्यवस्था गना सक्ने छ । ससिाअनदनानको स्रोि व्यवस्थापन गदााEquity Index लाईसमेि आधार क्रलएको छ । Equity Index को गणनाका लाक्रग क्रलइने आधारहरूमध्येकक्षा ८ को नक्रििा पक्रन एक हो । IEMIS बाट कक्षा ८ को नक्रििा व्यवस्थापन नगने स्थानीय िहको क्रसकाइसम्बन्धी Equity Index गणना गनाछटन हँदुा स्थानीय िहलेप्राप्त गनेअनदनान प्रिाक्रवि हनुे िएकाले कक्षा ८ को नक्रििा व्यवस्थापन अक्रनवायारूपमा IEMIS बाट गने । १५.२. िआक्रक्षक कायमिि व्यिस्थापन तथा सिु ासन प्रिधमन क) स्थानीय िहले यस िीर्ाकबाट देहायका कायासम्पादन गनापननेछेः १. ससिाअनदनानअन्िगाि क्रवक्रिन्न सबबिेट उपिीर्ाकहरूमा क्रवत्तीय हस्िान्िरण िएका कायािमहरूको क्रिक्षा क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालयबाट क्रवकास िएको अनलाइन प्रगक्रि सफ्टवेयरमा वाक्रर्ाक िथा त्रैमाक्रसक रूपमा प्रक्रव� गने एवम् वाक्रर्ाक िैक्रक्षक क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदन (Annual Educational Status Report) ियार गरी केन्रको योिना िथा अनगनमन िाखामा सम्प्रेर्ण गने। वाक्रर्ाक िैक्रक्षक क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदन (Annual Educational Status Report) को प्रस्िाक्रवि ढाँचा के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) मा रहेको छ । २. स्थानीय िहअन्िगािका सबै प्रकारका क्रवद्यालयलाई अक्रनवाया रूपमा IEMIS मा िैक्रक्षक िथ्याङक् िना /अद्यावक्रधक गना लगाउने। सोका लाक्रग आवश्यकिाअनसनार क्रवद्यालयहरूलाई प्राक्रवक्रधक सहायिा उपलब्ध गराउने। क्रवद्यालयद्वारा िररएको/ अध्यावक्रधक गररएको क्रववरणको सत्यापन गने । स्थानीय िहको एकीकिृ िैक्रक्षक िथ्याङक् प्रक्रिवेदन ियारी िथा प्रकािन गने। क्रवद्यालय नक्साङक् न गनािैक्रक्षक िथ्याङक् प्रक्रिवेदनमा आधाररि िई क्रवद्यालयको अनमनक्रि क्रदनेव्यवस्था क्रमलाउने। ३. स्थानीय िहअन्िगािका क्रवद्यालयका क्रिक्षकको अक्रिलेखको व्यवस्थापन गने , ४. स्थानीय िहले गाँउ/नगर क्रिक्षा योिना क्रनमााण गरी आफ्नो वेबसाइटमाफा ि सावािक्रनक गने। योिनामा क्रवद्यालय िौक्रिक पवूााधार क्रनमााण, हररि क्रवद्यालय िलवाय पररविान न िस्िा पक्ष समावेि गरी सोका लाक्रग योिना िथा कायािम समावेि गने, ५. वाक्रर्ाक कायािमको कायाान्वयनका लाक्रग स्थलगि अनगनमन िथा प्राक्रवक्रधक सहयोग गने। यस क्रियाकलापमा स्थानीय िहलाई प्राप्त हनुेरकम स्थानीय िहको क्रिक्षा महा/िाखाको क्रसफाररसमा प्राक्रवक्रधक सहायिा िथा अनगनमन गदाा क्रनयमानसनार प्राप्त हनुेदैक्रनक भ्रमण ित्ता, बैठक िथा कायािाला सञ्चालन गदाा बैठक ित्ता, योिना क्रनमााण/डाटावेि /प्रक्रिवेदन ियारी आक्रद कायामा सलं ग्न कमाचारीलाई खाना/खािा खचा गनासक्रकने । ख) यस कायािम कायाान्वयनका लाक्रग यस के न्रको च न. १६५ क्रमक्रि २०८०।०३।५ को पत्रमा उल्लेख यस क्रियाकलापमा क्रवक्रनयोिन रहेको बिेटअनसनार उक्रल्लक्रखि क्षेत्रमा खचा गने । १५.३. क्रिद्यालय सपुररिेक्षण तथा क्रिक्षकको क्रनरन्तर पेसागत सहयोग तथा िेन्टररङ पद्धक्रतको कायामन्ियन क) स्थानीय िहलेक्रवद्यालय सपनररवेक्षण र क्रिक्षकको पेसागि सहयोगलाई प्रिावकारी बनाउन अनगनमन योिना क्रनमााण गने। स्थानीय िहलेक्रवद्यालय सपनररवेक्षण िथा पेसागि क्रवकास सम्बन्धमा गरेको व्यवस्था िए सोहीअनसनार गने सो व्यवस्था निएमा स्थानीय 52
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क िहमा कायारि क्रिक्षा अक्रधकिृ कमाचारी, स्थानीय िहक्रित्र उत्क�ृ नक्रििा हाक्रसल गराउन सफल क्रवर्यगि क्रिक्षक प्रक्रिक्रनक्रधत्व रहेको क्रवर्यगि सक्रमक्रि िथा क्रवर्यक्रवज्ञ रहेको रोस्टर क्रनमााण गने । उक् ि रोस्टरमध्येबाट स्थानीय िहअन्िगािका सबै क्रवद्यालयमा ३ मक्रहनामा कम्िीमा १ पटक सपन ररवेक्षण गरी पेसागि सहयोगका लाक्रग कक्षा अवलोकन, पष्टृपोर्ण आदान प्रदान, नमनना पाठ प्रदािन, छोटो अवक्रधका मागमा आधाररि िाक्रलम सञ्चालन एवम ि् ैक्षक्रणक समस्या समाधानका लाक्रग पररचालन गने, गराउने। ख) क्रिक्षकको पेसागि सहयोगका लाक्रग मेन्टररङको सघन कायािमका लाक्रग छनोट िएका यस पक्र न स्िकाको अनसन चू ी १७ मा उक्रल्लक्रखि स्थानीय िहले सचू ीकिृ रोस्टरहरूमध्येबाट १ िनालाई मेन्टरका रूपमा काया गने गरी क्रिम्मेवारी िोक्रक पररचालन गने । क्रिक्षक मेन्टररङ कायाक्रवक्रधमा उल्लेख िएबमोक्रिम काया गना लगाउने । यस कायाको प्रक्रिवेदन क्रिक्षा िथा मानव स्रोि केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखामा क्रनयक्रमि रूपमा पठाउने । ग) यस कायािम कायाान्वयनका लाक्रग यस के न्रको च न. १६५ क्रमक्रि २०८०।०३।०५ को पत्रमा उल्लेख िएबमोक्रिमका उपक्रियाकलापमा क्रवक्रनयोिन िएको बिेटअनसनार उक्रल्लक्रखि उपक्रियाकलापमा खचा गने । सोको अक्रिलेखका लाक्रग स्थानीय िहलेके न्रमा क्रववरण उपलब्ध गराउने । उक्त पत्र के न्रको वेबसाइटबाट डाउनलोड गना सक्रकने छ । यसका अक्रिररक् ि स्थानीय िहले आन्िररक स्रोिबाटसमेि बिेट व्यवस्था गरी एकीकिृ अनगन मन िथा सपन ररवेक्षण योिना क्रनमााण गरी कायाान्वयन गना सक्ने छ । ग) यस उपक्रियाकलापमा रहेको रकम सपन ररवेक्षण र पेसागि सहयोग कायामा सलं ग्न हनुेहरूले सो कायाको प्रक्रिवेदन स्थानीय िहमा पेस गरेपिाि्क्रनयमानसनार पाउनेदैक्रनक िथा भ्रमण ित्ता, यािायाि खचा, खािा /खानामा खचा गना सक्रकने छ । १५.४. आधारितू तथा िाध्यक्रिक क्रिद्यालयका IT स्रोत क्रिक्षक का लाक्रग सचू ना प्रक्रिक्रधसभबन्धी क्षिता क्रिकास : यस कायािम लाक्रग िपक्रसलअनसनार सञ्चालन गने : क) प्रत्येक सामदनाक्रयक क्रवद्यालयमा सचू ना प्रक्रवक्रध िथा कम््यटनरमा दखल रा्नेएवम स् ो क्रवर्यमा इछछक न क्रिक्षक/कमाचारीलाई IT फोकल क्रिक्षकको रूपमा क्रवद्यालयलाई िोक्न लगाउने, ख) िोक्रकएका IT फोकल क्रिक्षकलाई क्रिक्षा िाक्रलम केन्रबाट म्न य प्रक्रि क्षकका रूपमा िाक्रलम प्राप्त प्रक्रिक्षकबाट ५ क्रदनको सचू ना प्रक्रवक्रधसम्बन्धी क्षमिा क्रवकास िाक्रलम सञ्चालन गना सबै सामदनाक्रयक माध्यक्रमक िथा आधारििू िह (कक्षा ६-८) सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयबाट कम्िीमा १/१ िना सहिागी गराउने । बिेटको सीमाअनसनार आधारििू िह (कक्षा १-५) सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयबाट पक्रन सहिाक्रगिा गराउन सक्रकने छ, ग) िाक्रलम सञ्चालन गदााकम््यटनर िथा सचू ना प्रक्रवक्रधको पयााप्त स्रोि साधन िएको स्थानमा सञ्चालन गने, घ) िाक्रलम सञ्चालन गदाा बढीमा २० िनासम्म सहिागीको समहू क्रनमााण गरी सञ्चालन गने। एक स्थानीय िहमा समहू नपगन िएमा िथा सचू ना प्रक्रवक्रध िाक्रलम सञ्चालन गना पवूााधारनिएमा अन्य स्थानीय िहसँग समन्वय गरी िाक्रलम सञ्चालन गना सक्रकने छ । १५.५. स्थानीय तहको साझेदारीिा क्रिद्यालय व्यिस्थापन पदाक्रधकारीहरूको क्रिद्यालय व्यिस्थापनसभबन्धी क्षिता क्रिकास : क) क्रवद्यालय व्यवस्थापनलाई प्रिावकारी वनाउन के न्रबाट क्रनधााररि िाक्रलम कोसाका आधारमा प्रत्येक सामदनाक्रयक क्रवद्यालयबाट क्रवद्यालय व्यवस्थापन सक्रमक्रिका अध्य क्ष एवम्क्रि क्षक अक्रििावक सङघ् का सयं ोिक सहिागी हनुेगरी २ क्रदनको क्षमिा क्रवकास िाक्रलम सञ्चालन गने, 53
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क ख) िाक्रलम सञ्चालन गदाा बढीमा ३० िनासम्मको समह क्रनमााण गरी सञ्चालन गने ू , ग) क्रवद्यालय व्यवस्थापन पदाक्रधकारीको क्षमिा क्रवकास गदाा स्थानीय िहले आक्रथाक िथा व्यवस्थापकीय क्षेत्रमा साझेदारी सक्रकने। १५.६. एकीकतृ पाठय् ििसभबन्धी कस्टिाइज्ड ताक्रलि वअनलाइनसिेत) : क) स्थानीय िहमा सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयमा कायारि क्रिक्षकमध्येहालसम्म एकीकिृ पाठय् िमको िाक्रलम प्राप्त नगरेका क्रवद्यालयहरू पक्रहचान गरी त्यस्िा क्रवद्यालयका क्रिक्षकलाई प्राथाक्रमकिा क्रदइ िाक्रलममा सहिागी गराउने, ख) िाक्रलम सञ्चालन गदााएकीकिृ पाठय् िमसम्बन्धी प्रक्रिक्षक प्रक्रिक्षणका सहिागी िथा क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइबाट िाक्रलम प्राप्तक्रवज्ञ प्रक्रिक्षकबाट स्वीकिृ िाक्रलम कोसाका आधारमा िाक्रलम सञ्चालन व्यवस्था क्रमलाउने, ग) िाक्रलम सञ्चालन गदाासचूना प्रक्रवक्रधकोपहँच िएका क्रवद्यालयका क्रिक्षकका लाक्रग ु अनलाइन माध्यमबाट िाक्रलम सञ्चालन गनापने छ न , घ) िाक्रलमका सहिागी छनोट गदाा प्रत्येक क्रवद्यालयका कम्िीमा १ िना क्रिक्षक सहिागी हनुेसक्रनन क्रिििा गने । क्रिक्षक िाक्रलममा सहिागी िएपक्रछ आफ्नो क्रवद्यालयमा प्रधानाध्यापकको सयं ोिनमा अन्य क्रिक्षकसँग आदानप्रदान गनापने छ न । स्वीकिृ बिेटको पररक्रधक्रित्ररही क्रवद्यालयका थप क्रिक्षक िथा सस्थागि क्रवद्यालय क्रिक्षक ं का लाक्रग िाक्रलम सञ्चालन गना सक्रकने छ । १५. ७. स्थानीय तहको साझेदारीिा क्रिद्यालय िौक्रतक सिेक्षण तथा नक्िाङक् न : क) क्रवद्यालय िौक्रिक पवूााधार क्रनमााणसम्बन्धी मापदण्ड २०८०अनसनार गठन िएको स्थानीय पवूााधार सक्रमक्रिको नेित्ृवमा क्रवद्यालय सवेक्षण एवम न् क्साङक् नसम्बन्धी कायागने। यसका लाक्रग सक्रमक्रिलेआवश्यकिाअनसनार कायािाला बैठक छलफलका माध्यमबाट क्षमिा क्रवकासका काया गने, ख) स्थानीय पवूााधार सक्रमक्रिलेकेन्रबाट क्रवकास िएको क्रवद्यालय िौक्रिक क्रववरण सवेक्षण उपप्रणालीमा समावेि िएका क्रवर्यवस्िकनो अध्ययन गरी सवेक्षण एवम न् क्साङक् नका लाक्रग कायायोिना ियार गने, ग) यस कायामा स्थानीय िहमा कायािरि प्राक्रवक्रधक कमाचारी क्रवद्यालयमा रहेको प्राक्रवक्रधक इक्रन्िक्रनयरलाईसमेि पररचालन गरी स्थानीय िहमा िएका सबै क्रवद्यालय िवनहरूको लेखािोखा गने व्यवस्था क्रमलाउने र IEMIS मा क्रवद्यालयको फोटोसक्रहिको क्रववरण ियार गरी उपप्रणालीमा प्रक्रव� गने, घ) क्रवद्यालयका प्रधानाध्यापक र IEMIS को कायाक्रिम्मेवारी िोक्रकएका क्रिक्षक कमाचारीका लाक्रग अक्रिमक्रखन करण सञ्चालन गने, ङ) क्रवद्यालयमा अध्ययननरि क्रवद्याथी, िौक्रिक अवस्था िथा िनसाक्रखं क आधारमा क्रवद्यालयको नक्साङक् नको प्रक्रिवेदन ियार गने। प्राप्त प्रक्रिवेदनका आधारमा क्रवद्यालय अनमनक्रि, क्रवद्यालय समायोिन एकीकरण िस्िा क्रवर्यमा क्रनणाय गने, च) क्रवद्यालय नक्साङक् नसम्बन्धी थप िानकारी क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको क्रवद्यालय क्रिक्षा मापदण्ड क्रनधाारण िाखाबाट प्राप्त गना सक्रकने छ । छ) यस कायािम कायाान्वयनका लाक्रग यस के न्रको च न. १६५ क्रमक्रि २०८०।०३।५ को पत्रमा उल्लेख यस क्रियाकलापमा क्रवक्रनयोिन रहेको बिेटअनसनार उक्रल्लक्रखि क्षेत्रमा खचा गने । 54
उपक्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क १५. ८. बालबाक्रलकाको अपाङग् ताको प्रारक्रभिक पक्रहचान वdisability screening) लाक्रग स्थानीय तह एिि्क्रिद्यालयका लाक्रग कायमिि : क) यस पक्रनस्िकाको अनसनचूी १७ मा उक्रल्लक्रखि सघन रूपमा कायािम कायाान्वयन गना छनोट िएका स्थानीय िहले क्रवद्यालयका IEMISसम्बन्धी काम गने क्रिक्षक/ कमाचारी वा प्रधानअध्यापक एक िनालाई बालबाक्रलकाको अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचान गने क्रवर्यमा कम्िीमा दईनक्रदनेक्षमिा क्रवकास िाक्रलम सञ्चालन गना, ख) क्षमिा क्रवकास िाक्रलममा अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचानका लाक्रग क्रवकास गररएका साधन, वाक्रसङट् न प्रश्नका समहू (Washingtin Groups of Questions) प्रयोग गने, ग) क्रवद्यालयमा अध्ययनरि वाल क्रवकास देक्रख कक्षा ३ सम्मका क्रवद्याथीको वाक्रसङट् न प्रश्नका समहू (Washingtin Groups of Questions) प्रयोग गरी अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचान गने। यसबाट प्राप्त नक्रििालाई IEMIS मा प्रक्रव� गनेर अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचान िएका बालबाक्रलकाको अपाङग् िाको अक्रन्िम परीक्षणका िथा प्रमाणीकरणका लाक्रग क्रचक्रकत्सक कहाँप्रेर्ण गने र यसको िथ्याङक् IEMIS मा प्रक्रवक्र� गने, घ) यस क्रियाकलापका लाक्रग प्रक्रि क्रवद्याथी १०० का दरले बिेट व्यवस्था िएको छ । सोको ५०% रकम स्थानीय िहलेक्रिक्षकको क्षमिा क्रवकासमा खचा गने । बाँकी ५०% रकम क्रवद्याथीको अपाङग् िाको प्रारक्रम्िक पक्रहचान र उक्त क्रववरण IEMIS बाट प्राप्त टेम्पेलटमा प्रक्रवक्र� गने कायामा सलं ग्नक्रिक्षक /कमाचारीलाई खािा खचा उपलब्ध गराउने, ङ) यस कायाका लाक्रग स्थानीय िहको स्वास्थ्य, मक्रहला िथा बालबाक्रलका िाखा लगायि स्थानीय िहमा क्रियािील गैसससँग समन्वय र सहकाया गने । क्रियाकलाप न. २.७.१३.९ द्वन्द्व पीक्रडत पररिार क्रिक्षा कायमिि वसक्रहद प्रक्रतष्ठानिार्मत स् ञ्चालन हनुे) बउिीन. (३५०००१०५) क्रियाकलाप न.¸ क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिारी प्रगक्रत सचू क १६.१. सक्रहद स्िक्रृत क्रिद्यालयलाई अनदुान : क) यस िीर्ाकअन्िगाि बिेट प्राप्त िएको स्थानीय िहले आफ्नो क्षेत्रक्रित्र सञ्चाक्रलि प्रक्रिष्टानअन्िगाि सञ्चाक्रलि क्रवद्यालयलाई एकमष्टन अनदनानक्रदनेर अनदनानबाट क्रवद्यालय सञ्चालनसम्बन्धी सम्पणूाक्रियाकलाप गने, ख) प्रक्रिष्टानले िोके का आधारमा बिेट खचा गने र प्रगक्रि क्रनयक्रमि रूपमा स्थानीय िहमा पठाउने । गाँउपाक्रलका/ नगरपाक्रलका सहीद स्मक्रिृ प्रक्रिष्टान क्रवद्यालय अनदनान प्राप्त गरेका क्रवद्यालय सङ्् या55
