ผลิตภัณฑ์จากพอลิเมอร์

เรื่องพอลิเมอร์
รายวิชา วิทยาศาสตร์ รหัสวิชา 30102



จัดทำโดย
นางสาวปริณมัย สุขเกตุ เลขที่1
นางสาวณภัทร เจริญเพ็ง เลขที่30
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/10



นำเสนอ
คุณครูรัตนา หมู่โยธา



โรงเรียนสตรีราชินูทิศ
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 20

พอลิเมอร์

พอลิเมอร์ (Polymer) มีรากศัพท์ มาจาก Poly + Meros ซึ่ง
Poly แปลว่า Many หมายถึง มากมาย

Meros หรือ Mer แปลว่า Unit หมายถึง หน่วย
ดังนั้น พอลิเมอร์ หมายถึงสารประกอบที่มีหน่วยเล็ก ๆ หลายหน่วยมาเชื่อมต่อ

กันจนกลายเป็นสารประกอบที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่ และมีมวลโมเลกุลมาก
หน่วยเล็กๆหรือโมเลกุลพื้นฐานนั้น

เรียกว่า มอนอเมอร์ ( Monomer ) พอลิเมอร์จะประกอบด้วยหน่วยที่ซ้ำกัน
(Repeating unit ) มาเชื่อมต่อกันด้วยพันธะโควาเลนต์

ชนิดของพอลิเมอร์



เราสามารถจำแนกชนิดของพอลิเมอร์โดยใช้เกณฑ์ในการจำแนกได้หลายแบบ ทำให้ได้ชนิดของพอลิเมอร์

ต่างๆดังนี้
เมื่อจำแนกตามลักษณะการเกิด ได้ 2 ชนิดดังนี้
1. พอลิเมอร์ธรรมชาติ ( Natural polymers) เป็นพอลิเมอร์ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เช่น เซลลูโลส
DNA โปรตีน แป้ง ยางธรรมชาติ เป็นต้น
2. พอลิเมอร์ที่เกิดจากการสังเคราะห์ ( Synthetic polymers ) เป็นพอลิเมอร์ที่เกิดจากการสังเคราะห์โดย
ปฏิกิริยาเคมี เช่น พลาสติก ไนล่อน เมลามีน เป็นต้น

ปฎิกิริยาการเกิดพอลิเมอร์




ปฏิกิริยาการเกิดพอลิเมอร์ เรียกว่า ปฏิกิริยาพอลิเมอไรเซชัน
(Polymerization ) คือกระบวนการสร้างสารที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่
จากสารที่มีโมเลกุลเล็ก ( Monomer ) ปฏิกิริยาพอลิเมอไรเซชันจะ

เกิดภายใต้สภาวะต่าง ๆ เช่น ตัวเร่งปฏิกิริยา อุณหภูมิ ความดัน
เป็นต้น ทำให้เกิดพอลิเมอร์ชนิดต่าง ๆ ขึ้นมากมาย ทั้งที่เป็นพอลิเม

อร์ในธรรมชาติ และพอลิเมอร์สังเคราะห์

ปฏิกิริยาพอลิเมอร์ไรเซชั่นแบบเติม
( Addition polymerization )

ปฏิกิริยานี้เกิดกับมอนอเมอร์ที่ไม่อิ่มตัว เช่น เอทิลีน โพรพิลีน อะไครโลไนทริล สไต
รีน โดยมีตัวเร่งปฏิกิริยา และอุณหภูมิที่เหมาะสมทำให้พันธะคู่แตกออก แล้วเกิดการ
สร้างพันธะกับโมเลกุลข้างเคียงต่อไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งโมเลกุลขนาดใหญ่ขึ้น สาย
พอลิเมอร์ยาวขึ้น ปฏิกิริยาจะเกิดไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งมอนอเมอร์หมดไป ปฏิกิริยา
แบบนี้จะเกิดปฏิกิริยาที่พันธะคู่ของคาร์บอน ไม่มีการสูญเสียของอะตอมใด ๆ ทำให้
ไม่มีผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ข้างเคียงเกิดขึ้น ตัวอย่าง พอลิเมอร์ที่เกิดจากปฏิกิริยาชนิดนี้