खण्ड ३ प्रदशे तहबाट सम्पादन हने सस ु र्त अनदु ानका सबै बजेट उपशीर्षकहरूका कार्यक्रमको कार्यान्वयन प्रक्रिया र मापदण्ड
३. प्रदेि सरकारबाट कायामन्ियन हनुेकायमििहरू ३.१ क्रिद्यालय क्रिक्षा क्षेत्र काययिम ३.१.१ क्रियाकलाप न. ११.१.२.१२६. बौक्रिक अपाङग् ता भएका बालबाक्रलकाहरूका लाक्रग प्रत्येक प्रदेिमा पिूायधारयक्तु आिासीय क्रिद्यालय सञ्चालन क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) गि आक्रथाक वर्ामा छनोट िई प्रदेि स्िरबाट गरून योिना स्वीकिृ िई क्रनमााणाधीन क्रवद्यालयहरूका लाक्रग कायाप्रगक्रिका आधारमा रू.८० लाखदेक्रख २ करोड रकम क्रवक्रनयोिन िएको छ । स्वीकिृ गरून योिनामा उक्रल्लक्रखि िपक्रसलअनसनारका न्यनूिम पवूााधार क्रवकास हनुेगरी सावािक्रनक खररद ऐन िथा क्रनयमावलीको पररक्रधक्रित्ररही क्रनमााण गने । क्रिद्यालयिा क्रिकास हनुपुनेन्यनूति पिूामधारहरू : क) आवासीय क्रवद्यालयमा २०० िना बालबाक्रलका आवासमा बस्न सक्नेगरी बढीमा २ िलाको अपाङग् िा मैत्री छात्रावास िवन, िान्छा र डाइक्रनङ कक्ष, ख) क्रवद्यालयमा अपाङग् िाको Screening र लेखािोखा कक्ष, कक्षाकोठाहरू, अक्रििावक र बालबाक्रलकाका लाक्रग परामिा कक्ष, IT सक्रवन धासक्रहिको पस्निकालय, आधारििू उपकरणसक्रहिको क्रफक्रियोथेरापी कक्ष, सङग् ीि थेरापी, क्रस्पच थेरापी लगायिका थेरापी गना सक्रकने कक्ष, प्राथक्रमक उपचार कक्ष, खेलमैदान, प्रिासक्रनक िवन, वाडेन कक्षसमेि िएको िवन, ग) पवाव्यावसाक्रयक ू क्रसप क्रवकासका लाक्रग अभ्यास गने आवश्यक सामग्रीसक्रहिको कक्ष, ख) क्रवद्यालयमा िएको िौक्रिक क्रनमााणको क्रनयक्रमि अनगनमन गने, ग) काया प्रगक्रिको क्रनयक्रमि अनगनमन गरी प्रगक्रि के न्रमा पठाउने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय क्रनमााण िएका पवूााधार ३.१.२ क्रियाकलाप २.७.१३.३१ प्रदेि स्तरीय IEMIS व्यिस्थापन क्रियाकलाप न.ं क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) यस िीर्ाकमा प्राप्त बिेटबाट प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले के न्रबाट क्रवकास िएको IEMIS मा कननैआवश्यक सचूना थप गनापननेिएमा सोको क्रववरण ियार गरी सफ्टवेयर अद्यावक्रधकका लाक्रग के न्रसँग समन्वय गने. ख) प्रदेिक्रित्रका क्रिल्लागि प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी कम्िीमा २ प्रक्रििि क्रवद्यालयबाट िररएको िथ्याङक् को स्थलगि सत्यापन (verfication) गनेर सो प्रक्रिवेदन क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको िैक्रक्षक सचूना व्यवस्थापन िाखामा पठाउने, ग) क्रिक्षा क्षेत्रको प्रदेि स्िरीय िैक्रक्षक सचूना व्यवस्थापन प्रक्रिवेदन ियार गरी सावािक्रनक गने, घ) स्थानीय िहमा IEMIS व्यवस्थापन कायामा सलं ग्न िनिक्रक्तको क्षमिा क्रवकास कायािम सञ्चालन गने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय क्रवश्वक्रवद्यालय िथा क्याम्पस क्रवद्यालय िैक्रक्षक सचूना व्यवस्थापन प्रक्रिवेदन 57
३.१.३ क्रियाकलाप २.७.१३.१२ िाक्रषमक, त्रआिाक्रसक प्रक्रतिेदन तयारी तथा प्रकािन क्रियाकलाप न.ं क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयका लाक्रग क्रिक्षा¸ क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालयअन्िगाि क्रवक्रिन्न बिेट उपिीर्ाकमा ससिा अनदनानमा प्राप्त िएका बिेटहरूको त्रैमाक्रसक िथा वाक्रर्ाक प्रगक्रि प्रक्रिवेदन ियार गने, ख) आक्रथाक वर्ाको अन्त्यमा प्रदेिस्िरीय प्रगक्रिसक्रहिको Status Report ियार गरी सरोकारवाला क्रनकायहरूमा सम्प्रेर्ण गने। प्रक्रिवेदनको ढाँचा क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) बाट प्राप्त गना सक्रकने छ । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय त्रैमाक्रसक, वाक्रर्ाक प्रक्रिवेदन Status Report IEMIS Report ३.१.४ क्रियाकलाप २.७.१३.४ िआक्रक्षक नीक्रत, कायमिि तथा क्रनदेक्रिका सभबन्धिा अक्रििखु ीकरण क्रियाकलाप न.ं क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय िथा प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय िथा क्रिक्षा िाक्रलम के न्र र स्थानीय िहका क्रिक्षा िाखाका प्रमखन /अक्रधकिृ लाई िैक्रक्षक नीक्रि¸ क्रवद्यालय क्रिक्षा क्षेत्र कायािम िथा कायाान्वयन पक्रनस्िकाका सम्बन्धमा २ क्रदने अक्रिमखन ीकरण सञ्चालन िथा कायािम कायाान्वयनसम्बन्धी क्षमिा क्रवकासका कायािम सञ्चालन गने । ख) सङघ् ीय मन्त्रालय िथा के न्रीय क्रनकायहरूको सहिाक्रगिामा सयं क्नि अक्रिमखन ीकरण कायािाला सञ्चालन गने व्यवस्था क्रमलाउने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा¸ क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालय िथा के न्रीय क्रनकायहरू क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय सञ्चालन िएका अक्रिमखन ीकरण कायािमको सङ्् या अक्रिमखीकरण न मा सहिागीहरूको हाक्रिरी क्रववरण ३.१.५ क्रियाकलाप २.७.१३.१० क्रिद्यालयहरूलाईक्रिपद्व्यिस्थापनका लाक्रग अनदुान क्रियाकलाप न.ं क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क यस क्रियाकलापमा क्रवक्रनयोक्रिि बिेट खचा गदाा िपक्रसलअनसनारका कायाप्रक्रिया अवलम्वन गने : क) प्रदेिअन्िगािका क्रवद्यालयहरूमा आइपना सक्ने क्रवक्रिन्न क्रवपदक् ा समयमा क्रवद्याथीको क्रसकाइ क्रनरन्िरिाका लाक्रग आपिकाली ् न योिना क्रनमााण िथा अद्यावक्रधक गने, ख) योिनामा उक्रल्लक्रखि प्रक्रिकाया क्रियाकलापहरूको प्राथाक्रमकीकरण गरी क्रवपिबाट िौक्रिक क्षक्रि पगनेका क्रवद्यालयहरूको क्रववरण यक्रकन गरी ित्काल क्रवद्यालय सञ्चालन गना िौक्रिक पवूााधार क्रनमााणका लाक्रग क्रवद्यालयलाई अनदनान क्रदने। क्रवपदबाट क्रवद्याथीको पाठय् पस्निक लगायिका क्रसकाइ सामग्रीमा पगनेको क्षक्रि यक्रकन गरी सामग्री व्यवस्थापनका लाक्रग सहयोग उपलब्ध गराउने, प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय क्रवकास िएका क्रनदेक्रिका¸ मापदण्ड िथा प्रारूपको सङ्् या 58
क्रियाकलाप न.ं क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ग) क्रवद्यालय छनोट गदााक्रनम्नानसनारका सिापरना गरेका क्रवद्यालयलाई छनोट गने : अ. क्रवद्यालयको क्रवपद्िोक्रखम सम्बन्धमा स्थानीय क्रवपद्व्यवस्थापन सक्रमक्रिको क्रनणायसक्रहि स्थानीय िहको क्रसफाररस आ. सम्बक्रन्धि क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइको क्रसफाररस इ. सरनक्षा क्रनकायको रोहबरमा ियार पाररएको मचनल्नका ई. क्षक्रिको क्रववरण देखाउने िक्रश्वरहरू उ. उक्त क्रवपद् व्यवस्थापनका लाक्रग कननै सरकारी क्रनकायबाट हाल सम्म अनदनान प्राप्त नगरेको क्रवद्यालयको पत्र ऊ. लागि अनमनान ऋ. प्राक्रवक्रधक क्रनमााण कायामा सहिीकरण गने स्थानीय िहको प्रक्रिवििा घ) उपरोक्तअनसनारका कागिािसक्रहि पेस गरेका क्रनवेदनलाई मल्ूयाडक् न गनास्थानीय िहले िवनको क्षक्रिको अवस्था िौगोक्रलक अवक्रस्थक्रि अन्य क्षक्रिसमेिका आधारमा छनोटसम्बन्धी मापदण्ड क्रवकास गरी क्रवद्यालयहरूको प्राथमीकिािम क्रनधाारण गने, ङ) क्रवद्यालयको क्षक्रिका आधारमा अनदनान उपलब्ध गराउने । यसका अक्रिररक् ि अनदनान क्रविरण प्रक्रकयालाई व्यवक्रस्थि गना प्रदेिले थप मापदण्ड िथा काया प्रक्रिया क्रनधाारण गना सक्ने छन,् यस िीर्ाकमा क्रवत्तीय हस्िान्िरण िएको अनदनानको बढीमा ५ प्रक्रिििसम्म बिेटबाट प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले क्रवपद् िोक्रखम न्यनूीकरणका लाक्रग वहृ ि क्रवद्यालय सरक्षन ा गरुनयोिना/न्यनूिम ्याके ि अक्रिमखन ीकरण, सामग्री क्रनमााण िथा क्रविरण लगायिका कायािमहरू सञ्चालन गना/गराउन सक्रकने छ, आपिक् ालमा िैक्रक्षक व्यवस्थापनका लाक्रग प्रदेिस्िरीय नेपाल क्रिक्षा समहू (Nepal Education Cluster) लाई क्रियािील बनाउने । ३.१.६ क्रियाकलाप ११.१.२.३१५ स्थानीय तह र प्रदेिसाँगको साझेदारीिा ठलु ा क्रिद्यालय क्रिकास गनम छनोट िइ DPR तयार िएका क्रिद्यालयका लाक्रग पिूामधार क्रिकास अनदुान क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) ठलन ा क्रवद्यालय क्रवकासका लाक्रग छनोट िएका क्रवद्यालयको पवाा ू धार क्रवकास गना सङघ् , प्रदेि िथा स्थानीय िहको लगानीका क्षेत्रको पक्रहचान गरी स्रोि सक्रननक्रििा कायम गरी गरुनयोिनामा उक्रल्लक्रखि क्रनमााण कायाहरूको प्रथाक्रमकिाका आधार क्रनमााण काया अगाक्रड बढाउने, प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय स्थानीय िह लगानी स्रोि सक्रन न ििा योिना क्रनमााण कायाको लागि अनमनान 59
क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ख) प्रदेिबाट आव २०७७।७८ मा ठलन ा क्रवद्यालय क्रवकास गना छनोट िएका क्रवद्यालयको स्वीकिृ गरुनयोिनामा उक्रल्लक्रखि क्रनमााण काया गना यस िीर्ाकमा सङघ् ीय सरकारको िफा वाट चाल आन क्रथाक वर्ामा प्रक्रि क्रवद्यालयका लाक्रग १ करोड क्रवक्रनयोिन िएको छ । अन्य िहबाटसमेि हने लगानीको यक्रकन गरी ु लागि साझेदारीमा एकीकिृ वाक्रर्ाक क्रनमााण योिना क्रनमााण गरी सावािक्रनक खररद ऐन क्रनयमावलीअनसनार क्रनमााण काया गने गराउने, ग) ठलन ा क्रवद्यालयको िौक्रिक पवूााधार क्रवकास गदाा कम्िीमा २००० क्रवद्याथीले अध्ययन गनाका लाक्रग आवश्यकपनेिवन कक्षाकोठा, िौचालय, आवास, प्रयोगिाला, पस्निकालय, खेल मैदान आक्रद पवूााधार/सरं चना क्रनमााण गने, घ) क्रनमााण कायाका लाक्रग माक्रथ उक्रल्लक्रखि आधारमा अक्रिररक्त प्रदेिले थप मापदण्ड क्रवकास गरी कायाान्वयनमा सहिीकरण गनासक्रकने छ । ङ) क्रनमााण कायाको प्रदेि िहबाट क्रनयक्रमि अनगननक्रनरीक्षण गनेिथा आवश्यक प्राक्रवक्रधक सहयोग उपलब्ध गराउने । क्रवद्यालय नापी क्रकिाव कायासम्पन्न प्रक्रिवेदन ३.१.७ क्रियाकलाप २.७.१३.३५. क्रिक्षा ताक्रलि के न्रको Digital Learning Centre को क्रिकास तथा सदृुढीकरण क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क १) यस कायािमअन्िगाि बिेट प्राप्त गरेका प्रदेि प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले िपक्रसलअनसनारका कायासम्पादन गने: क) Digital Learning Centre सञ्चालनका लाक्रग गि आवमा यस क्रियाकलापमा क्रवक्रनयोक्रिि बिेटको कायाप्रगक्रि िथा चाल आ न वमा सम्पादन गनेकायाहरूसक्रहि क्रिक्षा िाक्रलम के न्रबाट कायायोिना माग गरी िोक्रकएको समयमा कायासम्पादन गने प्रक्रिबििा क्रलइ कायािम िथा अक्र्ियारी प्राप्त िएको ७ क्रदनक्रित्र एकमष्टन कायािम िथा अक्र्ियारी उपलब्ध गराउने, ख) कायािम सञ्चालन गदाा प्रदेिक्रस्थि क्रिक्षा िाक्रलम के न्रमा क्रडक्रिटल क्रसकाइ के न्र (Digital Learning Center) स्थापना, क्रवकास र सञ्चालन कायाक्रवक्रध, २०७८ बमोक्रिम गनापने छ न । कायाक्रवक्रध के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) बाट डाउनलोड गना सक्रकने छ, ग) यस कायािमअन्िरगि सम्पाक्रदि कायाको क्रनयक्रमि अनगनमन िथा सहिीकरण गने, २) बिेट िथा कायािमका प्राप्त िाक्रलम के न्रले िपक्रसलका कायाक्षेत्रमा क्रनम्नअनसनारको कायाप्रक्रिया अवलम्वन गरी कायासम्पादन गने : क) Digital Learning Centre को स्थापना क्रवकास िथा सदृनढीकरणका लाक्रग आवश्यक यन्त्र, उपकरण, ICT Lab लगायिको व्यवस्थापन गदाा के न्रबाट स्वीकिृ मापदण्डमा उक्रल्लक्रखि यन्त्र उपकरण खररद गना सावािक्रनक खररदऐन क्रनयमावलीको पररक्रधक्रित्ररही गने, ख) केन्रबाट स्वीकिृ मापदण्डमा उक्रल्लक्रखि उद्देश्यको पररपक्रिू ाहनुेगरी Digital Learning Centre सञ्चालन गने, प्रदेि क्रस्थि क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्र कायायोिना स्थापना िएका ल्याब सङ्् या क्रनकासा आदेि सक्रच न कि ृ क्रवज्ञ सङ्् या 60
क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ग) Digital Learning Centre मा आवश्यक प्राक्रवक्रधक िनिक्रक्त व्यवस्थापन गदाा सम्बक्रन्धि क्रवर्यका क्रवज्ञहरूलाई सची ू किृ गने, क्रवज्ञबाट प्रस्िाव माग गने, के न्र सञ्चालनका लाक्रग IT क्षेत्रका ३ िना क्रवज्ञ क्रनयमानसनार सेवा करार गने। यस कायामा प्रदेिक्रस्थि क्रिक्षा िाक्रलम के न्रमा क्रडक्रिटल क्रसकाइ के न्र (Digital Learning Center) स्थापना, क्रवकास र सञ्चालन कायाक्रवक्रध, २०७८ बमोक्रिम गने । ३.१.८ क्रियाकलाप २.७.१३.३६ क्रिक्षा क्रिकास तथा सिन्िय इकाइसाँग कायमिि कायामन्ियनको सिीक्षा तथा सिन्िय बआठक क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) क्रिक्षा क्षेत्रका स्थानीय, प्रदेि िथा सघीय कायाालयक्रबच प्रिावकारी समन्वय र सहकाया स्थापना गना प्रदेिक्रित्र रहेका क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइलाई कायािम िथा प्रगक्रि समीक्षा गना२ क्रदनेसमन्वयात्मक बैठक/कायािाला आयोिना गने। यस कायाका लाक्रग प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले समन्वय गने, ख) बैठक/ कायािालामा क्रिक्षा क्षेत्रमा िएका लगानी, स्थानीय िहसँगको समन्वयको अवस्था, नवप्रविानात्मक काया, क्रिक्षा क्षेत्रका चननौिी िथा आगामी क्रदनमा सञ्चालन गनापननेकायाहरूको समीक्षा गरी क्रिक्षा क्षेत्रको नीक्रिगि िथा कायािमगि सध न ारका लाक्रग िावी मागा क्रचत्र ियार गने, ग) यो कायािम क्रिक्षा, क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालयअन्िगािका के न्रीय क्रनकायहरूसँगको समन्वय एवम्सहिाक्रगिामा सञ्चालन गने, घ) बैठक/ कायािालाको प्रक्रिवेदन ियार गरी क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको योिना िथा अनगनमन िाखामा पठाउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय क्रिक्षा क्रवकास िथा सबन्वय इकाइ सहिागीको हाक्रिरी क्रवकास िएको िैक्रक्षक सधनार मागा क्रचत्र बैठक कायािाला प्रक्रिवेदन ३.२ राक्ररिय परीक्षा बोर्य(ब.उ.िी.न.ं ३५०३१०११) ३.२.१ क्रियाकलाप २.७.१३.२१ कक्षा १० वSEE) परीक्षा सञ्चालन क्रियाकलाप न.ं क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क) क्रिक्षा, क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध मन्त्रालय र राक्ररिय परीक्षा बोडाको मापदण्ड िथा परीक्षा सञ्चालनका आधारअनसनार गने, ख) क्रनयक्रमि िथा ग्रेडवक्रिृ परीक्षासमेिका लाक्रग उत्तरपक्रनस्िका छपाइ िथा ढवनानी, परीक्षा सञ्चालन िथा व्यवस्थापन र अनगमन लगायिका कायामा खचा गने न , ग) परीक्षा सञ्चालन सम्बन्धमा राक्ररिय परीक्षा बोडाबाट िएको क्रनणायानसनार कायाान्वयन गने, घ) यस िीर्ाकमा क्रवक्रनयोक्रिि रकम परीक्षा सञ्चालनसँग सम्बक्रन्धि क्रवर्यमा मात्र खचागनापने छ न । राक्ररिय परीक्षा बोडा प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय परीक्षामा सक्रम्मक्रलि क्रवद्याथी सङ्् या 61
४. प्रदेि क्रिक्षा ताक्रलि केन्रबाट सञ्चालन हनुेकायमिि क्रिक्षक िाक्रलमसँग सम्बक्रन्धि कायािम सञ्चालन प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले श्रावण मक्रहनाको दोस्रो हप्ताक्रित्र अक्रनवाया रूपमा ससिाअनदनानमा क्रवत्तीय हस्िान्िरण िएका कायािमहरूको प्रदेि क्रिक्षा िाक्रलम के न्रहरूलाई कायािम िथा अक्र्ियारी उपलब्ध गराउनपने छ न । िाक्रलम के न्रले कायािम सञ्चालन गदाा उक्रल्लक्रखि उप क्रियाकलापगि क्रवस्ििृ ीकरणका अक्रिररक् ि िपक्रसलका आधारमा के क्रन्रि रही कायासम्पादन गनापननेछेः क) िाक्रलम के न्रले कायािम िथा अक्र्ियारी प्राप्त गरेपक्रछ कायाालयका कमाचारी क्रबच कायािम अक्रिमखन ीकरण सञ्चालन गने, ख) कायािम कायाान्वयनको कायायोिना क्रनमााण गने । कायायोिनाको १ प्रक्रि के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखामा उपलब्ध गराउने, ग) िाक्रलम सञ्चालन गदाायस पक्रनस्िकाको अनसनचूी १६ मा समावेि गररएको उपक्रियाकलापगि कायािमका लाक्रग िोक्रकएको िौक्रिक लक्ष्य र बिेटको पररक्रध अनरूनप सञ्चालन गने, घ) कायािम सञ्चालन गदाा क्रवगिमा सञ्चालनमा रहेका िैक्रक्षक िाक्रलम के न्र िथा क्रिल्ला क्रस्थि अगवना स्रोि केन्रहरूको िौक्रिक सरं चना प्रयोग गरी िाक्रलम सञ्चालनहनुेव्यवस्था क्रमलाउने, ङ) िाक्रलमलाई क्रिक्षकको कायाथलो नक्रिकबाट सञ्चालन गना िाक्रलम सञ्चालन गने क्रवर्यमा प्रत्येक क्रिल्लामा क्रवर्यगि रोस्टर क्रवकास हनुे गरी प्रक्रिक्षक प्रक्रिक्षण सञ्चालन गने । उक् ि रोस्टरहरूको पररचालन गरी स्थानीयस्िरमै िाक्रलम प्रदान गने व्यवस्था क्रमलाउने, च) िाक्रलम सञ्चालन गदाा िोक्रकएको क्रियाकलापगि िौक्रिक लक्ष्य नघटन् ेएवम बिेट ् नवढन्ेगरी केन्रको स्वीकिृ नम्सालेनसमेटेका क्षेत्रमा प्रदेि आक्रथाक माक्रमला िथा योिना मन्त्रालयबाट खचाको मापदण्ड स्वीकि ृ गरी खचागने, छ) आमने सामने क्रवक्रध (Face to Face) बाट िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग िोक्रकएका कायािम सो क्रवक्रधबाट सञ्चालनको सम्िावना नरहेमा वैकक्रल्पक क्रवक्रध (Online) अवलम्बन गरी सञ्चालन गने, ि) िाक्रलम सञ्चालनको प्रगक्रि त्रैमाक्रसक रूपमा के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखामा पठाउने, झ) िाक्रलमका सहिागी छनोट गदाा क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ साथैस्थानीय िहसँग समन्वय गने, ञ) िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकको अक्रिलेख क्रनि कायारि क्रवद्यलायको IEMIS मा अद्यावक्रधक गने र Web Portal मा ७ क्रदनक्रित्र Upload गनेक्रनदेिनसमेि सम्बक्रन्धि िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकमाफा ि क्रवद्यालयलाई क्रदने, ट) िाक्रलमप्राप्त क्रिक्षकको क्रववरण IEMIS मा अद्यावक्रधक गने । ४.१ क्रियाकलाप न. ं २.६.१.१० क्रिक्षक ताक्रलम क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क १. ताक्रलि केन्रिा सचू ना प्रक्रिक्रधको सक्रिु धा क्रिस्तार,िौक्रतक सक्रिु धा सदृुढीकरण तथा होस्टल व्यिस्थापन क) प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालयले आफ्नो प्रदेिको क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम सञ्चालन गने क्रनकायको िौक्रिक सदृनढीकरण िथा स्िरीकरण र होस्टल व्यवस्थापन गना बिेट बाँडफाँड गरी सावािक्रनक खररदऐन क्रनयमको पररक्रधक्रित्र रही काया गने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र त्रैमाक्रसक र वाक्रर्ाक प्रक्रिवेदन सध न ार िौक्रिक अवस्था २. रािपत्रअनङक्र ् कत प्रथि श्रेणीका किमचारीका लाक्रग सेिाकालीन १-िक्रहने िआक्रक्षक व्यिस्थापन ताक्रलि सञ्चालन क) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले आफ्नो प्रदेिक्रित्रका सङघ् , प्रदेि र स्थानीय िहमा कायारि क्रिक्षा सेवाका रािपत्र अनङक्र्कि प्रथम श्रेणीका कमाचारीको लगि ियार गरी सहिाक्रगिाको क्रनणायसक्रहि पत्राचार गने । िोक्रकएअनसनारको समहूअनसनारका सहिागी सङ्् या अपगन िएमा अन्यप्रदेिसँग समन्वय गरी अन्िरप्रदेिका कमाचारीलाई सहिागी गना सक्रकने, ख) क्रिक्षा सेवाका रािपत्र अनङक्र्कि प्रथम श्रेणीका कमाचारीको १ मक्रहने सेवाकालीन िैक्रक्षक प्रिासन िाक्रलमको स्वीकिृ पाठय् िमअनसनार सामग्री ियार/अद्यावक्रधक गने, प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय सम्बक्रन्धि प्रदेिका सङघ् ीय कायाालय र स्थानीय िह क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम प्राप्त गरेका कमाचारी सङ्् या िाक्रलम प्राप्त कमाचारीको अक्रिलेख सध न ाररएको सेवा प्रवाह 62
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ग) क्रिक्षा सेवाका रािपत्र अनङक्र्कि प्रथम श्रेणीका कमाचारीबाट सहिाक्रगिाका लाक्रग आवेदन माग गने र प्राप्त हनु आएका आवेदनको आधारमा सम्बक्रन्धि कमाचारी कायारि कायाालयसँगको समन्वयमा यस अक्रघ नै यस्िो िाक्रलम क्रलइसके का कमाचारी नदोहोररने गरी सेवाको िेष्टिाअनसनार २५ िनाको समहू क्रनमााण गरी िाक्रलम प्रदान गने, घ) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले िाक्रलम सम्पन्न गरेका कमाचारीलाई प्रमाण पत्र प्रदान गरेर सोको आधारमा अक्रिलेख रा् ने, ङ) िाक्रलम क्रलएका कमाचारीको सेवा प्रवाहसम्बन्धी अनगन मन गने। ३. िाध्यक्रिक तह कक्षा ९-१० का गक्रणत, क्रिज्ञान, अङग्र् ेिी, नेपाली र सािाक्रिक क्रिषयका क्रिक्षकलाई क्रटक्रपडी ताक्रलि क) िैक्रक्षक िनिक्रक् ि क्रवकास पररर्दब् ाट स्वीकिृ पाठय् िमका आधारमा माध्यक्रमक िहको अङग्र् ेिी, क्रवज्ञान, गक्रणि नेपाली सामाक्रिक क्रवर्यको िाक्रलम ्याके ि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, ग) िाक्रलम सञ्चालन गदाास्वीकिृ कोटाअनसनार सञ्चालन गने, घ) स्वीकिृ मोडल न को पररक्रधक्रित्र रही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । सम्बक्रन्धि क्रवद्यालयको IEMIS मा िाक्रलमको क्रववरण अद्यावक्रधक गनेर Web Portal मा ७ क्रदनक्रित्र Upload गनेक्रनदेिनसमेि सम्बक्रन्धि िाक्रलम प्राप्तक्रिक्षकमाफा ि क्रवद्यालयलाई क्रदने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख क्रिक्षण क्रसकाइ क्रियाकलाप िाक्रलमको प्रयोग ४. आधारितू तह वकक्षा ६-८) को स्िास्थ्य, िारीररक र क्रसिमनात्िक कला, सस्ं कतृ , नेपाली, अङग्र् ेिी, क्रिज्ञान, गक्रणत र सािाक्रिक क्रिषयको क्रटक्रपडी ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले आधारििू िह ( ६-८) को स्वास्थ्य, िारीररक र क्रसिानात्मक कला, सस्ं किृ , नेपाली, अङग्र् ेिी, क्रवज्ञान, गक्रणि र सामाक्रिक क्रवर्यको क्रवर्यका क्रिक्षकका लाक्रग स्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) क्रवर्यगि िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग कोटा क्रनधाारण गने, ग) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, घ) स्वीकिृ मोडल न को पररक्रधक्रित्र रही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप 63
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ५. आधारितू तह वकक्षा ६-८) का गक्रणत, क्रिज्ञान, अङग्र् ेिी, सािाक्रिक अध्ययन र नेपाली क्रिषयका क्रिक्षकलाई कस्टिाइज्ड अनलाइन ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेआधारििू िह (६-८) को गक्रणि, क्रवज्ञान, अङग्र् ेिी, सामाक्रिक अध्ययन र नेपाली क्रवर्यको क्रवर्यका क्रिक्षकका लाक्रग स्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट िाखाबाट प्राप्त गने, ख) क्रवर्यगि िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग कोटा क्रनधाारण गने, ग) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, घ) स्वीकिृ मोडल न को पररक्रधक्रित्र रही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने। िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप ६. आधारितू तह वकक्षा ४-५) िा अग्रेिी, गक्रणत र क्रिज्ञान तथा प्रक्रिक्रध क्रिषय अध्यापन गनेक्रिक्षकका लाक्रग ५ क्रदने कस्टिाइज्ड क्रिक्षक अनलाइन ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेसामदनाक्रयक क्रवद्यालयको आधारििू िह (कक्षा ४-५) मा अग्रेिी, गक्रणि र क्रवज्ञान िथा प्रक्रवक्रध िाक्रलम ्याके ि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकको अनलाइन क्रवक्रधबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने । सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा क्रिक्षक छनोट गरी क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम क्रनकायमाफा ि क्रटक्रपडी िाक्रलम सञ्चालन गने, ग) िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने । क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, घ) िक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप ७. िाध्यक्रिक तह कक्षा ११-१२ का नेपाली, सािाक्रिक तथा िीिनोपयोगी क्रसप, अङग्र् ेिी र गक्रणत क्रिषयका क्रिक्षकलाई आधाररत क्रटक्रपडी ताक्रलि क) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने । सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा क्रिक्षक छनोट गरी क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम क्रनकायमाफा ि क्रटक्रपडी िाक्रलम सञ्चालन गने, ख) िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने । क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप 64
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ग) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। ८. आधारितू तह कक्षा १देक्रख ३ एकीकतृ पाठय् ििसभबन्धी क्रटक्रपडी ताक्रलि क) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग आधारििू िह कक्षा १-३ मा क्रिक्षण गने िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने । सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा क्रवगिमा एकीकिृ पाठय् िमको िाक्रलम नक्रलएका क्रिक्षकमध्येबाट छनोट गरी क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम क्रनकायमाफा ि क्रटक्रपडी िाक्रलम सञ्चालन गने, ख) िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ग) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप ९. आधारितू तह वकक्षा १-३) एकीकतृ पाठय् ििसभबन्धी अनलाइनिा आधाररत क्रटक्रपडी ताक्रलि क) िाक्रलम सञ्चालनका आधारििू िह कक्षा १-३ मा क्रिक्षण गने िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकको अनलाइन आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने । सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा क्रवगिमा एकीकिृ पाठय् िमको िाक्रलम नक्रलएका क्रिक्षकमध्येबाट छनोट गरी क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम क्रनकायमाफा ि क्रटक्रपडी िाक्रलम सञ्चालन गने, ख) िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ग) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप १०. प्राक्रिक्रधक तथा व्यािसाक्रयक क्रिक्षा धारतर्म का प्रक्रिक्षक/सहायक प्रक्रिक्षकको क्रटक्रपडी ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले प्राक्रवक्रधक धार कक्षा ९-१२ मा क्रिक्षण गने ग्रक्रिक्षकको लाक्रग स्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट ट प्राप्त गने, ख) कक्षा ९-१० र ११-१२ मा क्रिक्षण गने क्रिक्षकको समहूक्रनधाारण गरी कोटा क्रनधाारण गने, ग) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, घ) स्वीकिृ मोडल न को पररक्रधक्रित्र रही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका प्रक्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त प्रक्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप 65