ได้แก่ Polyethylene, Teflon, Polyvinyl Choride

ปฏิกิริยาพอลิเมอร์ไรเซชั่นแบบควบแน่น
( Condensation polymerization )

ปฏิกิริยานี้เกิดกับมอนอเมอร์ที่มีหมู่ฟังก์ชั่น 2 หมู่ อยู่ด้านซ้ายและขวาของ
มอนอเมอร์ เพื่อให้สามารถเกิดปฏิกิริยาควบแน่นกับโมเลกุลข้างเคียงได้ทั้ง

สองด้าน และต่อขยายความยาวสายโมเลกุลออกไป โดยในปฏิกิริยาจะ
กำจัดโมเลกุลขนาดเล็กออกมาจากปฏิกิริยา เช่น H2O NH3 HCl หรือ

CH3OH เป็นต้น ตัวอย่าง พอลิเมอร์ที่เกิดจากปฏิกิริยาชนิดนี้ได้แก่
Polyester, Polyurethane, polyamide

เมื่อจำแนกตามโครงสร้างของพอลิเมอร์ได้ 3 แบบ ดังนี้

1. พอลิเมอร์แบบเส้น ( Linear polymer ) เกิดจากมอนอเมอร์ต่อ
กันเป็นเส้นยาว ๆ ใน 2 มิติ เช่น เซลลูโลส เกิดจากกลูโคสต่อกัน
เป็นเส้นตรง และ ( Polyethylene ) ที่นำมาใช้ทำเป็นขวด กล่อง
พลาสติก หีบห่ออาหาร ของเล่น เกิดจากเอทิลีนต่อกันเป็นเส้นตรง

2.พอลิเมอร์แบบกิ่ง ( Branch polymer ) เกิดจากมอนอเมอร์ต่อกันเป็นสายยาวและ
บางจุดมีการแตกกิ่ง จึงทำให้สายพอลิเมอร์มีกิ่งก้านสาขา ไม่สามารถเรียงชิดติดกัน
แบบพอลิเมอร์แบบเส้น เช่น พอลิเอทิลีนชนิดความหนาแน่นต่ำ ที่นำมาใช้ทำเป็นถุงเย็น

ฟิล์มหดฟิล์มยืด ขวดน้ำ ฝาขาด




ลบข้อความนี้ออกหลังจากที่แก้ไขหน้านี้

3.พอลิเมอร์แบบร่างแห ( Network polymer ) เกิดจากมอนอเมอร์ต่อกันเป็ น
สายยาวและมีการเชื่อมโยงแต่ละสายพอลิเมอร์เข้าหากัน โครงสร้างพอลิเมอร์
ชนิดนี้ทำให้พอลิเมอร์มีความแข็งมาก จึงมีความทนทาน ไม่หลอมเหลว และ

ไม่ยืดหยุ่นเช่น เมลามีน ที่ใช้ทำภาชนะบรรจุอาหาร

ผลิตภัณฑ์จากพอลิเมอร์

1 พลาสติก

ปัจจุบันพลาสติกได้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่สำคัญอย่างหนึ่ง และมีแนวโน้มที่จะเข้ามามีบทบาทใน

ชีวิตประจำวันเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากเราสามารถผลิตพลาสติกให้มีคุณสมบัติต่างๆได้ตามต้องการ
พลาสติกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้
1 เทอร์มอพลาสติก 2 พลาสติกเทอร์มอเซต
เป็นพลาสติกที่เมื่อได้รับความร้อนจะอ่อนนิ่มเละเมื่อเย็นลงจะ
แข็งตัวและสามารถทำให้กลับเป็นรูปร่างเดิมหรือ เป็นพลาสติกที่ขึ้นรูปด้วยการผ่านความร้อน
เปลี่ยนแปลงรูปร่างได้จีงทำให้สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ หรือแรงดันไม่สามารถนำกลับมาขึ้นรูปใหม่ได้
เช่น ของเด็กเล่น ดอกไม้ประดิษฐ์ บรรจุภัณฑ์ชิ้นส่วนรถยนต์ อีก เมื่อแข็งตัวแล้วจะมีความแข็งมาก ทนต่อ
และผลิตภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์ ความร้อนและความดันได้ดี

2 ยาง

ยางเป็นพอลิเมอร์ประเภทหนึ่งที่นำมาใช้ประโยชน์ได้มาก มีคุณสมบัติ
พิเศษ คือ มีความยืดหยุ่น สามารถยืดออกหรือเปลี่ยนขนาดได้เมื่อถูกดึง
และกลับสู่สภาพเดิมเมื่อปล่อยแรงดึง
ยางแบ่งได้ 2 ประเภท ดังนี้

ยางธรรมชาติ

ยางธรรมชาติเป็นสารพอลิเมอร์ ชื่อทางเคมีว่าพอลิโอโซพรีน(polyisoprene)
ประกอบด้วย มอนอเมอร์ที่ชื่อว่า ไอโซพรีน (isoprene) จำนวน1,500-150,000
มารวมตัวกันทางเคมี เหมาะกับการนำไปทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น
ยางรัดของ สายยาง และถุงมือยาง

ยางสังเคราะห์ หรือ ยางเทียม

ยางสังเคราะห์มีสมบัติที่ดีหลายประการ เช่น ความต้านทานต่อน้ำมัน
และแก๊สธรรมชาติ ก่อนที่จะนำยางสังเคราะห์ไปใช้ต้องผ่าน
กระบวนการปรับปรุงคุณภาพโดยการเผากับกำมะถัน ยางสังเคราะห์มี
อยู่หลายชนิด เช่น ยาง IR นิยมนำมาทำจุกนมยางและอุกรณ์ทางการ
แพทย์ ยางอีกชนิดหนึ่ง คือ ยางเอสบีอาร์ หรือ ยางสไตรีนบิวทาไอดีน
เช่น ใช้ทำพื้นรองเท้า

3 เส้นใย

สิ่งทอต่างๆ เช่น เครื่องแต่งกาย ขนแปรงต่างๆ ผลิตมาจากเส้นใย
แบ่งออกเป็น 3 ประเภท

1 เส้นใยธรรมชาติ 2 เส้นใยสังเคราะห์ 3 เส้นใยกึ่งสังเคราะห์
-เส้นใยจากพืช เช่น ฝ้าย นุ่น เช่น ไนลอน โอรอน ที่นิยมใช้ เป็นเส้นใยที่ได้จากการนำสาร
-เส้นใยจากสัตว์ เช่น เส้นใยจาก กัน คือ ดาครอนหรือเทโท จากธรรมชาติมาปรับปรุง
รังไหม และขนแพะหรือขนแกะ รอน ทนต่อสารเคมี ไม่ดูดน้ำ โครงสร้างให้เหมาะสมกับการ
-เส้นใยจากเเร่ธาตุ เช่น ใยหิน และสามารถผลิตได้ครั้งละ ใช้งาน
เป็นเส้นใยที่ได้จากสินแร่ มากๆ

ใยฝ้าย เส้นใยไนลอน

ผลที่เกิดจากการผลิตและการใช้งานพอลิเมอร์ต่อสิ่งแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต

ถึงแม้ว่าการใช้พอลิเมอร์จะมีประโยชน์มากแต่การใช้พอลิเมอร์สังเคราะห์หรือเส้นใย
สังเคราะห์ก็สามารถก่อปัญหาตามมาได้ เช่น ปัญหาขยะพลาสติก
ขยะอิเล็กทรอนิกส์
วิธีการดีที่สุดในการลดขยะพลาสติก คือ ลดปริมาณการใช้ใหเเหลือเท่าที่จำเป็นและ
พยายามนำกลับมาใช้ใหม่ หรือรณรงค์ให้ทุกคนใช้ถุงผ้า