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क १२. कायमिलू क अनसु न्धानसभबन्धी ५ क्रदनेअनलाइनिा आधाररत कस्टिाइज्ड क्रिक्षक ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले स्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) आधारििन िथा र माध्यक्रमक मा क्रिक्षण गने क्रिक्षकको समहू क्रनधाारण गरी कोटा क्रनधाारण गने, ग) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, घ) स्वीकिृ मोडल न को पररक्रधक्रित्र रही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने। िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप १३. क्रिद्याथी िनोसािाक्रिक पराििमसभबन्धी ५ क्रदनेकस्टिाइज्ड क्रिक्षक ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेस्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) आधारििन िथा र माध्यक्रमक मा क्रिक्षण गने क्रिक्षकको समहू क्रनधाारण गरी कोटा क्रनधाारण गने, ग) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, घ) स्वीकिृ मोडल न को पररक्रधक्रित्र रही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने। िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन म गने गराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप १४. क्रिक्षक िेन्टररङहरूका लाक्रग ५ क्रदनेक्षिता क्रिकास ताक्रलि क) केन्रबाट सञ्चालन िएको म्न य प्रक्रिक्षक िाक्रलम प्राप्त प्रक्रिक्षकबाट क्रिक्षक मेन्टररङका सधन कायािमका लाक्रग छनोट िएका स्थानीय िहका लाक्रग प्राक्रवक्रधक सहिीकरण गना प्रदेि स्िरका मेन्टर छनोट गरी क्षमिा क्रवकास गने, यस कायाका लाक्रग अवकाि प्राप्त माध्यक्रमक िहका क्रिक्षक िथा क्याम्पसमा अध्यापन गने क्रिक्षकलाई छनोट गरी मेन्टररङ कायाक्रवक्रधमा उक्रल्लक्रखि प्रदेि िहका मेन्टरको िक्रम न का र क्रिम्मेवारी प्रस्ट पाने, ख) यस कायािम सञ्चालन गदाा के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखासँग समन्वय गरी कायािम सञ्चालन गने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय िाक्रलम प्रक्रिवेदन १५. क्रिक्षक िेन्टरहरूलाई प्राक्रिक्रधक सहायता पररचालन गनमक्रर्ल्ड िेन्टर पररचालन क) क्रिक्षक मेन्टररङका सधन कायािमका लाक्रग छनोट िएका स्थानीय िहका लाक्रग प्राक्रवक्रधक सहिीकरण गना प्रदेि स्िरबाट क्रफल्ड मेन्टर िोक्ने, प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र पररचाल क्रफल्ड मेन्टरको सङ्् या 66
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ख) क्रफल्ड मेन्टरबाट कायायोिना माग स्वीकिृ गने, स्थानीय िहमा पररचालन गने ग) क्रफल्ड मेन्टरबाट सम्पाक्रदि कायाको क्रनयमनसनार िाक्रलम क्रनकाय क्रफल्ड मेन्टरको प्रक्रिवेदन १६. पाठ अध्ययन वLesson study)सभबन्धी कस्टिाइज्ड क्रिक्षक ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रलेस्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछकन क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, ग) िाक्रलमका सहिागी छनोट गदा सवै िह क्षेत्रको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी छनोट गने, घ) के न्रबाट यस क्रवर्यमा प्रक्रिक्षि क्रवज्ञबाट िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगनमन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगनम गनेगराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध न ाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप १७. आधारितू तह कक्षा ४ देक्रख ८ सभिको गक्रणत क्रिषयिा प्रयोगात्िक तथा पररयोिना कायमसञ्चालनसभबन्धी ५ क्रदनेकस्टिाइज्ड अनलाइन क्रिक्षक ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेस्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछकन क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, ग) िाक्रलमका सहिागी छनोट गदा सवैिह क्षेत्रको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी छनोट गने, घ) क्रवर्य क्रवज्ञबाट िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगनमन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगनम गनेगराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध न ाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप १८. आधारितू तह कक्षा ४ देक्रख ८ सभिको गक्रणत क्रिषयिा क्रिद्याथी िल्ूयाङक् नसभबन्धी ५ क्रदनेकस्टिाइज्ड अनलाइन क्रिक्षक ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेस्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछकन क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, ग) िाक्रलमका सहिागी छनोट गदा सवैिह क्षेत्रको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी छनोट गने, प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध न ाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ 67
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क घ) क्रवर्य क्रवज्ञबाट िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगनमन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगनम गनेगराउने। कायाकलाप १९. िाध्यक्रिक तह वकक्षा ९-१०) िा अक्रनिायमक्रिषयहरूिा क्रिद्याथी िल्ूयाङक् न र परीक्षासभबन्धी ५ क्रदनेअनलाइन कस्टिाइज्ड क्रिक्षक ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेस्वीकिृ िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछकन क्रिक्षकबाट आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, ग) िाक्रलमका सहिागी छनोट गदा सवैिह क्षेत्रको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी छनोट गने, घ) क्रवर्य क्रवज्ञबाट िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने। क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, ङ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगनमन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगनम गनेगराउने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध न ाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप २०. िाध्यक्रिक तह कक्षा ११-१२ का नेपाली, गक्रणत, अङग्र् ेिी र सािाक्रिक तथा िीिनोपयोगी क्रसप क्रिषयका क्रिक्षकलाई अनलाइन क्रटक्रपडी ताक्रलि क) िैक्रक्षक िनिक्रक् ि क्रवकास पररर्दब् ाट स्वीकिृ पाठय् िमका आधारमा िाक्रलम ्याकेि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) िाक्रलम सञ्चालनका लाक्रग प्रदेिअन्िगािका सम्बक्रन्धि क्रवर्यका िाक्रलम क्रलन इछछक न क्रिक्षकको आवेदन माग गरी सहिागी छनोट गने, ग) स्वीकिृ मोडलन को पररक्रधक्रित्ररही िाक्रलम सञ्चालन गरी िाक्रलम प्राप्तक्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने। प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध न ाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप 68
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क २१. क्रडक्रिटल साक्षरताका लाक्रग १० क्रदनेअनलाइन क्रटक्रपडी ताक्रलि क) िाक्रलम ्याके ि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने, ख) प्रदेिक्रित्रका सामदनाक्रयक क्रवद्यालयका इछछक न क्रिक्षकलाई अनलाइन माध्यमबाट िाक्रलम क्रलनका लाक्रग सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा क्रिक्षक छनोट गरी क्रिक्षा िाक्रलम केन्रमाफाि्क्रटक्रपडी िाक्रलम सञ्चालन गने, ग) िाक्रलम सम्पन्न गने क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा् ने, क्रवद्यालयले IEMIS मा क्रववरण अद्यावक्रधक गने, घ) िाक्रलम क्रलएका क्रिक्षकको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगन मन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगन मन गने गराउने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख सध नाररएको क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलाप २२. दृक्रिसभबन्धी अपाङग् ता िएका बालबाक्रलकाहरूलाई क्रि क्षण गनेक्रिक्षकको क्षिता क्रिकासका लाक्रग क्रटक्रपडी ताक्रलि क) इकाइ र स्थानीय िहको सहयोगमा यस प्रकृक्रिका क्रवद्याथी क्रिक्षण गनेक्रिक्षकको अक्रिलेख सङक् लन गने, ख) स्वीकिृ िाक्रलम कोटाको पररक्रधक्रित्र रही इछछक न आधारििू िथा माध्यक्रमक िहका क्रिक्षकलाई लक्रक्षि गरी प्रत्येक क्रिल्लाको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी स्वीकिृ पाठय् िमका आधारमा िाक्रलम सञ्चालन गने, ग) िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख क्रिक्षण क्रसकाइ क्रियाकलाप िाक्रलमको प्रयोग २३. बौक्रद्धक अपाङग् ता िएका बालबाक्रलकाहरूलाई क्रिक्षण गनेक्रिक्षकको क्षिता क्रिकासका लाक्रग क्रटक्रपडी ताक्रलि क) इकाइ र स्थानीय िहको सहयोगमा यस प्रकृक्रिका क्रवद्याथी क्रिक्षण गने क्रिक्षकको अक्रिलेख सङक् लन गने, ख) स्वीकिृ िाक्रलम कोटाको पररक्रधक्रित्र रही इछछक न आधारििू िथा माध्यक्रमक िहका क्रिक्षकलाई लक्रक्षि गरी प्रत्येक क्रिल्लाको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी स्वीकिृ पाठय् िमका आधारमा िाक्रलम सञ्चालन गने, ग) िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षकलाई प्रमाणपत्र क्रदने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रिक्षकको सङ्् या िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक अक्रिलेख क्रिक्षण क्रसकाइ क्रियाकलाप िाक्रलमको प्रयोग २४. प्रारक्रभिक बालक्रिकास सहिकतामका लाक्रग क्रटक्रपडी ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रले स्वीकिृ पाठय् िमका आधारमा बालक्रवकास क्रिक्षक/सहयोगी कायाकिााको िाक्रलम सञ्चालन गने, ख) प्रदेिक्रित्रका समदनायमा आधाररि िथा सामदनाक्रयक क्रवद्यालयमा रहेका बालक्रवकास के न्रमा कायारि बालक्रवकास क्रिक्षक/सहयोगी कायाकिााहरूको लगि अक्रिलेख ियार गरी त्यसको आधारमा सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा छनोट गरी क्रिक्षा िाक्रलम के न्र/िाक्रलम क्रनकाय/िाक्रलम हबमाफा ि क्रटक्रपडी िाक्रलम सञ्चालन गने, प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िाक्रलम क्रनकाय िाक्रलम प्राप्त गरेका बालक्रवकास क्रिक्षक/सहयोगी कायाकिााको सङ्् या /अक्रिलेख 69
क्रियाकलाप एिि कायामन्ियन प्रक्रिया ् क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ग) िाक्रलम सम्पन्न गने बालक्रवकास क्रिक्षक/सहयोगी कायाकिाालाई प्रमाणपत्र प्रदान गरी सोको अक्रिलेख रा् ने, घ) िाक्रलम क्रलएका बालक्रवकास क्रिक्षक/सहयोगी कायाकिााको क्रसकाइ कायाकलापको अनगनमन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगनमन गने । सध न ाररएको क्रसकाइ कायाकलापको प्रयोग २५. प्रधानाध्यापक नेतत्ृि क्षिता क्रिकाससभबन्धी क्रटक्रपडी ताक्रलि क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेस्वीकिृ पाठय् िमका आधारमा आधारििू र माध्यक्रमक िहका प्रअको नेित्ृव क्रवकासका लाक्रग स्वीकि ृ िाक्रलम ्याकेिका आधारमा िाक्रलम सञ्चालन गने, ख) िाक्रलम केन्रका लाक्रग स्वीकिृ कोटामा ४०% माध्यक्रमक क्रवद्यालय र ६०% आधारििन क्रवद्यालय प्रधानाध्यापकको छट न ाछट न ैिाक्रलम सञ्चालन गने, ग) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेप्रदेिक्रित्रका सामदनाक्रयक क्रवद्यालयका प्रअको लगि अक्रिलेख ियार गरी त्यसको आधारमा सम्बक्रन्धि स्थानीय िहसमेिको समन्वयमा िाक्रलम नपाएका प्रअ छनोट गरी एकीकिृ नेित्व क्रवकास िाक्रलम सञ्चालन ृ गने, घ) नेित्ृव क्रवकास िाक्रलम सम्पन्न गनेप्रअबाट प्रक्रिबििा क्रलई प्रमाणपत्र प्रदान गरेर सोको अक्रिलेख रा्ने, ङ) िाक्रलम क्रलएका प्रअहरूको व्यवस्थापकीय पक्ष िथा क्रिक्षण क्रसकाइ कायाकलापको अनगनमन सयं न्त्र क्रनमााण गरी अनगनम गने गराउने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र स्थानीय िह क्रवद्यालय िाक्रलम प्राप्त प्रअको अक्रिलेख िाक्रलम प्राप्त गरेका प्रअको सङ्् या प्रअको सध न ाररएको सेवा प्रवाह २६. केन्रबाट क्रिकक्रसत निनुा ताक्रलि स्रोत सािग्री र क्रिक्षा ताक्रलि केन्रबाट क्रिकक्रसत ताक्रलि सािग्री छपाइ क) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट क्रवकास गररएका िाक्रलम स्रोि सामग्री र आफै ँले क्रवकास गरेका ्याके ि/सामग्री छपाई िाक्रलमका सहिागीहरूलाई उपलब्ध गराउने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र छाक्रपएका स्रोि सामग्री/्याके ि िथा अक्रिलेख २७. ताक्रलि सञ्चालन अिक्रधिा स्थलगत अनगुिन, प्राक्रिक्रधक सहयोग तथा क्रस्थक्रत प्रक्रतिेदन तथा अनगुिन प्रक्रतिेदन तयारी क) क्रिक्षा िाक्रलम केन्रलेसञ्चालन गरेका क्रटक्रपडी िाक्रलमका सहिागीहरूको िैक्षक्रणक परामिाको अनगनमन सयं न्त्र र अनगनमन साधनक्रवकास गरी अनगनमन गनेगराउने, ख) अनगनमनपक्रछ िाक्रलम सञ्चालन बारेअनिनव आदान प्रदान गरी बाँकी िाक्रलम सञ्चालनमा सधनारल्याउने, ग) क्रिक्षा िाक्रलम के न्रले वर्ािरर सञ्चालन िएका िाक्रलमको क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदन ियार पाने । प्रदेिको क्रिक्षा हेने मन्त्रालय क्रिक्षा क्रवकास क्रनदेिनालय क्रिक्षा िाक्रलम के न्र क्रवकाक्रसि अनगनमन सयं न्त्र र साधन अनगनमन गररएका िाक्रलम कायािम अनगनमन प्रक्रिवेदन क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदन 70
५. प्राक्रिक्रधक क्रिक्षा तथा व्यािसाक्रयक ताक्रलम पररषद्(क्रििेष काययिमसमेत) ( ि.उ.िी.न.ं ३५०४१०११) क) यस व.उ.िी.न.अन्िरगि ं का क्रियाकलापहरू कायाान्वयन गदाा प्राक्रवक्रधक क्रिक्षा िथा व्यवसाक्रयक िाक्रलम पररर्दबाट िोक्रकएको मापदण्ड िथा काया प्रक्रिया ् अनसनार गनापने छ न । ६. क्रिक्षा क्रिकास तथा समन्िय इकाइबाट कायायन्ियन हनुेकाययिम ६.१ क्रिक्षा क्रिकास तथा समन्िय इकाइ स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क किमचारीको तलब ित्ता¸िहगी ित्ता¸ पोसाक खचम स्वीकि ृ दरबन्दीमा कायारि कमाचारीको नेपाल सरकारलेिोके को िलब ित्ता िक्निानी क्रदने। क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ वैङक् स्टेटमेन्ट क्रियाकलाप न.ं २.१.२.१ क्रिद्यतु् िहसलु , २.१.३.५ खानेपानी िहसलु , २.१.६.१ टेक्रलर्ोन िहसलु २.१.७.१ इिेल/ इन्टरनेट/िेबसाइट िहसलु २.१.९.१हलु ाक/करुरयर खचम २.२.२.३ क्रडिेल 2.3.1.5 २.३.१.५ ििमत सिं ार (कार, क्रिप, भ्यान र िोटर साइकल) २.९.२.५. गाडी तथा िोटर साइकल क्रबिा िल्ुक २.३.२.५ ििमत सिं ार (र्ोटोकपी, ल्यापटप, कभपय् टर ु , प्रोिेक्टर आक्रद) २.३.९.१ कायामलय ििन ििमत तथा सधुार २.३.१४.१ र्क्रनमचर तथा क्रर्क्चसमको ििमत तथा सभिार २.४.९.४ पस्ुतक तथा िनमल खररद २.४.१.१ कायामलय सािान खररद २.२.३.६ सिारी साधन बाहेकका िेक्रसनरी औिारिा प्रयोग हनुेइन्धन खचम २.४.१२.१ कायामलय सािग्री छपाइ २.४.१३.१ कायामलयको पत्रपक्रत्रका तथा पक्रुस्तका २.४.१४.१ क्रिज्ञापन तथा सचू ना प्रकािन २.५.८.५ सरसर्ाइ तथा सरक्षु ा २.९.६.१ कायामलय क्रचपापान खचम वक्रचयापान खचम) २.९.२.५ गाडी तथा िोटर साइकल बीिा िल्ुक वबीिा सिारी साधन) २.८.२.१ सरुिा भ्रिण खचमवआन्तररक भ्रिण) ११.३.७.१ ल्यापटप ,र्ोटोकपी,कभप्यटर ु , प्रोिेक्टर एिि्क्रप्रन्टर खररद १.२.१०.१ पाले पहरा ित्ता १.२.१०.३ दिैंक्रतहारको अक्रतररक् त सिय ित्ता १.२.८.१ प्रसती स्याहार ित्ता ू २.२.२.५ पेट्रोल क) उक्रल्लक्रखि कायािम कायाान्वयन गदाा वाक्रर्ाक खररद योिना क्रनमााण गने, स्वीकिृ नम्साका आधारमा सावािक्रनक खररदऐन क्रनयम िथा प्रचक्रलि ऐन क्रनयमको परीक्रधक्रित्र रही खचा गने। क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ खररद योिना खररद िएका समग्रीहरू क्रिन्सी क्रनरीक्षण प्रक्रिवेदन क्रियाकलाप न. ं २.७.१३.१२६ एकीकतृ िआक्रक्षक सचू ना तथा व्यिस्थापन प्रणाली व्यिस्थापन क) क्रिल्लाक्रित्र रहेका सबैक्रवद्यालय लगायि िैक्रक्षक सस्ं थाहरूको एकीकिृ िैक्रक्षक सचूना िथा व्यवस्थापन प्रणालीमा िैक्रक्षक िथ्याङक् िरेको सक्रन न क्रिििा गनास्थानीय िह एवम्क्रवद्यालयलाई सहिीकरण गने । एकीकिृ िैक्रक्षक सचूना िथा व्यवस्थापन प्रणालीअनसनार स्थानीय िहसँग समन्वय गरी क्रिल्लाको समक्र�गि प्रक्रिवेदन ियार गरी सरोकारवालाहरूलाई िानकारी गराउने। क्रिल्लाका सबैस्थानीय िहको प्रक्रिक्रनक्रधत्व हनुेगरी िथ्याङक् सत्यापन गनेसत्यापनमा क्रवद्यालयलेसबैप्रकारका सचना िरे निरेको क्रवद्याथी ू सङ्् या िौक्रिक क्रववरण वास्िक्रवक िरे निरेको पक्षमा के क्रन्रि गने । ख)स्थानीय िहमा IEMIS व्यवस्थापनसम्बन्धी कायामा सलं ग्न िनिक्रक्तको क्षमिा क्रवकास कायािम सञ्चालन गने। स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय IEMIS फाराम िरेका क्रवद्यालय एवम् िैक्रक्षक सस्ं थाको क्रववरण क्रिल्लाको प्रक्रिवेदन71
स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क्रियाकलाप न. ं २.५.२.४७ बेरुि र्ु छयौट ् का लाक्रग क्रिद्यालय क्रनिामण कायमको कायमसभपन्न प्रक्रतिेदन तयारीका लाक्रग प्राक्रिक्रधक पराििम सेिा क) साक्रवकको क्रिल्ला क्रिक्षा कायाालयबाट क्रवद्यालय िौक्रिक क्रनमााण कायाको कायम िएको बेरुिको अक्रिलेख न अद्यावक्रधक गने, ख) क्रवद्यालय िवन क्रनमााण कायाअन्िरगि कक्षाकोठा, िौचालय क्रनमााण, क्रवद्यालय िवन ममाि लगायिका कायाको क्रनमााण कायासम्पन्न िइसके को िर कायासम्पन्न प्रक्रिवेदन ियार निएका क्रवद्यालयको कायासम्पन्न प्रक्रिवेदन ियार गरी फछयौट ् का लाक्रग मलेपमा पेस गने, यसमा सामाक्रिक परीक्षणको प्रक्रिवेदन िथा क्रनक्रमाि िवनको फोटासमेि समावेि गने, ग) यस क्रियाकलापमा प्राप्त बिेटबाट क्रवद्यालयको कायासम्पन प्रक्रिवेदन िथा नापी क्रकिाव ियारी लगायिका प्राक्रवक्रधक काया गना क्रनमााण काया हेने प्राक्रवक्रधकसँग सेवा करार गरी कायाप्रगक्रिका आधारमा िक्निानी क्रदने व्यवस्था क्रमलाउने । क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ प्राक्रवक्रधक कमाचारी क्रवद्यालय बेरुिको न अद्यावक्रधक अक्रिलेख कायासम्पन्न प्रक्रिवेदन बेरुि फ न छयौट ् िएको रकम क्रियाकलाप न.ं २.६.२.१० िआक्रक्षक योिना तथा कायमिि कायामन्ियन सभबन्धिा स्थानीय तहका किमचारीको क्षिता क्रिकास क) क्रिल्लाअन्िरगिका स्थानीय िहमा कायारि क्रिक्षा िाखाका कमाचारीलाई क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट स्वीकिृ िाक्रलम कोसामा आधाररि िई न्यनूिम ५ क्रदने क्षमिा क्रवकास िाक्रलम सञ्चालन गने. ख) कायािम दोस्रोत्रैमाक्रसकक्रित्र सम्पन्न गररसक्ने, ग) क्षमिा क्रवकासका िाक्रलममा सहिीकरण गना के न्रका क्रवर्यगि क्रनकायहरू प्रदेि क्रिक्षा िाक्रलम के न्र िथा क्रिल्लास्िरका क्रवर्यसँग सम्बक्रन्धि क्रनकायका क्रवज्ञहरू पररचालन गने। क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ स्थानीय िह क्षमिा क्रवकासका सहिागी सङ्् या क्रियाकलाप न.ं २.७.१०.४६ स्थानीय तहसाँगको सिन्ियिा कक्षा ८ को परीक्षाको Item Writing, Question Bank क्रनिामण तथा नक्रतिा क्रिश्ले षणिा सहिीकरण तथा अक्रिलेख व्यिस्थापन क) क्रिल्लाक्रित्रका सबैस्थानीय िहसँग समन्वय गरी कक्षा ८ को परीक्षालाई व्यवक्रस्थि र प्रिावकारी बनाउन सम्बक्रन्धि क्रवर्यका क्रवज्ञ क्रिक्षकको सहिाक्रगिामा Item Writing कायािाला सञ्चालन गरी प्रश्न पत्र क्रनमााणमा सहिीकरण गने, ख) स्थानीय िहमा क्रवकास िएका िथा क्रिल्लाले क्रवगिमा क्रवकास गरेका कक्षा ८ को परीक्षाका पश्न पत्र सङक् लन गरी क्रिल्ला स्िरमा Question Bankक्रनमााण गने र स्थानीय िहको मागको आधारमा प्रयोगका लाक्रग उपलब्ध गराउने, ग) क्रिल्लाक्रित्र सञ्चाक्रलि क्रवद्यालय स्थानीय िह िथा राक्ररिय स्िरका परीक्षाहरूको नक्रििा सङक् लन गरी क्रवश्लेर्ण गरी क्रिल्लास्िरीय प्रक्रिवेदन ियार गरी प्रवोधीकरण गने, घ) क्रिल्लाक्रित्र रहेका परीक्षासँग सम्बक्रन्धि क्रिक्षा सक्रमक्रिका माइन्यट क्रिक्षक न दरबन्दीलगायिका अक्रिलेखलाई क्रडक्रिटाइि गरी अक्रिलेख व्यवस्थापन गने । क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ स्थानीय िह क्रवकास िएका प्रश्नपत्रहरू Question Bank परीक्षाको क्रिल्ला स्िरीय प्रक्रिवेदन क्रडक्रिटाइि अक्रिलेखहरू क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.२२ क्रिक्षक दरबन्दी क्रिलानका लाक्रग सहिीकरण क) इकाइले स्थानीय िहसँग समन्वय गरी क्रिक्षक दरबन्दी क्रमलान गना बाँकी रहेका िहहरूलाई अक्रवलम्ब क्रमलान कायासम्पन्न गना सहिीकरण गने, ख) दरबन्दी क्रमलान िथा क्रिक्षक व्यवस्थापनसँग स्थानीय िह िथा क्रिल्लास्िरबाट िएका क्रनणायको आधारमा क्रवद्यालयगि, िहगि िथा क्रवर्यगि अक्रिलेख दरुस्ि रा्ने न , क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ स्थानीय िह क्रिक्षक दरबन्दी क्रमलानसँग सम्बक्रन्धि समन्वयात्मक बैठक, अन्िरक्रिया, क्रमलान कायासम्पन्न 72
स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ग) क्रिक्षक दरबन्दी क्रमलान िथा अक्रिलेख व्यवस्थापनसँग सम्बक्रन्धि क्रवर्यमा समन्वयात्मक बैठक, अन्िरक्रिया, सहिीकरण के न्रीय नीक्रि प्रवोधीकरण िस्िा कायािम सञ्चालन गने । गरेका स्थानीय िह क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.५०२ निप्रिेिी क्रिक्षकको लाक्रग सेिा प्रिेि ताक्रलि क) क्रिक्षक सेवा आयोगबाट यस आवमा क्रसफाररस िई आएका क्रिक्षकको क्रनयक्रनक्िपिाि पेसागि क्रिम्मेवारी िथा क्रिक्षण क्रवर्यसँग सम्बक्रन्धि क्रवर्यमा न्यनूिम ५ क्रदने सेवा प्रवेि िाक्रलम सञ्चलन गने, ख) क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट क्रवकास िएको िाक्रलम कोसाका आधारमा िाक्रलम सञ्चालन गने, ग) िाक्रलममा सहिीकरणका लाक्रग इकाइ एवम्स्थानीय िहका कमाचारीका अक्रिररक् ि क्रवर्यगि क्रिक्षकलाई पररचालन गने, घ) िाक्रलम कोसाका केन्रको क्रिक्षक िाक्रलम िाखाबाट प्राप्त गने सक्रकने छ । क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ स्थानीय िह िाक्रलम प्राप्त क्रिक्षक सङ्् या क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.१२७ त्रआिाक्रसक तथा िाक्रषमक प्रगक्रत प्रक्रतिेदन तयारी सभप्रेषण (स्थानीय तहकोसिेत) क) इकाइका लाक्रग स्वीकिृ कायािमको त्रैमाक्रसक िथा वाक्रर्ाक प्रगक्रि प्रक्रिवेदन त्रैमाक्रसक समाप्त िएको ७ क्रदन ियार गरी के न्रमा अक्रनवाया रूपले पठाउने, ख) क्रिल्लाक्रित्रका स्थानीय िहसँग समन्वय गरी त्रैमाक्रसक समाक्रप्त िएपिाि्ससिाअनदनानमा क्रवत्तीय हस्िान्िरण िएका क्रियाकलापको प्रगक्रि िोक्रकएको ढाँचामा सङक् लन गरी क्रिल्लागि सारािं ियार गरी त्रैमाक्रसक समाप्त िएको १५ क्रदनक्रित्र के न्रमा Hard copy & Soft copy अक्रनवाया रूपले पठाउनेिथा प्रगक्रि सम्बन्धी अनलाइन सफ्टवेयरमा स्थानीय िहगि क्रियाकलाप उपक्रियाकलापगि प्रगक्रि प्रक्रवक्र� गनालगाइ सोको सारािं समेि के न्रमा पठाउने। ग) इकाइले क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट प्रस्िाक्रवि क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदनको ढाँचामा क्रिल्लास्िरीय प्रक्रिवेदन ियार गने, स्थानीय िहबाट प्राप्त क्रस्थक्रि प्रक्रिवेदनहरूलाई एकीकिृ गरी केन्रमा पठाउने। ढाँचा केन्रको वेबसाइटबाट डाउनलोड गना सक्रकने छ । स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय क्रिल्लाको त्रैमाक्रसक/वाक्रपाक प्रगक्रि प्रक्रिवेदन स्थानीय िहको त्रैमाक्रसक/वाक्रपाक प्रगक्रि प्रक्रिवेदन क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.१२८ क्रिद्यालय एिि स्थानीय तहका पदाक्रधकारीहरूलाई िआक्रक्षक नीक्रत अक्रििखु ीकरण वEMF and SMFसक्रहत) क) चाल आन .व.मा इकाइका लाक्रग स्वीकिृ कायािम एवम्स्थानीय िहमा क्रवत्तीय हस्िान्िरण िएका कायािम सम्बन्धमा के न्रीयस्िरको कायािालाका सहिागीले क्रिल्लाक्रित्र रहेका प्रत्येक स्थानीय िहबाट १ िना क्रिक्षा िाखाको प्रमखन / प्रक्रिक्रनक्रध िथा १ िना िनप्रक्रिक्रनक्रधको सहिाक्रगिा हनुेगरी २ क्रदनेअक्रिमखन ीकरण सञ्चालन गने। कायािालामा स्थानीय िहमा ससिाअनदनानका रूपमा क्रवत्तीय हस्िान्िरण िएका कायािम िथा बिेट कायाान्वयन सहिीकरण गना क्रवकास गररएको कायािम कायाान्वयन पक्रनस्िका िथा स्वीकिृ Environmental Management Framework (EMF) र Social Management Framework (SMF) लगायिका क्रवर्यवस्िन समावेि गरी सत्र सञ्चालन गने। कायािम अक्रिमखन ीकरण गदाास्वीकिृ कायािम कायाान्वयन पक्रनस्िका २०७९।८० का आधारमा कायािमको प्रगक्रि प्रक्रिवेदन ियार गरी पेस गने । स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय कायायोिना अक्रिमखन ीकरणका सहिागीहरूको हाक्रिरी अक्रिमखन ीकरण प्रक्रिवेदन 73