พลาสติกบางชนิดเมื่อใช้แล้วสามารถนำกลับไปผ่านขั้นตอนกระบวนการผลิต
ทำให้นำกลับมาใช้ใหม่ได้ เรียกพลาสติกเหล่านี้ว่า พลาสติกแปรรูปเพื่อใช้ใหม่
หรือพลาสติกรีไซเคิล

สัญลักษณ์แสดงประเภทของพลาสติกรีไซเคิล มี 7 กลุ่ม ดังภาพนี้

ถาม - ตอบ

1 เส้นใยชนิดใดมีความทนทานต่อเชื้อราแบคทีเรีย
สารเคมี ซักง่าย แห้งเร็ว

ก. ฝ้าย
ข. ไหม
ค. ลินิน
ง. ไนลอน

1 เส้นใยชนิดใดมีความทนทานต่อเชื้อราแบคทีเรีย
สารเคมี ซักง่าย แห้งเร็ว

ก. ฝ้าย
ข. ไหม
ค. ลินิน
ง. ไนลอน

2 พอลิเมอร์ชนิดใดที่เกิดจากการรวมตัวแบบต่อเติม
ของมอนอเมอร์

ก. เซลลูโลส
ข. ไนลอน
ค. โปรตีน
ง. พอลิเอทิลีน

2 พอลิเมอร์ชนิดใดที่เกิดจากการรวมตัวแบบต่อ
เติมของมอนอเมอร์

ก. เซลลูโลส
ข. ไนลอน
ค. โปรตีน
ง. พอลิเอทิลีน

3 พอลิเมอร์ที่มีโครงสร้างแบบใดที่มีความแข็ง
มากแต่ไม่ยืดหยุ่น เมื่อได้รับความร้อนสูงจะแตก

ก. โครงสร้างแบบกิ่ง
ข. โครงสร้างแบบเส้น
ค. โครงสร้างแบบร่างแห
ง. โครงสร้างแบบกิ่งและแบบร่างแห

3 พอลิเมอร์ที่มีโครงสร้างแบบใดที่มีความแข็ง
มากแต่ไม่ยืดหยุ่น เมื่อได้รับความร้อนสูงจะแตก

ก. โครงสร้างแบบกิ่ง
ข. โครงสร้างแบบเส้น
ค. โครงสร้างแบบร่างแห
ง. โครงสร้างแบบกิ่งและแบบร่างแห

4 มอนอเมอร์ของเซลลูโลสคืออะไร

ก. แป้ง
ข. กลูโคส
ค. มอลโตส
ง. ไกลโคเจน

4 มอนอเมอร์ของเซลลูโลสคืออะไร
ก. แป้ง
ข. กลูโคส
ค. มอลโตส
ง. ไกลโคเจน

5 ข้อใดที่ควรผลิตขึ้นจากเทอร์มอพลาสติก
ก. ท่อน้ำ ปลั๊กไฟ โทรศัพท์
ข. ถังน้ำ เครื่องเล่นเด็ก ผ้าปูโต๊ะ
ค. อ่างน้ำ พรมน้ำมัน กรอบแว่นตา
ง. ขวดน้ำ ด้ามกระทะ กระเบื้องยาง

5 ข้อใดที่ควรผลิตขึ้นจากเทอร์มอพลาสติก
ก. ท่อน้ำ ปลั๊กไฟ โทรศัพท์
ข. ถังน้ำ เครื่องเล่นเด็ก ผ้าปูโต๊ะ
ค. อ่างน้ำ พรมน้ำมัน กรอบแว่นตา
ง. ขวดน้ำ ด้ามกระทะ กระเบื้องยาง