स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.१२९ क्रिद्यालय लेखापालन तथा सािमिक्रनक खररद ताक्रलि क) आव २०७९/८० सम्ममा क्रवद्यालय लेखा प्रणालीको प्रयोगसम्बन्धी िाक्रलम प्राप्त गरेका क्रवद्यालय बाहेकका क्रवद्यालयलाई इकाइलेक्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रबाट प्राप्त मागादिानका आधारमा िाक्रलम प्राप्त सहिकिााबाट क्रवद्यालय लेखा प्रणाली िाक्रलम सञ्चालन गने । यो प्रणाली प्रयोग गनाइछछकन र आवश्यक पवूााधार परना गरेका क्रवद्यालयबाट प्रधानाध्यापक र लेखा कमाचारी सहिागी हनुेगरी िाक्रलम कायािमको योिना क्रनमााण गरी न्यनूिम ३ क्रदने िाक्रलम सञ्चालन गने । िाक्रलम क्रवद्यालय लेखा प्रणाली (School Accounting System- SAS) कायाान्वयनमा सहिीकरण गने गरी सञ्चालन गने । िाक्रलमपिाि प्रणालीको कायाान्वयन गना लगाई उक्त क्रवद्यालयहरूको नामनामेसी क्रववरण क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको आक्रथाक प्रिासन िाखामा अक्रनवाया रूपमा पठाउने । कायािम सञ्चालन गदाा िाक्रलमसम्बन्धी नम्साका अधारमा खचा गने । स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय प्रक्रिक्षकको हाक्रिरी क्रिल्लाको कायायोिना िाक्रलमका सहिागीहरूको हाक्रिरी िाक्रलम प्रक्रिवेदन क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.१३० लेखािोखा के न्रव्यिस्थापन क) लेखािोखा के न्र सयं ोिकले क्रवद्यालयमा अध्ययनरि क्रवद्याथीहरूको अपाङग् िासँग सम्बक्रन्धि सङघ् सस्ं थाहरूको सहकायाएवम् स्थानीय िहसँग समन्वय गरी लेखािोखा गना लगाउने। यस िीर्ाकमा प्राप्त अनदनानलाई लेखािोखा केन्रलाई प्रक्रिकेन्र रू. ५०¸०००।- का दरले क्रनकासा क्रदने । लेखािोखा िथा छनोट गनेकायाका लाक्रग प्राप्तरकमलाई देहायअनसनार खचागनासक्रकनेछेः १. छनोटएवम ल् ेखािोखा गनेप्रयोिनका लाक्रग सञ्चालन खचारू. १२,०००।– २. िथ्याङक् फाराम क्रवकास िथा मसलन्दका लाक्रग रू. ६,०००।– ३. िथ्याङक् सङक् लन, कायािम क्रनरीक्षण,अनगनमन िथा लेखािोखा गनेकायाका लाक्रग (के न्र सयं ोिक वा फोकल पसान) रू. ३०,०००।–( लेखािोखा केन्र सयं ोिक निएको क्रिल्लाकोहकमा मात्र फोकल पसान) ४. िथ्याङक् वा अक्रिलेखीकरण, प्रक्रिवेदन ियारी वा अन्य क्रवक्रवध कायाका लाक्रग रू. २,०००।– ख) यस पवूाक्रिल्लामा कायारि लेखािोखा सयं ोिक िएको िए क्रनिलाई नैक्रनरन्िरिा क्रदने। क्रनिलेसबैस्थानीय िहसँग समन्वय गरी क्रिल्लाक्रित्र अध्ययनरि अपाङग् िा िएका क्रवद्याथीहरूको आधारमा लेखािोखा के न्र व्यवस्थापन सक्रमक्रिको सहयोगमा लेखािोखा गरी र्थाथयनववरण स्थानीय िहलाई उपलब्ध गराउने। लेखािोखा सयं ोिकको िलबित्ताका लानग स्थानीय िहलेप्राथक्रमक िह ििृ ीय श्रेणी सरहको क्रिक्षक िलब अनदनान पदाक्रधकार रहेको क्रवद्यालयबाटैप्राप्त गनेगरी सम्बक्रन्धि क्रवद्यालयमा क्रनकासा अनदान उपलब्ध न गराउने । के न्र सयं ोिकलेक्रिल्लाका सबैस्थानीय िहसँग समन्वय गरेर अपाङग् िा िएका बालबाक्रलकाहरूको िथ्याङक् सङक् लन गने, छात्रवक्रत्तृ का लाक्रग क्रसफाररस गने, स्रोि कक्षा एवम्क्रविेर् क्रवद्यालयमा िनााका लाक्रग क्रसफाररस गनापननेिएकालेक्रिल्लािररको क्रिक्षाका लाक्रग काम गनेगरी व्यवस्थापन िएको क्रिल्ला िहको क्रनकाय/ कायाालय वा सो निएको अवस्थामा क्रनिको पद रहेको स्थानीय िह वा क्रिल्लाक्रित्रको क्रविेर् क्रवद्यालय वा स्रोि कक्षा रहेको क्रवद्यालयमध्येकाया सहििा र क्रिल्लाक्रित्रको काम गना पायकपने स्थानमा लेखािोखा के न्र रहने । यस प्रयोिनका लाक्रग यस अक्रघ क्रिल्लाक्रित्र क्रवद्यालयमा लेखािोखा के न्र िोकी कामकाि गरररहेकाहरूको हकमा सोही क्रवद्यालयलाई के न्र कायम गने। लेखािोखा के न्र सञ्चालनका लाक्रग क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइमा पठाइएका रकमबाट यस पक्रनस्िकामा उल्लेख िएबमोक्रिमको आधारमा क्रिल्लािररका अपाङग् िा िएका बालबाक्रलकाहरूको स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ लेखा िोखा ससं ोिक लेखािोखा गररएका क्रवद्याथी सङ्् या प्रक्रिवेदन 74
स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क क्रिक्षाको व्यवस्थापनका लाक्रग काम गनापनने। यसका लाक्रग के न्र सयं ोिकलेआफले ू सम्पादन गनेकायायोिनासक्रहि क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइमा बिेट माग गनेर सम्बक्रन्धि इकाइलेिोक्रकएको िीर्ाकमा क्रवक्रनयोक्रिि रकम उपलब्ध गराई कायासम्पन्न प्रक्रिवेदन क्रलनेव्यवस्था गने। ग) लेखािोखा केन्र सयं ोिकलाई िोक्रकएको काया क्रववरणबमोक्रिमको काया गराई प्रत्येक आ.व. समाप्त िएको ७ क्रदनक्रित्र िोक्रकएको ढाँचामा प्रगक्रि प्रक्रिवेदन ियार गना लगाई क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाईमाफा ि क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको समावेिी क्रिक्षा िाखामा पठाउने व्यवस्था क्रमलाउने। क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.५५७ नयााँपाठय् िि कायामन्ियनका लाक्रग क्रिक्षकलाई सहिीकरण (िचमयुल िाध्यिबाटसिेत) क) इकाइलेपाठय् िम क्रवकास केन्रबाट पाठय् िम पररमािान िई कायाान्वयनमा रहेका कक्षा ५,८ १० लाक्रग के न्रबाट सञ्चाक्रलि प्रक्रिक्षक प्रक्रिक्षणमा सहिागी िएका प्रक्रिक्षकबाट क्रिल्लाक्रित्रका प्रअ/क्रिक्षक, स्थानीय िहका क्रिक्षा िाखा पदाक्रधकारी, क्रिक्षा िाक्रलम के न्रका प्रक्रिक्षक, क्रवर्यगि क्रिक्षकको सहिाक्रगिामा २ क्रदने क्रिल्ला स्िरीय प्रक्रिक्षक प्रक्रिक्षण सञ्चालन गने । क्रिल्लाका सबै क्रवद्यालयबाट पाठय् िम पररमािान िएका कक्षामा क्रिक्षण गने क्रवर्यगि क्रिक्षकमध्येबाट कम्िीमा १ िना क्रिक्षक सहिागी हनुेगरी िाक्रलम कायािमको योिना क्रनमााण गरी स्थानीय स्िरमा अक्रिमखन ीकरण सञ्चालन गने। क्रिल्लामा िचाअन ल माध्यमबाट िाक्रलममा सहिागी हनुसक्ने क्रवद्यालयका क्रिक्षकलाई िचाअन ल माध्यमबाट अक्रिमखन ीकरण गने । अक्रिमक्रखन करणसम्बन्धी अन्य क्रवर्य पाठय् िम क्रवकास के न्रको क्रनदेिनका आधारमा गने । कायािम सञ्चालन गदाा िाक्रलमसम्बन्धी नम्साका अधारमा खचा गने । अक्रिमखी न करणको क्रिल्लाको एकीकिृ प्रक्रिवेदन ियार गरी के न्रमा अक्रनवाया पठाउने । स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय क्रिल्ला प्रक्रिक्षकको हाक्रिरी, कायायोिना अक्रिमखन ीकरणका सहिागीहरूको हाक्रिरी िाक्रलम प्रक्रिवेदन क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.१७२ स्थानीय तहका लाक्रग योिना तिमिुा प्रक्रतिेदन तयारी लगायतका कायमका लाक्रग प्राक्रिक्रधक सहयोग तथा क्षिता क्रिकास क) क्रिल्लाक्रित्रका स्थानीय िहहरूलाई मागका आधारमा वाक्रर्ाक योिना ििामना, माक्रसक/त्रैमाक्रसक/वाक्रर्ाक प्रक्रिवेदनहरू ियारीका लाक्रग स्थलगि प्राक्रवक्रधक सहायिा उपलब्ध गराउने । आवश्यकिाअनसनार क्षमिा क्रवकासका गोष्टी/कायािाला सञ्चालन गने । ससिा अनदनानमाफाि क्रवद्यालयमा उपलब्ध हनुे िौक्रिक क्रनमााणको सम्बन्धमा कायािम कायाान्वयन पक्रनस्िकाले िोकेको मापदण्ड िथा कायासम्पन्न प्रक्रिवेदन ियारी सम्बन्धमा स्थानीय िहमा कायारि प्राक्रवक्रधक कमाचारीलाई अक्रिमखन ीकरण गने। कायािम सञ्चालन गदाा क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको योिना िथा अनगनमन िाखासँग समन्वय गने । स्थानीय िह क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ सहिीकरण कायािाला सङ्् या प्रगक्रि प्रक्रिवेदन क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.३० ऐन क्रनयि तथा क्रनदेक्रिकािा उक्रल्लक्रखत क्रिक्रिन्न सक्रिक्रतहरूको बआठक सञ्चालन क) इकाइले ऐन क्रनयम िथा क्रनदेक्रिकामा उक्रल्लक्रखि वर्ािरर अक्रनवायारूपलेसञ्चालन गनापननेबैठकको सचूी ियार गरी अनमानी न ि लागि ियार गने। क्रनयमनसनार बैठक सञ्चालन गरी स्वीकिृ नम्साका आधारमा खचागने। क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ सञ्चाक्रलि बैठक बैठक सञ्चालन प्रक्रिवेदन क्रियाकलाप न.ं २.७.१३.७३१ िआक्रक्षक गणु स्तर अक्रििक्रद्धृ का लाक्रग िाध्यक्रिक तहका प्रधानाध्यापकहरूसाँग अन्तरक्रिया क) क्रिक्षाका समसामक्रयक क्रवर्य, के न्रीय क्रनकायहरूबाट क्रवद्यालयमाफा ि कायाान्वयन हनुेनीक्रि िथा मागादिानका क्रवर्यमा क्रिल्लामा सञ्चाक्रलि सस्ं थागि िथा सामदनाक्रयक माध्यक्रमक िहका प्रधानाध्यापकहरूसँग १ क्रदने अन्िरक्रिया सञ्चालन गने, क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ अन्िरक्रियाका सहिागीको हाक्रिरी कायािम प्रक्रिवेदन75
स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ख)अन्िरक्रियामा िैक्रक्षक नीक्रि िथा कायाान्वयनमादेक्रखएका समस्या समाधानका उपाय, िैक्रक्षक गणनस्िर अक्रिवक्रिृ मा प्रधानाध्यापकको िक्रमू का, IEMIS व्यवस्थापन, क्रवद्यालय क्रिक्षा क्षेत्र कायािमको कायाान्वयनमा क्रवद्यालयको िक्रमू का आक्रद क्रवर्यमा समह काया गरी ू एकीकिृ प्रक्रिवेदन ियार गने, ग) क्रिल्लामा सञ्चाक्रलि सस्थागि क्रवद्यालयका छािा ं सङग् ठनहरू ्याब्सन/एन ्याब्सन लगायिका सस्थाको समन्वयमा पररवक्रिाि ं पाठय् िम कायाान्वयन िथा अन्य समसामक्रयक क्रवर्यमा छलफल गने, घ) कायािम स्थानीय िहसँग समन्वय गरी सञ्चालन गने िथा के न्रीय क्रनकायहरूको सहिाक्रगिा िथा समन्वयमा सञ्चालन गने, ङ) कायािमको एकीकिृ प्रक्रिवेदन के न्रको योिना िथा अनगनमन िाखामा अक्रनवायापेस गने । क्रिल्लामा सञ्चाक्रलि सामदनाक्रयक िथा सस्थागि क्रवद्यालय स्थानीय िह क्रियाकलाप न.ं ७.२.३.२ द्वन्द्वपीक्रडत छात्रिक्रत्तृ वगआरआिासीय) क) इकाइलेक्रवद्यालयमा अध्ययनरि द्वन्द्व पीक्रडि छात्रवक्रत्तृ प्राप्त गना योग्य क्रवद्याथीहरूको प्रमाणसक्रहिको क्रनवेदन सङक् लन गरी कक्षागि नामनामेसी क्रववरणका आधारमा क्रबक्रनयोक्रिि बिेट िथा कायािमको अक्रधनमा रही छात्रवक्रत्तृ उपलब्ध गराउने। बिेट नपगन हनुेिएमा पसन मसान्िक्रित्र अक्रनवाया रूपले क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको समावेिी क्रिक्षा िाखामा क्रववरण उपलब्ध गराउने । सो क्रववरणका आधारमा के न्रले इकाइलाई थप बिेट उपलब्ध गराउने छ । ख) इकाइलेयस क्रियाकलापमा प्राप्त हनुेबिेट नागररक राहि, क्षक्रिपक्रिू ा िथा आक्रथाक सहायिासम्बन्धी (चौथो सिं ोधन, २०७४) कायाक्रवक्रध, २०६६ अनसनार क्रवद्याथी छनोट गने । छनोट िएका क्रवद्याथीका लाक्रग िपक्रसलअनसनारको दरमा क्रवद्याथीको खािामा रकम उपलब्ध गने गराउने: 1. प्राथक्रमक क्रवद्यालय िह वाक्रर्ाक रू. १२,०००।– (बाह्र हिार रुक्रपयाँमात्र) 2. क्रनम्नमाध्यक्रमक िह वाक्रर्ाक रू. १४,०००।– (चौध हिार रुक्रपयाँमात्र) 3. माध्यक्रमक क्रवद्यालय िह वाक्रर्ाक रू. १६,०००।– (सोह्र हिार रुक्रपयाँमात्र) 4. प्रमाणपत्र िह वा उछच माध्यक्रमक िह वाक्रर्ाक रू. १८,०००।– (अठार हिार रुक्रपयाँमात्र) ग) उमेरको हदबन्दीेः यस्िो छात्रवक्रत्तृ १८ (अठार) वर्ाको उमेरसम्मका छात्र छात्रालाई मात्र उपलब्ध गराउने। कायाक्रवक्रध क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको वेबसाइट (www.cehrd.gov.np) मा उपलब्ध छ । घ) इकाइलेउमेरहदपार गरेका िथा अध्ययनको िहपरूा गरेका क्रवद्याथीहरूको क्रववरण अद्यावक्रधक गरी के न्रलाई उपलब्ध गराउनपने छ न । क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्र गाउँपाक्रलका/ नगरपाक्रलका क्रवद्यालय छात्रवक्रत्त ृ पाउने क्रवद्याथी सङ्् या क्रनणाय पक्रनस्िका छात्रवक्रत्त ृ क्रविरणको िरपाइ क्रियाकलाप न.ं ७.२.३.१. सक्रहदका छोराछारीहरूका लाक्रग छात्रिक्रत्तृ क)इकाइले क्रवद्यालयमा अध्ययनरि सक्रहदका छोरा छोरीहरूहरूको कक्षागि नामनामेसी क्रववरण ियार गरी प्राप्त कायािम िथा बिेटका आधारमा छात्रवक्रत्त ृ क्रविरण गने। छात्रवक्रत्तृ क्रविरणका लाक्रग बिेट नपगन हनुेिएमा सक्रहदका छोराछोरीको नाम नामेसीसक्रहि पर्न मसान्िक्रित्र अक्रनवाया रूपले क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्रको समावेिी क्रिक्षा िाखामा उपलब्ध गराउने । सो क्रववरणका आधारमा के न्रले बिेट उपलब्ध गराउने छ, क्रिक्षा िथा मानव स्रोि क्रवकास के न्र क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय छात्रवक्रत्त ृ पाउने क्रवद्याथी सङ्् या क्रनणाय पक्रनस्िका छात्रवक्रत्त ृ क्रविरणको िरपाइ 76
स्िीकत ृ क्रियाकलाप न.¸क्रियाकलाप र कायामन्ियन प्रक्रिया क्रिभिेिार तह प्रगक्रत सचू क ख)सक्रहदका छोराछोरीको छात्रवक्रत्तृ प्राप्त गनेआधार परूा गरेका बालबाक्रलकाका लाक्रग प्रारक्रम्िक बाल क्रिक्षा कक्षा र कक्षा १–५ मा अध्ययनरि क्रवद्याथीको हकमा रू १,०००।– का दरले १२ मक्रहनाको रू. १२,०००।–, कक्षा ६ –८ मा अध्ययनरि क्रवद्याथी र माध्यक्रमक िहको कक्षा ९-१० मा अध्ययनरि क्रवद्याथी हकमा रू. १५००।– का दरले १२ मक्रहनाको १८,०००।– र कक्षा ११ र १२ अध्ययनरि क्रवद्याथी हकमा रू. २०००।– का दरले १२ मक्रहनाको रू. २४,०००।– का दरले क्रनकासा क्रदने, ग) इकाइलेक्रवद्यालयमा अध्ययनरि क्रवद्याथीबाट क्रनवेदन साथ नेपाल सरकार गहृ मन्त्रालयबाट सक्रहद घोर्णा गरेको प्रमाणपत्र क्रलएको व्यक्रक् ि हो िन्ने यक्रकन गरी िक्निानी क्रदने, घ) सक्रहदका छोराछोरीहरूलेछात्रवक्रत्तृ का लाक्रग क्रनवेदन पेस गदााआफूअध्ययनरि क्रिल्लाको क्रिक्षा क्रवकास िथा समन्वय इकाइमा क्रनवेदन क्रदई उक् ि क्रनकायको क्रनणायअनसनार िक्निानी क्रलनपने न , र�व्य : कननैपक्रन छात्रवक्रत्तृ दोहोरो नपने गरी क्रविरण गने, ङ) इकाइले अध्र्र्नको तह परूा गरेका वा छात्रवक्रत्तृ प्राप्त गनय र्ोग्र् निएका नवद्याथीको अद्यावक्रधक नववरण के न्द्रमाउपलब्ध गराउनपने छ ु । क्रियाकलाप २.८.१.४ कायमिि तथा Compliance अनगुिन क) इकाइलेयस पक्रस्ि न काको खण्ड १ को कायािम कायाान्वयनका लाक्रग मागादिानको वँदना न. १.४ मा उक्रल्लक्रखि अनगनमन गनापननेक्षेत्र समेटी वाक्रर्ाक अनगनमन योिना बनाउने। योिनाअनसनार अनगनमन सचूक बनाउनेर सचूकमा आधाररि अनगनमन गरी त्यसको समक्र�गि प्रक्रिवेदन त्रैमाक्रसक र वाक्रर्ाक रूपमा केन्रमा पठाउने । अनगनमनको माक्रसक प्रक्रिवेदन िथा आक्रथाक वर्ाको अन्त्यमा क्रिल्लाको समक्र�गि अनगनमन प्रक्रिवेदनर त्यसको प्रिाव झक्रल्कने गरी बनाइएको प्रक्रिवेदन अक्रनवाया रूपमा के न्रको योिना िथा अनगनमन िाखामा पठाउने, ख) क्रिल्लाबाट स्थानीय िहमा हनुेक्रनरीक्षण अनगनन एवम समन्वयत्मक काया ् मा सोको प्रगक्रि अक्रनवाया रूपमा माग गरी माक्रसक/त्रैमाक्रसक प्रगक्रि के न्रमा अक्रनवाया रूपले पठाउने । क्रिक्षा िथा समन्वय इकाइ क्रवद्यालय अनगनमन योिना अनगनमन प्रक्रिवेदन 77
अनस ुचीहरू ू
अनस ु चू ी १ तहगत शिक्षकको वार्षिक तलब र भत्ता नपग म ु ाग फाराम ...........गाउँपालिका/ नगरपालिका आर्थिक वर्ष २०८०।८१ को शिक्षक तलब भत्ता विवरण तह सङख् ्या स्केल तलब भत्ता वार्षिक आवश्यक रकम नपग ु रकम तलब रकम वार्षिक वार्षिक ओषत ग्रेढ वार्षिक क.स को ं ष थप वार्षिक बीमा कोष थप वार्षिक जम्मा तलब चाडपर्व खर्च पोसाक खर्च महँगी भत्ता स्थानीय भत्ता १०.५ महिनाको प्रअ भत्ता जम्मा भत्ता अख्यारी प्राप्त रकम ६ कोषभित्र मासिक ६ कोष बाहिर मासिक १ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९ १० ११ १२ १३ १४ १५ १६ १७ १८ माध्यमिक तह साविकको माध्यमिक र उच्च माध्यमिकको जोड प्रथम द्वितीय ततीय ृ अस्थायी राहत जम्मा आधारभतू तह -कक्षा ६-८_ प्राथमिक तहको जम्मा जोड निम्नमाध्यमिक प्रथम द्वितीय ततीय ृ अस्थायी राहत जम्मा कल जम ु ्मा आधारभतू तह कक्षा १-५ प्राथमिक तहको जम्मा जोड 79
तह सङख् ्या स्केल तलब भत्ता वार्षिक आवश्यक रकम नपग ु रकम तलब रकम वार्षिक वार्षिक ओषत ग्रेढ वार्षिक क.स को ं ष थप वार्षिक बीमा कोष थप वार्षिक जम्मा तलब चाडपर्व खर्च पोसाक खर्च महँगी भत्ता स्थानीय भत्ता १०.५ महिनाको प्रअ भत्ता जम्मा भत्ता अख्यारी प्राप्त रकम ६ कोषभित्र मासिक ६ कोष बाहिर मासिक १ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९ १० ११ १२ १३ १४ १५ १६ १७ १८ प्राथमिक प्रथम द्वितीय ततीय ृ अस्थायी राहत जम्मा कल जम ु ्मा स्थानीय भत्ता पाउने शिक्षक सङख् ्या माध्यमिक निम्न माध्यमिक प्राथमिक तह ६ कोषभित्र ६ कोष बाहिर तह ६ कोषभित्र ६ कोष बाहिर तह ६ कोषभित्र ६ कोष बाहिर प्रथम प्रथम प्रथम द्वितीय द्वितीय द्वितीय ततीय ृ ततीय ृ ततीय ृ ....................... तयार गर्ने ...................... रुज गु र्ने ........................ प्रमाणित गर्ने 80
अनु सचू ी २ विशेष शिक्षा परिषद् अनु दानबाट सञ्चालनमा रहेका विशेष विद्यालयहरूका लागि शैक्षिक सामग्री र मसलन्द (इन्धन खर्च ) वितरणका आधारहरू १) शैक्षिक सामग्रीवापत वार्षिक क) एकीकृत विद्यालय (दृष्टि र सनाइ अपाङ ु ्गत ातर्फ) • २० जनासम्म विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. २०,०००।– • ४० जनासम्म विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. ३०,०००।– • ४० जनाभन्दा बढी विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. ४०,०००।– ख) विशेष विद्यालय (दृष्टि र सनाइ अपाङ ु ्गत ा तर्फ) • कक्षा ६ सम्म सञ्चालन भएमा रू. २५,०००।– • कक्षा ७ सम्म सञ्चालन भएमा रू. ३०,०००।– • कक्षा ८ सम्म सञ्चालन भएमा रू. ४०,०००।– • कक्षा १० सम्म सञ्चालन भएमा रू. ५०,०००।– • कक्षा १२ सम्म सञ्चालन भएमा रू. ६०,०००।– ग) विशेष विद्यालय (वौद्धिक अपाङ्गत ातर्फ) • २० जनासम्म विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. २०,०००।– • ३० जनासम्म विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. ३०,०००।– • ४० जनासम्म विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. ४०,०००।– • ५० जनासम्म विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. ५०,०००।– • ५० जनाभन्दा बढी विद्यार्थी सङ्ख्या भएमा रू. ६०,०००।– घ) एकीकृत/विशेष विद्यालय (शारीरिक अपाङ्गत ा तर्फ) • आधारभत तह (कक् ू षा ८ सम्म) सञ्चालनमा रहेको भएमा रू. ३०,०००।– • माध्यमिक तह (कक्षा १२ सम्म) सञ्चालनमा रहेको भएमा रू. ६०,०००।– २) विशेष विद्यालयका लागि मसलन्द (इन्धन खर्च ) वार्षिक • ठुलो गाडी (२५ सिटभन्दा बढि क्षमता भएको ) का लागि प्रति गाडी रू. २,००,०००।– • सानो गाडी (२५ सिटभन्दा कम क्षमता भएको मिनी बस, टाटा समो, बोलेरो जीप,स ु ्कर्पियो आदि ) का लागि प्रति गाडी रू. १,००,०००।– • भ्यान, रिक्सा, अटो रिक्सा, ट् याम्पो आदि विद्यालयको आफ्नै वा भाडा लिने प्रयोजनका लागि रू. ६०,०००।– • अन्य (कुनैपनि साधन प्रयोग नगर्ने विशेषविद्यालयका लागि आकस्मिक यातायात व्यवस्थापन खर्च रू. २०,०००।– 81
अनु सचू ी ३ विद्यालय बाहिर रहेका बालबालिकाहरूलाई लक्षित गरी विद्यालय शिक्षामा भर्ना तथा निरन्तरताका लागि शैक्षिक कार्यक्रमका लागि अनु दान बिनियोजित स्थानीय तहहरू सि न. जिल्ला स्थानीय तह सि न. जिल्ला स्थानीय तह १ ताप्लेजङु फक्ताङलङ ग ु ाउँपालिका ३२ पर्सा धोबीनी गाउँपालिका २ पाँचथर तम ु्वेवा गाउँपालिका ३३ पर्सा कालिकामाई गाउँपालिका ३ इलाम फाकफोकथम ग ु ाउँपालिका ३४ चितवन राप्ती नगरपालिका ४ इलाम सन्दकपर गु ाउँपालिका ३५ गोरखा आरूघाट गाउँपालिका ५ मोरङ कटहरी गाउँपालिका ३६ गोरखा गण्डकी गाउँपालिका ६ सनसरी ु भोक्राहा गाउँपालिका ३७ लमजङु सन ु्दरबजार नगरपालिका ७ तेह्रथमु आठराई गाउँपालिका ३८ तनहु ऋषिङ्ग गाउँपालिका ८ तेह्रथमु मेन्छयायेम गाउँपालिका ३९ मनाङ चामे गाउँपालिका ९ सोलखु म ु्वु खम ु्वु प्वु ासाङल्हाम गु ाउँपालिका ४० मनाङ नार्फु गाउँपालिका १० खोटाङ केपिलासगढी गाउँपालिका ४१ मनाङ नासोङ गाउँपालिका ११ खोटाङ साके ला गाउँपालिका ४२ मनाङ मनाङ दिछ्याङ गाउँपालिका १२ सप्तरी तिरहु त गाउं पालिका ४३ मस ु्ताङ लो-के दार दामोदरकुण्ड गाउँपालिका १३ सिराहा कल्याणपर नगरप ु ालिका ४४ मस ु्ताङ लोमन्थाङ गाउँपालिका १४ सिराहा सिरहा नगरपालिका ४५ मस ु्ताङ वाह्रगाँउ मक्तिु क्षेत्र गाउँपालिका १५ सिराहा नरहा गाउँपालिका ४६ गलु्मी चन्द्रकोट गाउँपालिका १६ सिराहा भगवानपर गु ाउँपालिका ४७ रुपन्देही मर्चवारी गाउँपालिका १७ महोत्तरी भँगाहा नगरपालिका ४८ कपिलवस्तु यसोधरा गाउँपालिका १८ सर्लाही चन्द्रनगर गाउँपालिका ४९ कपिलवस्तु शद्धोध ु न गाउँपालिका १९ सर्लाही बसबरीया गाउँपालिका ५० प्युठा न स्वर्गद्वारी नगरपालिका २० रामेछाप लिख तु ामाकोशी गाउँपालिका ५१ प्युठा न ऐरावती गाउँपालिका २१ दोलखा गौरीशङ्कर गाउँपालिका ५२ प्युठा न मल्लरानी गाउँपालिका २२ दोलखा तामाकोशी गाउँपालिका ५३ रोल्पा रुन्टीगढी गाउँपालिका २३ सिन्धुप्धुाल्चोक हेलम्बु ग्बु ाउँपालिका ५४ रुकुमकोट सिस्ने गाउँपालिका २४ काभ्पलरे ाञ्चोक महाभारत गाउँपालिका ५५ सल्यान छत्रेश्वरी गाउँपालिका २५ नवुाकोट तादीगाउँ गाउँपालिका ५६ बाँके डु डु वा गाउँपालिका २६ रसवुा आमाछोदिङमो गाउँपालिका ५७ बाँके नरैनापर गु ाउँपालिका २७ मकवानपर ु बकै या गाउँपालिका ५८ दैलेख चामण ु्डा बिन्द्रासैनी नगरपालिका २८ मकवानपर ु राक्सिराङ्ग गाउँपालिका ५९ डोल्पा त्रिपर ुासन ु्दरी नगरपालिका २९ रौतहट चन्द्रपर नगरप ु ालिका ६० डोल्पा काईके गाउँपालिका ३० रौतहट बौधीमाई नगरपालिका ६१ डोल्पा छार्का ताङसोङ गाउँपालिका ३१ रौतहट यमनुामाई गाउँपालिका ६२ डोल्पा जगदलु्ला गाउँपालिका 82
सि न. जिल्ला स्थानीय तह सि न. जिल्ला स्थानीय तह ६३ डोल्पा डोल्पो बद्धु गाउँपालिका ७२ बझाङ छबिसपाथिभरा गाँउपालिका ६४ डोल्पा शे फोक्सुन क्सु्डो गाउँपालिका ७३ बझाङ मष्टा गाउँपालिका ६५ कालिकोट तिलागफा ु नगरपालिका ७४ बझाङ सर्मा ू गाउँपालिका ६६ कालिकोट महावै गाउँपालिका ७५ डोटी शिखर नगरपालिका ६७ कालिकोट सान्नी त्रिवेणी गाउँपालिका ७६ डोटी पर्वी ू चौकी गाउँपालिका ६८ मगुु मगुमकु ार्मारोंग गाउँपालिका ७७ डोटी सायल गाउँपालिका ६९ हुम्ला नाम्खा गाउँपालिका ७८ बैतडी दोगडाके दार गाउँपालिका ७० बझाङ बं गल नगरप ु ालिका ७९ बैतडी पं चेश्वर गाउँपालिका ७१ बझाङ साईपाल गाउँपालिका ८० दार्चुलार्चु ा दहुुँ गाउँपालिका 83
अनु सचू ी ४ दिवा खाजाको मापदण्ड,गु णस्तरर व्यवस्थापनका नमु ना क) दिवा खाजाको सन्दर्भ : खाना भोक हटाउन मात्र नभई शरीरलाई आवश्यकपर्ने सक् ूष्म पोषक तत्त्व (Micronutrient) र बहतृ पो ् षक तत्त्व (Macronutrient) आपर्ति ू का लागि अत्यावश्यक हुन्छ । निर्धारित मात्रामा आवश्यक पोषक तत्त्व भएको स्वच्छ खाना स्वस्थ्यकर मानीन्छ । स्वस्थ्यकर खानाले शारीरिक स्वास्थ्य कायम गर्न सहयोग गर्ने भएकाले खाना पोषक तत्त्वयक्त स ु फा र स्वच्छ हु नपुर्छ । खानामा उपलब्ध हु नपुर्ने पोषकतत्त्वको मात्राको राष्ट्रिय मापदण्ड निर्धारण गरी सो मापदण्ड अनरूपक ु ा खाना मात्र उपलब्ध गराउने प्रचलन सं सारका धेरै देशहरूमा छ । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले ४ देखि १० वर उमेर सम ्ष हकू ा बालबालिकाको उपभोग्य खानामा उपलब्ध हु नपुर्ने वहतृ पो ् षक तत्त्व (क्यालेरी, प्रोटिन र फ्याट) र सक् ूष्मपोषक तत्त्व (आयोडिन, आइरन, जिङ्क, भिटामिन ए र बि) को मात्रा र सोमध्येदिवा खाजाबाट आपर्ति ू हु नपुर्ने पोषक तत्त्वको मात्रा निर्धारण गरेको छ । सामान्यतया ४–९ उमेर समहकू ा बालबालिकाको उपभोग्य खाना तथा खाजाका उपलब्ध हु नपुर्ने बहतृ र ् सक् ूष्म पोषक तत्त्वको मात्रासहितको दिवा खाजाको पोषणस्तरको मापदण्ड तपासिलको तालिका अनरूपको अपन ु ाउन सकिने । ख) दिवा खाजाको मात्रा ४-९ वर उमेरक ्ष ा बालबालिकाका लागि दैनिक आवश्यकपर्ने बहतृ र स ् क् ूष्म पोषक तत्त्वको मात्रा हु नपुर्छ । पोषक तत्त्व दैनिक अवश्यक पोषक तत्त्वको मात्रा दिवा खाजाबाट आपूर्ति हु नु पर्ने पोषक तत्त्वको मात्रा (३०%) बहृ त् पत् ोषक तत्त्व क्यालोरी प्रोटिन फ्याट (ग्राम) १८५० ५७ ४८ ५५५ १७ १४ सक्ूष्म पोषक तत्त्व आयोडिन (माइक्रोग्राम) आइरन (मिलिग्राम) जिङ्क भिटामिन ए भिटामिन बि १२० १७.८ ११.२ ३३ १२ ३६ ५.४ ३.४ ११ ४.१ स्रोत: दैनिक अवश्यक पोषक तत्त्वको मात्रा विश्व खाद्य सङ्गठनवाट प्रकाशित सामग्री 1 बाट लिइएको । दिवा खाजा कार्यक्रम व्यवस्थापनका सम्भाव्य मोडलहरुः विद्यालयबाट दिवा खाजा व्यवस्थापनका सन्दर्भमा तपसिलका मोडलमध्येउपयक्ुत मोडल विव्यसबाट छनोट गरी कार्यान्वयन गर्ने: 1. विद्यालयबाट दिवा खाजा व्यवस्थापन: विद्यालय व्यवस्थापन समितिको निर्णयअनसुार खाजा खवुाउने व्यवस्था मिलाउने । यसका लागि स्थानीय स्तरमा उत्पादन हु ने खाद्यान्न प्रयोग गरी विद्यालयमा दिवा खाजा तयार गरी विद्यार्थीलाई उपलब्ध गराउने । यसरी व्यवस्था गर्दा दिवा खाजामा हु नपुर्ने आवश्यक मात्रा, स्वच्छता र पोषक तत्त्वको सनिश् ु चिततामा ध्यान पर ुय्ाउनपुर्ने छ । विव्यसले अभिभावक आमा समहमू ार्फत खाजा व्यवस्थापनको प्रत्यक्ष रेखदेख तथा अनगमनको व ु ्यवस्था मिलाउन सक्ने छ । विद्यालयमा नै तोकिएका कक्षासम्मका बालबालिकाहरूलाई दिवा खाजा खवुाउने प्रबन्ध मिलाउने । दिवा खाजाका लागि विद्यार्थीलाई नगद रकम उपलब्ध नगराउने । 1 Energy-FAO (2001); Carbohydrates, protein and fat-WHO (2003); Fibre, vitamins and minerals- IOM (1997–2000–2001) 84
साथै विद्यालय व्यवस्थापन समितिको निर्णयबाट अभिभावक आमा समहमू ार्फत स्थानीय स्तरमा उत्पादन हु ने खाद्यान्न प्रयोग गरी दिवा खाजा तयार गराई खवुाउने व्यवस्था मिलाउन सक्ने छ । खाजाका लागि आवश्यकपर्ने मात्रा, स्वच्छता र पोषक तत्त्वका सनिश् ु चितताका सम्बन्धमा आमा समहलू ाई अभिमखीकरण ग ु र्नुपर्नुर्ने छ । यसरी खाजा व्यवस्थापन गर्दा व्यवस्थापन समितिले नियमित अनगमन ग ु र्नुपर्नुर्ने छ । २. विद्यालय व्यवस्थापन समितिको भूमिका विद्यालयमा समग्र व्यवस्थापनको मखु्य जिम्मेवारी काननी रूपमै ु विद्यालय व्यवस्थापन समितिको हु ने भएकाले मापदण्डअनसुारको गणस ु ्तरीय खाजा उपलब्ध गराउनेजिम्मेवारी पनि विद्यालय व्यवस्थापन समितिकोहु ने छ । समितिको जिम्मेवारी निम्नानसुार हु ने छ: १) विद्यालय दिवा खाजा कार्यक्रमको कार्ययोजना निर्माण गर्ने सो अनरूप क ु ार्यान्वय गर्ने, २) विद्यालयमा तोकिएको मापदण्ड अनरूपको ु मात्रा, स्वच्छता र पोषक तत्त्वयक्त ु दिवा खाजा व्यवस्थापनको सनिश् ु चितता गर्ने, ३) खाजा तयारी, व्यवस्थापन तथा रेखदेखमा अभिभावक आमाहरूको सं लग्नता र सहभागिता सनिश् ु चित गर्ने, ४) विद्यालय दिवा खाजाको अभिलेख राख्ने र राख्न लगाउने, ५) शिक्षण सिकाइको समय न्यून ह्यू ु न नदिन खाजा तयारी तथा व्यवस्थापनमा शिक्षक सं ग्नतालाई सकभर हटाउने, ६) स्थानीय कृषि उत्पादनबाट दिवा खाजाका लागि आवश्यक खाद्य सामग्री उपलब्ध हु ने व्यवस्था मिलाउने, ७) दिवा खाजा व्यवस्थापनमा देखापरेका समस्या पहिचान गरी समाधानका उपाय अवलम्बन गर्ने, ८) प्रत्येक शैक्षिक सत्र प्रारम्भ हु नपुर्व ू दिवा खाजा व्यवस्थापन तथा कार्यान्वयनको सम्बन्धमाअभिभावक आमा समह र ू शिक्षक स्टाफबिच समीक्षा गरी प्रतिवेदन र वार्षिक कार्ययोजना निर्माण गर्न लगाउने । ग) उल्लिखित जनसु कै मोडेलब ु ाट दिवा खाजा व्यवस्थापन गरिए पनि विद्यालयमा स्थानीय तथा रैथाने कृषि उपजबाट तयार गरिएको पौष्टिक आहार उपलब्ध गराउने व्यवस्था मिलाउने । चाउचाउ, बिस्कुट लगायत प्याके टमा आउने कुनै पनिकिसिमका जङ्क फुड दिवा खाजाका रूपमा प्रयोग गर्न पाइने छैन । 85