6 ข้อใดเป็นสาเหตุที่ทำให้พลาสติกแต่ละชนิดมี
สมบัติแตกต่างกัน
ก. เพราะมีโครงสร้างต่างกัน
ข. เพราะมีองค์ประกอบของมอนอเมอร์ต่างกัน
ค. เพราะมีการผลิตจากเม็ดพลาสติกต่างชนิดกัน
ง. เพราะมีโครงสร้างและองค์ประกอบของ
มอนอเมอร์ต่างกัน

6 ข้อใดเป็นสาเหตุที่ทำให้พลาสติกแต่ละชนิดมี
สมบัติแตกต่างกัน

ก. เพราะมีโครงสร้างต่างกัน
ข. เพราะมีองค์ประกอบของมอนอเมอร์ต่างกัน
ค. เพราะมีการผลิตจากเม็ดพลาสติกต่างชนิดกัน
ง. เพราะมีโครงสร้างและองค์ประกอบของมอนอ
เมอร์ต่างกัน

7 ถุงพลาสติกที่ใส่น้ำแข็งหรือถุงพลาสติกใส่ของที่เรียกกันว่า
ถุงก๊อปแก๊ปโครงสร้างของพอลิเมอร์เป็นอย่างไร

ก. ข.

ค. ง. ถูกทุกข้อ

7 ถุงพลาสติกที่ใส่น้ำแข็งหรือถุงพลาสติกใส่ของที่เรียกกันว่า
ถุงก๊อปแก๊ปโครงสร้างของพอลิเมอร์เป็นอย่างไร

ก. ข.

ค. ง. ถูกทุกข้อ

8 จานเมลามีนที่ใส่ข้าวร้อน ๆ เป็นพลาสติกชนิดใดและ
มีโครงสร้างแบบใด

ก. เทอร์มอพลาสติก แบบเส้น
ข. เทอร์มอเซต แบบกิ่ง
ค. เทอร์มอเซต แบบร่างแห
ง. เทอร์มอพลาสติก แบบเส้นหรือแบบกิ่ง

8 จานเมลามีนที่ใส่ข้าวร้อน ๆ เป็นพลาสติกชนิดใดและ
มีโครงสร้างแบบใด

ก. เทอร์มอพลาสติก แบบเส้น
ข. เทอร์มอเซต แบบกิ่ง
ค. เทอร์มอเซต แบบร่างแห
ง. เทอร์มอพลาสติก แบบเส้นหรือแบบกิ่ง

9 พลาสติกชนิดใดสามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้
โดยใช้ผลิตเป็นถุงดำ สำหรับใส่ขยะถุงหูหิ้วหรือถังขยะ

ก. PP
ข. PEPT
ค. LDPE

ง. HDPE

9 พลาสติกชนิดใดสามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้ โดยใช้
ผลิตเป็นถุงดำ สำหรับใส่ขยะถุงหูหิ้วหรือถังขยะ

ก. PP

ข. PEPT
ค. LDPE
ง. HDPE

10 ข้อใดจับคู่ของมอนอเมอร์และพอลิเมอร์ได้ถูกต้อง
ก. ไอโซพรีน ยางพารา
ข. เอมีน พอลิเอไมด์
ค. กรดอะมิโน ดีเอ็นเอ
ง. แลกโตส กาแลกโตส

10 ข้อใดจับคู่ของมอนอเมอร์และพอลิเมอร์ได้ถูกต้อง
ก. ไอโซพรีน ยางพารา
ข. เอมีน พอลิเอไมด์
ค. กรดอะมิโน ดีเอ็นเอ
ง. แลกโตส กาแลกโตส

อ้างอิง

สืบค้นวันที่10 เดือนมกราคม พ.ศ.2565 จาก
-หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ สารและสมบัติของสาร
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4-6 (สสวท)
-scimath.org
สืบค้นวันที่ 13 มกราคม พ.ศ.2565 จาก
- หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ สารและสมบัติของสาร
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4-6 (สสวท)
- www.trueplookpanya.com
- quizizz.com
- https://polymersite.wordpress.com

ขอบพระคุณค่ะ