अनु सचू ी ५ विद्यालय भवन डिजाइन तथा निर्माणका लागि शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास के न्द्रको मापदण्ड विद्यालय भवन डिजाइन तथा निर्माण गर्दाशिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रको मापदण्ड १. विद्यालय सफा स्वच्छ वातावरण र सर ुक्षित ठाउँमा हु नपुर्दछ, पहिरो जाने ठाउँ, खोलाको छेउ, वन्यजन्तुको आक्रमण ह ्तु ु न सक्ने जङ्गल छेउ, दलदले जमिन भएको ठाउँ होहल्ला हु ने राजमार्ग तथा कलाकारखाना जस्ता ठाउँ वा प्रतिकुल बातावरणीय प्रभावपर्ने ठाउँमा हु नु हुँदैन, २. विद्यालयको भवन डिजाइन तथा निर्माण गर्दा शिक्षा नियामावली, २०५९ तथा राष्ट्रिय भवन सं हिता, २०६० (National Building Code 2060) हु ने गरी तपसिलबमोजिमका थप सर्तहरूसमेत पर ूा गर्नुपर्नुर्ने: क) विद्यालय निर्माण गर्दा सकभर एक तले भवन बनाउन उपय ु क्त ह ु ुन्छ । सकभर गोलाकार वा आयतकार भवन बनाउने, T C र L आकारका भवन सकभर नबनाउने, बनाउनैपर्ने अवस्था परेमा कम्तीमा २ इन्चको ग्याप राखी टु क्रा टु क्रा गरेर बनाउने, ख) विद्यालय भवन डिजाइन गर्दा सं रचनाको लम्बाइ चौडाइको ३ गणुाभन्दा बढी हु न हु ुँदैन, ग) कक्षाकोठाको डिजाइन गर्दा प्रति विद्यार्थी क्षेत्रफल तपसिलबमोजिम हु ने गरी डिजाइन गर्नुपर्नुर्ने, • आधारभत तहक ू ा लागि प्रति विद्यार्थी ०.९० वर्गमिटर (१.०० वर्गमिटर भए अझै उपयक्त ह ु ु ने) • माध्यमिक तहका लागि प्रति विद्यार्थी १.०० वर्गमिटर (१.२० वर्गमिटर भए अझै उपयक्त ह ु ु ने) घ) कक्षाकोठाको डिजाइन गर्दा भौगोलिक क्षेत्रअनसुार प्रति कक्षा विद्यार्थी तपसिलको सङ्ख्यालाई आधार लिनपुर्ने, क्र.सं. भौगोलिक क्षेत्र विद्यार्थी सङ्ख्या १. हिमाली क्षेत्र ४० २. पहाड क्षेत्र ४५ ३. तराई क्षेत्र ५० ङ) कक्षाकोठाको लम्बाइ चौडाइको अनपुात १:१ देखि १.४५:१ हु न पु र्छ । यसरी कक्षाकोठाको डिजाइन गर्दा पहिलो लहरमा बस्ने विद्यार्थी र कालो पाटिको दरी २ ु मिटरभन्दा कम हु न हु ुँदैन र अन्तिम लहरमा रहेको विद्यार्थी र कालो पाटिको दरी ७ ु मिटरभन्दा बढी पनि हु न हु ुँदैन, च) कक्षाकोठाको उचाइ सामान्यतया ३ मिटर हु न पु र्छ । कक्षाकोठा डिजाइन गर्दा कक्षाकोठामा पर्याप्त उज्यालो र हावाको प्रवाह हु ने गरी गर्नुपर्नुर्ने. छ) कक्षाकोठाको बाहिर अगाडी पट्टि छानाले ढाके को बरण्डा बनाउनपुर्ने, ज) कक्षाकोठाको ढोका निर्माण गर्दा बाहिरपट्टि खलु्ने गरी निर्माण गर्नुपर्नुर्ने, झ) अपाङ्गता भएका व्यक्ति हरूको आवतजावत गर्न सजिलो हु ने गरी विद्यालय भवन, शौचालय आदिमा व्हिल चियर ( Wheel chair) लैजान छड्के सतह र्याम्प (Ramp) अनिवार्य रूपमा निर्माण गर्नुपर्नुर्ने छ । शौचालय निर्माण गर्दा अपाङ्गमैत्री तथा छात्रा/छात्र छुट्टा छुटै शौचालय निर्माण गर्नुपर्नुर्ने, त्र) कम्प्युटर क ्प्यु क्षको लागि प्रति विद्यार्थी २.५० वर्गमिटर तथा ल्याब कक्षको लागि कम्तीमा ४.०० वर्गमिटर प्रति विद्यार्थीका दरले क्षेत्रफल निर्धारण गर्नुपर्नुर्ने, ट) विद्यालय भवन निर्माण गर्दा दक्ष प्राविधिकको सं लग्नता अनिवार्य रहेको छ । विद्यालय भवन एक सं वेदनशील निर्माण कार्य भएकाले सोको स्ट्रकचरल विश्लेशण गरी मात्रडिजाइन गर्नुपर्नुर्ने छ । निर्माण स्थलको माटो परीक्षण गरी माटोको वियरिङ्ग क्षमता (Bearing Capacity of Soli) का आधारमा load calculation गरी सोको स्ट्रकचरल विश्लेषण गरी मात्रडिजाइन गर्नुपर्नुर्ने, यसका अतिरिक्त तपसिलबमोजिम थप विषयहरूसमेत विचार गर्नुपर्ने, - भवनको स्ट्रक्चरल कार्यमा प्रयोग हु ने कङ्क्रि ट M20 भन्दा कमको प्रयोग गर्नु हर्नु ुँदैन । - सामान्यतया छज्जा (Cantilever Projection) १.०० मिटरभन्दा बढी हु न हु ुँदैन । - भवनमा माटोको गारो (Wall) प्रयोग नगर्ने । ३. उल्लिखित मापदण्ड परिपालना गरी तयार गरिएको डिजाइन सम्बन्धित स्थानीय तह वा सहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग रअन्तर्गतका कार्यालयबाट स्वीकृत गराई मात्रनिर्माण कार्य सञ्चालन गर्नुपर्नुर्ने छ । 86
अनसुची ू ६ कार्यसम्पन्न प्रतिवेदन कार्य स्वीकार / सम्पन्न प्रतिवेदन सङघ/ प्र ् देश / स्थानीय तह ............... मन्त्रालय / विभाग / कार्यालय कार्यालय कोड न..: कार्य स्वीकार / सम्पन्न प्रतिवेदन आयोजनाको नामः प्रतिवेदनको मितिः कामको नामः लागत अनमुानको कल रकमः ु काम सरु भएको ु मितिः खर्चभएको कल रकमः ु काम सम्पन्न गर्नुपर्नुर्ने मितिः सरुु लागत अनमुानभन्दा घटी बढीको प्रतिशतः सम्पन्न भएको मितिः भेरिएसनपछिको कल ल ु ागत अनमुानभन्दा घटी बढीको प्रतिशतः कामको विवरण सरु लागत अनमानबम ु ोजिमको भेरियसन भएमा सोबमोजिमको कल ला ु गत अनमान ु खदु भएको कामको फरक (सरु लागत अनमानक ु ो आधारमा) फरक (भेरिएसनपछिको लागत अनमानक ु ो आधारमा) कैफियत परिमाण दर जम्मा परिमाण दर जम्मा परिमाण दर जम्मा परिमाण दर जम्मा परिमाण दर जम्मा १ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९ १० ११=२-८ १२=३-९ १३=११*१२ १४=५-८ १५=६-९ १६=१४*१५ १७ जम्मा क) स्वीकत ल ृ ागत अनमुान (इष्टिमेट)भन्दा घटी बढी खर्च रू...........प्रतिशत (%)...... उपर्युकर्यु तबमो ् जिम भएको कार्य सरु सम ु ्झौताको स्वीकत ृ डिजाइन र स्पेसिफिके सनबमोजिम भएको छ/छैन । भेरियसन आदेश र सर्तहरूबमोजिम भए/नभएकोहँदुा उकत क ् ार्यसम्पन्न भएको स्वीकार/ अस्वीकार गरिएको छ । घटी/बढीको पसु्ट्या इँ ......................................................... स्वीकत ल ृ ागत अनमुान, डिजाइन र स्पेसिफिके सनअनसुार काम भएको छ भनी सिफारिस गर्ने तयार गर्नेः जाँच गर्नेः स्वीकत ग ृ र्ने सहीः सहीः सहीः नामः नामः कार्यलय प्रमखको न ु ामः दर्जाः दर्जाः दर्जाः मितिः मितिः मिति म.ल ः .प.फाराम न े : ५१० ं साबिकको फाराम न: १७६ ं87
उद्देश्यः कार्य स्वीकार गर्दा र सम्पन्न भएको अवस्थामा कामको यथार्थ विवरण तयार गर्नु । र्नु निर्माण कार्यको सम्पादन भएपछि सरु इ ु स्टिमेटको परिमाणमा खद भएको ु काम घटी बढी के कति भएको छ र स्वीकत इ ृ स्टिमेट तथा डिजाइनबमोजिम काम भएको छ कि छैन भनी प्रमाणित गर्नका लागि यो फारामको तर्जुमर्जुा भएको हो । फाराम भर्ने तरिकाः १. आयोजना ठेक्काको काम सम्पन्नपछि स्वीकार गर्दा अनमुानीत काम तथा खद भएको क ु ामको चेक जाँचका लागि यो फाराम (प्रतिवेदन) प्रयोग गर्नुपर्नुर्छ, २. यसमा सरुमु ा आयोजनाको नाम, कामको नाम, लागत अनमुानको कल रकम ु , खर्च भएको कल रकम र ल ु ागत अनमुानभन्दा घटी वा बढीको प्रतिशत खलुाउनपुर्छ, ३. यस प्रतिवेदन तयार गर्दा यस प्रतिवेदनका मिति, कार्यसम्पन्न तयार गरिन थालेको काम सरु भएको ु मिति, ठेक्काअनसुार काम सम्पन्न गर्नुपर्नुर्ने मिति र वास्तविक काम सम्पन्न भएको मिति लेख्नुप्नुर्छ, ४. महल १ मा कामको विवरण वा नाम लेख्नुप्नुर्छ, ५. महल २, ३ र ४ मा लागत अनमुानबमोजिमको क्रमशः परिमाण, दर र जम्मा रकम लेख्नुप्नुर्छ, महल ५, ६ र ७ मा भोरिएसनबमोजिम कायम लागत अनमुानबमोजिमको क्रमशः परिमाण, दर र जम्मा रकम लेख्नुप्नुर्छ, उल्लिखित परिमाण र दर भेरिएसन भएको अवसथामा सोपछि कायम भएको दर र परिमाण सम्झनपुर्छ, ६. महल ८, ९ र १० मा खद (व ु ास्तविक) काम भएको विवरण क्रमशः परिमाण, दर र जम्मा रकम लेख्नुप्नुर्छ, ७. महल ११, १२ र १३ मा लागत अनमुान (महल २, ३ र ४) बाट खद क ु ाम भएको (महल ८, ९ र १०) घटाउँदा आउने बाँकी फरक रकम क्रमशः परिमाण, दर र जम्मा रकम लेख्नुप्नुर्छ, महल १४, १५ र १६ मा भेरिएसनपछिको फरक रकम क्रमशः परिमाण, दर र जम्मा रकम लेख्नुप्नुर्छ । ८. महल १७ मा कनै ु कैफियत भएमा सो कैफियत लेख्नुप्नुर्छ, ९. जम्मा हरफमा रकमको कल जोड जम ु ्मा लेख्नुप्नुर्छ, १०. अनमुानभन्दा घटी वा बढी भएको फरक रकम र सोको प्रतिशत तथा सोको पसु्ट्या इँसमेत राख्नुप्नुर्छ, यो कार्यसम्पन्न प्रतिवेदन तयार गर्ने तथा आयोजना ठेक्काको काम इष्टिमेटअनसुार भएको छ वा छैन सोको जाँच गर्ने कर्मचारीले आफ्नो नाम, पद र मिति लेखेर हस्ताक्षर गर्नुपर्नुर्छ, ११. लागत अनमुानअनसुार काम भएको वा नभएको बारे स्पष्ट तोकी स्वीकत ग ृ र्ने कार्यालय प्रमखको न ु ाम, पद र मिति लेखेर हस्ताक्षर राख्नुप्नुर्छ । 88
अनु सचू ी ७ स्थानीय तह र विद्यालय व्यवस्थापन समितिबाट हु ने निर्माण कार्यको अनु गमनसँग सम्बन्धित रूजु सचू ी क्र.स. कार्य छ छैन कैफियत क) सामान्य अनु गमन निर्माण सरु हु ु न अु घि १. प्रस्ताव तयारी र स्थानीय तहमा पेस गरेको २. निर्माण स्थलको र छनोट गरिएको डिजाइनको उपयकु्त ३. अभिभावक र स्थानीय समदुायसँग निर्माणसम्बन्धी छलफल गरेको ४. स्थानीय तहको प्राविधिक कर्मचारीबाट निर्माण स्थाल अवलोकन गरेको ५. स्थानीय तहसँग सम्झौता गरेको ६. निर्माण गर्दा वातावरणीय असरपर्ने ७. निर्माण सामग्रीको उपलब्धता ८. निर्माण सामग्रीको भण्डारण निर्माण अवधिमा ९. समय तालिकाअनसुार निर्माण कार्य गरेको १०. निर्माण स्थलका लागि छनोट भएको डिजाइनको उपयकु्तता ११. तालिम प्राप्त कालीगढबाट निर्माण कार्य भएको १२. स्थानीय रूपमा उपलब्ध निर्माण सामग्रीको प्रयोग भएको १३. कङ्क्रि ट तयारीका लागि मिक्सिङ मेसिनको प्रयोग भएको १४. कम्प्याक्सनका लागि भाइब्टरको प्रयोग भएको रे १५. कङ्क्रि टको उपयकु्त तरिकाले सिञ्चीकरण (Curing) भएको १६. डिजाइन उपयोग गर्दा साइट स्पेसिफिक व्यावहारिक समस्या परेको १७. बाल श्रम प्रयोग भएको १८. भक्षू य बढी भएको १९. खानेपानीको स्रोतमा असर परेको २०. ध्वनि प्रदषूण भई विद्यार्थीमा असर परेको २१. महिला कामदार लगाइएको २२. मखु्य निर्माण चरणमा प्राविधिक कर्मचारीबाट सपर ु िवेक्षण भएको लेआउट डिपिसी लेभल सपर ु स्ट्रक्चर छाना/छत निर्माण २३. निर्माण स्थलमा निर्देशन पस्ति ु का राखिएको २४. स्थानीय व्यक्ति हरूबाट निर्माण कार्यमा अवरोध भएको २५. निर्माण स्थलमा प्राविधिकबाट निर्माण सामग्रीको परीक्षण गरिएको २६. निर्माण सामग्रीको प्राविधिकबाट प्रयोगशालामा परीक्षण गरिएको २७. पर्याप्त मात्रामा पानी उपलब्ध भएको २८. निर्माण कार्यले गर्दा कक्षा सञ्चालनमा अवरोध खडा भएको २९. निर्माण कार्यले गर्दाविद्यार्थीहरूलाई घाउ चोट लागेको ३०. कामदारहरूको हाजिरी अभिलेख राखेको ३१. सरक्ु षाका उपायहरू अवलम्वन गरेको 89
क्र.स. कार्य छ छैन कैफियत निर्माण कार्यपश्चात् ३२. निर्माण कार्यमा आर्थिक पारदर्शिता कायम भएको ३३. लागत अनमुान र तोकिएको समयभित्र नै निर्माण कार्यको प्रगति भएको ३४. स्थानीय सामग्रीको प्रयोग गर्दा वातावरणीय पक्षमा नकारात्मक असर परेको ३५. निर्माण सामग्री आपर्ति ू मा ढिलाईका कारण निर्माण कार्यमा असर परेको ३६. विद्यालय व्यवस्थापन समितिका पदाधिकारीहरूबाट नियमित अनगमन भएको ु ख) सामान्य प्राविधिक पक्ष क्र. स. कार्य छ छैन कैफियत प्लिन्थ लेभलसम्म मेसनरी बिल्डिङ (Masonry Building ) १. फाउन्डेसन बेस लेभलमा भएको र राम्ररी कम्प्याक्ट भएको २. फाउन्डेसन ब्यान्ड राखिएको ३. कुनाहरूमा भर्टिकल रेनफोर्समेन्ट उठाइएको ४. प्लिन्थ लेभल मनी ु स्टिच ब्यान्ड राखिएको ५. प्लिन्थ लेभल व्याण्ड राखिएको आर. सी. सी. बिल्डिङ (RCC Building) १. फाउन्डेसन बेस लेभलमा भएको र राम्ररी कम्प्याक्ट भएको २. फाउन्डेसन बिम राखिएको ३. सब स्ट्रक्चरका इलेमेन्टको आकार र नाप उपयकु्त ४. प्लिन्थ लेभल फिनिसिङ (उचाइ) उपयकु्त ५. काम (Workmanship) र सिञ्चीकरण (Curing) प्रयाप्त छत तहसम्म मेसनरी बिल्डिङ १. सिल ब्यान्ड राखिएको (प्रत्येक तलामा) २. स्टिच ब्यान्ड राखिएको (५००देखि ७०० मि मि को अन्तरालमा र प्रत्येक तलामा) ३. लिन्टेल ब्यान्ड राखिएको (प्रत्येक तलामा) ४. प्रत्येक कुनामा र ओपेनिङको दबै स ु ाइडमा भर्टिकल रेन्फोर्समेन्ट (प्रत्येक तलामा) राखिएको ५. रूफ लेभल ब्यान्ड राखिएको आर. सी. सी. बिल्डिङ १. सिल ब्यान्ड राखिएको (प्रत्येक तलामा) २. स्टिच ब्यान्ड राखिएको (५००देखि ७०० मि मि को अन्तरालमा र प्रत्येक तलामा) ३. लिन्टेल व्याण्ड राखिएको (प्रत्येक तलामा) ४. प्रत्येक कुनामा र ओपेनिङको दवै सु ाइडमा भर्टिकल रेन्फोर्समेन्ट (प्रत्येक तलामा) राखिएको ५. रूफ लेभल ब्यान्ड राखिएको छत निर्माण रिजिड छत १. छतमा पानी नछिर्ने किसिमको कङ्क्रि ट भएको २. वर्षातको पानी निकासको लागि स्ल्याबको उपयकु्त लेभल मिलेको ३. छतबाट जमिनमा पानी जाने व्यवस्था 90